Boris Nemtsov vermoord. Maakt het verschil voor Europa?

Rusland kent een verticale machtsstructuur waar de leider alles beslist. Dus de annexatie van de Krim, de geheime oorlog in Oekraïne die allang niet meer geheim is of de moord op de oppositiepoliticus Boris Nemtsov. Op een plek die het centrum van de macht symboliseert. Hij verzette zich tegen de rol van Rusland in Oekraïne en sprak zich daar in het openbaar tegen uit. Nemtsov heeft het niet overleefd. Voor Russen die zich de Soviet-Unie herinneren komt de moord niet onverwachts. Het past exact in het systeem.

Alleen het Westen reageert telkens zo raar. Bij elke calamiteit doet het alsof het verrast wordt. Terwijl het duidelijk is wat er op dit moment in Rusland aan de hand is en wie er aan de touwtjes trekt. Voor wie de ogen open houdt. Vraag is wat droeviger is, de weg die Rusland ingeslagen is of het wegkijken van het Westen.

Moslimradicalen vermoorden atheïstische blogger in Bangladesh

Daar gaan we weer. De in de VS wonende, maar uit Bangladesh afkomstige atheïstische blogger Avijit Roy is in dat land door een woedende menigte radicale moslims in stukjes gehakt. Niemand van de omstanders greep in. Vrijdenkers hebben het niet makkelijk in moslimlanden. Niet alleen zijn ze niet veilig voor extremisten die ruim baan hebben, maar de politie beschouwt het niet als taak om bescherming te bieden. Demonstranten eisen dat de autoriteiten de daders opsporen en berechten. De echtgenote van Avijit Roy kon ternauwernood ontkomen. Atheïsme, secularisme en vrijdenken zijn begrippen die slecht begrepen worden in moslimlanden.

Als geest van Jan Salie door Europa waart, wat moeten we ermee?

jansalieachtig: beroerd, bloedeloos, dweperig, flauw, fleps, futloos, gammel, gezapig, halfslachtig,
krachteloos, laks, lam, lamlendig, lauw, lens, loom, lullig, lusteloos, machteloos, mat, mild, moe, murw, nalatig, paf, plat, slapjes, sloom, vermoeid, verslapt, week, wekelijk, zacht, zwak.

Waart Jan Salie door Europa? De personificatie van de 19de eeuwse lamlendigheid die Potgieter in 1841 in het verhaal ‘Jan, Jannetje en hun jongste kind’ verwoordde. Het kind Jan Salie wordt uit huis -in een hofje- gedaan door de ouders die het 17de eeuwse Nederland verbeelden. Als de geest van Jan Salie het overneemt, dan regeert de lamlendigheid. Dat moet voorkomen worden. Die machteloze halfslachtigheid, de lakse lulligheid, de lome nalatigheid, de weke zwakheid. Valt vooral West-Europa anno nu te karakteriseren als Jan Salie?

Twee voorbeelden: 1) De angst van universiteiten, musea en festivals dat leidt tot het afgelasten van lezingen of symposia over de vrijheid van meningsuiting vanwege een mogelijke dreiging. Vandaag werd bekend dat een lezing op 17 maart van Lars Vilks aan de Zweedse Karlstad Universiteit is afgelast omdat de veiligheid van de aanwezigen niet kan worden gegarandeerd. De lezing hoeft niet meer gehouden te worden. Het punt is al gemaakt, niemand komt meer vanzelfsprekend op voor de vrijheid van meningsuiting. 2) De angst van Europa om weerstand te bieden aan het Rusland van Putin. Het durfde niet optreden toen de Krim onrechtmatig werd geannexeerd en treedt nog steeds niet passend en besluitvaardig op tegen de Russische agressie in Oekraïne.

Hebben we met een vroeg 21ste eeuwse Jan Salie een oud fenomeen in een nieuw jasje te pakken dat onze tijd personifieert? Maar hoe is dat dan ontstaan? Is het ingegeven door de angst om onze welvaart vast te houden en die koste wat kost niet te verliezen omdat we vermoeden dat het economisch nooit meer zo goed wordt als het was? Maakt het spelen op zekerheid door het vertragen van de achteruitgang ons reactief, voorzichtig en defensief? Nee, zo erg is het gelukkig niet. Vele burgers nemen initiatieven en veroveren nieuwe werelden. Maar juist dat gaat ten koste van de oude werelden waar politici, bestuurders en directeuren in opereren. Ze weten zich geen raad met de aanpassing aan nieuwe omstandigheden. En tonen in afwachting lamlendigheid.

Foto: Willem van de Velde (II), Het kanonschot. Omstreeks 1680. Collectie: Rijksmuseum Amsterdam.

VVD’er Verheijen uit kamer. Wegens ‘niet passend integriteitskader’

‘Deze Commissie concludeert vandaag dat alles bij elkaar opgeteld de feiten en de dynamiek rondom mijn persoon niet passen in het integriteitskader van de partij’ aldus Mark Verheijen in een verklaring. Hij treedt vandaag af als lid van de Tweede Kamer voor de VVD. Wie zo’n zin voor z’n rekening neemt dient ook af te treden wegens het omkeren van de wereld en de vlucht in wollig taalgebruik. Het integriteitskader past niet.

In zijn verklaring geeft Verheijen niet volmondig toe dat hij fout handelde. Hij doet het voorkomen alsof het hem overkomen is. Als passief slachtoffer. Hij draait het zelfs om door te stellen dat hij ‘zich niet herkent’ in de in de openbaarheid gekomen onregelmatigheden. Verheijen zou een slachtoffer van beeldvorming zijn. Tja, dat is nou precies het probleem met hem. Mark Verheijen herkent zijn eigen fraudeleus handelen niet en is daarom ongeschikt als volksvertegenwoordiger. Uiteraard treedt hij onder dwang van de VVD-leiding af om de campagne voor de Provinciale Verkiezingen niet in de weg te zitten. Afwachten is welke functie de VVD straks als beloning voor zijn goed gedrag in petto heeft. Als het maar binnen het integriteitskader van de VVD past.

Foto: Verklaring van Mark Verheijen op VVD.nl, 27 februari 2015.

Bedrijfsfilm Berenschot saai en ouderwets. Parodie of serieus?

Is dit serieus bedoeld of is het een parodie? Organisatieadviesbureau Berenschot heeft mogelijk verstand van openbaar bestuur, maar lukt het niet een wervend filmpje te organiseren. Wat is dit saai en gedateerd. Vooral, wat slecht geacteerd. Wethouder Hekking anno 1980 oogt er hedendaags bij. Waarom doet Berenschot dit de eigen medewerkers aan? Ze zijn hiervoor duidelijk niet opgeleid of in de wieg gelegd. Het is zelfoverschatting om te denken dit zelf te kunnen. Ook de regie is een race naar de bodem. De maker reconstrueert Ontdek je plekje uit 1975 dat schijnbaar achteloos de randen van de Uithof in beeld vangt. Met muzak uit de oude doos.

Berenschot vergeet dat het zelf onder een vergrootglas ligt als het publiciteit zoekt via YouTube. Wat is er in Berenschot gevaren? Is dit werkelijk zoals dit bureau zich aan een breed publiek wil tonen? Dat valt bijna niet te geloven. Integriteit betekent ook iets afbeelden dat in overeenstemming is met de realiteit. In dit filmpje voegt het bureau iets toe dat afbreuk doet aan de betrouwbaarheid: amateurisme en oubolligheid. Hoogste tijd dat Berenschot de mediastrategie eens goed tegen het licht houdt. Om er zelf beter van te worden.

De botte bijl van de islam: moslims vernietigen kunst in Nineve

Jihadisten van ISIS vernielen kunstschatten in een museum in Nineve bij het Irakse Mosoel. Ooit de grootste stad ter wereld. Rond 700 voor Christus was Nineve op zijn machtigst. Deze moslims lijken er volop plezier aan te beleven. ISIS is zo dol op onthoofdingen dat het dat bij gebrek aan mensen nu ook op standbeelden toepast. Straks gaan ze bij gebrek aan hoofden elkaar nog te lijf. Is het schandalig wat ze doen? Het antwoord is een kwestie van perspectief. Voor wie niets goeds verwacht van de islam bevestigen ze het beeld van een intolerante, onwetende en in zichzelf gesloten gemeenschap. Het zijn in elk geval geen cultuurliefhebbers.

Mogelijk zullen deze islamisten dat zelf anders zien. Ze plaatsen zich -waarschijnlijk onbewust- in de traditie van de beeldenstormers. Zoals die de kerken in 1566 trof toen de protestanten met hun hamers rondtrokken. Religies denken door hun hooghartig karakter en hun beroep op het hogere het altijd beter te weten. Daar is geen kruid tegen gewassen. Alleen jammer dat religies het plezier van anderen zo steeds weer vergallen.

Oorlog is pas oorlog als er ‘oorlog’ op staat: Oekraïne

De zwakte en het gebrek aan democratie van de EU, wat valt daar nog aan toe te voegen? Nog dwazer is dat de regering in Kiev evenmin de dingen bij de naam noemt en de oorlog van Rusland geen oorlog noemt, maar ‘terroristische acties’. Zelfs handel blijft drijven met de Russische Federatie en om de vrede te redden op eigen grondgebied samenwerkt met een Russische kolonel-generaal Lentsov. Maakt deze halfslachtige opstelling Oekraïne geloofwaardig? Ach, het heeft weinig speelruimte, maar een corrupt Oekraïne houdt de EU zeker niet bij de les. Rusland vlucht van allen nog het meest weg in dubbelhartigheid. Oorlog is al te vaak ontkenning.

Foto: Tweet van Chappatte Cartoons, 26 februari 2015. Credits: Pat Chappatte.

Cornielje: Gelderland bepaalt waar u woont, werkt en recreëert

De provinciale verkiezingen naderen en da’s te merken. Op 18 maart zijn de stembussen open. Provinciale politici laten van zich horen om hun belang te benadrukken. Namens de provincie Gelderland presenteert commissaris Clemens Cornielje (VVD) een provinciale stemwijzer en in zijn enthousiasme komt hij met een nieuwtje: ‘[..] de provincie Gelderland bepaalt waar de mensen kunnen wonen, waar ze kunnen werken, waar ze kunnen recreëren, waar er natuur is, waar de bedrijfsterreinen komen [..]’. Dus in Gelderland kunnen de inwoners voortaan niet zelf bepalen waar ze gaan wonen, werken of recreëren. Dat doet de provincie voor ze.

In Arnhem wordt ‘1984’ werkelijkheid. Dus kruis gerust de partij van uw keuze aan, verschil maakt het niet. Gelderland bepaalt immers waar u woont, werkt en recreëert. Deze provincie heeft ook een verkiezingskrant uitgebracht met nog een nieuwtje: alle (!) partijen staan erin aangegeven waarop gestemd kan worden en de mensen kunnen ‘zo’ dit digitale papier aanklikken voor informatie. Een technische doorbraak! Gelderland heeft met Cornielje de commissaris die het verdient. Vraag is of hij exact verwoordt waar hij voor staat.

Tinkebell ‘speelt geen spelletjes’ met Fedi Amiri. Ze maakt kunst

Is de uitgezette Afghaanse asielzoeker Feda Amiri door Nederlandse autoriteiten mishandeld in het vliegtuig naar Kabul? De Volkskrant vat de eerdere beschuldiging samen: ‘Dochter Tamana hield afgelopen weekeinde tegenover vrienden vol dat haar vader op 6 januari in het vliegtuig een beenbreuk heeft opgelopen, een zak over zijn hoofd heeft gekregen en daarna in de aankomsthal van vliegveld Kabul door stress en trauma ineen is gezakt.’ Het lijkt verzonnen. In elk geval kan die lezing van Feda Amiri niet objectief bevestigd worden.

Kunstenares Tinkebell -een pseudoniem van Katinka Simonse- die het Nederlandse ‘inhumane asielbeleid’ aan de kaak wil stellen met een film lijkt ook slachtoffer van het toneelstukje dat Feda en Tamana Amiri met behulp van vrienden in Kabul hebben opgevoerd door de aandacht die ze aan de vermeende mishandeling gaf.

Vandaag reist Tinkebell met de dochter terug naar Nederland. Ze noemt het een kunstproject: ‘Maar alles wat ik doe kan een kunstproject worden, dat doe ik al vijftien jaar.’ En: ‘Ik ben geen journalist. Er wordt nu teveel naar mij gekeken alsof ik journalist ben. Ik had het ChristenUnie-Kamerlid Voordewind aan de lijn, die bang was dat ik hem gemanipuleerd heb. Dat is echt niet zo. Ik zou het heel erg vinden wanneer mensen nu aan mijn integriteit twijfelen. Ik heb geen spelletje gespeeld, zo zit ik niet in elkaar. Ik heb gewoon in documenten en in film de afgelopen weken vastgelegd wat ik allemaal heb meegemaakt. Maar ik ben geen journalist‘.

Kunstenares Tinkebell doet niet aan waarheidsvinding en journalistiek, maar uitsluitend aan kunstprojecten. De kunst van Tinkebell draait exclusief om de kunst van Tinkebell. Dat u het weet voor de volgende keer.

Oekraïne: in de schaduwoorlog is tijd ruimte. Klok tikt voor allen

Een hoofdredactioneel commentaar in de Washington Post vat de opstelling van het Westen samen. Het Westen zegt steeds onverzettelijk te worden, nadat de Russen iets gedaan hebben dat ze volgens de afspraken van de Helsinki Final Act 1975, het Boedapester Memorandum 1994, Minsk-I 2014 of Minsk-II 2015 niet hadden mogen doen. Maar wat ze toch doen en waar ze vervolgens ongestraft mee wegkomen. De fout van president Obama, kanselier Merkel en al die andere Europese leiders is dat het steeds weer breken van de eigen woorden de afschrikking niet dient. Zodat de Russen doorgaan met hun militaire expansie.

De westerse strategie is er een van kleine stappen. Door te dreigen en vervolgens niets te doen proberen de Europese leiders de Russische agressie te vertragen. Een gisteren via de Russische oppositiekrant Novaya Gazeta uitgelekt Russisch plan voor Oekraïne geeft aan waar het Rusland om gaat: het veiligstellen van de eigen economische en politieke invloed. De rest is bijzaak die alleen via de Russische propaganda verspreid wordt om dat eigenbelang aan het zicht te onttrekken en publieke steun te mobiliseren. Het plan ontzenuwt ook de officiële Russische verklaring dat een Russische reactie ingegeven werd door een zogenaamde staatsgreep tegen toenmalig president Janoekovitsj. Het plan lag al klaar voor diens val in februari 2014.

In de asynchrone oorlog wurgt de Russische Federatie met inzet van alle moderne conventionele wapens die het ter beschikking heeft langzaam het Oekraïense leger dat vastberaden stand houdt tegen de overmacht, maar telkens nederlagen moet slikken. Het Westen heeft feitelijk voor Oekraïne een wapenembargo ingevoerd en probeert Rusland economisch te wurgen, zoals Alexei Bayer overtuigend aantoont. Maar met het huidige tempo van sancties, lage olieprijzen en een lage roebel duurt het nog een half jaar voordat Rusland op een kwetsbaar en onomkeerbaar punt komt dat het nog reserves voor zes maanden heeft. Een proxy-war in tijd.

De Russisch-Oekraïense oorlog is een strijd geworden waarin geen van de betrokken partijen zijn doel kan bereiken. Het is een oorlog met uitsluitend verliezers. Van de buitenstaanders is China een strategische winnaar dat de komende jaren een moegestreden en verzwakte Russische Federatie in het Verre Oosten zal oprapen. Putin blijft halverwege hangen tussen ondermijning van Oekraine en verzwakking van Rusland. Oekraïne bereikt geen eenheid en blijft hangen in corruptie en een langzame mars in de richting van de EU. President Obama is opnieuw te kijk gezet als aarzelend en afwachtend en Europa als zwak en besluiteloos.