In een hoofdredactioneel van NRC valt alles om te draaien, en dat gebeurt dan ook. Over de kwestie Demmink en de overheid

Je ziet het steeds vaker in commentaren, de ene gebeurtenis wordt aan de andere gekoppeld. In die associatie worden ze gepresenteerd als identiek of als onderdeel van dezelfde categorie. De duo-vergelijking om twee onvergelijkbare grootheden onder het mom van gelijksoortigheid plompverloren met elkaar te verbinden is een verleidelijke aanpak en een kittig stijlmiddel met de suggestie over grenzen te kijken. Doorgaans werkt het zo: Een geval dat duidelijk binnen de categorie valt wordt gekoppeld aan een onduidelijk geval waarvan het de vraag is of het binnen de categorie valt. Koppeling dient als legitimering voor dat twijfelgeval. De bluf van de koppeling van twee ongelijksoortige gevallen probeert vragen of dit klopt voor te zijn of te voorkomen.

Een hoofdredactioneel van de NRC van 28 augustus 2017 getiteld ‘Op internet valt alles om te draaien, en dat gebeurt dan ook’ koppelt twee zaken op de beschreven wijze aan elkaar: de kwesties ‘Demmink’ en ‘‘wat inmiddels de ‘suikerspiegelchauffeur’ is gaan heten’ zoals NRC het noemt. Dat laatste is duidelijk een geval dat past binnen het complotdenken. NRC omschrijft de categorie: ‘Daarin hebben samenzweringstheorieën de overhand genomen, waarin wordt verondersteld dat ‘de overheid’ zich schuldig maakt aan leugens en bedrog’. Een Nederlands-Marokkaanse chauffeur met diabetes reed voor het Centraal Station in Amsterdam enkele passanten aan. De rechtse pers aanvaardt die uitleg niet en wil er tot op de dag van vandaag een aanslag in zien die door de overheid met de mantel der liefde bedekt wordt. Die verklaring is trouwens verre van logisch omdat de overheden inzake migratie, terrorisme en ‘afwijkend gedrag’ steeds harder optreden.

Het hoofdredactioneel commentaar van NRC besteedt in de duo-vergelijking slechts enkele zinnen aan de andere kwestie: ‘De kwestie-Demmink werd eerder deze maand afgewikkeld met een door de rechter getoetste vaststelling dat er geen enkel bewijs is voor de verdenkingen tegen deze oud-topman van Justitie. Dat is dus over en uit, case closed – behalve op internet, waar ook deze conclusie zal worden verworpen.’ Er is naar aanleiding van een aanklacht wegens misbruik door twee minderjarigen vanaf  2014 een diepgaand onderzoek verricht door het OM naar het reilen en zeilen van Demmink in de jaren 1995-97 in Turkije. Hier zijn de details over de beslissing van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden te lezen. Omdat het hof oordeelt dat Demmink niets ten laste kan worden gelegd is hij in deze kwestie vrijgepleit. De rechtsstaat brengt met zich mee dat voor- en tegenstanders dit oordeel als definitief accepteren. Demmink is vrijgepleit.

Dat er geen feiten zijn te vinden die Demmink succesvol kunnen vervolgen wil niet zeggen dat de overheid zich niet ‘schuldig heeft gemaakt aan leugens en bedrog’. De categorie waar het hoofdredactioneel beide kwesties onder schaart. Anders gezegd, feit dat er geen aanwijzingen zijn om Demmink te vervolgen houdt niet in dat de overheid zich niet schuldig heeft gemaakt aan leugens en bedrog. Dat blijkt ook uit een reactie in Trouw van advocate Adèle van der Plas die haar cliënt Baybasin vertegenwoordigt: ‘Het recht heeft zijn loop gehad, maar een civiele actie tegen de Nederlandse staat wegens onrechtmatig handelen is nog mogelijk’.

De kwestie Demmink bevat talloze door de overheid begane onregelmatigheden, inclusief het omzeilen van de waarheid. Dat gaat verder dan het vrijpleiten van Demmink in het ‘Turkse’-onderzoek. Zo was er de bewering ‘Wat onderzocht moest worden, is onderzocht’ van toenmalig justitieminister Ivo Opstelten in een brief van 3 oktober 2012 aan de Tweede Kamer die suggereerde dat er een diepgaand onderzoek naar Demmink verricht was. Achteraf bleek dat onjuist te zijn. Opstelten informeerde de kamer onvolledig en verkeerd. Er zijn meer losse eindjes in deze kwestie Demmink die nog steeds om duidelijkheid vragen. Zo schreef in 2004 toenmalig hoofdredacteur van het NOS-Journaal Hans Laroes in een brief aan de Raad voor Journalistiek dat Demmink in de top van Justitie jarenlang onderwerp van intern debat was: ‘Maar de verdenking van notabene justitie-medewerkers tegen Joris Demmink is altijd blijven bestaan, weten wij bij het Journaal uit eigen onderzoek’.

Het hoofdredactioneel van NRC maakt twee fouten. Het koppelt twee ongelijksoortige zaken aan elkaar en het redeneert niet zuiver als het in de kwestie Demmink te weinig kritisch is op het opereren van de overheid -in het bijzonder het ministerie van Justitie- gedurende vele jaren. Justitie heeft op zijn minst ontwijkend en onhandig, en op zijn ergst bewust manipulatief geopereerd in deze kwestie. Daarom is er wel degelijk een basis voor de beschuldiging dat de overheid ‘zich schuldig maakt aan leugens en bedrog’. Die beschuldiging is niet het voorrecht van complotdenkers, maar baart juist burgers die opteren voor een sterke rechtsstaat zorgen. NRC zou beter moeten beseffen dat een gesloten overheid die geen openheid van zaken geeft en de waarheid ontwijkt een grotere bedreiging is voor de rechtsstaat dan de zogenaamde complotdenkers.

Foto: Schermafbeelding van deel hoofdredactioneel commentaar ‘Op internet valt alles om te draaien, en dat gebeurt dan ook’. NRC, 28 augustus 2017.

Advertenties

‘Comey memos’ kunnen ‘smoking gun’ zijn voor Trumps afzetting

Onthullingen in Kremlingate -de relatie van Team Trump met het Kremlin tijdens de presidentscampagne- blijven elkaar opvolgen. Revealed, Breaking News of Bombshell, het is maar net hoe redacties ze noemen. Vandaag wordt een nieuw begrip aan het dossier toegevoegd, de Comey memos. Ze zouden wel eens het ‘smoking gun‘ kunnen zijn dat Trump vanwege obstructie van de rechtsgang het presidentschap gaat kosten. Media hebben de memo’s niet gelezen, maar ze waren in kleine kring bekend. Comey wil ermee naar buiten treden. Vorige week dreigde Trump Comey nog om te zwijgen vanwege bandopnames van hun gesprekken.

De memo’s zijn verslagen die de onlangs ontslagen FBI-directeur James Comey sinds februari 2017 van zijn gesprekken met president Trump heeft gemaakt. Toen Trump Comey in een vertrouwelijk gesprek vroeg om het onderzoek naar nationale veiligheidsadviseur Mike Flynn te laten vallen voelde Comey de noodzaak om zich goed te documenteren. Hij weigerde en om een papieren spoor achter te laten begon hij de memo’s te schrijven. Het Witte Huis ontkent in een verklaring dat Trump dit aan Comey gevraagd heeft. Omdat het   memo’s van een (voormalige) FBI-beambte betreft kunnen ze in een hoorzitting toegelaten worden als bewijsstukken. De tweede, Democratische man van de huiscommissie Inlichtingen Adam Schiff heeft al aangekondigd Comey op te roepen om te getuigen over deze kwestie. Schiff wil de Comey memos dagvaarden inclusief de vermeende waarin Comey het verzoek van Trump beschrijft om het Flynn-onderzoek te stoppen.

Adèle van der Plas spreekt over Baybaşin en Demmink

WeAreChangeRotterdam interviewt advocate Adèle van der Plas over de zaak van haar cliënt Hüseyin Baybaşin en de kwestie Joris Demmink. Van der Plas licht toe wat volgens haar het verband is tussen Baybaşin en Demmink. Laatstgenoemde was 10 jaar lang de hoogste ambtenaar van het ministerie van Justitie, dat in 2010 werd omgevormd tot het ministerie van Veiligheid en Justitie. Een bericht in NRC spreekt van een angstcultuur op dat ministerie dat haaks stond op de openheid. Met klassenjustitie en wraakacties jegens klokkenluiders. Dat kan verklaren waarom de al sinds de jaren ’90 circulerende geruchten over het handelen van Demmink nooit grondig onderzocht werden of prominent in de publiciteit kwamen, en in de doofpot belandden.

Van der Plas ziet een rol voor de politiek om de kwestie Demmink tot op de bodem uit te zoeken omdat uit haar informatie die ze van Turkse autoriteiten heeft gekregen, blijkt dat Demmink chantabel was. Dat ziet ze als een ernstige inbreuk op de rechtsstaat. Vooral de kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Louis Bontes (GrBvK) hebben zich de afgelopen jaren in het dossier Demmink verdiept en zich verdienstelijk gemaakt. 

Assange zegt Ecuadoriaanse ambassade te verlaten. Na uitspraak VN over zijn zaak

‘This is an application framed by political events, but at its heart, it is about a person who has been deprived of his liberty in an arbitrary manner for an unacceptable length of time. If all the names, details and events were redacted, it could be distilled to the simple and irrefutable fact that a political refugee, who has never been charged, has been deprived of their liberty for nearly four years, and confined in a very small space for over two years. The matter has come to a head because his mental and physical health are imperiled. This situation does not only affect him, but also his young children who are being denied the protection and affection of their father. The situation is in urgent need of a remedy. WGAD has both the power and the duty to grant it.’ Aldus de conclusie van het verzoek van Julian Assange aan de United Nations Working Group on Arbitrary Detention (WGAD) die op vrijdag 5 februari in Genève uitspraak doet in zijn zaak.

Het is een merkwaardige ontwikkeling in een kwestie die al sinds 19 juni 2012 loopt toen WikiLeaks-voorman Julian Assange naar de ambassade van Ecuador in Londen vluchtte. Hij vreesde door de Britse regering via Zweden naar de VS uitgewezen te worden om daar door een geheime jury berecht en levenslang opgesloten te worden wegens spionage. Zweden en de VS zijn hechte bondgenoten die door de recente militaire expansie van de Russische Federatie in Europa alleen nog maar meer naar elkaar toe zijn getrokken. Niet toevallig verschijnen artikelen in de Britse pers over Zweden dat het front in de nieuwe koude oorlog zou zijn.

Assange neemt een dubbele gok. Want hij weet niet hoe de WGAD beslist en weet evenmin hoe de Britten in samenspraak met de Zweden en Amerikanen reageren. Zelfs niet als de uitspraak voor hem gunstig is. Het bericht in de tweet kan ook bedoeld zijn  om de zaak onder aandacht te brengen van de publieke opinie. Assange heeft al eerder beweerd de Ecuadoriaanse ambassade te verlaten, zonder dat ook werkelijk te doen. Assange heeft een slechte gezondheid en zegt betere verzorging nodig te hebben dan hij nu kan krijgen.

Foto: Schermafbeelding van tweet van WikiLeaks, 4 februari 2016.

Onderzoek Demmink in Turkije uitsluitend vastgelopen door Turkse obstructie?

Wat We Are Change Rotterdam een week geleden al concludeerde werd gisteren bevestigd door de gevestigde Nederlandse media: het onderzoek door het OM naar de voormalige topambtenaar van Justitie Joris Demmink in Turkije is vastgelopen. NRC laat weten dat de Haagse onderzoeksrechter Yolande Wijnnobel de pogingen staakt om in Turkije getuigen te horen in het kader van het strafrechtelijk onderzoek naar Demmink. ‘Een woordvoerder van de Haagse rechter-commissaris zegt desgevraagd dat Turkije heeft laten weten “om juridische redenen” niet te kunnen meewerken” aan het onderzoek naar vermoedens van pedoseksuele activiteiten van Joris Demmink (67).’ Want volgens de Turkse autoriteiten zijn deze beschuldigingen al eens onderzocht en staat het beginsel ne bis in idem (‘niet tweemaal in hetzelfde’) nieuw onderzoek niet toe.

Daar staan we dan in een zaak die maar steeds niet grondig onderzocht werd en al op voorhand door de passieve houding van de Nederlandse autoriteiten in de doofpot belandde. Nu loopt zoveel jaren later een onderzoek van het OM dood. Met het vermoeden van klassenjustitie en manipulatie van de media, en een geheim akkoord tussen Nederland en Turkije waar Demmink zou zijn uitgeruild tegen de Koerdische Baybasin.

Wat nu? Er zijn twee opties om de zaak Demmink alsnog vlot te trekken. Onderzoek naar seksueel misbruik door Demmink dat zich heeft afgespeeld in Nederland. Ex-jongensprostituee Bart van Well neemt hierop vandaag een voorschot. Hij wil Teeven en Opstelten laten getuigen in een nieuwe Demmink-zaak, zo bericht De Telegraaf. Van Well zou in de jaren ’80 als 15-jarige tweemaal seksueel zijn misbruikt door Demmink. En mogelijk kan het onderzoek in Turkije losgetrokken worden door onderzoeksjournalistiek van Nederlandse en Turkse media die voor de gelegenheid samenwerken. Als een paal boven water staat dat gevestigde media een slechte beurt hebben gemaakt door zich veel te lang te laten afschrikken. Tekenend is dat het We Are Change Rotterdam was die de zaak een week geleden weer in de publiciteit bracht. Wordt deze kwestie ooit afgerond?

Uitreiking aan grens van Noorse vredesprijs aan Edward Snowden is blamage voor Noorwegen

De affaires Assange en Snowden hebben het idee van neutraliteit en onafhankelijkheid van respectievelijk Zweden en Noorwegen beschadigd. Beide landen zijn niet in staat om zich te ontworstelen aan de druk van de VS dat Assange -notabene een Australisch staatsburger- en Snowden graag in een Amerikaanse gevangenis wil opsluiten om ze tot zwijgen te brengen. De regeringen van beide landen verschuilen zich achter de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht die het een regering niet zou toestaan om klokkenluiders op bezoek vooraf de garantie te geven dat ze niet uitgeleverd worden aan de VS. Maar dat voorrecht hebben de Zweedse en Noorse regering wel degelijk. Onder druk van de VS die om uitlevering van de klokkenluider vraagt durven ze er geen gebruik van te maken. Snowden heeft sinds 2013 asiel in de Russische Federatie omdat op doorvlucht naar Latijns-Amerika zijn paspoort door de Amerikaanse regering werd ingetrokken.

Edward Snowden heeft de Bjørnson prijs gekregen voor zijn onthullingen over onder meer de NSA die vanaf 2013 in The Guardian en andere media wereldwijd verschenen. De procedure is dat de Bjørnson Academie tijdens the Bjørnson Seminar in Molde op 5 september Edward Snowden de prijs overhandigt. Maar dat wordt onmogelijk gemaakt door de Amerikaanse druk. Dat is ontluisterend voor Noorwegen dat zo vaak kritiek heeft op landen die de mensenrechten schenden. Bijvoorbeeld bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede in 2010 aan de Chinese Liu Xiaobo die toen gevangen zat in China en de prijs in Oslo niet in ontvangst kon nemen. Deze dubbele standaard beschadigt ook de geloofwaardigheid van het Noorse Nobelcomité.

Wat nu? Er zijn drie opties om Snowden de prijs uit te reiken: in Noorwegen, in Rusland of aan de Noors-Russische grens. De symboliek is groot. Noorwegen lijkt de grote publicitaire verliezer te worden en voorgoed haar geloofwaardigheid van klein, neutraal land te verliezen. De Amerikaanse druk op Noorwegen verklaart ook waarom Snowden in Europese landen nooit een poot aan de grond kreeg, en van geen enkel Europees land asiel kreeg. Snowden kreeg van de Nederlandse regering niet eens antwoord op zijn asielverzoek.

In 2014 concludeerde ik bij kamervragen van Ronald van Raak: ‘Het wachten is op een omslag in het denken van de VS. Als het daar tot de gangen van de macht doordringt dat het in het Amerikaans belang is dat Snowden in Nederland of een ander Europees land en niet in de Rusland verblijft kan Snowden asiel krijgen. Dan pas, niet eerder. De vragen van Ronald van Raak gaan feitelijk over het gebrek aan autonomie en de onderhorigheid van de Nederlandse politiek aan de VS.’ Europese landen lopen nog steeds achter de VS aan.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Snowden may get freedom prize at border’ van Local.no op 28 augustus 2015.

Omtzigt en Katholiek Nieuwsblad: waarom antwoordt Van der Steur niet op kamervragen over Demmink?

Een een-tweetje tussen CDA-kamerlid Pieter Omtzigt en het Katholiek Nieuwsblad. Over de ex-topambtenaar van Justitie Joris Demmink die in verband wordt gebracht met pedofilie, machtsmisbruik en obstructie van de rechtsgang. ‘Heeft de overheid pedofilie jarenlang gedoogd?’ vraagt het Katholiek Nieuwsblad. En vervolgt: ‘Op die eenvoudige vraag heeft de commissie Veiligheid & Justitie van de Tweede Kamer na drie maanden nog geen antwoord van minister Ard van der Steur. Pieter Omtzigt (CDA) vestigt daar met een tweet de aandacht op.’ Waarna Omtzigt weer naar het Katholiek Nieuwsblad verwijst dat verwijst naar Pieter Omtzigt. Het blijft opmerkelijk dat minister Van der Steur niet antwoordt op kamervragen over Demmink. De hoop was dat met het opstappen van Ivo Opstelten er vaart in dit dossier zou worden gemaakt. Waar is het wachten op?

Foto 1: Tweet van Pieter Omtzigt, 24 juni 2015.

Foto 2: Tweet van Pieter Omtzigt, 25 juni 2015.