Op de Dam was vandaag ‘individueel protest’ toegestaan. Toch werden studente Joanna en Hans Maessen van het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG) gearresteerd volgens de berichtgeving in De Volkskrant en Trouw. Sophie Vanlommel van De Volkskrant: ‘De twee kregen eerst een waarschuwing het plein te verlaten, maar ze beriepen zich tegen de agenten op het recht te demonstreren.’ Haar advocaat bevestigde even later de arrestatie tegen de NOS.’ Trouw-verslaggeefster Hanne Obbink stond naast haar toen rond 10 uur plotseling 10 agenten in uniform en ‘twee kleerkasten in burger’ opdoken. Obbink: ‘Ze gingen om haar heen staan en trokken haar richting een politiebusje. Vreemd, want voor zover ik kon zien deed ze niets verkeerd.‘
Eerst ontkende de politie dat Joanna was verwijderd. Nu heeft de politie haar excuus aangeboden: ‘Dit had niet mogen gebeuren‘. Omdat Joanna haar actie had aangekondigd is het merkwaardig dat de Amsterdamse politie niet voorbereid was op dit kleinschalige protest. Daar helpt geen excuus aan. Des te meer omdat in Utrecht in februari 2013 Joanna al eens eerder op het Jaarbeursplein onterecht werd weggevoerd door de Utrechtse politie bij een bezoek van koningin Beatrix. Daarover ontstond in de publiciteit een breed debat met als uitkomst dat Joanna in Utrecht nooit weggevoerd had mogen worden door de Utrechtse politie.
De arrestatie zet burgemeester Eberhard van der Laan te kijk. Afgelopen week beloofde hij in een gesprek met het NRG dat individuen die zich verspreid in de menigte ophielden mochten protesteren tijdens de balkonscène. Joanna en Hans Maessen leken aan dat profiel te voldoen, hoewel ze zich in elkaars buurt ophielden. Drie is het maximum voor samenscholingen die niet vallen onder het demonstratieverbod. Vraag is wat het woord van de Amsterdamse burgemeester waard is als-ie zijn garantie breekt die individueel protest buiten de protestzone toestaat. Vraag is ook hoe de Amsterdamse driehoek van burgemeester, korpschef en officier van justitie in de aanloop naar de troonswisseling heeft overlegd over taakverdeling en commando.
De arrestatie van enkele demonstranten lijkt niet meer dan een schoonheidsfoutje op een stralende dag, maar raakt aan het burgerrecht dat individuele vrijheid van het protest toelaat. Handhaving van de openbare orde is altijd een afweging tussen veiligheid en vrijheid. Het valt niet in te zien waarom de aanwezigheid van twee individuele demonstranten in de mensenmassa op de Dam als bedreigend werd ervaren door de politie.
Foto: Studente Joanna met haar protestbord in handen, 30 april 2013. Credits: ANP.