Gedachten bij de foto: ‘Portrait of Nesuhi Ertegun, Herb Abramson, Ahmet M. Ertegun (..), Turkish Embassy, Washington, D.C., ca. 1940’

‘Je gaat het pas zien als je het door heb’, zo luidt een uitspraak van Johan Cruijff. Als je niet doorhebt wat je ziet, dan begrijp je bovenstaande foto niet. Op het eerste oog gaat het om een gezelschap goed geklede mannen in een luxe, exotische omgeving. Een gemengd gezelschap witte en gekleurde mannen. Op de achtergrond is een beeld van een persoon zichtbaar.

Wat is de sleutel om deze foto te kunnen begrijpen? Dat kan de meest rechtse man zijn, de invloedrijke tenorsaxofonist Lester Young die door zoals alle jazzmusici een bijnaam had: ‘Prez’. Die werd hem gegeven door zijn vriendin Billie Holiday. Ah, als dat beeld op de achtergrond nou eens de stichter van de Turkse staat Mustafa Kemal Atatürk is, dan heeft dit iets met Turkije te maken. De link tussen jazz en Turkije zijn de Turks-Amerikaanse broers Ertegun, Nehushi en Ahmet. De eerste voerde vanaf 1955 de jazzcatalogus van het platenlabel Atlantic tot grote hoogte. Met iconische opnames van John Coltrane en Ornette Coleman.

In 1934 was Munir Ertegun de vader van Nehusi en Ahmet benoemd tot Turks ambassadeur in de VS. Dat was hij tot hij in 1944 overleed. De zoons woonden in de Turkse ambassade bij hun ouders. Bij het Wikipedia-lemma van zijn naam staat: ‘As the Republic’s ambassador to Washington, Ertegun opened his embassy’s parlors to African American jazz musicians, who gathered there to play freely in a socio-historical context which was deeply divided by racial segregation at the time’. Het klopt dat pas vanaf het eind van de jaren 1930 langzaam de rassenscheiding binnen de jazz- en muziekindustrie veranderde. Onder meer door toedoen van witte musici als Benny Goodman en Charlie Barnet die ondanks maatschappelijke druk zwarte musici engageerden.

Het is aannemelijk om te veronderstellen dat dankzij de broertjes Ertegun de Turkse ambassade werd opengesteld voor witte én Afro-Amerikaanse jazzmusici. Want in de stad konden ze begin jaren 1940 niet samenspelen, zoals dit verslag verduidelijkt. Het bijschrift van de foto geeft uitsluitsel. Het is circa 1940 en de musici worden gefotografeerd in de Turkse ambassade in Washington DC. Lester Young gaat vergezeld van musici als Mezz Mezzrow, J. C. Higginbotham, Art Hodes, Lou McGarity, Sidney De Paris en Henry ‘Red’ Allen. Volgens een ander verslag begon Nehusi Ertegun met behulp van Herb Abramson vanaf 1941 in Washington DC jazzconcerten te organiseren, met het eerste geïntegreerde concert in 1942. 

Aardig aan deze foto is dat het de beeldvorming over Turkije als een nationalistisch en etnisch bijziend land bijstelt. Hoewel het verschil tussen het seculiere en islamitische Turkije de koers van het huidige Turkije ook reliëf geeft. Zo staan de broers Ertegun en hun vader symbool voor een tolerant Turkije dat tijdens het Ottomaanse Rijk een veelvolkerenstaat met vele minderheden was. Toch is het bijzonder dat het in 1940 en de jaren daarna twee Turkse broers waren die hielpen de rassenscheiding in de VS te helpen doorbreken in de Turkse ambassade. Ofschoon het ook wel logisch is dat alleen buitenstaanders dat konden doen omdat ze de last van de toenmalige Amerikaanse samenleving niet voelden. Uiteraard is het triest dat dit nodig was omdat musici elders niet samen konden spelen. Of zelfs samenleven. Zo relativeert de foto vanzelfsprekendheden. Over de VS als open, pluriforme samenleving en over Turkije als gesloten samenleving. We hebben het door. 

Foto: William Gottlieb, [Portrait of Nesuhi Ertegun, Herb Abramson, Ahmet M. Ertegun, Mezz Mezzrow, Jay Higginbotham(?), Art Hodes, Lou McGarity, Henry Allen, Lester Young, and Sadi Coylin(?), Turkish Embassy, Washington, D.C., ca. 1940]. Collectie: Library of Congress. 

Advertentie

Trump laat vreedzame demonstranten met traangas verwijderen voor een fotomoment met een bijbel op de stoep van een kerk

Bisschop Mariann Budde van de Bisschoppelijke kerk van Washington DC wordt voor ABC’s Good Morning America geïnterviewd door George Stephanopoulos. Aanleiding is de wandeling van president Trump tot op de stoep van haar kerk, vlakbij het Witte Huis. Trump bezocht de kerk niet en Budde was niet op de hoogte gebracht van zijn fotomoment waarvoor haar kerk als achtergrond moest dienen. Daarvoor werden gisteren vreedzame demonstranten door ordetroepen met traangas verwijderd. Trumps wandeling wordt uitgelegd als een antwoord op de kritiek dat hij opgesloten zat in het Witte Huis en geen contact heeft met de buitenwereld.

Het werd een bizar fotomoment. Het best te omschrijven als marketing zonder ziel. Voor de kerk hield Trump even een Bijbel omhoog alsof het een gewonnen trofee is. Hij las er niet uit voor of verwees naar een relevante passage. Het was alleen het fotomoment voor Trumps marketing. Bisschop Mariann Budde sprak zich in vele programma’s ferm uit tegen wat ze ziet als Trumps misbruik van christelijke symboliek. Dat hekelt ze.

Foto: ‘Protesters were dispersed with tear gas before Donald Trump’s photo opportunity outside St John’s Episcopal Church in Washington DC’. Sky News, 2 juni 2020.

Racisme is opgeschoven tot in het Witte Huis (1925-2019)

De geschiedenis herhaalt zich, maar nooit op dezelfde manier. Op 8 augustus 1925 was er een optocht van de Ku Klux Klan in Washington DC langs het Witte Huis. Met 60.000 deelnemers die van de gemeente niet hun ‘signature mask’ mochten dragen. Gezichten toonden zich onverhuld. Een lastige afweging voor het openbaar bestuur om de vrijheid van demonstratie af te wegen tegen de respectabiliteit, het machtsvertoon en de publicitaire winst die dit voor de Ku Klux Klan opleverde. In 1926 werd de optocht herhaald. Zo werden witte suprematie en vreemdelingenhaat ‘gelegitimeerd’ met een scheut christendom. In de hoofdstad van de VS. Die cocktail leek zijn beste tijd te hebben gehad, maar recente uitlatingen van president Trump geven aan dat die gedachte een illusie is. Het racisme loopt nu niet meer in protest langs het Witte Huis waar in 1925 president Calvin Coolidge resideerde, maar heeft zich er openlijk geïnstalleerd in de persoon van president Trump.

Foto 1: Optocht van Ku Klux Klan op 8 august 1925 in Washington DC. Collectie: Library of Congress.

Foto 2: Optocht van Ku Klux Klan op 8 august 1925 in Washington DC.

Komt onderste steen boven bij getuigenverhoor over Demmink?

Demmink, opnieuw Demmink. Deze kwestie van deze voormalige hoogste ambtenaar van Justitie gaat maar niet over. De kans dat er nu eindelijk duidelijkheid komt is vandaag echter toegenomen. De Rechtbank Utrecht heeft besloten om een getuigenverhoor toe te staan waar de Stichting De Roestige Spijker om had gevraagd. In een toelichting zegt advocaat Matthijs Kaaks van De Roestige Spijker de uitspraak van de Utrechtse Rechtbank bemoedigend te vinden: ‘Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie en zijn voorgangers Hirsch Ballin en Donner hebben zich altijd fel verzet tegen waarheidsvinding in deze zaak. Deze ernstige misstand kan nu mede dankzij de uitspraak van de Utrechtse rechter alsnog publiekelijk aan de orde worden gesteld. De getuigenverhoren kunnen ertoe leiden dat in deze affaire de onderste steen boven komt.’

Velen hebben zich er de afgelopen jaren over verbaasd dat ondanks geruchten, aantijgingen, documenten en getuigenverklaringen nooit een diepgaand onderzoek naar Joris Demmink is ingesteld. Hij wordt niet alleen in verband gebracht met seksueel misbruik van minderjarigen -onder ander in Turkije-, maar ook met obstructie van de rechtsgang en chantage van hooggeplaatsten. De relatief nieuwe De Roestige Spijker ziet het als haar taak om op te komen voor de persvrijheid. Want het meent dat intimidatie van journalisten in Nederland wel degelijk voorkomt. Het is ‘opgericht om die vorm van intimidatie tegen te gaan en wil zich beijveren voor onderzoek naar en berichtgeving over onderwerpen waarover niet geschreven mag worden.’ Juist door het uitblijven van een feitenonderzoek dat meer was dan oriënterend is de kwestie Demmink van seksueel misbruik uitgebreid naar obstructie van de rechtsgang en de inperking van de (onderzoeks)journalistiek.

Er zitten zoveel merkwaardige kantjes aan de kwestie Demmink dat het gewenst is dat deze zaak voor eens en altijd tot op de bodem uitgezocht wordt. Dat geldt zowel voor het geval Demmink schuldig als onschuldig is. Zo betaalt de staat de juridische kosten van Demmink, terwijl het die verplichting helemaal niet heeft. Dat komt nooit voor. Feitelijk werd het verzoek bij de Rechtbank Utrecht verbonden met de verspreiding van de documentaire ‘Dutch Injustice: when child traffickers run a nation’ door De Roestige Spijker. Deze film gaat in op het misbruik door Demmink. De Stichting wil hiervoor geen proces aan de broek krijgen, want Demmink vond verspreiding onrechtmatig. Door getuigen te horen die bevestigen wat in deze documentaire gezegd wordt wil het Demmink juridisch de pas afsnijden. Wanneer getuigen gehoord gaan worden is nog onduidelijk.

Foto: Joris Demmink, 28 augustus 1989. Credits: ANP/ Paul Stolk.

Wat voor onderzoek komt er naar Demmink: toe- of ontdekken?

De affaire-Demmink gaat maar niet liggen. Een kwestie van vertraging, misleiding en ontkenning. Centraal staat Joris Demmink de tot 1 november 2012 hoogste ambtenaar van het ministerie van Justitie. Hij wordt al jarenlang in verband gebracht met het seksueel misbruik van minderjarigen. Maar ook met machtsmisbruik, obstructie van de rechtsgang, intimidatie van de media en chantage van hooggeplaatsen. Omdat er nooit een diepgaand onderzoek is verricht naar de beschuldigingen bestaat er al jaren een patstelling. Met als gevolg onzekerheid over wat Demmink precies aangewreven kan worden. Dit is een ongewenste situatie die de opeenvolgende ministers van Justitie door een aanwijzing om deze zaak te onderzoeken hadden kunnen voorkomen. Ze deden dat niet en hebben de schijn gewekt Demmink in bescherming te hebben genomen.

Vandaag meldt het AD dat het OM een onderzoek is gestart naar Demmink. Vraag is of het deze keer eindelijk om een diepgaand onderzoek gaat dat probeert alle feiten boven water te krijgen. Aanleiding is een brief van het Turkse OM waarin staat dat ‘Demmink op 20 juli 1996 Turkije is ingereisd’. Een onbetekend feit ware het niet dat Demmink en z’n advocaat altijd hebben ontkend dat Demmink in de jaren ’90  in Turkije was. Waar-ie minderjarigen misbruikt zou hebben. De Rijksrecherche heeft afgelopen jaar een oriënterend feitenonderzoek naar de reisbewegingen van Demmink in Turkije gehouden. Dat kwalificeerde minister Opstelten als gedegen onderzoek. Hiermee introduceerde hij een onderzoekscategorie tussen oriënterend en diepgaand. Wat gedegen betekent is onduidelijk. Hoe dan ook is er nooit een diepgaand onderzoek verricht.

Gezien de voorgeschiedenis is het de vraag of er vertrouwen valt te ontlenen aan de nieuwste ontwikkelingen. Is de tijd rijp voor een onderzoek dat ontdekt, en niet toedekt? Henk Rijkers van het KN weet het deze keer zeker. Hij noemt de instelling van een onderzoek door het OM een doorbraak in de affaire-Demmink. Maar dat valt nog maar te bezien. Vraag is of het gezien de betrokkenheid van allerlei ministers, hooggeplaatsten en politieke partijen al tijd is voor een niet-gestuurd, onafhankelijk onderzoek. Dus zolang betrokkenen als Ivo Opstelten en Piet Hein Donner nog hoge posities in het openbaar bestuur bezetten. Mogelijk moeten we nog enige jaren wachten op de echte waarheid over Demmink. Hoewel sommigen het antwoord al weten.

Foto: Joris Demmink. Credits: NRC/Maarten Hartman.

Zie hier voor alle stukken van dit blog over Joris Demmink.

Hartong bedreigd met arrestatie vanwege Demmink? Duidelijkheid gevraagd

Lucas Hartong is Europarlementariër voor de PVV. Volgens het Katholiek Nieuwsblad is-ie belijdend christen. Zijn cv  zegt dat Hartong opgeleid is als journalist en theoloog. Mede naar aanleiding van berichtgeving in het AD in oktober 2012 stelde Hartong in het Europarlement vragen over Joris Demmink. Hij vroeg om ‘een diepgaand en onafhankelijk onderzoek inzake de heer Demmink‘. Volgens het Katholiek Nieuwsblad ontdekte Hartong ‘dat het onderzoek in Turkije (..) was blijven hangen op de misleidende bewering van de Nederlandse overheid dat Demmink niet in Turkije was ten tijde van de vermeende misdaden. De waarheid is echter dat de gegevens daarvan niet beschikbaar zijn’. Hartong kreeg binnen de wettelijke termijn geen antwoord op z’n vragen, maar in februari 2013 ontving-ie een uitnodiging voor een bijeenkomst van de Raad voor Ministers.

Het Katholiek Nieuwsblad vervolgt: ‘Bij zijn aankomst daar, werd hij gedreigd met arrestatie en vervolgens buiten gezet. Afgelopen week ontving Hartong een in vreemde bewoordingen gesteld antwoord op zijn vragen, dat echter geen enkele reisinformatie over Joris Demmink bevatte.’ Een opvallende mededeling. Hoe kan een Europarlementariër uitgenodigd worden voor een bijeenkomst van de Raad van Ministers om vervolgens bedreigd te worden met arrestatie? Waaruit bestond de dreiging? Welke personen of welke instanties bedreigden Hartong met arrestatie? Wat is de logica om een Europarlementariër uit te nodigen en te arresteren? Wat zijn de bewijzen? Waar zijn de getuigen die dit verhaal bevestigen en het in de publiciteit brengen? Want een dreigende arrestatie van een Europarlementariër moet toch goed zijn voor de voorpagina?

Hartong bracht dit bericht niet zelf in de publiciteit. Op 25 april praatte hij volgens een tweet met studenten van de Georgetown University in Washington. Ze publiceerden dit nieuws dat door persbureau’s opgepakt werd. Het zegt over Hartongs bezoek aan de Raad van Ministers: ‘However, upon his arrival at the meeting, he was summarily threatened by arrest and escorted out. Last week, Mr. Hartong received an oddly worded response to his questions that failed to provide any travel information about Mr. Demmink and Turkey.’

Een Europarlementariër wordt ‘zonder omhaal bedreigd met arrestatie’ en brengt dat vervolgens ruim twee maanden later in de publiciteit via een Amerikaanse studentenvereniging. Directe aanleiding hiervoor is dat Hartong vorige week een nietszeggend antwoord ontving over zijn vragen betreffende Demmink in Turkije. Hoe geloofwaardig is dat alles? Wordt Hartong geïntimideerd en durft-ie niet te spreken? Maar waarom brengt-ie zijn bijna arrestatie dan toch naar buiten? Dit feitenrelaas roept alleen maar vragen op. Vooral de vraag waarom Hartong zo halfslachtig en indirect reageert op een bedreiging in een Europese instelling. Het is van tweeën één: Of Hartong doet in de media uitgebreid verslag van zijn dreigende arrestatie of hij zwijgt.

Foto: Lucas Hartong.

Ai Weiwei is meer bij de tijd op internet dan in het museum

In het Hirshhorn Museum in Washington DC loopt de tentoonstelling ‘According to What?‘ van Ai Weiwei ten einde. De politieke kunst van Ai Weiwei is niet in lijn met de propaganda van de Chinese regering, maar staat er haaks op. Publicist James Panero ziet de basis ervan in het scepticisme van de Punk-beweging. Een wantrouwen tegenover de staat dat ook het Russische Pussy Riot op de been bracht. Opvallend omdat de staat zelf vaak het initiatief neemt voor politieke kunst. Het schrijnt dan als kunstenaars hun eigen weg kiezen.

Ai Weiwei kon niet op de opening van zijn eigen tentoonstelling in Washington DC zijn. Zoals-ie nergens meer kan komen. Geen nieuws omdat het bekend is dat-ie China niet wil verlaten uit angst er niet meer in te mogen. Samensteller en directeur Kerry Brougher ziet een vermenging van Ai’s internet-activiteiten en zijn kunst: ‘There is a blurring of his internet activity and his art.’ In zijn isolement maakt de kunstenaar gebruik van de middelen die hem resten. Internet en sociale media buit-ie uit met de mentaliteit van de punker. Tegelijk relativeert dat het belang van zijn ‘klassieke’ kunst die noodgedwongen in dat isolement blijft steken.

Foto: Ai Weiwei fotografeert in New York (1983-1993). Mirror, 1987.

Bejegening pedofielen gediend met bescherming en aanpak

Afgelopen zaterdag hield de Nederlandse Volks-Unie (NVU) een naar eigen zeggen ‘prachtige’ manifestatie onder het thema ‘Alleen wie kinderen haat, laat pedo’s vrij op straat! Doodstraf voor kinderverkrachters en moordende pedofielen!‘ in de Arnhemse wijk Plattenburg. Ruim 25 activisten waren aanwezig. De beweging stelt: ‘De NVU is de enige rechts-radicale partij in Nederland. Zij heeft in de Gelderse hoofdstad weer bewezen dat de veiligheid van onze kinderen niet veilig is in de handen van deze plutocratische multi-culti Staat!’

Vraag is wat de NVU bewezen heeft behalve haar eigen bescheiden aanwezigheid en hoe het de veiligheid van kinderen heeft vergroot. WTF noemt het een marginaal vuistje dat de NVU heft. Ook Occupy, Anonymous of Childtect richten zich op het bestrijden van pedofilie. Schrijver A.H.J. Dautzenberg werd uit protest lid van Vereniging Martijn. Niet zozeer als verdediger, maar als tegenstander van de heksenjacht op pedofielen.

In de gevestigde media lijken de normale journalistieke normen uit het oog verloren te worden als het over pedofilie gaat. Of men doet te weinig of te veel. Bij de BBC werd informatie over kindermisbruiker Jimmy Savile jarenlang in de doofpot gestopt om de eigen reputatie en hoger geplaatsten te beschermen. In Nederland bestaat het sterke vermoeden dat hetzelfde is gebeurd in de affaire Demmink. Maar de BBC ging behoorlijk de fout in met valse beschuldigingen van pedofilie aan het adres van oud-politicus Lord McAlpine.

Waarom ligt demonstreren tegen pedofilie publicitair zo goed en is het tegenwoordig zo populair? Wat in ieder geval opvalt is dat het marginale groeperingen als de NVU, Occupy of Anonymous/Childtect zijn die als frontsoldaten ageren tegen de gemarginaliseerde pedofielen, of de in de illegaliteit gedrongen Vereniging Martijn. Het is geen fraai gezicht als de ene uitgestotene de andere uitgestotene probeert te verdringen. Een vorm van sociale mobiliteit ten koste van de ander die van alle tijden is, maar weerzinwekkend blijft. Zonder dat betrokkenen het beseffen dient hun protest als afleiding om niet verder te kijken dan enige zondebokken.

Foto: Demonstratie van de NVU in Arnhem, 10 november 2012

Kardinaal Wuerl dicht zichzelf onderscheidingsvermogen toe

Kardinaal Donald Wuerl van Washington verdiept zijn onderscheidingsvermogen. Suggereert-ie. Vraag hoe het leven zich ontvouwt is volgens de kardinaal niet te geven, dus kan daarom maar beter niet gesteld worden. Het passende antwoord is om het gewoon te proberen. Ofwel, Wuerl heeft er geen vastomlijnd idee van wat het doel van het leven is, maar doet een poging. De kardinaal redeneert in cirkels. De poging is het bewijs. Voor wat? Donald Wuerl beweert dat de roeping om de roeping de hoogste roeping is. Wars van de waan van de dag of implicaties die zich tot buiten de religie uitstrekken. Alles mag. Alles kan. Dit geeft godsdienst de ruimte om op eigen kracht te opereren. Los van enige politieke of maatschappelijke verantwoordelijkheid. L’art pour l’art wordt Religion pour religion. Het gaat nergens anders over dan over religie en dienen alleen.

CDA stelt kamervragen over Joris Demmink

De CDA-kamerleden Pieter Omtzigt en Peter Oskam stelden gisteren kamervragen aan de ministers van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans en van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten over de affaire Demmink en de rol van de Nederlandse ambassadeur in de VS Rudolf Bekink. Deze stuurde in augustus een brief aan de Amerikaanse afgevaardigde Joseph Pitts. Ze willen weten hoe de brief tot stand is gekomen en wat er in staat.

Feit dat deze vragen gesteld worden is bijzonder omdat het onderwerp in de Nederlandse politiek en media zo goed als verzwegen wordt. Het AD besteedde er aandacht aan, maar bleef in de pers de enige. De laatste tijd is er veel aandacht vanuit christelijke organisaties voor de onlangs met pensioen gegane hoogste ambtenaar van het ministerie van Veiligheid en Justitie Joris Demmink. Hij wordt al ruim 10 jaar met pedofilie in verband gebracht. Zoals het Katholiek Nieuwsblad of het Amerikaanse Shared Hope. Vanuit een oogpunt van mensenrechten en normen en waarden kaarten ze het aan. CDA’ers Omtzigt en Oskam passen in dat profiel.

Ook willen de kamerleden weten of de verklaring van ambassaderaad H.P. Schreinemachers voor het Amerikaanse Helsinki Commissie gedeeld wordt door beide ministers. Er zijn in de zaak Demmink twee conflicterende standpunten. Omtzigt en Oskam komen tot de kern als ze vragen of er ooit een diepgaand onderzoek is verricht naar de beschuldigingen over Demmink. Tegenstanders menen dat de rechtsgang is beïnvloed en er sprake is van een doofpot. Voorstanders menen dat er een voldoende onderzoek is verricht en Demmink vrijgepleit is. Concreet spitsen de vragen zich toe op de ontkenning van de Nederlandse overheid dat Demmink in de jaren ’90 in Turkije was. Niet geloofwaardig voor een ambtenaar die internationaal opereert, gevoegd bij de getuigenverklaringen die stellen dat Demmink in genoemde periode in Turkije was.

Foto: Verkeersbord: Voetpad.