Uitreiking aan grens van Noorse vredesprijs aan Edward Snowden is blamage voor Noorwegen

De affaires Assange en Snowden hebben het idee van neutraliteit en onafhankelijkheid van respectievelijk Zweden en Noorwegen beschadigd. Beide landen zijn niet in staat om zich te ontworstelen aan de druk van de VS dat Assange -notabene een Australisch staatsburger- en Snowden graag in een Amerikaanse gevangenis wil opsluiten om ze tot zwijgen te brengen. De regeringen van beide landen verschuilen zich achter de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht die het een regering niet zou toestaan om klokkenluiders op bezoek vooraf de garantie te geven dat ze niet uitgeleverd worden aan de VS. Maar dat voorrecht hebben de Zweedse en Noorse regering wel degelijk. Onder druk van de VS die om uitlevering van de klokkenluider vraagt durven ze er geen gebruik van te maken. Snowden heeft sinds 2013 asiel in de Russische Federatie omdat op doorvlucht naar Latijns-Amerika zijn paspoort door de Amerikaanse regering werd ingetrokken.

Edward Snowden heeft de Bjørnson prijs gekregen voor zijn onthullingen over onder meer de NSA die vanaf 2013 in The Guardian en andere media wereldwijd verschenen. De procedure is dat de Bjørnson Academie tijdens the Bjørnson Seminar in Molde op 5 september Edward Snowden de prijs overhandigt. Maar dat wordt onmogelijk gemaakt door de Amerikaanse druk. Dat is ontluisterend voor Noorwegen dat zo vaak kritiek heeft op landen die de mensenrechten schenden. Bijvoorbeeld bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede in 2010 aan de Chinese Liu Xiaobo die toen gevangen zat in China en de prijs in Oslo niet in ontvangst kon nemen. Deze dubbele standaard beschadigt ook de geloofwaardigheid van het Noorse Nobelcomité.

Wat nu? Er zijn drie opties om Snowden de prijs uit te reiken: in Noorwegen, in Rusland of aan de Noors-Russische grens. De symboliek is groot. Noorwegen lijkt de grote publicitaire verliezer te worden en voorgoed haar geloofwaardigheid van klein, neutraal land te verliezen. De Amerikaanse druk op Noorwegen verklaart ook waarom Snowden in Europese landen nooit een poot aan de grond kreeg, en van geen enkel Europees land asiel kreeg. Snowden kreeg van de Nederlandse regering niet eens antwoord op zijn asielverzoek.

In 2014 concludeerde ik bij kamervragen van Ronald van Raak: ‘Het wachten is op een omslag in het denken van de VS. Als het daar tot de gangen van de macht doordringt dat het in het Amerikaans belang is dat Snowden in Nederland of een ander Europees land en niet in de Rusland verblijft kan Snowden asiel krijgen. Dan pas, niet eerder. De vragen van Ronald van Raak gaan feitelijk over het gebrek aan autonomie en de onderhorigheid van de Nederlandse politiek aan de VS.’ Europese landen lopen nog steeds achter de VS aan.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Snowden may get freedom prize at border’ van Local.no op 28 augustus 2015.

Verzocht VS in 2010 Nederland om Assange aan te klagen?

Glenn Greenwald publiceert bovenstaand document in de marge van de publicatie van z’n boek ‘No Place to Hide’ dat gisteren verscheen. Ook in Nederlandse vertaling. Het gaat om een verzoek van 10 augustus 2010 van de VS  aan ‘andere landen met troepen in Afghanistan’ om strafvervolging tegen Julian Assange in te dienen. Australië, Groot-Brittannië en Duitsland worden met name genoemd. Het ‘met inbegrip‘ (including) laat ruimte voor de suggestie dat het Amerikaanse verzoek ook andere landen bereikte. Zoals Nederland.

In augustus 2010 was het kabinet Balkenende IV demissionair. Het werd nog gesteund door CDA en Christen-Unie. De bewindslieden van de PvdA waren in februari 2010 uit het kabinet gestapt. Notabene over Uruzgan. Eimert van Middelkoop (CU) was minister van Defensie en Ernst Hirsch Ballin (CDA) minister van Justitie.

Julian Assange is tot op de dag nooit formeel aangeklaagd en da’s rechtsstatelijk onaanvaardbaar. Men zou denken dat de profilering van Den Haag als stad van internationaal recht niet vrijblijvend is en verplichtingen met zich meebrengt. Maar de Nederlandse politiek bleef grotendeels doof. In april 2013 schreef ik: ‘De SP-fractie in de Tweede Kamer laat me weten dat het aanvullende kamervragen over de affaire Assange heeft ingediend. Met het oog op bemiddeling door Nederland. Mede naar aanleiding van stukken die hier en hier en hier en hier en hier verschenen. De vragen van woordvoerder buitenland Harry van Bommel geven minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken de mogelijkheid om voorbij te gaan aan de fouten van z’n voorganger Rosenthal.’ De zittende politiek hield opnieuw de boot af en verzon allerlei onwaarachtigheden om de asielaanvraag van Assange niet op de agenda te zetten. Het document verklaart mogelijk waarom. Julian Assange wordt nu al 1253 dagen zonder aanklacht gedetineerd. Hoogste tijd voor nieuwe kamervragen. 

De Task Force Uruzgan (TFU) was de Nederlandse operatie in Afghanistan. Deze duurde van maart 2006 tot augustus 2010. Pas in mei 2011 was al het militair materiaal teruggetrokken.  In naam was het een civiele actie, maar er waren op enig moment 1500 militairen bij betrokken. Nederland claimt dat het een succesvolle actie was, maar vraag is of dat meer dan wensdenken en het toedekken van een mislukking is. Uit de eindevaluatie van september 2011 blijkt dat er veel bereikt is, maar de omstandigheden moeilijk waren (p.100): ‘Vier jaar was echter niet genoeg om de lokale Afghaanse overheid in staat te stellen zelfstandig voor veiligheid, goed bestuur en ontwikkeling te zorgen. De geboekte vooruitgang is niet onomkeerbaar.’

PS: In een artikel van 18 februari 2014 voor The Intercept werd genoemd document voor het eerst -in fragmenten- gepubliceerd.

Foto: Schermafbeelding van document ‘Manhunting Timeline 2010’ (p.188), gepubliceerd door Glenn Greenwald.

Julian Assange ‘framed’ door ‘honey-trap’ in Zweden

Wie er nog aan twijfelt dat Julian Assange er in 2010 door de Zweedse en Amerikaanse regering ingeluisd is met het doel deze oprichter van WikiLeaks te ‘immobiliseren’ en vleugellam te maken kan wellicht overtuigd worden door ondersteunend bewijs voor een ‘honey-trap‘. Een opzet met twee sociaal-democratische Zweedse vrouwen als stukje kaas en Assange als muis. Het gebruik van illegale middelen van Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten om maatschappelijke groeperingen (type Anonymous) uit te schakelen is niet tegen buitenlandse vijanden, maar naar binnen gericht. Dat maakt het explosief. Hoewel de veiligheidsindustrie op dit moment onaantastbaar is en niet valt in te zien hoe de staat in de staat een halt toegeroepen kan worden.

Merkwaardig past deze val binnen de uitleg dat de beide vrouwen Anna Ardin en Sofia Wilen zich in dat doorgereguleerde Zweden gedwee en inassertief opstelden. Waarbij ze tegelijk actief en passief zijn. Hoewel dat eerder voor Wilen dan voor het actieve kaderlid Ardin geldt die tot in Cuba contra-revolutionair actief was. Militant feminisme en blindelings vertrouwen op de Zweedse staat waren in 2010 de omgevingsfactoren voor de honey-trap die Assange en WikiLeaks nu al meer dan drie jaar in hun kernactiviteiten belemmert. Nog een wonder dat WikiLeaks ondanks de krachtige tegenwerking van de regering-Obama nog steeds functioneert en bijvoorbeeld Edward Snowden in Hong Kong uit handen van de Amerikaanse overheid wist te houden.

Op basis van de Snowden-documenten publiceert NBCNews het artikel “Snowden Docs: British Spies Used Sex and ‘Dirty Tricks‘” waar ook Glenn Greenwald aan meewerkte. Het zegt: ‘The target is lured “to go somewhere on the Internet, or a physical location” to be met by “a friendly face.”‘ Het bevat bovenstaande slide met de toevoeging dat de honey-trap ‘zeer succesvol is als het werkt’ en dat de Joint Intelligence Threat Research Group (JTRIG) van de Britse GCHQ ‘de mogelijkheid heeft om de omgeving bij gelegenheid te scheppen’.

Marcello Ferrada de Noli die de Zweedse episode van Assange al sinds 2010 volgt en daar verslag van doet op z’n blog Professors Blogg komt zoekend naar een oplossing voor deze kwestie tot een eindbalans mede naar aanleiding van de recente kritiek op het optreden van de Zweedse aanklager. Zijn verklaring sluit perfect aan op de slides van de JTRIG. Wat het niet een Zweeds-Amerikaanse, maar een Zweeds-Brits-Amerikaanse opzet maakt. Ferrada de Noli’s conclusie is dat de Zweedse aanklager zelf de wet niet heeft gevolgd omdat volgens de wet Assange niets onrechtmatig te verwijten viel, maar de onregelmatigheden nodig had om Assange in een duister rechteloosheid te laten ‘hangen’ omdat dit de enige manier was om hem vleugellam te maken.

Foto: Slide over cyberoperatie van de Joint Intelligence Threat Research Group (JTRIG) van de Britse GCHQ gepubliceerd door NBCNews, 7 februari 2014.

Langzaam komt een oplossing voor de kwestie-Assange in zicht

De Portugees-Zweedse Marcello Ferrada de Noli prikt in een open brief door de argumenten van het Zweedse establishment in hun verdediging van de zaak Assange. Met de VS heeft de conservatieve regering Reinfeldt nauwe banden. Traditiegetrouw vooral met neoconservatieve Republikeinen. De oprichter van WikiLeaks is al 1155 dagen in z’n bewegingsvrijheid beperkt zonder aangeklaagd te zijn. Hij vreest doorverwijzing naar de VS als-ie naar Zweden uitgewezen wordt om ondervraagd te worden in een politie-onderzoek vanwege seksueel misbruik van twee vrouwen. Op deze justitiële dwaling waarvoor aanklager Marianne Ny verantwoordelijk is komt in Zweden steeds meer kritiek. Onder meer van parlementslid Johan Pehrson van de Liberale Volkspartij.

Ferrada de Noli verwijt de Zweedse procureur-generaal Anders Perklev hypocrisie. Onder verwijzing naar de scheiding der machten heeft Perklev de opmerkingen van Pehrson veroordeeld. Theoretisch heeft de procureur-generaal gelijk indien die scheiding der machten feitelijk zou bestaan en de rechterlijke macht onafhankelijk was. Maar da’s in Zweden niet het geval.  Juist in de zaak-Assange heeft de partijpolitiek vanaf het begin de vervolging van Assange gestuurd. In de aanklacht eerst door de sociaal-democratische partij die in 2010 aan de macht was en na een verloren verkiezing vooral door de conservatieve regering Reinfeldt.

Het is van tweeën een. Of alle politici onthouden zich van commentaar op de rechtsgang en de positie van personen die deel uitmaken van een onderzoek. Of alle politici mogen hun mening geven. De selectieve verontwaardiging van procureur-generaal Anders Perklev is krom. Hij meent niet alleen de liberale parlementariër Johan Pehrson die een oplossing uit de patstelling zoekt de les te kunnen lezen, maar doet alsof premier Reinfeldt, de huidige ministers Bildt of Haglund, of oud-minister Thomas Bodström zich nooit met de zaak-Assange hebben bemoeid. Er zijn voldoende feiten en citaten die dat weerspreken.

Het schaduwspel tussen Zweedse politiek en rechterlijke macht heeft lang genoeg geduurd. Het beschadigt het image van een land dat telkens een portie mensenrechten inzet om de eigen scheve schaatsen aan het gezicht te onttrekken. Zoals een wapendeal met Saoedi-Arabië. Om nog iets van de geloofwaardigheid in het buitenland te redden kan het niet langer vertragen. Of het nu de inmenging van de politiek is die de zaak compliceert of omdat de procureur geen rechtmatige zaak tegen Assange heeft is bijzaak. Zweden moet verantwoordelijkheid nemen om zo snel mogelijk een oplossing te vinden. Wie weet kan premier Rutte bemiddelen bij vice-premier en leider van de Liberalen Jan Björklund. In de EU ook deel van de ALDE-fractie.

Hoe draait het Zweedse establishment van partijpolitiek, rechterlijke macht en media een eind aan de zaak-Assange? Want de justitiële dwaling is nu al ruim drie jaar een steen in de maag van de Zweedse samenleving. Dat kan niet blijven duren en moet tot een einde worden gebracht. De oplossing is politiek. Met alle tegenstrijdigheden die het in zich heeft verschuilt de regering-Reinfeldt zich achter het primaat van de rechterlijke macht. De Zweedse opperrechter Stefan Lindskog maakte in april 2013 in een lezing in Australië duidelijk dat het echter de politiek is die het laatste woord heeft over de positie van Julian Assange.

Foto: Luchtschip de USS Akron onder constructie, 1930.

Zie hier voor het dossier Assange op dit blog.

Antwoorden Timmermans over Assange teleurstellend en afhoudend

Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken heeft de vragen van Harry van Bommel (SP) over De impasse in de zaak Julian Assange beantwoord. Hij stelt zich formeel op en laat geen ruimte voor bemiddeling. Op de vraag ‘dat de Zweedse regering Assange, in ruil voor diens komst naar Zweden, wel degelijk een garantie kan geven niet uitgeleverd te worden aan een derde land‘ antwoordt de minister dat de Zweedse opperrechter Stefan Lindskog dat ‘in zijn artikel‘ niet heeft gezegd. De rechter heeft dit echter wel uitgesproken.

Het antwoord is strijdig met de strekking van Lindskogs woorden. In een analyse van het optreden van rechter Lindskog in Adelaide concludeert Marcello Ferrada de Noli op z’n blog: ‘Minister Carl Bildt incorrectly claimed that the Sweden government couldn’t make a guarantee that Assange won’t be extradited because the decision rests with the judiciary. This is now proven as flagrantly inaccurate. The final decision for approving an extradition rests with the government.’ Hoofdzaak is dat de politiek een garantie kan geven aan Assange om niet uitgeleverd te worden aan een derde land. Het klopt overigens dat rechter Lindskog niks nieuws zegt omdat al sinds augustus 2012 consensus bestaat over het feit dat de Zweedse politiek het laatste woord heeft over het geven van een garantie. Alleen aan minister Rosenthal was dit in november 2012 nog niet bekend.

Minister Frans Timmermans stelt dat de mogelijke uitlevering aan Zweden op basis van ‘verdenking van seksuele delicten‘ los staat van ‘de activiteiten van de heer Assange in het kader van WikiLeaks’. De minister gaat weer de fout in. Er is geen verdenking van seksuele delicten. Assange wordt in Zweden verzocht voor een politieonderzoek. Omdat er geen aanklacht tegen hem is ingediend is hij geen verdachte, maar getuige in deze zaak. Verder kan de minister niet aantonen dat er geen verband tussen de twee zaken bestaat. Daarom had-ie de opmerking beter achterwege gelaten. Er zijn trouwens wel aanwijzingen dat de Zweedse zaak en WikiLeaks in direct verband tot elkaar staan. Hierop duidt het instellen van een geheime Grand Jury in Virginia.

Op de vraag van Van Bommel of Nederland bereid is om te bemiddelen in deze zaak antwoordt de minister afwijzend. Hij noemt het een zaak tussen het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Hij voegt eraan toe niet te twijfelen aan de rechtsgang in deze landen. Een ongelukkige opmerking omdat uit de aanpak door politie, aanklagers en regering evident blijkt dat Zweden juridisch onzorgvuldig heeft gehandeld. Het is begrijpelijk dat minister Timmermans in zijn functie een Europese partner niet voor het hoofd kan en wil stoten.

Er is vergeleken met de beantwoording van minister Rosenthal in november 2012 weinig vooruitgang geboekt door minister Timmermans. Het voortschrijdend inzicht op het ministerie van Buitenlandse Zaken is in de zaak Assange gering. Nog steeds gaan de antwoorden vergezeld van feitelijke onwaarheden. De wil om zich open te stellen en werkelijk in deze zaak te verdiepen, laat staan te bemiddelen ontbreekt bij de directie Europa van Buitenlandse Zaken. Dat is voor nu een gemiste kans. Maar de hoop is dat wat in antwoorden op kamervragen niet gezegd kan worden in het vertrouwelijk overleg met de Zweedse regering Reinfeldt toch met kracht van argumenten naar voren kan worden gebracht. Dan heeft de inspanning van Harry van Bommel geholpen.

Foto: Minister Frans Timmermans. Credits: Hollandse Hoogte / Evert-Jan Daniels.

SP stelt vragen over bemiddeling Nederland in kwestie Assange

De SP-fractie in de Tweede Kamer laat me weten dat het aanvullende kamervragen over de affaire Assange heeft ingediend. Met het oog op bemiddeling door Nederland. Mede naar aanleiding van stukken die hier en hier en hier en hier en hier verschenen. De vragen van woordvoerder buitenland Harry van Bommel geven minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken de mogelijkheid om voorbij te gaan aan de fouten van z’n voorganger Rosenthal. Door nieuwe feiten lijkt Timmermans niet langer gebonden aan de antwoorden van Rosenthal. Dat geeft de SP de mogelijkheid om opnieuw vragen over deze kwestie in te dienen. Dat nieuwe feit is een door de hoogste Zweedse opperrechter Stefan Lindskog in Adelaide op 3 april gemaakte opmerking dat de politiek het laatste woord heeft over een garantie aan Assange. Politiek opvallend is dat de PvdA bij monde van woordvoerders Désirée Bonis of Michiel Servaes niet in deze kwestie gedoken is. Ik geef de vragen weer:

Vragen van het lid Van Bommel (SP) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de impasse in de zaak tegen WikiLeaks oprichter Julian Assange

1. Herinnert u zich het antwoord van uw voorganger op mijn vraag over WikiLeaks oprichter Julian Assange dat de Zweedse wet niet in de mogelijkheid van een vooraf af te geven garantie tegen uitlevering voorziet? 1)
2. Bent u bekend met de opvatting van de Zweedse opperrechter Stefan Lindskog dat de Zweedse regering Assange, in ruil voor diens komst naar Zweden, wel degelijk een garantie kan geven niet uitgeleverd te worden aan een derde land, zoals de Verenigde Staten? 2) Kunt u aangeven of u dit nieuwe inzicht deelt? Indien u dit niet deelt, waarom niet?
3. Bent u bekend met de opvatting van Amnesty International dat Zweden, indien Assange naar dat land zou gaan voor verhoor vanwege verdenking van seksuele delicten, de verzekering zou moeten geven dat hij niet aan de Verenigde Staten uitgeleverd zou worden met betrekking tot activiteiten voor WikiLeaks? 3)
4. Deelt u mijn opvatting dat een garantie tegen uitlevering de huidige impasse met betrekking tot deze zaak mogelijk kan doorbreken en dat het wenselijk is dat deze impasse wordt doorbroken? Indien neen, waarom niet?
5. Bent u bereid bij uw Zweedse collega’s te pleiten voor een garantie tegen uitlevering van Assange aan de Verenigde Staten? Indien neen, waarom niet?
6. Herinnert u zich het antwoord van de minister op mijn vraag dat de Zweedse wet waarborgen kent op het gebied van uitlevering aan landen waar de persoon in kwestie het risico loopt op schending van zijn of haar mensenrechten? 4)
7. Bent u bekend met de opvatting van Amnesty International dat wanneer Assange in de huidige omstandigheden aan de Verenigde Staten zou worden uitgeleverd er een reëel risico bestaat dat dit hem zal blootstellen aan mensenrechtenschendingen, waaronder detentiecondities die neer kunnen komen op marteling? 5) Deelt u deze zorgen van Amnesty International? Indien neen, waarom niet?
8. Deelt u de opvatting van de opperrechter Lindskog dat het openbaren van een misdaad begaan door een land nooit als een misdaad zou moeten worden gezien? 6) Indien neen, waarom niet?
9. Bent u het met mij eens dat zolang de huidige impasse voortduurt en als de Zweedse regering niet bereid is tot concrete oplossingen er een rol is weggelegd voor Nederland, als de bakermat van het internationaal recht, om een oplossing te bieden voor deze internationale impasse, bijvoorbeeld door Assange op Nederlands grondgebied te laten ondervragen? Indien neen, waarom niet?
10. Bent u bereid om Nederlandse hulp te bieden om naar deze of andere oplossingen te zoeken? Indien neen, waarom niet?

Bronnen:

1. Aanhangsel van de Handelingen, 359, https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20122013-359.html, 25 oktober 2012.
2. Julian Assange: Swedish justice, http://www.afr.com/p/lifestyle/review/julian_assange_swedish_judge_view_UKXfH1WonxwgZeaG0XnizI, 28 maart 2013.
3. Amnesty International calls on Sweden to assure Julian Assange won’t be extradited to the United States, http://www.amnestyusa.org/news/press-releases/amnesty-international-calls-on-sweden-to-assure-julian-assange-won-t-be-extradited-to-the-united-sta, 27 september 2012.
4. Aanhangsel van de Handelingen, 359, https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20122013-359.html, 25 oktober 2012.
5. Amnesty International calls on Sweden to assure Julian Assange won’t be extradited to the United States, http://www.amnestyusa.org/news/press-releases/amnesty-international-calls-on-sweden-to-assure-julian-assange-won-t-be-extradited-to-the-united-sta, 27 september 2012.
6. Julian Assange safe from extradition to US, says Justice Stefan Lindskog, http://www.news.com.au/national-news/julian-assange-safe-from-extradition-to-us-says-justice-stefan-lindskog/story-fncynjr2-1226612062993, 3 april 2013.

Foto: De Zweedse opperrechter Stefan Lindskog spreekt over de kwestie Assange in het Australische Adelaide op 3 april 2013.

Nederlandse media negeren doorbraak in de zaak Assange

Wat is het toch met de Nederlandse journalistiek? Dan is er eens ‘breaking news‘ te melden over Julian Assange en zwijgt het over deze ontwikkeling. Is de belangstelling van Sylvie van der Vaart voor de penis van Balian Buschbaum belangrijker? Wat zegt dat over de professionaliteit van de Nederlandse journalistiek? Zorgt het nou voor verklaringen of voor afleiding bij het nieuws? Alleen persbureau Novum/AP doet verslag van het feit dat de Zweedse opperrechter en president van het Hooggerechtshof Stefan Lindskog zich onlangs in het Australische Adelaide uitgesproken heeft over Assange. Op dit blog was op 29 maart een verslag te lezen.

Ook Novum laat echter ongenoemd dat Lindskog heeft gezegd dat er geen beletsels zijn voor een Zweedse aanklager om naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen te reizen om daar Assange te ondervragen. Een optie die steevast door de Zweedse autoriteiten afgewezen wordt. Volgens thing2thing.com beweerde Lindskog dat in antwoord op een vraag na afloop en begreep-ie niet waarom dat nog niet gebeurd is: ‘I would like to comment upon the possibility of the prosecutor to go to London. It is possible that the prosecutor could travel to London and interrogate him there. I have no answer to the question why that hasn’t happened.’

De hoogste Zweedse rechter zet vragen bij de uitleg van de Zweedse regering dat Assange uitgeleverd moet worden aan Zweden. Dit speelt al sinds herfst 2010, is wereldwijd groot nieuws en leidde tot de beschuldiging dat de Zweedse autoriteiten inconsistent en onredelijk handelen. In Europese hoofdsteden wordt volgehouden dat Zweden een volwaardige rechtsstaat is terwijl de praktijk het tegendeel bewijst. Maar daarvan kun je nog zeggen dat regeringen hun diplomatieke poker face trekken. Maar media zijn toch vrij om te zeggen wat ze willen zeggen? Nu komt het bedrog uit van de Zweedse autoriteiten en missen Nederlandse media de essentie.

Zo blijft een opvallend standpunt van rechter Lindskog ongenoemd voor nieuwsconsumenten die zich op de Nederlandse berichtgeving baseren. Zijn de Nederlandse media Assange-moe? Vinden ze het onbelangrijk? Zijn ze onvoldoende geïnformeerd? Missen ze het feit dat de regering Reinfeldt met Carl Bildt als minister van Buitenlandse Zaken naar de pijpen van de VS danst en daardoor wapens verkoopt, alsof het nog in een progressieve Olaf Palme stand zou staan? In hun eigen cocon van nieuws dat pas nieuws wordt als het op de Haagse agenda staat. Nederlandse media raken aan onbenulligheid die volgt uit lui en onmondig denken.

Foto: Tulpen in Nederlandse stad, 2006.

Opperrechter Lindskog wijst weg in Haagse bemiddeling Assange

Update 3 april: Glenn Greenwald citeert in z’n Guardian-column van 2 april ook de argumenten van rechter Lindskog. Hij wijst op pogingen van Ecuador om tot een vergelijk te komen met Zweden. In zijn lezing in Adelaide noemde Lindskog de Zweedse beschuldigingen tegen Assange vanwege een sexueel misdrijf een rommeltje. Bij de commentaren reacties van kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Harry van Bommel (SP).

De Zweedse opperrechter Stefan Lindskog geeft op 3 april 2013 een lezing over de zaak Assange aan de Universiteit van het Australische Adelaide. Hier kwam kritiek op van zowel Assange als de woordvoerder van de Australian Lawyers Alliance. Kan een rechter zich in de publiciteit uitspreken over een zaak die nog onder de rechter is? Door zich uit te spreken nemen de bewegingsvrijheid en de onafhankelijkheid van de rechter af. Daarbij komt dat rechter Lindskog door zijn optreden het vertrouwen in de rechterlijke macht kan schaden.

Wat beweert Lindskog? De Australian Financial Review publiceert vandaag een samenvatting van zijn lezing in Adelaide. Lindskog herinnert eraan dat de regering-Reinfeldt Assange in ruil voor diens komst naar Zweden een garantie kan geven niet uitgeleverd te worden aan een derde land, zoals de VS: ‘If the Supreme Court holds that there is any legal impediment to extradition, the government is not allowed to approve the request. The government can, however, refuse extradition even if the Supreme Court has not declared against it.’

Dit inzicht wordt door de regering-Reinfeldt nog steeds niet gevolgd. Zo staat ook vandaag nog op de site van het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken een verklaring van 23 augustus 2012 te lezen. Zonder correctie of toelichting dat het inmiddels is herroepen. Zodat aangenomen kan worden dat deze verklaring nog steeds het officiële standpunt van de Zweedse regering is: ‘Many people are also wondering about the matter of extradition to the United States. Can we give a guarantee that Mr Assange will not be extradited? No: Swedish legislation does not allow the possibility to take decisions on a possible extradition in advance.’ 

De Zweedse politiek en de  rechterlijke macht staan dus lijnrecht tegenover elkaar over de vraag wie het laatste woord heeft over de uitlevering van Assange naar de VS. De regering-Reinfeldt wijst naar de rechter, en de rechter naar de politiek. Rechter Stefan Lindskog verwijt de regering-Reinfeldt zich uit gemakzucht te verschuilen achter het Hooggrechtshof en de eigen verantwoordelijkheid niet te nemen: ‘The reason for involving the Supreme Court is basically a variation of the blame game. It is convenient for the government to declare that the request for extradition must be denied because the Supreme Court has ordered so.’

Dit zijn harde woorden die opperrechter Lindskog laat horen over de Zweedse regering. Hij veegt het bordje van het Hooggerechtshof schoon door te suggereren dat de regering geen initiatief neemt in het zoeken naar een oplossing in de zaak Assange. Tot nu toe lieten mensenrechtenactivisten en politieke opponenten van de conservatieve regering-Reinfeldt zich het hardst horen. Door de taal is het Zweedse debat voor buitenlanders lastig te volgen. De afwijzing door de Zweedse regering van elke toenaderingspoging van de Ecuadoriaanse regering oogt nog vreemder nu ook een Zweedse opperrechter stelt dat de Zweedse regering zich verschuilt voor haar verantwoordelijkheid. Er wacht ook de Nederlandse regering nog steeds een rol om te bemiddelen.

Op 25 oktober 2012 antwoordde toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal op kamervragen van SP’er Harry van Bommel. Ook toen was al duidelijk dat Rosenthal aantoonbaar onjuiste informatie gaf over de mogelijkheid van de Zweedse regering om Julian Assange een garantie te geven. Rosenthals opvolger minister Frans Timmermans is staatsrechtelijk gebonden aan de antwoorden van Rosenthal. Ook als ze aantoonbaar fout zijn. Toch zou het gewenst zijn dat de fout van Rosenthal rechtgezet wordt. De PvdA kan hierin een constructieve rol spelen. De woorden van opperrechter Lindskog kunnen als nieuwe feiten dienen.

Foto 1: Regering Reinfeldt, 2010.

Foto 2: Schermafbeelding van antwoord 3 door minister Rosenthal op kamervraag 3 van SP’er Van Bommel. 25 oktober 2012.

Assange verontwaardigd over Zweedse rechter die lezing over z’n zaak geeft

Juriste Monica Claes zegt in een artikel voor de staatsrechtconferentie 2012 over de onafhankelijkheid van de rechter: ‘In het VK hebben de Senior Presiding Judge and the Senior President of Tribunals aan houders van een ‘judicial office’ een email gestuurd met richtlijnen over bloggen. Bloggen is voor rechters niet verboden, maar zij mogen zichzelf niet bekend maken als ‘members of the judiciary’. Zij mogen geen meningen uiten die het publieke vertrouwen in de rechterlijke macht of in hun onafhankelijkheid kunnen schaden.‘

Aanleiding voor dit citaat is dat rechter Stefan Lindskog van het Zweedse Hooggerechtshof aan de Universiteit van Adelaide op woensdag 3 april de lezing ‘The Assange Affair: freedom of speech and freedom of information, a global perspective‘ geeft. De aankondiging zegt: ‘As one of Sweden’s most eminent jurists he is uniquely able to provide an authoritative view of the Assange affair‘. Schaadt dat z’n onafhankelijkheid niet?

Julian Assange laat Fairfix Media weten dit optreden van opperrechter Linskog volstrekt schandelijk te vinden, absolutely outrageous. Hij ziet er een patroon in dat belangrijke Zweedse opinieleiders zich in het openbaar uitspreken over hem of WikiLeaks. Inclusief premier Fredrik Reinfeldt, minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt en van Justitie Beatrice Ask. Nu voegt volgens hem rechter Stefan Lindskog zich in dit gezelschap door zich uit te spreken over een zaak waarvan verwacht kan worden dat-ie er nog over moet gaan oordelen.

Er klinkt meer kritiek op het handelen van Lindskog. Advocaat en woordvoeder Greg Barns van de Australian Lawyers Alliance merkt op dat het een fundamenteel rechtsbeginsel is dat rechters niet in het openbaar spreken over zaken die nog voor de rechter kunnen komen of nog moet worden beslist. Barns ziet in de geplande lezing van Lindskog de vrees bewaarheid dat het Zweedse gerechtelijk systeem minder degelijk is dan gedacht wordt en dat het gepolitiseerd is: ‘That a Swedish supreme court judge thinks this is acceptable tends to confirm the fears people have about the impartiality and robustness of the Swedish judicial system. It gives great currency to the belief that Mr Assange’s case in Sweden has been heavily politicised.’

In een andere Zweedse ontwikkeling is aanklaagster Marianne Ny onverwachts van de zaak Assange gehaald en vervangen door Ingrid Isgren, een junior officier van Justitie. De reden is nog niet naar buiten gebracht. Ny kreeg kritiek door haar slechte communicatie en tegenstrijdige uitspraken over de voorwaarden waaronder Assange in Engeland door de Zweedse aanklager gehoord kan worden. In nog een andere ontwikkeling heeft Anna Ardin haar controversiële advocaat Claes Borgström aan de kant gezet. Zij is een van de twee vrouwen die sexueel misbruikt zouden zijn door Assange. Haar beschuldiging vormt de reden dat Assange naar Zweden uitgewezen moet worden om mee te werken aan een politieonderzoek naar zijn handelen ter plekke.

Foto: ‘Wikileaks founder Julian Assange prepares to speak from the balcony of Ecuador’s embassy, where he is taking refuge in London Aug. 19, 2012.‘ Credits: Chris Helgren, Reuters.