Suriname en China ondertekenen uitleveringsverdrag over criminaliteit. Waar laat dat de presidenten Bouterse en Xi?

Soms is een serieus bedoeld nieuwbericht pure satire door de associaties die het oproept. In dat geval geeft het bericht zonder dat te beogen commentaar op zichzelf doordat de weergave van de werkelijkheid het aflegt tegen de onbedoelde grappigheid of wrangheid die het door de onuitgesproken verwijzingen in zich draagt.

De Surinaamse president Desi Bouterse is op 29 november 2019 door de Krijgsraad veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf vanwege zijn betrokkenheid bij de zogenaamde Decembermoorden in 1982. Hiermee is zijn profiel als crimineel versterkt en opnieuw opgepoetst. Maar de nieuwslezer van STVS Suriname zet daar een parallelle werkelijkheid voor als ze zegt dat Suriname met China een uitleveringsverdrag heeft getekend over precies dat aspect: criminaliteit. Ze voegt toe dat dit ‘de crimininaliteitsbestrijding positief kan beïnvloeden’.

Minister Stuart Getrouw (Justitie en Politie) rept van rechtshandhaving, criminaliteitsbestrijding en criminaliteitsbeheersing. Doelt hij met dat laatste specifiek op Bouterse? Getrouw spreekt lovend over de samenwerking met China en noemt daarbij de kenmerken die bij mensenrechten- en privacyadvocaten kritiek krijgen: nummerplaatregistratie en gezichtsherkenning. China ontwikkelt zich dankzij de razende technische ontwikkeling tot een controlestaat waar burgers volledig ondergeschikt worden gemaakt aan de staat. Het is een unieke vorm van staatsterrorisme. Juist daarin lijkt het Suriname te vinden. Het zoveelste land dat vlucht voor de oude kolonisator en zich zoals naar nu blijkt blindelings werpt in de armen van de nieuwe kolonisator.

Uiteraard valt de Chinese president Xi Jinping als regisseur van de harde politiek van detentiekampen en heropvoeding in de West-Chinese provincie Xinjiang niet onder het uitleveringsverdrag met Suriname. Zoals president Bouterse die in eigen land veroordeeld is tot 20 jaar cel daar evenmin onder valt. Het zijn de gewone criminelen, niet de president-criminelen voor wie rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding gelden. Het getekende uitleveringsverdrag biedt beide landen de schijn van een rechtsstaat en dient vooral de marketing van landen en leiders die een slechte pers hebben. Het is komisch als het niet zo intens schrijnend zou zijn.

Glurende GCHQ onderschept miljoenen webcam beelden van Yahoo

Guardian-journalist James Ball legt uit aan Amy Goodman van Democracy Now! Samen met Spencer Ackerman ‘brak’ Ball voor The Guardian nieuws dat op de Snowden-documenten gebaseerd is. Optic Nerve, zo heet het programma van de Britse geheime dienst GCHQ dat met assistentie van de NSA beelden opslaat van webcam chats van Yahoo-gebruikers. Onduidelijk is of het nog operationeel is. In 2008 ging het in een periode van zes maanden om meer dan 1,8 miljoen Yahoo-gebruikers. Het programma diende ook om te experimenteren met ‘automatische gezichtsherkenning’ en verdachten van terrorisme te volgen. De spionage bleef niet beperkt tot Britten en Amerikanen, zodat ook Nederlanders bespioneerd kunnen zijn door deze geheime diensten.

Pikant is dat zo’n 3 tot 11% procent van de chats te maken heeft met ongewenste naaktheid (undesirable nudity). Wat trouwens de vraag oproept wat gewenste naaktheid in de optiek van deze geheime diensten zou kunnen zijn. Die beelden heeft de GCHQ dus ook opgeslagen, maar er zijn geen aanwijzingen dat hieruit acties gevolgd zijn. Yahoo zegt niks van Optic Nerve te weten en er afstand van te nemen. Maar de vraag is welke uitruil (trade-off) computerbedrijven als Google, Microsoft, Apple, Facebook, Twitter of Yahoo moeten maken met de Amerikaanse overheid om sowieso ‘onder de wet’ te mogen opereren.

Niet voor de eerste keer sinds de Snowden-documenten sinds juni 2013 tot kritische publicaties leidden roept het handelen van Britse en Amerikaanse geheime diensten de vraag op wat de massale spionage van onschuldige burgers te maken heeft met de bestrijding van terrorisme. Des te meer omdat vermoed wordt dat de diensten steeds meer hooibergen verzamelen zonder de naalden erin nog te kunnen vinden. Zodat de criminelen en terroristen eerder uit zicht dan in zicht raken. Ondersteunend bewijs voor dit vermoeden is dat de geheime diensten niet kunnen aantonen door de massale spionage van burgers ook maar enige aanslag of complot te hebben voorkomen. De echte vraag in dit ‘NSA-dossier’ is hoe het mogelijk is dat het politieke en juridische toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten de praktijken van Optic Nerve toelaat. 

Foto: Still uit Peeping Tom (1960) van Michael Powell.

VS heeft internet verraden bij opbouw controlestaat. We moeten het terugnemen

Internet-deskundige en schrijver over beveiliging en techniek Bruce Schneier is duidelijk. De Amerikaanse regering heeft de kern van het internet verraden. De NSA heeft een fundamenteel sociaal contract ondermijnd, meent-ie. Het vertrouwen van de gebruikers is weg. De bedrijven die de internetstructuur bouwen en beheren, de bedrijven die de hardware en sofware maken en verkopen of de hostingbedrijven, zijn niet langer te vertrouwen: ‘We kunnen deze bedrijven niet langer vertrouwen als de ethische stuurlui van het internet’.

Uit een artikel van de New York Times, The Guardian en ProPublica dat is gebaseerd op documenten van Edward Snowden blijkt dat de veiligheidsdienst NSA achterdeuren in diverse commerciële software heeft ingebouwd om zelf systemen te kunnen kraken. Het heeft de veiligheidsstandaarden  aangepast om controle te houden ten koste van het idee van een veilig en vrij internet. Door ingrijpen van de NSA met medewerking van internetbedrijven is de veiligheid minder hoog  dan gedacht wordt en verwacht kan worden. Ook bepaalde vormen van versleuteling kunnen door de veiligheidsdiensten worden gekraakt. Dit geeft ook criminelen of dictaturen die burgerrechtengroepen vervolgen de kans om op een slecht beveiligd internet hun slag te slaan.

Uit een verantwoording van ProPublica blijkt dat media contact hebben met veiligheidsdiensten over dit soort publicaties. De versies van de drie media zijn verschillend omdat ze anders op druk reageren. Uit Why We Published the Decryption Story zegt ProPublica dat het openheid geeft omdat het publiek moet weten hoeveel macht de overheid bezit. Openheid draagt bij aan een systeem dat weerstand kan bieden aan machtsmisbruik.

Schneier meent dat ‘we’ het internet terug moeten nemen. Met ‘we’ bedoelt-ie de technische gemeenschap. De ontwikkelaars moeten het initiatief terugnemen. Maar de grootste uitdaging is politiek. Ontmanteling van de controlestaat is niet makkelijk. Staten geven hun controle over burgers nooit vrijwillig op. Overheden reserveren er grote sommen voor. Daarbij komt dat grote diensten als de NSA een staat in de staat zijn en politici onder druk houden. Soms met angstbeelden over terrorisme, soms door omkoping van politici, soms met chantage zoals Russ Tice over president Obama denkt die zo opvallend van koers is veranderd.

Bewustwording bij de wereldgemeenschap van internetgebruikers over de kwalijke praktijken van de veiligheidsdiensten is een eerste stap. De controlestaat zoals de NSA die opbouwt is een doodlopende weg omdat het de politiek buitenspel zet, bedrijven en overheden hecht en oncontroleerbaar laat samenwerken, richting totalitarisme gaat en het internet bewust onveilig heeft laten construeren. Volgens Schneier hebben ontwikkelaars de morele plicht om zich tegen deze controlestaat te verzetten. Er valt geen tijd te verliezen. Niet alleen de internetvrijheid staat op het spel, maar ook het bestaan van een open en vrije samenleving.

Foto: ‘Dismantling the surveillance state won’t be easy. But whatever happens, we’re going to be breaking new ground.’ Photograph: Bob Sacha/Corbis‘

Pleidooi voor bewustwording en actie: tegen de controlestaat

De controlestaat. Tja, wat is dat? Wat zijn de kenmerken ervan? Ik vat er een paar samen: beperking van de burgerrechten (einde aan privacy), manipulatie en annexatie van de media, usurpatie van de macht door de staat, hechte samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, militarisering van de samenleving, uitschakeling van toezicht en controle op de staatsmacht. Enfin, 1984 in werking, maar door toepassing van techniek nog erger. Een voorbeeld is het geintegreerde camerasysteem TrapWire dat aan de hand van gezichtsherkenning in Amerikaanse en enkele Europese steden geinstalleerd is. Het volgt u en mij door de stad zonder dat we weten.

Kunnen we de controlestaat tegengaan? In augustus 2012 schreef ik: ‘Macht en tegenmacht komen steeds meer lijnrecht tegenover elkaar te staan. Niet alleen op internet, maar ook op straat. Alleen niet in de gevestigde media en de politiek. De samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid is niet nieuw, maar neemt in de VS steeds grotere vorm aan. Nog eens versterkt door de technische mogelijkheden van toezicht op burgers in hun leefomgeving. De controle op de macht komt steeds meer op afstand te staan. De uitdaging voor burgers, activisten en kritische politieke partijen is om dat tegen te gaan.‘ Zijn we nu wijzer geworden?

Welke vorm moet die uitdaging krijgen? En zijn de uitdagers in staat om een zich ontwikkelend proces te keren? Dat als het ware vanaf een bepaalde kritische massa zichzelf gaat sturen en vanaf dat punt niet meer onomkeerbaar is. Voor de duidelijkheid, Europa loopt daarin achter op de VS. Een geluk bij een ongeluk voor Nederland. Bewustwording daarover kan voor Nederland de redding betekenen. De makkelijke en slecht doordachte maatregelen van minister Opstelten en staatssecretaris Teeven die vanuit hun generatie van de wederopbouw  (1945-1960) zweren bij techniek en niet bij de mens kunnen nog de pas afgesneden worden.

Vanwege bovenstaande overwegingen ben ik een jaar geleden lid geworden van de Piratenpartij. Gelukkig sta ik daarin niet alleen, binnen en buiten de partij. De zorgen die ik heb worden door velen verwoord en gedeeld. Soms werken zichtbaarheid en herhaling van de herkenning als motivatie. Daarnaast zijn er vele organisaties zoals Bits of Freedom, kritische internetjournalisten (Brenno de Winter), Anonymous, kritische bloggers, Occupy, het CBP van Jacob Kohnstamm die hun vinger aan de pols houden. Alleen de gevestigde media en politiek laten het zo goed als afweten. Hoewel D66 soms goed kan anticiperen. De kritiek komt uit de marge.

Een voorwaarde om de opbouw van de controlestaat te counteren is dat burgers actief worden. Daarin heeft Julian Assange sinds 2010 een beslissende rol gespeeld. Reden waarom de VS hem in het geheim in staat van beschuldiging hebben gesteld, en via Zweden willen criminaliseren. Juist omdat Assange het geheime verkeer van de Amerikanen las en hun intenties doorzag kon-ie tijdig naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen vluchten. Analoog aan de vraag van Stalin hoeveel divisies het Vaticaan heeft is de vraag van vandaag hoeveel divisies WikiLeaks waard is. Meer dan Obama wil toegeven. Dus laat ieder op de eigen, individuele manier de middelen en de omgeving kiezen om de samenleving die ons lief is veilig te stellen. De zijlijn is te ver weg.

Foto: Tekst uit 1938 van president Franklin Delano Roosevelt in zijn boodschap aan het congres.

Boston jaagt debat aan: controlestaat of privacy?

In de Amerikaanse samenleving bestaat nauwelijks nog privacy. Overheidstoezicht op openbare ruimte en internet is immens. Heeft die indringing van de overheid en het bedrijfsleven in de levenssfeer van burgers dan geen enkel nut? Het volgen van burgers in straten en op internet wordt onder het mom van veiligheid gebracht. Bijvoorbeeld om terrorisme te voorkomen. Was Boston er geen voorbeeld van dat de controlestaat werkte? Cenk Uygur van The Young Turks toont aan dat de controlestaat in Boston juist niet werkte. Wat nu door overheden aan cameracircuits en cybersecurity wordt opgebouwd is een tikkende tijdbom onder de privacy. Zonder tussenkomst van de rechter kan de staat de infrastructuur inzetten om tegenstanders uit te schakelen. President Obama doet dat wellicht nog terughoudend, maar voor een minder terughoudende opvolger wordt nu de infrastructuur opgebouwd. ‘The Plot Against America‘ meets ‘Nineteen Eighty-Four‘.

Nederland is nog niet zover, hoewel de Amerikanisering vordert. Deze waarschuwing betekent voor ons land verdere bewustwording over het feit dat het opbouwen van controlestaat altijd ten koste gaat van de privacy. Samenleving en politiek kunnen kiezen voor het opbouwen van de controlestaat, maar kunnen niet zeggen dat ze dat niet bij volle bewustzijn deden en niet wisten dat het ten koste ging van de privacy van de burger. Maatschappelijke krachten die voor de privacy opkomen wacht een taak om die bewustwording te vergroten. Een van de argumenten tegen de invoering van de controlestaat is dat het verre van doelmatig is en achter de feiten aanloopt. Zoals Boston aantoont. De spin van beleidsmakers om dat anders voor te stellen is onterecht.

Foto: ‘Afhankelijkheid van Labour voor het verzamelen van gegevens beschermt het publiek niet, zeggen de Tories.’ Credits: Peter Macdiarmid/Getty Images.

RT bericht over de controlestaat waar westerse media zwijgen

Gisteren had ik een discussie met iemand die zei gestoten te zijn op de Engelstalige versie van de Pravda. Sinds 1991 eerder te karakteriseren als nationalistisch dan communistisch. Mijn gesprekspartner stelde dat de berichtgeving eenzijdig, selectief en ouderwets is. Als een loze echo uit het verleden. Dat beaamde ik. De kous is daarmee echter niet af. Zo’n karikatuur is slechts het halve verhaal. Nieuws- en propagandazender RT (Russia Today) is van hetzelfde laken een pak. Het biedt alleen de hedendaagse variant van de Pravda.

Ontluisterend is dat voor de consument die maatschappijkritisch nieuws zoekt RT onmisbaar is omdat het goede journalistiek biedt die geen enkele westerse nieuwszender toont. Voor een totaalbeeld is RT, of PressTV of Al Jazeera, daarom een aanvullende bron. Maar selectief en eenzijdig. Zoals westerse media dat ook zijn.

Uiteraard is RT een marginale zender. En hoewel onmisbaar voor een totaalplaatje is het afhankelijk van een beperkt aantal informanten. Elke keer Julian Assange, Steve Rambam, John Kiriakou of de advocaat van Bradley Manning wordt ook voorspelbaar. Maar dat doet niks af aan het feit dat deze opinieleiders onverkort hun mening mogen geven op RT, wat het (geo)politieke doel ook is. Terwijl ze door de gevestigde westerse media zo goed als geboycot worden. Het bestaan van RT bevestigt het falen van westerse media. Ook een waarheid.

Let op uw privacy: Alarm voor het alarm

Beveiliging is een industrie. Het Belgische bedrijf ASEQ biedt niet zomaar veiligheid, maar smart-security door een conceptuele aanpak. Dat u het weet. Het bedrijf is niet van de straat, maar houdt indringers buiten. Bescherming van de eigen privacy gaat ten koste van de privacy van de ander. Zo kan door in te zoomen de apparatuur van ASEQ u op lange afstand filmen. En de gegevens digitaal opslaan zonder dat u het weet. ASEQ geeft een mooi beeld van de capaciteit van een groei industrie. Door grenzen die het overschrijdt. Het past in het verkooppraatje. Dat weer past in het patroon ons verkocht te voelen. We handelen uit zelfbescherming.

Foto: Blendid Interaction Design, Touch Me.

Schaake pleit voor digitale vrijheid in EU. Realistisch?

Marietje Schaake (D66) is in het Europarlement pleitbezorger voor digitale vrijheid. Het rapport Verslag; over een strategie voor digitale vrijheid in het buitenlandbeleid van de EU is gisteren aangenomen. Met Schaake als rapporteur. De toelichting zegt over strategie: ‘De EU dient het voortouw te nemen in de globale bevordering en bescherming van digitale vrijheden. De EU is niet enkel het grootste handelsblok in de wereld, maar is eveneens een gemeenschap van waarden, die eveneens de kern moeten vormen van al ons externe optreden.‘

Marietje Schaake valt te prijzen met haar aanpak van kleine stappen vooruit die zo karakteristiek is voor Europa. Uit haar rondgang langs de media om haar pleidooi voor een consistent buitenlands beleid van de EU over digitale vrijheid toe te lichten blijkt dat ze de mensenrechten centraal zet. En bijvoorbeeld de export van spionagetechnologie vanuit de EU aan banden wil leggen. Vraag is of deze ontwikkeling waarbij internationaal opererende bedrijven zijn betrokken nog is tegen te houden. Vecht Schaake niet een al verloren strijd?

Velen menen dat in elk geval in de VS de controlestaat die de burger met surveillancemiddelen op internet en in de openbare ruimte in de gaten houdt praktisch al gerealiseerd is. In de bewustwording hierover lopen burgers achter in hun besef. In zijn boek Cypherpunks zet Julian Assange uiteen dat internet de macht van de overheden heeft vergroot. Als de binnenlandse markt verzadigd is zullen Amerikaanse bedrijven elders hun technologie slijten. Zoals TrapWire of IP-camera’s van Axis. Ook William Binney, Steve Wozniak, Anonymous, EFF of Steven Rambam menen dat de inperking van de (digitale) vrijheid door de regering-Obama al te ver doorgeschoten is om nog succesvol terug te kunnen draaien. Mogelijk kan Schaake Europese programma’s als CleanIT vertragen. Maar of ze het effectief kan tegenhouden? Hoeveel regimenten heeft ze in haar strijd?

Foto: Tjeerd Royaards, ‘Trying to control the internet‘, 2009. Credits Tjeerd Royaards.

Binney bevestigt dat in controlestaat iedereen onderzocht wordt

Klokkenluider William Binney die werkte voor de Amerikaanse Nationale Veiligheidsdienst bevestigt dat in een controlestaat (‘Surveillance State’) geen privacy bestaat. Digitale gegevens van iedereen worden opgeslagen. Als iemand onderzoeksdoel wordt, dan zijn ze voorradig. Binney ziet verschil tussen het beleid van de presidenten Bush en Obama. Onder Obama is het slechter geworden. Transparantie ontbreekt. Schokkend is dat de Amerikaanse regering de rechten van de burgers schendt en de grondwet verkracht. Lees hier script.

De zorgen die Binney uit zouden aanleiding voor de Tweede Kamer moeten zijn om te stoppen met de ontwikkeling van het Elektronisch Patiënten Dossier door het Amerikaanse bedrijf CSC. Directeur Edwin Velzel van de Vereniging van Zorgaanbieder voor Zorgcommunicatie liet volgens Nu.nl weten dat de vereniging de opdracht waarschijnlijk intrekt als het geen garantie krijgt dat de gegevens niet door de Amerikanen worden opgeslagen. ‘Wij willen gegarandeerd hebben dat het EPD niet onder de Patriot Act valt. Wij gaan ervan uit dat het ondenkbaar is, maar willen het zeker weten.’ Hoe Velzel erbij komt dat dat de Amerikaanse overheid de gegevens niet zou opslaan geeft aan hoe naïef Nederlandse bestuurders in hun eigen werkelijkheid zijn. Ze begrijpen niet dat de controlestraat over grenzen heen reikt. Hun gebrek aan alertheid is ontluisterend.

Controlestaat onder surveillance door affaire-Petraeus

Volgens Glenn Greenwald in The Guardian is de controlestaat het echte schandaal in de affaire Petraeus. Het verdient een grondig onderzoek hoe de regering-Obama dat op allerlei niveaus, met allerlei partners en allerlei systemen (‘TrapWire‘) doorvoert. David Patraeus, de inmiddels vertrokken chef van de CIA werd digitaal doorgelicht door de FBI. De ene veiligheidsdienst bespioneerde de baas van de andere. Als daartoe al geen schroom bestaat, dan kunnen we ons voorstellen hoe wij als machteloze burgers worden bespioneerd door de staatsveiligheidsdiensten. Laat vanaf nu bij niemand meer enige illusie bestaan dat het niet zo zou zijn.

Dit brengt de New Yorker tot de prachtige titel bij een artikel van Patrick Radden Keefe: The surveillance state takes friendly fire. Heel vrij vertaald: ‘Obama schiet in eigen voet’. Dat kan nooit meer ongenoemd worden.

De tegenbeweging, Occupy, Anonymous, WikiLeaks en progressieve internetmedia nemen de controlestaat al lange tijd als afschrikwekkend op de korrel. Maar tot nu toe bleef het stil in de samenleving omdat de bekommernis over de inperking van de burgerrechten niet doorsijpelde via de gevestigde media. Deze staan per definitie aan de kant van de zittende macht. Het voert te ver om nu al van een omslag in de opstelling van zowel media als publiek te spreken. Daar zijn meerdere incidenten zoals de Petraeus-affaire voor nodig. Maar onder het motto ‘Frappez Toujours‘ zal het op de deur blijven kloppen ooit tot bewustwording moeten leiden.

Foto: Generaal David Petraeus in functie