Zweden vertelt VN: onbeperkte detentie zonder aanklacht is prima

In een uitspraak onderschrijft de directeur-generaal juridische zaken van het Zweedse ministerie van Buitenlandse  Zaken Anders Rönquist het principe dat iemand zonder aanklacht voor onbepaalde tijd kan worden gedetineerd. Dat principe treft Assange nu al 1500 dagen. Zweden ondervindt er schade van.

Met dit principe jaagt Zweden de Britse belastingbetaler op kosten. De bewaking van de Ecuadoriaanse ambassade in Londen heeft volgens Scotland Yard al meer dan 10 miljoen pond gekost, te weten 13,4 miljoen euro. Politiebewaking kost elke dag 14.000 euro. Assange heeft in juni 2012 zijn toevlucht tot die ambassade gezocht omdat hij vreest via Zweden aan de VS uitgeleverd te worden. En zoals het proces Chelsea Manning leert wacht hem daar een onrechtmatig en niet eerlijk proces, zo menen de juridische adviseurs van Assange. Dat het om detentie onderbouwt het hoofd van Assange’s juridische team Balthasar Garzon met argumenten.

Zweden laat zich als een van de trouwste en gewilligste Europese partners van de VS niet van z’n meest humanitaire en legalistische kant zien in de kwestie-Assange. Vele landen kennen  strikte voorwaarden aan het vasthouden van iemand zonder aanklacht. In juni 2014 ondersteunden 59 mensenrechtenorganisaties een verzoek aan de Zweedse regering voor een beleidswijziging inzake dat principe van pre-detentie.

Langzaam komt een oplossing voor de kwestie-Assange in zicht

De Portugees-Zweedse Marcello Ferrada de Noli prikt in een open brief door de argumenten van het Zweedse establishment in hun verdediging van de zaak Assange. Met de VS heeft de conservatieve regering Reinfeldt nauwe banden. Traditiegetrouw vooral met neoconservatieve Republikeinen. De oprichter van WikiLeaks is al 1155 dagen in z’n bewegingsvrijheid beperkt zonder aangeklaagd te zijn. Hij vreest doorverwijzing naar de VS als-ie naar Zweden uitgewezen wordt om ondervraagd te worden in een politie-onderzoek vanwege seksueel misbruik van twee vrouwen. Op deze justitiële dwaling waarvoor aanklager Marianne Ny verantwoordelijk is komt in Zweden steeds meer kritiek. Onder meer van parlementslid Johan Pehrson van de Liberale Volkspartij.

Ferrada de Noli verwijt de Zweedse procureur-generaal Anders Perklev hypocrisie. Onder verwijzing naar de scheiding der machten heeft Perklev de opmerkingen van Pehrson veroordeeld. Theoretisch heeft de procureur-generaal gelijk indien die scheiding der machten feitelijk zou bestaan en de rechterlijke macht onafhankelijk was. Maar da’s in Zweden niet het geval.  Juist in de zaak-Assange heeft de partijpolitiek vanaf het begin de vervolging van Assange gestuurd. In de aanklacht eerst door de sociaal-democratische partij die in 2010 aan de macht was en na een verloren verkiezing vooral door de conservatieve regering Reinfeldt.

Het is van tweeën een. Of alle politici onthouden zich van commentaar op de rechtsgang en de positie van personen die deel uitmaken van een onderzoek. Of alle politici mogen hun mening geven. De selectieve verontwaardiging van procureur-generaal Anders Perklev is krom. Hij meent niet alleen de liberale parlementariër Johan Pehrson die een oplossing uit de patstelling zoekt de les te kunnen lezen, maar doet alsof premier Reinfeldt, de huidige ministers Bildt of Haglund, of oud-minister Thomas Bodström zich nooit met de zaak-Assange hebben bemoeid. Er zijn voldoende feiten en citaten die dat weerspreken.

Het schaduwspel tussen Zweedse politiek en rechterlijke macht heeft lang genoeg geduurd. Het beschadigt het image van een land dat telkens een portie mensenrechten inzet om de eigen scheve schaatsen aan het gezicht te onttrekken. Zoals een wapendeal met Saoedi-Arabië. Om nog iets van de geloofwaardigheid in het buitenland te redden kan het niet langer vertragen. Of het nu de inmenging van de politiek is die de zaak compliceert of omdat de procureur geen rechtmatige zaak tegen Assange heeft is bijzaak. Zweden moet verantwoordelijkheid nemen om zo snel mogelijk een oplossing te vinden. Wie weet kan premier Rutte bemiddelen bij vice-premier en leider van de Liberalen Jan Björklund. In de EU ook deel van de ALDE-fractie.

Hoe draait het Zweedse establishment van partijpolitiek, rechterlijke macht en media een eind aan de zaak-Assange? Want de justitiële dwaling is nu al ruim drie jaar een steen in de maag van de Zweedse samenleving. Dat kan niet blijven duren en moet tot een einde worden gebracht. De oplossing is politiek. Met alle tegenstrijdigheden die het in zich heeft verschuilt de regering-Reinfeldt zich achter het primaat van de rechterlijke macht. De Zweedse opperrechter Stefan Lindskog maakte in april 2013 in een lezing in Australië duidelijk dat het echter de politiek is die het laatste woord heeft over de positie van Julian Assange.

Foto: Luchtschip de USS Akron onder constructie, 1930.

Zie hier voor het dossier Assange op dit blog.

NSA werkt nauw samen met Zweden. Geheim: het is niet neutraal

Ook het grote publiek dat van puzzelen houdt wordt het beeld onderhand duidelijk. Nieuwe onthullingen door de Zweedse nationale omroep SVT over de hechte samenwerking tussen de Zweedse geheime dienst FRA (National Defence Radio Establishment) en de NSA bevestigen hoe nauw de Zweedse overheid samenwerkt met Amerikanen en Britten. Nieuwe onthullingen door Glenn Greenwald op basis van documenten van Edward Snowden bevestigen dat beeld. Indirect vertelt het iets over de Zweedse episode van Julian Assange.

Zweden is geen neutraal land, maar op veiligheidsgebied een van de trouwste partners van de VS. Qua belang komt het net na de samenwerking met andere Engelstalige partners van de VS (‘Five Eyes’). Het Zesde Oog is Zweden. Een document dat SVT publiceert zegt: ‘NSA’s cooperation with the FRA, an extraordinarily skilled, technically innovative and reliable partner, continues to grow. FRA gave the NSA access to their collected data cable 2011 and provided thus unique data on Russian high-priority targets.‘ Zweden zoekt al sinds de Tweede Wereldoorlog steun bij de VS tegen de dreiging van de Soviet-Unie, en nu van Rusland. Tegenover de eigen bevolking en andere landen werd de schijn opgehouden dat Zweden een neutraal land was. Dat was het niet.

Herfst 2010 en daarna liep Julian Assange tegen een reeks onwaarschijnlijke gebeurtenissen op. Ondanks de beschuldiging van een sexueel misdrijf werd-ie nooit ondervraagd door de politie, formeel nooit aangeklaagd, gaven aanklagers geen aannemelijke verklaringen voor hun handelen en blokkeren al ruim drie jaar Zweedse regeringen het vinden van een compromis. Ze logen zelfs niet het laatste woord te hebben om een compromis te vinden en verscholen zich valselijk achter de rechterlijke macht. Gevolg was dat Zweden Assange isoleerde en z’n bewegingsvrijheid inperkte, bezighield, op kosten joeg en zonder juridische onderbouwing op een Red Notice lijst van Interpol wist te plaatsen. Zweden zit klem tussen schijn en werkelijkheid. Het veinzen en de pretentie van neutraliteit maakt het onwaarachtig omdat het niet is wat het zegt te zijn. Iedereen kan het zien.

Foto 1: NSA-document van Edward Snowden over relatie NSA en FRA.

Foto 2: Tweet Glenn Greenwald, 8 december 2013.

Antwoorden Timmermans over Assange teleurstellend en afhoudend

Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken heeft de vragen van Harry van Bommel (SP) over De impasse in de zaak Julian Assange beantwoord. Hij stelt zich formeel op en laat geen ruimte voor bemiddeling. Op de vraag ‘dat de Zweedse regering Assange, in ruil voor diens komst naar Zweden, wel degelijk een garantie kan geven niet uitgeleverd te worden aan een derde land‘ antwoordt de minister dat de Zweedse opperrechter Stefan Lindskog dat ‘in zijn artikel‘ niet heeft gezegd. De rechter heeft dit echter wel uitgesproken.

Het antwoord is strijdig met de strekking van Lindskogs woorden. In een analyse van het optreden van rechter Lindskog in Adelaide concludeert Marcello Ferrada de Noli op z’n blog: ‘Minister Carl Bildt incorrectly claimed that the Sweden government couldn’t make a guarantee that Assange won’t be extradited because the decision rests with the judiciary. This is now proven as flagrantly inaccurate. The final decision for approving an extradition rests with the government.’ Hoofdzaak is dat de politiek een garantie kan geven aan Assange om niet uitgeleverd te worden aan een derde land. Het klopt overigens dat rechter Lindskog niks nieuws zegt omdat al sinds augustus 2012 consensus bestaat over het feit dat de Zweedse politiek het laatste woord heeft over het geven van een garantie. Alleen aan minister Rosenthal was dit in november 2012 nog niet bekend.

Minister Frans Timmermans stelt dat de mogelijke uitlevering aan Zweden op basis van ‘verdenking van seksuele delicten‘ los staat van ‘de activiteiten van de heer Assange in het kader van WikiLeaks’. De minister gaat weer de fout in. Er is geen verdenking van seksuele delicten. Assange wordt in Zweden verzocht voor een politieonderzoek. Omdat er geen aanklacht tegen hem is ingediend is hij geen verdachte, maar getuige in deze zaak. Verder kan de minister niet aantonen dat er geen verband tussen de twee zaken bestaat. Daarom had-ie de opmerking beter achterwege gelaten. Er zijn trouwens wel aanwijzingen dat de Zweedse zaak en WikiLeaks in direct verband tot elkaar staan. Hierop duidt het instellen van een geheime Grand Jury in Virginia.

Op de vraag van Van Bommel of Nederland bereid is om te bemiddelen in deze zaak antwoordt de minister afwijzend. Hij noemt het een zaak tussen het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Hij voegt eraan toe niet te twijfelen aan de rechtsgang in deze landen. Een ongelukkige opmerking omdat uit de aanpak door politie, aanklagers en regering evident blijkt dat Zweden juridisch onzorgvuldig heeft gehandeld. Het is begrijpelijk dat minister Timmermans in zijn functie een Europese partner niet voor het hoofd kan en wil stoten.

Er is vergeleken met de beantwoording van minister Rosenthal in november 2012 weinig vooruitgang geboekt door minister Timmermans. Het voortschrijdend inzicht op het ministerie van Buitenlandse Zaken is in de zaak Assange gering. Nog steeds gaan de antwoorden vergezeld van feitelijke onwaarheden. De wil om zich open te stellen en werkelijk in deze zaak te verdiepen, laat staan te bemiddelen ontbreekt bij de directie Europa van Buitenlandse Zaken. Dat is voor nu een gemiste kans. Maar de hoop is dat wat in antwoorden op kamervragen niet gezegd kan worden in het vertrouwelijk overleg met de Zweedse regering Reinfeldt toch met kracht van argumenten naar voren kan worden gebracht. Dan heeft de inspanning van Harry van Bommel geholpen.

Foto: Minister Frans Timmermans. Credits: Hollandse Hoogte / Evert-Jan Daniels.

SP stelt vragen over bemiddeling Nederland in kwestie Assange

De SP-fractie in de Tweede Kamer laat me weten dat het aanvullende kamervragen over de affaire Assange heeft ingediend. Met het oog op bemiddeling door Nederland. Mede naar aanleiding van stukken die hier en hier en hier en hier en hier verschenen. De vragen van woordvoerder buitenland Harry van Bommel geven minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken de mogelijkheid om voorbij te gaan aan de fouten van z’n voorganger Rosenthal. Door nieuwe feiten lijkt Timmermans niet langer gebonden aan de antwoorden van Rosenthal. Dat geeft de SP de mogelijkheid om opnieuw vragen over deze kwestie in te dienen. Dat nieuwe feit is een door de hoogste Zweedse opperrechter Stefan Lindskog in Adelaide op 3 april gemaakte opmerking dat de politiek het laatste woord heeft over een garantie aan Assange. Politiek opvallend is dat de PvdA bij monde van woordvoerders Désirée Bonis of Michiel Servaes niet in deze kwestie gedoken is. Ik geef de vragen weer:

Vragen van het lid Van Bommel (SP) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de impasse in de zaak tegen WikiLeaks oprichter Julian Assange

1. Herinnert u zich het antwoord van uw voorganger op mijn vraag over WikiLeaks oprichter Julian Assange dat de Zweedse wet niet in de mogelijkheid van een vooraf af te geven garantie tegen uitlevering voorziet? 1)
2. Bent u bekend met de opvatting van de Zweedse opperrechter Stefan Lindskog dat de Zweedse regering Assange, in ruil voor diens komst naar Zweden, wel degelijk een garantie kan geven niet uitgeleverd te worden aan een derde land, zoals de Verenigde Staten? 2) Kunt u aangeven of u dit nieuwe inzicht deelt? Indien u dit niet deelt, waarom niet?
3. Bent u bekend met de opvatting van Amnesty International dat Zweden, indien Assange naar dat land zou gaan voor verhoor vanwege verdenking van seksuele delicten, de verzekering zou moeten geven dat hij niet aan de Verenigde Staten uitgeleverd zou worden met betrekking tot activiteiten voor WikiLeaks? 3)
4. Deelt u mijn opvatting dat een garantie tegen uitlevering de huidige impasse met betrekking tot deze zaak mogelijk kan doorbreken en dat het wenselijk is dat deze impasse wordt doorbroken? Indien neen, waarom niet?
5. Bent u bereid bij uw Zweedse collega’s te pleiten voor een garantie tegen uitlevering van Assange aan de Verenigde Staten? Indien neen, waarom niet?
6. Herinnert u zich het antwoord van de minister op mijn vraag dat de Zweedse wet waarborgen kent op het gebied van uitlevering aan landen waar de persoon in kwestie het risico loopt op schending van zijn of haar mensenrechten? 4)
7. Bent u bekend met de opvatting van Amnesty International dat wanneer Assange in de huidige omstandigheden aan de Verenigde Staten zou worden uitgeleverd er een reëel risico bestaat dat dit hem zal blootstellen aan mensenrechtenschendingen, waaronder detentiecondities die neer kunnen komen op marteling? 5) Deelt u deze zorgen van Amnesty International? Indien neen, waarom niet?
8. Deelt u de opvatting van de opperrechter Lindskog dat het openbaren van een misdaad begaan door een land nooit als een misdaad zou moeten worden gezien? 6) Indien neen, waarom niet?
9. Bent u het met mij eens dat zolang de huidige impasse voortduurt en als de Zweedse regering niet bereid is tot concrete oplossingen er een rol is weggelegd voor Nederland, als de bakermat van het internationaal recht, om een oplossing te bieden voor deze internationale impasse, bijvoorbeeld door Assange op Nederlands grondgebied te laten ondervragen? Indien neen, waarom niet?
10. Bent u bereid om Nederlandse hulp te bieden om naar deze of andere oplossingen te zoeken? Indien neen, waarom niet?

Bronnen:

1. Aanhangsel van de Handelingen, 359, https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20122013-359.html, 25 oktober 2012.
2. Julian Assange: Swedish justice, http://www.afr.com/p/lifestyle/review/julian_assange_swedish_judge_view_UKXfH1WonxwgZeaG0XnizI, 28 maart 2013.
3. Amnesty International calls on Sweden to assure Julian Assange won’t be extradited to the United States, http://www.amnestyusa.org/news/press-releases/amnesty-international-calls-on-sweden-to-assure-julian-assange-won-t-be-extradited-to-the-united-sta, 27 september 2012.
4. Aanhangsel van de Handelingen, 359, https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20122013-359.html, 25 oktober 2012.
5. Amnesty International calls on Sweden to assure Julian Assange won’t be extradited to the United States, http://www.amnestyusa.org/news/press-releases/amnesty-international-calls-on-sweden-to-assure-julian-assange-won-t-be-extradited-to-the-united-sta, 27 september 2012.
6. Julian Assange safe from extradition to US, says Justice Stefan Lindskog, http://www.news.com.au/national-news/julian-assange-safe-from-extradition-to-us-says-justice-stefan-lindskog/story-fncynjr2-1226612062993, 3 april 2013.

Foto: De Zweedse opperrechter Stefan Lindskog spreekt over de kwestie Assange in het Australische Adelaide op 3 april 2013.

Stena Line: Making good time: de 1940s

Zweden was neutraal in de Tweede Wereldoorlog. Maar feitelijk stond het aan de kant van Nazi-Duitsland. Het land weet prima het eigenbelang te volgen. Sinds de val van het IJzeren Gordijn in 1989 heeft het toenadering tot de VS gezocht als bescherming tegen Rusland om expansie in de Baltische staten te realiseren. Daar heeft het als vanouds economische belangen. Tegelijk voert het een campagne dat Zweden in de beeldvorming een gunstig imago moet geven. Maar achter die façade is Zweden een in zichzelf gekeerd land. Een eendenvijver.

In de jacht op succes kunnen Zweden op buitenstaanders saai, gevoelloos en opportunistisch overkomen. In een reclamecampagne voor trips naar Duitsland en Polen zegt Stena Line het zonder fratsen, ‘de jaren ’40 waren een geweldig decennium met veel plezier’: ‘var härligt årtionde när massor av kul hände‘. Echt? Veel klanten die door Stena Line werden benaderd associeerden die tijd toch eerder met de Tweede Wereldoorlog en de genocide van de nazi’s op de joden. Ze klaagden over de campagne. Na 1 januari 2013 past Stena het aan, aldus woordvoerder Jesper Waltersson. Dat er over de onwenselijkheid van de campagne bij Stena Line geen lichtje ging branden zegt iets over de ongevoeligheid van Zweden. Of hun wereldvreemde collaboratie?

Foto 1: Advertentie van Stena Line waarin de jaren ’40 als een geweldig decennium wordt voorgeteld:

Foto 2: André Zucca, Parijs onder de bezetting (1940-1945). Zie ook: ‘Hot Times in Hot Music: Django Reinhardt‘

Antwoorden Rosenthal over Assange zijn onjuist en defensief

Op 30 augustus stuurde ik SP-kamerlid Harry van Bommel de volgende mail: ‘Er zijn aanwijzingen dat de Zweedse regering een compromis in de kwestie Assange blokkeert. Want niet de Zweedse rechter, maar de Zweedse regering heeft het laatste woord. Ofwel, de oplossing kan vanuit de politiek komen. Met een compromis wordt de rechtsgang optimaal gediend. Dat geeft ruimte voor bemiddelaars als Nederland binnen de Europese Unie.’ Van Bommel liet me weten da-ie naar aanleiding van deze mail kamervragen aan minister Uri Rosenthal stelde. Hij betrok daarbij ook eerdere vragen van kamerlid Arjan El Fassed (GroenLinks).

Op 25 oktober antwoordde de minister. Zijn antwoorden waren niet alleen teleurstellend, maar ook onjuist. Zo stelt minister Rosenthal bij vraag 3 dat de Zweedse wet niet voorziet in de mogelijkheid van een vooraf af te geven garantie aan Julian Assange tegen diens uitlevering. Da’s zo aantoonbaar onjuist en in de publiciteit diverse malen gecorrigeerd (Henrik Alexandersson) dat hier sprake is van misleiding door de minister. Zo legt David Allen Green uit dat de Zweedse wet ruimte biedt voor de regering om een besluit te nemen over garanties aan Assange inzake uitlevering aan een derde land. Een standaardprocedure van regeringen.

Het antwoord op vraag 4 dat er geen reden is om te twijfelen aan de rechtsgang in Zweden verdient eveneens nuancering. De zogenaamde pre-trial detentie in Zweden is door The European Convention for the Prevention of Torture meermalen kritisch beoordeeld. Nu is de in Cambodja opgepakte hacker Gottfrid Svartholm onderworpen aan dat regime van eenzame opsluiting. Met veel kritiek van mensenrechtenactivisten. De rechtsstaat Zweden is minder mooi dan minister Rosenthal het voorstelt. En voeg ik toe, velen denken.

Uit de antwoorden van minister Rosentahl blijkt geen ambitie om Nederland als land van het internationaal recht een rol te geven in het naderbij brengen van een oplossing in de zaak Assange. Nederland zou zich prima kunnen profileren als creatieve bemiddelaar tussen de pro- en anti-Assange partijen. Rosenthal handelde defensief en bedeesd en leverde zo de ruimte van Nederland in. Misschien moet Harry van Bommel vervolgvragen stellen aan de nieuwe minister Frans Timmermans. In de hoop dat deze zich autonomer opstelt.

Foto: Minister Rosenthal en minister Clinton van de VS.

Svartholm blijft in Zweedse detentie zonder aanklacht

Update 31 oktober: Lees het verslag van Patrick McGuire bij reacties. Over de pre-trial detentie en de criminalisering van Gottfrid Svartholm en Julian Assange. Als Zweden geen rechtsstaat is, wat is het dan wel? 

Medeoprichter van The Pirate Bay Gottfrid Svartholm Warg blijft nog minimaal twee weken in detentie zonder aanklacht, aldus TorrentFreak. Vorige maand werd-ie door samenwerking van Zweedse en Cambodjaanse autoriteiten in Cambodja opgepakt, gearresteerd en naar Zweden getransporteerd. Daar kwam-ie 3 weken geleden aan. Volgens aanklager Henry Olin is verlenging van de detentie nodig om Svartholm te verhinderen met anderen contact te hebben. Critici zien in zijn arrestatie politieke druk van de Amerikaanse regering.

Svartholm is in pre-trial detentie, in het Zweeds Häktning. Het Committee for the Prevention of Torture van de Raad van Europa heeft dat herhaaldelijk bekritiseerd. Het conflicteert niet alleen met het idee dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is, maar kan iemand voor lange tijd isoleren. Dus zonder contact met de buitenwereld. Da’s inhumaan. In 2010 kregen 1200 personen compensatie omdat achteraf bleek dat ze ten onrechte waren vastgehouden. Deze rechteloze praktijk wordt door supporters van Julian Assange gezien als reden dat de Amerikanen Zweden als doorvoerland voor Assange kozen. Assange verstoorde die opzet door naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen te vluchten en daar asiel aan te vragen wat-ie kreeg van Ecuador.

Er is nog een opvallende overeenkomst tussen de zaken van Svartholm en Assange. Dissident en voormalig Brits ambassadeur Craig Murray sprak eind augustus 2012 voor de Ecuadoriaanse ambassade in Londen over de criminalisering van klokkenluiders en politieke dissidenten. Volgens Murray worden ze nooit bestreden voor de zaak die ze aan de orde stellen, maar beschuldigd van criminele zaken die daar niks mee te maken hebben. Svartholm zou het Zweedse IT-bedrijf Logica dat werkt voor de Zweedse belastingen gehackt hebben. De noodzaak voor zijn detentie zou zijn dat-ie anders het bewijs in zijn zaak zou kunnen beïnvloeden. Net als Assange is Svartholm niet formeel aangeklaagd. Gottfrid Svartholm heeft eveneens voor WikiLeaks gewerkt.

Foto: De ministers van Buitenlandse Zaken van Zweden en de VS, 2011: Carl Bildt en Hillary Clinton

Oplossing voor Julian Assange wordt in de beeldvorming niet als oplossing aanvaard

Als antwoord op het doorsturen van de link naar m’n vorige posting over Julian Assange antwoordde een kamerlid van een regeringspartij me gisteren: ‘Daarnaast wordt de heer Assange verdacht van verkrachting in Zweden. Ook dat is een ernstige aanklacht. XX heeft daarmee begrip voor Britse opstelling om uitlevering aan Zweden na te streven. XX heeft geen twijfels over het functioneren van de Zweedse rechtsstaat’.

Daarop schreef ik het kamerlid: ‘Zoals u uit de feiten kunt weten is er in Zweden geen aanklacht tegen Julian Assange ingediend. Gesteggel is er over de aard en de plaats van het onderzoek dat eventueel tot een aanklacht kan leiden. Maar in een rechtsstaat is een verdachte nog niet veroordeeld. Ook daarom is de zogenaamde Red Notice melding van Interpol die Assange kreeg in de ogen van velen prematuur en ongepast. Zoals er veel meer opmerkelijk is aan de rechtsgang in landen als Zweden die zich een rechtsstaat noemen.’

Dit naar aanleiding van mijn suggestie om Nederland een rol te geven bij het oplossen van de kwestie Assange. Ik vervolgde: ‘Uitgaande van bovenstaande feiten en context verdient het wellicht toch de moeite om een poging te doen Nederland een rol in de oplossing te geven. Het gaat ook niet om de positie van Assage, maar om de positie van de betrokken landen. Zaak voor allen is om er zonder gezichtsverlies uit te komen. Hoewel alle landen iets op zullen moeten offeren vanwege de tegengestelde posities. Bij het vinden van deze oplossing zou een neutraal klein land als Nederland behulpzaam kunnen zijn. Zo was mijn idee, en hoop.‘

Assange is niet brandschoon en heeft fouten gemaakt door documenten naar buiten te brengen die informanten in Afghanistan in gevaar brachten. Dit gebeurde nadat WikiLeaks door toedoen van Amerikaanse betaalmaatschappijen als PayPal, en naar men vermoedt onder druk van de regering-Obama, in december 2010 afgesloten werd voor donateurs. Zodat WikiLeaks financieel aan de rand van de afgrond stond en de gewenste journalistieke zorgvuldigheid niet meer kon waarborgen. Medestanders van het eerste uur hebben hem daarom de rug gekeerd. David House zegt in een tweet van 31 juli: ‘Assange deviated from these core values. Either he must be replaced at #WikiLeaks, or WikiLeaks must be displaced within OpenGov movement‘.

Door de Zweedse aanklager Marianne Ny zijn fouten gemaakt. Zij ontloopt publieke verantwoording. Hier is een opsomming van onregelmatigheden. Zo stelde Ny eerst dat het haar wettelijk verboden was om Assange in Engeland te horen, maar nu geeft Karin Rosander namens de Zweedse aanklager toe dat het aan Ny persoonlijk is daarover te beslissen. Het kamerlid heeft geen twijfel over het functioneren van Zweden als rechtsstaat. Dat verbaast me omdat Zweden bij herhaling kritiek heeft gekregen van de Raad van Europa en het Committee for the Prevention of Torture voor de zogenaamde pre-trial detentie. Het regime waaraan ook Assange onderworpen zou worden. En als reden gezien wordt om hem via Zweden naar de VS uit te wijzen.

De standpunten van het kamerlid en mij tekenen werelden van verschil die lastig te overbruggen zijn. De kwestie Assange die op 20 augustus 2010 in Zweden begon loopt deze week precies 2 jaar. En is complex omdat het zich op het raakvlak van politiek en recht afspeelt in verschillende landen. Feiten zijn niet altijd wat ze lijken. Feiten worden soms verborgen gehouden of verdraaid. Media zijn het spoor al lang bijster en reageren doorgaans welwillend op de autoriteiten. Zodat iedereen voor duiding op zichzelf aangewezen is.

Foto: Zweedse aanklager Marianne Ny die de zaak Julian Assange behandelt