Weerstand tegen ombudsman Van Woerkom neemt toe

Update: In een reactie maakte Van Woerkom het er nog erger op. Hij meent de ophef niet te snappen en zegt het jammer te vinden ‘dat de discussie tussen de bevolkingsgroepen nu oplaait.’ Deze reactie die eerder een afleiding dan een verklaring is, zet opnieuw twijfels bij zijn geschiktheid. Want niet de discussie tussen bevolkingsgroepen staat centraal, maar zijn eigen geschiktheid voor de functie. Daarover bestaan vanuit verschillende doelgroepen twijfels. Het gaat over de vraag of ondubbelzinnig vaststaat dat deze beoogde kandidaat boven de partijen staat. Het antwoord daarop beantwoorden velen negatief. Dat geeft te denken. 

Niet iedereen valt zo’n eer ten deel, maar beoogd Nationaal Ombudsman en ANWB-directeur Guido van Woerkom wel: een Facebook-pagina die stemmen mobiliseert en focust die tegen z’n benoeming zijn. Hij is afgelopen woensdag voorgedragen door de Commissie Binnenlandse Zaken. De Tweede Kamer debatteert komende dinsdag 3 juni over de voordracht. De NOS vat de gewraakte uitspraak samen: ‘Vier jaar geleden maakte hij een discriminerende opmerking over Marokkaanse taxichauffeurs. Hij zei dat hij zijn vrouw niet met de taxi wilde laten gaan, omdat er weleens een Marokkaan achter het stuur zou kunnen zitten.’

Er is een petitie gestart die genoemde Kamercommissie oproept de voordracht van Guido van Woerkom in te trekken, want: ‘Een Nationale Ombudsman dient neutraal te zijn en de belangen van alle Nederlanders te kunnen vertegenwoordigen. Integriteit en geloofwaardigheid van Guido van Woerkom is in het geding. Wij achten dat de heer van Woerkom deze functie niet naar behoren kan uitvoeren.’ Ik ben het met de conclusie eens en heb hier de petitie getekend. Van Woerkom heeft alle schijn tegen niet boven de partijen te staan.

Gisteren zette ik vragen bij de reden waarom in hemelsnaam een VVD’er met een achtergrond als ANWB-hoofddirecteur Nationale Ombudsman moet worden. Zo’n benoeming ligt niet voor de hand. De vorige Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer kwam herhaaldelijk in aanvaring met het kabinet. Vooral met minister Opstelten van Veiligheid en Justitie. Zo sprak Brenninkmeijer in 2012 de 15de Burgemeester Dales lezing uit en hekelde daarin de toon van het debat dat-ie intolerant vond. Naast Wilders richtte hij daarbij z’n pijlen op premier Rutte. Brenninkmeijer was iemand met een autonoom oordeel die zich weinig gelegen liet liggen aan de partijpolitiek. Nu haalt het kabinet met Guido van Woerkom een hardcore VVD’er binnen die door zijn partijloyaliteit de schijn tegen heeft niet autonoom te zijn en vooral dekking te moeten geven aan beperkende maatregelen van het kabinet over immigratie, illegalen en de toegang tot het recht. Nederland verdient een meer onafhankelijke Nationale Ombudsman die op afstand van de partijpolitiek staat.

Foto 1: Facebook-pagina

Foto 2: Petitie

Russische coming out in Oost-Oekraïne leidt tot nieuwe strijd

Separatisten in Oost-Oekraïne zijn uitermate divers, maar worden dat steeds minder. Ze bestaan uit goedwillende en geweldloze dorpelingen, lokale idealisten die voor de eenheidsstaat Oekraïne zijn, maar ook orthodox-religieuze fanatici, criminele opportunisten, warlords, politiek gestuurde Russen en buitenlandse huurlingen waarvan het de vraag is door wie ze betaald worden. Door het Kremlin, lokale oligarchen of oud-president Janoekovistsj die miljarden uit de staatskas gestolen heeft en z’n machtsbasis in de regio had? De hardliners onder de separatisten schuiven de idealistische, soms crimineel of amateuristisch opererende activisten opzij. In elk geval op de plekken die van strategisch belang zijn. Zo militariseert het toch al zo gewelddadige conflict verder. Vraag is of lokale leiders mogen aanblijven of binnenkort opzij gezet worden.

In de belangrijkste brandhaarden internationaliseert en professionaliseert dus het conflict. Dat dreigt de hele regio in brand te zetten. Vanwege het ontdekkingsgevaar waren de laatste weken de meeste reguliere Russische speciale troepen vervangen door huurlingen. Wat de toenemende chaos, de afnemende effectiviteit en de onderlinge strijd tussen de opstandelingen verklaart. Hoewel de Russische SpetsNaz kolonel Igor Strelkov (of: Igor Girkin) nog steeds de militaire coördinator is in de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk.

De laatste maanden ontkende het Kremlin steevast dat het betrokken was bij de opstand in Oost-Oekraïne. Waarmee de suggestie werd gewekt dat het om een spontane opstand ging die van onderop was ontstaan, en niet om een door buitenlandse krachten gecoördineerde actie. President Putin erkende wel dat op de Krim van het vasteland afkomstige Russische militairen waren ingezet voor de strijd die aan de annexatie vooraf ging. Maar nu valt het masker van de Russische betrokkenheid. Hoe wordt die draai verkocht in de propaganda?

Hoe dat komt is onduidelijk. Is de betrokkenheid te omvangrijk geworden en niet meer te verbergen? Of denken de Russen weg te komen met de claim dat het om individueel opererende Russen en Tsjetsjenen gaat? Die toevallig aangestuurd worden door de Rus Strelkov. Dit is geen aannemelijk scenario. Logischer lijkt dat het Kremlin het masker moet laten vallen omdat de strijd in een andere fase is gekomen die zichtbaarder is dan de schemeroorlog tot nu toe. Toen Russen vaak in de commandokamer of de twee linie konden blijven.

Er zijn bewijzen van aanvoer van hoogwaardig militair materiaal dat helicopters uit de lucht kan schieten -hoewel het per incident mogelijk blijft dat het om van het Oekraïense leger buitgemaakt materiaal gaat-, modern militair materiaal zoals handwapens, vrachtwagens en munitie dat in gebruik is bij het Russische leger, en grensovertredingen van militaire colonnes via de ‘lekke’ Russisch-Oekraïense grens die alleen kunnen plaatsvinden met goedkeuring van de Russische autoriteiten. Dat alles samen leidt tot de conclusie dat het Kremlin actief militair betrokken is in Oost-Oekraïne. Dat geeft voor het eerst de VS en de landen van de EU de mogelijkheid om Rusland in het openbaar tot de orde te roepen. Maar Rusland lijkt niet van plan in te binden. Verheviging van de sancties tegen Rusland lijkt onvermijdelijk door deze Russische coming out.

VVD’ers Eenhoorn en Van Woerkom: benoemd uit partijloyaliteit?

Twee hardcore VVD’ers worden benoemd op belangrijke posten en media of persberichten van de overheid zwijgen daarover. Alsof ze uit het politieke niets komen. In de berichtgeving over Bas Eenhoorn en Guido van Woerkom wordt hun lidmaatschap van de VVD en hun betrokkenheid in die partij nergens genoemd. Bas Eenhoorn is op 28 mei benoemd tot Nationaal Commissaris Digitale Overheid. Een nieuwe functie die dient om de digitale infrastructuur te coördineren. Hoofddirecteur van de ANWB Guido van Woerkom is beoogd Nationaal Ombudsman die de naar de Europese Rekenkamer vertrokken Alex Brenninkmeijer moet opvolgen.

Of Eenhoorn en Van Woerkom hun benoeming of voordracht te danken hebben aan de loyaliteit aan de VVD of aan het feit dat ze de beste kandidaat voor de functie zijn is de vraag. Ze hebben in elk geval de schijn tegen door hun prominente rol in de VVD. Moeilijk valt in te zien waarom nou juist de al 67-jarige Eenhoorn voor vier jaar tot Nationaal Commissaris Digitale Overheid moet worden benoemd. Zijn er geen kandidaten van jongere generaties die beter alle facetten van de digitalisering bestrijken en tot in hun haarvaten begrijpen? In mindere mate geldt dat voor Van Woerkom. Hij is gewend vanuit het idee te redeneren dat ANWB-leden klanten zijn die moeten worden bediend. Maar burgers zijn geen klanten en geven mede de overheid vorm.

Functies in het openbaar bestuur zijn eigendom van de partij die het op dat moment voor het zeggen heeft. Hoewel leiders van politieke partijen dit nooit in het openbaar zullen toegeven. Premier Mark Rutte was in zijn beginperiode als regeringsleider terughoudend in het benoemen van partijgenoten op belangrijke posten, maar heeft nadien een inhaalslag gemaakt. Dit banencircuit van toonaangevende politieke partijen leidt soms tot benoemingen waarbij niet de beste kandidaat wordt benoemd. Maar partijloyaliteit wordt beloond.

Of bij Eenhoorn en Van Woerkom het partijlidmaatschap de hoofdzaak is voor hun benoeming is de vraag. Het zou aan de Tweede Kamer moeten zijn om dat te toetsen. Maar verder dan een aanzet tot een debat zal het niet komen omdat details van de benoemingen van partijpolitici in het openbaar bestuur uit de openbaarheid worden gehouden en achter gesloten deuren worden bedisseld. In dit geval in een ruil tussen PvdA en VVD. Het wachten is op de benoeming op korte termijn van een PvdA’er op een belangrijke post. Maar vooral op hervorming van het politieke bestel dat dit soort politieke benoemingen als beloning voor partijloyaliteit ziet.

Foto 1: Schermafbeelding van VVD Afdeling Oegstgeest met Guido van Woerkom.

Foto 2: Schermafbeelding van VVD Afdeling Vlaardingen met Bas Eendoorn.

Markthal hardcore Rotterdam: echt of stadspromotie?

Rotterdam. Werkstad. Geen gelul, maar gepoets. Hoewel in Rotterdam ook veel geluld wordt over dat gepoets. Met Jules Deelder die naadloos gepoets en gelul verwoordt. Ook weer typisch Rotterdams. Architect Winy Maas, kunstenaar Arno Coenen en de stad Rotterdam kunnen trots zijn op de immense markthal. Dat wordt veel gelul en nog veel meer gepoets. Na de opening. Rotterdam werkstad. Soms vermoeiend om aan te horen.

Documentaire ZDF over NSA, Snowden en spionage van burgers

De documentaire ‘Verschwörung gegen die Freiheit’ is een productie van ZDF in samenwerking met het Amerikaanse Frontline WGBH. De laatste voorziet in interviews met onder meer NSA-klokkenluider Thomas Drake, Washington Post-journalist Barton Gellman, Glenn Greenwald en andere Amerikaanse betrokkenen. Het werd dinsdag en woensdag uitgezonden. Het ZDF geeft een overzicht en licht toe hoe de massale spionage van burgers in het geheim door politieke manipulatie tot stand is gekomen. Buiten de nationale parlementen om. En hoe het toezicht van de nationale parlementen op de werking van de veiligheidsdiensten tot op de dag van vandaag nog steeds ontbreekt. Zeker waar het de NSA, de Britse GCHQ en de Duitse BND betreft. Zo wordt het verhaal over de massale spionage van burgers een verhaal over de falende werking van de politiek.

In een nagesprek op ZDF’s Markus Lanz met onder meer programmmaker Elmar Theveßen vraagt de Nederlandse-Duitse cabaretier Philip Simon (29’50’’) waarom de mensen niet voor Edward Snowden de barricade opgaan. Daarop is geen eenduidig antwoord mogelijk, maar merkwaardig is het volgens velen wel.

Gekissebis in 50Plus geeft te denken over politieke partijen

Politiek is prachtig als het goed gaat. Maar vermakelijk als het slecht gaat. Binnen politieke partijen jagen mensen op baantjes. Maar soms worden mensen de politiek uitgejaagd. Alles is mogelijk. Dat maakt politiek enerverend, maar ook tot een uitvergroting van het menselijk tekort. Omdat mensen zich soms laten kennen.

Neem nou seniorenpartij 50Plus, waar Henk Krol op een zijspoor is gezet wegens het niet afdragen van pensioenpremies in een vorige functie, maar vanaf de zijlijn steevast z’n opvolgers voor de voeten loopt. Die sinds vandaag ook elkaar voor de voeten lopen. De tweemansfractie bestaat uit fractieleider Norbert Klein en Martine Baay. Klein zette Baay uit de fractie, en in een reactie verzocht het bestuur Klein z’n zetel op te geven ‘omdat het het vertrouwen in Klein verloren heeft’. Klein accepteert dat echter niet en wil het oordeel van de ledenraad omdat deze hierover zou gaan. En niet het hoofdbestuur. Het gevolg is onduidelijkheid, chaos en ‘een onwerkbare situatie’. Dat laatste als de gebruikelijke sluitsteen bij dit soort ontwikkelingen. 

Politieke partijen als uitvergroting van het menselijk tekort maken veel duidelijk over de tekortkomingen, ambities en zwakheden van mensen. Soms vervelend, soms vermakelijk, soms ontroerend. Altijd herkenbaar omdat wij uit hetzelfde hout gesneden zijn. Daarom past een terughoudend oordeel over betrokkenen. Ze volgen hun zwakheden, en dat is dat. Dat geldt echter niet voor de werking van politieke partijen. Dat verdient kritiek omdat de structuur ervan maar steeds geen vorm weet te vinden voor de menselijke factor.

Oplossing is een gedeeltelijke ontmanteling van politieke partijen en een vertegenwoordiging in de politiek die meer in overeenstemming is met de samenstelling van de bevolking. Vluchtiger, vloeiender en flexibeler. Politieke partijen zijn een parodie geworden van de slogan van de Occupy-beweging : wij zijn de 99%. Zo’n 2% van de bevolking is lid van een politieke partij, zodat 98% buitenspel staat als het over besluitvorming in raden en parlementen, en functies in het openbaar bestuur gaat. Ondanks inspraakprocedures die burgers erbij betrekken. Maar da’s niet het echte werk. Vormen van directe democratie kunnen door machtsdeling en inspraak de kloof tussen de 2% en 98% verkleinen. Zodat het gewicht van vertegenwoordigers als Klein en Baay afneemt. En vooral het belang afneemt van politieke partijen die goedwillende burgers gevangen houden.

Foto: Grote zaal Media Plaza, Utrecht. 

Kruse en Finkielkraut zien kunst als fundament van Europa. Waarom breken PVV en VVD geen lans voor Europese cultuur?

In Nederland is er nog steeds niemand in de politiek die het hartstochtelijk opneemt voor kunst. Nederlanders is door vooral vertegenwoordigers van de conservatieve VVD een beeld geschetst dat kunst het verdient bij het oud vuil gezet te worden. Dat kwam in 2011 hard aan. Ook omdat het onverwachts gebeurde en onnodig was. Kritiek kwam vooral van mensen die werkzaam waren in de kunstsector en door sluitingen hun baan verloren, maar ook van maatschappelijk betrokkenen die een breed belang van kunst zagen. En dan waren het nog niet eens de bovenmatige bezuinigingen die het meest stoorden. Van vaak 30% bij culturele instellingen waarvan gezegd werd dat ze nodig waren om door de teruglopende inkomsten het budget in evenwicht te brengen. De neerbuigendheid van een volledige politieke klasse tegenover de kunsten deed meer pijn. Omdat het duidde op onbenul van de beunhazen in de politiek die het belang van cultuur niet meer waardeerden.

Hoe het anders kan tonen twee voorbeelden vanaf de rechterflank aan. De conservatieve Franse filosoof Alain Finkielkraut van wie gezegd wordt dat-ie aanleunt tegen het gedachtengoed van het Front National neemt het in een NRC-interview met Peter Vermaas op voor de Europese cultuur: ‘Tegenwoordig geeft Europa de cultuur echter op aan iets anders, aan de moderne techniek, aan de consumptie. Ik hou te veel van Europa, de Europese beschaving, de diversiteit, het landschap, om haar in de steek gelaten te zien worden door de EU’.

De Duitse CDU-parlementariër Rüdiger Kruse breekt in een interview dezelfde lans voor de Europese cultuur. Hij meent dat Europa met ‘cijfers en tekens’ niet te verklaren valt: ‘Het Europese verhaal is cultuur. Met de cultuur als kernelement van Europese zelfdefinitie ontstaat een keten van legitimatie die veel verder teruggaat dan de monetaire unie of hun wortels, of het generatie na generatie uitgewoonde Duits-Franse conflict.’ Kruse meent dat als men de cultuur weer centraal stelt dat de kunstmatigheid die de EU aankleeft de pas afsnijdt: ’Dat we cultuur-Europeanen zijn is makkelijk te begrijpen. Het vereist gewoon een andere perceptie en waardering van cultuur: kunst niet als bouw van de samenleving, maar als fundament.‘

Er valt heel wat af te dingen op de standpunten van Finkielkraut en Kruse. De Europese cultuur zetten ze niet in om de cultuur, maar instrumenteel als ‘identiteitsvormend’ element dat van alles buiten de deur dient te houden: consumentisme, kosmopolitisme, multiculturalisme of nog erger: Europese eenheidssoep die naar niks smaakt en niemand dient. Waartoe dat uiteindelijk moet dienen is de vraag. Leidt dat tot een opvatting van kunst en cultuur die over grenzen gaat of juist grenzen moet vormen? Maar ze doen in elk geval serieus een poging om verder te denken over het belang van cultuur in relatie tot de EU. Waarom dit geluid in de conservatieve PVV en VVD niet klinkt is het raadsel van de Nederlandse politiek. Juist partijen als de PVV en VVD die nationalisme, identiteit en grenzen belangrijk vinden en zich eurosceptisch uiten zouden deze standpunten kunnen onderbouwen door een lans te breken voor een herwaardering van de Europese cultuur. Maar ze zijn intellectueel niet in beweging te brengen. Lui denken en makkelijk snijden op kunst is het gevolg.

Foto: Rijksmuseum. Amsterdam, 2013.

Wel of geen Oranjestraat, da’s deze zomer de vraag. Pardon

Oranjegekte of geen Oranjegekte. Soms zit het verschil ‘m in de inhoud van de kas. In het Brabantse Goirle is er geld uit de pot gestolen. Door iemand uit de straat. Chagrijn. Zodat de Irenestraat, pardon Oranjestraat straks niet oranje kleurt. De sfeer in de straat is verpest. Da’s in de Orionstraat in Amsterdam-Noord, pardon Oranjestraat anders. Daar barst de Oranjegekte al los. Op 13 juni trapt Oranje in Salvador tegen Spanje af voor de eerste wedstrijd in het WK dat in Brazilië wordt gespeeld. Met de Oranje Kanaries, pardon Leeuwen.

Komt er ooit nog een referendum over de grondwet van de EU?

De titel van de petitie had beter kunnen luiden ‘Referendum over de positie van Nederland in de EU’. De verwijzing naar het burgerbelang is een echo van de verklaring in een persconferentie die toenmalig premier Balkenende op 1 juni 2005 na afwijzing van het verdrag tot vaststelling van een grondwet voor Europa gaf: ‘We moeten alles op alles zetten om in de komende periode de burgers méér bij het Europa van de toekomst te betrekken. Het kabinet zal zich daarvoor inspannen’. Deze mooie woorden van premier Balkenende hebben nooit een vervolg gekregen in de praktijk. De petitionist bedoelt te zeggen dat Balkenende door toedoen van onder andere de opstelling van de PvdA-fractie in 2007 een tweede referendum afwees dat het wel beloofd had. Een koude kermis die nu al bijna zeven jaar ziekt in de herinnering van de politiek bewuste burger. 

Politiek is bang voor het oordeel van de burger. Dat politieke partijen niet luisteren naar de achterban en dat de media op de hand van de gevestigde macht zijn leidt geen twijfel. In de politiek mag een stem alleen klinken als deze instemt met wat al min of meer beslist is of op de rails gezet is. Politiek is een variant op wat jazzmusicus Eric Dolphy over muziek zie: ‘When you hear politics, after it’s over, it’s gone, in the air. You can never capture it again.’ Zo beredeneerd heeft politiek geen geheugen. Zodat er ook nooit iets geleerd wordt.

Ik ben ook voor een referendum over de positie van Nederland in de EU en daarom teken ik de petitie. Het tweede referendum dat de Nederlandse burger in 2007 door de neus is geboord steekt me nog steeds als een visgraat in de keel. Al is het alleen maar om de verschillende politieke partijen nog eens beter ma te laten denken over hun relatie tot de EU. Het blinde vertrouwen van D66 lijkt weg. Ook PvdA, CDA en VVD lijken zich minder uitgesproken eurofiel op te stellen. Of dat meer is dan politieke marketing kan blijken. Ik betwijfel echter of zo’n breed maatschappelijk debat over de EU er ooit komt omdat de politieke partijen zoals gezegd bang zijn voor de kiezer en een situatie die ze niet kunnen sturen liever vermijden. Maar als het gehouden wordt dan zal ik uitkomen bij de meest kritische eurofiele of de meest welwillende eurosceptische positie.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Referendum of Nederland uit de EU kan stappen’, 27 mei 2014.

Geld, het gat in de markt van de Vereniging Life Planners

‘In gesprek met een financial life planner bouw je bewust een moment van rust in om stil te staan bij hoe het geld, of er nu sprake is van een tekort of overvloed, jouw leven het beste kan dienen.’ Aldus een citaat uit het hoofdstukje de Filosofie van de Vereniging Life Planners Nederland.

Kwaliteit van leven. Dat staat centraal. Met steekwoorden life planning, inspiratie, geld, emotie, levensgeluk, levensplan en communiceren. Vooral communiceren. Het ligt voor de hand dat iemand uit z’n financiële plan z’n levensplan laat volgen. Dat uitgangspunt is down to earth en bestaat al eeuwen. Dat gaat over doel en middelen. Over het niet verder springen dan je stok lang is. Maar ook over het niet minder ver springen.

Waarom dat op een inspiratiedag vervolgens aangekleed wordt met leukigheid, emotie en geschmier is het echte wonder van de Life Planning nieuwe stijl. Wordt het basisproduct te mager gevonden en moet het aangekleed worden met emotie? Of speelt er wat anders en wordt het met emotie een ander product dat meer biedt dan advies? En meer opbrengt. Is Life Planning nieuwe stijl een gat in de markt omdat het op een gat in de hand bij de klant speculeert? Dat roept de vraag op of de klanten nieuwe stijl weten mee te groeien met de Vereniging Life Planners Nederland. Die club van traditionele financiële dienstverleners in een nieuw jasje.