Twee jaar later: nog geen uitleg voor arrestatie Maessen en Joanna

Twee jaar geleden werden Hans Maessen en Joanna op de Dam in Amsterdam gearresteerd. Nog steeds is het onduidelijk waarom. Bas Blokker wijdt er in NRC een reconstructie aan onder de titel ‘Mee naar het bureau’. Blokker: ‘Maar twee jaar later eist Maessen nog altijd dat het Openbaar Ministerie zowel de agenten die hem aanhielden, als de eindverantwoordelijke bij de politie vervolgt voor zijn onterechte arrestatie. Tot nog toe wijst justitie vervolging af. Woensdag mag hij bij wijze van laatste kans zijn zaak bepleiten in een (niet-openbare) hoorzitting voor het gerechtshof in Den Haag.’ Maessen vermoedt dat het Koninklijk Huis en beveiligers achter hun arrestatie zat omdat hun afwijkende mening niet werd getolereerd. Nederland Vrijstaat.

Advertentie

Haagse rechters halen foto met Máxima van de muur

Een bericht in het AD geeft aan dat enkele Haagse rechters erop aandringen dat staatsieportretten van koning Willem-Alexander en koningin Máxima van de muur worden gehaald. De rechters weigeren recht te spreken in haar aanwezigheid. Woordvoerder Arnoud Boer zegt: ‘Ze volgen de formele lijn om uitspraken te doen in naam van het staatshoofd, ook al is dat al jaren niet meer wettelijk vastgelegd. Onder koningin Beatrix was dat eveneens traditie. Die lijn willen ze nu voortzetten, maar alleen in naam van de koning.‘

Máxima wordt aangesproken als ‘Majesteit’ en heeft het predikaat ‘Hare Majesteit’ en haar officiële titel is prinses. Zij is geen staatshoofd. De titel ’Koningin’ voor Máxima is niet wettelijk voorgeschreven en zorgt daarom voor verwarring. Op voorhand is duidelijk dat zij staatsrechtelijk niet gelijkwaardig is aan de koning.

Er blijken vier staatsiefoto’s te zijn. Op twee ervan staat koning Willem-Alexander alleen, op de overige is-ie vergezeld van Máxima. Het bestuur van de rechtbank had voor een foto van het paar gekozen. Dat stuitte op verzet van rechters. Voldoende om het signaal af te geven dat de bezwaren breed gedragen werden. Zoals het logischer, minder verwarrend en staatsrechtelijk zuiverder zou zijn om Máxima de titel prinses te geven, is de keuze voor een staatsiefoto met alleen de koning erop voor officiële plekken waar de koning een functie als staatshoofd heeft logischer, overzichtelijker en staatsrechtelijk zuiverder. De Haagse rechters hebben gelijk. Het verdient aanbeveling om op officiële plekken foto’s met alleen het staatshoofd op te hangen.

Foto: Staatsieportret van het Nederlandse staatshoofd, koning Willem-Alexander. 30 april 2013. Credits: Koos Breukel.

‘In onbeschoftheid steken de Oranjes hun lakeien naar de kroon’

Update 26 april 2014: Campagneleider Hans Maessen van het Nieuw Republikeins Genootschap doet alsnog aangifte tegen de Amsterdamse politie. Hij werd bijna een jaar geleden op 30 april 2013 op de Dam samen met activiste Joanna van der Hoek door de politie gearresteerd en vastgezet. Ondanks de afspraak met burgemeester Van der Laan dat demonstreren tegen de monarchie mocht. Op de arrestatie kwam kritiek. Het Amsterdamse bevoegd gezag bood excuses aan. Een door de politie zelf samengesteld feitenrelaas volgde. Een persoonsverwisseling en miscommunicatie bij de politie zouden geleid hebben tot de aanhouding. Hans Maessen gelooft er niks van. Het feitenrelaas kreeg kritiek niet onafhankelijk en geloofwaardig te zijn. Hij denkt eerder dat de politie Amsterdam de instructies van burgemeester Van der Laan niet heeft opgevolgd. Een onafhankelijk onderzoek kan deze keer uitkomst bieden over de precieze gang van zaken. 

Meindert Fennema vindt koningin Beatrix, nu prinses Beatrix een takkewijf. Zo’n geluid is een welkome, want afwijkende afwisseling van de Oranje-propaganda die Nederland al sinds 28 januari in z’n greep houdt. Toen kondigde Beatrix haar aftreden aan. Ontdaan van hun gewone redelijkheid en kritisch vermogen kwamen de hermelijnvlooien, jaknikkers en hielenlikkers tevoorschijn om Oranje’s lof te uiten. Fennema legt aan de hand van Oranjefanaat en aftredend Senaatsvoorzitter Fred de Graaf in De Volkskrant uit hoe dat in z’n werk gaat.

Fennema biedt hoogst vermakelijke kost. Niet alleen omdat hij de kleinheid van mensen in de nabijheid van Oranje zo grappig tekent. Maar bij lezing groeit het besef hoe zelden deze kritiek eigenlijk klinkt. Is dat niet bizar? We lezen volop negatieve verhalen over Obama, Merkel, Hollande of Putin. Maar in de Nederlandse gevestigde media blijft dat soort kritiek op het koningshuis achterwege. Het lijkt daarom bijna of Fennema bewust een taboe probeert te doorbreken. Ter emancipatie van Nederland en de Nederlandse media.

Dat heeft in zijn ogen alles met de verstorende werking van de democratie te maken: ‘De kern van de zaak is dat de Oranjes een verkeerd soort gezagsgetrouwheid aanwakkeren.‘ Oranje kweekt amechtige horigheid en geen kritisch burgerschap. Fennema laat ongenoemd dat het openbaar bestuur geen raad weet met een ander geluid. Demonstranten tegen het koningshuis worden gearresteerd. En daarna met een smoes vrijgelaten.

Volgens Fennema zit het Oranjegevoel achter de ellebogen. ‘Het gaat er om zo dicht mogelijk bij het centrum van de macht te geraken: bij de koning.‘ Daar verliezen politici, journalisten, bestuurders en iedereen die in de nabijheid van Oranje komt hun fatsoen en verstand bij. ‘Het hebben van een vorstenhuis roept bij veel mensen het slechtste naar boven. Veel van die zelfbenoemde lakeien zouden er de maagdelijkheid van hun dochter voor over hebben om in de nabijheid van de koning te geraken.’ Een thema dat past bij sprookjes.

Fennema heeft niet alleen geen goed woord over voor de aanstellers die voordringen en zich vergeten in de nabijheid van Oranje, maar ook voor de Oranjes zelf: ‘In onbeschoftheid steken de Oranjes hun lakeien naar de kroon. Leden van de Staten-Generaal die om staatsrechtelijke redenen geen trouw aan de koning hadden gezworen werden door de koning niet begroet. Toen Marianne Thieme niettemin op Willem-Alexander afstapte, gaf hij haar een hand ‘met afgewend hoofd, terwijl hij doorsprak met iemand anders‘. Waarschijnlijk heeft Fennema gelijk. Hoe dan ook is het verfrissend dat iemand eens niet meegaat in de Oranje-propaganda.

Foto: ‘Mensen kijken naar de nieuwe koning Willem-Alexander en zijn moeder, koningin Beatrix, tijdens de abdicatieceremonie. Amsterdam, 30 april 2013.’ Credits: AFP.

Officiële titel van Máxima is prinses. Geen koningin

Het Koninklijk Huis vergroot de onduidelijkheid hoe Máxima genoemd moet worden. Het kan beter weten. Dat verwijt valt de Nederlanders nauwelijks te maken. Ze begrijpen niet meer hoe functie, formele aanspreekvorm, predikaat, titel en echtgenote samenhangen. Titels zijn historisch verbonden aan het lidmaatschap van het koninklijk huis, aldus de Wet lidmaatschap koninklijk huis uit 2002. De verwarring lijkt kenmerkend voor Máxima’s profilering. Ze wordt op de achtergrond gehouden om haar echtgenoot niet voor de voeten te lopen.

Koning Willem-Alexander is het staatshoofd. Alleen hij heeft deze functie en niet als duo-baan met Máxima. Als echtgenote van het staatshoofd draagt zij de titel ‘Prinses der Nederlanden’ sinds haar huwelijk met de toenmalige kroonprins Willem-Alexander. Tevens haar opname in de adelstand. De titel ‘prins-gemaal’ was voorbehouden aan de echtgenotes van de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix. Ze konden geen koning genoemd worden. Omdat het gebruikelijk is dat een man met dezelfde titel hoger wordt geplaatst geldt dat bezwaar voor de echtgenote van een staatshoofd niet. Op voorhand is duidelijk dat zij staatsrechtelijk niet gelijkwaardig is aan de koning. De titel ‘Koning’ van Willem-Alexander is functioneel en verwijst naar zijn functie als staatshoofd, zoals ‘Prinses’ voor Máxima verwijst naar haar functie als echtgenote van de Koning.

Artikel 8 van de Wet lidmaatschap zegt: ‘Mede gelet op de sedert het begin van de vorige eeuw gevolgde praktijk, ligt het in de rede dat in elk geval de titel «Prins (Prinses) der Nederlanden» wordt verleend aan de echtgenoot of echtgenote van de Koning en aan de echtgenoot of echtgenote van de vermoedelijke opvolger van de Koning.’ Da’s een argument te meer om prinses-gemaal Máxima Zorreguieta prinses te noemen. De omschrijving ‘in elk geval’ laat ruimte voor een hogere titel, maar stelt deze niet verplicht. De titel ‘Koningin’ voor Máxima is niet wettelijk voorgeschreven. Als predikaat krijgt ze nu ‘Hare Majesteit’, met als formele aanspreekvorm ‘Majesteit’. Maar da’s ongepast. Het predikaat ‘Majesteit’ is voorbehouden aan de monarch, het staatshoofd. Ook in lijn met haar functie is ‘Hare Koninklijke Hoogheid’ eenduidiger. Om geen verwarring met het staatshoofd te wekken is het logischer en staatsrechtelijk zuiverder om Máxima prinses te noemen.

Foto: Bijeenkomst in het Amsterdamse Olympisch Stadion op 12 september 1953 met onder meer koningin Juliana en prins Bernhard.

In welke rol praat vakbondsman Van de Kamp over arrestatie Dam?

De voorzitter van de landelijke politievakbond ACP Gerrit van de Kamp beweerde afgelopen weekend in de NRC te weten dat de DKDB, de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging niet betrokken was bij de arrestatie van de republikeinen Hans Maessen en Joanna van der Hoek op de Dam op 30 april. Een half uur voor de balkonscène. De ‘man in het grijze pak met het oortje‘ van wie gedacht werd dat-ie door de DKDB in het arrestatieteam gedetacheerd was zou een politieman ‘uit het oosten van het land’ zijn. Dat Van de Kamp zich in het debat mengt is opvallend want hij speelt als vakbondsman geen rol in het openbaar bestuur.

Zolang de feiten onduidelijk zijn is het verwarrend dat verklaringen van Van de Kamp naar buiten komen. Juist omdat z’n voorzitterschap hem semi-officieel maakt. Da’s anders dan de uitspraak van de buitenstaander en advocaat Bernard Tomlow die in de publiciteit bracht dat de DKDB betrokken was bij de arrestatie. Van de Kamp loopt vooruit op het feitenrelaas dat burgemeester Van der Laan deze week naar de Amsterdamse raad stuurt voor een evaluatie in de raad op 30 mei. In die evaluatie kan dan tevens vermeld worden wie Van de Kamp die geen officiële functie in de Amsterdamse politieketen heeft van deze informatie voorzien heeft.

Namens wie en tegen wie spreekt Van de Kamp? Heeft iemand hem gevraagd de kou uit de lucht te halen? Om ontevredenheid met de kritiek op de arrestatie in politiekring te sussen? Van de Kamp geeft geen objectief verslag. Hij spreekt over een ‘onterechte, maar niet onrechtmatige aanhouding‘ van Maessen en Joanna. En verder concludeert-ie uit de ontbrekende betrokkenheid van de DKDB in het arrestatieteam ‘dat er geen complot was‘. Da’s voorbarig. Het is aan de Amsterdamse raad om aan de hand van de feiten te oordelen.

De site van de ACP geeft een beeld van een organisatie die zichzelf uitbundig feliciteert met het verloop van ‘de kroningsdag’. Trouwens een verkeerd gekozen term omdat in Nederland het staatshoofd niet wordt gekroond, maar ingehuldigd. De ACP heeft gelijk dat 99,9% van het politiewerk in Amsterdam tijdens de inhuldiging succesvol was. Daartoe verdient de Nederlandse politie alle hulde. Maar bij een evaluatie hoort ook dat fouten worden erkend om er voor de toekomst van te leren. En daar gaat Gerrit van de Kamp de fout in. Juist hij in zijn semi-officiële functie van vakbondsman moet fouten niet afzwakken, maar onderkennen.

Foto 1: Still van de man in het grijze pak met het oortje uit de NOS-reportage van de aanhouding op de Dam van twee demonstranten. 30 april 2013. Volgens ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp in de NRC ‘een politieman uit het oosten van het land’.

Foto 2: Afbeelding op Twitter via @KombijdePolitie: ‘Wij wensen iedereen een mooie kroningsdag!’ op aparte pagina ACP.

SP voert met kamervragen druk op over arrestatie op de Dam

Update 6 mei: D66’er Gerard Schouw stelt aanvullende kamervragen aan minister Opstelten. Hij vraagt onder meer naar de rol van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) bij het politieoptreden.

Nine Kooiman (SP) stelt kamervragen ‘De aanhouding van twee demonstranten op de Dam‘ aan minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie. Op 30 april werden de republikeinen Hans Maessen en Joanna van der Hoek een half uur voor de balkonscène gearresteerd door de Amsterdamse politie. Achteraf kwam de politie met tegenstrijdige verklaringen, gaf burgemeester Van der Laan toe dat er fouten waren gemaakt en de demonstranten niks te verwijten viel terwijl-ie de schuldvraag afhield, en kwam de vraag centraal te staan wie de regie bij de arrestatie had. Het is de smet op een rimpelloze dag. Nog steeds is de reden ervan onhelder.

Burgemeester Van der Laan (PvdA) heeft een intern onderzoek aangekondigd, maar Nine Kooiman zoekt haar eigen informatie. Ze stelt voor de hand liggende vragen over reden van de aanhouding, afspraken met de demonstranten, tegenstrijdige verklaringen van de politie, communicatie over de arrestatie, identificatie van de demonstranten aan de hand van hun identiteitsbewijzen en twijfel die bij de politie ontstond over de echtheid en het feit dat de arrestanten ruim twee uur vastzaten op het politiebureau. Interessant wordt het als Kooiman vraagt naar de afstemming tussen de agenten ter plaatse en de leidinggevenden en naar de uiteindelijke opdracht om over te gaan tot arrestatie: ‘Op wiens gezag zijn de demonstranten opgepakt?‘

De Nederlandse politie is een gesloten organisatie die wat opsporing betreft vergeleken met andere landen slecht presteert. Het lek onder water wordt niet gevonden. Geplande herstructurering van de organisatie zonder een andere werkwijze is een antwoord dat zich nog maar moet bewijzen. Dat de vragen aan minister Opstelten gesteld worden is de onderliggende betekenis ervan. De partijpolitieke subtekst luidt: ‘Vindt u ook dat de politie slecht presteert?’. Het antwoord van de verantwoordelijke minister valt te verwachten: Nee.

Omdat Eberhard van der Laan ook als minister van Integratie een zuiver rechtsstatelijke opstelling uitdroeg valt er niet te twijfelen aan zijn motieven. Hij moet nu echter schipperen om de loyaliteit van zijn politiekorps niet te verliezen. Daarom vent-ie de houding uit voor z’n mannen te staan zoals het een echte leider betaamt. Hij heeft een intern onderzoek aangekondigd dat op korte termijn met uitkomsten zal komen. Op 30 mei debatteert de Amsterdamse raad over de onterechte arrestatie van de twee demonstranten. De conclusies zullen uitwijzen of zo’n intern onderzoek diep genoeg graaft en hoog genoeg reikt. Wellicht is er daarom straks toch een onafhankelijk onderzoek nodig. Dat heeft Nine Kooiman met haar kamervragen voorbereid.

Foto: Balkonscène met koning Willem-Alexander en prinses Beatrix, 30 april 2013. Credits: AP.

Onterechte arrestatie demonstranten op de Dam. Politie zwalkt

Op de Dam was vandaag ‘individueel protest’ toegestaan. Toch werden studente Joanna en Hans Maessen van het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG) gearresteerd volgens de berichtgeving in De Volkskrant en Trouw. Sophie Vanlommel van De Volkskrant: ‘De twee kregen eerst een waarschuwing het plein te verlaten, maar ze beriepen zich tegen de agenten op het recht te demonstreren.’ Haar advocaat bevestigde even later de arrestatie tegen de NOS.’ Trouw-verslaggeefster Hanne Obbink stond naast haar toen rond 10 uur plotseling 10 agenten in uniform en ‘twee kleerkasten in burger’ opdoken. Obbink: ‘Ze gingen om haar heen staan en trokken haar richting een politiebusje. Vreemd, want voor zover ik kon zien deed ze niets verkeerd.‘

Eerst ontkende de politie dat Joanna was verwijderd. Nu heeft de politie haar excuus aangeboden: ‘Dit had niet mogen gebeuren‘. Omdat Joanna haar actie had aangekondigd is het merkwaardig dat de Amsterdamse politie niet voorbereid was op dit kleinschalige protest. Daar helpt geen excuus aan. Des te meer omdat in Utrecht in februari 2013 Joanna al eens eerder op het Jaarbeursplein onterecht werd weggevoerd door de Utrechtse politie bij een bezoek van koningin Beatrix. Daarover ontstond in de publiciteit een breed debat met als uitkomst dat Joanna in Utrecht nooit weggevoerd had mogen worden door de Utrechtse politie.

De arrestatie zet burgemeester Eberhard van der Laan te kijk. Afgelopen week beloofde hij in een gesprek met het NRG dat individuen die zich verspreid in de menigte ophielden mochten protesteren tijdens de balkonscène. Joanna en Hans Maessen leken aan dat profiel te voldoen, hoewel ze zich in elkaars buurt ophielden. Drie is het maximum voor samenscholingen die niet vallen onder het demonstratieverbod. Vraag is wat het woord van de Amsterdamse burgemeester waard is als-ie zijn garantie breekt die individueel protest buiten de protestzone toestaat. Vraag is ook hoe de Amsterdamse driehoek van burgemeester, korpschef en officier van justitie in de aanloop naar de troonswisseling heeft overlegd over taakverdeling en commando.

De arrestatie van enkele demonstranten lijkt niet meer dan een schoonheidsfoutje op een stralende dag, maar raakt aan het burgerrecht dat individuele vrijheid van het protest toelaat. Handhaving van de openbare orde is altijd een afweging tussen veiligheid en vrijheid. Het valt niet in te zien waarom de aanwezigheid van twee individuele demonstranten in de mensenmassa op de Dam als bedreigend werd ervaren door de politie.

Foto: Studente Joanna met haar protestbord in handen, 30 april 2013. Credits: ANP.

Niet iedereen is Oranjefan. Protest in de verboden zone toegestaan

Update 17 april: Vanavond werd door NOS en RTL het interview van ongeveer 50 minuten met prins Willem-Alexander en prinses Maxima uitgezonden. De prins kon voluit gaan en greep die kans zelfverzekerd. De prinses moest zich inhouden en kwam minder goed uit de verf. Een politiek interview kon het natuurlijk niet worden, zodat de menselijke kant benadrukt werd. Het woord kunst viel geen enkele keer. Het venijn zat ‘m in de nabesprekingen. Allerlei deskundigen leken de indruk te wekken uit de entourage van de monarchie te komen. Opnieuw ontbraken echte critici van de monarchie. Kysia Hekster die nieuws meende te zien in de uitspraak van de prins over het ceremonieel koningschap werd door haar discussiegenoten teruggefloten. 

‘Wie wil d’r nu niet de nieuwe koning zien, wie wil d’r nu niet de prinses Maxima zien, die staat zo’n beetje op even hoog niveau voor mij, (..)’, aldus een Overijsselaar die bij de inhuldiging aanwezig is omdat Oranjejefan Ria van Ommen verstek laat gaan. Het antwoord is kort: ik hoef prins Willem-Alexander en prinses Maxima niet te zien. De vraag op welk niveau ze afzonderlijk, in relatie tot elkaar of tot koningin Beatrix staan is interessant. Iedereen geeft er een ander antwoord op. Alleen in de media is het antwoord eenduidig hosanna. Oranjefan ben ik niet en Republikein evenmin. Gewoonweg omdat ze ontbreken voeg ik graag grijstinten toe.

M’n haren gaan echter wel rechtop staan van de uitspraak van de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan: ‘Prins Willem-Alexander en prinses Máxima hebben hun kinderen bij zich: drie dochtertjes, van vijf, zeven en negen. Daar wil ik als burgemeester rekening mee houden. Daarom is er geen plek om te demonstreren langs de route van de vaartocht (..)’. De altijd zo evenwichtige Van der Laan wordt mataglap in een Oranje omgeving. Wat bezielt de burgemeester met deze uitspraak? Worden hier kinderen gebruikt als excuus of schild om een demonstratieverbod te legitimeren? Wat telt nou zwaarder? Het grondwettelijk recht om te demonstreren of de aanwezigheid van drie kinderen die niet noodzakelijk aanwezig hoeven te zijn?

Drie is ook het maximum getal voor samenscholingen die niet onder het demonstratieverbod vallen. Als ik een kritisch Republikeins organisator was dan wist ik het wel. Met 300 demonstranten kunnen in de verboden zone 100 demonstraties gehouden worden. En dat kan voor veel publiciteit zorgen. Zaak is wel om een stevig sportschooltype onderdeel uit te laten maken van elk drietal. En een juridisch geschoold woordvoerder die de logica van de politie kan beantwoorden. Oranje is best. Maar voor het correcte zelfbeeld van Nederland moet ook weer niet de indruk gewekt worden dat alle burgers enthousiast achter de monarchie staan. Verre van dat.

Foto: Andrei Tarkovski, Stalker, 1979. Drie mannen in de verboden zone.

Toename protesten tegen troonopvolging en monarchie

Over de troonsopvolging begint een ander geluid te klinken. De avond van 28 januari toen koningin Beatrix haar aftreden bekend maakte is een dieptepunt in de berichtgeving. Elk tegengeluid ontbrak. Dat verandert. De rechter bij de Amsterdamse rechtbank Peter Ingelse solliciteerde in de NRC van 1 april naar de functie van staatshoofd. Dat het geen grap is bleek toen-ie zijn bezwaren een dag later herhaalde in Nieuwsuur.

De argumenten van Ingelse zijn niet nieuw. Bijzonder is dat ze klinken in een land waar Oranjecomitees en maatschappelijke groeperingen het idee in de lucht houden dat er geen oppositie is tegen de monarchie. Dat lijkt zo omdat door zelfcensuur de media zijn gelijkgeschakeld. Er is het protest ‘Weg met de monarchie. Het is 2013! dat ontstond na het onrechtmatig wegvoeren in Utrecht door de politie van ‘Joanna VH’. De hoogte van de donaties geeft de wervingskracht bij derden aan: 118 euro. In Amsterdam zijn zes zones aangewezen om op kroningsdag te demonstreren en er is de optie van verspreide acties met maximaal drie personen. Maar een debat over het bestaansrecht van de monarchie wordt tot nu toe juridisch en politiek geblokkeerd.

Ingelse probeert dat te doorbreken. Hij merkt op een en ander 15 jaar geleden in een juridisch vakblad al uiteengezet te hebben. Volgens hem zijn de voordelen van de baan van staatshoofd zo groot dat velen er belangstelling voor hebben. Zo noemt-ie een CAO voor de hele familie, een dienstwoning en tal van andere aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Hij doet dat met aantoonbaar genoegen. Op haar beurt stelt Marianne Thieme van de PvdD kamervragen over het pensioen van koningin Beatrix dat 7,2 maal de Balkenendenorm bedraagt. Hiermee doorbreekt ook zij het beeld dat in Nederland kritiek op de monarchie vrijwel ontbreekt.

Ingelse roert een principieel aspect aan door te stellen dat de troonopvolging door prins Willem-Alexander illegaal is. Een geluid dat ook veelvuldig binnen de SP klinkt. Hij meent dat de grondwettelijke bepaling waarin staat dat ‘het koningschap erfelijk vervuld wordt door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau’ onverbindend is: ‘Het is regelrecht in strijd met het verbod van discriminatie, dat niet voor niets als artikel 1 is opgenomen in diezelfde Grondwet. Het is evenzeer in strijd met het internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten. Dat verbiedt iedere vorm van discriminatie, uitdrukkelijk ook die op grond van geboorte, bij de toelating van een burger ‘tot de overheidsdiensten van zijn land”.

Ingelse concludeert: ‘Dit verbod heeft hogere rangorde dan onze Grondwet en zet het erfelijk koningschap dan ook aan de kant’. De rechter heeft zijn openbare sollicitatie verstuurd aan koningin, premier Rutte en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer. Hij pleit voor een open procedure. Hij merkt nog op dat de benoeming van Piet Hein Donner tot vicepresident van de Raad van State niet voor herhaling vatbaar is. Het is nog vier weken tot de inhuldiging. Tegengehouden lijkt het niet te kunnen worden. Te veel machtige neuzen wijzen dezelfde kant op. De brede betuiging dat het volk het onder protest slikt is nu het hoogst haalbare.

Foto: Actie ‘Foto Campagne‘ op het is 2013

God save the Queen: verwarring over positie Máxima

Minister-president Mark Rutte beantwoordt vragen van de D66’ers in de Eerste Kamer Thom de Graaf en Hans Engels over de ‘beëdiging en inhuldiging van de nieuwe Koning‘. Waaronder vraag 5. Het antwoord is slordig. De aanspreekvorm voor de koningin is niet ‘Koningin‘, maar ‘Hare Majesteit‘. Evenmin is de functie ‘Koningin‘, maar ‘koningin‘.  Het Genootschap Onze Taal geeft als aanspreekvorm ‘Majesteit‘ of het gewone ‘Mevrouw‘. Naar verluidt had koningin Juliana een voorkeur voor dat laatste en koningin Beatrix voor het eerste.

De site van het Koninklijk Huis is evenmin correct: ‘Prinses Máxima wordt als echtgenote van de Koning aangeduid met Hare Majesteit de Koningin. Da’s een combinatie van een aanspreekvorm en de titel. Anders dan premier Rutte spreekt het niet over de aanspreektitel ‘Koningin’, want: ‘Haar aanspreektitel is Majesteit.’

De verwarring over de aanspreekvorm van prinses Máxima is opvallend. Wat nog eens vergroot werd toen Máxima in een uitspraak onjuist veronderstelde dat ze koningin Beatrix opvolgt. Ze ‘krijgt‘ de titel ‘koningin‘ echter alleen vanwege het feit dat ze echtgenote van de koning is. Vraag is of een en ander erop duidt dat de aspecten van de titelatuur, de aanspreekvorm, de rol en de positie van Máxima onvoldoende besproken zijn tussen het kabinet en het Koninklijk Huis. En binnen het Koninklijk Huis ook intern. Het lijkt er sterk op.

Foto 1: Schermafbeelding van kamervragen door de senatoren De Graaf en Engels (D66) aan premier Rutte.

Foto 2: David Buckingham, ‘God save the Queen‘, 2010. Credits: Cain Schulte Contemporary Art.