Een overbodige rubriek: Boekestijn en De Wijk op BNR over Oekraïne

Is er in Nederland teveel of te weinig publieke opinie? Wie het gesprek met Arend-Jan Boekestijn en Rob de Wijk over Oekraïne aanhoort kan niet anders dan concluderen dat er te veel publieke opinie is.

Boekestijn doet aan aandachtstrekkerij, aanstellerij en gekunsteldheid door te beweren dat de Amerikaanse president en de Duitse kanselier niet willen dat Oekraïne de oorlog tegen de Russische Federatie wint. De VS en Duitsland zijn de landen die Oekraïne het meest steunen.

De Nederlandse publieke opinie ontspoort door overbodige veelheid die het zicht op overzichtelijkheid ontneemt. Op de essentie van het nieuws. Niet alleen in de onderbuik van de samenleving, maar ook in de hersens ervan. De zogenaamde kwaliteitsmedia hebben te veel meninkjes die elkaar opheffen en tegenspreken. Dat werkt averechts.

Waarom is er in Nederland geen principiële oppositie op straat, in politiek en media tegen Geert Wilders? Een antwoord op die vraag is omdat de focus in de media ontbreekt om Wilders en de PVV de rechtsstatelijke maat te nemen.

Het gebazel in de media helpt Wilders normaliseren. Hij zou mild zijn. Zoals de hoofdzaak van het geval Poetin ondersneeuwt door bijzaken. BNR werkt daar met dit item aan mee. Het houdt niet de oog op de bal, maar het oog op het reclamebord aan de zijkant van het veld.

Zo is het ook met dit item over Oekraïne. De hoofdzaak is dat president Poetin een dictator en oorlogsmisdadiger is die door het Westen bestreden moet worden. Maar rubrieken die dat al gezegd hebben willen blijkbaar ook wel eens variëren en wat anders. Ze trappen in hun eigen valkuil. Dat is geen poging tot pluriformiteit, maar amusement.

Zo ontstaat de gekunsteldheid van Boekestijn. Hij heeft niks nieuws te melden, maar moet zijn rubriek vullen met een interessante mening omdat dat het format is. Zo wijkt hij met De Wijk af van de hoofdzaak. De continuïteit van de rubriek wordt hoofdzaak. De inhoud is bijzaak. Maar meer dan dat, het leidt af van de hoofdzaak.

De ironicus zou zeggen dat Biden en Scholz niet willen dat Oekraïne wint. Met name Duitsland zit met smart te wachten op zo’n 10 miljoen Oekraïeners die naar het westen en dan vooral Duitsland vluchten. Het is onduidelijk waar Boekestijn zich op baseert als hij zegt dat de VS en Duitsland niet willen dat Oekraïne wint.

Tegelijk wil met name Duitsland niet dat de Russische Federatie smadelijk verliest. Want dan komen er wellicht 10 miljoen Belarussen en Russen naar West-Europa gevlucht. Dat is voor Duitsland om economische en politieke redenen evenmin een aantrekkelijk vooruitzicht.

Wat is dan een ideale uitkomst van de Russisch-Oekraïense oorlog? In elk geval moet Oekraïne winnen om zich Poetin of zijn opvolgers van het lijf te houden. Tegelijk moet chaos in de Russische Federatie voorkomen worden.

Oekraïne moet met westerse hulp de Russische invasiemacht verslaan en het land uitdrijven. Dat kan decennia duren. Zoals oud-kanselier Merkel ooit zei over de DDR waar de Russische bezettingsmacht uiteindelijk toch het land verliet. In de tussentijd moet het Westen Oekraïne zo blijven steunen dat het niet verliest, maar de Russische Federatie wel.

Hoe dan ook verliest de publieke opinie van Nederland door dit soort gekunstelde en vergezochte meningen die alleen naar zichzelf verwijzen.

Hoe de Russisch-Oekraïese oorlog de Japanse en westerse defensiestrategie hervormt

Japan bouwt in reactie op bedreigingen van China en Noord-Korea zijn militaire macht op. Het land gaat van pacifisme en zelfbescherming naar een flexibele defensiemacht. Dat wordt nodig geacht om in de toekomst militair staande te blijven. Het opwaarderen van Japans militaire macht is van belang in het evenwicht tussen het Westen en andere landen.

Net als de EU beseft Japan dat een VS vanaf 2025 onder president Trump niet meer de bescherming biedt die het decennialang bood. Ook een Republikeins congres kan op de rem staan van buitenlandse militaire uitgaven. Japan en andere landen beseffen dat ze militair straks meer op zichzelf aangewezen zijn.

Interessant is dat in de VS, Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en de EU nu al met die toekomst van een meer isonationalistische VS rekening wordt gehouden. De Monroe-doctrine die zegt dat Amerika voor de Amerikanen is, lijkt hoe dan ook in Washington opnieuw te worden opgepoetst. Of Trump wel of niet in 2024 tot president wordt gekozen.

Een en ander is goed te zien af te lezen aan de Oekraïne-politiek van het Westen. Naar verwachting gaat de Russisch-Oekraïense oorlog die in een patstelling lijkt beland nog jaren duren.

Er zijn drie aanwijzingen voor het streven naar autarkie van Oekraïne. Ofwel, dat het economisch, politiek en militair zelfvoorzienend is om oorlog te voeren tegen de Russische Federatie van Poetin.

Met hulp van vooral Britten en Duitsers werkt Oekraïne aan het opbouwen van een eigen defensie-industrie. Met als doel om eigen militair materieel en munitie te produceren zodat het niet langer afhankelijk is van de import uit andere landen. Sinds Sovjet-tijden had Oekraïne een belangrijke defensie-industrie. Onder meer vliegtuigen en raketten. Daar kan het bij aanhaken.

Bondgenoten van de VS zijn Japan en Zuid-Korea die nu of in de nabije toekomst Oekraïne van militair materiaal kunnen voorzien. Nu al zou Zuid-Korea meer 155-mm artilleriegranaten aan Oekraïne leveren dan de EU. Ook in reactie op de levering van militair materiaal van Noord-Korea aan de Russische Federatie. Seoul ontkent directe levering die in een artikel van de Washington Post begin december 2023 werd genoemd, maar indirect lijken via Polen of de VS genoemde granaten bij Oekraïne terecht te komen.

Tenslotte is er de toenadering tot de EU van een Oekraïense bevolking die in grote meerderheid afstand wil nemen van de Russische Federatie die met de invasie en de bewuste vernietiging van burgerdoelen de gunst van de Oekraïense bevolking voor jaren heeft verspeeld. De wrok jegens Poetin is in Oekraïne groot. Zelfs als kandidaat-EU lid is Oekraïne ingebed in Europa. Dat schetst de randvoorwaarden voor de strategie van Oekraïne en het Westen voor de tweede helft van de jaren 2020.

Met vallen en opstaan, improvisatie en pragmatisme onder leiding van president Joe Biden kondigt zich een vernieuwd westers veiligheidspact aan waar het gewicht van Aziatische landen is vergroot en Europese landen is afgeschaald. Oekraïne dat voor het voortbestaan vecht is focus van de nieuwe veiligheidspolitiek. Maar ook een reden voor landen als de VS, Zuid-Korea, Japan, Canada, Australië, het Verenigd Koninkrijk en EU-lidstaten om de eigen defensiestrategie door te lichten en bestedingen op te waarderen.

Wat is nodig voor een tweestatenoplossing voor Israël en Palestina?

Wat betekent ‘From the river to the sea, Palestine will be free’? Nu.nl, 18 oktober 2023.

Van een tweestatenoplossing voor Israël en de Palestijnse gebieden ben ik voorstander. Maar dat vergt veel voorbereiding om succesvol te realiseren. Het is een totaalpakket. Er zijn veel belemmeringen die een oplossing in de weg staan.

Des te meer omdat het samengaat met allerlei belangen van betrokkenen in en buiten de regio die hun machtspositie op moeten geven. Dat gaat nooit vanzelf. Omdat belanghebbenden het zijn die de onderhandelingen voeren lijkt een oplossing ver weg. Daarnaast is er gewoon veel werk aan de winkel. Het vergt niet langer retoriek, maar huiswerk.

Hoe dan ook lijkt voor het realiseren van een tweestatenoplossing de onderstaande lijst nodig. Dat is een minimumvariant die met een Nederlandse bril wordt bekeken vanuit de poging om een onpartijdige opstelling in te nemen die noch de een noch de ander bevoordeelt. De EU zou zich hier sterk voor moeten maken. Ook om export van pro-Palestijns terrorisme naar de EU te stoppen.

1. opbouw van de grond af aan van democratie en rechtsstaat in Gaza en Westbank; oprichting van een werkend, doelmatig en pluriform Palestijns parlement;
2. de-radicalisering van Hamas;
3. de-radicalisering van de Israëlische democratie en rechtsstaat; instandhouding van de Trias Politica zodat de uitvoerende macht niet boven de rechtsprekende macht komt te staan;
4. ontmanteling van de macht van de kolonisten op de Westbank en teruggave van ingepikt land aan Palestijnen;
5. terugdringen van corruptie in beide staten, inclusief teruggave aan de Palestijnse schatkist wat leiders als Abbas, Meshaal en Haniyeh van de Palestijnen hebben gestolen;
6. terugdringen van de macht en retoriek van religie en de religieuze politieke partijen die tot radicalisering, onverzoenlijkheid en romantisch nationalisme leidt;
7. geloofwaardige gesprekspartners aan beide kanten die naar de ander willen luisteren (type Hanan Ashrawi of Yair Lapid) en geen grote belangen hebben om een tweestatenoplossing te blokkeren;
8. terugdringen van de invloed van inmengende landen als de VS, Iran en de Russische Federatie; inclusief Hezbollah en Moslimbroederschap; onpartijdige opstelling van de EU als bemiddelaar;
9. culturele de-radicalisering van media, onderwijs en samenlevingen van beide staten; einde aan stigmatisering van en haat-zaaien over de ander;
10. ondubbelzinnige erkenning van de territoriale integriteit, soevereiniteit en het bestaansrecht van de ander; ondubbelzinnige garantie van de nationale veiligheid van de ander; schrappen van beginselverklaringen die zeggen dat de ander in zee moet worden gedreven;
11. stapsgewijze de-militarisering van de krijgsmachten en milities van beide staten;
12. steunpakket om de Palestijnse economie op poten te zetten zodat die zelfvoorzienend kan worden en niet als nu afhankelijk is van hulpgelden (wat corruptie bevordert);
13. steun van rijke Arabische landen (Golfstaten, Saoedi-Arabië) voor de Palestijnse gebieden en normalisering van de relatie met Israël.

People protest for and against Palestine in Times Square Friday, Oct. 13, Manhattan, New York.(Barry Williams for New York Daily News)

De uitdaging is om overeenstemming te vinden over een tijdspad om deze punten fasegewijs in te voeren. Stap voor stap. Het probleem met dit soort akkoorden is de volgorde waarin de verschillende aspecten worden geïmplementeerd. Daartoe zijn neutrale waarnemers en bemiddelaars nodig die het proces begeleiden en controleren. Dat zal jaren en jaren gaan duren, als er al een start mee gemaakt kan worden.

Eerlijk gezegd, zie ik in de huidige generatie Palestijnse leiders geen perspectief voor een tweestatenoplossing. De Israëlische politiek en samenleving zijn verdeeld tussen links en rechts, waarbij rechts nu het overwicht heeft, en biedt op dit moment evenmin perspectief.

De tragiek is dat vóór de aanslag van Hamas in Zuid-Israël er een opening was voor overleg. Als verklaring voor de aanslag van Hamas wordt beweerd dat het erop gericht was om de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël te vertragen, maar ik vermoed dat Hamas ook als doel had om het overleg tussen Palestijnen en het Westen te verhinderen.

Wie de lijst van voorwaarden ziet om te komen tot een tweestatenoplossing beseft hoe moeilijk het is om te realiseren. Overal staan belangen op het spel. In de beide staten zelf, maar ook daarbuiten. In beide staten zijn hardliners aan de macht. Gematigden hebben aan macht ingeboet. Voor veel betrokkenen is het conflict hun verdienmodel. Ze willen geen vrede.

Beide kanten hebben afgelopen jaren talloze mogelijkheden gehad om tot elkaar te komen, maar telkens werden die door radicalen gedwarsboomd. Denk aan het verzoenende werk van Ehud Barak dat door Ariël Sharon in de prullenmand werd gegooid. Telkens zijn er afgeslagen gemist. Dat geeft de complexiteit aan, maar ook de mogelijkheid om wel tot elkaar te komen.

Het conflict is diep ingesleten. Emotioneel in de harten van mensen en versterkt door religieuze retoriek aan beide kanten die redelijkheid en overleg uitschakelt. Het is een mentale kwestie om tot serieus overleg te komen. Het eigen gelijk met verwijzing naar het verleden moet niet meer voorop staan, maar een nieuwe start om er samen wat van te maken. Beide staten zijn door de geschiedenis tot elkaar veroordeeld.

Media fabriceren hype dat steun aan Oekraïne afneemt

Schermafbeelding van deel artikel ‘Scheurtjes in westerse steun voor Oekraïne: ‘Dit is waar Poetin op hoopt‘ van de NOS, 2 oktober 2023.

Media praten elkaar soms na. Uit gemakzucht, luiheid of gebrek aan expertise. Zo bestaat de kans dat ze met elkaar een inschattingsfout versterken. Of beeldvorming manipuleren door stemmingmakerij.

Amerikaanse en Europese media verkondigen de laatste dagen dat de financiële steun aan Oekraïne in gevaar is. Er zouden scheurtjes zijn in de westerse steun. Is dat werkelijk zo of is het vooral beeldvorming in en van de media zelf? Media die altijd al tegen (hulp aan) Oekraine waren zien hun kans schoon en proberen verdeeldheid te zaaien in het westerse kamp.

De ultra-rechtse Afrikaans-Canadese ondernemer Elon Musk speelt karikaturaal in op dat anti-Oekraïense sentiment. Hij verwoordde zijn onbegrip op zijn eigen X (voorheen Twitter). Musk reduceert een geopolitieke proxy-strijd in Oost-Europa tot liefdadigheid aan Oekraïne. Hij mist de nuance dat het Westen op afstand de eigen belangen in Oekraïne verdedigt. President Zelensky heeft sinds februari 2022 goed gelobbyd om wapensteun en die uiteindelijk gekregen. Alleen te laat om de strijd tegen de Russen met een overwinning af te sluiten.

X (tweet) van Elon Musk, 2 oktober 2023.

Niet zo sterk is dat media van elkaar afwijkende ontwikkelingen op een hoop vegen. Zoals de verkiezingsoverwinning van de pro-Russische Robert Fico in het onbelangrijke Slowakije. Of hij zijn standpunten in een coalitie kan doordrukken is nog niet zeker.

Of de animositeit van Polen met Oekraïne waar een komende parlementsverkiezing de uitingen van de regering om electorale redenen dicteert en export van Oekraïens graan voor problemen zorgde. Polen blijft hoe dan ook anti-Russisch en beseft dat het Oekraïne moet steunen om zichzelf te beschermen.

De belangrijkste ontwikkeling is de weerstand in de VS van een kleine groep Republikeinen. In het noodpakket dat in complexe onderhandelingen onder tijdsdruk tot stand kwam werd de hulp aan Oekraïne geschrapt. Tijdelijk. President Joe Biden is in onderhandeling om de hulp aan Oekraïne weer op te pakken. Naar verluidt is daarover al een afspraak tussen Biden en Huisvoorzitter Kevin McCarthy gemaakt.

Is de berichtgeving over de hulp aan Oekraïne veel drukte om niets of is er iets aan de hand? Er is minder aan de hand dan de media suggereren die uit ongelijksoortige ontwikkelingen een patroon menen af te kunnen leiden, maar enige oorlogsmoeheid bestaat wel degelijk. De verwachting dat de oorlog nog zeker tot ver in 2024 gaat duren heeft in het Westen het besef doen groeien dat het gaat om een dure, lange strijd.

Die moeheid is een normaal verschijnsel. Ook omdat na de Oekraïense militaire successen in 2022 die publicitair voor ronkende koppen zorgden het Oekraïense tegenoffensief in het zuiden moeizaam vordert. Wat valt er te melden over een strijd die zich in het verborgene lijkt af te spelen? Maar het is een veldslag in de diepte die zich uitstrekt tot op de Krim en die om meer gaat dan terreinwinst in Robotyne, Verbove of Tokmak. Doel is de verovering van de Krim.

De Russisch-Oekraïense oorlog is al sinds 2014 aan de gang en werd in westerse hoofdsteden eerst zo goed als ontkend. Ondanks de Amerikaanse en Britse handtekeningen onder het Boedapest Memorandum (1994) dat de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne garandeerde. Het Westen liet in 2014 Oekraïne in de steek.

De laatste 20 maanden is dat sinds de Russische inval in februari 2022 veranderd en is het besef gegroeid dat de verdediging van Oekraïne tegen de Russische agressor de verdediging van Europa is. Ook van belang voor de VS dat economisch, cultureel en politiek sterk met Europa verbonden is.

Ook lijkt de angst voor een Russische aanval met nucleaire wapens afgenomen. Mede door tussenkomst van China dat Poetin duidelijk maakte dat hij geen kernwapens in deze oorlog moet inzetten. Dat maakt de weg vrij voor verdere steun aan Oekraïne. Het Westen laat zich niet meer chanteren, maar levert steeds meer geavanceerde wapensystemen aan Oekraïne.

In het patroon van haperende steun dat de media menen te herkennen worden ontwikkelingen verzwegen die de andere kant opwijzen. Zoals de Duitse steun aan Oekraïne die onverminderd doorgaat en indrukwekkende vormen aanneemt. Of de samenwerking van de Oekraïense, Turkse en westerse wapenindustrie.

Media zijn onderhevig aan modegrillen. Een overspannen nieuwscyclus moet gevoed worden als een hongerig beest dat nooit genoeg heeft. Het nieuws dat de steun aan Oekraïne afneemt is zo’n modegril. Het is gebaseerd op ongelijksoortige, nog niet afgeronde ontwikkelingen die samengevoegd worden. Er is een kern van oorlogsmoeheid die opgeklopt wordt tot een nieuwsverhaal door het te vullen met speculaties.

Het echte nieuws is dat dit ‘verhaal’ niet gaat over Oekraïne, maar over de media zelf die elkaar napraten en blijven steken in stemmingmakerij. Feiten worden dan ondergeschikt aan meningen.

VS gaat Oekraïne klein aantal ATACMS leveren

Volgens NBC News zal de VS Oekraïne ‘op een bepaald punt in de toekomst’ voorzien van een beperkt aantal ATACMS. Het is een ballistische langeafstandsraket met een bereik tot 300 kilometer. Oekraïne vraagt al enige tijd om deze raketten.

Vermoedelijk zijn er voorwaarden gesteld aan de levering. Oekraïne zal er niet het grondgebied van de Russische Federatie mee mogen aanvallen, maar wel Oekraïense door de Russen bezette gebieden zoals de Krim en de Donbas.

De inzet van ATACMS biedt Oekraïne naast de Frans/ Britse Storm Shadow of SCALP-EG raketten met een bereik van 240 kilometer de mogelijkheid om militaire doelen diep op de Krim te bereiken. Of de Kerch brug die Rusland met de Krim verbindt.

De Duitse regering overweegt al enige tijd om Oekraïne Zweeds-Duitse Taurus kruisraketten te leveren. De levering van de ATACMS kan Duitsland politiek een zetje geven, zoals dat ook met de levering van de Leopard2-tanks gebeurde toen de VS toezegde om Oekraïne Abrams-tanks te leveren. Pas toen ging Berlijn over tot levering.

Na ruim 1,5 jaar oorlog is het Westen aangekomen op het punt waar Oekraïne sinds februari 2022 om vraagt. Het was een moeizame en lastige weg. De Russische afschrikking en dreiging met kernbommen lijkt uitgewerkt.

NOS Journaal praat Republikeinse complottheorie na in item over Hunter Biden

Schermafbeelding van item over Hunter Biden in het NOS Journaal van 12 augustus 2023.

Op 12 augustus 2023 opende het bulletin van het NOS Journaal met een item van zo’n 4,5 minuut over Hunter Biden, de zoon van president Joe Biden. Vanuit Washington gaf de nieuwe Amerika correspondent Rudy Bouma zijn kijk op de zaak. 

Zijn uitgangspunt bleek ‘geen rook, zonder vuur‘ te zijn. Ofwel, als Republikeinse opinieleiders al jarenlang verkondigen dat Hunter Biden door zijn vader en het ministerie van Justitie uit de wind wordt gehouden, dan moet er wel iets waar zijn van de aantijgingen.

Bouma noemde niet dat de door justitieminister Merrick Garland tot speciale aanklager benoemde David Weiss om de financiële transacties van Hunter Biden te onderzoeken al sinds februari 2018 met deze zaak bezig is. Weiss werd in 2018 genomineerd door toenmalig president Trump als procureur in Delaware. Joe Bidens thuisstaat. In 5,5 jaar heeft Weiss niets gevonden of Hunter Biden in staat van beschuldiging gesteld.

Het doet denken aan speciale aanklager John Durham die namens de Republikeinen Democratische betrokkenheid boven water moest halen in het Rusland-onderzoek, maar in 4 jaar met bijna geen resultaten kwam. Het onderzoek zelf was de afleiding.

Het item van het NOS Journaal hing van voorwaardelijkheden aan elkaar. De kijker wordt een fantasiewereld ingetrokken die loopt van ‘het is mogelijk’ naar ‘het zou kunnen‘. Of ‘het blijft gissen‘ tot ‘mogelijk grote gevolgen‘ en ‘mogelijke problemen voor Joe Biden‘. Feiten zijn vervangen door hypotheses. Het NOS Journaal doet aan koffiedik kijken.

De feiten die kloppen, zoals het aanvragen door Hunter Biden van een wapenvergunning bij drugsgebruik en het niet betalen van belasting over de jaren 2017 en 2018 zijn kleine vergrijpen. Als Hunter Biden niet de zoon van de president was, dan waren deze zaken vermoedelijk allang geseponeerd. De verdachtmaking van Hunter Biden is louter politiek.

Nooit is aangetoond of heeft Weiss naar voren gebracht dat president Biden en het ministerie van Justitie zich in de kwestie Hunter Biden hebben gemengd. Het NOS Journaal zegt weliswaar kort dat de aandacht voor Hunter Biden een afleiding is van de Republikeinen, maar maakt deze kwestie vervolgens groot.

Het is een raadsel waarom het NOS Journaal een Republikeinse complottheorie over Hunter Biden onderschrijft. Is dat omdat de nieuwe correspondent wijsneuzig een scoop opeist die het niet is? Het NOS Journaal legitimeert een complottheorie en presenteert dat in een item van 4,5 minuut als journalistiek.

Overigens staat het nog lang niet vast dat zowel Joe Biden als Donald Trump in november 2024 presidentskandidaat voor hun partij zijn. Trump is aangeklaagd en moet zich waarschijnlijk vanaf januari 2024 in een reeks zaken verdedigen. Het kan dat hij een deal sluit met Justitie en zich terugtrekt als kandidaat. Dat hij zich heeft genomineerd is volgens velen alleen om Justitie van het lijf te houden. Trumps nominatie is zijn wisselgeld in de onderhandeling met Justitie. Joe Biden is kwetsbaar en te oud om president te zijn. Het vermoeden is dat hij campagne voert, maar zich in 2024 terugtrekt als kandidaat. Dat vooruitzicht maakt de zaak Hunter Biden nog kleiner dan die al is.

Bouma vergelijkt appels met peren en zegt dat hij appels met peren vergelijkt, maar gaat vervolgens minutenlang door met het vergelijken van appels met peren. Wat is dat voor contextloze journalistiek? 

Donald Trump leidde een opstand tegen de Amerikaanse republiek die begin 2021 op een haartje na succesvol was. Trumps schoonzoon Jared Kushner mengde zich zonder kennis als gezant in het Midden-Oosten en kreeg in 2021 van de Saoedische kroonprins als investering 2 miljard dollar mee. Om voor te sorteren op de optie dat Trump in 2024 weer president wordt.

Bouma noemt de grote corruptie van Kushner niet, maar concentreert zich op Hunter Biden die beschuldigd wordt van kleine vergrijpen. De benoeming van een speciale aanklager om Kushner te onderzoeken wordt om politieke redenen verhinderd omdat de Republikeinen de meerderheid in het Huis hebben. De benoeming van een speciale aanklager om Hunter Biden te onderzoeken door een procureur die daar al 5,5 jaar mee bezig is, is eveneens een louter politieke zaak. Het NOS Journaal probeert inhoud aan een complottheorie te geven.

Schermafbeelding van item over Hunter Biden in het NOS Journaal van 12 augustus 2023.

Wat is er in het NOS Journaal gevaren om een bulletin te openen met aandacht voor een Republikeinse complottheorie die als zodanig bekend is en nauwelijks context te geven over de juridische en politieke omstandigheden van de benoeming van speciale aanklager Weiss? Moet journalistiek niet meer zijn dan het horen luiden van de klok zonder te weten waar de klepel hangt?

Is het gebrek aan kennis, zelfoverschatting, de promotie van een nieuwe correspondent, de angst om voor links uitgemaakt te worden wat leidt tot een hypercorrectie de rechtse kant op of een foute interpretatie van het enerzijds–anderzijds principe van de gevestigde journalistiek dat in extreme situaties onbruikbaar is? Zoals Trumps poging om de democratie omver te werpen en zijn continue stroom leugens.

Waarom heeft de redactie van het NOS Journaal het groene licht gegeven aan een item over Hunter Biden dat inhoudelijk niks om het lijf heeft en niet meer is dan het napraten van een Republikeinse complottheorie?

Visuele strijd tussen kolonialisme en anti-kolonialisme

Wozk, Poster ‘10 ème anniversaire Semaine Anticoloniale et Antiraciste‘, 2015. Collectie:
University of Massachusetts Boston, Joseph P. Healey Library.

Wie op het digitale archief Omnia zoekt op het zoekwoord ‘colonialism‘ komt veel posters en affiches met een communistische achtergrond tegen uit de tijd van de Koude Oorlog. Dat loopt van het bewieroken van Che Guevara als pop-idool, het veroordelen van de Zuid-Afrikaanse apartheid tot het verketteren van westerse organisatie als het Amerikaanse Peace Corps. 

Het is de hartstocht van die periode dat terechte kritiek op het kolonialisme voorsorteert op en leidt naar een communistische, toenmalige pro-Sovjet agenda. Vaak verhuld als het een communistische mantelorganisatie betreft die zich neutraal presenteert, maar dat bij nader inzien niet is.

De valkuil is het gezegde dat de vijand van mijn vijand mijn vriend is. Dat is onzinnig, maar heeft nog steeds voor velen bekoring. Wie tegen de VS van president Johnson, Nixon, Ford of Carter was hoefde nog niet noodgedwongen uit te komen bij de toenmalige Sovjet-Unie van secretaris-generaal Brezjnev, Andropov of Tsjernenko die nog minder vriend was dan de VS. Maar in praktijk werkte het dualisme zo. Of voor de een of voor de ander.

Uiteraard kan het berekening zijn om het ene kamp te gebruiken om het andere kamp te verzwakken. In de hoop daar vervolgens autonoom en ongeschonden uit te komen. 

Maar doorgaans lukt dat niet en is men dan al zo diep het konijnenhol van de complottheorie ingegaan, dat men er niet meer uitkomt om geloofwaardig te kunnen pleiten voor hervorming. Hedendaagse voorbeelden zijn Julian Assange en Glenn Greenwald die begonnen als rationele linkse activistische journalisten en eindigden als handlangers van Poetin die voor een breed publiek hun geloofwaardigheid hadden verloren.

Stanislaw Zagorski, R. Szayoo, ‘Anti-colonialism poster with quote from Gomulka‘, 1963. Collectie: MoMA. De tekst van de toenmalige Poolse communistische eerste secretaris WładysławGomulka zegt (vertaald): ‘Ze hebben machtige krachten aan hun zijde – allen die geven om de zaak van vrijheid en vrede’.

Wat moest men toen doen? En wat moet men nu doen, want de tweedeling gaat nog steeds door. Wat te doen als men niet in een koloniaal pro-Westers of een zogenaamd anti-koloniaal pro-Russisch of pro-Chinees kamp getrokken wil worden? Terwijl Russen en Chinezen in eigen huis notabene grote kolonisatoren en onderdrukkers van minderheden zijn. 

Onafhankelijke, derde partijen hebben geen macht en financiën achter zich of worden uiteindelijk noodgewongen in het ene of het andere kamp getrokken. Of houden op te bestaan. Er lijkt dus geen goede keuze mogelijk. 

Hoe dan ook moet men het mechanisme achter de strijd voor of tegen het kolonialisme of anti-kolonialisme begrijpen. Elke stellingname is politiek. Ook als die niet-politiek lijkt.

Conclusie kan zijn dat cultureel de Koude Oorlog nog steeds voortduurt. De oude vijandbeelden uit de jaren 1960 en 1970 worden nog steeds als basis gerecycled. Uitgebreid met nieuwe thema’s. Nog het meest verbazingwekkend is dat het gelijkblijvend is. Het tekent wellicht ook de visuele kracht van de oude activistische beeldtaal waar blijkbaar nog steeds niet aan te ontkomen valt. 

Een jaar na 24 februari 2022: Terugblikken op Russisch – Oekraïense oorlog

Ali Velshi beredeneert dat president Trump tussen 2017 en 2021 de kans voor president Poetin creëerde om Oekraïne onder druk te zetten. Publiekelijk zei Trump in Helsinki in juli 2018 dat hij Poetin meer vertrouwde dan Amerikaanse inlichtingendiensten. Trump vertraagde het leveren van de antitankraket Javelin ondanks brede steun daarvoor in de Senaat, zodat Oekraïne zich niet kon verdedigen tegen Russische tanks die ook toen al Oekraïense appartementengebouwen kapotschoten. Uiteindelijk stond Trump in 2018 toe de Javelins aan Oekraïne te leveren.

Een Amerikaans MSNBC-perspectief van Velshi mist de toenmalige terughoudende, om niet te zeggen naïeve houding van West-Europese landen als Duitsland die wellicht Poetins bedoelingen begrepen om met energie en atoomwapens Europa te bedreigen, maar daar uit economisch gewin, labbekakkerigheid en angst niet naar handelden. Hoe krom en incompetent Trump toen ook handelde door de positie van Joe Biden en zijn zoon Hunter als voorwaarde voor levering van de Javelins te stellen, uiteindelijk was het wel de VS die vertraagd leverde. En West-Europa niet.

Komende week is het op 24 februari een jaar geleden dat de troepen van de Russische Federatie met een grootschalige invasie een nieuw hoofdstuk schreven in de Russisch – Oekraïense oorlog die in 2014 begon met de inname van de Krim en delen van Oost-Oekraïne door Russische troepen.

Die invasie is een militaire mislukking door incompetent handelen van de Russische krijgsmacht, de goede tegenstand van de Oekraïense krijgsmacht en de onmogelijkheid om zo’n groot land als Oekraïne met een strijdbare, trotse bevolking die zich verenigt tegen de buitenlandse agressor onder controle te krijgen. Laat staan voor langere tijd onder controle te houden.

Poetin mikte op de omverwerping in Kyiv van de regering Zelensky, maar dat mislukte omdat Oekraïense en Amerikaanse inlichtingendiensten tijdig van de plannen om Zelensky te vermoorden op de hoogte waren zodat het Oekraïense leger er op kon anticiperen. Feitelijk was Poetins invasie na drie dagen al mislukt. Zelfs als de Russische krijgsmacht professioneler in Oekraïne had geopereerd dan het afgelopen jaar deed, dan nog was de invasie mislukt.

Het is vaker gezegd dat Poetin weinig strategisch inzicht heeft en mede om publicitaire binnenlandse redenen tactische voordeeltjes zoekt die voor zijn land op de langere termijn strategisch averechts uitpakken. Poetin denkt uitsluitend op de korte termijn. Hij mag dan een geslepen, wereldwijze KGB’er zijn, maar als staatsman heeft hij zich niet bewezen. Hij hangt aan de macht en de ontwikkeling van zijn land of het welzijn van andere landen is daaraan ondergeschikt.

Dat is de mentaliteit van de maffia met als enig verschil dat die liefst onzichtbaar opereert om zomin mogelijk op te vallen, terwijl Poetin het omgekeerde doet en zijn misdaden publicitair uitvergroot. Dat doet hij om zijn bevolking onder de duim te houden en het Westen te intimideren. Maar dat laatste lukt steeds minder omdat de Russische krijgsmacht niet geloofwaardig opereert in Oekraïne en Russische wapens tekortschieten tegenover westerse wapens.

Poetin mobiliseert zowel slecht geoefende mobiks die kanonnenvoer in Oekraïne zijn als westerse landen die wakker zijn geworden en beseffen dat het gevaar van een agressieve Poetin die liegt en zich niet aan de regels van de internationale rechtsorde houdt ook hen raakt, zijn afgekickt van goedkoop Russisch gas en olie, en nog steeds met de voet op de rem Oekraïne militair steunen omdat ze in hun achterhoofd bang zijn voor Poetins dreiging met atoomwapens.

Omdat het een jaar geleden is dat de krijgsmacht van de Russische Federatie grootschalig Oekraïne binnenviel zijn er vele documentaires gemaakt om daar bij stil te staan. Vooral de Britse en Duitse publieke omroep en het Frans-Duitse ARTE besteden er aandacht aan.

Ze kiezen verschillende invalshoeken, zoals de macht van Gazprom en energie als Russisch wapen, de internationale diplomatie tussen het Westen en Poetin (inclusief de Europese machteloosheid), de schaduwmacht van de Wagner Groep, de propaganda en de informatie-oorlog, het menselijk lijden van de Oekraïense bevolking, de komende heropbouw van Oekraïne en de volkenrechtelijke complicaties om Poetin en zijn medestanders voor oorlogsmisdaden ter verantwoording te roepen.

En de voorgeschiedenis met Trump die Poetin het idee gaf dat het Westen net als in 2014 Oekraïne in de steek zou laten. in 2014 was het trouwens president Obama die Oekraïne liet vallen. Dat gebeurde in 2022 niet. Hoewel aarzelend kwam het Westen Oekraïne te hulp.

Of dat komt omdat Poetin door zijn herhaalde leugens in het Westen zijn geloofwaardigheid en mojo heeft verloren en de afschrikking van de Russische krijgsmacht is uitgewerkt door de slechte resultaten op het slagveld is onduidelijk. Om dat allemaal te begrijpen en de vele losse eindjes met elkaar te verbinden staan we stil bij de Russisch – Oekraïense oorlog die de wereld op zijn kop heeft gezet.

Is de verbranding van een koran door een rechts-extremist sabotage om de toetreding van Zweden tot de NAVO te dwarsbomen?

Woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gaat in op de verbranding van een koran in Zweden door een Deens-Zweedse rechts-extremist en de relatie tussen landen en kandidaat-landen binnen de NAVO. Zweden en Finland hebben gezien de Russische dreiging in 2022 gezegd toe te willen treden tot de NAVO, maar de Turkse president Erdogan houdt de toetreding van Zweden tegen. Telkens komt hij met nieuwe bezwaren.

Price wijst erop dat de verbranding van een koran voor de Turkse ambassade in Zweden door de rechts-extremistische Rasmus Paludan weerzinwekkend en weinig respectvol is.

Paludan geeft met zijn daad Erdogan en de Russen munitie om hun pijlen te richten op Europa en de NAVO. Dat roept de vraag op in wiens belang Paludan handelt. Was het bewuste sabotage van Paludan om met zijn verbranding de toetreding tot de NAVO van Zweden te bemoeilijken? Vooralsnog zijn daar geen aanwijzingen voor. Maar het is niet onmogelijk dat dit naast zijn islamhaat Paludans streven is.

Europese rechts-extremisten werden altijd ondersteund door het Kremlin om verdeeldheid te zaaien binnen de EU. Maar sinds de grootschalige invasie van Oekraïne en het buitensporig gebruik van geweld door de Russische Federatie tegen de Oekraïense burgerbevolking hebben rechts-extremisten afstand van het Kremlin genomen.

De cultuuroorlog over verbrande korans of vermeend respectloze beweringen over de islam is een afleiding voor de slechte sociaal-economische situatie in landen als Turkije of de Russische Federatie. Daarom is een in Europa publiekelijk verbrande koran een zegen voor een onder druk staande economisch zwak opererende autoritaire leider.

De verbrande koran dient voor Erdogan om op een tamelijk goedkope manier kiezers aan zich te binden. Op 14 mei 2023 zijn er verkiezingen voor parlement én Turkse presidentschap. De populairiteit van Erdogan staat onder druk door de slechte economische situatie en de gierende inflatie. De populaire burgemeester van Istanbul Ekrem İmamoğlu is een mogelijke presidentskandidaat van de oppositie. Hij kan een geduchte concurrent van Erdogan zijn, maar Erdogan probeert hem door rechtszaken uit te sluiten. Daar loopt nog een beroep tegen van İmamoğlu.

De pro-Poetin Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov veroordeelt de verbranding van de koran, maar gaat verder als hij zegt dat die geïnitieerd en betaald zou zijn door de Zweedse autoriteiten.

Dat is een onbewezen, maar op het eerste gezicht niet geheel onlogische bewering omdat de rechts-extremistische Zweden Democraten van Jimmie Åkesson gedoogpartner van de huidige Zweedse regering zijn. Net als Paludan wil Åkesson de EU ondermijnen, maar bij nader inzien klopt Kadyrov’s bewering niet omdat de Zweden Democraten sinds 2022 voor toetreding van Zweden tot de NAVO zijn.

De verbranding van de koran door Paludan voedt Kadyrov in zijn verwijt dat in Europa en de NAVO Satanisten aan de macht zijn. Het vervangt eerdere Russische verwijten over neo-nazi’s, pedofielen en anti-christelijke types die de cultuuroorlog tegen het Westen voedden. Niets is zo veranderlijk als een vijandbeeld dat steeds moet worden geactualiseerd als andere vijandbeelden als te ongeloofwaardig zijn ontmaskerd.

Kanselier Scholz doelwit van kritiek vanwege zijn optreden over de levering van tanks aan Oekraïne

Schermafbeelding van deel artikel ‘Niet de VS, maar Duitsland heeft voor Oekraïne de sleutel tot tanks in handen‘ van 20 jan 2023 op Nu.nl.

Het is maar net hoe je kijkt naar ‘de sleutel tot tanks‘ die Duitsland, de VS en Europese landen als Polen, Finland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in handen hebben. Alle ogen zijn gericht op Duitsland. Dit onderwerp is Chefsache. Het ligt dus in handen van kanselier Olaf Scholz.

Formeel lijkt Duitsland als producent van de Leopard2-tanks die sleutel in handen te hebben, maar mentaal, publicitair en machtspolitiek niet. Mijn reactie bij bovenstaand artikel:

Het is onbegrijpelijk dat de Duitse kanselier Scholz zich om partijpolitieke redenen laat gijzelen door de linkerflank van zijn partij de SPD. En door rechtse SPD’ers als oud-kanselier Schröder die met geld door het Kremlin is gekocht. 

De argumenten van Scholz kloppen niet. Hij zegt een Alleingang van Duitsland te willen vermijden, maar door zijn oppositie tegen de levering van Leopard2-tanks aan Oekraïne stelt hij zich alleen op en vervreemdt zich van de VS en de Europese NAVO-bondgenoten. Zoals Duitsland jarenlang een Alleingang ging met de steun voor gaspijpleiding Nord Stream. 

Duitsland heeft nog meer dan Nederland de krijgsmacht verwaarloosd. Die is in deplorabele staat. Ook de in 2022 toegezegde investering van 100 miljard euro in de krijgsmacht, de Zeitenwende, heeft nog tot geen enkele actie van Scholz geleid. 

Scholz laat zich in zijn Rusland-beleid kennen als aarzelend, bang en eigenwijs. Hij beschadigt in en buiten de EU het aanzien van Duitsland dat mentaal hapert.