Er klinkt vanuit het CDA en de ‘Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad’ kritiek op de tentoonstelling ‘Poems for Earthlings’ van de Argentijnse kunstenaar Adrián Villar Rojas in de Oude Kerk in Amsterdam. Een ‘site-specifieke installatie’ die te zien is tot 27 april 2020. De Oude Kerk zegt in een toelichting dat de ‘wereldberoemde kunstenaar’ hiermee zijn eerste solo in Nederland heeft. Critici menen dat de monumentale waarde van de 17de eeuwse kerk door de huidige tentoonstelling niet tot zijn recht komt. Er zou volgens hen al langer sprake zijn van een spanning tussen erfgoed en hedendaagse kunst, met het erfgoed als verliezer.
De kunstenaar lijkt de zandzakken waarmee hij de kerk heeft gevuld te legitimeren door te verwijzen naar het verleden. Vroeger werden in oorlogstijd kerken van binnenuit beschermd met zandzakken. Maar de Oude Kerk niet die ‘te onbelangrijk’ werd gevonden. Het idee is dat Villar Rojas dat onrecht herstelt door de Oude Kerk met terugwerkende kracht belangrijk te maken door het te beschermen met zandzakken. Churchill zei ooit (vertaald): ‘Heb je vijanden? Goed. Dat betekent dat je, op een moment in je leven, voor iets bent opgekomen.‘
Het is kostelijk zoals het meisje op de voorste rij in het publiek naar haar klaarblijkelijke vriendje opkijkt die op zijn beurt naar de vrouw met de witte blouse op de stoel kijkt. Het vriendje staart en kan niet verbergen dat hij overdonderd is door de aanwezigheid van de vrouw. Blikken schieten heen en weer. Het meisje rechts kijkt met een observerende blik die verwondering en bewondering combineert. De op het podium gezeten vrouw is zangeres June Christy. Zij kijkt de zaal in. Blijkbaar gewend aan de blik van het publiek. Sommigen in dat publiek kijken weer naar de fotograaf. Deze foto van jazzfotograaf William Gottlieb wordt gedateerd op 1947 of 1948. Toen zong Christy bij het orkest van Stan Kenton. Zie hier op George Knight Kort hoe Christy in 1959 haar signature tuneSomething Cool zingt. Maar het gaat niet om muziek, maar om beeld. De titel is ‘Portrait of June Christy’, maar is het niet ook een portret van het publiek? Dat zo’n 70 jaar geleden een paar dollar neertelde voor een concert en ingeblikt wordt op een foto vis à vis een idool dat voor het aanraken is.
In 2018 verklaarde in Nederland volgens de cijfers van het CBS 53% van de bevolking zich niet te beschouwen als behorend tot een religieuze organisatie. Gemiddeld neemt over de laatste 9 jaar dat percentage met 1 procent per jaar toe. In dat tempo is in 2025 60% van de Nederlanders niet religieus. Meer dan de helft van de Nederlanders zegt zich dus niet als religieus of behorend tot een religieuze organisatie te beschouwen.
Dat gegeven is niet besteed aan religieuze organisaties die claimen tolerant en ruimdenkend te zijn door de verbinding met anderen te zoeken, maar die verbinding beperken tot andere religieuze organisaties. Hun handreiking bereikt de meerderheid van de Nederlanders niet. Dat is een kromme, merkwaardige situatie. Deze zelfverklaarde handreikers zijn in West-Europa de religieuze spookrijders van de verdraagzaamheid.
Deze bijziendheid lijkt een mentale kwestie van geestelijke leiders die niet goed weg weten met mensen die zich niet laten inspireren door het geloof. Deze leiders zeggen verbinding te willen zoeken met anderen, maar als puntje bij paaltje komt treden ze in het zoeken van verbinding met de ander niet buiten het model van de religieuze organisatie. Het wordt tot een potsierlijke kwestie van religieuze marketing en profilering als ze daarmee een meerderheid buiten beschouwing laten. Dit roept de vraag op hoe gemeend dat zoeken van verbinding over religieuze grenzen is en wat de bedoeling van dat inter-religieuze debat is. Het kan ook opgevat worden als het bundelen van de krachten van religieuze organisaties tegenover andersdenkenden die zich niet door religie laten inspireren. Vooral orthodox-conservatieve geestelijke leiders noemen dan vaak het secularisme als denksysteem en model dat bestreden moet worden omdat het anti-religieus zou zijn. Terwijl ze weten dat dat onjuist is omdat het secularisme neutraal staat tegenover religies en levensovertuigingen.
Aanleiding voor deze overweging is het opinieartikel ‘Guest opinion: Muslims and Latter-day Saints can be leaders in building tolerance’ van Dr. Mohammad Al-Issa van 3 november 2019 in DeseretNews in het Amerikaanse Utah. Deze staat is sinds 1874 een bolwerk van de Mormoonse kerk, ofwel ‘De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen’. Vele christenen beschouwen vanwege ‘afwijkingen’ de Mormoonse kerk niet als christelijk. Joseph Smith was in de 19de eeuw de eerste voorzitter van de Mormoonse kerk. Mohammad Al-Issa is een Saoedische politicus en secretaris-generaal van de Muslim World League dat als promotor van de ultraconservatieve islamitische stroming van het Wahabisme beschouwd wordt. Het is opvallend, maar niet onlogisch dat de buitenbeentjes Mormonen en Wahabisten door de middelpuntvliedende kracht binnen hun geloof naar de marges worden geslingerd en elkaar opzoeken.
Beide religieuze organisaties zijn welgesteld en goed georganiseerd. Wat ze behalve publiciteit en marketing van elkaar willen is onduidelijk. Om kerkpolitieke redenen zijn ze tot elkaar veroordeeld omdat ze in de eigen zuil niet tot de kern van de macht worden toegelaten. Aan de marge zoeken ze daarom door verbinding met een andere marginale religieuze organisatie legitimatie. Zogezegd in een religieus hoefijzermodel.
Een en ander geeft aan dat het betoog van Mohammad Al-Issa over inter-religieuze verbinding flinterdun en niet gemeend is en voornamelijk door (kerk)politieke redenen wordt ingegeven. De wisseltruc van beide organisaties is dat ze door verbinding met de ander te zoeken hun profiel proberen te verbreden en te verzachten. Ze proberen dat harde profiel zelfs in het volle zicht te verbergen. Niet alleen laten ze degenen die zich niet laten inspireren door religie buiten beschouwing, ook houden ze afstand tot degenen die een gematigde vorm van christendom of islam praktiseren. Het is de vraag of religieuze organisaties die tolerantie en verbinding prediken, maar in de praktijk onverdraagzaamheid en uitsluiting opleggen, norm of afwijking zijn. Kenmerk van religieuze organisaties is dat ze eigen gelovigen insluiten en andersdenkenden uitsluiten. Als ze beweren vanuit hun eigen verdraagzaamheid verbinding met de ander te zoeken moeten we alert zijn.
Foto’s: Schermafbeelding van delen van artikel ‘Guest opinion: Muslims and Latter-day Saints can be leaders in building tolerance’ van Mohammad Al-Issa in DeseretNews, 3 november 2019.
Bij de kapper lees ik de Donald Duck en bij de tandarts De Telegraaf. Ik verkies de Donald Duck, en ook de kapper. Maar vanochtend moest ik naar de tandarts. Mijn oog viel op de column van Leon de Winter in De Telegraaf die getiteld was ‘Schaamteloos spel van Democraten’. Iedere columnist heeft recht op een mening. Uitgangspunt dienen wel de feiten te zijn aan de hand waarvan de columnist een mening vormt in de vorm van een beschouwing over een onderwerp. De Winter baseert zich niet op de feiten. Hij geeft elk relevant feit verkeerd weer. In zijn column raken feiten niet meer aan de realiteit. Te veel onwaarheden om op te noemen.
De Winter heeft die verwijdering van de realiteit zover doorgevoerd dat het er opmerkelijk op wordt. Is De Winter overgegaan naar een parallelwereld van het absurdisme waar een Winterse waarheid geldt die alleen door rechts-radicalen en Trumpisten gedeeld en begrepen wordt? Het lijkt er steeds meer op dat De Winter hard bezig is om zijn eigen versie van de politieke werkelijkheid van de VS te maken. Om die te canoniseren. Hij laat zijn verbeelding spreken en maakt fantasie. Dat is verwarrend voor een column die (ook) de claim in de lucht houdt om uitspraken over een actuele politieke realiteit te doen, maar bij nader inzien 100% illusie is.
Er is nog meer over te zeggen, zoals de truc van De Winter om tweemaal negatief om te zetten in positief. Zo voert hij de tegen impeachment aanleunende justitieminister William Barr op als ontlastende getuige in de impeachment procedure tegen Trump, terwijl Barr zelf in aanmerking komt als verdachte in dat proces wegens onconstitutioneel handelen en het verkeerd inlichten van het congres. De Winter passeert de Donald Duck in verbeeldingskracht. De Donald Duck blijft dichter bij de realiteit dan Leon de Winter in zijn Telegraaf-column.
Foto’s: Schermafbeeldingen van delen van column ‘Schaamteloos spel van Democraten’ van Leon de Winter in De Telegraaf, 26 november 2019.
President Donald Trump en Senator Ted Cruz (Republikeinen, Texas) hebben elkaar voor rotte vis uitgemaakt tijdens de campagne van 2016. Nu lijken ze een werkbare relatie te hebben. Trump noemt Cruz niet langer Lyin’ Ted, maar Beautiful Ted. Politiek kan het zich niet veroorloven een geheugen te hebben. Trump is afhankelijk van Cruz als de Senaat naar verwachting volgend jaar over de impeachment van Trump stemt. Als 20 Republikeinse senatoren voor impeachment stemmen, dan kan Trump als president worden afgezet.
Op zijn YouTube-kanaal plaatste senator Cruz op 22 november deze video met de titel ‘TIME IS RUNNING OUT, The U.S. Must Stop Nord Stream 2‘. De Senaat gaat over buitenlandse politiek. Cruz pleit ervoor om de aanleg van Nord Stream II te stoppen. Sancties zijn daarbij het middel. Maar in hoeverre meent Cruz wat hij zegt door omcirkelende bewegingen te maken en niet tot de kern te komen? Die kern is namelijk de pro-Russische opstelling van Trump. In mijn reactie bij de video spreek ik Cruz aan op zijn ontwijkende opstelling:
It is nice what you say, Senator, but you know what the real problem is. Namely the relationship between President Trump and the Kremlin. Trump follows the talk points of the Kremlin closely. Trump defends the interests of the Russian Federation harder than those of the US.
It is absolutely true that there is bipartisan support in the Senate for tackling the Russian Federation. But you only show guts if you go against Trump’s delaying actions in the relationship with the Russian Federation. Do you have that guts?
The role of Germany remains underexposed in the video. This country plays a splitting and malicious role within the EU. That even goes so far that the German embassy in Washington, as the direct mouthpiece for the Kremlin, urges the Trump government to postpone sanctions against Nord Stream II, Gazprom and the Kremlin.
Because Trump is doing the Kremlin bidding, it is not to be expected that he will seriously impose sanctions against the construction of Nord Stream II in 2019. Even if the Congress has decided that by a large majority. So if you want to implement those sanctions, then you have to dismantle Trump’s opposition. For example, by organizing a veto that overrules Trump’s pro-Kremlin attitude.
If you do not go too far and tackle the core of the problem, namely the obstruction of Trump, then you know that you are working cosmetically by playing nicely on social media with your indignation about that perfidious Russian Federation and that hesitant and uncertain EU.
Nord Stream II is not in the interest of the US, but also not in the interest of the EU and the people of the Russian Federation. Nor is it in the interest of our planet because an investment of more than USD 10 billion for the construction is not being written off in the short term.
In short, yes, good that you are against the construction of Nord Stream II. But yes, you also know that the biggest obstacle to sanctions is not the Kremlin, Brussels or Berlin, but your own Washington. President Trump is the biggest obstacle that you must solve if you really want Nord Stream II to be stopped. To stop Nord Stream II, you have to stop Trump. It is that simple. And you know it is that simple.
Do you dare to tackle Trump? Or are you afraid of that?
Verwijzingen naar ‘het volk’ zijn gevaarlijk zo leert de geschiedenis. Wie of wat wordt daar immers mee bedoeld? Een demonstrerende boer zegt dat hij dankbaar is dat het volk de boeren steunt. Hoe hij tot die conclusie komt is onduidelijk. Ik ben het volk niet, maar steun de boeren niet. Ik vind dat ze zich misdragen en de democratische rechtsorde en de democratische instituties geweld aandoen. Ze zwijmelen weg in hun zelfoverschatting. Het is me een raadsel waarom ze zoveel ruimte krijgen van het kabinet voor hun acties. Ook hun pseudo-oplossing van het stikstofprobleem waarbij iedereen moet inleveren behalve de boeren zelf wordt te welwillend ontvangen. De agro-industrie en landbouwbobo’s steunen de geradicaliseerde boeren en maken zich daarbij verantwoordelijk voor die radicalisering. De boeren moeten tot een realistische houding gebracht worden. Als hun sponsors en fabrikanten dat niet doen, dan moeten de politieke partijen het doen. De boeren misdragen zich en overschatten de betrokkenheid van het volk bij hun problematiek. Dat volk wil afwegen en compromissen. Niet het eendimensionaal denken van boeren die in hun eigen misleiding zijn gaan geloven.
Energieminister Rick Perry en ex-gouverneur van Texas is hardcore Republikein en een evangelische christen. In een Fox News interview noemt hij president Trump ‘the Chosen One’ die door God gezonden zou zijn. Het is een epidemie onder orthodoxe Republikeinen om Trump, uitverkorenheid en God in één adem te noemen. Trump staat bekend als immoreel en CINO (Christian In Name Only). Oud VN-ambassadeur Nikki Haley zei in gesprek met David Brody van Pat Robertson’s ‘700 Club’ dat Trump door God president is gemaakt.
Deze uitspraken van Republikeinen duiden op drie ontwikkelingen: 1) De Trumpisten proberen de steun van de harde kern van zo’n 40% onder wie veel witte, mannelijke christenen vast te houden; 2) De Republikeinse partij is onder Trump sinds 2016 in een sekte veranderd met religieuze kenmerken; 3) De Republikeinse partij heeft geen verdediging tegen de quid pro quo-beschuldiging aangaande Oekraïne waarbij Trump het ambt voor persoonlijk gewin gebruikt heeft. De partij zoekt nu de hulp van hogere machten. Het is de vraag of dat een sterkte of zwakte is. Misbruik van religie voor politieke doeleinden is een befaamd middel onder politici.
Trump is de sekteleider die als martelaar wordt afgeschilderd door Fox News. Van de harde kern wordt een bunkermentaliteit verwacht. Dat is precies wat godsdienstwetenschapper Reza Aslan in het artikel ‘Op-Ed: The dangerous cult of Donald Trump’ in november 2017 voorspelde: ‘If Trump’s presidency deteriorates further, expect the religious fervor of many of his followers to reach a fever pitch. That poses a risk for the country. Because the only thing more dangerous than a cult leader is a cult leader facing martyrdom’. Het is nu zover.
Trump wordt in een georkestreerde actie van Republikeinse Partij en rechtse media als martelaar afgebeeld. Dat is een vlucht omhoog van een Republikeinse Partij in het nauw die geen antwoord heeft op de kritiek op Trump en zijn politiek handelen niet meer kan verdedigen. Trumps promotie tot de kosmos en als stand-in God is het enige antwoord dat nog resteert. De vermenging van politiek met religie belooft weinig goeds.
Staten en individuen leven niet naar hun eigen standaard. Mensen eten vlees, terwijl ze tegen het industrieel slachten van dieren zeggen te zijn. Mensen gaan meermalen per jaar met een vliegtuig op vakantie, terwijl ze tegen de opwarming van de aarde en de uitstoot van CO2 zeggen te zijn. Op individueel niveau verdringen mensen hun tegenstrijdigheid om in harmonie te leven met hun innerlijke zwakte. Staten handelen hetzelfde. Ook als het niet noodzakelijk is om zaken te doen met autoritaire landen die de mensenrechten schenden. Landen als de Russische Federatie, China, Saoedi-Arabië, Iran of Azerbeidzjan vallen buiten de norm, maar dat verdringen we. Martijn van Helvert van het CDA wilde zelfs zaken doen met Syrië. Hoon was zijn deel.
Verdient een staat als Nederland niet collectief spot en afkeur omdat het met beroep op een eigen ethische standaard met autoritaire landen samenwerkt? Dat is niet alleen verwerpelijk, maar vooral schijnheilig. Het is de onethische ruil die pijn doet. We kijken weg voor onze eigen zwakte, terwijl we weten dat ons profijt alleen kan bestaan door de onderdrukking van de ander. Of dat nu op individueel de dieren en het klimaat zijn, of op collectief niveau de Oeigoeren, minderheden van Saoedi-Arabië of de bevolking van de Russische Federatie.
Er is geen beginnen aan om rechtse complotdenkers die suggereren dat de media links zijn te corrigeren. Want de media zijn rechts. Zowel in Nederland als de VS. Media hebben economische belangen en zijn onderdeel van grote concerns of bezit van miljardairs. Op uitzonderingen als The Guardian na. De media leunen tegen de macht en zijn ermee verstrengeld. Ze vertegenwoordigen het establishment en de status quo. Ze praten de zittende macht naar de mond. Op z’n best klinkt in een column, in een commentaar of op een geïsoleerde redactie een kritisch geluid. De opstelling van de hoofdredacteur, eigenaar of het bestuur is rechts. Dat bepaalt de politieke richting. Niet alleen tot de rechtse complotdenkers wil niet doordringen wat het ware karakter van de gevestigde media is omdat ze door de media wijsgemaakt worden dat de media links zijn. Een meer succesvolle misleiding om het ware karakter van de gevestigde media te verbergen bestaat niet. Media maskeren zichzelf. Maar ook linkse critici zijn gaan denken dat media als The New York Times links zijn. Hoe kan het dat ook zij het zo bij het verkeerde eind hebben? Er is geen beginnen aan om het beeld te corrigeren dat de media niet links zijn. De media zijn rechts. Zullen we dat voor eens en altijd afspreken?
Foto’s: Schermafbeeldingen van delen uit het artikel ‘Fired from The New York Times over Trump’ van Carlos Cunha in Salon, 24 november 2019.
De meest interessante geopolitieke kwesties zijn die waarin allerlei belangen tegen elkaar inspelen. Zodat niet eens duidelijk is waar het nou precies om gaat. De aanleg van Nord Stream II is zo’n complex dossier. Het maakt de EU afhankelijk van Russisch gas en het verlengt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Het is een project met een Russisch meerderheidsbelang en niet op voorhand is duidelijk gezien de hoge kosten van tegen de 10 miljard euro dat de opzet ervan economisch is. Het is in dubbel opzicht een politiek project. Het verhoogt de Europese afhankelijkheid van Russisch gas en het schuiven met fondsen en aanbestedingen maakt het voor de Russische zakenelite die direct is gerelateerd aan het Kremlin mogelijk om op een min of meer legale wijze geld om te ploegen richting eigen portemonnee. In de reacties bij deze video plaatste ik deze week in het Engels deze week enkele reacties die ik hier samenvat:
The construction of Nord Stream II is wrong in two respects. 1) It increases dependence on fossil fuels in the coming decades, while the climate problem requires the opposite; 2) It is contrary to the official EU policy on energy independence and diversity as laid down in the ‘Third Energy Package in the gas sector’ in 2018.
1) It is incorrect that Nord Stream II replaces the current pipeline with Ukraine, because the capacity of Nord Stream II is about 43% higher. Indeed, both systems will co-exist. That makes the construction of Nord Stream II even more illogical;
2) According to its own energy policy, the EU has decided to diversify in 2018 and not to depend on a specific provider (in this case the Russian Federation), but does the opposite in practice through cooperation with Gazprom and Nord Stream II. Despite its own policy, the import and dependence on Russian gas has already increased. If the EU takes itself seriously, it should work better and more coordinated with providers other than the Russian Federation.
3) Again, the dependence on Russian gas contradicts EU policies. This has to do with geopolitics and the Kremlin, which in the past has turned off the gas tap for political reasons. That makes the EU blackmailable for a Russian Federation that is economically weak and politically unstable. No single power block that itself takes seriously must make itself dependent on others.
The short-sightedness of German politics and business is particularly high. Let DW pay attention to this. The German policy on Nord Stream II is the result of an explosive combination of short-term economic thinking with a misguided sense of guilt over the Nazi past and contemporary arrogance.
Toen ik dat laatste schreef had ik nog geen kennis genomen van het artikel van Julian Röpcke in het Duitse ‘Boulevardblad’ Bild van 21 november 2019. Het heeft de veelzeggende titel ‘KLACHTEN TEGEN FEDERALE REGERING; Geheime dienst thriller rondom Putins pijplijn’. Op initiatief van het Russische bedrijf Gazprom zou de regering-Merkel in Washington DC hebben gelobbyd om sancties tegen Nord Stream II ’naar achteren te schuiven’. Het bedrijf Nord Stream II zou een directe lijn met het kantoor van kanselier Merkel opgebouwd hebben. De achtergrond is dat als het project niet op 31 december 2019 is voltooid, het een vertraging van vijf jaar oploopt en waarschijnlijk nooit afgemaakt kan worden. Dat houdt in dat er 10 miljard euro in het water is gegooid. Daarom liggen Amerikaanse sancties extra gevoelig omdat ze voor die vertraging zorgen.
Uit het artikel blijkt dat de Duitse regering de talking points van het Kremlin overneemt en in Washington naar voren brengt. Dat is nog begrijpelijk en verdedigbaar als het om Duitse economische belangen ging, maar het gaat een grens over en wordt pijnlijk als Berlijn zich tot een spreekbuis maakt van de desinformatie en misleiding van het Kremlin. Want zoals gezegd, de aanleg van Nord Stream II is in strijd met staand energiebeleid van de EU. Het verdeelt de EU. Daar gaat de Duitse regering willen en wetens aan voorbij.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘VORWÜRFE GEGEN BUNDESREGIERUNG; Geheimdienst-Krimi um Putin-Pipeline’ van Julian Röpkce voor Bild, 21 november 2019.
George Knight 