Tijden veranderen. Dat is wat je van deze foto uit het bezit van het Musée d’Art moderne de Paris zeggen kunt. Veel is er duidelijk en ook veel is er onduidelijk aan. Het portret op de achtergrond is van Jefferson Davies, de eerste en enige president van de de Geconfedereerde Staten van Amerika die bestonden van 1861 tot 1865. Zeg maar de Zuidelijke staten die de slavernij in stand wilden houden. De vrouwen zijn de United Daughters of the Confederacy. Hun hoofdkwartier in Richmond, Virginia werd onlangs naar aanleiding van de onlusten ten gevolge van de dood van George Floyd in brand gestoken en tijdig geblust door de brandweer, aldus een krantenbericht. De foto is uit 1960 van de iconische Franse fotograaf Henri Cartier-Bresson. De titel zegt dat de vrouwen het portret schenken. Maar wie het geschilderd heeft en aan welk museum of instelling het geschonken wordt is onduidelijk. Het portret lijkt gebaseerd op een foto van Davies uit 1865 en daar van nageschilderd te zijn. De vrouwen kijken lijdzaam berustend, wetend dat hun tijd in 1960 ook al voorbij was.
Foto: Henri Cartier-Bresson, ‘Donation du portrait de Jefferson Davis, Président de l’Union des Etats du Sud pendant la guerre civile américaine, par les Soeurs de la Confédération, Richmond, Virginie, Etats-Unis’, 1960. Collectie: Musée d’Art moderne de Paris.
Kijk en huiver. Men houdt het voor onmogelijk dat deze wansmaak bestaat. Zilver- en goudkleurige penissen die met olie kunnen worden gevuld worden als kunst verkocht. ‘Controversieële kunst’ zelfs. Wat is er kunst aan deze decoratie voor in huis? Wie koopt nou zo’n prul als kunst? Vergeet de naam niet: Thompson Ferrier om snel de naam per omgaande te vergeten. Wordt door dit bedrijf dat zich ronkend als ‘luxe kaarsenmerk’ presenteert het effect beoogd dat dit product zo afgrijselijk lelijk is dat het er weer begeerlijk op wordt?
De New York Times komt met een uitgebreid artikel over de persoonlijke en zakelijke aangiften van de inkomstenbelasting van president Trump. Die hij ondanks toezeggingen niet openbaar maakte. De reden waarom hij dat niet deed is duidelijk. Trump is niet de zakenman die hij zegt te zijn. Hij maakt meer verlies dan winst. Toch staat zijn conglomeraat van ondernemingen nog -wankelend- overeind. Maar juist dat maakt hem kwetsbaar voor (buitenlandse) druk. Dat is het wonder Trump, en eigenlijk van de Amerikaanse belastingwetgeving die niet met gelijke maten meet.
Er valt uit het onderzoek veel af te leiden, maar geen hard nieuws dat Trump op heterdaad betrapt en hem zal beschadigen. Geen Kremlin-connectie (wel is er de Miss Universe verkiezing in Moskou) of witwas-praktijken van Russisch maffiageld via de verkoop van Amerikaans vastgoed. De focus is fiscaal en niet crimineel. Wel wordt opnieuw benadrukt dat Trump een waardeloze zakenman is.
De ’smoking gun’ waar iedereen op wacht wordt niet geleverd. Dat heeft ook te maken met verwachtingen en belastingmoraal. De lat voor Trump ligt in dit opzicht zo laag en door allerlei berichten van de afgelopen jaren is al veel bekend geworden, dat het door velen als meer van hetzelfde zal worden beschouwd. De verdienste van het Times-onderzoek is dat het de feiten overzichtelijk op een rijtje zet. Daar kunnen andere onderzoekers de komende tijd verder mee aan de slag.
Al jaren is bekend dat Trump een beroerde zakenman is die eerder speelt dat hij een tycoon is dan dat hij dat werkelijk is. Dat wordt door dit onderzoek bevestigd. De belastingwetgeving die mede door notabene president Obama verruimd is geeft Trump de mogelijkheid om geen belasting te betalen wegens opgevoerde verliezen in eerdere jaren. Dat is een perverse moraal die verder gaat dan de kwestie-Trump, hoewel Trump er door oneigenlijk oprekken meer misbruik van lijkt te maken dan meer serieuze ondernemingen. Maar in een serieuze democratie zou dit niet mogelijk moeten zijn. Dit geeft aan dat in de VS de sponsors van de politiek hun eigen belastingdruk omlaag hebben gepraat. dat gaat dus verder dan Trump alleen.
Trump heeft volgens het onderzoek nog weinig reserves over om op terug te vallen en een geschil met de Belastingdienst over een vermoedelijk onterechte teruggaven van 72 miljoen dollar belast Trumps zakelijke toekomst nog verder. En zoals gezegd, zijn kwetsbaarheid om door buitenlandes actoren als Turkije, de Filipijnen of de Russische Federatie onder druk te worden gezet. Dat benadrukt de urgentie voor Trump om de verkiezingen te winnen zodat dit geschil geparkeerd kan blijven worden. Het heeft hem in een alles of niets-modus gezet. De achterliggende vraag is of hij anders eerder door zogenaamd RICO-onderzoek naar Trumps bedrijf als criminele organisatie of door ‘gewone’ fiscale flessentrekkerij zijn ondernemingen zal verliezen.
Komende weken zal the Times nog meerdere stukken over dit onderwerp publiceren.
Foto: Schermafbeelding van artikel ‘THE PRESIDENT’S TAXES; LONG-CONCEALED RECORDS SHOW TRUMP’S CHRONIC LOSSES AND YEARS OF TAX AVOIDANCE’ in The New York Times, 27 september 2020.
Er komen steeds meer petities met de woorden ‘red’, ’steun’, ‘behoud’ of ’stop sluiting’ in de kop. Redenen die aangevoerd worden zijn vaak tweeledig. Er wordt verwezen naar de financiële schade van de coronacrisis en per kwestie komt daar nog een specifieke reden bij. De commissarissen beroepen zich in het geval van Vliegveld Eelde op ‘het economische en maatschappelijke belang in zowel regionaal als nationaal opzicht’.
Zowel het een als het ander en de relatie ertussen valt lastig te checken. De claims zijn niet altijd rechtmatig.
Vliegveld Eelde (ook: Groningen Airport) was al een bodemloze put zonder duidelijk bestaansrecht en zicht op een gezonde exploitatie voordat de economische gevolgen van het coronavirus toesloegen. Hetzelfde geldt voor (de plannen voor) vliegvelden in Enschede, Lelystad of Zuid-Limburg. Een rapport uit 2004 van Rand Europe concludeerde uit analyse van de aspecten bedrijfsresultaat, werkgelegenheid en milieueffecten, en reistijdwaardering en grondlasten dat Eelde, samen met Enschede en Lelystad ‘op basis van de beschouwde aspecten waarschijnlijk een negatieve toegevoegde waarde hebben’. Hoe dan ook is de uitgangspositie slecht.
Provincies of gemeenten laten zich vaak chanteren om te blijven investeren in regionale ‘voorbeeld’-projecten en blijven vervolgens met de gebakken peren zitten. Om erger te voorkomen, zo zeggen ze grootmoedig, saneren ze ten koste van de belastingbetaler het verlies. Maar de politiek is per definitie geen ondernemer.
Dat doet sterk denken aan wat er met professionele voetbalclubs gebeurt. Vanuit een idee van regionale trots wordt het lokale bestuur onder druk gezet om geld te storten in een project dat niet rendabel is en weinig maatschappelijke waarde heeft. En ook geen basistaak voor de overheid is. Zoals gezegd, de overheid is geen ondernemer. De gelijkenis is dat in bepaalde kringen die het best de publiciteit bespelen wordt gesuggereerd dat luchtvaart en professioneel voetbal ’sexy’ zijn en daarom ten koste van alles gered moeten worden.
Dat straalt ongunstig uit naar de lokale politiek die zich laat overbluffen of in het geval van individuele bestuurders vanwege lijfsbehoud bang gemaakt wordt door de dreiging met geweld. En daarom instemt met iets waar het om politieke redenen tegen is. Is dat bij de voetbalclub de dreiging van de baksteen door de ruit, bij het regionale vliegveld gaat dat om sociale uitsluiting door een economische elite (of maffia). Daarnaast wil niemand er verantwoordelijk voor worden gesteld om de stekker uit een kansloos project te trekken.
Zo ontstaat een nieuw genre van zielige gevallen die zich beroepen op de schade van COVID-19. Die reden wordt er aan de haren bijgesleept en is er bij nader inzien helemaal niet op van toepassing. Dat vertroebelt de bereidheid van overheden om kansrijke en maatschappelijk belangrijke projecten die economisch in zwaar weer zijn gekomen te redden. De vliegvelden Eelde en Lelystad verstieren door hun gedrag de boel. Ze hebben een negatieve toegevoegde waarde, niet in het minst voor de lokale politiek die er zich geen raad mee weet.
Er bestaat een eiland dat Marketing heet. Niet Marken. Rondom dat eiland gebeurt van alles, maar tot het eiland dringt het niet of slechts mondjesmaat door. Zo trots als het op zichzelf is, vol eigendunk. Zakenzender RTL Z doet trouwhartig verslag. Vanaf eiland Marketing dat het als een in zichzelf gesloten wereld beschouwt.
Daarbij komt nog eens dat het eiland gesplitst wordt door een diep kanaal. Aan de ene kant worden de gelden uit de officiële partijkassen besteed en aan de andere kant de gelden van de onregelmatige campagnes van PAC’s en projectmatige organisaties als The Lincoln Project of Republican Voters Against Trump. Deze laatste twee timmeren aan de weg en hebben veel invloed in de media. Maar tot het halve eiland Marketing waar RTL Z verslag doet dringt het niet door. RTL Z heeft een draaiboek uit 1990 uit de kast gehaald en probeert daar de situatie van 2020 in te passen. Als een vierkant dat door een rond gat moet worden geduwd.
Argeloosheid gaat zo over in domheid. Daarin is RTL Z niet het enige medium. Ze verzaken in commissie. Het verhaal over Marketing is niet onjuist, maar wel achterhaald. Het is niet van belang voor de huidige situatie. Daarbij normaliseert het president Trump door hem in het frame van een tweestrijd met de Democraten te plaatsen, terwijl de essentie van de huidige situatie is dat Trump zich aan die tweestrijd en dat frame onttrekt.
Trump heeft afgelopen week gezegd dat hij bij een nederlaag de verkiezingsuitslag niet erkent. Hij heeft door rampzalige peilingen de hoop opgegeven om de meeste stemmen te halen of de meeste kiesmannen van het Electoral College achter zich te vergaren. Trump ligt nu zelfs achter in Arizona, Florida, Noord-Carolina en Ohio. Georgia en Iowa dreigen voor de Democratische presidentskandidaat Joe Biden te kiezen.
Trump kan alleen winnen door de verkiezing te stelen en bereidt zich daar met zijn medestanders zoals justitieminister Bil Barr op voor. Dat is de actualiteit van nu. Marketing dat gaat over een regelmatig proces is irrelevant geworden. Het is wonderlijk dat dat niet tot de media doordringt en ze in hun automatisme en gemakzucht met uitgekauwde verhalen blijven komen. En zelfs het beeld van normalisatie van Trump in de lucht blijven houden. Zo is hun berichtgeving niet alleen irrelevant, maar werkt het ook nog eens averechts.
Vandaag schreef ik op Facebook het volgende commentaar bij het artikel ‘‘This is how you normalize a madman’: Scholars, press watchdogs call on corporate media to treat Trump like the authoritarian threat he is’ van Common Dreams op RawStory:
‘Het is onthutsend. Na 3,5 jaar Trump weten de Amerikaanse media nog steeds niet wie hij is om daar nauwgezet verslag van te doen. Namelijk een anti-democratische kracht die zich niks aantrekt van grondwet en politieke gebruiken. Trump geeft overduidelijk aan dat hij de verkiezingen wil stelen.
Trump is te dom en te ongeduldig om zijn intenties te verbergen. Hij handelt in volle openheid. Hij leest als een open boek. Maar nog durven of willen de media hem frontaal aanvallen. Of worden ze daar door hun hoofdredactie en hun economische belangen in beperkt.
Zo verzaken de Amerikaanse media hun taak als venster op en van de democratie. Ze hebben dat venster met hun eigen non-berichten dichtgeplakt en duiken voor het nemen van verantwoordelijkheid. Ze redden niet de democratie, maar hun eigen hachje. De media zijn bang.
Hoe dan ook zullen ze straks afgerekend worden op hun laffe gedrag van nu. Dan zullen ze net als na de invasie van Irak in 2003 spijt betuigen en opnieuw verklaren dat ze zich door de regering hebben laten misleiden. Dat is prietpraat en ongeloofwaardig.
De conclusie kan niet anders zijn dan dat de gevestigde media rechts zijn, en niet links. Maar we wisten al lang dat in newsrooms de hypocrisie regeert. Dat wordt nu opnieuw bevestigd. Het is een onaangenaam gezicht.’
Burgemeester Theo Weterings (VVD) van Tilburg is ook voorzitter van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Hij gaf een vergunning af om voetbalfans van de lokale voetbalclub Willem II op een plein naar een wedstrijd van hun club tegen Rangers FC. Waarvoor de Tilburgse supporters juichen is een raadsel, want hun club verloor met 0-4. Het was voorspeld dat er gedanst en gezongen zou worden en de 1,5-meter afstand niet bewaard zou worden. De coronaregels werden dus niet alleen grof overtreden, maar voorspeld was dat dat zou gebeuren. Toch gaf Weterings de vergunning af. Het argument dat hij achteraf hanteert is dat het een bewuste keuze was. Hiermee schetst hij een beeld dat hij de boel onder controle had, terwijl uit de gebeurtenissen blijkt dat het tegendeel het geval was. Het is een terugkerende wetmatigheid. Het openbaar bestuur is bang voor de harde kern van professionele voetbalclubs en durft daar niet tegen op te treden.
De conclusie over burgemeester Weterings is duidelijk, hij heeft de verkeerde inschatting gemaakt. Weterings zegt volgens een bericht van Omroep Brabant dat het nog te vroeg is om ‘nu al’ conclusies te trekken.
Ook in Nederland wordt zuurkool niet geassocieerd met de Nederlandse keuken, maar eerder met de Duitse of Frans-Elzasische keuken. Sauerkraut dus. Of Choucroute. Maar tijdens oorlogen wordt alles anders.
Deze Amerikaanse foto ‘Food Administration: Making sauerkraut’ dateert uit (ongeveer) 1918. In de westerse pers waren de misdragingen van het Duitse leger van de Belgische bevolking breed uitgemeten. Grotendeels propaganda. De Krauts waren niet populair in de VS, en Sauerkraut moest eronder lijden. Toch is zuurkool gezond en is het gewenst dat de bevolking het eet. Ook in verband met het verschepen van voedsel naar het Europese oorlogsgebied. Maar zoals gezegd, de associatie met Duitsland zit dat in de weg. Het tijdens de Eerste Wereldoorlog neutrale Nederland biedt de oplossing. Sauerkraut wordt door de Amerikaanse overheid in de pers omschreven als Nederlands. Zodat de Amerikanen weer zuurkool gaan eten. Vaderlandsliefde gaat door de maag. En het image van de Nederlandse keuken wordt beter door een leugentje om bestwil.
Foto’s: Schermafbeeldingen uit artikel ‘Liberty Cabbage: 1918’ op Shorpy.
Het is nog 39 dagen tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 3 november 2020. De VS en de westerse wereld houden hun adem in omdat er veel op het spel staat. De Amerikaanse democratie inclusief de democratische instituties hebben Trump sinds 2017 nauwelijks overleefd en zal naar verwachting bij een tweede termijn van Trump definitief het loodje leggen. Dan komt ook Europa in de problemen omdat Donald Trump algemeen beschouwd wordt als een marionet van de Russische president Vladimir Putin.
In peilingen heeft de Democratische kandidaat Joe Biden al maanden een voorsprong van 5 tot 10 procent op Trump, ook in swingstates. Maar zoals de Stalinistische waarheid zegt, het gaat er niet om hoe mensen stemmen, maar wie de stemmen telt. Zo tekent zich een asynchrone campagne af waarin de Democraten proberen mensen naar de stembus te krijgen en de Republikeinen zoveel mogelijk mensen daartoe proberen te ontmoedigen en juridisch en bestuurlijk alles in gereedheid brengen om de verkiezingen te stelen.
De verkiezingen zijn hoe dan ook al niet eerlijk door vier vertekeningen in het voordeel van de Republikeinen: 1) overwaardering van het platteland in het electorale systeem waardoor ze in het congres grofweg een voordeel van 3% hebben (zo heeft Washington DC geen vertegenwoordigers in de Senaat terwijl het meer inwoners heeft dan een Republikeinse staat als Wyoming); 2) een actief programma van kiezersonderdrukking door de Republikeinse partij (restricties toegang tot stembus; schuiven met de grenzen van kiesdistricten, zogenaamd Gerrymandering); 3) een electoraal systeem waarbij niet de meeste stemmen gelden, maar via een getrapt systeem per staat de uitslag wordt bepaald, het zogenaamde Electoral College. Democraten hebben bij de laatste zeven verkiezingen zesmaal de meeste stemmen gehaald, maar slechts viermaal de president geleverd; 4) Een Republikeinse oververtegenwoordiging in het Hooggerechtshof is niet in lijn met de demografische ontwikkelingen van de VS en biedt de Republikeinen de kans om legitimatie te geven aan wetgeving én onwettig handelen van een zittende Republikeinse president. De laatste twee jaar is dit effect van vertekening nog verder versterkt door de sjoemelende minister van Justitie Bill Barr die optreedt als persoonlijke advocaat van Trump. Als de ‘Roy Cohn’ die voor senator Joe McCarthy vieze zaakjes opknapte.
Commentator voor MSNBC en marketingdeskundige Donny Deutsch neemt in het ochtendprogramma Morning Joe geen blad voor de mond en vergelijkt Trump met Hitler. Eerder wezen historici als John McNeill en Timothy Snyder al op het autoritaire of fascistische gehalte van Trump. Het kan het publiek niet meer ontgaan. In 4 jaar tijd is Trump geëvolueerd van een aarzelende semi-fascist naar een volbloed fascist. Dit maakt somber over de toekomst van de VS en de ruimte die onder Trump landen als de Russische Federatie gekregen hebben om de Amerikaanse democratie te ondermijnen. Of het veel helpt om Trump te vergelijken en gelijk te stellen aan Hitler valt te bezien. Trump heeft een trouwe achterban van zo’n 43% van het electoraat en als hij zo’n 6% door sjoemelen en gestaakte tellingen kan stelen dan wint hij de verkiezingen. En verliezen wij.
Stadsmuseum Museum Rotterdam dreigt eind dit jaar de deuren te moeten sluiten vanwege een negatief advies van de RRKC dat door cultuurwethouder Said Kasmi (D66) wordt overgenomen. Dit voorstel wordt pas definitief als de raad het goedkeurt. Enkele maanden terug bezocht ik het Timmerhuis waar het museum is gevestigd. Het is een naargeestige, ondermaatse plek die niet alleen niet past bij de tweede stad van het land, maar ook de objecten geen gepaste klimatisering (op enkele vitrines na), context en sfeer kan bieden.
RRKC en Kasmi draaien het om als ze zeggen dat deze neergang het museum te verwijten valt. Integendeel, Museum Rotterdam is er tegen haar zin en onder protest naar toe moeten verhuizen en wordt dat door RRKC en deze D66-wethouder nu achteraf verweten. Dat is de omgekeerde wereld. Er kwam van allerlei kanten protest op het advies van de RRKC. Wie nadenkt beseft dat wat nu gebeurt een aangekondigde ramp is en de Rotterdamse politiek te verwijten valt. Kasmi schuift zijn verantwoordelijkheid en die van zijn voorgangers af.
Over het advies van de RRKC schreef ik in juni 2020 een commentaar en schatte het in als onevenwichtig: ‘Het zou kunnen dat er een gemeentelijk beleid is om Museum Rotterdam langzaam naar de rand te schuiven. Het is de vraag hoe autonoom leden van het college en raadsleden van de coalitiepartijen handelen en wat hun relatie is tot hogere beleidsambtenaren van Culturele Zaken of de RRKC. De laatsten winnen aan macht als ze lang zitten en een dossier beheersen. Een wethouder Cultuur die laag in de pikorde staat en doorgaans geen lid is van een van de leidende partijen in een college is inwisselbaar. De RRKC lijkt verder te gaan dan haar mandaat toestaat. Deels zal dat zijn omdat de politiek zich terugtrekt, deels is dat bewuste expansie van de RRKC. Het wekt verbazing dat de Rotterdamse politiek toestaat dat voorzitter Jacob van der Goot nog steeds in functie is ondanks het feit dat hij eerst in de RvT van het Wereldmuseum zat en later in de RRKC adviseerde over het Wereldmuseum en vanwege het merkwaardig politiek getinte, negatieve advies van de RRKC in 2015 over het Collectiegebouw (Depot) van Boijmans. De RRKC is gepolitiseerd en lijkt niet schoon aan de haak.
Dat wethouder Kasmi dit advies van de RRKC overneemt toont vooral aan hoe weinig bewegingsruimte hij heeft en wie er achter de schermen aan de touwtjes trekken. Een half miljoen euro voor een kwartiermaker die het wiel dat al rijdt opnieuw uit moet vinden is het lachwekkende hoogtepunt van de teloorgang van de soap rond Museum Rotterdam. In Rotterdam klinkt in refrein tussen RRKC en coalitie: ‘niet poetsen, maar lullen’.
Wat is er aan de hand met de marketing (buying & merchandise, logistiek, retail, wholesale, licenties, e-commerce en new business) van het Van Gogh Museum? Dat lijkt alle terughoudendheid verloren te hebben, de kant van de commercie te hebben gekozen en zo het museum overgeleverd te hebben aan de meest biedende. Is dat in de geest van Vincent van Gogh? Of dat iets te maken heeft met een verschoven evenwicht in de directie waar Emilie Gordenker sinds 1 februari 2020 directeur is roept deze ontwikkeling op. Hoewel het commerciële denken al langere tijd in het managementteam vertegenwoordigd is. Ricardo van Dam is sinds 1 april 2017 directeur Van Gogh Museum Enterprises en heeft het vak geleerd op Schiphol met opdrachten op het gebied van commercie en businessmodellen. Een strategie voor het inlopen van het verlies ten gevolge van de coronacrisis kan niet de uitleg zijn. Vergelijkbare musea als het Rijksmuseum gaan deze weg niet op.
Het Van Gogh Museum laat zich kennen als een merk dat zich voor geld aanbiedt. Deze keer aan online bloemenservice bloomon Nederland waar het in samenwerking met het Van Gogh Museum een speciale editie van de Flowergram: de Sunflower edition presenteert. In dit design zijn speels tarwegras, frisse korenbloemen en uiteraard de geliefde zonnebloemen van Vincent van Gogh te vinden, zo leutert bloomon. Exclusief voor bloomon gedroogd. Het Van Gogh Museum droogt hiermee zichzelf figuurlijk af. De moraal is dat de Nederlandse museumsector gered moet worden. Van zichzelf. De scherts is dat om hetzelfde te blijven alles moet veranderen. Bij het Van Gogh Museum is het anders. Het verandert om niet hetzelfde te hoeven blijven.
George Knight 