Integratie in Duitsland met Martin Huyn

Martin Hyun is een bekende Duits-Koreaan. Hij is vechter voor rechten van minderheden. Bijzonder is dat-ie de integratie van binnenuit bekijkt. Hij stelt zich naar alle kanten onafhankelijk op. Zijn kritiek geldt niet alleen iemand als Theo Sarrazin, maar ook voorstanders van integratie. Überheblichkeit, Spott und Arroganz, zegt hij over enkele integratie-deskundigen in een verslag van een Berlijnse bijeenkomst op 11 november 2010, Aanmatiging, Hoon en Arrogantie.

Op het symposium Zahlen machen Politik: Nutzen und Nebenwirkungen von Integrationsindikatoren werd onder leiding van Andrea Dernbach door Referent Andreas Kapphan, de Duits-Turkse Kenan Kolat en de Nederlandse sociale wetenschappers Han Entzinger en Ruud Koopmans gedebatteerd.

Hyun wordt slaperig van de wetenschappers met hun theoretische uitzettingen ‘Ich wurde schläfrig, als die Wissenschaftler von der Theorie sprachen und fast wäre ich eingeschlafen’, maar veert op als Kenan Kolat het woord krijgt ‘bis die Journalistin Kenan Kolat das Wort erteilte’. Alleen Kolat verbindt theorie en praktijk ‘Auf dem Podium war Kolat der Einzige, der das Wissen von Theorie und Praxis vereinte’ en spreekt authentiek.

Kolat bekritiseert dat gebrekkige kennis van het Duits bij autochtone kinderen als onderwijsprobleem en bij migrantenkinderen als integratieprobleem wordt gekenschetst. Er kritisierte, dass mangelnde Deutschkenntnisse bei biodeutschen Kindern als eine Bildungsfrage und bei Migrantenkindern als Integrationsfrage deklariert wird. Entzinger en Koopmans vinden het volgens Hyun waarschijnlijk verwonderlijk hoe impulsief en emotioneel Kolat dit verwoordt: Die beiden fanden es wahrscheinlich befremdlich, wie impulsiv und emotional Kenan Kolat an die Sache ging.
 
Martin Hyun maakt mijn inziens een terecht onderscheid tussen de deskundigen uit de sociale wetenschappen en ervaringsdeskundigen als hijzelf en Kenan Kolat. Entzinger en Koopmans die hoe goed ze het ook bedoelen van buitenaf tegen immigratie aankijken en het hele plaatje missen. Integratie wordt meer gediend door onafhankelijke en oorspronkelijke geesten als Huyn en Kolat. Zoals Hyun zegt ‘Theorie zonder praktijk is zonder geest’ en ‘Praktijk zonder theorie is zonder leven’. Theorie ohne Praxis ohne Geist ist und Praxis ohne Theorie ohne Leben.
 
Een NRC-artikel waarin Han Entzinger samen met Peter Scholten het kabinet veroordeelt voor zijn harde aanpak van de integratie onderstreept wat Martin Hyun beweert. Het bezit geen geest, is theorie zonder praktijk en stapelt mooie woorden zonder urgentie. Slaapverwekkend. Ook voor Nederland vertrouw ik meer op gezaghebbende migranten dan op deskundologen uit de sociale wetenschappen of ambtenarij. Ofwel, duizend maal liever Ahmed Marcouch dan Han Entzinger. Maar ik heb nog liever de Nederlandse evenknie van Martin Hyun of Kenan Kolat.

Foto: ‘Spirits of Korea‘ met jonge Koreanen in Duitsland

WikiLeaks openbaart VS-telegrammen

WikiLeaks begon op 28 november 2010 met de publicatie van 251.287 telegrammen van VS-ambassades. Waaronder 15.652 die als geheim zijn geclassificeerd. De publicatie gaat enkele maanden duren en zet de publieke opinie onder druk. Ook op sociale media. WikiLeaks noemt het Cablegate en motiveert de publicatie als volgt:
The cables show the extent of US spying on its allies and the UN; turning a blind eye to corruption and human rights abuse in “client states”; backroom deals with supposedly neutral countries; lobbying for US corporations; and the measures US diplomats take to advance those who have access to them.
This document release reveals the contradictions between the US’s public persona and what it says behind closed doors – and shows that if citizens in a democracy want their governments to reflect their wishes, they should ask to see what’s going on behind the scenes.

Telegrammen geven inzicht in de Amerikaanse politiek. Ze laten een gezicht zien dat een land liever niet toont. Het heeft een historie. Tekenend voor wat bondgenoten van de VS te wachten staat is een artikel dat beschrijft hoe de VS in Brazilië probeerde om gematigde moslims te winnen: Engaging moderate Muslims puts radicals on the defensive and opens conduits of communication that could lead to greater information about more distant elements of the community given over to greater radicalism. Work with friendly moderates should not be seen as separate from monitoring more threatening elements.
 
WikiLeaks heeft de hand gelegd op 230 geheime, 945 vertrouwelijke en 1846 ongeclassificeerde telegrammen van de VS-ambassade in Den Haag. Rutte en Verhagen kunnen zich maar beter goed voorbereiden als er telegrammen openbaar worden met een Amerikaanse visie op de Nederlandse politiek. Over gesprekken met en opinies over Wilders en de PVV. Of over Cohen en de PvdA. Het wordt een warme winter in Wikiland. Zoeken kan hier.

Forum: Tijd voor FOND-euro?

De euro verkeert in problemen. Gedachten over de opslitsing van de eurozone werden enkele jaren geleden nog weggehoond, maar worden langzamerhand realiteit. De zuidelijke eurolanden blijven achter en kunnen hun munt zoals vroeger niet devalueren. Dat noodventiel zit dicht.

De Duitse economie blijft groeien en stapelt de overschotten op. Met China trekt het de wereldeconomie. Gevolg is dat andere economieën van de eurozone spiegelbeeldig hun tekorten opstapelen. Duitsland kan om politieke en economische redenen niet afremmen om anderen ruimte te geven.

Her rentepercentage om geld te lenen is een indicatie hoe de sterkte van een economie wordt ingeschat. Kleine landen zijn daarbij in het nadeel vanwege een slechtere verhandelbaarheid. Er zijn drie landen die Duitsland goed kunnen volgen: Nederland, Finland en Oostenrijk.

Wat vindt u? Moet de eurozone gesplitst worden zodat sterke en zwakke landen apart een muntunie vormen? Denkbaar is dat Finland, Oostenrijk, Nederland en Duitsland samen zo’n nieuwe muntunie vormen. Geef uw mening.

Terugblik op een optimaal pragmatisch kabinet

In de aanloop naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer waarschuwde Frits Bolkestein in mei 2010 voor Job Cohen in een VK-opinieartikel. Volgens Bolkestein ‘verwende Cohen ten onrechte zijn moslims’. De kritiek is gerechtvaardigd, maar ook overbodig. Het gaat om de economie. Een terugblik op de voorspellingen.

I. Cohen was een onvaste premier geworden. Die verwachting was de reden dat ik met chagrijn en ellende in het hart VVD stemde. Bolkestein staat aan de zijlijn, maar Cohen vindt zichzelf nog steeds terug in de actuele politiek. Tamelijk verloren. Ze spelen dubbelrollen. Want in de jaren ’90 (vdve) beten ze niet door terwijl ze nu een beeld van bekwaam handelen trachten op te roepen.

Het gaat om economie, niet om integratie. Bolkestein en Cohen hebben niets gedaan om de uitwassen van het kapitalisme te dempen, laat staan de controle erop te versterken. Met hun medewerking is de inrichting van de maatschappij verhard en ontspoord in rationalisaties. Hun gepraat over islam en moslims was niet onwaar, maar irrelevant. Ze misten de hoofdzaak. Uit onkunde of moedwil.

Nederland had geen behoefte aan een rechts kabinet, maar aan een goed kabinet dat problemen aanpakte, moderniseerde en over de eigen schaduw heenstapte. Een centrum-rechts kabinet is er gekomen. Het was beter geweest als GroenLinks en D66 de plaats van de PVV hadden ingenomen. Mede doordat deze partijen aan de PvdA kleefden is het niet gebeurd.

Duidelijk is dat PvdA en Cohen door de fundamenteel foute interpretatie van de economie geen inbreng aan een goed kabinet hadden kunnen geven. ECB-president Jean-Claude Trichet zei in mei 2010 in een interview met het Duitse Handelsblatt dat bezuinigingen niet de economie kapotmaken, maar dat uitblijven van juiste fiscale en budgettaire maatregelen dat doen. Cohen miste dit aspect en plaatste zich buiten een kabinet. Niet door Uruzgan of integratie. Hij sleepte GroenLinks en in mindere mate D66 mee.

Wat moet een goed kabinet doen? Het dringt de invloed van banken terug zodat ze nationale staten niet meer in gevaar kunnen brengen. Het vergroot vrijheden van de burger en dringt de macht van de staat terug in het surveilleren, controleren en corrigeren van burgers. Het voert een gezonde fiscale en budgettaire politiek en handhaaft zo de geloofwaardigheid van de Nederlandse economie. Het combineert compassie voor de zwakkeren met werkzaamheid en zelfstandigheid van anderen. Het stopt tijdelijk de instroom van kansarmen zonder nationalistisch en xenofoob te worden. Het handelt doelmatig, treedt trefzeker op, geeft prioriteit aan het oplossen van problemen en zet het algemeen belang van Nederland voorop. Naar schatting wordt door Rutte 25% van deze minimumeisen gevolgd.

II. Welke partijen konden een goed kabinet schragen? In een coalitiesysteem gaat het om een coalitie die een meerderheid vormt in de Tweede Kamer. In pragmatiek kunnen uiteenlopende partijen elkaar treffen. Zodat aanpakken en oplossen van problemen de gemeenschappelijk noemer wordt. Ideologie wordt ondergeschikt. Motorblok VVD-CDA was vanaf voorjaar 2010 duidelijk. Vraag was wie er aan mocht schuiven.

De rol van de VVD was leidend. Het lag op koers voor een goed kabinet, maar wist ideologische afwijkingen niet achter zich te laten. Zoals de hypotheekrenteaftrek. De VVD kent op dit moment automatische reflexen die naar het verleden verwijzen. Het is een schaduw van een vrijzinnig liberale partij geworden.

Het CDA dat christelijke scherpslijperij achter zich kan laten is een pragmatische partij die alle kanten op kan buigen. De CU wordt bepaald door christelijke ideologie om met overtuiging pragmatische politiek te kunnen voeren. De CU kan nooit over de eigen schaduw heenstappen omdat het aan de bijbel haar bestaansrecht ontleent. De SGP is bestuurlijk zuiver en lijkt daardoor pragmatisch, maar streeft naar een theocratie. Het tegenovergestelde van pragmatiek.

De PvdA en Cohen hadden zelfs een half jaar later nog steeds een verkeerde opvatting over de rol van de economie, overheidsfinanciën en bezuinigingen. Erger is dat de PvdA onduidelijk in haar beweegredenen blijft. SP en GroenLinks zijn rechtlijniger. Maar dat maakte deze partijen nog niet geschikt voor regeringsdeelname. Van deze drie partijen had GroenLinks toch als enige in staat moeten worden geacht om door de pragmatische en open opstelling van Femke Halsema over de eigen schaduw heen te stappen. Dat lukte niet omdat zij onvoldoende afstand nam tot de PvdA.

D66 is in de kern een pragmatische partij die in verkeerd vaarwater is terechtgekomen. Koerswijziging lijkt mogelijk. Dan moet de macht verschuiven. Pragmatici als Alexander Rinnooy Kan of Hans Wijers zouden gemeenschappelijke grond met de VVD kunnen vinden. Onder meer in het vergroten van burgerrechten, het verkleinen van het belang van de staat en het moderniseren richting kenniseconomie. Jammergenoeg blijft Pechtold zijn partij gijzelen.

Resteert de PVV. Een partij die zich ideologisch profileert en onderscheidt van pragmatische partijen. Vraag is echter hoe dik dit ideologische vernis is. Omdat het eerder een instrument van politieke marketing is dan een kernwaarde kon de PVV buigen in de onderhandelingen met VVD en CDA. De PVV blijft een twijfelgeval, mede omdat het als organisatie zwak is. Affaires rond kamerleden wijzen daarop.

Conclusie is dat voor een goed kabinet een coalitie VVD-CDA-PVV realistisch was, maar een coalitie van VVD-CDA-D66-GroenLinks optimaal. Een onwaarschijnlijk scenario. Immers de combinatie van de meest vrijzinnige partijen die mogelijk was. Bovenal waren het de enige partijen die pragmatisme boven ideologie hadden kunnen stellen en in staat waren geweest om samen te opereren. Het is er niet van gekomen.

Foto: Marcel van Eeden, 5 september 2006 [1854] tekening; credits Marcel van Eeden

Van Agt waarschuwt

Dries van Agt, Laurens Jan Brinkhorst en Hans van den Broek waarschuwen voor de zoveelste keer in een NRC-artikel. Ze roepen de EU op om politieke wil te tonen en weerstand te bieden aan de VS inzake het Midden-Oosten. Dat de EU nog steeds geen politieke unie is lijken de oud-politici vergeten.

I. Wat is verantwoordelijkheid in een oorlogsgebied als het nabije Midden-Oosten? Is dat verantwoordelijkheid van een regering voor het eigen leger, voor de eigen bevolking, voor de eigen economie, voor de buren, voor de regionale vrede, voor de wereldvrede of voor de natuur in verband met atomaire, biologische of chemische wapens?

Welke grens is er aan mensenrechten? Waar eindigt de specifieke situatie van een land en begint universaliteit? Tellen mensenrechten in een als democratisch bedoeld land als Israël zwaarder dan in politiestaten als Saudi-Arabië, Palestina of Egypte waar burgerrechten minder ontwikkeld zijn? Leggen critici in het Westen de lat hoger voor een land met een vergelijkbaar politiek systeem? Wellicht onbewust.

Reconstructie van de werkelijkheid aan de hand van begrippen als verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid is lastig. Dat gaat over goed en kwaad die ook nog eens cultureel bepaald zijn. Het dient uiteindelijk herleid te worden uit concrete data. Daarbij past het begrip proportionaliteit beter. Ondanks alle tekortkomingen is er niets concreter en strikt juridischer.

Het is schrikken in de Arabische wereld. Zo zijn alle vrouwen, ook gesluierde, in Egypte het slachtoffer van sexuele intimidatie en kijkt de overheid weg. Of vermoordt de soennitische Taliban in de Pakistaanse Ahmadiyya-moskees tientallen moslims. Vraag is of het helpt om er met Nederlandse ogen naar te kijken. Begrijpen we de achtergrond van dit meedogenloze geweld? Lopen scheidslijnen niet grilliger en subtieler dan we denken? Moeten we daarom niet terughoudend zijn met meningen vanuit onze leunstoel?

II. Toen Van Agt als minister-president aan de macht was, had-ie iets kunnen ondernemen om de toestand in het Midden-Oosten te verbeteren. Het was toen ook duidelijk dat daar heethoofden, om niet te zeggen zultkoppen tegenover elkaar staan die er samen niet uitkwamen. Toen deed Van Agt niets.

Hij kwam pas tot inzicht toen-ie de macht ingeleverd had. Beter laat dan nooit. Hoewel? Zijn opstelling is vrijblijvend zonder verplichting. Van Agt loopt constant zijn opvolgers voor de voeten. Er is een tijd van spreken en een tijd van zwijgen. Van Agt is als de voetbaltrainer die na zijn pensioen exact weet hoe-ie had kunnen winnen. Nostalgie als derde loopbaan.

Waarom denkt Van Agt niet breder? Waarom probeert-ie het niet eens op een andere manier? Plaats het Midden-Oosten conflict in een brede context. De oplossing ligt immers niet in Tel Aviv of Ramallah, maar in Washington, Beijing of Moskou. De VS die notabene in de oproep van Van Agt genegeerd moet worden. Het antwoord lijkt duidelijk. Van Agts macht is symbolisch. Dat beseft-ie door zich te herhalen.

Van Agt benadrukt keer op keer zijn eigen onmacht en irrelevantie en de relevantie van de grote politiek. Da’s veel VS, maar meer dan de VS alleen. Juist de verdeeldheid tussen de wereldmachten staat een oplossing van het Palestina-conflict in de weg. Die volgens velen over Iran en Syrië loopt. Niet over de studeerkamer van Van Agt, Brinkhorst en Van den Broek.

Foto: Eerste kabinet Van Agt (1977-1981). De bewindslieden lopen na de beëdiging de trappen van Paleis Soestdijk op. Voorop lopen Koningin Juliana, Wiegel en Van Agt. Soestdijk, 19 december 1977.

Liberale democratie

I. Liberale democratie kan een voorbeeld zijn. Er zit perspectief in een kleine, krachtige nationale staat, vrijheid voor het individu, een grondwet met grondrechten en een open samenleving met een krachtig publiek debat. De politieke filosofie die dat schraagt is het liberalisme. Als onderstroom van het conservatisme. Da’s geen tegenstelling van progressiviteit, maar van anti-revolutionarisme. Daarom kan er progressief liberalisme bestaan, maar geen revolutionair liberalisme. Vandaar dat de ongelijksoortige VVD, D66 en GroenLinks in dezelfde stroming onder te brengen zijn.

Dit houdt in dat iedereen vrijheid heeft te doen wat-ie wenst, maar niet met voorbijgaan aan bepaalde uitgangspunten. Een duidelijke grens zijn de voorwaarden van de rechtsstaat die uitmonden in het secularisme waaronder de meest uiteenlopende meningen gebracht kunnen worden zonder dat ze conflicteren. Iedereen die de vrije keuze van de open samenleving en het levendig publieke debat accepteert kan er een plaats vinden. Alles gegarandeerd door een neutrale overheid.

Vanzelf gaat het niet. Verhoogde dijkbewaking is nodig. De waakvlam moet aanblijven. De liberale democratie moet elke dag verdedigd worden. Het getuigt van naïviteit om te denken dat er nooit gecorrigeerd hoeft te worden. Ofwel, dat een kleine staat niet optreedt. Anderen de eigen wil opleggen of beperken hoort niet thuis in een liberale democratie. Zo is het ongewenst dat godsdienstig geïnspireerden anderen hun normen opleggen. Hierop kan niet afwachtend gereageerd worden. De staat dient pro-actief op te treden.

De liberale democratie staat van verschillende kanten onder druk. Merkwaardig is dat de grootste dreiging van binnenuit komt. Het is een mechanisme dat fijn afgestemd moet zijn om optimaal te werken. Partijen dienen terughoudend te zijn om hun eigen doelstelling erin te willen verwezenlijken. Daar gaat het mis. Politieke partijen verwarren hun verschillende functies van controleren, beleid maken en besturen. Het is ongewenst dat een regering partij kiest tussen burgers. Daarom is het de vraag of politieke partijen bij de liberale democratie passen.

In elk geval moet voorkomen worden dat partijen een loopje met de rechtsstaat nemen. Zo is de ene partij (PvdA) selectief in het formuleren van plichten en de andere (PVV) in het formuleren van rechten. Zo handhaven partijen (CDA, CU, SGP) de extra juridische bescherming van religie in het publieke debat. Zo zijn bijna alle partijen onvoldoende kritisch jegens het bedrijfsleven.

Partijen die actief het mechanisme van instituties en waarden in standhouden verdienen onze voorkeur. Op dit moment zie ik dat het beste vertegenwoordigd door de liberale partijen van Nederland. Het komt voort uit de uitgangspunten van hun politieke filosofie en doordat ze de laatste jaren het minste zijn blootgesteld aan de verleidingen van de macht.

II. Aan de huidige VVD zijn onvolkomenheden te herkennen. De omgang met duurzaamheid, met cultuur, met veiligheid boven burgerrechten, met de gevolgen van de bankencrisis en de hypotheekrenteaftrek komt gemankeerd over.

Interessant zou zijn om een actuele vorm van liberalisme te formuleren die de meest waardevolle elementen uit het gedachtengoed van de VVD, D66 en GL combineert. Immers levensvatbare parlementaire partijen met een gemeenschappelijke liberale kern. Een vorm die optreedt waar de gemeenschap wordt beschadigd en vrijlaat waar initiatieven worden genomen. Maar partijen zitten zichzelf in de weg.

Dan resteert een vorm van liberalisme waarin duurzaamheid, compassie met de zwakkeren, culturele en educatieve focus, rust in huis boven open grenzen, individualisering en vergroting van burgerrechten, actief burgerschap, politieke hervormingen en een kleinere overheid samengaan met een straf bezuinigingsbeleid, geen staatssteun voor banken en afschaffen van allerhande overbodige subsidies. VVD, D66 en GL kunnen dat afzonderlijk niet bieden, maar samen wel. Door een verstandige uitruil van programmapunten. Een idee voor de toekomst.

Foto: Eugène Delacroix, De Vrijheid leidt het volk (La Liberté guidant le peuple), 1830

Forum: Nederland in Afghanistan?

De afgelopen weken is de Nederlandse regering onder druk gezet om op enigerlei wijze de strijd in Afghanistan voort te zetten. De Nederlandssprekende VS-ambassadeur bij de Nato Ivo Daalder en de Britse vice-premier Nick Clegg namen die taak op zich.

Volgens VS-vertegenwoordiger voor Afghanistan en Pakistan Richard Holbrooke heeft de coalitie in Afghanistan geen exit-strategie. Volgens hem bestaat er wel een overgangsstrategie tot 2014. Een overall strategie voor Afghanistan bestaat niet.

In een NRC-interview zegt journalist Bob Woodward dat volgens de hoogste VS-generaal David Petraeus buitenlandse troepen niet erg belangrijk zijn. De deelname van Nederland, liefst boots on the ground en gesneuvelden is dus primair van politiek en niet van militair belang. President Barack Obama lijkt de weg kwijt.

Daarbij komt de rampzalige binnenlandse situatie in Afghanistan. Zoals gemanipuleerde verkiezingen, corruptie en een stokkende opbouw van defensiemacht en binnenlands bestuur. President Hamid Karzai maakt openlijk ruzie met generaal Petraeus.

Wat vindt u? Zijn militaire voorwaarden en noodzaak aanwezig om Nederlandse troepen naar Afghanistan te sturen? Zoniet, kan Nederland dan om politieke of symbolische redenen troepen sturen? Hoe omvangrijk moeten die zijn? Graag uw mening.

Foto: Amerikaanse soldaten zitten vast in het zand in het zuiden van Afghanistan.

Orzel

Update 30 juli 2015: Zie bij commentaar voor filmische Artist Impression anno nu van de Orzel. Bij de expositie over de bouw van onderzeeboten bij de Koninklijke Mij De Schelde te Vlissingen van 1904-1940. 

Diegenen die dachten dat het bijschrift van een foto het hele verhaal vertelt kennen de geschiedenis van de Orzel niet. Sinds kort is het Historisch Archief van het ANP ontsloten en zocht ik wat ik niet vond. Of vond ik wat ik niet zocht?

Waarom fascineert de foto me? Zijn het de spiegelingen in het donkere water of is het de halflandelijkheid? De zelfkant waarover Simon Vestdijk dichtte: De walm van stoomtram en van bleekerij; Of van de ovens waar men schelpen brandt; Is meer dan thijmgeur aanstichter van droomen. Op fabrieksterrein noch foto rijdt een lorrie. Maar het tafereel zet dromen in beweging.

De foto is een still. Op de pluim uit de fabrieksschoorsteen na wordt de suggestie van beweging onderdrukt. Nou nee, eerder ingeslikt. Wolken met straaltjes zon. Rimpelend water, links de wal met een somber industrieel gebouw en rechts op de achtergrond bomen met huizen en een aanlegplaats. Nauwelijks zichtbaar zijn drie arbeiders die over het water kijken. In de richting van de fotograaf die waarschijnlijk in een bootje staat. In het decor een onderzeeër. Het onderwerp. Op de zijkant van de toren staat Orzel. Op het gebouw: Anno Machinefabriek 1919.

Het begint te dagen. We zien een Nederlandse militaire scheepswerf tussen beide wereldoorlogen. Gezien de architectuur en de kleding van de arbeiders kan dat niet anders. Is de onderzeeër net afgebouwd en wordt-ie voor duikproeven getest? De luiken zijn dicht en de periscoop uitgetrokken.

Ik zocht op mijn geboorteplaats Terneuzen en vond deze foto. De Zeeuwse havenplaats aan de Westerschelde. Herkende ik nog iets van vroeger? Kon ik een gebouw, een contour, een persoon thuisbrengen? Nee, ik herkende niks. Terwijl het bijschrift toch zegt: Op een scheepswerf in Terneuzen worden momenteel duikproeven gehouden voor de onderzeeer Orzel. De onderzeeboot wordt gebouwd in opdracht van Polen. Datum 24 augustus 1938. Maar Terneuzen heeft bij mijn weten nooit een marinewerf gehad. Hoe zit het nou?

Als jongetje las ik ooit een boek met prachtige foto’s over de reis van de K18 en de zwaartekrachtmetingen van professor Felix Vening Meinesz. Na de verfilming van zijn tocht met de K XVIII in 1935 groeide Vening Meinesz uit tot een soort vleesgeworden held uit een jongensboek, zegt de TU Delft. Dat klopt, ik vond het schitterend, hoewel ik pas jaren later het boek van mijn vader las. Was mijn fascinatie voor de onderzeeër terug te voeren op de foto’s uit het boek van Vening Meinesz?

Tussen de oorlogen bouwden de Nederlanders goede onderzeeërs. Ze voeren er mee naar Nederlands-Indië. Geen wonder dat de Polen zich tot het neutrale Nederland wendden in de laatste vooroorlogse jaren. Het verbaast me gezien de macht van de Duitse handel over de Nederlandse economie van die jaren dat deze onderzeeërs aan Polen mochten worden verkocht.

De Orzel (Adelaar) was gebaseerd op de O19-klasse lees ik en werd door het Poolse volk bijeengespaard. Aanloopkosten werden betaald met gerst voor brouwerijen. Het werd samen met de Sep besteld dat bij de RDM in Rotterdam werd gebouwd. De Orzel werd op 15 januari 1938 bij De Schelde in Vlissingen te water gelaten en werd bekend toen het in september 1939 uit de haven van het Estse Tallin ontsnapte naar Engeland. Churchill beschreef dat als episch. In het voorjaar van 1940 kwam de Orzel van haar zevende patrouillle niet terug.

Hoe meer informatie ik krijg, hoe minder ik de foto begrijp. Ik zie en hoor geschiedenis, maar het past niet bij een plek die ik ken. Of is er iets mis met mijn herinnering? Maar wacht eens, de Orzel was toch in Vlissingen gebouwd? Niet in Terneuzen waar de scheepswerven aan het ondiepe kanaal van Gent naar Terneuzen onlogisch zijn voor duikproeven. Het bijschrift moet fout zijn.

 

Dat klinkt als een geruststelling. Niet mijn geheugen, maar het ANP-archief zit ernaast. Klopt dat? Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland zegt: De machinefabriek van De Schelde is gebouwd in drie traversen, die in de jaren 1913, 1916 en 1919 werden opgeleverd. Dit jaartal werd op iedere traverse vermeld, de linker en rechtertraverse met de aanduiding “machinefabriek”. Het klopt. Het opschrift Anno Machinefabriek 1919 staat op een gebouw in Vlissingen. De Orzel had in Terneuzen niets te zoeken. Mijn herinnering blijft intact. Ik zocht wat ik niet vond, maar vond wat ik niet zocht.

Schreeuw om cultuur

Bij vakbondsacties kan ik me doorgaans verenigen met het doel. Maar actiemiddel en pamfletten bekoren me minder. Bij malle petjes, oranje hesjes en gescandeer van leuzen kijk ik liever opzij. Ik begrijp echter dat versimpeling nodig is om de publiciteit te halen.

De bezuiniging op het cultuurbudget met 200 miljoen en de lastenverzwaring van 13% BTW-verhoging op theaterkaartjes vind ik een verkeerde doelstelling. Zelfs van een grote onnozelheid waarmee VVD en CDA voor mij door de mand vallen.

De actie Nederland schreeuwt om Cultuur roept mijn scepsis op. De site stapelt argumenten zonder dat het een overtuigend betoog wordt. De verantwoording doet denken aan een haastklus en gelegenheidsargumenten. Kunst die slecht in vorm is. Kortom, aan een sector die nog niet toe is aan nadenken over de eigen toekomst.

Juist daarom steun ik de actie. Dus op voorwaarde dat de cultuursector de komende tijd benut om een omslag naar de toekomst te maken. Want da’s onvermijdelijk. De sector moet even de tijd kunnen nemen. Schreeuw daarom allen mee om cultuur. Zoals Sarkis schreeuwt om ons landschap.

Foto: Neon Le Cri du Paysage (De Schreeuw van het Landschap) van Sarkis

Forum: Wat kan de islamorealist?

Een islamofoob houdt niet zo van de islam. Een islamofiel houdt van de islam. Is er in het populaire taalgebruik ook een etiket voor iemand die tussen beide posities inzit? Ik ken het niet, en dat zegt denk ik genoeg. De tussenpositie lijkt niet populair.

Laten we voor het gemak zo iemand een islamorealist noemen. Da’s dus iemand die de islam niet voortrekt en niet benadeelt. Nou leest de islamorealist in dezelfde krant twee berichten: Kopten belaagd in Zuid-Egypte en Kritiek op M-Oosten om dienstmeisjes.
 
Is dit representatief voor moslimstaten als Egypte, Saoedi-Arabië en Koeweit? Human Rights Watch en Egyptische mensenrechtengroepen hebben kritiek op de overheden in deze landen die christelijke of Zuid-Aziatische minderheden geen feitelijke, juridische en arbeidsrechtelijke bescherming bieden. Het lijkt een patroon van jaren.

Ik weet dat Nederlandse moslims met het onrecht in het Midden-Oosten niet direct in verband gebracht mogen worden. Maar toch, sommige Nederlandse moslims verwijzen steeds naar Palestina en Israël. Maakt dat mijn verwijzing naar wandaden door moslims in Egypte, Saoedi-Arabië en Koeweit aanvaardbaar?

Wat vindt u? Neemt de islamorealist een houdbare positie in? Moet-ie zich beperken tot uitspraken over de Nederlandse situatie die hij kan overzien? Kan-ie Nederlandse moslims uit wederkerigheid vragen hetzelfde te doen? Geef uw mening.

Foto: Timbuktu Blue, stof, ontwerp Andrew Martin