Annegret Kramp-Karrenbauer waarschuwt de sociaal-democraten voor een ‘constitutionele crisis’ als ze Von der Leyen niet steunen

De intellectuele eerlijkheid en inhoud van Merkel beoogde opvolger Annegret Kramp-Karrenbauer werden op de proef gesteld door haar uitspraak op een persconferentie die ze op het CDU-hoofdkwartier gaf samen met de Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz. Ze zei dat de afwijzing door de Sociaal-democraten van de beoogde voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen ‘mogelijk’ leidt tot een ‘constitutionele crisis’ (‘Verfassungskrise’). Dat is onzinnig. Ook in politiek opzicht omdat ze regeringspartner SPD provoceert. Wat tevens meespeelt is dat Kramp-Karrenbauer de beoogde opvolger van Von der Leyen als Defensieminister is.

Kramp-Karrenbauer verwart een constitutionele crisis uit onkunde of bewuste misleiding met een politieke crisis. Dat laatste is echter van een andere orde. Het niet steunen van Von der Leyen is een normaal politiek meningsverschil dat valt binnen de perken van de praktische politiek. Een politieke crisis kan opgelost worden door overleg. Een constitutionele crisis speelt niet op het niveau van praktische politiek, maar op dat van de grondwet. Dat kan ontstaan als de uitvoerende macht, een president, geen gehoor geeft aan de wetgevende macht, een parlement, en er een patstelling ontstaat en een debat over de grenzen aan en de werking van de grondwet. Daar is in dit geval geen sprake van. Kramp-Karrenbauers waarschuwing voor een constitutionele crisis is gekunsteld, onhandig en onterecht. Niet de SPD, maar zij stelt zich op als een destructieve kracht.

Advertentie

Kandidatuur Ursula von der Leyen krijgt kritiek en roept vragen op over de procedure hoe de leiders van de EU worden geselecteerd

De Duitse kanselier Angela Merkel zegt dat de Duitse Defensieminister Ursula von der Leyen vertrouwen geniet en geknipt is om voorzitter van de Europese Commissie te worden. Het Europarlement moet in meerderheid instemmen met de voordracht. Het is geen uitgemaakte zaak dat zij een meerderheid achter zich krijgt. Vooral Sociaal-democraten en Groenen zijn teleurgesteld omdat het systeem van de Spitzenkandidaten in een onderonsje van enkele regeringsleiders is getorpedeerd. Von der Leyen krijgt kritiek en geniet juist geen vertrouwen zoals Merkel suggereert. Als Defensieminister wordt ze beschuldigd van verkwisting en mismanagement, zoals niet toevallig in een artikel in Politico wordt gememoreerd. Zij is geen topkandidaat, maar deelnemer van het B-Team die vanwege haar lidmaatschap van de goede partij wordt genomineerd.

Merkels argumenten dat Von der Leyen pro-EU is en vrouw is klinken zo minimaal dat het erop lijkt dat Merkel evenmin gelooft dat deze Duitse minister een sterke kandidaat is. Naast Von der Leyen zijn andere kandidaten in het pakket evenmin optimaal. Aan Christine Lagarde (voor de ECB) en Josep Borrell (buitenlandcoördinator) hangen zulke nadelen dat het vooral vragen oproept over de procedure om leiders van de EU te benoemen.

Wat nu op tafel ligt is slecht. Als het Europarlement het hard wil spelen en in meerderheid dwars gaat liggen, dan kan de EU terug naar de tekentafel om betere leiders te benoemen. Hoe dan ook was de procedure die naar Von der Leyen leidde verre van optimaal. De leiders van belangrijke West-Europese lidstaten hebben zich gecompromitteerd en bemoeit met een procedure die niet de hunne was en die ze om zeep hebben geholpen. Ze hebben de chaos eerder vergroot dan verkleind. Dit vergroot de roep om democratisering van de EU.

Misverstanden en onduidelijkheden over euroscepsis in EU

Volgens Politico dat zich zegt te baseren op het Europees Parlement hebben in Nederland eurosceptische partijen 33% steun behaald in de Europese Verkiezingen. In 2014 was het 38% volgens deze bron, zodat hoe dan ook deze eurosceptische partijen in Nederland 5% aanhang zouden hebben verloren. Ik pijnig me het hoofd hoe het Europees Parlement tot dit percentage komt en welke partijen het als eurosceptisch beoordeelt. Voor 2014 tellen de volgende partijen op tot 38,3%: CU-SGP (7,6%), PvdD (4,2%) 50PLUS (3,7%), PVV (13,2%) en SP (9,6%). Dezelfde partijen plus het nieuwe FvD tellen voor 2019 op tot 32,9%. Afgerond dus 33%.

Hoe komt het Europees Parlement tot deze cijfers? 50PLUS valt niet aan te merken als eurosceptisch, zoals uit een artikel in De Volkskrant van 16 mei 2019 blijkt indien lijsttrekker Toine Manders de stelling onderschrijft ‘een warm pleitbezorger van de Europese samenwerking’ te zijn en een artikel op DDS dat uitschreeuwt ‘50Plus kiest vol voor Europa: “Stem vóór Europa, koester 75 jaar vrede, welvaart en samenwerking!’’.

Wat ‘eurosceptisch’ is niet op voorhand duidelijk. Want terwijl de CU kiest voor samenwerking in de EU, maar niet voor een superstaat, de PvdD eveneens voor Europese samenwerking is ‘waar het nuttig is‘, en de SP kiest voor ‘een Europese samenwerking waarin de belangen van mensen, dieren en ons milieu weer voorop staan’ wil de PVV de EU verlaten eveneens vermoedelijk FvD. De SGP neemt een tussenpositie in waarin het accent ligt op grondige hervorming en afbraak van de symboliek en niet op het breken van en met de EU.

De grafiek hierboven is zowel verkeerd samengesteld als betekenisloos omdat een duidelijke definitie over euroscepticisme ontbreekt. 50PLUS is geen eurosceptische partij zodat het percentage van eurosceptische partijen in Nederland al daalt tot 29%. Daarnaast is er een tweedeling aan te brengen in de euroscepsis van partijen die de EU willen hervormen (CU, SP, PvdD, SGP) en partijen die de EU willen verlaten (PVV, FvD). Met als complicatie dat FvD-lijsttrekker Derk Jan Eppink zoals een artikel in NRC verduidelijkt eigenlijk niet uit de EU wil stappen. Jean-Marie Dedecker voor wiens partij Eppink in het Europarlement zat zegt: ‘Uit de EU stappen? Daar ben ik niet voor en Derk Jan ook niet. Hij is kritisch over Europa, maar wel voor één Europa’. Als euroscepsis wordt opgevat als ‘een ondubbelzinnige, kritische houding ten opzicht van Europese integratie en de EU als vorm’, dan daalt het percentage daarvan in Nederland tot 3,5%. Dat is het percentage van de PVV.

Kijkt men naar het aantal zetels van de eurosceptische partijen, dus zowel hervormers CU, SP, PvdD, SGP als de harde (PVV) en zachte (FvD) verlaters uit de EU, dan is het percentage 23%. FvD, CU-SGP en PvdD halen samen 6 van de 26 zetels. De meest eurosceptische partij van Nederland de PVV heeft geen zetel behaald.

Wat is de waarheid over statistieken? Ze zouden niet liegen, maar misbruikt worden en zelden de waarheid vertellen. Maar dat is te simpel, ze liegen wel degelijk en zijn bedoeld om te verhullen. In de zin van ‘in te zwachtelen’ en ‘verstoppen’. Of ermee nou wordt gelogen of de waarheid verborgen, bovenstaande statistiek/ grafiek van het Europees Parlement doet aan misleiding. Het raadsel is wat het belang ervan kan zijn om het percentage eurosceptische partijen in Nederland flink hoger voor te stellen dan het in werkelijkheid is.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘In graphics: How Europe voted’ op Politico, 27 mei 2019.

Channel 4 News onthult de geheime fondsen van Nigel Farage

Nigel Farage ligt onder een vergrootglas nu hij in het Verenigd Koninkrijk met zijn Brexit Party aan kop gaat in de peilingen voor de Europese Verkiezingen. Die verkiezingen kwamen tamelijk onverwachts omdat het schema om de EU te verlaten werd doorkruist door verdeeldheid, besluiteloosheid en chaos in de Britse politiek. Maar hoe komt Farage binnen een maand aan zijn geld om een campagne uit de grond te stampen?

Channel 4 News gaat in de reportage in op die vraag en komt uit bij geldschieter Arron Banks die in 2016 ook al sponsor was van de Leave-campagne bij het EU-referendum. De vraag is nog steeds niet beantwoord of hij zijn eigen geld daaraan besteedde of een doorgeefluik was voor buitenlands geld. In dit gevat Russisch geld. Farage en Banks deden in 2016 schimmig over de herkomst van de financiering en doen dat in 2019 opnieuw.

Het woord dat aan Farage blijft kleven is ‘lavish’, verkwistend. Hij heeft een luxe levensstijl en strijkt niet alleen maandelijks bijna € 9000 op als Europarlementariër, maar ook zo’n € 30.000 via mediaoptredens, zo berekent The Guardian. Ook zou Banks hem in het jaar na 2016 £450.000 (= € 515.000) hebben gegeven. Banks heeft een omlijnd doel en tracht Farage te lanceren als een wereldmerk tot in de VS. Hoe dat gesjacher valt te rijmen met de strijd tegen de elite is de vraag die onbeantwoord blijft. L’élite, c’est moi, lacht Farage.

Schijn en werkelijkheid over Europese Verkiezingen. Timmermans manoeuvreert via de linkse flank naar het centrum van de macht

De strategie van Frans Timmermans lijkt duidelijk: richting links, weg van het centrum en de christen-democraten. Of dat zijn overtuiging is of een eerste stap in de onderhandelingen over een coalitie is de vraag. Politico doet verslag van een slotdebat waaraan Timmermans, maar ook de christen-democratische ‘spitzenkandidaat’ Manfred Weber deelnam. Politico: ‘Reagerend op een vraag over klimaatverandering, prees Timmermans de inspanningen van zijn Socialisten, evenals van de Groene-genomineerde Ska Keller en de partij van Europees links Nico Cué, en drong erop aan dat zij een breed spectrum van progressieve politici konden verenigen’. Dat laatste is pikant omdat de SP deel uitmaakt van die partij van Europees links GUE/NGL en die partij laatst in een verkiezingspotje Timmermans en de PvdA hard en persoonlijk aanviel. Is het zo dat de SP door de samenwerking met de socialistische S&D eraan meehelpt om Timmermans voorzitter van de Europese Commissie te maken? Dan helpt de SP eraan mee om ‘Hans Brusselmans’ op het schild te hijsen.

Uit de laatste peiling van april 2019 voor het komende Europarlement blijkt dat zowel de sociaal-democraten als de christen-democraten in gelijke mate verliezen, allebei naar schatting zo’n 37 zetels. Als Timmermans probeert om een links blok dat bestaat uit S&D, Greens/EFA en GUE/NGL als opstapje naar de macht te vormen, dan komt hij uit op 252 zetels. Voor de meerderheid zijn 376 zetels nodig. Alleen de christen-democratische EPP is als fractie groot genoeg om die zetels in haar eentje te leveren. Maar het valt niet te verwachten dat de EPP in zee gaat met de radicaal-linkse GUE/NGL. Van hun kant vormen de liberale ALDE en de EPP weer een blok van 256 zetels. Vergelijkbaar met de 252 zetels van Timmermans. Dat verklaart mogelijk waarom hij zijn linkse ‘hulpconstructie’ optuigt om de centrum-rechtse combinatie EPP-ALDE te counteren.

Uitgaande van de peilingen zijn getalsmatig de volgende combinaties mogelijk om tot een coalitie te komen: 1) EPP, S&D, Greens/EFA of 2) EPP, S&D, ALDE. Een derde mogelijkheid bevat naar de twee grootste fracties zowel de Groenen als de Liberalen, maar dat is minder logisch omdat dan de kleinste partij (waarschijnlijk de Groenen) overbodig is. Een combinatie van christen- en sociaal-democraten met radicaal-links (GUE/NGL) of radicaal-rechts (ECR, EFDD, ENF) ligt niet voor de hand. Kortom, de christen- en sociaal-democraten lijken tot elkaar veroordeeld. Dat weet Timmermans als geen ander. Eigenlijk is het best voorspelbaar welk compromis er uit de bus komt. Namelijk Manfred Weber wordt als spitzenkandidaat van de grootste fractie EPP de eerste 2,5 jaar van de zittingsperiode van 5 jaar voorzitter van de Europese Commissie, en Frans Timmermans de volgende 2,5 jaar. De derde partij in de coalitie mag de voorzitter van het Europarlement leveren. Doen?

Foto: Schermafbeelding van peiling over de samenstelling van het volgende Europarlement (2019-2024).

Europese verkiezingen. Twee voorbeelden om de anti-EU stem niet (Sofia Satanakis) en wel (Gina Miller) praktisch slim aan te pakken

De Europese Verkiezingen komen eraan. In Nederland worden ze gehouden op donderdag 23 mei. Sociale media lopen over van debatten, verkiezingsspotjes en standpunten. Doorgaans sterven goede bedoelingen om met een ruime blik naar een toekomstige EU te kijken in obstructie, misverstand, partijpolitiek gehakketak en lelijkheid. In het VK is een initiatief van Gina Miller gelanceerd om de pro-EU stemmen zo doelmatig mogelijk te verdelen en de anti-EU pro-Brexit stemmen optimaal dwars te zitten. De Griekse Sofia Maria Satanakis die verbonden is aan het Austrian Institute For European and Security Policy legt uit hoe te vechten tegen de anti-Europese krachten. Ze bedoelt waarschijnlijk anti-EU krachten. De aanpak die ze voorspiegelt is zowel in vorm als inhoud gebrekkig en onbruikbaar. Als pro-EU krachten menen de verkiezingen te kunnen winnen door op een cerebrale manier te verwijzen naar een zogenaamde drie-stappen strategie die niet uit de verf komt, dan valt het ergste te vrezen over de uitslag. Satanakis handelt plichtmatig en blijft hangen in haar eigen wereldje.

Foto: Schermafbeelding van aanbeveling/ tactisch stemadvies per regio ‘Vote for the leading remain party in your region’ van Remain United, 9 mei 2019.

Vlaamse publieke omroep bericht over het rechts-radicale ‘Schild & Vrienden’. Waarin schuilt het gevaar?

De reportage ‘Wie is Schild & Vrienden écht?; Een blik op de beruchte Vlaamse jongerenbeweging’ van de rubriek Pano van de Vlaamse publieke omroep VRT is in Nederland niet ongemerkt gebleven. Het radicaal-rechtse Schild & Vrienden wast de handen in onschuld en probeert in een reactie de boodschapper van het nieuws van framing te beschuldigen. Origineel is het niet, het behoort tot de retoriek van alt-right. Ook president Trump probeert de kritiek op hem af te leiden door de media als vijand van het volk af te schilderen.

Opzienbarend is niet dat Schild & Vrienden is zoals het is, bedenkelijk is dat het infiltreert in andere rechtse organisaties zoals de politieke partijen N-VA of het Vlaams Belang of zelfs platforms van de overheid. Deze partijen zitten niet op slechte publiciteit te wachten en de leiders ervan hebben publiekelijk afstand genomen van Schild & Vrienden. De vraag is hoeveel dit waard is en hoe welgemeend dat is en hoe de contacten aan de basis ondanks deze mooie woorden voortgezet worden. Wel of niet met steun van de partijleiding.

Het gevaar is ‘ideological collusion’ (ideologische samenspanning) dat kan betekenen dat een rechtse partij in de samenwerking met een rechts-radicale beweging de retoriek en agenda van die randbeweging overneemt. In een commentaar verwees ik onlangs naar Joshua Livestro die dat in een artikel opmerkte. De mogelijkheid bestaat dat Schild & Vrienden door zowel infiltratie als ‘ideologische samenspanning’ aan invloed wint.

In Nederland is er de politieke partij Forum voor Democratie van Thierry Baudet die ook de omgang zoekt met radicaal-rechtse bewegingen, jongeren motiveert (ook die van Schild & Vrienden) en van wie ook het sterke vermoeden bestaat dat hij zijn extremistische kanten afschermt in de publiciteit. Karin Spaink schreef daar in een column in 2017 het volgende over: ‘Lees je terug met welk canaille Thierry Baudet zich omgeeft, kijk je met wie hij goedlachs op de foto is gegaan en van welke ontmoetingen hij trots zijn selfies heeft gepost, inventariseer je waar hij naartoe gaat om te spreken en welke gasten of sprekers hij op zijn partijbijeenkomsten uitnodigt (van de NVU tot aan de IJzerwake, van Erkenbrand tot Kalergi), haal je je zijn uitspraken voor de geest over ‘de homeopathische verdunning van het volk’ tot ‘de omvolking van Europa’, lees je hoe hij de ‘volkswil’ systematisch boven recht en ratio stelt, en dat je dan tot op het bot huivert…‘

Soms ligt de werkelijkheid voor het oprapen, maar is die te onwaarschijnlijk om goed door te dringen. Deze reportage over Schild & Vrienden is een teken aan de wand. Deze frisse jongens lijken bij nader inzien niet zo fris en verdienen het om kritisch gevolgd te worden. Ze verdienen niet langer het voordeel van de twijfel.

Promotiepraatjes van Steve Bannon over een radicaal-rechtse Europese beweging worden amechtig en kritiekloos gekopieerd

Op 20 juli 2018 plaatste The Daily Beast een interview met Steve Bannon. Hierin vertelt deze voorman van de alt-right beweging die ooit zijn loopbaan begon bij Goldman Sachs, films produceerde en de oorlog heeft verklaard aan zowel progressieve Democraten als conservatieve Republikeinen dat hij in Europa een grensoverschrijdende radicaal-rechtse beweging van de grond wil tillen. Er bestaat nu al een bijzondere wisselwerking tussen Amerikaanse en Europese rechts-radicalen die elkaar beïnvloeden, maar Bannon zegt dat in Europa verder te willen helpen stroomlijnen. Zijn streven zo zegt hij is dat deze rechtse nationaal-populistische beweging bij de verkiezingen voor het Europarlement in 2019 een derde van de zetels haalt.

Tot zover is het wensdenken en zelfpromotie van Bannon die op zoek is naar een nieuw werkzaam bestaan. Hij gooit een balletje op en wacht af waar het landt. Want dat Trump heeft gebroken met Bannon die van het centrum van de macht in het Witte Huis (voor de helft van de tijd) verhuist naar Europa is niet direct op te vatten als een kroon op zijn loopbaan. In Europa wordt Bannon nog als tovenaar gezien zonder het volle besef dat hij in de marge is beland. Opvallend is dat media vervolgens dit interview van The Daily Beast dat weinig kritisch is en behulpzaam moet zijn bij het opstarten van de Europese loopbaan van Bannon zonder kritiek en schetsen van een context overnemen. Zo wordt nepnieuws gelegitimeerd en desinformatie verspreid. Vraag hoe Bannon deze Europese beweging financiert blijft ongenoemd. Bannon is uit de gratie geraakt bij zijn aloude sponsor Robert Mercer omdat hij te veel ingaat tegen gevestigde belangen. Bannon is financieel, geografisch en politiek gemarginaliseerd. Zijn vlucht naar Europa is zelfpromotie, maar geen promotie.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Inside Bannon’s Plan to Hijack Europe for the Far-Right’ van Nico Hines op The Daily Beast, 20 juli 2018.

Foto 2: Tweet van Laura Ingraham van 21 juli 2018 en twee eigen reacties erop.

Wilders haalt zeer behoedzaam de banden met het Kremlin aan

Geert Wilders maakt een opmerkelijke draai richting Russische Federatie. Voorheen hield hij er afstand van omdat hij voornamelijk door sponsors uit de VS en Israel die niets van de Russische Federatie moesten hebben werd gesteund. Wat de aanleiding is om de koers te verleggen is onduidelijk. Dat kan de concurrentie van Thierry Baudet zijn en de opmars in de peilingen van Forum voor Democratie. Of het kan de druk van de zusterpartijen als het Front National en AfD in het Europarlement zijn om richting Kremlin te kruipen. Maar het meest opvallend is dat Wilders voorzichtig is en ondanks zijn toenadering tot Putin toch afstand houdt.

Het meest onbegrijpelijke in Wilders’ commentaar is niet zijn cosmetische of echte toenadering tot de Russische Federatie, maar zijn afstand tot de EU. Terwijl het belang van Nederland toch het best tot zijn recht komt in een sterke EU. Daarom zou een Nederlandse nationalist -die Wilders zegt te zijn- gediend zijn bij een sterkere en betere georganiseerde EU. Des te meer omdat president Trump zich mentaal en politiek terugtrekt van EU en NATO. Wat Wilders zegt is uiteraard onjuist. Het is niet de EU die afstand neemt van de VS, maar de VS die afstand neemt van de EU en NATO. Wat een Nederlandse politicus te verwachten heeft van het Kremlin is onduidelijk. Want de leiding van de Russische Federatie doet er alles aan om de EU te verzwakken en te verdelen. Zowel van de VS als de Russische Federatie moet de EU het op dit moment niet hebben. De EU moet het zelf doen en heeft er ook een goede basis voor omdat het een krachtige en opbloeiende economie heeft.

Vanwege een Kremlin dat zand in de machine van de EU strooit valt de zich nationalistisch opstellende Wilders niet te begrijpen. Hij zegt voor Nederland te gaan, maar schurkt tegelijk -halfslachtig- aan tegen Putin en het Kremlin. Waarvan het nog maar de vraag is wat ze Nederland te bieden hebben. Wat heeft Nederland te maken met de politiek van de Russische Federatie en wat heeft het daarvan te verwachten? Waarom zoeken Nederlandse nationalisten als Wilders toenadering tot het Kremlin? Wilders zegt dat het hem niet om leningen te doen is, wat bij het Front National wel het geval is. Ziet Wilders in dat een Nederlandse nationalist geen Russische nationalist is, en dat Nederland van een Russische nationalistische politiek niets te verwachten heeft? De Russische Federatie geeft niets om Nederland en gaat het om de Russische Federatie. Daarbij komt dat de Russische Federatie nauwelijks een democratische traditie of een traditie van open overleg met andere landen heeft. Waarom zouden Putin en de Russische Federatie zich inspannen voor het Nederlands belang?

Gaat het Wilders wel om Nederland of gaat het Wilders alleen om Wilders? Nederland heeft de EU nodig om niet alleen te staan en om politiek, economisch en militair beschermd te zijn in de grote boze wereld. Het lijkt uit de behoedzaamheid van zijn draai richting Kremlin dat Wilders beseft dat hij niets van Putin te verwachten heeft. Zonder dat hij dat met zoveel woorden zegt. Wilders maakt een draai om electorale of andere opportunistische redenen. Hij komt hiermee in lijn met zijn radicaal-rechtse vrienden in Europa. Hij wint wat aan de ene kant en levert wat in aan de andere kant. Politiek is geconcentreerd opportunisme dat, zo blijkt, Wilders minder serieus neemt dan de meeste van zijn volgelingen. Het korte termijn denken wint het van de lange termijn. Wilders denkt tactisch te kunnen opereren omdat hij toch geen strategie heeft. Zo maakt hij een spel van de politiek door het speelveld te verbreden. Wat maakt het uit? Een gokje hier of een gokje daar?

Heeft NRC goed nagedacht over plaatsing artikel Baudet en FvD?

NRC maakt in mijn ogen een slechte beurt door een kritiekloos artikel over Thierry Baudet en zijn partij Forum voor Democratie te plaatsen. Het grootste gemis is het ontbreken van een schets van Baudets buitenlandse contacten, zoals die bijvoorbeeld in februari 2016 tot uiting kwam door de aanwezigheid van Baudet op een Poolse conferentie. Hij begaf zich daar in extreem- en radicaal-rechtse kringen die gelieerd waren aan de fractie van Europa van Naties en Vrijheid in het Europarlement die wordt gedomineerd door het Front National. Aan een profielschets van Baudet zonder het Front National te noemen ontbreekt iets fundamenteels. Een ander gemis is dat het niet focust op de verwerpelijke uitspraken die Baudet doet, zoals politiek journalist Jaap Jansen nog gisteren optekende op een partijbijeenkomst van Forum voor Democratie in Den Haag.

NRC trapt in de valkuil van de traditionele ‘enerzijds-anderzijds’ journalistiek die hoor en wederhoor biedt en daarom zelden tot een harde afwijzing komt. NRC had óf door moeten pakken door tot de kern te gaan door internationaal onderzoek óf moeten zwijgen wegens onvoldoende materiaal. Nu werkt NRC gewild of ongewild mee aan de normalisering van een radicaal-rechtse partijpoliticus die lacherig of op een badinerende toon de meest vreselijke uitspraken doet die haaks staan op de opvatting van parlementaire democratie waar de liberale NRC zich hard voor maakt. Dat rijmt niet, maar vloekt. Het leek wellicht een aardig ideetje om Baudet en zijn partij als een interessant fenomeen te beschrijven, maar zonder goed na te denken over de gevolgen van zo’n profielschets is het tamelijk naïef. Het past evenmin in de opvatting van de weerbare democratie.

Foto 1: Schermafbeelding van FB-posting van NRC met reactie, 4 november 2017.

Foto 2: Tweets van Politiek verslaggever/commentator BNR Nieuwsradio Jaap Jansen, 3 november 2017.

Foto 3: Eigen tweet, 4 november 2107.