Armando Museum gaat dicht in Amersfoort

Soms verschijnen er berichten in de publiciteit die logisch lijken, maar dat bij nader inzien niet zijn. Maar toch zinvol omdat ze een waarheid vertellen die anders ongenoemd zou blijven. Het gezegde dat dronken mensen en kinderen de waarheid vertellen moet uitgebreid worden met lokale bladen. Ze beseffen niet altijd hoe veelzeggend berichten zijn die ze doorgeven. Het gaat om de internet-site van DeStadAmersfoort.nl met een bericht over het Armando Museum.

De achtergrond is dat het Armando Museum om economische redenen weg moet uit Amersfoort en het oog heeft laten vallen op landhuis Oud-Amelisweerd. Een rijksmonument met zeldzaam cultureel erfgoed in een aantrekkelijke omgeving. De gemeente Utrecht is eigenaar van het landhuis en heeft een raadscommissie verzocht om voor 1 september met een plan van aanpak te komen dat bekijkt of het behoud van cultureel erfgoed en de bedrijfsvoering van een museum zijn te combineren. Da’s vertraagd tot 1 oktober.

Het bericht suggereert dat Amersfoort beslist over de huisvesting van het Armando Museum in landhuis Oud-Amelisweerd. Da’s onzin. Voor de volledigheid, het landhuis is niet gelegen op het grondgebied van de gemeente Amersfoort. Maar in Bunnik en in het bezit van de gemeente Utrecht. Kortom, college en raad van Amersfoort gaan over de sluiting van het Armando Museum in Amersfoort, maar niet over de huisvesting van dat museum buiten de gemeentegrenzen. Ook niet in een commissie die de gemeentegrenzen te buiten gaat.

Nu vermoed ik dat de journalist een en ander niet uit de duim zuigt en betrouwbare bronnen gebruikt. Die door een afdeling voorlichting van de gemeente Amersfoort zijn aangereikt. Of misschien zelfs door het Armando Museum Bureau en Amersfoort-in-C. Want deze laatste instanties hebben eerder geprobeerd om de waarheid naar hun hand te zetten en voldongen feiten te creëren. Dat maakt het er alleen nog maar erger op omdat het de bestuurlijke besluitvorming doorkruist.

Want zoals gezegd is het een raadscommissie van de gemeente Utrecht die met een plan van aanpak komt. De procedure is dat de Utrechtse cultuurwethouder Lintmeijer betrokken maatschappelijke organisaties consulteert die hun lezing geven. Op voorstel van het Utrechtse college wordt naar verwachting in oktober in de Utrechtse raad een besluit genomen of de verhuizing van het Armando Museum naar Oud-Amelisweerd passend is. De discussie is nooit gegaan over de vraag of een Armando Museum nodig is op de plek, maar meer onder welke voorwaarden het mag functioneren. Da’s jammer want iedereen wil daar wel zitten.

Als het groene licht door Utrecht wordt gegeven, dan gaat het over de vraag onder welke randvoorwaarden de exploitatie gevoerd mag worden. Dat gaat naast structurele, ook over incidentele kosten. Dat laatste houdt bijvoorbeeld in wat Bunnik en Utrecht bijdragen aan de infrastructuur van parkeerplaatsen en toegangswegen.

Amersfoort-in-C heeft bij monde van directeur Marco van Vulpen in de publiciteit gezegd uit te willen gaan van een minimum bezoekersaantal van 30.000 per jaar. Ook circuleren cijfers die duiden op een uitloop naar 90.000 bezoekers per jaar voor het nieuw op te richten Museum Oud-Amelisweerd en directe omgeving.

Het zijn echter niet Amersfoort-in-C en de gemeente Amersfoort die de laatste stem hebben, ondanks de bruidsschat van 1 miljoen euro die Amersfoort meegeeft. De kosten om een museum in het rijksmonument Oud-Amelisweerd in te richten bedragen naar zeggen van het Armando Museum Bureau ruim 4,5 miljoen euro. Da’s nog niet gedekt en denkbaar is dat de kosten hoger worden als men eenmaal aan de slag gaat. Juist vanwege het bijzondere en kwetsbare karakter van het rijksmonument.

Formeel is er nog niets beslist over de verhuizing van het Armando Museum naar landhuis Oud-Amelisweerd. Als het Utrechtse college de eigen besluitvorming en de betrokken maatschappelijke organisaties serieus neemt dan is er ook informeel nog niets beslist. Er ligt een intentie, maar die lag er in november 2010 ook al. Het lijkt erop dat een lokaal blad gebruikt wordt door belanghebbenden binnen Amersfoort om druk te zetten op de besluitvorming binnen college en raad van Utrecht. Vraag is of Utrecht deze inmenging prettig vindt.

Foto: Koppelpoort Amersfoort, 2008

Advertentie

PVV kan beter zichzelf onderzoeken dan de sharia

De Tweede Kamer debatteerde op verzoek van de PVV met staatssecretaris Fred Teeven (VVD) van Jusititie over shariarechtspraak. Een spoeddebat dat de Tweede Kamer geen goed heeft gedaan omdat de PVV niet hard kon maken dat de sharia in de Nederlandse rechtspraak een rol speelt. Die claim was gebaseerd op een ingestoken bericht in De Telegraaf van 11 april met de kop ‘Sharia al in Nederland‘. De PVV suggereerde een onderzoek te hebben verricht waaruit dat zou blijken, maar gaf het rapport vervolgens niet vrij.

PVV-woordvoerder Van Klaveren vond de hele kamer tegenover zich. CDA en VVD zagen geen reden om het standpunt van Van Klaveren te steunen. VVD’er Van der Steur: In Nederland is er naar ons weten geen toepassing van de sharia dat [die] in strijd is met het Nederlandse recht. Dat betekent dus dat internationaal recht dat gebaseerd is op de sharia in Nederland wordt afgewezen. Nutteloos was het debat niet. Want vermoedens dat de sharia binnen de Nederlandse rechtspraak een rol zou spelen zijn overtuigend ontzenuwd.

Het opereren van de PVV verbaast omdat het haar hand heeft overspeeld. Da’s een strategische fout. Doorgaans komt de partij met een verhaal dat ten minste een kern van waarheid bezit. En laat het vervolgens suggesties in de lucht hangen. Nu was zelfs de suggestie te slecht onderbouwd om ook maar enige twijfel te zaaien. Waarom de PVV nu de plank zo missloeg is een raadsel. Wellicht een gebrek aan juridische kennis.

Door het spoeddebat is de kans groot dat de twijfel die bij de PVV-achterban over de toepassing van de sharia in Nederland bestond is omgezet in de zekerheid dat dat niet zo is. Deze ontwikkeling zal Geert Wilders en Martin Bosma te denken geven. De sfeer in de coalitie zal er door dit debat evenmin beter op zijn geworden.

Foto: PVV-fractie verlaat boos de Tweede Kamer bij het debat over de aanpak van de crisis, maart 2009

Gevestigde media beperken vrijheid op internet

Jonathan Cook valt de internet-site van de Engelse de Guardian aan. Hij vraagt zich af waar de grens van de gevestigde media ligt. Zijn idee is dat ze niet alleen de ontwikkelingen op internet missen, maar deze ook vergeefs naar hun hand proberen te zetten. Hoewel vertragen werkt. Voor het eerst kunnen internetgebruikers de poortwachters van de democratie omzeilen. Of dat nu politiek, media of democratische instituties zijn.

Cook doet net alsof-ie niet begrijpt waarom met name linkse media de revolutie op internet niet toejuichen. Het is naar zijn idee nog erger, ze proberen de voorbodes van de nieuwe vrijheid tegen te werken: Indeed, progressive broadcasters and writers increasingly use their platforms in the mainstream to discredit and ridicule the harbingers of the new age. Cook illustreert dat met de linkse Guardian. Het ontgaat me trouwens waarom rechtse media die geen haartje beter zijn langs een ander meetlat gelegd zouden moeten worden.

Het komt erop neer dat de Guardian weliswaar een internet-platform voor kritische burgers opricht, maar daaraan veel beperkende voorwaarden verbindt: the paper strictly polices what can be said and who can say it in its pages, for cynical reasons we shall come to. Cook stelt dat kritische denkers worden uitgesloten. Zeg maar autonoom links van Noam Chomsky dat zich niet in een progressief frame laat dwingen. Een breed geluid staat de Guardian niet toe. Kortom, mediapluriformiteit is een wassen neus en bestaat niet.

Hoogleraar media en cultuur te Rotterdam Henri Beunders zoekt een perspectief dat 180 graden anders is. In een NRC-stuk redeneert-ie niet vanuit de burger die vrijheid op internet zoekt, maar vanuit de politicus en de macht. Hij stelt dat politici te veel van internet als communicatiemiddel verwachten. Beunders redeneert volledig vanuit de wisselwerking tussen politiek en gevestigde media. Dan ligt inderdaad de teleurstelling van de burger op de loer die Cook in een bredere context ook schetst.

De burger heeft allang andere wegen op internet gevonden en een eigen circuit ontwikkeld. De burger heeft maar een basiseis, namelijk dat vrijheid op internet in stand blijft. Vandaar de opkomst van de Piratenpartij. Deels politieke beweging, deels belangenorganisatie en deels internet-platform. Beunders gaat voorbij aan deze ontwikkeling. Hij praat geen onzin, maar zijn eenrichtingsverkeer van hoog naar laag is achterhaald.

Burgers zijn activistisch op internet en laten zich niet de wet voorgeschreven door politiek of gevestigde media die net doen alsof ze willen communiceren en de tijdgeest in hun vingers zouden hebben. Die verleidingsstrategie is uitgewerkt omdat hoogopgeleide, autonome, kritische burgers door de kloof met gevestigde media en politiek in hun eigen domein verkeren. En nagenoeg onbereikbaar zijn geworden.

Foto: Still uit Ace in the Hole (1951) van Billy Wilder met Kirk Douglas als journalist Chuck Tatum

Job Cohen krijgt ‘moderne’ protestbeweging die hij verdient

Het is alles progressief, links, vernieuwing, modernisering en modern wat de klok slaat bij de Linkse Vernieuwing. Alsof het inwisselbare termen zijn. U raadt het al, hier is een protestbeweging van onderop uit de PvdA aan het woord. De inzet is alsvolgt: Leden van zes PvdA-afdelingen starten een traject om de Nederlandse progressieve beweging van nieuwe ideeën en energie te voorzien. Zeg maar een eeuwig draaiende windmolen van de progressiviteit waarvan niemand wil weten hoe-ie aangedreven wordt.

Aan turbotaal ontbreekt het deze PvdA-ers niet. Wat framing is hebben ze op bijspijkercursussen van hun partij geleerd. Jongens, wees niet bescheiden, noem iets gewoon ‘modern‘ of ‘progressief‘ en dan wordt het ook ‘modern‘ en ‘progressief‘. Niemand die verder kijkt. Dat advies is niet aan dovemansoren besteed. Die dekselse sociaal-democraten pakken behoorlijk uit. Mits vernieuwend, want voor minder gaan ze niet.

Zeggen deze PvdA-ers ook iets over de inhoud of zijn ze daar nog niet aan toegekomen? Nou, ook daar staan ze hun mannetje. Over het sociaal-economisch beleid: (..) en is het zelfs niet beter de euro te ontmantelen als die betekent dat zeggenschap naar Europa moet worden overgeheveld? Da’s nog eens een modern standpunt, Wilders en Roemer roepen het al jaren. Tevens hebben de moderne PvdA-ers zo hun onoriginele kijk op de tweede kredietcrisis: Hoe kan een tweede kredietcrisis worden voorkomen, en zijn de systeemfouten die de eerste hebben veroorzaakt voldoende aangepakt? Hoho, Wall Street en City even wachten, vernieuwende PvdA-ers bedenken een list. Voor schuldenprobleem en verschuivend evenwicht dat ze als kredietcrisis zien.

Lokale afdelingen willen een discussie over de koers van de partij, maar zetten geen vraagtekens bij het leiderschap van Job Cohen. Ze willen de partij inhoudelijk en organisatorisch vernieuwen, daar is-ie weer, en nodigen iedereen uit daaraan mee te doen. Maar met het leiderschap van Job Cohen zou dat niets te maken hebben. Dank je de moderne koekoek. Ik krijg plaatsvervangende schaamte over het gehalte van dit protest. En medelijden met Cohen. Het gezegde luidt: Elke partijleider krijgt de protestbeweging die hij verdient. 

Foto: PvdA-leider Joop de Uyl bezoekt tweedehands autozaak in Utrecht tijdens de campagne van 1981; Foto Eduard de Kam

Kan de museumsector buiten eigen grenzen denken?

De grotere musea van het zogenaamde miniconvent kwamen vorige week met een advertentie. Ze willen met de politiek praten. Naar verluidt gaat dat op 9 november gebeuren in een hoorzitting met de Commissie OCW van de Tweede Kamer. Maar wat kan de inzet van de musea zijn in hun gesprek met de politici? Want het praten om het praten zal niet de bedoeling zijn. Ik schets de grote lijn en ga aan details voorbij.

Even een stapje terug voor het perspectief. Wereldwijd verschuift het economische en politieke evenwicht van West naar Oost. Zo heeft China al 3.200 miljard dollar opgekocht. Opkomende economieën als Brazilië, Rusland, India en China eisen hun plek aan tafel. Bijvoorbeeld bij het IMF. Ze willen dokken onder eigen voorwaarden. VS en Europa hebben jaren op te grote voet geleefd en gezegd wat anderen moesten doen. Nu zijn de rollen omgedraaid.

Zeggen dat er sprake is van een economisch crisis is defensief en ontkenning van een nieuwe werkelijkheid. Want er is geen economische crisis in die zin dat de vraag wegvalt of de afzet hapert. Het evenwicht verschuift. Weg van Europa en de VS. Uiteraard pakt dat beroerd uit voor de meeste burgers van deze landen. Maar een verschuivend evenwicht stort de wereldeconomie niet in een crisis. Het herverdeelt de welvaart. Wat crisis genoemd wordt is een kwestie van evenwicht. En van opgelopen schulden.

Is het niet logisch om te veronderstellen dat wat voor economieën en landen geldt ook voor kunst geldt? Ook daar verschuift het evenwicht van West naar Oost. De oude economieën  kunnen niet meer realiseren wat een museum of biënnale in Korea, China of India wel voor elkaar krijgt. De musea in de VS onttrekken zich enigzins aan de neergaande tendens omdat ze schokvaster zijn door private financiering. Zogenaamde endowments stabiliseren de bestedingen van bestaande instellingen. In dat laatste zit hun conservatisme.

Maar Europa dus, Nederland. Afgelopen jaren zijn industriële bedrijven gesloten en naar lageloonlanden verplaatst. Het evenwicht is naar diensten en handel verschoven. Wat zijn de kunstinstellingen die een industrieel karakter hebben? Want die zou de Nederlandse kunstsector kunnen outsourcen. Omdat publiek niet mee kan verhuizen staat de publieksfunctie haaks op dat industriële karakter. Zit in dat onderscheid niet de oplossing om verantwoord af te slanken?

Welke instelling kan buiten Nederland functioneren? Alleen of in een joint venture met een buitenlandse partner die het leeuwedeel financiert. Dat hoeft trouwens niet per se een opkomende economie te zijn. Maar ook Noorwegen of Qatar. Post-academische instellingen zoals Sundaymorning@ekwc, de Rijksacademie of het Binger-instituut zijn niet gebonden aan Nederland. Hetzelfde geldt ook voor de hogere vakopleidingen op het gebied van glas, keramiek, edelsmeden, textiel en grafiek. Opmerkelijk trouwens dat ze ook binnen Nederland niet allang binnen hetzelfde kennisinstituut zijn ondergebracht. Dat gaat dus om binnenlandse outsourcing.

Door herschikking kan het kunstbudget anders ingedeeld worden en kunnen bezuinigingen beter opgevangen worden. Ze zijn onherroepelijk en in lijn met het geschetste beeld dat Europa op te grote voet leeft. Er komt dan tevens ruimte voor vernieuwing. Een gesprek met politici zou kunnen gaan over de mogelijkheden van zo’n herschikking door outsourcing. Als de VVD en het CDA bereid zijn met een open geest hierover een gesprek te voeren dat zoekt naar een optimale besteding van overheidsbudget dan valt er iets te bespreken.

Foto: Landelijke advertentie ‘Wat nu wordt gemaakt’ van acht musea, september 2011

Yes, we verliezen miljoenen aan spaargeld

Is Alessio Rastani een kleine, zelfstandige handelaar of een Yes Man? Of allebei? Ik denk zoals anderen het laatste. The Yes Man is een Amerikaanse groep activisten die af en toe in de rol van woordvoerders van grote bedrijven stapt. Zoals Dow Chemical, ExxonMobil of BP. En hun hebzucht en gebrek aan logica onder de aandacht brengt. Maar intussen in hun nieuwe geloofwaardigheid het omgekeerde beweert van wat de bedrijven zouden zeggen. Zo proberen de Yes Man burgers wakker te schudden.

Rastani heeft met een BBC-interview veel publiciteit gekregen. Hij is al vergeleken met Jude Finisterra die ook op de BBC namens Dow Chemical verslag deed over Bhopal en namens Dow compensatie aanbood. Gefopt.

Volgens Rastani regeert investeringsbank Goldman Sachs de wereld: Vertrouw niet op overheden. Overheden besturen niet de wereld, Goldman Sachs bestuurt de wereld. En: Het spaargeld van miljoenen mensen zal binnenkort verdwijnen. Onze euro’s dus. Maar volgens Rastani kunnen we onze eigen belangen behartigen door actie te ondernemen. Wat Rastani beweert over de financiële sector is geen fake. Die sector heeft een eigenbelang dat anders is dan het algemeen belang. Rastani verbreekt opvallend het stilzwijgen daarover.

Foto: ‘Jude Finisterra’ op de BBC namens Dow Chemical over Bhopal

Jaren bij de BBC beginnen te tellen

De BBC wordt beschuldigd van kinderachtigheid en absurde politieke correctheid. De Britse omroeporganisatie ligt onder vuur omdat het een redactionele oekaze aan programmamakers uitgevaardigd zou hebben om voortaan af te zien van de termen Anno Domini  (in het jaar des Heeren) en Before Christ (voor Christus). Dat zou vervangen moeten worden door de vage termen Common Era and Before Common Era.

De BBC stelt dat de wijziging nodig is om het vervreemden en beledigen van niet-Christenen te vermijden. Volgens de Daily Mail legitimeert de BBC dit door haar onpartijdigheid: As the BBC is committed to impartiality it is appropriate that we use terms that do not offend or alienate non-Christians. In line with modern practice, BCE/CE (Before Common Era/Common Era) are used as a religiously neutral alternative to BC/AD.

De website voor religie en ethiek van de BBC die wordt geleid door de moslim Aaqil Ahmed bevat reeds de termen (Before) Common Era. Hoewel een globale toetsing leert dat teksten over het katholicisme niet en over de islam al wel de nieuwe termen bevatten. De BBC stelt dat de bbc.co.uk/religion website niets te maken heeft met Dhr. Ahmed en feitelijk onder verantwoordelijkheid van BBC Learning valt.

Na stormen van protest van onder andere de Londense burgemeester Boris Johnson heeft de BBC bakzeil gehaald: Both AD and BC, and CE and BCE are widely accepted date systems and the decision on which term to use lies with individual production and editorial teams. Medewerkers mogen zelf bepalen of ze de oude of de nieuwe termen gebruiken. Wat ertoe kan leiden dat op websites nieuwe en oude termen door elkaar worden gebruikt. Dat lijkt educatief onverstandig en zeker bij schoolprogramma’s voor kinderen verwarrend.

Wat bezielt de BBC? De Anglicaanse dominee bij de London Stock Exchange Peter Mullen vindt een verklaring in aggresief secularisme dat de BBC zou promoten: I think it’s an example of the BBC trying to undermine Christianity by pushing an aggressive secularism. I would be very surprised if any other faith had complained about the use of Anno Domini and Before Christ. Maar er zijn ook religieuze leiders die er begrip voor hebben dat het religieuze perspectief wordt verbreed. Anderen zien er weer een links complot in.

Als gematigde atheïst die niets met religie heeft zit ik niet te wachten op het loslaten van de termen AD en voor Christus. In het gebruik zie ik geen ondersteuning voor het christendom, maar de weerslag van de Europese geschiedenis. Ik voel me er niet door vervreemd of beledigd. De wijziging suggereert inhoud aan een vorm waaraan ik nooit bijzondere waarde toekende. Nu moet ik tegen mijn zin stelling nemen. Gangbare Jaartelling of Gangbare Tijdrekening is de Nederlandse vertaling. De wijziging doet gekunsteld aan.

Is het bijzonder dat Haye van der Heyden PVV stemt?

Haye van het Heyden stapt in de rol van Geert Wilders. Hij is van mening dat het gedachtegoed van Wilders gediscrimineerd wordt, net als de persoon. Want Wilders vervult een duidelijke en nuttige rol in de loop der dingen en hem politiek of sociaal uitsluiten druist in tegen alle beginselen van het democratisch systeem. De toneelschrijver probeert als PVV-stemmer zinnige dingen te beweren. Hij zegt in een VK-opiniestuk zich een volbloed liberale democraat te voelen en reageert in een vervolgstuk omdat-ie zich gediscrimineerd voelt.

Wilders dient inderdaad als breekijzer, wordt dag en nacht bewaakt, is een normaal leven ontnomen en wordt meer gediscrimineerd dan wie dan ook. Sommigen vermoeden dat deze isolatie hem verder radicaliseert en dus averechts uitpakt. Van der Heyden zegt in een NRC-interview dat-ie net zolang op Wilders zal stemmen totdat deze niet meer bekeken wordt als een vies beest, en hij als PVV-stemmer niet meer bekeken zal worden als vies beest. Pas dan zal-ie niet meer op hem stemmen. Of wanneer Wilders een meerderheid haalt.

Met dit beroep op tegenstand bouwt Van der Heyden zijn argumenten. Het is krachtig, maar wel het enige dat-ie aandraagt. Iedereen moet uiteraard voor zichzelf weten of de sociale uitsluiting van een partij of persoon een voldoende reden voor steun is. Waarbij het verschil uitmaakt of partij of politicus of de stemmer op een partij uitgesloten wordt. Opvallend is dat vertegenwoordigers van het lichte genre in de terugblik Lachen na de Twin Towers afstand nemen tot hun eerdere felheid tegenover Wilders en de PVV-stemmer.

Van der Heyden wil niet dat er over hem gepsychologiseerd wordt, maar hij draagt hiervoor munitie aan door te verwijzen naar het gezin als hoeksteen, straf in de opvoeding en zijn katholieke NSB-vader die zijn moeder verliet. Maar daar gaat het niet om. Niemand zou op straffe van sociale en professionele uitsluiting moeten verantwoorden waarom-ie PVV stemt. Zoals dat voor andere goedgekeurde politieke partijen evenmin geldt.

Van der Heyden is door alle publiciteit gedwongen te verklaren dat-ie afstand neemt van de helft van het PVV-programma. Da’s niet afwijkend, want burgers calculeren hun partijkeuze en hoppen van partij tot partij. Merkwaardig is juist dat-ie berekening nalaat. Dat Van der Heyden een weinig consistent verhaal houdt kan evenmin voorwaarde voor zijn keuze zijn. Weliswaar normaliseert de PVV-stemmer en komt-ie steeds meer overeen met de gemiddelde kiezer, maar in de steun blijkbaar niet. Daarover zal Wilders niet rouwig zijn.

Foto: Scene uit de Broadway-show Waiting for Lefty van Clifford Odets en het Group Theatre, najaar 1935. Met Elia Kazan als Agate Keller. Regie Clifford Odets en Sandford Meisner

Strijd tegen islam is onvoldoende

Update 7 oktober: Sinds vandaag is bovenstaande video door YouTube verwijderd. De verklaring luidt: Deze video is verwijderd omdat de inhoud de Servicevoorwaarden van YouTube schendt. Het spijt ons. Ik kan er niks mee. Het neemt de verantwoordelijkheid bij u en mij weg. Hieronder had ik aangegeven wat ik ervan vond. Ik wil niet dat YouTube voor me censureert. Internetvrijheid en vrijheid van meningsuiting, nietwaar? Ik vind de opstelling van YouTube ontoelaatbaar. Laat ons zelf denken en handelen. Hoe politiek is YouTube? Op het veelzijdige YouTube is via Riposte Laïque de video nog te vinden. Dus nu gelinkt naar een andere vindplaats. Dit maakt de censuur door YouTube des te raadselachtiger. Wat maakt deze video bijzonder? 

Als men zegt dat iets schokkend is, dan wordt het schokkend. Ook als het dat niet is. Het is zo makkelijk. Men tikt bij YouTube in mort au juif paris. Voilá. Een video van La Francais Metis (mesties) met als motto Anti Racaille (gespuis, zoals president Sarkozy ooit opmerkte), Anti Islamiste. De initiator noemt zich Freysinger Wilders. Samengesteld uit de Zwitserse Oskar Freysinger en onze Geert Wilders. De referentie is veelzeggend.

Het verhaal is duidelijk. Omdat de moskee te klein is wordt er op straat gebeden in la rue des Poissonniers. Dat mag niet meer, ook omdat een straat niet zomaar afgesloten kan worden voor verkeer. De socialistische burgemeester Bertrand Delanoë van Parijs biedt een voormalige kazerne als alternatief. Onder scanderen van leuzen trekken de moslimmannen daarheen. Vanwege zijn homosexualiteit werd Delanoë in 2002 neergestoken door de werkeloze Algerijn Azedine Berkane.

Pierre Cassen is een Franse Wilders die types als Freysinger Wilders motiveert. Drijvende kracht achter de site Riposte Laïque. Ofwel het actieve antwoord of de tegenaanval van de wereldlijkheid. Sterk gelieerd aan het katholieke extreem-rechtse gedachtengoed van de grote gezinnen, UFAL. Het ruikt niet fris. Onder het mom van constitutie, democratie, ongewenste vermenging van kerk en staat wordt de werkelijkheid bijgekleurd. En de waarde van het laïcisme gereduceerd tot een strijd tegen de islam. En als alibi voor het jodendom.

Burgerrechten, pluriformiteit en laïcisme verdienen meer. Complicatie is dat Pierre Cassen en zijn beweging goede argumenten hebben. De snelle opkomst van de islam in Europa heeft voor groeistuipen en onrechtvaardigheden gezorgd. En voor onwennigheid en overgave bij autoriteiten. Dat dient gecorrigeerd. Probleem is dat de anti-islamisten het als enigen krachtig in het openbaar zeggen. Ook in Nederland. Het valt gewone burgerrechtenactivisten te verwijten dat ze het initiatief hebben gelaten aan de anti-islamisten.

Wanneer wordt de snelwegschutter gepakt?

Nederland kent de snelwegschutter en Wenen de Heckenschütze, de scherpschutter. Deze laatste jaagt sinds 25 augustus de Weners angst aan met een luchtdrukgeweer. Het aantal slachtoffers is tot nu toe 21. Ze hebben geen levensgevaarlijke verwondingen, maar blauwe plekken en bloeduitstortingen. Evenals bij de Nederlandse snelwegschutter ontbreken concrete aanwijzingen. In Wenen is in totaal 22.000 euro uitgeloofd voor de gouden tip. In Nederland 10.000 euro.

Er zijn verschillen. In de Oostenrijkse hoofdstad spreekt woordvoerder Mario Hejl van de Weense politie van een bijzonder verraderlijk en laffe misdaad, besonders hinterlistige und feige Straftat. In Nederland verklaart minister Opstelten op 2 september dat er wellicht helemaal geen snelwegschutter bestaat. Ook omdat technisch onderzoek geen enkel spoor opgelevert. Zo zijn er geen kogeltjes of andere projectielen gevonden. Sommigen denken dat deze draai van de KLPD een meesterzet is om de snelwegschutter uit de tent te lokken. Maar da’s drie weken later nog niet gebeurd.

Washington D.C. kende gedurende drie weken in oktober 2002 de Beltway sniper, de ringwegschutter. Er vielen toen 10 doden. De twee daders John Allen Muhammad en de minderjarige Lee Boyd Malvo werden toen opgepakt. Muhammed is in 2009 ter dood gebracht en Malvo kreeg zesmaal levenslang zonder kans op vrijlating. Verschil is dat er in Wenen en Nederland nog geen doden zijn gevallen. Muhammed schoot met een halfautomatische Bushmaster AR-15. Da’s van een andere orde dan een luchtdrukgeweer.

De schutters en de reacties erop leren ons iets over de verschillende landen. In de VS gaat het over leven en dood, geconcentreerd in drie weken, vallen er tien doden, volgt de klopjacht de regels van de thriller met vraag en antwoord-spel en volgt een afronding met een held die het raadsel oplost. In Oostenrijk wordt de mensen schrik aangejaagd, een psychologe geraadpleegd en de premie verhoogd,  maar is er geen sprake van levensbedreigende situaties. En Nederland? Wij weten niet eens of we eigenlijk wel een schutter hebben.