Gaza in de VS. Pepijn Brandon heeft selectieve kijk op protesten van studenten en activisten op Amerikaanse universiteiten

Schermafbeelding van deel opinie-artikel ‘Als het over Gaza gaat, is de universiteitsbestuurder ineens niet meer zo sociaal rechtvaardig‘ van Pepijn Brandon in NRC, 25 april 2024.

Met het opinie-artikel ‘Als het over Gaza gaat, is de universiteitsbestuurder ineens niet meer zo sociaal rechtvaardig’ van hoogleraar Pepijn Brandon in NRC ben ik het oneens. In de papieren krant verscheen deze opinie op 29 april 2024 onder de titel ‘Opeens kiezen de universiteiten voor neutraliteit‘.

Brandon gaat in op de protesten van pro-Palestina studenten en activistische buitenstaanders op Amerikaanse universiteiten. Hij is naar mijn idee selectief in de weergave van de feiten en geeft de situatie niet objectief weer. Zijn perspectief is smal.

Brandon heeft het over sit-ins op Columbia University en andere universiteiten, maar die term dekt de lading niet. Het gaat ook om bezettingen. Zo bestormden studenten met pro-Palestina vlaggen het Hamilton Hall gebouw op de campus van Columbia, braken ze ramen om binnen te komen en barricadeerden ze zich. 

Demonstrators from the pro-Palestine encampment on Columbia’s campus barricade themselves inside Hamilton Hall, an academic building which has been occupied in past student movements, on Tuesday, April 30, 2024 in New York City. Credits: ALEX KENT / GETTY IMAGES. Op CBS News.

Dat is geen vreedzame sit-in zoals Brandon suggereert, dat is een bezetting met gebruik van geweld die de universiteit in chaos en verdeeldheid wentelt. Zelfs als het een reactie op schorsing van demonstranten door het universiteitsbestuur is. Hoe kan dat het inzetten voor sociale rechtvaardigheid betekenen, zoals Brandon bij herhaling zegt? 

Het heeft niks met sociale rechtvaardigheid te maken of een ruimte voor debat en protest, maar met politieke actie die de universiteit lamlegt. 

Brandon wordt pathetisch als hij over de universiteitsbestuurders zegt: ‘Terwijl Gaza brandt, spreken zij zich slechts uit over de orde en rust aan hun eigen instellingen’. 

Exact. Dat is de rol van de bestuurders, namelijk het handhaven van orde en rust zodat de universiteit kan functioneren als universiteit. Dat heeft zeker ook met reputatieschade te maken, maar vooral met de kerntaak van een universiteit als onderwijsinstelling. 

Het is niet de rol van een universiteitsbestuur om op de eigen instelling elk geopolitiek conflict volop de ruimte te geven. Dan is het einde zoek en komt een universiteit tot stilstand. Denk aan Soedan, Oekraïne, Oost-Congo, Xinjiang, Noord-Korea, de Russische Federatie, Iran, Irak en alle conflictgebieden waar sociale rechtvaardigheid ontbreekt.

Je kunt het ook omdraaien. Waarom alleen protesteren voor Gaza en tegen Israël? Die wedervraag is geen whatabout-isme, maar een constatering van selectieve verontwaardiging. Vastgesteld is dat buitenstaanders die geen studenten zijn om politieke redenen de protesten voeden en uit zijn op escalatie. Denkbaar is dat de protesten een geopolitieke invalshoek hebben die te maken hebben met het verzwakken van de positie van president Biden met het oog op de presidentsverkiezingen van november 2024.

Een universiteit is geen politieke partij of een activistische groepering, maar een onderwijsinstelling. Daar past ruimte voor debat en prostest bij. Tot op zekere hoogte. Als een grens overschreden wordt en anarchie dreigt, dan moet het bestuur ingrijpen.

De vergelijking die Brandon maakt tussen de Vietnam-protesten op Amerikaanse universiteiten in 1968 en de huidige pro-Palestina protesten gaat mank. Er zijn te veel verschillen.

De Vietnam-protesten waren onderdeel van een intern-Amerikaans debat en een protest tegen de Vietnam-politiek van de toenmalige regering Johnson, terwijl de Gaza-protesten onder meer een reactie zijn op de steun van de regering Biden voor de Israëlische regering Netanyahu. President Biden steunt Israël, maar probeert Netanyahu tot rede te brengen. Maar de Amerikaanse invloed op het Israëlische beleid is beperkt. Ook eisen de studenten en activisten dat elke band met Israël wordt doorgesneden.

I support pro-Palestine protests on American campuses, but raising Hezbollah’s flag is disgusting and insulting to thousands of Lebanese and Syrians who are fighting for political emancipation. Hezbollah will never be a liberation movement. https://t.co/238dZyk5at

— Mohammad El Sahily – محمد الساحلي (@moesahily) April 25, 2024

Xitter van Mohammad El Sahity, 26 april 2024.

Een vlag van Hezbollah en leuzen zoals ’From the river to the sea‘ bij de protesten op de Amerikaanse universiteiten geven aan dat de sociale rechtvaardigheid waar Brandon de mond vol van heeft niet eenduidig is. Het is een versimpeling van de waarheid om in het Hamas-Israël conflict één partij voor 100% tot slachtoffer of dader te maken. Dader- en slachtofferschap lopen door elkaar heen. 

In de VS zijn universiteiten bedrijven met grote financiële belangen. Ze opereren niet in een politiek-maatschappelijk vacuüm. Ze vertegenwoordigen de gevestigde orde. Het is een open deur van Brandon om de universiteiten te verwijten dat ze conservatief zijn. Dat zijn zulke instellingen per definitie. 

Wat overigens niet uitsluit dat er geen progressief protest kan klinken. Binnen de perken. Maar nogmaals, als een sit-in overgaat in bezetting en vernieling van eigendom, dan wordt de meerstemmigheid door de pro-Palestina demonstranten juist de nek omgedraaid. Dan moeten bestuurders wel de politie inroepen om de demonstranten de universiteit uit te zetten.

Brandon maakt het te bont door in zijn laatste alinea de wereld om te keren. Hij zegt: ‘Gaza is een speerpunt voor deze nauwelijks verhulde pogingen om van buitenaf politieke invloed uit te oefenen op academische instellingen. Daarmee is het een test voor de bereidheid van bestuurders om pal te staan voor hun eigen studenten en staf, en voor universiteiten als vrijplaats voor onderzoek, vrijheid van kritiek en maatschappelijke inzet.’

Brandon legt de breuklijn verkeerd. Die loopt niet tussen externe politieke invloed, en universiteit en studenten en staf, maar tussen universiteit en studenten en staf. Universiteiten hebben geen invloed van buitenaf nodig omdat ze in zichzelf al conservatief zijn. Universiteitsbestuurders die hun taken serieus nemen en pal staan voor hun eigen studenten en staf doen het omgekeerde van waar Brandon voor pleit. 

Een vrijplaats voor onderzoek, onderwijs en kritiek moet gegarandeerd worden door universiteitsbestuurders. Studenten en activisten die op de universiteiten het alleenrecht op protest en moreel gelijk opeisen, en het functioneren van de universiteit met intimidatie lamleggen maken zich niet sterk voor sociale rechtvaardigheid. Aan zulk protest is niets billijk, onpartijdig en gerechtigd.

Gedachten bij foto ‘Film façade Capitol de Barcelona, announcing the screening of the film ‘Viper de Combate\’ starring actress Annabella and Victor Francen’, 1936-1937

‘Film façade Capitol de Barcelona, announcing the screening of the film ‘Viper de Combate\’ starring actress Annabella and Victor Francen‘, waarschijnlijk 1936-37. Collectie: Generalitat de Catalunya. Arxiu Nacional de Catalunya.

De facade van de Capitol cinema in Barcelona kondigt de film Vispera de Combate aan. De oorspronkelijk Franse titel is Veille d’armes (1935). Ofwel de vooravond van de strijd.

Een film met de Franse sterren Annabella en de van oorsprong Vlaamse Victor Francen. Regisseur is Marcel L’Herbier. Het is een remake van de Hollywoodfilm The Woman from Monte Carlo (1932) met regisseur Michael Curtiz. Ook die film baseerde zich op het toneelstuk La Veille d’armes (1917) van Claude Farrère en Lucien Népoty. Dat de tijd waarin de film speelt van 1917 werd verplaatst naar 1935 geeft aan dat Frankrijk de vorige oorlog wint.

IMDB geeft de volgende synopsis (vertaald): ‘In een tijd van nationale noodtoestand ontdekt de vrouw van de kapitein van een Frans slagschip dat haar voormalige minnaar nu de eerste officier van haar man is. Haar pogingen om deze situatie op te lossen raken vermengd met schipbreuk en krijgsraad’. Een hoop melodrama dus.

Dit verklaart de kanonnen aan de gevel. Ze moeten het Franse slagschip verbeelden. Volgens critici waren niet Annabelle en Victor Francen de sterren van de film, maar de Franse marine. Frans patriottisme in die vooroorlogse jaren waarin Duitsland agressief aan landjepik deed. De Franse marine die in 1940 door de Britten de grond in werd geboord in het Algerijnse Mers-el-Kébir.

De datering van de foto is ruim, van 1 januari 1935 tot 1 januari 1950. Waarschijnlijk werd de film in 1936 of 1937 vertoond. De Spaanse burgeroorlog begon in juli 1936 en Barcelona was Republikeins. Dus tegen generaal Franco, en Duitse en Italiaanse interventie.

Een en ander doet vervreemdend aan. We kennen niks meer van de details. Evenmin kunnen we begrijpen dat ooit de Franse marine in een speelfilm heldhaftig werd voorgesteld. De kanonnen aan de gevel van de bioscoop onderstrepen de oorlogsstemming.

‘Veerkrachtige Vrouwen Podcast’ grenst aan het belachelijke. Kan ‘SHIT’ makkelijk omgedraaid worden naar ‘SUCCES’?

Dit is een voorbeeld van wartaal. Het is totaal onduidelijk of de video een pleidooi voor of tegen geld houdt. Is dit serieus of een parodie? Ik maak het niet op uit dit filmpje.

Sterk is de passage ‘Het universum spreekt de taal van frequenties‘. Ook ‘Dat helpt ook om het open te houden en het universum kent de gebieden niet die wij toewijzen aan geld, gezondheid etcetera’. Hier wordt veel gesproken, maar niets gezegd, Dat is knap in onnozelheid.

De video staat op het YouTube-kanaal ‘Veerkrachtige Vrouwen Podcast‘. Rolien die het modereert zegt: ‘Het is mijn missie om vrouwen (veer)krachtiger te maken en ze met elkaar te verbinden zodat we gezamenlijk een ‘Veerkrachtige Vrouwen Community’ creëren. De wereld heeft meer vrouwelijke leiders nodig die vanuit hun gezamenlijke kracht, empathie, zorg en verbinding helpen het collectieve bewustzijn te verhogen‘.

Vrouwen veerkrachtiger maken is een goede zaak. Maar gebeurt dat hier en zien we dat terug?

De filmpjes tonen vrouwen in een zwakke positie die veerkracht tonen en er bovenop komen. Zo zeggen ze. Of het klopt wat er beweerd wordt is de vraag. In onderstaande video ‘Hoe ik mijn derde burn out versloeg en er weer kon zijn voor mijn kinderen‘ presenteert de hoofdpersoon hartcoherentie als de oplossing.

Daar denkt de Vereniging tegen de Kwakzalverij in een artikel anders over als het zegt: ‘(..) het lijkt erop dat wat betreft hartcoherentietraining en slow-breathing behandelaren in de reguliere ggz terughoudend moeten zijn zo lang de werkzaamheid niet overtuigend is aangetoond.’ Maar daar trekken veerkrachtige vrouwen zich niets van aan. Paramedische onzin heeft terrein gewonnen.

Het is onduidelijk hoe serieus de ‘Veerkrachtige Vrouwen Podcast‘ genomen moet worden. Zijn de succesnummers die uit de penarie komen wel echte succesnummers? Als de filmpjes overkomen als een parodie waarbij vrouwen in een absurde positie zijn geplaatst en belachelijk worden tentoongesteld, dan kan men zich afvragen hoe integer en goed gemeend dit YouTube-kanaal is.

Tinkebell, Wilders’ ijskast en de slapende journalistiek

Schermafbeelding van deel opinie-artikel van Tinkebell op Joop, 26 april 2024.

Het is weer eens iets anders, maar ik ben het grotendeels eens met de opinie van Tinkebell van 26 april 2024 op Joop. Ofwel Katinka Simonse. Op twee punten na: (1) en (2).

Tinkebell behandelt het optreden van Geert Wilders op het radicaal-rechtse CPAC congres in Boedapest. En de reactie daarop van de Nederlandse journalistiek. Het congres in Hongarije is een afgeleide van de Amerikaanse CPAC.

Tinkebell trapt zoals velen in de valkuil van misleiding door de aanwezigen ‘ultraconservatieve politici‘ te noemen. (1). Dat zijn ze niet. Dat is de mantel waarachter ze zich maar al te graag verbergen. 

CPAC noemt zich ‘the nation’s oldest conservative grassroots organization’. Dat was het wellicht ooit bij de oprichting in 1974 toen Ronald Reagan de leidende Republikein was. Maar dat is CPAC niet meer sinds 2019. Vanaf dan gijzelt Trump de organisatie met zijn rechts-radicalisme dat haaks staat op het conservatisme. Gematigde conservatieven van The Lincoln Project waren in de campagne van 2020 de effectiefse tegenstanders van Trump.

Hoe hecht Trump en CPAC verbonden zijn kan afgeleid worden uit CPAC-voorzitter Matt Schlapp die sterke banden met Trump heeft. Schlapp wordt trouwens beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. Ook dat heeft hij gemeen met Trump.

Dat geeft aan hoe moeilijk het is om te ontsnappen aan de misleiding van radicaal-rechts die is doorgesijpeld naar de publieke opinie. Zelfs een criticus als Tinkebell die het goed bedoelt haalt begrippen door elkaar.

Tinkebell heeft kritiek op de Nederlandse journalistiek die volgens haar niet bij de les is en kritiekloos overneemt wat Wilders zegt. Dat is haar kritiek op de slapende Nederlandse journalistiek die niet alert zou zijn op wat Wilders is en waar hij voor staat. 

Schermafbeelding van deel opinie-artikel van Tinkebell op Joop, 26 april 2024.

De Nederlandse journalistiek verzaakt volgens haar de taak als poortwachter van de democratie als het om Wilders gaat. Een politicus die openlijk de bijl aan de rechtsstaat en de democratie zet, en dat tegelijk ontkent. Dat is de complicatie voor de journalistiek én het excuus om Wilders op zijn blauwe contactlenzen te geloven.

Vraag is of de journalistiek slaapt in sloomheid en gebrek aan alertheid of doet alsof het slaapt om onder de dekking van die vermeende onverschilligheid als doorgeefluik van Wilders‘ politiek te dienen. Tinkebell meent het eerste. Ik sluit de combinatie van misverstand en moedwil niet uit. Hoe dan ook is de journalistiek geworden tot doorgeefluik van Wilders‘ politiek. Dat is niet haar functie.

Volgens Tinkebell slaapt de journalistiek als het om Wilders gaat. Of dat nou voortkomt uit sloomheid of kwaadwilligheid. (2) Jammergenoeg heeft ze gelijk. Het is triest omdat het ook het failliet van de Nederlandse parlementaire journalistiek betekent. Of de journalistiek is niet alert genoeg of kijkt bewust weg.

Of Tinkebells oproep aan de Nederlandse journalistiek helpt om alert te worden en het gevaar dat Wilders vormt te benoemen lijkt eerder wensdenken dan politieke realiteit. Want de journalistiek laat Wilders al tijden wegkomen met zijn leugens en valse beloften.

Toch is het belangrijk dat in de journalistiek gezegd wordt wat Wilders echt van plan is met rechtsstaat en democratie. Dat zou in de journalistiek elke dag op een kritische manier moeten klinken zonder dat de journalistiek de quotes van Wilders zonder context als waarheid presenteert.

Gedachten bij foto ‘Afbeelding met het silhouet van een wachtende man op het perron van het N.S.-station Amsterdam C.S. te Amsterdam’ (1958)

L Hessels (voor de NS), Afbeelding met het silhouet van een wachtende man op het perron van het N.S.-station Amsterdam C.S. te Amsterdam, 1958. Collectie: Het Utrechts Archief.

Silhouet. Schaduwbeeld. Schim. Afbeelding Een man wacht op het perron van Amsterdam CS. Niet meer dan zijn omtrek is zichtbaar. Het is koud, mistig. 1 Februari 1958, 12.15 uur. De bedrijfsfotograaf van de NS legt het vast.

Daar sta je dan. In een andere tijd. Werd er toen ook zo gescholden op de overheid, op de politiek, op alles en nog wat? Ongetwijfeld. Maar er waren geen sociale media. Wel zuilen die op alle terreinen hun eigen ding deden. In welke zuil had je gepast? Ik zou het niet weten.

Dat silhouet boeit omdat het gevuld kan worden met wensen, emoties en verlangens. Dat schimmige onttrekt zich aan het licht. Er is geen verschil met nu. Maar zo zien we het niet.

We worden afgeleid door wat in het volle licht staat en vergeten wat daarbuiten gebeurt. Achter de coulissen. Silhouetten opereren nog steeds in het duister, De vorm van de hoed is veranderd, maar het idee is onveranderd,

Gedachte bij foto ‘Publiek bij de poppenkast tijdens de kermis’. ‘s-Hertogenbosch, 1934

Publiek bij de poppenkast tijdens de kermis. door Fotopersbureau Het Zuiden, 1934. Collectie: Stadsarchief ‘s-Hertogenbosch.

Dit jongetje ben ikzelf. Of bent u. Niet in levende lijve. Maar in fantasie. Helemaal opgegaan in het moment. Zonder reserves of bijgedachten. De vinger aan de lip.

Hoe bijzonder was dat niet? Zonder dat we dat konden beseffen. Die situatie terughalen kan niet meer.

Zo waren we als kinderen. Overdonderd door de poppenkast. Kwam het wel goed met de goedzak die door de heks of de schurk werd opgesloten? Kwam de champetter op tijd?

Of de draaimolen met de witte paardjes. Of muizenstad of zelfs de bokstent waar je voor wat je niet begreep kon schuilen achter vaders jas.

Het klinkt sentimenteel, maar ooit waren we onschuldig. Voordat we de onschuld verloren. Dat zal evolutionair wel nodig zijn om in het leven verder te komen.

De Electrische Brood-Banketbakkerij is dicht op zondag 30 september 1934. Het publiek kijkt met aandacht naar de poppenkast. Altijd is er iemand die naar de fotograaf kijkt. De onschuld onherroepelijk voorbij. De vrouw met hoed bespiedt en verbreekt weetgraag de verwondering.

Bangladesh: bidden in de hitte om regen

Muslims offer special prayers for rain in the Bangladesh capital Dhaka as an extreme heatwave hit the country (Abdul Goni/AFP). Via RawStory.

Bangladesh lijdt onder een hittegolf. Temperaturen kwamen afgelopen week boven de 42 graden Celsius uit. Scholen werden gesloten. April is de warmste maand, maar sinds de onafhankelijkheid in 1971 is het er niet meer zo warm geweest. Door klimaatverandering duren hittegolven langer, komen ze vaker voor en worden ze intenser, aldus het artikel in RawStory.

Wat te doen in een land waar de bevolking voor ongeveer 91% moslim is? Dat laten de beelden zien. Moslimmannen bidden in de open lucht onder de zon met speciale gebeden tot de profeet om regen af te dwingen.

‘Bidden om regen is een traditie van onze profeet. We bekeerden ons voor onze zonden en baden om zijn zegeningen voor regen’, aldus een vertaald citaat van Muhammad Abu Yusuf, een islamitische geestelijke die een ochtendgebedsdienst leidde voor 1.000 mensen in het centrum van Dhaka.

Elk nadeel heeft zijn voordeel. De hittegolf wordt aangewend om te bidden en gelovigen te verenigen. Het arme, volkrijke Bangladesh heeft weinig andere opties.

Als er geen regen komt, dan geeft de profeet even niet thuis en moet er nog harder gebeden worden. Als er wel regen komt, dan komt dat door de profeet en kan hij bedankt worden omdat de gebeden zijn verhoord. Een win-win situatie onder erbarmelijke omstandigheden.

.

Onbezonnen oproep om burgemeesters op Koningsdag een oranje keppeltje te laten dragen tegen antisemitisme

De joodse sportjournaliste Barbara Barend steunt de oproep dat burgemeesters op Koningsdag een oranje keppeltje dragen. Om vier redenen een onbezonnen idee. Het is het verkeerde antwoord op antisemitisme.

1) Vanwege de Scheiding van Kerk en Staat. Een burgemeester die de staat vertegenwoordigt moet geen religieuze symbolen zoals een keppeltje dragen maar neutraliteit uitstralen.

Ook niet als het een symbolische actie voor een goed doel is. Zoals de bestrijding van antisemitisme die sinds de moord van Hamas op 7 oktober 2023 op Israëlische burgers en de reactie daarop van Israël tot escalatie hier en daar heeft geleid.

Joodse Nederlanders voelen zich door uitingen van geweld niet meer veilig op straat. Dat is een schande voor de Nederlandse rechtsstaat. Antisemitisme moet aangepakt worden. Maar niet met deze symbolische actie. Wel door inzet van de veiligheidsdiensten, voorlichting op scholen en mediacampagnes van de overheid.

2) Een tweede reden is dat zo’n actie weer een reactie oproept en escalatie dichterbij brengt. Pro-Palestina activisten, antisemieten en anti-overheidsdenkers zullen zich gesterkt voelen in hun oordeel dat (de vertegenwoordigers van de) staat niet neutraal is. Dat staat haaks op het uitstralen van eenheid.

3) Een derde reden is dat het een religieus symbool onnodig centraal zet. En tot onderwerp van discussie maakt. Door escalatie wordt dan een godsdienst in een politiek debat getrokken waar het uiteindelijk alleen maar slechter uitkomt.

4) Het hoofd van burgemeesters wordt als reclamebord gebruikt en ondergeschikt gemaakt aan een politiek-maatschappelijk doel. Dat gaat voorbij aan de individualiteit van burgemeesters.

Kortom, in Nederland waar een minderheid van zo’n 43% van de bevolking verklaart een godsdienst te belijden is elke godsdienst een minderheidsreligie. We moeten voorzichtig zijn met het vermengen van religieuze symbolen (ook als dat een culturele component heeft) met de symbolen van de staat. Het dreigt de eenheid van de neutrale staat aan te tasten.

We mogen godsdiensten de ambitie nageven dat ze niet ophouden andersdenkenden -of ‘ongebondenen’- steeds weer in hun kamp te trekken. Te annexeren. Daar is de actie met het keppeltje een voorbeeld van. Godsdiensten voelen zich groter dan ze zijn.

Het biedt ook perspectief. Want als die actie van het oranje keppeltje doorgaat, dan is het hek van de dam bij nationale vieringen. Minderheden zullen zich aandienen en hun plek opeisen. Op het hoofd een oranje pastavergiet van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Een oranje mijter van de katholieken. Alles wat sowieso oranje is van de hindoeïsten.

Een reclamebureau kan namens de overheid bij toekomstige nationale vieringen het hoofd van alle burgemeesters aanbesteden aan de meest biedende partij. Dit is onbekend gebied dat met het voorstel voor deze keppeltjes-actie verkend wordt.

Gedachten bij foto ‘Op het gevaarlijke kruispunt Sumatralaan-Insulindelaan-viaduct te Hilversum kwamen gisteren een motor en een auto met elkaar in botsing’ (1948-1956)

Op het gevaarlijke kruispunt Sumatralaan-Insulindelaan-viaduct te Hilversum kwamen gisteren een motor en een auto met elkaar in botsing. De auto sloeg over de kop, de bestuurder liep vrijwel geen letsel op. De motorrijder en de duopassagier werden naar het ziekenhuis vervoerd. (bron: De Gooi- en Eemlander). Collectie: Digitale Collectie Gooi en Vecht.

Omstanders en een op zijn kop liggende auto maken het verhaal. Wat er te zien is behalve het verkeersongeval is de persfotograaf van De Gooi- en Eemlander.

Op een andere foto ligt iets naar rechts een verfomfaaide motor op straat. Gevolg van de botsing. De politie meet en straatvegers vegen de brokken op. Een kraanwagen wacht in de berm. Het publiek bestaat voornamelijk uit schooljeugd. Is de school net uit?

Datering van de persfoto ontbreekt. In 1956 werden de provinciale kentekens afgeschaft. In Noord- en Zuid-Holland werden voor het provinciale kenteken, respectievelijk G en H eerst een Z en laten een X toegevoegd. Het kenteken GZ 94941 werd in 1948 uitgegeven. Dus de datering is tussen 1948 en 1956.

Toekijkende jongens dragen een stropdas onder een pullover. Een jonge man in een witte regenjas praat met een man in een witte regenjas met fiets en hoed. De zon schijnt, maar aan de jassen te zien is het nog geen zomer.

Een verhaal van niks? Dat kun je zo zeggen. Zo’n 70 jaar later zien we de plaatjes en een beeld zou meer zeggen dan 1000 woorden, maar details staan niet genoteerd. Wat blijft is het beeld. Dat is opzienbarend genoeg, en ongeluk trekt blijkbaar aan, maar we moeten onszelf indenken wat we zien.

Trijnie Bouw manoeuvreert tussen Bach en Beyoncé

Schermafbeelding van deel artikel ‘‘Je houdt van Bach of van Beyoncé.’ Trijnie Bouw is de nieuwe voorzitter van de PKN‘ van Koos van Noppen in het ND, 19 april 2024.

Predikant Trijnie Bouw is met ingang van 1 juni 2024 de nieuwe voorzitter van de synode van de Protestante Kerk in Nederland, aldus een artikel van 19 april 2024 in het ND. In een korte ontmoeting met de pers deed ze enkele uitspraken. ND zette het in een artikel.

Schermafbeelding van deel artikel ‘‘Je houdt van Bach of van Beyoncé.’ Trijnie Bouw is de nieuwe voorzitter van de PKN‘ van Koos van Noppen in het ND, 19 april 2024.

Haar uitspraak ‘je houdt van Bach of van Beyoncé‘ is er een om in te lijsten. De kwinkslag waarmee de pers gevoed wordt. Klopt het wat Bouw zegt? Nee, natuurlijk niet. Sommigen houden van Bach noch Beyoncé, anderen houden van Bach én Beyoncé.

Het is geen toeval dat ze naam van de 18de eeuwse Lutheraanse Duitse componist en een 21ste eeuwse Methodist Amerikaanse zangeres in één adem noemt. Daarmee wil Bouw laten weten dat ze de traditie koestert, niet blind is voor wat er in de hedendaagse populaire cultuur gebeurt maar het christendom haar uitgangspunt is.

Bouw construeert met zwart-wit denken tegenstellingen om die vervolgens eigenhandig te overbruggen. Wat ze zegt getuigt niet van diep politiek besef. Kent ze geen mensen die links noch rechts zijn? Kent ze geen mensen die zowel van woorden als daden houden?

Haar christelijke uitspraken zijn van een andere orde, die zijn beperkt tot het christelijke sociolect waar christenen met elkaar verkeren. Dat is een taal voor intern gebruik. Ook dat taalgebruik is aan mode onderhevig.

Ikzelf? Van de cellosuites van Bach houd ik, niet van de cantates. Dus het kan ook nog dat je houdt van een deel van Bach en van een ander deel niet. De muziek van Beyoncé gaat aan me voorbij omdat ik die nooit tegenkom.

De werkelijkheid is meer gelaagd en gefragmenteerd dan Bouw het in haar uitspraken tegen de pers laat uitkomen. Dat belooft nog wat voor de PKN. Enfin, iedereen heeft recht op een nieuwe kans. Buxtehude of Bauer? Bouw of …?