Hoe kan Nederland helpen de VS op het rechte pad te brengen?

Moet Nederland relaties onderhouden met landen die eigen oorlogsmisdadigers bewust buiten schot laten en klokkenluiders die oorlogsmisdaden in de publiciteit brengen hardhandig aanpakken? Had Nederland bondgenootschappelijke relaties kunnen onderhouden met Hitler-Duitsland, Stalin-Rusland, China van de Culturele Revolutie, Cambodja van de Rode Khmer, Bosnië van Karadzic of Rwanda van de genocide op de Tutsi’s? Moet Nederland relaties willen onderhouden met het VS van Barack Obama waar de schuldigen niet voor het gerecht worden gebracht, maar de onschuldigen die de regering in verlegenheid brengen wel?

Door de economische, militaire en politieke verwevenheid tussen Nederland en de VS valt niet in te zien wat de ruimte voor Nederland is om met kritiek te komen. Het verbreken van de banden is een brug te ver omdat het Nederland isoleert. Het zou economische zelfmoord betekenen. Daarbij komt dat het de politieke leiders van Nederland ontbreekt aan ethisch besef. Ze politiseren de economie en economiseren de politiek. In die pragmatiek stopt hun denken. Overwegingen over mensenrechten schuiven ze naar de achtergrond. Ons land kent geen grondwettelijke toetsing die de politiek met de neus op de universele waarden van de wet drukt.

Welk gebaar kan de Nederlandse regering maken om zich afkeurend uit te spreken over de verkeerde afslag die president Obama heeft genomen? Met zijn beleid over de mensenrechten, de nationale veiligheid en de massale spionage van alle wereldburgers? Want vrienden die als het erop aankomt elkaar de waarheid niet durven zeggen zijn geen echte vrienden. Juist het Atlantische Nederland dat zich altijd zo verbonden heeft gevoeld met de VS en dat historisch ook daadwerkelijk is kan als oude vriend de VS de waarheid zeggen.

Nederland heeft een publiek debat nodig dat twee aspecten benadrukt. Als opdracht aan de regering-Rutte. Met als uitgangspunten dat Nederland zich gebonden voelt aan de VS en zich zorgen maakt over de recente ontwikkelingen richting politiestaat die gedragen worden door het Amerikaanse establishment en de regering-Obama. En dat Nederland zich kritisch, maar vanuit de vriendschappelijke, oude relatie uitspreekt tegen deze ontwikkelingen. Nederland kan de Amerikaanse burgers en burgerrechtenactivisten die deze kritiek delen een steuntje in de rug geven en de VS vanaf afstand weer op het goede pad proberen te brengen.

Foto: De streken van Reintje van der Schalk, Markies van Eijerstruiven, circa 1840, Facsimile. Uitgeverij: NBLC, 1985

Uitspraak in proces Manning jaagt kritiek op Obama aan

Gemengde gevoelens over de uitspraak in de zaak Bradley Manning. Burgerrechtenactivisten en journalisten zijn tevreden dat soldaat Manning door de militaire rechter is vrijgesproken van de zwaarste aanklacht, het helpen van de vijand. Dat had onderzoeksjournalistiek in de VS zo goed als onmogelijk gemaakt. Dat gevaar is nu geweken, hoewel nog niet uit zicht. Maar aan 19 andere aanklachten is Manning wel schuldig bevonden.

Morgen of in de komende dagen bepaalt de rechter de strafmaat. Dan pas wordt de strekking van het vonnis duidelijk. De rechter hoeft namelijk niet uit te gaan van minimumstraffen per aanklacht, zodat Manning er theoretisch kan afkomen zonder dat er enige straf opgelegd wordt. Of een lichte straf van enkele jaren. Deze uitkomst is onwaarschijnlijk, maar het zou president Obama ontzettend gezichtsverlies geven. En hem nog verder in de verdediging drukken. Daartegenover kan de rechter maximaal 136 jaar gevangenisstraf eisen.

Burgerrechtenactivisten vinden dat de regering-Obama ontspoord is met dit proces door de Espionage Act uit 1917 erbij te halen. Dat wordt als een te zwaar middel gezien dat alleen dient om journalisten en aspirant-klokkenluiders af te schrikken. De wetmatigheid is dat ieder die een kijkje geeft in de keuken van de macht door de regering-Obama keihard aangepakt wordt omdat het dit voor de blik van de burgers wenst te verbergen. Geholpen door media die niet de waarheid, maar hun plekje in de schaduw van de macht zoeken.

Critici vinden dat niet klokkenluider Manning, maar oorlogsmisdadigers George Bush en Dick Cheney terecht hadden moeten staan. Zij brachten de VS zoveel leed en tegenspoed. Maar rechtvaardigheid is in de VS steeds meer het recht van de sterkste. Zo wordt een militaire rechtbank een aanfluiting. De machtigen bepalen de regels en oordelen over zichzelf. En jagen op critici. Onaangenaam om te moeten zien. Amnesty International spreekt over de omgekeerde wereld. Het vindt de prioriteiten van de regering-Obama ‘upside down‘.

Roep uw eigen Award in het leven. Alles is mogelijk

Het CDA heeft ‘vanwege zijn enorme verdienste voor de christendemocratie‘ de Jan Peter Balkenende Award in het leven geroepen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt ‘aan een jongere die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van het christendemocratisch gedachtegoed‘. De eerste keer is de JPB Award in 2012 uitgereikt aan Paul Schendering. Het CDA wil de tweede Award op het congres van november 2013 uitreiken. Meld een ander hier aan. Het kan nog tot en met 9 september. Het is de kans op eeuwige roem.

Dit initiatief van het CDA biedt perspectief voor andere organisaties. Zo kan de ABN komen met een Rijkman Groenink Award. Voor een jongere die een bijzondere bijdrage levert aan de ontwikkeling van de bancaire sector. Of wat te denken van een Job Cohen Award? Voor een jongere die een bijzondere bijdrage levert aan de ontwikkeling van het sociaaldemocratisch gedachtegoed. De mogelijkheden zijn onuitputtelijk: de Rita Verdonk Award, de Michael Boogerd Award of de Tara Singh Varma Award. De VVD grossiert in kandidaten die een enorme verdienste voor het liberalisme hadden: de Jos van Rey Award, de Ton Hooijmaijers Award of de Fred de Graaf Award. Kortom, verzin uw eigen Award. Vooruit, aan de slag. Het kan niet gek genoeg zijn.

Foto: Schermafbeelding van aankonding door CDA van de Jan Peter Balkenende Award.

Christensen over het falen van de gevestigde journalistiek

Christian Christensen is hoogleraar journalistiek aan Stockholm University. In een opinie-artikel voor Al Jazeera English beschrijft-ie het tekort van de journalistiek. Het is tot onderdeel van de macht gemaakt. Als reactie hierop zijn journalistiek-activistische organisaties as Anonymous en WikiLeaks ontstaan. Ze vullen het gat dat de gevestigde media laten vallen. Een anonieme stem leest het artikel voor. Zonder bronvermelding.

Kern van z’n kritiek is: ‘My point is that the mainstream press in countries such as Sweden, the United States and the United Kingdom, have (more often than not) failed to engage in critical investigations into, and analyses of, the accumulation and utilisation of power. And, it is this failure that has created a vacuum filled, at least in part, by WikiLeaks and Anonymous. ‘ Volgens Christensen doen media nauwelijks aan kritisch onderzoek en slaan ze het onderwerp van machtsvorming en -misbruik door de gevestigde machten over.

Toegevoegd kan worden dat de journalistiek de confrontatie met het eigen falen ontloopt. De journalistiek neemt graag anderen de maat, maar weigert zichzelf de maat te nemen of serieus te reageren op kritiek van anderen. Dit ontkennen van het eigen falen verklaart waarom de reactie van de gevestigde media op WikiLeaks en Anonymous afgelopen jaren zo negatief was. Niemand wordt immers graag geconfronteerd met een betere ‘ik‘. Nog eens versterkt door het onbegrip van de gevestigde journalistiek over nieuwe media. WikiLeaks en Anonymous zijn geen foutloze organisaties zonder blinde vlekken, maar opereren met een politieke, economische en intellectuele autonomie waarvan gevestigde journalisten alleen maar kunnen dromen.

Foto: Afbeelding van Guy Fawkes, het symbool van Anonymous.

Stilte in Nederland over staatsspionage is kwestie van strategie

Glenn Greenwald, de advocaat en Amerikaanse journalist voor The Guardian die in Hong Kong met Edward Snowden sprak, de NSA-onthullingen bracht en in z’n eentje de publieke opinie in de VS over de nationale veiligheid en de spionage door de staat op z’n kop heeft gezet is een fervent deelnemer aan het publieke debat in de VS. Wonend in Brazilië en werkend voor een Britse krant heeft-ie ook een strategisch oog voor wat er buiten de VS gebeurt. Als een ervaren GO-speler omsingelt-ie de VS vanuit de periferie. Brazilië en Duitsland zijn z’n bruggenhoofden voor respectievelijk Latijns-Amerika en Europa. Die moeten indirect de publieke opinie in de VS onder druk zetten en beïnvloeden. In die strategie speelt Nederland nog geen rol.

Met als neveneffect dat het tot nu toe lijkt alsof er in Nederland niets aan de hand is. Maar da’s enkel het gevolg van het feit dat Greenwald of filmmaakster Laura Poitras de Nederlandse media niet van documenten over operaties van de AIVD, MIVD, of NATO voorzien. In Nederland is naar verwachting wel degelijk sprake van massale spionage van burgers of aftappen van kabels of knooppunten die dienen voor de communicatie van persoonsgegevens. Het valt alleen nog niet zwart op wit aan te tonen. Greenwald heeft gezegd dat de onthullingen over de massale spionage nog maanden en maanden zullen doorgaan. Gegevens over Nederland en de samenwerking met de NSA of de GCHQ hebben geen prioriteit omdat ze niet van invloed zijn op de publieke opinie in de VS, Latijns-Amerika en Europa. Maar het zou vreemd zijn als ze over enige tijd niet gepubliceerd worden. Alleen is onduidelijk wie het Nederlandse equivalent van Der Spiegel of O Globo wordt.

Bij Nederlandse digitale burgerrechtenactivisten, journalisten en allen die pleiten voor een vrij internet zorgen de onthullingen van Greenwald voor ongeduld. En veel gemengde gevoelens over de eigen onmacht. Da’s begrijpelijk, ze voelen zich op afstand gezet. Ze zien dat het debat zich nu elders afspeelt. Maar het is de stilte voor de storm. Nederland is als hub voor internetverkeer ook weer niet zo onbelangrijk dat het niet aan de beurt komt. Critici wachten nog mooie, onthullende tijden. Ze kunnen zich nu al voorbereiden door zich voor te stellen hoe de reactie van de regering zal zijn. Om dat keihard met tegenargumenten te counteren.

Foto’s: Diverse tweets als reactie op een uitspraak van Glenn Greenwald over de internatioanle dimensie van de onthullingen over de maasale spionage door de NSA en andere veiligheidsdiensten. 29 juli 2013.

Is Mondriaanhuis toe aan een monument voor Mondriaan?

Het Mondriaanhuis in Amersfoort wil een monument oprichten voor Piet Mondriaan die van 1872 tot 1880 in de keistad woonde. Volgens het Museumtijdschrift wordt dit ingegeven door het idee dat er ‘geen monument voor Piet Mondriaan is in Amersfoort‘. Dus? De kunstenaars Andrei Roiter, Paul de Reus en Frank Halmans zijn door een commissie aangezocht om een monument voor Mondriaan te ontwerpen. Dat over z’n eerste acht levensjaren in Amersfoort moet gaan. Publiek en commissie kiezen in januari 2014 het winnende ontwerp.

Jammer dat een en ander niet in elkaar kan worden geschoven. Bij de in maart 2013 wegens geldproblemen gesloten Tricotfabriek in Winterswijk staat het monument ‘Always Boogie Woogie’ van Space Cowboys Albert Dedden en Paul Keizer. Dus in de openbare ruimte. Desgevraagd laat Albert Dedden weten dat de opdracht in 2004 door de gemeente Winterswijk werd gegeven voordat de Tricotfabriek kortstondig bestond.

Waarom het Mondriaanhuis een monument als belangrijk ervaart en hoe het dit gaat financieren is de vraag. Dat alles in tijden van ‘reorganisatie‘. Dat onwaarachtige eufemisme van beleidsmakers om bezuinigingen niet bij naam te noemen. Ook nog eens bij een krimpende economie waar het geld nog schaarser is dan het al was. Hoofd Alied Ottevanger is per 19 juni teruggetreden. Want: ‘De huidige reorganisatie vraagt om een ander beleid dan zij de afgelopen twee jaar heeft voorgestaan en met haar terugtreden komt er ruimte om de nu noodzakelijke koers in te slaan.’ Da’s bestuurlijke turbotaal die ruzies en overschrijdingen verhult. Zoekt het Mondriaanhuis daarom de vlucht vooruit? Aan Andrei, Paul of Frank is de opdracht uiteraard zeer gegund.

Foto’s: ‘Always Boogie Woogie‘, Mondriaan monument in de publieke ruimte in opdracht van de gemeente Winterswijk door de Space Cowboys Albert Dedden en Paul Keizer, 2004-2006. Credits: Albert Dedden en Paul Keizer.

Met Dirk Poot tegen de controlestaat. Iedereen in het vizier

In een tweet markeert voormalig lijsttrekker van de Piratenpartij Dirk Poot bovenstaande YouTube-video als favoriet. Als echo van een debat tussen leden van deze partij over welke YouTube-video van de piraten het verdient bovenaan te eindigen bij zoekmachines als Google. De video is van de afdeling NRW van de Duitse piraten. Het dient om de bewustwording over de controlestaat te vergroten. Middel is het burgerinitiatief Stop Watching EU. Een oproep om via het tekenen van een petitie de Europese Commissie te bewegen actie te ondernemen tegen het Verenigd Koninkrijk dat met het spionageprogramma ‘Tempora‘ massaal de burgerrechten schendt. Iedereen wordt opgeroepen politici hierover te benaderen. Tot actie te bewegen.

Foto: Schermafbeelding banner van petitie ‘Stop Watching EU‘.

Burgers steeds gefrustreerder door patstelling in de politiek

Commentatoren merken op dat de crisis niet alleen economisch is. ‘Heel West-Europa en Amerika lijden onder een crisis aan politieke overtuiging. Geen partij, geen politieke leider is erin geslaagd de verbeeldingskracht van een meerderheid te inspireren‘, aldus H.J.A. Hofland in z’n NRC-column van 24 juli. De Amerikanen hebben het gehad met president Obama. De man die het een zegt, maar door het ander te doen zichzelf pat zet. Geen obstakels weet op te ruimen. En terugvalt op zijn macht. Onbewegelijk, met de pretentie van winst.

De VVD-olifant Hans Wiegel verwijst in dezelfde krant naar het rapport ‘Terugtreden is Vooruitzien‘ van de adviserende Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling en acht weinig erger dan een bemoeizuchtige overheid. In een reactie zegt het kabinet de burger de ruimte te gunnen voor machtsdeelname. Tegelijkertijd vergroot het echter met lastenverzwaringen, bureaucratische regelgeving en aangescherpte normen haar zeggenschap over de burger. Deze dubbele standaard maakt de burger extra opstandig en gefrustreerd. De hegemonie van de partijpolitiek wordt zoals altijd nergens ter discussie gesteld. In zo’n reactie zegt minister Plasterk het ene, maar doet het andere.  De term ‘bezuinigingen’ duidt op een terugtredende overheid met minder taken en volume, maar in werkelijkheid gaat het juist om ‘lastenverzwaringen’ met meer taken en een groter volume.

Wiegel citeert een eigen uitspraak uit 1972: ‘De overheid is er voor de burgers, de burgers zijn er niet voor de overheid.’ Zou het? Is er nog iemand die gelooft dat overheden of politici er niet voor zichzelf zijn, maar voor de burger? President Obama, premier Rutte of PvdA-leider Samsom zijn excellente meesters in de retoriek. Ze proberen als geen ander de schijn te wekken dat ze er voor de burger zijn. Maar ze beseffen niet dat hun toverspreuken uitgewerkt zijn omdat ze hun beloften niet nakomen en de problemen die ze aanpakken voortdurend uit handen laten vallen. Ze menen dat voldoende te compenseren door hun intelligente uitleg.

Eerder noemde ik dat intelligente domheid het kabinet Rutte in de weg zit. Het is niet alleen dat ministers het een zeggen en het ander doen. Ze menen slim te handelen, terwijl ze in feite een destructief beleid voeren dat averechts werkt. Ze beseffen dat niet omdat ze zichzelf slim achten. De intelligentie van mensen als Obama, Rutte, Plasterk of Samsom heeft zich buiten de politiek bewezen en wordt in de politiek een beletsel om tot zelfbesef en inkeer te komen. De uitdaging voor hun brein wordt hoofdzaak. Onze ontsnappingskunstenaars van de geest maken er een spel van zich niet te laten vangen. Ze vergeten echter buiten zichzelf te denken en hun verbeelding te laten spreken.  Want deze politici zijn onbelangrijk, inwisselbaar en vooral: ondergeschikt.

Foto: Premier Mark Rutte met cowboyhoed in Texas, 9 juli 2013. Credits: ANP/ Jerry Lampen.

The trouble with Darryl Kelly and Harry Shunk

Een merkwaardig verhaal. Klusjesman Darryl Kelly ruimt in New York in 2006 het appartement leeg van fotograaf Harry Shunk. Ooit beroemd en werkend met Yves Klein, Christo en Andy Warhol. Maar in zijn latere jaren een kluizenaar en ‘oppotter’. Kelly neemt wat werken mee naar huis, zo verklaart-ie nu. In 2012 worden deze volgens de New York Times voor zo’n 225.000 dollar geveild. Daarnaast verkoopt Kelly voor meer dan 100.000 dollar 1701 werken aan de Roy Lichtenstein Stichting. Opmerkelijk met 223 foto’s van Bram Bogart.

Klopt het dat Darryl Kelly slechts een paar dozen met kunst mee naar huis nam? Doet Kelly zich dommer voor dan-ie is? De tragische held is Harry Shunk (1924-2006). Had deze van beroemd tot onbekend geworden Duitse fotograaf geen familie, vrienden, buren, agent of galerist die zich om z’n nalatenschap bekommerden? Blijkbaar niet, hoe onwaarschijnlijk dat ook is. Triestheid is de echte kern van het verhaal. Kelly wringt zich dienstbaar in een beeld dat van hem wordt gemaakt. Door Gladeyes Films. Samen met het cliché van rijkdom.

Foto: Harry Shunk, ‘E.A.T. – Experiments in Art and Technology, «Pepsi Pavilion for the Expo ’70», 1970‘. Credits: Harry Shunk.

Shariat Forum geeft misleidend beeld van het secularisme

Het islamitisch-Pakistaanse Shariat Forum noemt zich een globaal onderzoekscentrum. Op de eigen Facebook-pagina zegt het er naar te streven om onderzoek van hoge kwaliteit te bieden over de islam en ‘het islamitisch systeem’. Deze laatste omschrijving duidt op politisering en vermaatschappelijking van de islam die het tegelijk ontkent. De tegenstrijdigheden van het Shariat Forum zijn al in de uitgangspunten aanwezig.

Het Shariat Forum geeft een onjuiste karakterisering van het secularisme. Wie werkelijk onderzoek van hoge kwaliteit verricht kan weten dat het secularisme niet vijandig staat tegenover religie, maar het juist een plek in de pluriformiteit biedt. Zelfs zwakkere religieuze organisaties beschermt tegenover religieuze organisaties die naar dominantie streven. Precies in dat streven naar dominantie door de organisatie achter het Shariat Forum zit ‘m de kneep. De kritiek op het secularisme dient als afleiding om zich met de eigen versie van de islam niet gelijk te stellen aan andere religies en levensovertuigingen. Maar deze te domineren. Conclusie is dat het Shariat Forum een misleidend beeld geeft van het secularisme. Dit ‘onderzoekcentrum‘ biedt propaganda.

Foto: Demonstratie in Pakistan voor vrouwenrechten.