Trump is de laatste dagen ontketend. Voor wat zoekt hij afleiding?

New York Times’ Maggie Haberman meent dat president Trump de laatste dagen ontketend (‘unleashed’) is. Hij heeft op Twitter de trossen losgegooid. In de verklaring noemt Haberman ook dat ze een afleiding kunnen zijn. De laatste dagen is door verschillende bronnen gemeld dat de voormalige Nationale Veiligheidsadviseur Michael Flynn omgedraaid (‘flipped’) is. Hij zou meewerken aan het Rusland-onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller. Omdat Flynn tijdens de campagne, in de overgangsperiode en na Trumps inauguratie een centrale rol speelde zou het de president in paniek hebben kunnen gebracht. Vandaar de afleiding van de anti-moslim tweets die niet oproepen tot debat of beleid, maar tot haat en uitsluiting. En ook nog Trumps relatie met het Verenigd Koninkrijk en premier Theresa May beschadigden. Trump lijkt voorgoed de weg kwijt.

Brexit en Trump doorgeprikt: ‘Alle spreken over beneden komt van boven, ook het spreken dat beweert van beneden te komen

De omkering van een uitspraak van theoloog Harry Kuitert over godsdienst als menselijk maakwerk (‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook het spreken dat beweert van Boven te komen’) geeft in een notendop inzicht in de zogenaamde volksopstanden die in 2016 leidden tot de Brexit en de verkiezing van Donald Trump. ‘Alle spreken over beneden komt van boven, ook het spreken dat beweert van beneden te komen’. Met andere woorden, de zogenaamde volksopstanden zijn geregisseerd van bovenaf. Het heeft wel in politieke marketing, maar niet in beleid iets te maken met populisme dat de kloof tussen burger en politiek probeert te dichten. In de kern zijn de zogenaamde volksopstanden van 2016 opstanden van de elite. Dat is al langere tijd een vermoeden, maar steeds meer aanwijzingen geven onderbouwing aan dit standpunt.

Donald Trump die ‘het moeras zou droogleggen’ deed het omgekeerde. Hij haalde multimiljonairs en bankiers van Goldman Sachs (Gary Cohn en Steven Mnuchin) in zijn kabinet, terwijl hij beloofde het omgekeerde te doen. Big sponsor Robert Mercer stopte via Renaissance Technologies meer dan 15 miljoen dollar in Trumps campagne. Daarvoor verwachten sponsors iets terug in de vorm van lagere belastingen of minder regelgeving.

In twee artikelen gaat OpenDemocracy UK, hier en hier, in op de macht van Legatum Institute dat de drijvende kracht was achter de Brexit en er nu achter de schermen alles aan doet om te zorgen dat er een harde Brexit komt. Het werkt samen met minsters als Boris Johnson om brieven te schrijven die aandringen op een harde Brexit en probeert Downing Street 10 te kapen. Naar verwachting kost een harde Brexit het Verenigd Koninkrijk een verlies van een half miljoen banen, aldus een bericht in het FD. Net als de sponsors die Trump in het zadel hesen gaat het Legatum om deregulering en het eigenbelang van een kleine, rijke klasse.

De waarheid wordt langzaam zichtbaar dat Trump en de initiatiefnemers achter de Leave-campagne die tot de Brexit leidde niet handelen in het belang van het volk. Die waarheid wordt vertroebeld door nepnieuws op (sociale) media en dringt zo nauwelijks echt door tot de publieke opinie. De paradox is dat deze ‘populisten in naam’ die zeggen te handelen namens het volk niet het neoliberalisme afbreken, maar het verder optuigen.

Trump en politici achter de Brexit zoals Nigel Farage en Boris Johnson beloofden dat het volk de controle terug zou kunnen nemen, maar bewerkstelligden het omgekeerde. Ze legden de macht in de handen van een kleine klasse die zich schimmig ophoudt achter de schermen en geen enkele politieke verantwoording aflegt.

In een commentaar van mei 2016 beschreef ik dat proces aan de hand van een pro-Brexit documentaire van Martin Durkin: ‘Brexit: The Movie is bedoeld om het brede publiek voor het karretje van een elite te spannen die dit probeert te verbergen door zelf over een EU-elite te praten. Als verdediging kiest het daarom als bliksemafleider de aanval. Tragisch is dat het merendeel van het publiek niet in de gaten heeft hoe het zich laat manipuleren door de ene elite die tegen de ander elite zegt te ageren. (..) Dat tekent het politiek debat van een publiek dat de weg kwijt is en zonder dat zelf te beseffen de agenda van Britse aristocraten, zakenmensen en rechts-nationalistische politici als Nigel Farage volgt.’ Het nieuws is niet dat dit nieuws is, maar dat de al langer in grote lijnen bekende feiten zo tergend langzaam doordringen tot de publieke opinie.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘How Legatum has written the hymn sheet for a Dirty Brexit’ van Brendan Montague op OpemDemocracy UK, 27 november 2017.

Takiyya van Forum voor Democratie. Partij verbergt ware aard en doet zich anders voor dan het is

In een bericht in Metro zegt de leider van Forum voor Democratie Thierry Baudet te schrikken van een schoolopdracht die hem is toegestuurd. Het bericht zegt: ‘Volgens de schoolopdracht wil Baudet onder andere een wereld waarin slechts enkele witte mannen de macht hebben en is klimaatverandering een verzinsel. En dat komt niet helemaal overeen met de realiteit, aldus de fractievoorzitter. Hij gooide de opdracht op Twitter en vroeg zich hardop af of andere studenten dit ook meemaken op hun opleiding.’ Hoe het bericht in Metro terecht kwam is onduidelijk. Wellicht is het onderdeel van de publiciteitscampagne van deze politieke partij.

Het is aantoonbare onzin wat Baudet zegt. Of hij weet niet wat hij zegt of hij anderen op zijn partijcongres laat zeggen. Of hij doet net alsof hij niet weet wat hij zegt. Ja, Baudet is een aanhanger van (voormalig) alt-right icoon Milo Yiannopoulos met wie hij gretig genoeg was om samen op de foto te willen. Ja, Baudet heeft klimaat-scepticus Marcel Crok het podium gegeven op het eerste partijcongers van Forum voor Democratie.

Is dat toeval? Nee, dat is de structuur van deze politieke partij. Wie op de foto gaat met een icoon van alt-right geeft daarmee een politiek signaal af.  En wie een klimaatscepticus op een partijcongres laat spreken geeft ook een signaal af. Dat is geen toeval, maar een patroon. Dat past in het programma. Het raadsel is alleen waarom Baudet daar zo gespeeld verontwaardigd over doet. Het ligt er dik bovenop waar de partij voor staat.

Waarom ontkent Baudet wat hij zegt of anderen laat zeggen? Deze ontkenning is het patroon van zijn reacties. Hij zegt iets en als dat kritiek krijgt ontkent hij het achteraf. Conclusie? Baudet doet aan Takiyya. Tegenover de buitenwereld verbergt hij zijn gedrag. Dit uitgangspunt staat aanhangers van Forum voor Democratie toe om hun radicale overtuiging te verbergen. Ondersteunend bewijst hiervoor is wat Dirk-Jan van Baar gisteren in een tweet schrijft. Baudet veinst en Forum voor Democratie is een partij van veinzers. Ze verbergen hun ware aard om salonfähig te zijn. Maar onder elkaar klinken fascistische praatjes. Prima onderwerp voor een schoolopdracht die uitgebreid kan worden met de vraag waarom Forum voor Democratie ontkent wat het is:

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Thierry Baudet schrikt van ‘bizarre schoolopdracht’’ in Metro, 28 november 2017.

Foto 2: Tweet van Dirk-Jan van Baar, 27 november 2017. Inclusief mijn reactie.

Godsdiensten zijn tijdgebonden. Uiteindelijk worden ze uit het religieuze domein verdrongen. En opgevolgd

Een artikel van J. H. McKenna op Patheos zet aan tot denken. De geschiedenis van de godsdienst toont de beperkte levensduur van godsdienst. De wetmatigheid is dat ze beperkt zijn in tijd, plaats en doelstelling. Daarom kent de geschiedenis en de hedendaagse verspreiding over de wereld zoveel godsdiensten omdat ze uiteenlopende behoeften moeten afdekken. Ze geven antwoord op de vragen van hun tijd, maar als de omstandigheden veranderen verliezen ze aan betekenis voor hun tijd. Dan worden ze overbodig en opgevolgd door nieuwe godsdiensten die andere vragen stellen en zich beter voegen in de motieven van de nieuwe tijd. Dan worden de heilige boeken van de oude godsdienst bevrijd. Waar de knapste koppen van hun tijd aan hebben meegewerkt. De heilige schriften kunnen dan vervolgens toegevoegd worden aan het domein van de kunst. Van de literatuur of het drama. Ultiem bevrijd van hun primaire functie om zin te geven aan het leven.

McKenna schetst in mijn ogen op een inzichtelijke manier een heldere en onbetwistbare logica, maar waarom hij het verbindt met de positie van de atheïst is me onduidelijk. Dat heeft zijn betoog niet nodig. Mijn reactie:

Religion and art spring from the same source. The source of the imagination of rituals. It is a dramatic feature that reaches a public through a well told story. The article clearly underlines this through well chosen examples. The logic is that religion grows more towards art as religion lasts longer. Greek mythology is now seen as an art form, while in its own time it was seen as a religion.

It is inevitable that modern religions suffer the same fate like old religions did. The development from religion to art is a regularity. Eventually the sacred books written by men will be stripped of their supernatural pretension and will go down in history as literary works.

Then the circle is round where the recently deceased Dutch theologian Harry Kuitert referred to: ‘All speaking about Above comes from below, also the speaking that claims to come from Above‘. Because the greatest minds of their time were connected to this speaking, this intellectual and literary aspect is not lost. But it has to be liberated from the religious environment that keeps it confined.

Literature or drama is ultimately freed from the religious environment and is liberated. The flywheel of the development of religions continues so that new religions with new images of God and new sacred scriptures emerge that we do not yet know about.

Why the author links his argument to the atheist’s right is unclear. Because it is unnecessary to make this point which is already strong enough. The perspective of the atheist or cynic adds nothing to his argument, but makes it unnecessarily polemical and more political. The so-called atheist does not want to relate to God images and religions, but to stand outside. That applies equally to this kind of criticism of religion.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Is Time On The Atheist’s Side?’ van J. H. McKenna op Patheos, 16 november 2017.

In Pakistan worden onder druk van moslim-extremisten religieuze minderheden vervolgd. Er is geen vrijheid van godsdienst

De politieke situatie in het toch al weinig stabiele Pakistan loopt verder uit de hand. De regering heeft aan geloofwaardigheid ingeboet door te voldoen aan eisen van moslim-extremisten. De afgelopen maanden is de spanning door hun druk opgebouwd. Zoals parlementariër Captain Safdar (Pakistan Muslim League) die in oktober 2017 in een speech in het parlement de ruim 4 miljoen Ahmadi of Ahmadiyya verketterde die in Pakistan door een meerderheid niet als echte moslims wordt gezien. Ze worden in Pakistan vervolgd. Nu is onder druk van de moslim-extremisten (Tehreek-i-Labaik Ya Rasool Allah) de minister van Justitie Zahid Hamid afgetreden. Diens aftreden was één van de eisen voor het beëindigen van hun protest dat op 5 november begon. In zijn afscheidstoespraak ging hij diep door het stof om een fatwa te voorkomen en verklaarde hij zich een echte moslim en geen ‘afvallige’ van de Qadiani, Lahori of Ahmadi, aldus een verslag van de Tribune. Het betekent dat in Pakistan de vrijheid van godsdienst en de rechtsstaat verder worden uitgekleed. Het ontbreekt de regering aan ruggengraat en het inzicht om de minderheden te beschermen.

De open brief in de Rabwah Times -die opkomt voor de Ahmadi-zaak- van 7 november 2017 die is geschreven door een Ahmadi-burger bevat enkele kernachtige verklaringen. Zoals: ‘Hiding behind the religion card has always been the strategy of many politicians in Pakistan who are guilty of their hideous sins of corruption and misconduct. This time it was Safdar Sahab.’ En: ‘You snatched our right to be termed as Muslim, you stole our right to practice our religion openly. You thwart us from the holy pilgrimage Hajj. You massacred thousands of Ahmadis in the name of religion yet according to your statement Ahmadis residing in Pakistan are not less than enemies.’ Het is een bekend fenomeen dat religie om vele redenen wordt gebruikt om de macht te grijpen, mensen te onderdrukken of belangen te verdedigen. Het gebeurt zelfs in de VS waar evangelische christenen president Trump verdedigen die waarden vertegenwoordigt die haaks staan op de christelijke waarden. Maar in Pakistan bereikt de vermenging van politiek en religie een nieuw dieptepunt.

Het is duidelijk dat de geloofwaardigheid van de Pakistaanse politiek door het gebrek aan standvastigheid is aangetast, maar waar laat dit alles de Pakistaanse islam die zich laat misbruiken voor politieke doeleinden? Kunnen Westerse leiders reageren op de ontwikkelingen in Pakistan? Vragen stellen in hun parlement en dan?

Foto: Een open brief ‘An Ahmadi’s open letter to Captain (R) Safdar’ in de Rabwah Times, 7 november 2017.

Willy Rhodes, levend begraven in Letland, 1927. Als ‘Messias’ van de sekte

Een bijschrift bij deze foto roept vragen op. Er staat ‘Religieuze stromingen en sekten. Willy Rhodes, de eerste ‘Messias’ van de sekte. Hij levend werd begraven. Riga, Letland, 1927.’ Het is een foto die in 1927 in ‘Het Leven‘ werd gepubliceerd en nu in de collectie van het Geheugen van Nederland is opgenomen. Verdere informatie ontbreekt en is op internet niet te vinden. De suggestie van het bijschrift is dat Willy Rhodes levend begraven zou zijn vanwege zijn geloof. Het is een lot dat een Messias die zich opwerpt als redder vaak treft. Overmoed komt voor de val. Maar in 1927 weet de Amerikaans uitziende Willy Rhodes nog niets van zijn tragisch lot. Als het klopt wat het bijschrift meldt. Met een vreemde zinswending ‘Hij levend werd begraven’. 

In de collectie van Het Leven zijn ook twee foto’s te vinden met een vergelijkbaar onderwerp: ‘Religieuze stromingen en sekten. Doopplechtigheid van de ‘Godsdienst der Elf” waarbij iedereen de rivier door moet waden. Riga, Letland, 1927.’ Maar het valt niet vast te stellen of Willy Rhodes iets te maken had met deze ‘Godsdienst der Elf’ uitmaakt. Waarschijnlijk niet. Dat ziet er toch eerder als een sekte van wederdopers uit.

Religieuze stromingen en sekten zijn van alle tijden. Het blijft knagen, waarom was Willy Rhodes de eerste ‘Messias’ van de sekte? Welke sekte was dat? Waarom is hij blijkbaar uit de geschiedschrijving verdwenen? Is er een reden voor dat hij in de anonimiteit is verdwenen? Hoe was hij in 1927 in Letland terecht gekomen? Wie hebben hem om het leven gebracht en levend begraven? Zijn beide beelden bewaard gebleven? Vragen vragen.

Foto 1: ‘Religieuze stromingen en sekten. Willy Rhodes, de eerste ‘Messias’ van de sekte. Hij levend werd begraven. Riga, Letland, 1927.’ Collectie: Fotocollectie Het Leven (1906-1941).

Foto 2: ‘Religieuze stromingen en sekten. Doopplechtigheid van de ‘Godsdienst der Elf” waarbij iedereen de rivier door moet waden. Riga, Letland, 1927.’ Collectie: Fotocollectie Het Leven (1906-1941).

Europese christenen moeten voor het secularisme kiezen om wereldwijd vervolgde christenen beter te helpen beschermen

Het is bekend dat in Myanmar de moslimminderheid wordt onderdrukt. Tot nu toe zijn vanuit Rakhine zo’n 400.000 Rohingya gevlucht naar Bangladesh. Tamelijk onbekend is dat ook een christelijke minderheid wordt onderdrukt in die boeddhistische samenleving. De meeste wonen in Chin, de enige staat in Myanmar met een christelijke meerderheid van zo’n 85 tot 90%. De Westelijke, arme bergstaat Chin grenst aan Bangladesh en India. Myanmar leert dat het ontbreken van een functionerende rechtsstaat slecht uitpakt voor de vrijheid.

Boeddhisten voelen zich meer dan de rest. Zo wordt die rest onderdrukt zonder dat de wet bescherming biedt. De voorkeurspositie van de dominante godsdienst ondermijnt de positie van minderheden en van de rechtsstaat. Of dat moslims, christenen of atheïsten zijn. De oplossing is het secularisme. Dit is een politieke filosofie die verzekert dat niemand onderworpen wordt aan religie. Inclusief leden van een minderheidsreligie zoals moslims of christenen in Myanmar die door de Boeddhistische meerderheid worden onderdrukt.

Doorgaans reageren christelijke leiders in Europa negatief op het secularisme. Soms gemeend, soms met gespeelde verontwaardiging in de richting van hun achterban. In hun beeldvorming katten ze dat dan om tot ‘agressief secularisme’ om het makkelijker aan te kunnen vallen. Zoals de voormalige ECPM-voorzitter Peeter Võsu deed, zoals in 2012 bleek. Die stellingname is begrijpelijk omdat deze orthodoxe christenen in eigen land hun voorkeurspositie kwijtraken en die willen beschermen. Maar ze overzien onvoldoende wat de afwijzing of de verregaande relativering van het secularisme betekent voor de christenen buiten Europa.

Toch is wereldwijd het christendom de meest vervolgde religie ter wereld, zoals Kelly James Clark in een bericht voor de Huffington Post op een rijtje zet. Vooral in moslimstaten staat de vrijheid onder druk. Het jaarrapport 2017 van Freedom House concludeert: ‘The Middle East and North Africa region had the worst ratings in the world in 2016, followed closely by Eurasia’. In landen waar religie op de een of andere wijze een bepalende rol speelt, staat vooral de vrijheid van godsdienst onder druk omdat daar godsdienst belangrijk is.

Christelijke leiders komen wel op voor vervolgde christenen in Afrika of Azië, maar doen dat op een verkeerde manier met een verkeerde methode. Ze zouden verder moeten kijken dan hun eigen neus lang is en op moeten komen voor elke vervolgde minderheid. Dat maakt hun oproep er geloofwaardiger en realistischer op. Het haalt het weg uit het religieuze domein van machtsuitoefening, bekering en vervolging en hevelt het over naar het rechtsstatelijke domein van vrijheid en rechten waar tegenstellingen beter overbrugd kunnen worden.

In dat geval kunnen Europese christelijke leiders beter partners zoeken die hun ‘eigen’ minderheid proberen te beschermen. Zoals sjiitische moslims die soennitische moslims discrimineren, en omgekeerd. Als deze christelijke leiders ondubbelzinnig en zonder beletsel kiezen voor de politieke filosofie van het secularisme dat een overheid oplegt om gelijke rechten voor elke etnische of religieuze minderheid te garanderen, dan hebben ze betere instrumenten in handen om de christelijke minderheden buiten Europa te beschermen.

Framing op TPO over sociaal-democratie en God. Sociaal-culturele onderwerpen dienen als afleiding voor vragen over macht en bezit

Het moet niet veel gekker worden, een student die zich op sociale media (TPO) presenteert met een ‘essay’. Een literair genre dat door Michel de Montaigne in 1580 is gemunt en hoge eisen stelt aan originaliteit, stijl en intellectuele diepte. De inzet is brutaal. De sociaal-democratie wordt voor het beklaagdenbankje van God gesleept. Ziet u het zich voor u? Maar uiteindelijk gaat het betoog uit als een nachtkaars. Door de stapeling die eruitziet als een omgevallen boekenkast zonder structuur. Het is bij nader inzien rechttoe-rechtaan rechts-conservatisme dat past binnen de politieke richting van TPO, maar zich vermomt als neutrale waarnemer. Simpele haat tegen ‘links’ wordt via een omweg verpakt. De sociaal-democratie verdient kritiek, maar wel eerlijke en directe kritiek. Niet de propagandapraat die Max van Duijn ervan maakt. Mijn reactie:

Een onevenwichtig betoog dat van alles met alles verbindt en daardoor scherpte mist. Het zij de auteur vergeven omdat hij zijn studie nog moet afronden, maar de lezer schiet niks op met zo’n stapeling van aannames en ongelijksoortige argumenten. Waarom TPO dit onvoldragen stuk plaatst verdient nadere uitleg.

‘Alle spreken over boven komt van beneden, ook het spreken dat beweert van boven te komen’ is de zin die Harry Kuiterts denken perfect en snedig samenvat. Het is geen uitgemaakte zaak dat de moderne mens ontkent dat God bestaat. Daarbinnen zijn weer allerlei varianten mogelijk die het debat levend houden. Als God wordt gezien als creatie en uitdrukking van mensen hoeft God helemaal niet dood verklaard te worden. God wordt dichtbij gehaald en vermenselijkt, maar ontdaan van traditionele waarden.

Daarnaast is het nogal een slag in de lucht om te stellen dat het gemis van een culturele constructie -wat God is- leegte op zou leveren. Dat was wellicht ooit zo in de overgang van een diepchristelijke naar een meer pluriforme samenleving, maar in een pluriforme en open samenleving als de Nederlandse zijn de alternatieven voor de constructie God volop aanwezig: kunst, ietsisme, techniek, wetenschap, gezin, gemeenschap. Het leven hoeft niet vanuit godsdienst beredeneerd te worden om zinvol te zijn. Integendeel, te veel godsdienst kan het leven zinloos maken.

Er is iets anders aan de hand. De mens heeft zich geëmancipeerd en heeft God als allesoverheersende kracht niet meer nodig. God is herverkaveld over vele sectoren. En is door die fragmentatie minder krachtig geworden. Zelfs religieuze organisaties koppelen God als een vormende kracht los van een allesomvattend leven, zien het niet meer als verklaring voor alles en reduceren het tot doelstelling in hun statuten. Natuur wordt op afstand gehouden door de techniek, wetenschap verklaart de verschijnselen, kunst en cultuur geven zin, en media en amusement bieden afleiding en verstrooiing. Kortom, ‘God’ is gefragementeerd en de leegte is opgevuld.

Waarom de zogenaamde dood van God speciaal de sociaal-democratie zou beschadigen is niet duidelijk. Het is overigens zo dat binnen de sociaal-democratie altijd een sterke religieuze stroming heeft bestaan: het christensocialisme. In Nederland vertegenwoordigd door Willem Banning. Als er door de sociaal-democratische politiek fouten zijn gemaakt op het gebied van immigratie, het publieke ethos van overheid en publieke sector en de financëele crisis dan zijn die in commissie met de christen-democraten en de liberalen gemaakt.

De aap komt uit de mouw als de auteur verwijst naar het thuisgevoel (oikofobie). Dat is een vage politieke constructie van de Britse conservatief Roger Scruton die enkele jaren geleden door Thierry Baudet in Nederland werd nagevolgd. Het is een even vaag containerbegrip als ‘cultureel marxisme’ waarin allerlei aannames en veronderstellingen gedeponeerd kunnen worden zonder dat het ook maar iets verklaart. Behalve de onmacht van de betoger die niet scherp kan worden en er omheen kletst.

Het is aantoonbare onzin om het specifiek de sociaal-democratie aan te rekenen dat ze met linkse partijen een afkeer van het thuis zouden hebben. Het omgekeerde is waar. De sociaal-democratie is altijd een stroming geweest die zich zowel nationaal als internationaal manifesteerde. Daar zat spanning tussen. Maar zoals internationale conflicten uitwezen moest de internationale solidariteit altijd wijken voor de keuze van de sociaal-democraten voor hun politieke en nationale basis. Liberalen via het internationale bedrijfsleven en christen-democraten via hun katholieke netwerk kozen even makkelijk of zelfs makkelijker dan de sociaal-democraten voor internationalisering. Lang voordat de term globalisme in de mode kwam. Wat de sociaal-democraten in elk geval niet verweten kan worden is dat ze het voortouw namen bij de globalisering en de uitverkoop van nationale belangen.

Het beste antwoord op dit warrig betoog van Max van Duijn is de nieuwe positionering van Jesse Klaver en GroenLinks. Klaver zegt te kiezen voor de ouderwetse sociaal-economische waarden als macht, inspraak en verdeling van de welvaart. Het zijn deze waarden die de laatste jaren zijn weggedrukt door het sociaal-culturele debat over natie, thuisgevoel en nationale identiteit. Dat laatste wordt voor malcontenten als uitlaatklep ingebouwd en is voor de bezittende klasse en het internationale bedrijfsleven een afleidingsmiddel om dat sociaal-economisch debat niet te hoeven voeren en niets in te hoeven leveren van eigen macht en bezit.

Iedereen in een sociale achterstandpositie die zich door dit soort stukken van Max van Duijn over sociaal-culturele onderwerpen aangesproken voelt, zou moeten beseffen dat de echte betekenis ervan afleiding is en de verdediging van de gevestigde orde. Niet God, de sociaal-democratie of het thuisgevoel is dood, maar het nationaal-conservatisme dat daaraan alles ophangt is dodelijk voorspelbaar, saai en ontwijkend.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘De politiek in crisis: God is dood’ van Max van Duijn op TPO, 21 november 2017.

Eddy Terstall beroept zich op het secularisme in zijn afwijzing van het dragen van een hoofddoek bij een politie-uniform

Eddy Terstall geeft voor RTL Nieuws zijn opinie over het secularisme. Dit naar aanleiding van het positieve, niet-bindende advies van het College voor de Rechten van de Mens over de Rotterdamse politie-ambtenaar Sarah Izat die een uniform bij haar hoofddoek wil dragen. Terstall vindt het dragen van religieuze symbolen bij een politie-uniform een slecht idee: ‘Ik antwoordde hem dat het toestaan van die religieuze symbolen mij geen goed idee leek. To say the least. Zichtbare uitingen van levensovertuigingen tasten het neutrale karakter van het ambt aan. Hetzelfde gaat voor mij op voor de verschillende functies in een rechtbank.’

Terstall ziet in het secularisme de beste garantie voor gewetensvrijheid: ‘Het gelijke speelveld is de enig echte garantie dat aanhangers van één gedachtengoed de anderen niet dwingen om naar hun regels te leven. De enige garantie voor het overeind houden van de rechtstaat met haar -na vrije verkiezing-  uitonderhandelde wetten.’ Secularisme is een politieke filosofie die verzekert dat niemand onderworpen zal worden aan religie. Inclusief leden van een minderheidsreligie die door een machtige religie worden onderdrukt. Zoals Terstall opmerkt neemt het secularisme geen stelling voor of tegen religie. Dat dit misverstand bestaat komt omdat door leden van onder druk staande religieuze organisaties -die hun voorkeurspositie en traditionele macht verdedigen- de indruk wordt gewekt dat secularisme atheïstisch is of anti-religieus. Dit is een misvatting.

Daarnaast eisen leden van nieuwe godsdiensten zoals de islam voorkeursposities voor zichzelf op. Onder meer met als doel om hun positie en zichtbaarheid in het publieke domein te vergroten. Terstall: ‘Sommige gelovigen willen extra rechten. Meer rechten. Andere rechten. Willen een uitzonderingspositie, want de meeste gelovigen menen dat net hun geloof het ware is en dus ietwat gelijker dan de rest is. Die uitzonderingspositie kan nu eenmaal niet. Er is één wet voor allen. Dat wil de meerderheid zo.’ Want als iedereen zich vanwege een godsdienst of levensovertuiging gelijker acht dan de rest, dan wordt de wet uitgehold. Die immers voor allen geldt. Dan wordt de wet een lege huls. Het effect is dat minderheden niet meer, maar minder beschermd zijn.

Het debat over een hoofddoekje bij een politie-uniform is gevoerd en het dragen ervan wordt afgewezen. Het past niet bij de Nederlandse traditie van neutraliteit, secularisme en rechtsgelijkheid. Dit zal voor sommigen paradoxaal en verwarrend klinken omdat de voorstanders van het dragen van een religieus symbool bij een politie-uniform zich beroepen op hetzelfde argument. Maar zoals gezegd ondermijnen uitzonderingsposities voor gelovigen uiteindelijk de werking van de wet die de posities van minderheden beschermt en uitgaat van het principe ‘gelijke monniken gelijke kappen’. Terstalls betoogt komt rond als hij stelt dat een meerderheid voor gelijke rechten is. Terstall: ‘De discussie over hoofddoeken bij de politie is gevoerd. Zowel de landelijke als lokale politiek zag er niets in en ook in het publieke debat was de afwijzing van links tot rechts te horen.‘

Foto: Ruben L. Oppenheimer, Gelijke monniken, mei 2017. (Een pastavergiet is voor de gelovigen van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster een religieus symbool). 

Ede zegt ‘nee’ tegen het World Art Center: te ambitieus, te duur en met verkeerde adviseur Stanley Bremer

Gisterenavond zette de gemeenteraad van Ede collectief een streep door de plannen voor het World Art Center. ‘Er leefde veel weerstand tegen het plan vanwege de te grote ambitie, kosten en de betrokkenheid van Stanley Bremer als adviseur’ zo concludeert Arnold Winkel in een verslag voor De Gelderlander. Hiermee worden de plannen van wethouder Johan Weijland (D66) voor de Frisokazerne niet gevolgd, maar verworpen.

De bezwaren waren in een debat van 2 november al breed uitgemeten. Toen werd door velen gesteld dat door onzekerheden de financiële consequenties van het World Art Center groot zijn, er geen marktonderzoek heeft plaatsgevonden, de lokale kunst en geschiedenis er geen plek in konden vinden (of alleen tussen exposities in) wat ooit een randvoorwaarde voor het Exposeum was en dat het de vraag is wat het toevoegde aan het Edese kunstklimaat en de behoeften van de bewoners van Ede. Hoe dan ook kostte het project de gemeente Ede aan jaarlijkse exploitatiesubsidie 610.000 euro bij een volgens velen hoog ingeschat bezoekersaantal van 75.000. Bij tegenvallend bezoek kon het tekort waar de gemeente voor opdraait verder oplopen. Dat was ingeschat op 110.000 euro naast 500.000 euro subsidie. Dat waren uiteindelijk te veel minpunten.

Wethouder Weijland deed in de aanloop uitspraken die opzien baarden en die uiteindelijk averechts werkten. Zo zei hij over adviseur Stanley Bremer: ‘Bremer iemand is die tegen de cultuur in de cultuursector durft in te gaan’. Dat vatte hij op als positief, maar werd niet door iedereen zo begrepen. Hiermee liet Weijland zich kennen als iemand die zich niks aantrok van regels en tegen de cultuursector in ging. Het was opvallend dat dit populistische geluid bij een D66-wethouder in Ede was te horen. Weijland dacht met Bremer dit project van de grond te kunnen trekken, maar het omgekeerde gebeurde. De slechte reputatie die Bremer in Rotterdam had keerde zich in de publiciteit tegen het World Art Center. De raad van Ede heeft haar werk goed gedaan.

Zie hier voor het terugkijken van het debat van 23 november 2017. Klik op ‘1.Raadszaal‘ en ga naar 42’ 30’’.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Ede zegt ‘nee’ tegen World Art Center’ in De Gelderlander, 23 november 2017.