Brits antwoord op Russische bezetting van de Krim: antwoord moet van Oekraïne komen

Het is drie jaar geleden dat troepen van de Russische Federatie de Krim bezetten. Het is onrechtmatig en werd in resolutie 68/262 in de Algemene Vergadering van de VN met grote meerderheid veroordeeld. Wat te doen? Hoe de bezetters weer weg te krijgen? Zoals de journalist opmerkt is er geen platform waar de kwestie Krim besproken wordt. De Krim valt buiten het Minsk akkoord. De Britse VN-ambassadeur Matthew Rycroft toont zijn goede wil en spreekt in algemeenheden. Welke gevolgen voor de praktische politiek de Britse regering verbindt aan de Britse handtekening onder het Boedapaster Memorandum zegt Rycroft echter niet. Samen met de VS en de Russische Federatie garandeerden de Britten in 1994 soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne. Alledrie hebben ze dit land bedrogen. Russen door de Krim te bezetten en beide westerse landen door vervolgens op de handen te zitten. Rycroft zegt botweg dat het initiatief van Oekraïne moet komen.

In campagne wordt vraag welke partijen willen hervormen niet beantwoord. In Nederland is systeemkritiek alles of niets

Wat moeten Nederlanders met een betoog van Cenk Uygur over de koers van de Amerikaanse Democratische partij (DNC)? Daar aan de andere kant van de oceaan. We kunnen er niks mee. We hebben geen invloed op de Amerikaanse politiek. Maar het betoog leert ons wel iets anders. Namelijk dat er een derde weg is tussen establishment politiek en populisme dat het systeem wil vernietigen. Die derde weg is hervormen. Krachtig en fundamenteel hervormen van de politiek. Die derde weg moet overigens niet verward worden met de derde weg uit de negentiger jaren van premier Kok die door president Clinton en premier Blair bewonderd werd.

Uygur hamert erop dat de DNC in de greep van het grote geld is en zich daar niet aan kan onttrekken. Achter de schermen houden de door president Obama aangestuurde bedrijfsdemocraten (‘Corporate Democrats’) de DNC nog steeds in een stevige greep. Zodat de weg afgesneden wordt naar een echte progressieve partij die de stem van de gewone mensen vertolkt. En de belangen van de burgers vooropzet, en niet van banken en bedrijfsleven. In Duitsland is het de nieuwe lijsttrekker van de SPD Martin Schulz die eveneens die verbinding met de burgers probeert te leggen. In navolging van Bernie Sanders die ook het grote voorbeeld voor Uygur is.

Wie Nederlandse politieke partijen langs de meetlat establishment politiek (alles bij het oude laten) – derde weg (hervormen) – populisme (het systeem vernietigen) legt komt tot een opmerkelijke constatering. Namelijk dat dit in de verkiezingscampagne geen onderwerp van debat is. Het wordt bewust of onbewust genegeerd. In politiek en media wordt volstaan met het schetsen van een tegenstelling tussen populisme en niet-populisme.

In hoeverre niet-populistische partijen alles bij het oude willen laten blijft zo goed als ongenoemd. In grote lijnen is het de kiezers wel duidelijk dat VVD, CDA of 50Plus conservatieve partijen zijn die alles bij het oude willen laten, dus het establishment en de gevestigde belangen vertegenwoordigen. Duidelijk is ook dat PVV, SP en rechtse splinterpartijen het systeem willen vernietigen. Of tot de grond willen slopen. Zonder dat ze voor ogen hebben hoe dat in zijn werk gaat en wat er op de puinhopen opgebouwd moet gaan worden.

Hoe dat binnen PvdA, D66 en GroenLinks ligt is onduidelijk. Hoe hervormingsgezind zijn PvdA en D66 en kunnen ze de belangen van de burger boven die van bedrijfsleven, banken, middenveld en vakbond stellen? En van de andere kant, hoe ligt dat binnen GroenLinks dat een worsteling lijkt te hebben tussen hervormen van het bestaande en bouwen van een nieuw systeem? We weten het niet en in de campagne wordt de vraag niet gesteld, zodat het ons niet duidelijk wordt. Wie in Nederland op een hervormingsgezinde partij wil stemmen die de derde weg gaat tussen niets veranderen en alles veranderen weet niet hoe de feiten liggen.

Neo-nazi’s ‘bewaken’ Europese 18de eeuws kunst in Museum Minneapolis. Deze interesse voor kunst is in Nederland onmogelijk

Reuring in een Amerikaans museum. Het is weer eens iets anders, een groepje van drie neo-nazis dat naar de derde verdieping van een museum gaat om 18de eeuwse Europese kunst ‘te bewaken’. Gevolgd door linkse activisten. Witte kunst bevestigt in de ogen van de drie ‘Heil Trump’ roepende demonstranten de blanke hegemonie. Een handgemeen ontstond waarbij de bewaking moest optreden om erger te voorkomen. Het Minneapolis Institute of Arts heeft een befaamde collectie schilderijen. Raw Story doet in een bericht verslag.

Hoe anders gaat dat in Nederland. Daar hebben rechts-radicale partijen geen interesse in Nederlandse kunst. Op geen enkele manier speelt Nederlandse cultuur een rol in hun politieke strijd. Niet als verwijzing, niet als symbool dat helpt om zich af te zetten tegen buitenlandse kunst of als bevestiging van het thuisgevoel. Elke interesse voor kunst ontbreekt, zelfs als het louter voortkomt uit politieke interesse. Voor Nederlands radicaal-rechts bestaat Nederlandse kunst niet. Hoe anders was dat vroeger en hoe anders is dat nog steeds in andere landen als België, Duitsland, Frankrijk of de VS waar Europese kunst in elk geval binnen het blikveld van neo-nazi’s valt. Hoe gespeeld hun beweegredenen ook zijn. Kan iemand het zich voorstellen, Nederlandse rechts-radicalen die het Rijksmuseum inlopen om de Europese 17de of 18de eeuwse kunst te gaan ‘bewaken’?

Voor het eerst lijkt het ondermaatse Nederlandse kunstonderwijs vruchten af te werpen. Nederland heeft weer iets om trots op te zijn. Nederland als gidsland van nihilisme en gebrek aan interesse voor eigen cultuur. Waar ‘foute’ mensen nooit op verkeerde ideeën over kunst worden gebracht omdat kunst voor hen totaal niet telt.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘‘Heil Trump!’: Brawl erupts inside the Minneapolis Institute of Art as protesters confront neo-Nazis’ in Raw Story, 27 februari 2017.

Foto 2: Hendrick ter Brugghen, De Gokkers (The Gamblers), 1623. Collectie: Minneapolis Institute of Art (The William Hood Dunwoody Fund). 

Axios geeft PVV populariteit van 29%. Waar haalt het dat vandaan? Van scoop naar canard

Het is een journalistieke wetmatigheid. Hoe dichter bij huis, hoe belangrijker het nieuws. Een gebroken been om de hoek is belangrijker dan een ongeluk met 1 dode in een buurland, of een ramp met 5 doden aan de rand van Europa, of met 60 doden aan het eind van de wereld. Zo werkt het bij journalisten, ze hebben de meeste kennis van hun eigen biotoop. Als het verder van huis is wordt het behelpen. En ligt het alternatieve feit, de leugen, het bedrog, de misleiding door verkeerde tussenpersonen of de foute interpretatie op de loer.

Hoe dat in zijn werk gaat laat de Amerikaanse nieuwssite Axios zien. Het had vandaag een scoop van Mike Allen over perschef van het Witte Huis Sean Spicer die namens Trump probeert te voorkomen dat de publieke en politieke opinie zich positief uitspreekt over een speciale aanklager naar de relatie van Trump met het Kremlin. Dat probeert Team Trump in de doofpot te stoppen. Daarom keert Trump zich zo tegen media die het proberen uit te zoeken. Dit bericht van Axios (‘Don’t sell BS’) werd door andere media druk geciteerd.

Maar wie hoog klimt, kan diep vallen. Een artikel over Europees extreem-rechts geeft de PVV een steun van 29%. Het is trouwens meer een verbinding van kadertjes, dan een artikel met een kop en een staart. Uit de meest recente peilingen blijkt echter geen steun van de PVV van 29%, maar slechts van 17%. Hoewel nog vele kiezers aarzelen en het theoretisch mogelijk is dat de PVV 29% zal halen. Maar uit de peilingen blijkt het niet. Waar baseert Axios zich op? Een steun van 29% voor welke partij dan ook zou opzienbarend zijn omdat het electoraat gefragmenteerd is. Er zijn geen grote partijen meer. Het CDA was in 2003 de laatste partij die met 28,6% met lijsttrekker Jan Peter Balkenende een resultaat scoorde dat enigszins in de buurt kwam van 29%.

Zo gaat internationale nieuwsvoorziening op sociale media. Zelfs serieuze media zuigen soms iets uit de duim en doen aan stemmingmakerij. Op de FB-pagina van Axios gaf ik volgende reactie: ‘It is hard to see the Dutch PVV will achieve 29% percent in the next elections. Polls don’t indicate such a support. In the most recent results of the ‘Peilingwijzer’ -which is the result of different polls- the PVV gets 17%. Although a large part of the electorate still hesitates. The tendency is that the PVV loses support. So my question, on which fact Axios based the support of 29% for the Dutch PVV? The more because the Dutch political landscape is fragmented and big parties don’t exist any longer. Can the editor please elaborate on this subject, I’m really curious how Axios has determined that rate of 29%. Please, answer.’ Als Axios reageert zal ik hier het antwoord plaatsen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘What you need to know about the right-wing movement consuming Europe’ op Axios, 27 february 2017.

Protesttentoonstelling ‘Dump Trump’ in Amsterdam. Kan het zo simpel?

Het idee van ruim 30 kunstenaars in Amsterdam is om Trump te dumpen. De ‘protesttentoonstelling’ Dump Trump is op 25 en 26 februari te zien in WG Kunst. Initiatiefnemers vinden het tijd voor actie. Tegen de Amerikaanse president: ‘Daarom zijn kunstenaars opgeroepen om te reageren op Trump in de vorm van een kunstwerk. WG Kunst is benieuwd wat er leeft onder kunstenaars en wil hiervoor graag een podium bieden.’

De kunstenaars maken een vuist. En zwaaien ermee in de lucht. Opkomend rechts-populisme en het aanjagen van angst van de bevolking in de VS en Europa vraagt van iedereen om een scherp en passend antwoord. Dat moet goed voorbereid worden en niet impulsief en zonder focus gegeven worden. Het gevaar is een makkelijk antwoord aan Trump of Wilders dat doel mist en vooral zichzelf ridiculiseert. Grofheid moet niet met grofheid, maar met subtiliteit bestreden worden. Dat vraagt geduld, nadenken en raffinement. Ook van kunstenaars.

Stemmingmakerij van DDS moet radicaal-rechts grootpraten met voorbijgaan aan de feiten. Maar is dat activisme doelmatig?

DDS wordt in commentaren in gevestigde media het Nederlandse Breitbart genoemd. Eigenlijk Breibart plus, want in de berichtgeving trekt het zich nog minder van de feiten aan dan de Amerikaanse grote broer. Die reactie komt voort deels uit wanhoop, deels uit minachting. Niet DDS baart zorgen, maar de mentaliteit die het vertegenwoordigt. Want media worden herverkaveld. Dat noopt tot het vinden van een nieuw evenwicht.

Of DDS binnen de eigen logica doelmatig opereert valt te betwijfelen. Het gevaar dreigt dat Paul Goble in een analyse over de Russische Federatie beschrijft, namelijk dat Putin de reputatie van z’n land zo aangetast heeft dat het zelfs wordt beschuldigd van zaken die het niet heeft gedaan. Zo is het ook met DDS. Door overdrijving en aantoonbaar de werkelijkheid bij te buigen zal het niet meer geloofd worden als het met een zinvolle analyse komt. Een medium dat geen vertrouwen meer wekt verliest aan geloofwaardigheid. En invloed.

DDS preekt met activistische journalistiek voor eigen parochie. Dat is beredeneerd vanuit de eigen doelstelling een doodlopende weg. Het motiveert en bindt een deel van het electoraat. De 20% kiezers op rechts-radicale partijen wordt er echter niet groter door. Door de hard rechtse toon kiest DDS ervoor de verbinding met centrum-rechtse kiezers van SGP, VVD of CDA niet te leggen. DDS speelt op veilig. Het weet wat het heeft en kiest niet voor een open opstelling die de invloed tracht uit te breiden. Dat is een verdedigende opstelling.

Daarnaast weeft DDS een tegenstrijdigheid in door in de campagne te kiezen voor de drie rechts-radicale partijen PVV, FvD en VNL. Maar die partijen zijn ongelijk en kennen grote verschillen. Zo zegt de lijsttrekker voor VNL Jan Roos in een interview met NRC over de PVV: ‘De PVV is niet democratisch. Als je weet hoe die partij van binnen in elkaar zit, schrik je je dood dat ze zich de Partij voor de Vrijheid durven noemen.’ en over Thierry Baudet: ‘Baudet heb ik een lijstverbinding aangeboden, maar hij wilde niet. Hij zei: ‘Ik heb een Messias-complex, ik heb het gevoel dat ik dit land moet leiden en dat kan niet met een lijstverbinding.’ Wat moet je dan nog zeggen? Ik heb gezegd dat ik hem nog nooit een glas water in wijn heb zien veranderen.’

Wat de strategie van DDS is wordt duidelijk in een bericht van Tim Engelbart dat kopt ‘Peilingen: Een rechtse lente is in aantocht! PVV de grootste. VNL en Forum winnen allebei zetels!’ Een kop met een onwaarheid en twee uitroeptekens. Er is geen rechtse lente in aantocht. Integendeel, de PVV is in de peilingen onder de 30 zetels gezakt. Dat wordt als kritische grens gezien voor de PVV om druk op de formatie te kunnen leggen. In de Peilingwijzer die diverse peilingen combineert vechten VVD en PVV om de eerste plek. Omdat voor een regering vier of vijf partijen nodig zijn is dat van symbolische en niet praktische betekenis. De rechts-radicale partijen zijn niet in aantocht, maar zakken langzaam weg. In hun visvijver waar DDS stenen in gooit trekken ze stemmen van elkaar. Maar de vijver wordt er niet groter door. Wat DDS ook beweert. Mijn reactie op DDS:

Als deze peiling klopt, dan hebben de drie rechts-radicale partijen PVV, FvD en VNL 32 van de 150 zetels. Dat is net iets meer dan 20%.

Als deze peiling klopt, dan hebben de drie links-radicale partijen SP, GroenLinks en PvdD 33 van de 150 zetels. Dat is meer dan PVV, FvD en VNL gezamenlijk behalen.

Is er een rechtse lente in aantocht zoals Tim Engelbart suggereert als links-radicalen in een bepaalde peiling meer zetels behalen dan rechts-radicalen? Nee.

Er is net zomin een linkse als een rechtse lente in aantocht. Het kenmerk van deze peiling is dat de middenpartijen VVD-CDA-D66-PvdA-CU 74 zetels halen. Het centrum vormt het motorblok van de volgende coalitie.

Tim Engelbart doet aan wensdenken. Dat is participerende journalistiek waarbij zelfs een oppervlakkige analyse van de feiten naar de achtergrond verdwijnt. Het hoort er blijkbaar bij. Het is aan de lezers van DDS om te bepalen in hoeverre ze misleid en bedot willen worden door de rechtse agenda van Engelbart.

Foto’s: Schermafbeeldingen uit artikel ‘Peilingen: Een rechtse lente is in aantocht! PVV de grootste. VNL en Forum winnen allebei zetels!’ van Tim Engelbart voor DDS, 26 februari 2017.

Amerikaanse conservatieven zwaaien met Russische vlaggetjes. Moedwil, misverstand, onnozelheid en omkering van alle waarden?

Een grappig eindigende video met ernstige ondertoon. Cenk Uygur van The Young Turks vraagt zich af wat de principes van de Republikeinse conservatieven waard zijn als ze tijdens de CPAC-bijeenkomst zwaaien met Russische vlaggetjes en tijdens de campagne Trump weg lieten komen met zijn vrouwonvriendelijke uitspraak dat hij vrouwen straffeloos in hun kruis pakt. Volgens een bericht in de LA Times werden de vlaggetjes door de organisatie haastig ingezameld toen bleek waar het om ging. Of het een provocatie betrof zoals de LA Times suggereert is onduidelijk. President Trump staat op dit moment onder druk door onderzoeken van de senaat en FBI naar de relaties tijdens de campagne van 2016 van Team Trump met vertegenwoordigers van de Russische Federatie. Dat zou hem het presidentschap kunnen kosten en een aanklacht wegens samenspannen met de vijand. Zoals Uygur stelt is de hoofdzaak de leeghoofdigheid en dubbele moraal van de Republikeinse conservatieven. Ze lopen zonder nadenken achter elke vlag aan die voorbijkomt. Zelfs als het de Russische is.

Gesprek in Galerie Sanaa met Paul Bogaers. Over bezieling, culturele toe-eigening en de grenzen van de kunstenaar

Gisteren was er in Galerie Sanaa in Utrecht een tweegesprek van de Tilburgse kunstenaar Paul Bogaers met de conservator van Museum Boijmans van Beuningen en het Wereldmuseum Alexandra van Dongen. Door de enthousiaste deelname van het publiek van enkele tientallen mensen aan het gesprek werd het een levendige avond. Toen de term ‘appropation‘ of ‘toe-eigening’ klonk kwam het debat in onbekende wateren terecht.

De term ‘culturele toe-eigening‘ -in het Engels ‘cultural appropriation’– gaat volgens genoemd lemma van Wikipedia over ‘de overname of het gebruik van elementen van een bepaalde cultuur door een andere cultuur’. Een neutrale term is het niet, want ‘toe-eigening’ of ‘appropriation‘ bevat de noties ontfutselen, wegnemen of inpikken. Daarom valt te bezien of het voor een open debat niet een onbruikbare term is die het gesprek over de overname van culturele of sociale kenmerken door een andere groep (acculturatie) bij voorbaar politiseert, dichttimmert en een bepaalde richting opstuurt. De term ‘toe-eigening’ suggereert dat machtsverhoudingen tussen groepen de natuurlijke overname van elementen van de ene in de andere cultuur onmogelijk maakt.

Bogaers bedient zich van een vormentaal die refereert aan Afrikaanse objecten, zoals maskers en totems. Het komt voort uit wat de kunstenaar zelf een onderzoek noemt. Waarbij voor hem het proces van zoeken en vinden leidend is. De interesse voor de bezieling van objecten deed hem uitkomen bij tribale, Afrikaanse kunst omdat daar de afstand tussen object en bezieling (animisme) klein zou zijn. Dat laatste is wat hij zoekt.

Zonder dat hij dat met zoveel woorden zegt valt het aanhaken bij de Afrikaanse vormentaal op te vatten als maatschappijkritiek op het Westen. Vanwege die ontbrekende bezieling. Zonder dat Bogaers de Europese vormentaal verlaat, want hij blijft een hedendaagse kunstenaar in de Westerse kunsttraditie. Het is geen gesloten wereldbeeld van een eigen mythologie die hij als bron voor zijn werk geconstrueerd heeft, maar een open proces waarvan het vervolg ongewis is. Het ‘lenen’ bij Afrikaanse -of etnografische kunst in algemene zin- vat Bogaers op als een culturele overname die zijn onderzoek voedt zonder dat hij een bewuste uitspraak doet over Afrikaanse tradities of vormentaal. Al helemaal niet heeft hij de bedoeling zich iets ‘toe te eigenen’.

Die uitleg begreep het publiek van de vlot sprekende Bogaers, maar een deel ervan bleef zitten met twijfels of het wat hij in zijn onderzoek doet kan accepteren. Niet dat het hem kwade bedoelingen of culturele exploitatie verweet, maar eerder gemakzucht of lichtzinnigheid. Uiteindelijk is het een vraag over de vrijheid van de kunstenaar en wat in de beroepspraktijk zwaarder telt. Wat is de ultieme opdracht van een kunstenaar? Die vraag wordt in de openbaarheid niet zo vaak gesteld en getoetst aan de hand van een sprekend voorbeeld. Daarom was het in Galerie Sanaa een interessant debat dat verder ging dan een gesprek over culturele toe-eigening. Moet de kunstenaar zich ondergeschikt maken aan culturele, sociale en politieke beperkingen en gevoeligheden of is het de functie om door hokjes te breken? Zelfs als dat onopzettelijk en terloops gebeurt.

Foto’s: Gesprek van Alexandra van Dongen met Paul Bogaers op 24 februari 2017 in de marge van de tentoonstelling ‘Apparitions’ (te zien tot en met 11 maart) met Paul Bogaers en Myriam Mihindou in Galerie Sanaa, Utrecht.

Aanhangers van Forum voor Democratie intimideren dominee in eigen kerk

In een bericht van de EO wordt dominee Axel Wicke van de Haagse Maranathakerk geïnterviewd. Hij had in zijn kerk een politiek debat georganiseerd. Thierry Baudet (Forum voor Democratie), Chris van Dam (CDA) en Marit Maij (PvdA) debatteerden onder leiding van Jan Schinkelshoek (CDA) over een aantal stellingen. Volgens de Duits-Nederlandse Wicke liep het debat uit de hand. Hij werd naar eigen zeggen in zijn eigen kerk uitgescholden door aanhangers van Baudet. Dominee Wicke zegt zelfs doodsangsten te hebben uitgestaan.

Nadat Wicke in antwoord op Baudet sprak over christelijke naastenliefde en hij moslims en joden als zijn broeders zag werd hij in de pauze geïntimideerd door aanhangers van Baudet. Wicke: ‘Maar in de pauze stapten enkele mannen op mij af die het noodzakelijk vonden om beledigingen mijn kant op te slingeren. Uitspraken die mij – als oorspronkelijke Duitser – als Nazi-uitspraken in de oren klonken. Iemand zei: ‘Gutmensch’ – een begrip dat door Adolf Eichman is bedacht. Iemand anders liep net te dicht langs mij heen en zei dat ik er ‘als vieze rotmof toch wel uitgeschopt zou worden’. Dat ging vergezeld van een flinke duw tegen mijn schouder’.  En: ‘Er klonken rechts-radicale en fascistoïde uitlatingen die niet weersproken werden.’

In een bericht in AD zegt Baudet niets van het voorval te hebben meegekregen. Hij voegt toe: ‘Als het is gebeurd, neem ik daar uiteraard afstand van. Wij debatteren alleen op inhoud.’ In de peilingwijzer staat Forum voor Democratie tussen de 0 en 1 zetel. Het is terecht dat Baudet afstand neemt van zijn aanhangers die dominee Wicke in zijn eigen kerk intimideerden, maar of zo’n reactie genoeg is valt te bezien. Baudet kan zich in een debat wel afstandelijk opstellen, maar zijn programma dat onder meer pleit voor de natiestaat en tegen de islamisering van Nederland leidt klaarblijkelijk tot verruwing. Baudet spreekt mensen aan en geeft ze munitie om in beweging te komen. Maar hij kan weten dat zijn eigen cerebraliteit niet matcht met de emoties van zijn aanhangers of sympathisanten. Baudet weet dat hij als politicus verantwoordelijk is voor wat hij bij zijn achterban oproept. Dat is programmering van mensen waarvan geen afstand genomen kan worden, maar die moet worden beëindigd om Forum van Democratie een geloofwaardige, democratische partij te laten zijn.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel “Ik werd in mijn eigen kerk uitgescholden voor rotmof” van EO, 23 februari 2017.

Tegenstrijdige en minimalistische uitspraken van Witte Huis over EU. Het is er niet tegen en niet voor

CNN bericht over de tegenstrijdige geluiden die uit de Trump-regering komen over de relatie tussen de VS en de EU. Terwijl de ministers Tillerson, Mattis en vice-president Pence gematigd in hun uitingen zijn zonder overigens voluit de EU te willen steunen, zijn strateeg Steve Bannon en president Trump dat geenszins. CNN verwijst naar een gesprek van vorige week tussen Bannon en de Duitse ambassadeur in de VS Peter Wittig waarin eerstgenoemde mededeelde dat de VS bilaterale relaties met landen wil, maar niet met de EU als blok. Dat is een opvallende beleidswijziging van 60 jaar buitenlandse betrekkingen van de VS met Europa.

CNN over dit gesprek Bannon-Wittig: ‘In what was described as a “combative” conversation, the sources said Bannon spelled out a nationalist world view and cited a wave of anti-EU populism as evidence of the bloc’s flaws, a similar refrain to the one he had previously articulated as the chief of the right-wing website Breitbart News.’ Achteraf ontkennen ambtenaren uit de regering-Trump dat het een serieus gesprek was en dat er nauwkeurig verslag is gedaan van Bannons woorden. Zonder dat ontkend wordt dat het heeft plaatsgevonden.

Levensgroot probleem is dat leden van de regering-Trump gemengde signalen geven en dat bijna 5 weken na Trumps inauguratie op hoofdlijnen nog geen eenheid van beleid in het Witte Huis lijkt te bestaan. Zoals over de relatie met de EU waarover Trump en Bannon niet redeneren vanuit praktische politiek die zegt dat een sterke EU in het belang van de VS is, maar vanuit een populistische ideologie met een rol voor natiestaten. De EU weet intussen niet wat het aan de regering-Trump heeft. Het praat de problemen klein en hoopt het beste.

Geruststellend zijn deze geluiden niet. Een functionaris van het Witte Huis zegt dat het buitenlands beleid van de regering-Trump ‘noch pro-EU of anti-EU’ is. Vijanden van de EU kunnen zich geen beter geschenk wensen. De EU moet goed beseffen hoeveel afstand het tot deze regering-Trump wil houden. Voor zolang die bestaat.