Juridische verwikkelingen kwestie Joost Klein

Joost Klein in De Stentor, 11 mei 2024.

Het gedoe met Joost Klein die door de EBU en Eurovision op het strafbankje is gezet en wellicht niet mag optreden in de finale van het Eurovisiesongfestival in Malmö legt de kwetsbaarheid bloot van de besluitvorming bij incidenten waar deelnemers bij betrokken zijn. Het toont amateuristisch. Dat verklaart mogelijk waarom het zolang duurt voordat EBU en Eurovision duidelijkheid geven over de kwestie. 

Hoe verhouden de interne regels van de EBU en Eurovision zich met de Zweedse aanklager die een klacht over Klein in behandeling kan nemen? Of in het algemeen tot de nationale rechtspraak van de EBU-landen? Hoe is de procedure? Daarover communiceren EBU en Eurovision niet. Zo voeden ze onduidelijkheid.

Vraag is of EBU en Eurovision voor hun beurt hebben gesproken toen ze Klein op vrijdag verhinderden voor de vakjury op te treden. Dat bracht hem in een kwetsbare positie. Want hoe kan Klein bestraft worden voordat hij veroordeeld is? Zo werkt het recht niet. 

De zogenaamde onschuldpresumptie zegt dat iedereen die verdacht wordt van een strafbaar feit onschuldig is tot het tegendeel is bewezen. Dat zou ook moeten gelden voor de regelgeving van private organisaties als EBU en Eurovision.

De EBU en Eurovision lijken juridisch niet op hun taak voorbereid. Of ze hadden met openbaarmaking van de motivatie en onder verwijzing naar de voor Kleins overtreding relevante artikel(en) in het reglement hem moeten uitsluiten van deelname aan de finale of ze hadden moeten zwijgen. Ze deden het een noch het ander.

Nu zaaien EBU en Eurovision onduidelijkheid en lijkt hun handelen op een rechtsdwaling. Als er hoe dan ook al juridische handvaten zijn om de kwestie Klein passend aan te pakken. Het kan ook dat die handvaten aanwezig zijn, maar de verantwoordelijke bestuurders van EBU en Eurovision de juridische kennis en ervaring missen om die naar behoren toe te passen.

Complicatie is dat Klein publiekelijk duidelijk maakt dat hij zich stoorde aan de organisatie. Het is denkbaar dat deze kritische houding hem werd terugbetaald door de organisatie toen zich een incident aandiende waarbij hij betrokken was. In elk geval is de aanleiding aanwezig om hem te straffen. Een reconstructie zal duidelijk moeten maken wat de argumentatie van de verantwoordelijke bestuurders was en of ze met de kennis van toen juist gehandeld hebben.

Het beeld van de gang van zaken aangaande Joost Klein getuigt van amateurisme, onduidelijkheid en een gebrekkige besluitvorming en wellicht problematische regelgeving bij EBU en Eurovision. De organisatie heeft door haar handelen niet alleen Joost Klein, maar ook zichzelf beschadigd.

Gedachten bij ansichtkaart ‘Grenspost (?) aan de weg van Kazvin naar Hamadan’ (1895-1915)

Ansichtkaart met titel ‘Route Kazvin – Hamadan. La Station de Hamadan‘ met omschrijving: ‘Grenspost (?) aan de weg van Kazvin naar Hamadan‘ 1895-1915. [annotatie, verso linksboven, handgeschreven op karton met pen in zwarte inkt: ‘33. Weg naar Tabris (Perzië)’] Collectie: Rijksmuseum.

Het is het vraagteken in de omschrijving ‘Grenspost (?) aan de weg van Kazvin naar Hamadan‘ dat vragen oproept. Uiteraard. Hamadan dat vroeger Ekbatana heette ligt nu middenin Iran. Het vroegere Perzië.

Hamadan lag evenals Qazvin en Tabriz op de oude zijderoute en is een van de oudste steden ter wereld.

In de Eerste Wereldoorlog was Hamadan het toneel van hevige strijd tussen Russische en Ottomaans-Duitse troepen. Zweden hielp bij het oprichten van een pro-Duitse Perzische gendarmerie.

Zien we op de ansichtkaart een grens- of douanepost? Nog in gebruik of buiten gebruik?

Ottomanen en Azerbeidzjaanse Turken trokken op enig moment Perzië binnen en bezetten gebied. Maar vanaf 1600 is het gebied Perzisch. De datering volgens het Rijksmuseum is 1895-1915.

De Russen breidden tot 1907 hun invloed uit tot diep in Perzië, maar Hamadan lag binnen die invloedsfeer. Niet aan de grens ervan.

De mannen op de foto zien er niet martiaal genoeg uit om militairen of douaniers te zijn. Het zijn passanten. Het vierkante stenen gebouw is als het nog in bedrijf is geen erg actieve post.

Er staan mensen te wachten achter de opgehaalde slagboom. Alsof ze een grens niet over willen gaan. Is het vierkante gebouwtje een ontmoetingsplaats? Zoiets van ‘We spreken af bij de oude grenspost’. We weten het niet.

Ansichtkaart met Perzische postzegel op Delcampe.net.

Gedachte bij de foto “Majdemonstration för demokratien”, Uppsala 1933′

Paul Sandberg, “Majdemonstration för demokratien”, Uppsala 1933. Collectie: Upplandsmuseet.

Evangelisatie is verbreiding van het evangelie onder andersdenkenden. Dat gaat om het christendom, maar ook om andere gesloten systemen zoals het communisme. Evangelisatie is marketing met de opzet om zieltjes te winnen.

Evangelisten zijn doorgaans fanatiek en vasthoudend. Juist omdat ze maar op een doel gericht zijn. Ze claimen het laatste woord. Verbaal zijn ze sterk. Ze kennen alle retorische foefjes.

Op de foto zien we de mei-demonstratie in de Zweedse Universiteitsstad Uppsala in 1933. Het bijschrift zegt (vertaald): ‘Communistisch evangelie op verschillende tonen‘. Wat die verschillende tonen kunnen zijn is onduidelijk. Hoe dan ook preekt kameraad Nilsson uit Sillén op het Varkala-plein over de ellende van de blauwe boorden. Dus de arbeiders.

Nilsson is communist, maar zou met een ander vaandel ook voor de christelijke zaak kunnen gaan.

Wat de foto schrijnend maakt zijn de twee kinderen. Wat doen ze hier bij een politieke demonstratie? Mogelijk is het in scène gezet door persfotograaf Paul Sandberg.

Vermoedelijk zijn het de zoontjes van Nilsson. Hoe worden zij opgevoed? Wat moeten ze met de preken van hun vader die maar op een doel gericht is? Namelijk de verbreiding van het communisme. Dat is de tragiek die de foto terloops, maar met compassie blootlegt.

The Spotnicks 1962-1963

Dit stukje verscheen eerder op George Knight Kort op 5 mei 2012.

In 1954 filmt Nicholas Ray Johnny Guitar. Samen met Victor Young schrijft Peggy Lee de titelsong, die ze ook zingt. Dat doet ze dat jaar op televisie over. In 1962 maken The Spotnicks een instrumentele versie.

The Spotnicks is een Zweedse gitaarrockgroep uit Göteborg in de stijl van The Shadows of The Ventures. In 1961 ontlenen ze hun naam aan de Russische spoetnik. Ruimtepakken wordt hun truc. In de helmen is electronica ingebouwd. Tot 1963 bestaat de groep uit Bo Winberg (lead), Bob Lander (slag), Björn Thelin (bas) en Ove Johansson (drum).

Rocket Man is gebaseerd op het Russische Polyushko-polye dat het Rode Leger verheerlijkt. Albert Raisner kondigt in 1963 The Spotnicks aan die in Lyon voor de Franse TV zijn nummer The Last Space Train (Dernier Train de l’Espace) spelen.

Franse hoes van The Spotnicks, 1963.

Gedachte bij de foto ‘Amsterdam, 1967’

Ralph Nykvist, Amsterdam, 1967. Collectie: Carlotta; Helsingborg.

Hoe kwam een Zweedse fotograaf in 1967 terecht in Amsterdam? Ach, toen gebeurde het in het magisch centrum. Amsterdammers wachtten netjes voor het stoplicht. Hoewel de voorste fietser ongeduldig toont. Hij kan niet wachten en heeft zich vooruit gesmokkeld. Allen kijken naar de fotograaf. Zijn aanwezigheid disciplineert ongetwijfeld.

Het ziet eruit als een gewone foto van gewone Amsterdammers. Het roept geen nostalgie op naar een verdwenen tijdperk. Ofschoon de transitie van oud naar nieuw toen in volle gang was. Op deze foto is het niet te zien, maar er was ruimte voor verandering. Die met veel hartstocht bevochten werd. Dát maakt jaloers.

Mensen fietsen naar hun werk. Nederlandser kan het niet. Een cliché dat buitenlandse fotografen in die tijd wel moesten vastleggen. Registratie van het gewone wordt vaak over het hoofd gezien. Hier niet. Het alledaagse is niet altijd pakkend. Maar achteraf mogen we blij zijn dat het is vastgelegd.

Verborgen juwelen in bonken klei in Bandoeng (1945-1949)

‘De Zweedse beelhouwster Gerdes Acke geeft sieraden terug aan haar vriendin mevrouw Van der Berg. Mevrouw Acke riskeerde gevangenis- en doodstraf door sieraden van vele Nederlandse vrienden te verbergen in bonken klei die ze her en der verspreid in haar studio liet liggen. Haar studio werd meerdere malen doorzocht, maar de verborgen sieraden werden nooit ontdekt‘, 1945-1949. Collectie: Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

Deze foto roept twee vragen op. Is een kunstenares die met ‘bonken klei‘ werkt niet eerder een keramiste dan een beeldhouwster? En waarom is de foto opgenomen in de collectie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie? Wat is het militair historisch belang ervan?

De beschrijving bij een andere foto geeft deels antwoord op de gang van zaken. De locatie is Bandoeng op Java. De Zweedse kunstenaar Gerdes Acke om wie het gaat was ‘tijdens de Japanse invasie in 1942 op bezoek in Nederlands-Indie. Dankzij haar Zweedse nationaliteit werd ze niet geïnterneerd, maar ze mocht het land niet verlaten‘. 

Vandaar dat ze juwelen van anderen in haar atelier kon verbergen. De subtext is: zij was de Japanners te slim af.

Maar dan nog. Wat is het militair historisch belang van de moedige actie van mevrouw Acke?

Gedachten bij de foto ‘Öster Ledinge sågverk Interiör’ (1947)

Sune Sundahl, Öster Ledinge sågverk Interiör (Öster Ledinge houtzagerij Interieur), 1947. Collectie: Swedish Centre for Architecture and Design.

Deze foto van de Zweedse fotograaf Sune Sundahl (1921-2007) spreekt voor zichzelf. Hij was gespecialiseerd in architectuur en kunstnijverheid. Het interieur van een houtzagerij in Oost Ledinge nabij Stockholm doet denken aan een project van kunstenaar Marjan Teeuwen.

Het interieur ziet eruit als kunst. Maar daarmee is het nog geen kunst. Het is schoonheid die terloops betrapt wordt door Sune Sundahl die er oog voor heeft.

Is zijn foto die registreert dan kunst? Dat is een lastige vraag. Kan bijvangst ofwel ‘iets wat je vindt of ontdekt terwijl je eigenlijk op zoek was naar iets anders‘ kunst zijn zonder dat het bewust gecreëerd is? Dan is het op z’n best gevonden kunst. Een objet trouvé. Dat is democratisch gedacht, maar geeft nog steeds geen antwoord op de vraag of de foto kunst is.

Het doet er niet toe. Het omkleedsel om de foto te duiden moet duidelijkheid geven, maar geeft schijn. Schijnbeweging leidt af van de foto. Soms maken we het ons nodeloos ingewikkeld. De foto sprak toch voor zichzelf?

Is de verbranding van een koran door een rechts-extremist sabotage om de toetreding van Zweden tot de NAVO te dwarsbomen?

Woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gaat in op de verbranding van een koran in Zweden door een Deens-Zweedse rechts-extremist en de relatie tussen landen en kandidaat-landen binnen de NAVO. Zweden en Finland hebben gezien de Russische dreiging in 2022 gezegd toe te willen treden tot de NAVO, maar de Turkse president Erdogan houdt de toetreding van Zweden tegen. Telkens komt hij met nieuwe bezwaren.

Price wijst erop dat de verbranding van een koran voor de Turkse ambassade in Zweden door de rechts-extremistische Rasmus Paludan weerzinwekkend en weinig respectvol is.

Paludan geeft met zijn daad Erdogan en de Russen munitie om hun pijlen te richten op Europa en de NAVO. Dat roept de vraag op in wiens belang Paludan handelt. Was het bewuste sabotage van Paludan om met zijn verbranding de toetreding tot de NAVO van Zweden te bemoeilijken? Vooralsnog zijn daar geen aanwijzingen voor. Maar het is niet onmogelijk dat dit naast zijn islamhaat Paludans streven is.

Europese rechts-extremisten werden altijd ondersteund door het Kremlin om verdeeldheid te zaaien binnen de EU. Maar sinds de grootschalige invasie van Oekraïne en het buitensporig gebruik van geweld door de Russische Federatie tegen de Oekraïense burgerbevolking hebben rechts-extremisten afstand van het Kremlin genomen.

De cultuuroorlog over verbrande korans of vermeend respectloze beweringen over de islam is een afleiding voor de slechte sociaal-economische situatie in landen als Turkije of de Russische Federatie. Daarom is een in Europa publiekelijk verbrande koran een zegen voor een onder druk staande economisch zwak opererende autoritaire leider.

De verbrande koran dient voor Erdogan om op een tamelijk goedkope manier kiezers aan zich te binden. Op 14 mei 2023 zijn er verkiezingen voor parlement én Turkse presidentschap. De populairiteit van Erdogan staat onder druk door de slechte economische situatie en de gierende inflatie. De populaire burgemeester van Istanbul Ekrem İmamoğlu is een mogelijke presidentskandidaat van de oppositie. Hij kan een geduchte concurrent van Erdogan zijn, maar Erdogan probeert hem door rechtszaken uit te sluiten. Daar loopt nog een beroep tegen van İmamoğlu.

De pro-Poetin Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov veroordeelt de verbranding van de koran, maar gaat verder als hij zegt dat die geïnitieerd en betaald zou zijn door de Zweedse autoriteiten.

Dat is een onbewezen, maar op het eerste gezicht niet geheel onlogische bewering omdat de rechts-extremistische Zweden Democraten van Jimmie Åkesson gedoogpartner van de huidige Zweedse regering zijn. Net als Paludan wil Åkesson de EU ondermijnen, maar bij nader inzien klopt Kadyrov’s bewering niet omdat de Zweden Democraten sinds 2022 voor toetreding van Zweden tot de NAVO zijn.

De verbranding van de koran door Paludan voedt Kadyrov in zijn verwijt dat in Europa en de NAVO Satanisten aan de macht zijn. Het vervangt eerdere Russische verwijten over neo-nazi’s, pedofielen en anti-christelijke types die de cultuuroorlog tegen het Westen voedden. Niets is zo veranderlijk als een vijandbeeld dat steeds moet worden geactualiseerd als andere vijandbeelden als te ongeloofwaardig zijn ontmaskerd.

Nut van nutteloze handeling (1937)

‘Latman’s last. Een persoon knielde neer, bond een touw om één enkel, legde het touw over dezelfde of tegenoverliggende schouder en trok het zo strak aan dat de voet stevig tegen het uiteinde van de rug werd gedrukt.’, 1937. Collectie: Svenska Litteratursällskapet i Finland, Finland.

De pretentie van zinloosheid is een groot goed. Iets wordt niet groter gemaakt dan het is. Het is wat het is.

Maar wat is het? Wat zien we op deze foto? Een man die zich in bochten wringt. Een kruising tussen Anton Geesink, iemand met buikkrampen en een contortionist die onnatuurlijke houdingen aanneemt met zijn lichaam. Maar wat is het?

De toelichting gaat verder: ‘Je moet nu opstaan ​​om op het andere been te gaan staan ​​zonder de vloer te raken met de voet waar je het touw omheen hebt. (Gustav Lindström, 60 jaar oud, Rilak’s Bromarv.) De foto genomen in Molpe, Korsnäs.’

De toelichting zegt dat het om volkssport gaat. in het Zweeds ‘Folklig idrott’. Dat roept de associatie van volksidioot op.

Wat Gustav Lindström in de keuken voor zijn fornuis doet lijkt niks, maar is geen kleinigheid. Voetje van de vloer. Het mooie is dat het geen nut heeft en iemand het serieus neemt. Dat is de ware spirit. Lindström is de leek, de latman of layman die het opneemt tegen de vergankelijkheid. De last van zinloosheid sleept hij met zich mee.

Gedachten bij foto van het huis van consul Wolff in het Finse Viipuri (voor 1900)

Schermafbeelding van ansichtkaart Slottsgatan i Viborg, med högvakten och Wolffs hus i förgrunden. Collectie: Society of Swedish Literature in Finland.

De Kasteelstraat in het toenmalige Finse Viipuri of Viborg met op de voorgrond de wacht voor het huis van de Britse vice-consul Eugen Wolff. De foto is ongedateerd, maar is niet ouder dan 1899.

Schermafbeelding van deel van pagina 43 uit e-book Viipuri on 2nd September 1939.

In 1899 werd Wolffs ontslagbrief besproken in het Britse parlement. De Finse Wolff verzette zich tegen de russificatie van Finland en was in 1901 een van de oprichters van de geheime organisatie Kaagali. Aanleiding voor het protest van de Finnen was onder meer dat de Russische tsaar Nicolaas II op 12 juni 1901 de militaire dienstplicht verplicht verklaarde in Finland en het Finse leger werd opgenomen in het keizerlijke Russische leger. Daar verzetten de Finnen zich tegen.

De foto thematiseert bewaking en grenzen. In een grensland met een agressieve buur is de waarde van grenzen relatief. Daar helpen geen wacht en grenspalen aan. Daarom oogt de foto potsierlijk. Wat meent het te beschermen? Maar van de andere kant, in grensland moet de houding van alertheid en bewaking duidelijk zijn om de indringer af te schrikken.

Het Russische keizerrijk gebruikte in de 19de eeuw al de tactiek van beïnvloeding door dreiging. Het Finse Viipuri was na Helsinki de tweede stad van Finland met een rijke architectuur en cultuur. Na eerdere eeuwenlange Zweedse overheersing.

Na schermutselingen werd de stad in 1944 definitief ingenomen door de Sovjet-Unie. En daarop verwaarloosd. In Nederland is de geschiedenis van het Oost-Pruisische Königsberg bekender dan van Viipuri of Viborg. Het e-book van Juha Lankinen en Harri Miettinen straalt verlangen uit naar en trots op het voor Finland verloren gegane Viipuri.