Charles de Mooij vertrekt als ‘adviseur’ Noordbrabants Museum. Onderzoek gevraagd naar Raad van Toezicht die afspraken met hem maakte

Schermafbeelding van deel artikel ‘Schimmige regeling van Noordbrabants Museum leidt tot eerder vertrek adviseur De Mooij‘ van Maarten van Helvoirt in het BD, 15 februari 2024.

Goed nieuws uit Den Bosch. De niet te verdedigen regeling met oud-directeur Charles de Mooij van het Noordbrabants Museum wordt tussentijds opgezegd. Een regeling die in het verborgene door de Raad van Toezicht werd getroffen. Maar de kern van de kwestie wordt in de publiciteit tot nu toe uit de weg gegaan: corruptie en gesjoemel. Of een alle perken te buiten gaande ons-kent-ons mentaliteit.

De exit van De Mooij bespaart het museum ruim 300.000 euro en zet hopelijk een streep door de publicitaire schade van een voortwoekerende kwestie die ook de huidige directeur Jacqueline Grandjean treft. Terwijl het een erfenis is van haar voorganger. De Raad van Toezicht opereerde sinds 2021 als een vreemd lichaam dat eerder loyaal was aan De Mooij dan aan het huidige directoraat.

Kernvraag is het opereren van de Raad van Toezicht die Sinterklaas speelde voor De Mooij en bewust met de rug naar de toekomst stond. Weliswaar treden nu twee leden af, maar dat wil volgens voorzitter Eric van Schagen niet zeggen dat ze schuld bekennen. Hoe objectief en achtenswaardig is zijn oordeel?

Waarom treedt Van Schagen niet terug? Onder zijn voorzitterschap zijn stappen gezet die het Noordbrabants Museum financieel en publicitair hebben geschaad. Dat kan niet de bedoeling zijn van een Raad van Toezicht. Het is onverteerbaar dat het gesjoemel van Raad van Toezicht en De Mooij zonder gevolgen blijft.

Het is bedenkelijk dat het later aangetreden lid van de Raad van Toezicht Ton Hillen publiekelijk zegt: ‘We hebben fouten gemaakt en daar moeten we van leren.’ Hillen stelt de Raad van Toezicht voor als stageplek. Die een cadeautje van 750.000 euro aan De Mooij gaf. Je zou denken, Raad van Toezicht, leer eerst wat ethisch aanvaardbaar is, wordt volwassen en wordt dan pas lid van een Raad van Toezicht. Niet andersom.

Het is het oude liedje in de kunstsector, wie had er toezicht op de Raad van Toezicht? Niemand. Dat leidde tot de onethische, heimelijke, dure regeling met De Mooij. Samen met de in normbesef ontspoorde Raad van Toezicht wierp hij sinds 2021 een schaduw over museum en directeur Grandjean die in juli 2022 aantrad.

Dit is een onbevredigde kwestie die niet zou moeten eindigen met de clichés waarmee de huidige Raad van Toezicht zich nu verdedigt en die neerkomt op ‘we hebben fouten gemaakt‘. Dat is te simpel. Blijft het gesjoemel zonder gevolgen voor degenen die de regeling goedkeurden?

Het openbaar bestuur is aan zet. Provincie Noord-Brabant en gemeente Den Bosch die geldschieters van het museum zijn zouden het er niet bij moeten laten zitten. Al is het als waarschuwing voor culturele instellingen dat ze niet zo onverantwoord met gemeenschapsgeld om moeten gaan zoals de Raad van Toezicht van het Noordbrabants Museum deed.

De onderstaande vragen liggen open. Uiteraard is het in het belang van het Noordbrabants Museum om de onverkwikkelijke kwestie Charles de Mooij zo snel mogelijk achter zich te laten. Na het opschonen van de Raad van Toezicht waarvan de leden langs de gedragslijn ‘ethiek’ worden gelegd. Elke associatie met het gesjoemel betreffende De Mooij zal het museum blijven beschadigen.

• Is er een meerderheid in de raad van Den Bosch te vinden voor een raadsenquête naar het opereren van de Raad van Toezicht van het Noordbrabants Museum inzake de regeling met Charles de Mooij?
• Wat zijn de juridische mogelijkheden om Charles de Mooij (een deel van) de 415.000 euro die hij tot nu toe via de regeling kreeg terug te laten betalen?
• Hoe actief gaan de partijen in de Bossche raad zich opstellen om de 415.000 euro van De Mooij terug te krijgen? Of via hem of via de Raad van Toezicht.
• Heeft de Raad van Toezicht door de regeling met De Mooij volgens de Governance Code Cultuur gehandeld en kunnen daar consequenties aan ontleend worden die erop neerkomen dat de (toenmalige) leden daar individueel op aangesproken worden en hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade?

Slordige journalistiek van BNR. Het kan niet onderbouwen dat Nederland corrupter dan ooit is

Schermafbeelding van deel artikel ‘Nederland is corrupter dan ooit: ‘Instituties staan onder druk’‘ van BNR, 30 januari 2024.

Soms zou je willen dat journalisten terug naar de schoolbanken gaan om basiskennis te verwerven over datgene waar ze uitspraken over doen. Of dat ze mediatraining krijgen om te weten hoe zorgvuldig ze moeten formuleren. Of als dat allemaal niet helpt ze diep onder de dekens kruipen om zich te schamen voor de uitspraken die ze doen.

Voor de uitspraak ‘Nederland blijft dalen op de corruptie-index van Transparency International. Dat betekent dat ons land corrupter is dan ooit’ is niet Bart Vollebergh, expert politieke integriteit bij Transparancy International (TI) Nederland verantwoordelijk, maar de bureauredactie van BNR.

Uit niets blijkt dat ons land corrupter is dan ook. Het heeft niet eens de schijn dat het zo is. BNR is slordig en onzorgvuldig. Het hangt alles op aan de corruptie-index van TI en hecht daar te veel belang aan. BNR rekt de betekenis van de index op en perkt die historisch onvoldoende af. BNR doet aan slordige journalistiek en stemmingmakerij.

Genoemde corruptie-index wordt sinds 1995 gepubliceerd door TI. Dus de corruptie-index doet slechts een uitspraak over de laatste 28 jaar.

Het moderne Nederland bestaat sinds 1814 toen de Verenigde Nederlanden in de grondwet werd omschreven. Dat is 209 jaar. Sinds 1814 heeft Nederland 181 jaar bestaan zonder publicatie van de corruptie-index van TI.

Als men nog verder teruggaat in de tijd van Nederland, dan stuit men op de endemische corruptie tijdens het bewind van Prins Willem III (1672-1702). Maar laten we voor de overzichtelijkheid uitgaan van 1814.

Hoe weet BNR dat de corruptie in die 181 jaar minder corrupt was dan in de laatste 28 jaar sinds 1995? Dat weet het niet en dat kan het niet weten omdat het dat niet onderzocht heeft of kan baseren op onderzoek over die periode. Hoe de corruptie van Koning Willem III of Prins Bernhard in te schatten? Daarom kan en moet BNR publiekelijk geen algemene uitspraken doen die het niet kan onderbouwen en die grenzen aan misleiding.

BNR leidt aan blikvernauwing. Tegelijk roept het de associatie op dat Bart Vollebergh de uitspraak dat Nederland corrupter is dan ooit heeft gedaan. Wat niet zo is. BNR verliest de rode lijn van de geschiedenis van Nederland uit het oog.

Het is gewenst dat BNR de uitspraak terugneemt dat Nederland corrupter is dan ooit. Dat kan het niet onderbouwen en daarom moet het zo’n uitspraak niet doen. Het beste zou zijn als de bureauredactie van BNR terug naar de schoolbanken gaat om meer te weten te komen over argumentatieleer, de geschiedenis van Nederland en de kenmerken van goede journalistiek.

Onverwacht verbod om bier in WK-stadions te verbieden is teken van een autoritair Qatar en een corrupte Fifa

Het WK Voetbal in Qatar gaat tot nu toe vooral niet over voetbal. Maar over corruptie, mensenrechten, ontbrekende voetbalcultuur in Qatar en het gebrek aan transparantie en ruggengraat en de geldzucht van de Fifa.

Daar is twee dagen voor de opening een door de regererende familie van Qatar onverwacht opgelegd verbod om bier in stadions te verkopen bijgekomen. Dat geldt niet voor de skyboxen waar zakenrelaties rijkelijk kunnen worden blijven voorzien van champagne of andere drank. Buiten de stadions is alcohol in fanzones verkrijgbaar.

Een verbod van alcoholverkoop en -consumptie in een voetbalstadion is niet uitzonderlijk. Dat komt in vele landen voor. Het merkwaardige is dat Budweiser die per vier jaar de FIFA 75 miljoen dollar betaalt om sponsor te zijn met dit stadionverbod is overvallen. Budweiser is een Amerikaanse biermerk van multinational AB InBev.

Budweiser noemde het onverwachte stadionverbod voor bierverkoop in een inmiddels verwijderde tweet ‘awkward’, ofwel onhandig of lastig. AB InBev zal dit waarschijnlijk als contractbreuk door de Fifa opvatten. Deze kwestie geeft critici van dit WK in Qatar volop munitie voor de stelling dat dit toernooi nooit in Qatar had moeten plaatsvinden.

Het merkwaardige is dat Qatar volop geld heeft besteed aan de marketing en publiciteit van dit WK, maar er telkens weer in slaagt met in zichzelf gekeerd gedrag de eigen glazen in te gooien. Dat is de makke van alleenheersers of autoritaire leiders die het in eigen omgeving voor het zeggen hebben zonder dat er tegenspraak klinkt, maar zich niet weten te gedragen in een omgeving waar die tegenspraak wel klinkt.

Het WK Voetbal in Qatar lijkt al voor aanvang een schoolvoorbeeld van een starre en in zichzelf opgesloten organisatie van een autoritair organiserend land en een door en door corrupte Fifa. De uiteenlopende belangen van voetballers, voetbalbonden, voetbalfans, sponsors, mensenrechtenorganisaties, buitenlandse arbeiders, media, Qatar en Fifa zijn ostentatief met elkaar strijdig. Dat leidt af van het voetbal.

Oppervlakkig artikel met foute kop over Wagner Groep roept opnieuw vragen op over journalistieke kwaliteit AD

Schermafbeelding van deel artikel ‘Ex-militair van Poetins beruchte privéleger praat voor het eerst: ‘Geld is de enige motivatie’ in het AD, 7 oktober 2022.

Weer een foute kop van AD’s eindredactie. Het is een structureel probleem dat het AD blijkbaar niet onder de knie krijgt. Eindredacteuren bij AD die koppen maken geven de indruk dat ze vaak niet weten waarover ze praten. Ze geven misleidende informatie die daarna niet wordt gecorrigeerd in de kwaliteitscontrole van de eigen journalistiek. Dat is zorgelijk. Maar ze kunnen ook misleid worden door een ondermaatse tekst waarbij ze een kop moeten maken.

Deze foute kop is er een in een reeks van foute koppen. In het commentaar ‘Foute kop in AD roept vragen op over kwaliteit van journalistiek en nazorg‘ van 9 september 2022 concludeerde ik: ‘Het AD kent blijkbaar geen afdeling nazorg en controle achteraf op de inhoud van de eigen krant. Dat geeft te denken over de bedrijfsvoering en de gekozen prioriteiten van het AD.‘

In de tekst staat dat Marat Gabidullin voor het eerst met de Amerikaanse media praat. De kop maakt er iets anders van, namelijk dat hij voor het eerst praat. Dat is aantoonbare onzin. Marat Gabidullin praat niet voor het eerst tegen media. Zo praatte hij afgelopen juli 2022 in de door het Duitse ZDF uitgezonden documentaire ‘Putins Schattenarmee – Die Gruppe Wagner; Oligarchen, Söldner, Kriege‘. Op YouTube zijn tientallen fragmenten te vinden van Gabidullin in gesprek met Franse en Italiaanse media. Hij is uitgeweken en zoekt asiel in Europa.

Daarnaast heeft Gabudillin in zijn boek dat in de Duitse versie de titel ‘WAGNER – Putins geheime Armee; Ein Insiderbericht | Russlands brutale Schattenarmee und seine Söldner‘ heeft gekregen voluit gepraat over dit onderwerp. In mei 2022 verschenen een Italiaanse en Franse vertaling van dit boek.

Omslag van ebook ‘Io, comandante di Wagner;Una testimonianza unica sull’armata segreta di Putin‘ door Marat Gabidullin. Op 11 mei 2022 verschenen in een Italiaanse versie..

De kop in het AD zegt ook dat de Wagner groep ‘Poetins beruchte privéleger‘ is. Dat valt te betwijfelen. Ook de tekst zelf mist de kwaliteit die men van een nieuwsmedium als het AD zou verwachten. De journalisten vatten vooral wat westerse bronnen samen en brouwen daar hun artikel van.

Wat is een privéleger? Wordt het uit Poetins eigen zak betaald en heeft het een functie die direct afgeleid wordt uit Poetins bestaan? Nee. De Wagner Groep is geen privéleger, maar een regulier onderdeel van de krijgsmacht van de Russische Federatie. Zoals het ZDF het in een aankondiging zegt: ‘Die Wagner-Gruppe ist weltweit im Einsatz und kämpft im Auftrag der russischen Regierung.‘

In een autoritair land als de Russische Federatie dat centraal geleid wordt en elk afwijkend, autonoom geluid dat zich aan de centrale regering onttrekt de kop wordt ingedrukt is geen ruimte voor een privéleger. Ook niet als dat van Poetin is. De Wagner Groep opereert trouwens vooral in Afrika en behaalt daar winst die teruggeploegd wordt naar de Russische oorlogsvoering in de Russo-Oekraïense oorlog.

Het is een misverstand dat het AD van andere media overneemt dat Jevgeni Prigozin in 2014 de oprichter van de Wagner Groep was. Dat is de voormalige Russische luitenant-kolonel Dmitri Utkin die aan inlichtingendienst GRU verbonden is. En nog steeds omdat de wetmatigheid is dat KGB’ers en andere werknemers van Russische geheime diensten altijd aan de organisatie verbonden blijven waar ze hun carrière begonnen. Samen zitten ze tot hun nek in corrupte handel. Ook als ze elders werken. Tenzij ze uitwijken naar het Westen. Via Utkin is de Wagner Groep verbonden aan de GRU.

Prigozin is een romantische afleiding om de connectie met de geheime dienst te verhullen. Hij is geparachuteerd. Een analist zegt daarover: ‘This narrative of Prigozhin as the trusted Kremlin insider behind the Wagner Group may add up in some respects, but it also tends to obscure the deeper web of relationships and networks that extends far beyond Prighozin.’ 

Dat Prigozin afgelopen weken naar buiten trad met de bekentenis verbonden te zijn aan de Wagner Groep was onlogisch. Het had een belletje moeten doen rinkelen. Als hij werkelijk de leider, geldschieter en ‘beschermer’ is die alle touwtjes van de Wagner Groep in handen heeft, waarom zou hij dat publiekelijk maken? De bekentenis had de opzet om media op het verkeerde been te zetten en verdere vragen af te kappen over ontstaan en intern-Russische contacten van de Wagner Groep.

Prigozjn is het individuele Hollywoodachtige front die als afleidende zetbaas door de Russische regering naar voren is geschoven. Feitelijk heeft hij niet de macht over de Wagner Groep. Die ligt elders in de Russische veiligheidsdiensten. Het AD denkt in dit artikel kritisch te zijn, maar beseft niet dat het de talking points van het Kremlin napraat. Zo klinkt journalistiek die onvoldoende nadenkt.

Waarom verbindt Culturu TV de Surinaamse politicus Asabina met het citaat ‘Alleen de almachtige God kan dit land nog redden van wat er gebeurt’?

In Nederland zou het volgens velen niet goed gaan. Oplopende energietarieven, inflatie, prijsverhogingen in de supermarkt, een kabinet dat verdeeld is over de belangrijkste dossiers en de gebruikelijke malcontenten die alles aangrijpen om zich af te zetten. In dit geval tegen de overheid. 

Maar in het relatief rijke Nederland gaat het nog redelijk goed. In andere landen zonder diepe zakken en met een slecht bestuurs- en ambtenarenapparaat gaat het slechter. Zoals in Suriname. 

Fractievoorzitter in de Nationale Assemblée Ronny Asabina van oppositiepartij Broederschap en Eenheid in de Politiek (BEP) spuwt zijn gal over de regering Santokhi die volgens hem de problemen niet eens erkent. 

Culturu TV is onzorgvuldig en doet aan stemmingmakerij als het suggereert dat het citaat ‘Alleen de almachtige God kan dit land nog redden van wat er gebeurt‘ afkomstig is van Ronny Asabina. Dat is niet zo. 

Hij citeert het omdat het op een bijeenkomst is gezegd. Hiermee geeft hij aan hoe radeloos sommige Surinamers zijn door dit soort uitspraken te doen of zich daar achter te scharen. Het is een uitspraak van wanhoop. 

De uitspraak die zegt dat alleen de almachtige God Suriname nog kan redden zou Asabina in de christelijke hoek plaatsen en tot fatalist maken. Het tegendeel is waar. Ronny Asabina pleit voor politieke hervormingen en een reeële kijk van de politiek op de samenleving. Niet voor een verticale blik naar boven. 

Hoeveel ministers heeft de God van Suriname trouwens en hoe capabel en vrij van corruptie zijn zij? Daar zijn geen gegevens over. Men kan gerust aannemen dat de God van Suriname niet in de wieg is gelegd om een goede president of regeringsleider van Suriname te zijn. Of die pretentie heeft.

Nigeria: Kritiek op moslim-moslim ticket van APC

Deze video is amusant, inzichtelijk én verwarrend. Het gaat over presidentskandidaat en moslim Bola Tinubu die als running mate de moslim Kashim Shettima heeft gekozen voor een van de twee belangrijke politieke partijen van Nigeria, de APC. Dat is de moslim-moslim ticket. De presidentsverkiezingen zijn op 25 februari 2023.

Vraag is of religieuze affiliatie gaat boven competentie en in Nigeria politiek valt los te zien van religie. Hoe dan ook kan de relatie tussen christenen en moslims in de Nigeriaanse politiek moeizaam zijn. De reacties bij de video spreken boekdelen, de moslim-moslim ticket wordt opgevat als een belediging van het christendom. Vraag is of een en ander het bedrijven van normale politiek ernstig bemoeilijkt.

De video suggereert dat moslims zich vermommen als predikant om Tinubu aan te bevelen en zo het beeld te scheppen dat hij wordt gesteund door christenen. De video spreekt over moslim Hollywood predikanten. Ze zouden hieraan meedoen voor geld. Of de beschuldiging klopt of nepnieuws is valt niet na te gaan. Maar dat het wordt gezegd tekent de polarisatie.

Duidelijk is hoe serieus christenen de moslim-moslim ticket opvatten en hoe doorslaggevend de godsdienstige achtergrond van kandidaten wordt bevonden. Religie wordt in Nigeria in sterke mate geassocieerd met geld en corruptie.

Voorstel voor een herstelfonds voor Oekraïne. Met confiscatie van Russisch privé- en staatsbezit

‘Screenshot of a video posted by AP’s Francesca Ebel on Twitter
 Francesca Ebel via Twitter‘

Pluk ze! Het klinkt logisch en simpel. Namelijk het in beslag nemen van banktegoeden en bezittingen in westerse landen van Russische oligarchen (plus hun familieleden), ‘vrienden’ van Poetin en Russisch staatsbezit. Daar kunnen nu de voorbereidingen voor genomen worden zodat er geen tijd verloren gaat en duidelijk wordt dat het een haalbaar perspectief is met een voldoende juridische basis dat allerlei losse initiatieven bundelt en legitimatie geeft.

De rekening van de opbouw van Oekraïne zou idealiter via herstelbetalingen betaald moeten worden door de agressor, te weten de Russische Federatie. Maar die heeft te weinig geld en staat door sancties en slecht beleid aan de rand van de economische ineenstorting. Daarom kan geprobeerd worden om een deel van de in het Westen gestalde en bevroren bezittingen (valuta, tegoeden, goud) van de Russische staat in beslag te nemen en ook in het herstelfonds voor Oekraïne te stoppen.

Russische oligarchen en partners van Poetin zijn niet eerlijk aan hun vermogen gekomen dat sinds de jaren 1990 door frauduleuze handelingen is gestolen uit de staatskas van de Russische Federatie. Ze hebben er geen recht op. Westerse landen hadden het terugklauwen al zeker acht jaar geleden in gang moeten zetten. Ze kunnen nu goedmaken wat ze hebben nagelaten.

Nu is er een directe aanleiding om tot actie over te gaan. Namelijk de illegale Russische invasie in Oekraïne plus de grootschalige schendingen van de mensenrechten door de Russische krijgsmacht en de vernietiging van burgerdoelen.

Het kost veel geld om Oekraïne straks weer op te bouwen. Woonwijken en essentiële infrastructuur worden vernietigd door het Russische leger. Het gaat honderden miljarden euro’s kosten om dat weer te herstellen. Daar kan het in beslag genomen bezit van Russische oligarchen en schurken en dieven uit de entourage van Poetin, en het Russische staatsbezit voor dienen.

De juridische basis kan vergelijkbaar zijn met de Amerikaanse wetgeving inzake het in beslag nemen van bezittingen van criminele organisaties, de zogenaamde RICO-wet. Het bezit van een criminele organisatie kan via strafrechtelijke sancties en civiele rechtsvordering in beslag worden genomen.

De logica voor de aanpak is dat het machtscentrum in het Kremlin met Poetin en zijn huidige en voormalige partners die zich over de wereld hebben verspreid wordt beschouwd als een criminele organisatie. Deze dieven en schurken hadden bewust als doel om met elkaar te stelen uit de Russische staatskas of staatsbezit goedkoop in bezit te krijgen. In de jaarlijkse Corruption Index 2021 van Transparency International staat de Russische Federatie op plek 136 van 180 landen.

Westerse banktegoeden en de opbrengst van verkoop van bezittingen (jachten, villa’s, huizen, kunst, goud, juwelen ed.) van Poetin en zijn vrienden kunnen dan in het herstelfonds gestopt worden dat dient voor de opbouw van Oekraïne. Samen met in beslag genomen tegoeden van de Russische staat.

Landen als Turkije, Duitsland, Polen, de VS, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Spanje en Frankrijk kunnen betrokken worden bij de heropbouw van Oekraïne. Dat kan gerealiseerd worden door Oekraïne deels te voorzien van leningen en deels te betalen uit het herstelfonds.

Details over aannemers, partners, de juridische aanpak en de verdeling van de kosten van de heropbouw kunnen gaandeweg ingevuld worden. Cruciaal is dat het herstelfonds zo snel mogelijk in de steigers wordt gezet. Het geeft ook een signaal af van hoop en vertrouwen in de toekomst.

Michael Schmidt toont in boek aan dat het contraspionage onderzoek naar banden van Trump met Kremlin nooit plaatsvond

Het nieuwe boek ‘Donald Trump v. The United States; Inside the Struggle to Stop a President’ van NYT-journalist Michael Schmidt komt met de onthulling dat er door speciale aanklager Robert Mueller noch door de FBI ooit een contraspionage onderzoek tegen president Trump is verricht. Er werd tot nu toe aangenomen dat dat wel zo was en dat de informatie daarover was verwerkt in een geheime bijlage van het Mueller rapport. Schmidt ontzenuwt die beeldvorming. Dat leidt tot verbazing en verwondering waarom iets waarvan werd verondersteld dat het onderzocht was niet is onderzocht. Dat onderzoek ging erover of Trump een agent van de Russische Federatie is en door het Kremlin wordt aangestuurd. Vermoedelijk al sinds de jaren 1980. Er zijn sterke aanwijzingen en financiële sporen die onderbouwen dat Trump door het Kremlin wordt aangestuurd.

Dat het nooit onderzocht is in opdracht van toenmalig plaatsvervangend minister van Justitie die handelde in opdracht van Trump is niet alleen teleurstellend, maar tekent de corruptie van de regering-Trump. Daarnaast bevestigt het het dwarsbomen door Trump van het contraspionage-onderzoek het vermoeden dat Trump aangestuurd wordt door het Kremlin. Als hij niks te verbergen had en er geen sprake was van een geheime verstandhouding tussen Trump en het Kremlin dan was er voor Trump ook geen noodzaak om Rosenstein opdracht te geven om onderzoek daarover te blokkeren. Overigens niet in het volle daglicht, maar in het geheim. Dat is nog eens extra ondersteunend bewijs dat Trump zijn relatie met het Kremlin wil afschermen.

Schmidt heeft een belangrijk boek geschreven over een onderwerp dat van belang kan zijn in de campagne. Des te meer omdat het Kremlin zich net als in 2016 opnieuw actief mengt in de campagne om Trump te helpen. De regering Trump heeft onlangs aangekondigd via de Director of Nationale Intelligence John Ratcliffe de informatievoorziening over de Russische inmenging aan het congres eenzijdig en onwettig te stoppen. Daar hebben leden van de Senaat inmiddels tegen geprotesteerd omdat dit besluit zonder precedent is. Opnieuw tekent dat dat Trump alle middelen inzet om zijn relatie met het Kremlin verborgen te houden.

Britse burgerbeweging ‘All the Citizens’ vraagt regering-Johnson om vrije verkiezingen. Het verzet zich tegen Russische inmenging

Behalve een aardige dwarsdoorsnede van de filmgeschiedenis die de vraag oproept de herkomst van de fragmenten te benoemen is deze video een serieuze aanklacht tegen de Britse regering van premier Boris Johnson. Het gaat over de aanbevelingen uit het recent geopenbaarde rapport over de Russische inmenging in de Britse politiek die de regering Johnson niet wil opvolgen. Lagerhuisleden van verschillende partijen dringen aan op een onafhankelijk onderzoek, aldus een bericht van The Guardian. Premier Johnson handelt identiek aan de Amerikaanse president Donald Trump die evenmin de noodzaak erkent om iets te doen aan de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2020, en die van 2016 nog steeds ontkent.

Deze video die in professionalisme en doelmatigheid doet denken aan de anti-Trump video’s van The Lincoln Project van oud-Republikeinen, hoewel het wat intellectualistisch toont, is een initiatief van All the Citizens. Deze burgerbeweging meent dat de democratie in gevaar is. Het presenteert zich als ‘een collectief van journalisten, technologen, academici, filmmakers, advocaten, reclamemakers en individuen uit alle lagen van de bevolking. We kwamen samen om nieuwe manieren te vinden om licht te werpen op data, desinformatie en de bedreigingen voor de democratie door middel van samenwerking met burgers en onderzoeksjournalistiek’.

Dit is tegengesteld aan de huidige golf van links- en recht-populisten die zich verzetten tegen de democratie en de rechtsstaat zonder een direct alternatief of oplossing aan te bieden en uit te gaan van de feiten.

De beweging All the Citizens is concreet: het wil democratie, nationale veiligheid en rechtsstaat versterken. Het werkt naar eigen zeggen samen met een juridisch team van Leigh Day advocaten. De juridische weg zet het als laatste uitweg om deze kwestie op de agenda te krijgen. Het werkt daartoe samen met parlementariërs van verschillende partijen. Volgens de beweging staat het recht op een vrije verkiezing op het spel vanwege de weigerachtige houding van de regering Johnson om de inmenging van buitenlandse staten in het democratisch proces van het VK te onderzoeken en een wettelijk kader te hebben dat de voorwaarden biedt om de vrije meningsuiting van de mensen bij de keuze van de wetgevende macht te waarborgen. De overeenkomst met de VS is verbluffend, hoewel daar de erkenning van Russische inmenging in verkiezingen en de actie daarop zelfs groter lijkt dan in het VK, waar de conservatieve partij elke inmenging ontkennen.

Men mag hopen dat Nederlandse academici, journalisten, filmmakers, advocaten en allerlei betrokken burgers die zich zorgen maken over van de ene kant de weinig toeschietelijke houding van de regering Rutte (hoewel die minder in zichzelf gekeerd is dan de regeringen Trump en Johnson) en van de andere kant de huidige populistische golf van malcontenten, ophitsers en narcisten op sociale media ook zo’n breed project opzetten. Dat dient om de democratie die in gevaar is te redden uit handen van de populisten en politici die zich door de populisten naar de marges van de politiek laten dringen. In het VK is er een directe noodzaak, namelijk de Russische inmenging in de Britse politiek, maar ook Nederland is niet immuun voor wat het VK en de VS treft.

Ontluisterend beeld van inlichtingendiensten en politiek. Rapport over Russische inmenging in Brexit-Referendum gepubliceerd

Met een vertraging van een klein jaar is in het VK het ‘Russia Report‘ verschenen over de inmenging van het Kremlin in het Brexit-Referendum van 2016. Het is opgesteld door de vorige commissie onder voorzitterschap van Dominic Grieve. De conclusie van de ISC (Intelligence and Security Committee of Parliament) van het Lagerhuis is tweeledig. Namelijk dat de Britse inlichtingendiensten en de politiek slecht voorbereid waren en dat de politiek ‘actief vermeed’ om het onderwerp te behandelen. Bewust wegkijken dus. Ook is duidelijk dat het Kremlin wel degelijk geprobeerd heeft om de uitkomst van het referendum te beïnvloeden. Alleen in welke mate dat gelukt is blijft onduidelijk. Daar is door de inlichtingendiensten niet naar gezocht, zodat er ook niks kan zijn gevonden. Om dat uit te vinden zou een tweede onderzoek nodig zijn. Als er sprake zou zijn geweest van sterke Russische beïnvloeding, dan zaait dat twijfels over de legitimiteit van het referendum. Zie hier voor het persbericht van de ISC. Spreker in de video is Stewart Hosie, parlementslid van de Schotse SNP.