Tweede Kamer houdt hoorzitting over het ‘bankenbeleid breed’

De SP heeft een hoorzitting aangevraagd over het bankenbeleid breed zoals de journalist opmerkt. Da’s toegekend. De Tweede Kamer heeft nu de kans om over het bankenbeleid breed te praten. Dat gaat verder dan 100.000 euro salarisverhoging van bestuurders van ABN AMRO of het ogenschijnlijk onvoldoende toezicht van de commissarissen van ABN op hun bank. Inclusief het door de vingers zien van corruptie. Of over het opereren van minister Jeroen Dijsselbloem. Politiek allemaal heel belangrijk, maar volstrekt niet belangrijk om de banken op een ander spoor te brengen. Een hoorzitting over het bankenbeleid breed geeft de Tweede Kamer de kans om over de verziekte cultuur van de financiële sector te praten en over de geldschepping door banken. Het is te hopen dat de Tweede Kamer deze kans grijpt en zich goed informeert om de structurele vragen te stolen die verder gaan dan de incidenten over arrogante bankbestuurders. Hoe irritant ze ook zijn.

Het vervolgverhaal van Van Gogh, familie Keunen en Galerie Kesk

Toeschrijvingen van schilderijen zijn voor discussie vatbaar. Is een Rembrandt een Rembrandt of een Van Gogh een Van Gogh? Het maakt nogal wat uit voor de waarde. Sophie en Klaas Elzinga van Galerie Kesk (‘exclusieve kunst van hoge kwaliteit voor iedereen’) in het Friese Workum vertegenwoordigen de familie Keunen die in het bezit is van vier mogelijke Van Goghs. Maar hoe reëel is de claim die al sinds 1997 loopt?

Pieter van Os zette het in september 2014 in NRC op een rijtje. De vier werken zijn onderzocht in het Restauratieatelier Amsterdam en het toenmalige Instituut Collectie Nederland, maar namens het Van Gogh Museum deelde Louis van Tilborgh in 2006 de familie Keunen mee dat de werken niet aan Van Gogh kunnen worden toegeschreven. Hij heeft vooral stilistische bezwaren die los van de onderzoeksresultaten staan.

Maar de Elzinga’s geven niet op in deze langlopende geschiedenis. Sophie zegt dat het niet om geld gaat, maar om het principe van erkenning. Ze meent zelfs dat door de uitblijvende toeschrijving door het Van Gogh Museum het erfgoed van Vincent van Gogh verkwanseld wordt. Nogal een aantijging. Vermoedelijk denken Louis van Tilborgh en het Van Gogh Museum hetzelfde over Sophie en Klaas Elzinga, en de familie Keunen.

Onderzoeksteam vraagt getuigen om informatie over MH17

Het OM verzoekt voor het internationale onderzoek naar de schuldvraag in een openbare oproep getuigen te reageren die informatie of foto-of videomateriaal hebben over het neerschieten van de MH17 boven Oost-Oekraïne. Het gezamenlijke onderzoeksteam (JIT) vraagt informatie over de BUK die werd vervoerd in door separatisten gecontroleerd gebied. En over de identificatie van betrokkenen, de lancering en de bevelvoering.

Betrokkenheid van pro-Kremlin separatisten bij het vervoer van BUK-raketten rond 17 juli 2014 wil niet zeggen dat ze de raket ook lanceerden. Een scenario dat onbesproken blijft is dat vanaf Russisch grondgebied vlak over de grens door een onderdeel van het Russische leger dat het commando voerde over het BUK-systeem de enkele tientallen kilometers verderop staande raket van het uit verschillende delen bestaande BUK-systeem is gelanceerd. Als dat zo is, dan zijn vragen naar de bevelvoering op de locatie in Oekraïne waarnaar wordt gevraagd weinig relevant. Of dat iets zegt over het spoor dat het JIT volgt is onduidelijk.

Museum Oud-Amelisweerd verzoekt Amersfoort om vervroegde uitbetaling subsidie

Zoals voorspeld gaat het niet goed met de bedrijfsvoering van Museum Oud-Amelisweerd (MOA) in Bunnik. De voorwaarden om het kunnen realiseren werden gaandeweg zo aangescherpt dat het de bedrijfsvoering in een rijksmonument praktisch onmogelijk maakte. Die randvoorwaarden blijven het museum achtervolgen. In de Utrechtse raad zetten VVD en D66 in 2011 en 2012 fundamentele vragen bij de onderbouwing van de exploitatie. VVD: ‘Helaas hangt het exploitatiemodel van het nieuwe museum, zoals dat aan de Utrechtse gemeenteraad is gepresenteerd, aan elkaar van onrealistische aannames.’  Vanaf het begin was duidelijk dat het Museum Oud-Amelisweerd tegenslagen niet op zou kunnen vangen vanwege ontbrekende reserves.

Bestuur MOA heeft het college van Amersfoort nu gevraagd het subsidieschema aan te passen (zie boven), met als belangrijkste verandering dat er over 2015 niet 100.000, maar 258.341 euro uitgekeerd wordt. Het verzoekt de subsidies over 2020 en 2021 in 2015 uit te betalen. Amersfoort gaf het museum in 2011 een bruidsschat van 1 miljoen euro mee die in 10 jaar zou worden uitgekeerd. Om bij een faillissement niet het hele bedrag kwijt te zijn. Bestuur MOA stelt het voor dat het verzoek om subsidies eerder uit te betalen door incidentele tegenslagen wordt bepaald. Zoals een latere opening en oplevering van het Koetshuis.

De aanpassing voor het subsidieschema Museum Oud-Amelisweerd staat op de agenda (De Ronde) voor 31 maart 2015 van de Amersfoortse raad. Wethouder Pim van den Berg brengt het voorstel in. Het voorstel is een mix van optimisme en pessimisme die karakteristiek geworden is voor de plannen van het Museum Oud-Amelisweerd. Het bevat een optimistische kijk die vermoedelijk door directie en bestuur MOA aangeleverd is -en in het voorstel verwerkt- waarvan men zich af kan vragen hoe objectief de informatie is. Er schemert de waarschuwing van de wethouder doorheen: ‘MOA heeft een aangepaste begroting opgesteld, indien sprake zou zijn van een betaalschema van 8 jaar. Daaruit blijkt dat de begrote inkomsten van derden fors zijn en wellicht aan de optimistische kant.’ Heeft de Amersfoortse raad nog ruimte om zich hierover uit te spreken?

Foto: Schermafbeelding uit raadsvoorstel ’Aanpassing subsidieschema Museum Oud Amelisweerd’ van het college van de gemeente Amersfoort.

Weemoed 1908: Nederlands meisje in landschap

Wat zien we hier? Dat weten we niet precies. In elk geval een Nederlands meisje in klederdracht dat speelt. Ze heeft een draad in haar rechterhand. Aan die draad zit iets vast. Maar wat? Is het een kikker of een worm? Het beeld legt haar een overpeinzing op. Ze wordt er wijs van. Een haven of rivierarm vormt een landschap. Het jaar is 1908. De Duits-Oostenrijkse fotograaf Heinrich Kühn is de maker. De bezitter is het Amerikaanse J. Paul Getty Museum. Wat maakt deze foto zo aantrekkelijk, of liever aantrekkend zodat we haast naar binnen gezogen worden? We kijken naar iets dat we tegelijk kennen en niet kennen. Maar hoe het precies zit weten we niet. Daarom blijven we kijken. Om te ontdekken. Ach, een meisje in 1908 dat nog een leven voor zich heeft. De foto wekt weemoed op. Treurnis omdat wij ook aan die waterkant staan. Zien we onszelf? Wie weet.

Foto: Heinrich Kühn, ‘Dutch Girl in Landscape’, 1908. Collectie: J. Paul Getty Museum.

Raad Oude IJsselstreek wil burgemeester Alberse (PvdA) kwijt

Het rommelt in de politiek van de Gelderse gemeente Oude IJsselstreek. Maar een oplossing is in zicht. De volledige raad steunde op 26 maart in een motie het plan van Annelies Verstand (D66) om met een schone lei te beginnen. Het college van B&W dient dan af te treden vanwege de verziekte bestuurscultuur om zo bij te dragen ‘aan een duurzame oplossing‘. De wethouders Jan Finkenflügel, Peter van de Wardt en Bert Kuster zijn daartoe bereid, maar burgemeester Hans Alberse (PvdA) niet. Hij is al sinds 2006 burgemeester van Oude IJsselstreek en is niet van plan om uit eigen beweging op te stappen. Hij wil zelf onderdeel zijn van een frisse start en blijven zitten. Ook de PvdA ondersteunde de motie. Alberses positie lijkt onhoudbaar. Wordt vervolgd.

Antiek Boeddha-beeld weg uit Boedapest. Nu terug naar China?

Is de conclusie dat China dit duizend jaar oude Boeddha-beeld niet op kan eisen omdat de wet daarin niet voorziet? Lex Boon van NRC achterhaalde de Nederlandse eigenaar die liever compleet anoniem was gebleven, een Amsterdamse architect. Voor de zekerheid haalde hij het beeld terug van een expositie in het Hongaars Nationaal Historisch Museum in Boedapest. Reden was dat de inwoners van het Zuid-Chinese dorp Yangchung claimden dat de Boeddha in 1995 uit hun dorp was gestolen. De eigenaar die zegt het beeld in 1996 te goeder trouw te hebben gekocht stelt zich schappelijk op. Of was het eerder gekocht, de feiten hierover zijn niet eenduidig. De eigenaar wil het beeld teruggeven aan het dorp, niet aan een Chinees staatsmuseum dat er toch maar goede sier mee maakt. Roofkunst of geen roofkunst? In 1996 bestonden er geen restricties voor uitvoer van dit beeld uit China. Maar als het om hetzelfde beeld gaat, dan werd het wel uit Yangchung gestolen.

Vice News: Wapenhulp aan Oekraïne? Hoeveel zin heeft dat?

Zelfs wie er om ideologische redenen van overtuigd is dat het Oekraïense leger bewapend moet worden om weerstand te kunnen bieden aan de Russische agressie ziet nadelen. Vice News schetst ze. Er bestaat een gemengd beeld van de kracht van het Oekraïense leger. Het gaat er maar net om welke kant benadrukt wordt.

Er is structurele zwakte van de Oekraïense legerleiding die bestaat uit ouderwetse, starre Sovjet-strategieën, gebrek aan bijscholing en Russische spionnen op het hoogste niveau die de doelmatigheid van het Oekraïense leger in de eerste fase erg hebben gehinderd. Geschiedschrijving moet uitwijzen of de Russische spionnen ook bij de overgave van de Krim in maart 2014 een doorslaggevende rol speelden. President Porosjenko beweert dat in 2012 80% van de medewerkers van de Oekraïense geheime dienst SBU door het Kremlin was gerecruteerd. Daarnaast was door corruptie bij de inkoop en het onderhoud van legermateriaal onder de vorige presidenten de slagkracht van de krijgsmacht ernstig aangetast. Vorig jaar moesten Oekraïense soldaten hun eigen uitrusting kopen voordat ze naar het slagveld afreisden omdat het er gewoonweg niet was.

Er is structurele sterkte van de Oekraïense strijdkrachten die de pro-Kremlin separatisten -naar schatting nu zeker 80% reguliere Russische militairen- tot stand heeft weten te brengen en veel schade heeft berokkenend. De Poolse analist Adam Michnik meent zelfs dat president Putin zijn tanden breekt op Oekraïne en het zijn Afghanistan wordt. Om het moraal te schragen zei Porosjenko deze week dat het Oekraïense leger door zijn ervaring op het slagveld tot de vijf sterkste legers van Europa behoort. Vermoedelijk na Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië. Gemotiveerde vrijwilligersbataljons worden langzaam in de reguliere krijgsmacht geïntegreerd, maar hun commandanten vertrouwen nog steeds de politieke en militaire leiding niet.

Er resteert een gemengd beeld. Vraag is voor wie de tijd in het voordeel speelt. Da’s Oekraïne. Rusland had de Oekraïne-campagne in jaren voorbereid, inclusief de bezetting van de Krim, terwijl Oekraïne in maart 2014 bijna vanaf nul een leger moest reconstrueren. Toch lukte het Rusland niet de proxy-oorlog in Oost-Oekraine beslissend te winnen. Sancties kunnen ook een rol hebben gespeeld omdat ze het Kremlin angst aanjaagden. Volgens oppositieleider Alexei Navalny waren de Russische legers anders doorgestoten naar Odessa.

Moet het Oekraïense leger bewapend worden door het Westen? Duitsland blokkeert het tot nu toe vanwege de paradox dat het zelf militair geen weerstand kan bieden aan Rusland. Ulrich Speck legt uit hoe de Duitse militaire zwakte slecht uitpakt voor Oekraïne. Dit land moet het vooralsnog zelf opknappen. Mondjesmaat geholpen door het Westen gaat dat met hangen en wurgen en ten koste van vele slachtoffers. Oekraïne vervolgt haar koers richting Europa en komt steeds verder van Rusland af te staan. Dat zich op haar beurt steeds meer afzondert. Als het Oekraïense leger de eigen zwakte weet te overwinnen door hervormingen en het aanleren van moderne tactieken waarbij het Westen helpt, dan heeft het de belangrijkste slag gewonnen.

De ondragelijke lichtheid van VVD’er Halbe Zijlstra. Over dictators

Winston Churchill draait zich om in z’n graf als VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra aan het woord is. Zijlstra zegt vandaag in een interview met De Volkskrant dat ‘Nederland dictators aan de randen van Europa voortaan niet meer met opgeheven vinger tegemoet moet treden’. Hij is ervoor ‘de coöperatie te zoeken met het regime omdat het in ons veiligheidsbelang is’. Halbe Zijlstra’s pragmatiek gaat over grenzen en maakt alles relatief.

De kritiek van onder andere Bram van Ojik (GroenLinks) spitst zich toe op de mensenrechten. In een tweet zegt hij: ‘VVD zet vlak na asielrecht nu ook de mensenrechten bij de vuilnis. Dat kan geen toeval zijn, zou Schippers zeggen.’ Buitenlandwoordvoerder Michiel Servaes van de PvdA zegt: ‘Wij willen en kunnen onze idealen en waarden dus niet achterlaten op Schiphol als we naar het buitenland reizen.’ In een tweet noemt Servaes de opmerkingen van Zijlstra ‘kil, kortzichtig & contraproductief’. Sjoerd Sjoerdsma van D66 reageert in een tweet: ‘Regeerakkoord: in bilaterale samenwerking bevorderen we de mensenrechten.’

Hoofdzaak waarom Zijlstra’s voorstel slecht doordacht is en niet deugt is niet de ethiek van mensenrechten, idealen en waarden, maar doelmatigheid van buitenlands beleid. Europese landen moeten massamoordenaar Assad en agressor Putin geen legitimiteit geven, maar hun deze legitimiteit juist ontnemen. In gesprek gaan met autoritaire leiders suggereert dat er met hen rationeel en binnen de grenzen van de internationale rechtsorde gesproken kan worden over gedeelde waarden. Wat de strijd in Syrië en de Russisch-Oekraïense oorlog duidelijk maken is dat deze basis voor een gesprek ontbreekt. Assad en Putin ontkennen gewoonweg wat ze doen. Zijlstra gaat daar aan voorbij en biedt de autoritaire leiders legitimiteit die ze niet verdienen.

Het is zorgelijk dat Zijlstra zegt dat Nederland met dictators aan tafel moet gaan zitten. Niet zozeer omdat hij doel en middelen van het buitenlands beleid door elkaar husselt en daarin geen ruggengraat toont, maar het vermoeden voedt de strekking zijn eigen woorden niet te doorgronden door nonchalant proefballonnetjes te lanceren. De socioloog Halbe Zijlstra zakt met deze uitspraak ethisch, intellectueel, filosofisch en politiek definitief door het ijs. Hij laat zich kennen als een handige jongen die hoog gestegen is in de hiërarchie van de VVD, maar uiteindelijk de inhoud mist om die functie evenwichtig te kunnen uitoefenen. Het baart zorgen over de selectie en de bedrijfsvoering van de politiek als lichtgewichten als Halbe Zijlstra zo hoog kunnen stijgen.

Foto: Tweet van D66’er Sjoerd Sjoerdsma, 28 maart 2015.

Gongslag: Stedelijk Museum markeert marketing met Matisse

Klappen voor jezelf. Zo kan het overduidelijk ook. Niets om je voor te schamen. Artistiek directeur van het Stedelijk Museum Beatrix Ruf opent op 26 maart met een gongslag de handel op de Amsterdamse beurs. Dat ter gelegenheid van de opening van de Matisse-tentoonstelling. Hoofdsponsor Rabobank Amsterdam slaat mee. Ruf lijkt er zelf wat beduusd van. Opvallend is dat bij de Engelstalige versie van het filmpje van AEX het algemeen directeur Karin van Gilst is die op de gong slaat. Ach, het dondert niet, een kniesoor die daar op let. Want deze klap is voor het Stedelijk Museum een daalder waard. Da’s de hoofdzaak. Het hoort erbij. Es klappt.