Wat bezielt de VVD om zich te keren tegen kunst? Bij een petitie die vraagt om Körmelings draaiend huis in Tilburg te verwijderen

Voorzitter Emmy Duinkerke van de afdeling Hart van Brabant van de JOVD is petitionaris van deze petitie van 20 november. De JOVD is een jongerenafdeling gelieerd aan de VVD. De petitie verzoekt vanwege financiële redenen om te stoppen met het kunstproject Het Draaiend Huis op de Hasselrotonde in Tilburg. Duinkerke schrijft de petitie namens de JOVD. Ze noemt de naam van de kunstenaar niet, maar dat is de in Eindhoven wonende kunstenaar/ architect John Körmeling. Hij werkt veel in de publieke ruimte, landelijke bekendheid kreeg Körmeling toen hij het Nederlandse paviljoen Happy Street voor de Expo 2010 in Shanghai ontwierp.

Duinkerke reageert waarschijnlijk op een bericht van 16 november 2018 van Omroep Brabant dat meldt dat het kunstwerk kapot is en de reparatie ervan 45.000 euro kost. Zij wijdt op haar persoonlijke FB-pagina een posting aan hetzelfde onderwerp: ‘De JOVD Hart van Brabant is een petitie gestart om het Draaiend Huis Tilburg uit te krijgen. Dit kunstproject heeft al ontzettend veel geld gekost en gaat nog meer geld kosten, waar wij als Tilburgers voor mogen opdraaien’. Aan het kostenaspect ontleent ze haar enige argument.

Het is opvallend dat de VVD en de adspirant-VVD’ers van de JOVD zich profileren door tegen hedendaagse kunst te schoppen. Afgelopen week was er nog het pleidooi van VVD-kamerlid en cultuurwoordvoerder Thierry Aartsen die ‘cultuur’ tegen ‘volkscultuur’ afweegt en meende dat de steun voor kunst afgebouwd moet worden ten gunste van volkscultuur. In het debat over de cultuurbegroting kreeg hij veel kritiek. Kamerlid Carla Dik-Faber van de ChristenUnie noemt Aartsens idee ‘ontzettend polariserend’. Een misverstand is dat in 2010 tijdens het staatssecretariaat van Halbe Zijlstra als verantwoordelijke bewindsman voor kunst niet de VVD maar de PVV de kwade genius zou zijn achter de afbraak van de kunstsector. De PVV had die macht niet en profileerde zich uitsluitend op het dossier immigratie, islam en integratie. Ik schreef in 2012 in een commentaar: ‘De VVD is de oorzaak voor de kaalslag op cultuur en heeft dat de afgelopen jaren voorbereid en vormgegeven. Eerst binnen de VVD-fractie bij monde van cultuurwoordvoerder Han ten Broeke, in 2010 door VVD-informateur Ivo Opstelten in het regeerakkoord en in de uitvoering door VVD-staatssecretaris Zijlstra.’

De lijn Halbe Zijlstra – Thierry Aartsen – Emmy Duinkerke is geen toeval, maar bewust beleid binnen de VVD. De partij profileert zich met het schoppen tegen kunst en het terugdringen van overheidssubsidie voor kunst. Wat de partij denkt te bereiken door zich als vijand van kunst te profileren is de vraag. Want zowel in positieve als negatieve zin leeft kunst in Nederland nauwelijks bij het electoraat. Het risico bestaat dat gematigde liberalen om deze reden de VVD de rug toekeren. Vooral vanwege de volksmennerij die ermee samengaat. Op de rechtse flank van de politiek bestaat haat tegen kunst omdat het als een linkse hobby wordt beschouwd.

Uiteraard mogen politici zich tegen kunst keren als ze dat volgens hun overtuiging vinden. Maar dat de grootste partij van Nederland over de rug van de kunst denkt te kunnen scoren baart zorgen. Het gaat ook niet om backbenchers als Aartsen of Duinkerke die in de rat race van de politiek kunst aangrijpen om gehoord te worden. Zo werkt politiek nu eenmaal. Het gaat om een mentaliteit bij de VVD die handelt in oude reflexen.

De VVD in de jaren ’50 en ’60 was een elitaire partij van de gegoede burgerij. Zo noteert Jan Hanlo die Oote oote oote boe schreef in 1952 over een VVD’er: In dezelfde maand haalt het vers de Eerste Kamer waar Mr. W.C. Wendelaar (VVD) zich erover opwindt. Met name ergert hij zich aan het feit dat het vers gepubliceerd werd in een door het rijk gesubsidieerd tijdschrift. De pendule is na ruim 60 jaar terug bij de minachting door de VVD voor kunst. Pleidooien voor het schrappen van overheidssubsidie voor kunst zetten een doorgaande streep onder een VVD die vrijgestelden bedient en geld omploegt richting bedrijfsleven en banken.

Foto 1: Schermafbeelding van petitieStilstaand Huis Tilburg uit’ van Emmy Duinkerke, voorzitter van de JOVD Hart van Brabant, 20 november 2018.

Foto 2: John Körmeling, ‘Hasselt Traffic Circle’, Tilburg 2008. ‘Freestanding row house rotating on roundabout’.

VVD vervolgt bij monde van cultuurwoordvoerder Thierry Aartsen kruistocht tegen kunst met overbodig pleidooi voor volkscultuur

Nederland heeft iemand als president Trump die opjut en liegt niet nodig, want Nederland heeft kamerlid Thierry Aartsen van de VVD. Hij ziet de kunst van het Opera, Museum en Theater als cultuur. Weet hij veel als cultuurwoordvoerder van de VVD. Aartsen creëert een tegenstelling tussen de kunst van het Concertgebouw en de volkscultuur van het bloemencorso. Meer voorbeelden geeft hij niet. Hij kletst uit zijn nek omdat er nu helemaal niet te weinig aandacht en waardering voor volkscultuur is. Hij zuigt dat uit zijn duim om in het gevlei te komen in een regio als Noord-Brabant met het oog op de provinciale verkiezingen van 20 maart 2019. In de concurrentie met het CDA. Thierry Aartsen gedraagt zich als leeghoofd en behager van het volk in de traditie van de VVD. Bij deze in naam liberale partij neemt de volksmennerij tegen kunst grootse vormen aan. Aartsen dekt het populisme in de politiek met zijn marketing prima af. De VVD is de kwade genius achter de afbraak van de kunstsector en laat daar bij monde van Thierry Aartsen geen enkele twijfel over bestaan.

Foto: Schermafbeelding van opiniepanel van deel van ‘De Stemming van 18 november 2018’ met de vraag ‘Maandag wordt er in de Tweede Kamer gesproken over de Cultuurbegroting. In een interview heeft een VVD-kamerlid aangegeven dat er meer subsidie zou moeten overgeheveld worden naar Volkscultuur, zoals bloemencorso’s, gilden, schutterijen en fanfares. Wat vindt Nederland over de verschillende aspecten van dit onderwerp?

Paul Cliteur is onvolledig in zijn weergave van feiten en probeert cultureel marxisme te framen in verdediging van Charlottesville

Afgelopen dagen werd besmuikt of instemmend gereageerd op een opinie-artikel van Paul Cliteur op TPO. Niemand leek het serieus te nemen. Besmuikt door degenen die erin aangesproken werden en instemmend door de achterban van Forum voor Democratie of Geen Stijl die zich per definitie inzet voor wat het als de goede zaak ziet. Zelfs als het niet weet wat cultureel marxisme is, wie Antonio Gramsci was en welke rol hij in het marxistische discours in de studentenrevolte van de jaren ’60 en ’70 in vooral Frankrijk en Italië speelde.

Paul Cliteur werkt de talking points van het Witte Huis uit die zeggen dat het geweld van twee kanten komt. Dit als reactie op de extreem-rechtse manifestatie in Charlottesville waar neonazi’s, racisten en witte suprematisten met succes de straat veroverden op de lokale politie. Cliteur suggereert de nuance te zoeken, maar daar is niets van te merken. Hij deelt die in elk geval in zijn opinie voor TPO zeker niet met de lezer.

Cliteurs nuance stopt waar hij de Brits-Amerikaanse publicist Milo Yiannopoulos looft: ‘Ik was verrast door een intelligente analyse van onze tijd en cultuur’. De conservatieve Yiannopoulos werd in 2017 weerhouden om op Britse universiteiten te spreken vanwege zijn politieke denkbeelden. Maar vanwege zijn opkomen voor -of: relativering van- pedofilie namen zowel conservatieve als progressieve media en organisaties afstand van hem. Ook Breitbart zette Yiannopoulos onder druk om ontslag te nemen. Die animositeit van Yiannopoulos met rechtse media en organisaties laat Cliteur ongenoemd. Hij probeert wat Yiannopoulos overkomt onder verwijzing naar een afgelaste spreekbeurt op Berkeley te framen als progressieve intolerantie of hegemonie. Hij laat ook ongenoemd dat het verbroken contract met uitgeverij Simon & Schuster een gevolg was van die pedofilie-controverse. Vervolgens koppelt Cliteur de receptie van Yiannopoulos aan het cultureel marxisme van Gramsci. Cliteur is onvolledig, geeft een verkeerde voorstelling van zaken en doet aan stemmingmakerij om zijn achterban via TPO te bedienen. Mijn reactie zoals ik die bij Cliteurs artikel op TPO plaatste:

De constatering van Paul Cliteur over culturele hegemonie naar aanleiding van de geschriften van de Italiaanse Marxist Antonio Gramsci is interessant. Het roept echter de vraag op waarom hij er juist nu mee komt en niet 20 jaar geleden. Want Cliteur beschrijft voor de Nederlandse situatie een beeld uit het verleden. Cliteur is overigens onduidelijk over welk land of universiteit hij het nou precies heeft. Nederland, VS, West-Europa. Dat maakt zijn stellingname verwarrend en rommelig.

Twintig jaar geleden zuchtte Nederland onder de knoet van het multiculturalisme. Het was maatschappelijk onaanvaardbaar om er kritische kanttekeningen bij te zetten. Dat was benauwend en ongewenst. Maar sinds de neoconservatieve Bush/Cheney-revolutie in de VS, de opkomst van Pim Fortuyn en Geert Wilders in het kielzog van Frits Bolkestein en de onmanteling in Nederland van de linkse politiek is dat beeld volledig gekanteld. De culturele hegemonie wordt nu bepaald door de rechterkant van het politieke spectrum.

Aan Nederlandse universiteiten is anno 2017 niet langer een linkse culturele hegemonie, maar een rechtse hegemonie van marktdenken en marketing dominant. Nederlandse universiteiten zijn geëconomiseerd met verlies van hun autonomie en hun intellectuele ambitie. Hoogleraren en studentenraden hebben zich in de dwangbuis van de economie, de behoudzucht en het marktdenken laten dwingen.

Studenten kunnen wellicht in toiletten van Amerikaanse universiteiten hun leuzen spuien zoals mevrouw Cliteur waarneemt, maar in de bestuurskamers van de Amerikaanse of Nederlandse universiteit wordt een gesprek van marktdenken, rendement, fondsenwerving en bezuinigingen gevoerd.

In het besef om buitengesloten te zijn van de macht ageren de links georienteerde studenten daarom in de marge. Dat doen ze blijkbaar op het toilet, op de campus, in een Studium Generale-programma of in een kunsttentoonstelling. Op plekken die er niet echt toe doen. Niet in de bestuurskamer waar de macht zetelt.

Over de media waar Cliteur naar verwijst is exact hetzelfde te vertellen. Het kan zijn dat de meeste journalisten links zijn, zoals de meeste studenten dat ook zijn. Maar dat maakt media-bedrijven en media-holdings die gaan voor rendement, macht en economisch nut nog niet links, zoals een linkse student het bestuur of het beleid van een universiteit niet links maakt.

Linkse studenten en journalisten kunnen in de overgangstijd tussen multiculturalisme en een volledig geëconomiseerde structuur in symbiose binnen rechtse structuren bestaan omdat ze daar als afleiding dienen. Die bliksemafledier komt de macht van media of universiteit prima uit. En daarom wordt deze linkse verschijnselen getolereerd. Zonder dat ze nog enige praktische macht hebben.

De observatie van Cliteur die 50 jaar na 1968 Gramsci uit de mottenballen tovert schiet dan ook tekort. Wat mevrouw Cliteur in de toilet ziet is niet onjuist, maar meneer Cliteur kent er vervolgens een verkeerde waarde aan toe. Hij leest een verschijnsel als structuur.

Foto: Schermafbeelding van deel artikelCultureel marxisten hebben geen rust voordat u bent onderworpen’ van Paul Cliteur op TPO, 19 augustus 2017.

Petitie: ‘Nederland tegen Trump’ is sympathiek, maar onwerkbaar

dt

Geen misverstand dat de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump een abominabel politicus is. Van het type dat benoemen boven oplossen, en zelfgerichtheid boven samenwerking stelt. Wellicht zinvol bij het openbreken van vanzelfsprekendheden en machtsverhoudingen, maar daarna een blok aan het been van de samenleving. Kortom, het gaat hier om een sympathieke petitie, die echter toch niet door de beugel kan.

Als de VS met Trump een plee-figuur willen slaan dan hebben ze die vrijheid. Zoals vele landen met hun leiders tegenwoordig een plee-figuur slaan. Een term waarmee Frits Bolkestein (VVD) in 2002 verwees naar Fortuyn: ‘Ziet u Pim Fortuyn al staan naast de Duitse Bondskanselier Schröder, de Franse president Chirac en de Britse premier Blair? God verhoede dat dat gebeurt. Nederland zou een pleefiguur slaan’. Achteraf is gebleken dat Schröder (Gazprom), Chirac (talloze gevallen van fraude) en Blair (Irak-beleid) door de mand zijn gevallen en slaan ze met terugwerkende kracht een plee-figuur. Als overjarig orakel slaat Bolkestein zelf ook af en toe een plee-figuur door zich over zaken uit te spreken waar hij geen verstand van heeft. Of waar hij niks mee te maken heeft, maar zich toch meent mee te moeten bemoeien. Zoals in 1997 in zijn befaamde ‘Beste Els’-brief waarin hij lobbyde voor het Amerikaanse pharmaciebedrijf Merck Sharp & Dohme.

Het kan niet dat de Nederlandse regering zich uitspreekt tegen Trump. Maar het zal ook niet helpen. Ook is dan het einde zoek. Want dan moet Nederland zich tegen allerlei leiders uitspreken waarvan de regering vindt dat die een plee-figuur slaan. De diplomatie kan dan opgedoekt worden. En wat als andere landen zich over Nederlandse leiders uitspreken omdat ze menen dat Rutte, Samsom, Asscher, Plasterk of Wilders een plee-figuur slaan? Wat moeten de gevolgen zijn? Levenslange schorsing uit de politiek? Dat Donald Trump als president een rampzalige buitenlandse politiek zal voeren die nog schadelijker voor Europa zal zijn dan de buitenlandse politiek van president Obama is niet onwaarschijnlijk. Maar we kunnen er niets aan veranderen.

dp

Foto 1: Schermafbeelding van petitieNederland tegen Trump’ op petities.nl.

Foto 2: ‘A woman wears a shirt reading “Trump-Putin ’16” before a rally for Republican presidential candidate Donald Trump at Plymouth State University, Feb.7 in Plymouth, New Hampshire’. Credits: AFP.

De Gucht vindt religieuze gevoelens van moslims overgewaardeerd

muslim-women-swimming.n

De hedendaagse interpretatie en daaruit voortvloeiende praktijk van de Islam gaat veelal uit van de ongelijkheid van man en vrouw. Onze westerse beschaving gaat uit van de fundamentele gelijkheid van man en vrouw.’ Aldus de Belgische liberaal Karel De Gucht in zijn column voor Het Laatste Nieuws.

De Gucht trekt het breder: ‘Als dit zo verder gaat, mogen de westerse vrouwen straks in bikini het zwembad niet meer in omdat zij de religieuze gevoelens van de moslims kwetsen.’ Hij richt zijn kritiek niet zozeer op de islam of de moslims, maar op de ruimte die de islam en de moslims in de samenleving gegeven wordt door degenen die verantwoordelijk zijn voor grondrechten en pluriformiteit zoals de rechtsstaat die garandeert.

Hij herhaalt wat Frits Bolkestein ooit zei: ‘Ik aarzel niet om onze beschaving gestoeld op universele waarden en daarin centraal het gelijkheidsprincipe op dit punt superieur te noemen aan het samenlevingsbeeld van een interpretatie van de Islam die de gelijkheid van man en vrouw negeert.’ Dat is echter niet de hoofdzaak en is onnodig voor zijn betoog. Het maakt niets uit of de islam of de westerse beschaving superieur is. Moslims zullen hun beschaving superieur achten en niet-islamitische westerlingen de hunne. De perspectieven van beter te zijn dan de ander kunnen prima naast elkaar bestaan. Het hoeft niet beslist te worden.

Het probleem dat De Gucht aansnijdt gaat over wat anders, namelijk de identificatie en projectie van westere politici en burgers over de islam. Ze verliezen hierbij soms de grondrechten van alle burgers uit het oog. Dan komt er in een officiële sfeer geen wijn of bier op tafel, is het zwemmen in bikini in een openbaar zwembad geen vanzelfsprekendheid meer of eisen moslims dat hun echtgenotes in ziekenhuizen apart behandeld worden. Daar gaat het fout. De islam is welkom in Nederland of België, maar heeft geen enkel recht om voor de eigen achterban een bijzondere positie te claimen. Of dat nou ten koste gaat van niet-moslims of niet.

muslim-woman-swimming

Foto 1: Vrouw in bikini en een vrouw met een hand voor de ogen.

Foto 2: Gesluierde vrouw en man met baard in het water.

Open islamdebat is hard nodig. Of God het nou wil of niet

InchaAllah

Mag kritiek op de islam of rust er een taboe op? De vraag is eerder of zulke kritiek zin heeft. Het antwoord is ondubbelzinnig ja. Religieuze organisaties zoals de islam genieten eerder te veel dan te weinig respect. Om de islam in de wereld te brengen is de eerste voorwaarde dat religies precies zo bejegend worden als andere cultureel-maatschappelijke instellingen. Niet meer en niet minder kritisch. Een uitzonderingspositie voor religies, en binnen die religies ook nog eens voor de islam, vindt in de nationale rechtsstaat, de democratie of de open samenleving geen rechtvaardiging. De overheid moet als scheidrechter boven de partijen die kritische houding niet zelf aannemen door deelnemer aan het publieke debat te willen zijn, maar dient wel nadrukkelijk te garanderen dat burgers zonder belemmeringen de kritiek op de islam ongestoord en veilig kunnen uiten.

Dit naar aanleiding van een opinieartikel in de Volkskrant van VVD’er Frits Bolkestein die meent dat de coördinator terrorismebestrijding miskent dat religie de basis kan vormen voor politiek geweld. Hij verwees hierbij naar onderzoeker David Suurland. Sid Lukkassen reageert instemmend op het Vlaamse blog Doorbraak met de vraag ‘Mag een academicus islamkritisch zijn?’en wijst naar ‘het politiek-correcte rookgordijn van de mainstream media’ dat die kritiek blokkeert. Hoe dat in z’n werk gaat illustreert ’student islamologie’ Arnold Yasin Mol in een opinieartikel voor Joop.nl met de bewering dat Bolkestein te weinig van de islam zou weten. Waarin Bolkestein van alles in de mond wordt gelegd dat hij niet beweert. Een open debat over de islam komt zo niet tot stand. Kom in Nederland niet aan de islam of de honden gaan blaffen. Gods wil is onfeilbaar. 

Foto: In Cha Allah in neon voor Lamba.

In Duitsland verschijnt boek van Saoedische blogger Raif Badawi

Om eigen waarden te revitaliseren moet West-Europa afstand nemen van regimes zoals dat in Saoedi-Arabië dat naast olie de radicale islam exporteert. En grandioos de mensenrechten schendt zoals blogger Raif Badawi ondervindt. Het is tijd voor een exportverbod van de radicale islam en een strategie die Europa binnen enkele jaren onafhankelijk maakt van Arabische olie. Nederland moet nu doorpakken en het niet laten bij mooie, abstracte woorden. Nederlandse politici die dictators vergoelijken en menen dat met hen zaken gedaan kan worden, geven het verkeerde signaal af. Duitsland geeft het goede voorbeeld. Daar verscheen een boek van Badawi met een bloemlezing uit zijn internet teksten. In Saoedi-Arabië worden de mensen overspoeld met de islamistische interpretatie van religie en religiositeit. Nederlandse politiek en bedrijfsleven keuren het niet af.

Ruslandpolitiek van de VVD is knieval voor Putin. Handelspolitiek?

bol

Er is iets opvallends aan de hand in de hoogste gelederen van de VVD. Gebrek aan ruggengraat tegenover dictators zoals president Putin. Afgelopen week pleitte fractievoorzitter Halbe Zijlstra er al voor om in gesprek te gaan met dictators. En ze zo legitimiteit te geven die ze feitelijk niet verdienen. Nu is er oud-partijleider Frits Bolkestein die in Elsevier pleit voor een tweede Jalta. Die min of meer geheime conferentie in 1945 waar de puntjes op de i werden gezet over de verdeling van Europa. Waar de grote landen de soevereiniteit van kleinere landen weggaven. Zoals Polen dat aan geallieerde kant vocht in de Tweede Wereldoorlog en werd verraden door Churchill en Roosevelt. Bolkestein wil met een Jalta-II geregeld zien dat de Krim weggeven wordt aan Rusland. Hij denkt dat te kunnen verantwoorden. Bolkestein praat dus een criminele daad van Rusland goed. Hij zegt ook dat de Westerse sancties niet volgehouden kunnen worden. Waarom zegt hij dat?

Wat is er met de buitenlandpolitiek van de VVD? Wil het dat Nederlandse bedrijven winst maken in Rusland en zet het belangen van het Nederlandse bedrijfsleven voorop? Zet het principes en eigenwaarde bij het vuilnis, zoals verwoord door de oud-manager van Shell Frits Bolkestein? De koopman boven de dominee. Hiermee voegt de VVD zich bij de Europese rechts-extremistische partijen die in de zak van Putin zetten en sociaal-democraten als oud-kanselier Schröder die op de loonlijst van Gazprom staan en daarom voortdurend een goed woordje voor Rusland doen. Nu blijkt dus ook de VVD geen standvastigheid, maar slappe knieën en ruggengraat te hebben. De VVD ondermijnt de Westerse eensgezindheid tegenover Rusland door eigen korte termijn denken. Zo kennen we de VVD met Kissinger-achtig neorealistisch denken dat anderen opoffert.

Foto: Schermafbeelding uit opinieartikel van Frits Bolkstein, ’Vierentwintig jaar later: Frits Bolkestein over zijn ideeën van toen’ in Elsevier.

Lente in Jalta moet wakker schudden uit geestelijke winterslaap

jalta

Het in 2013 gelanceerde De Correspondent krijgt er in november een concurrent van rechtse signatuur bij als 5000 abonnees zich aanmelden: Jalta. Het eerste kost 60 euro per jaar, het tweede 84 euro. Initiatiefnemer Joshua Livestro gaat het om de verdediging van ‘West-Europese waarden’ zoals hij zegt in een opiniestuk met Annabel Nanninga in De Volkskrant: ‘Tegen het dictatoriale sofisme van Poetin en Erdogan en de openlijke minachting van de fundamentalisten moet een overtuigend intellectueel weerwoord worden geformuleerd. Wie wij West-Europeanen zijn, wat wij doen en zeker ook wat wij laten: dat verhaal schrijven wij zelf.’ De praktijk zal het leren hoe Jalta het intellectuele debat kan aanjagen. Waar De Correspondent vooral journalistiek wil vernieuwen, lijkt Jalta zich een andere opdracht te stellen. Namelijk de geestkracht van Nederland mobiliseren.

Livestro’s opmerking over ‘de zouteloze driekeer-de-Volkskrant’ pap van Hilversum is nog niet aangepast aan een medium en idioom dat bij de nieuwe wind hoort, maar vervalt in oude reflexen. Jalta moet leren doen waarin het goed is zonder te blijven hangen in negativisme. De paradox lijkt dat Livestro die zijn opiniestuk waarin hij Jalta uitlegt niet toevallig aanbiedt aan De Volkskrant. Vraag is of zijn achterban de oproep tot een intellectueel weerwoord volgt. Mogelijk is de afstand tussen Livestro en linkse intellectuelen minder overbrugbaar dan tussen hem en iemand als Frits Bolkestein met de rank and file van de rechtse beweging.

Foto: Schermafbeelding van ‘En de naam is… Jalta!’ van Joshua Livestro op De Dagelijkse Standaard.

De parallelle wereld van Daan Samson

daan

‘Ik ben nog nooit een politicus tegengekomen met belangstelling voor cultuur. Ze zijn er bang voor, dat is het enige.’ Aldus de Spaanse schrijver Juan Marsé in een interview met Arjen Fortuin dat op 18 januari 2013 in NRC verscheen. Hoe anders lijkt beeldend kunstenaar Daan Samson zich te verhouden tegenover politici. Vooral die van rechts-liberale snit, zoals Halbe Zijlstra of Frits Bolkestein. Hij omarmt ze en drukt ze aan z’n borst. Ze lijken niet bang of onwennig voor zijn kunst en Samson toont geen wantrouwen tegenover hen. Maar schijn bedriegt. Uit angst kunnen politici ook het podium opvluchten. Als een stotteraar die gaat zingen of toneelspelen om het praten te ontlopen. En wat beoogt Samsom met zijn artistieke mimicry?

Samsons project ‘Holiday Trouvé’ laat zien hoe de kunstenaar met Corendon naar een resort vliegt, het ‘Corendon Premier Solto Hotel‘ in Alaçatı, Turkije. Samen met een 52-jarige kunsttoeschouwer. Dat werd op 17 juni weer gepresenteerd in het Rotterdamse TENT: ‘TENT presenteert de videoregistratie van kunstenaar Daan Samson’s experiment voor een nieuwe manier van kunstbeleving: op vakantie gaan met een bezoeker van TENT naar de ‘Caraïben van Turkije’, Alaçati en dat volledig gesponsord door Correndon Vliegvakanties.’ Is een beschouwer van het consumentisme of het ‘moderne levensgevoel’ nou eerder een pleitbezorger of een criticus ervan? Die vraag blijft hangen bij alles wat Samson doet. Het antwoord hangt af van de toeschouwer.

Samson zoekt het ultieme Droste-effect als een spitse Orson Welles die verdwaalt in het spiegelpaleis op de kermis. Samson spiegelt en spiegelt. Om zich niet te laten vangen en zijn blik te verruimen. Zonder zich in z’n kaarten te laten kijken. Hij biedt ons een lege plek in het gras. De Daan Samson van vlees en bloed wil niet in de weg staan en maakt zich tot de constructie ‘Daan Samson’. Het nauwgezet vormgeven van de extreme relativering van waarden met inzet van zichzelf is zijn kunst. Zo wordt op twee manieren het idee van een parallelle wereld opgeroepen die naast de bestaande bestaat. Onhoudbaar, maar voldoende voor kunst die een podium zoekt. De kunstenaar verdwijnt in het kunstwerk en het kunstwerk verdwijnt in de kunstenaar.

orsonmirror123

Foto 1: Still uit Holiday Trouvé’  van Daan Samson, 2014.

Foto 2: Still uit het slot van The Lady from Shanghai (1947) van regisseur Orson Welles.