Vandaag houdt paus Benedictus XVI het voor gezien als hoofd van de Rooms-Katholieke kerk. Hoewel-ie vast blijft houden aan de uiterlijkheden van het pausschap, zoals kleding en naam. De emeritus-paus betreedt een gebied waarin-ie niet kan zeggen paus te zijn en niet paus te zijn. Hij komt met zichzelf in tegenspraak. Hoe kan iemand met ambitie paus worden? Wat zijn de voorwaarden voor zo’n loopbaan? C.G.P. Grey legt uit.
‘Ik doe niets en ik beloof niets‘, dat was bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 in Rhenen de boodschap van de politieke partij 8euri.nl. Het haalde er 39 stemmen mee, een percentage van 0,44%. Initiatiefnemer Hendrik van Nellestijn verklaarde het als volgt: ‘Waarom wat beloven als andere partijen loze beloftes maken?‘ Het klonk als een kwinkslag in een campagne, maar drie jaar later blijkt het een diepere waarheid te bevatten.
Rhenen heeft een college van SGP, VVD en CDA met een nipte meerderheid van 9 van de 17 zetels. Elk met drie raadszetels. De grootste partij Progressief Rhenen/GroenLinks bleef buiten het college. Het is gevallen na een conflict over de zondagsrust. SGP-wethouder Piet van Leeuwen stapt uit het college omdat VVD en CDA een afspraak over de evenementenbeleid op zondag openbraken. Ze dienden een motie in omdat ze de afgesproken twee zondagse evenementen achteraf te weinig vonden. Het collegeprogramma merkt hierover alleen op dat tijdens de Rijnwijk het aantal activiteiten op zondag beperkt blijkt tot een oecumenische dienst.
Rhenen is een kleine gemeente aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug. Samen behaalden de christelijke partijen SGP, CDA en CU bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 41,35%. Het is logisch dat ze opkomen voor christelijke waarden, maar de meerderheid denkt anders. Toch is de stap van SGP-wethouder Piet van Leeuwen verdedigbaar. VVD en CDA schenden een gemaakte afspraak. Waarom hebben ze die in hemelsnaam gemaakt? De CDA zegt dat het besluit over de twee evenementen op zondag op onjuiste gronden genomen is.
In december 2012 besliste de Tweede Kamer op initiatief van D66’er Gerard Schouw dat het de Zondagswet wil afschaffen. Een wet uit 1953 die de extra-juridische bescherming van christelijke instellingen teniet doet. Christelijke organisaties beschouwen dat als een afrekening door de liberale politiek met christelijke waarden. Ze verwarren dat met gelijkwaardigheid tussen alle religies en levensovertuigingen. Het gevolg van de komende afschaffing is dat de zondagsrust een gemeentelijke verantwoordelijkheid wordt. In Rhenen lijkt de slag voor SGP en CU verloren, maar in gemeenten waar ze sterker staan kunnen ze de regels strakker maken.
Foto: Schermafbeelding van vrouw met op de achtergrond de Cuneratoren van Rhenen.
De tekst van de hit ‘Harlem Shake‘ van Harry Rodrigues ofwel Baauer kan provocatief opgevat worden: ‘Con los terroristas‘. Met de terroristen. Welke terroristen? Sinds bovenstaande video van Filthy Frank op 2 februari zijn er tienduizenden versies op YouTube verschenen. Gek genoeg is deze video niet representatief voor het format. De lengte moet 30 seconden zijn, en pas als ‘Do the Harlem Shake‘ klinkt mag iedereen invallen. PSY met z’n hit Gangnam Style is afgelost. Voor de muziekindustrie is het wennen. Muziek als grap staat nummer 1 op de Billboard Hot 100. Met een tekst die geen tekst is. En oproerige taal laat klinken. Voor wie luistert tussen het lachen door. De gisteren gestorven Amerikaanse pianist Van Cliburn ging in 1958 naar Moskou om de Russen te verslaan. Nu werkt het cultureel imperialisme als een niet te stoppen internetvirus. Tot in Egypte:
Con los terroristas
Ey Shake
Ey Shake
Ey, Ey, Ey, Ey
Shake, Ta. Ta
And do the Harlem Shake
Ey Shake, EyShake, Shake
Ey
Shake, Shake, Shake
Con los terroristas
Ey, Con los terroristas
Ey, Ey
De uitslag van de Italiaanse verkiezingen is een schok voor de gevestigde politiek. Ook buiten Italië. Oude partijen zijn afgestraft. Vooral voormalig premier Mario Monti die samen met twee centrum-rechtse partijen in de kamer maar net de grens van 10% haalde. Voor zijn bezuinigingsbeleid kreeg Monti schouderklopjes van Europese leiders. Hoewel het woord hervormingen op zijn lippen gebrand leek, kreeg-ie weinig voor elkaar. Waar de oude garde onder hervormingen het terugdringen van overheidsuitgaven en uitkeringen verstaat, zien nieuwkomers als Grillo het uitmesten van de politiek als de belangrijkste hervorming. Hij is niet anti-politiek, maar eigent zich een ander idee van politiek toe. Dat maakt z’n beweging zelfbewust, sterk en ongrijpbaar.
Winnaar met 25% is de vijfsterren beweging van komiek en blogger Beppe Grillo. In de senaat deed-ie het minder goed, omdat daar de minimumleeftijd om te stemmen 25 jaar is. Onder jongeren heeft Grillo veel steun. Evenals maverick Ron Paul die bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen veel jongeren aan zich wist te binden. Partijvorming die zich afzet tegen de oude manier van politiek bedrijven komt overal op stoom. Op 18 februari schreef ik over Julian Assange die een Australische WikiLeaks Party oprichtte: ‘Slimme initiatieven zoals de Italiaanse vijfsterren beweging van Beppe Grillo, de Duitse Piratenpartij en de IJslandse Best Party bieden in z’n ogen een alternatief. Voor Nederland komt de Piratenpartij het dichtst in de buurt.’
De opmerking over de Nederlandse Piratenpartij was trouwens m’n eigen toevoeging. Assange had de Duitse Piraten al genoemd. Laat ik mezelf als voorbeeld nemen van een kritische burger die geïnteresseerd is in politiek, maar bij de oude politieke partijen toch geen onderdak kan vinden. In arren moede werd ik vorig jaar lid van de Nederlandse Piratenpartij. Uit een combinatie van woede, verontwaardiging, teleurstelling, protest en verbeeldingskracht tegen de partijpolitiek. Maar hoe de politiek met anti-politiek te bestrijden? Of liever gezegd: met een ander idee hoe politiek werkt dat strijdig is met hoe de politiek op dit moment functioneert.
Grillo verwijst naar internet en het begrip Liquid Feedback. Voorstel over onderwerp A? Leden bepalen het partijstandpunt door online te antwoorden. Dat klinkt veelbelovend, maar een technisch middel is nog geen Liquid Democracy. Zoals de 3D-printer echter de productie van industrieproducten decentraliseert, zo zal het principe van Liquid Feedback de bestaande partijpolitiek decentraliseren. Da’s de toekomst. Alleen, in de overgang tussen oud en nieuw botsen twee wereldbeelden. Zelfverrijking, vriendjespolitiek en geclaimde functies zijn nog verbonden met de Italiaanse of Nederlandse politiek. Essentieel is dat de partijen van de toekomst puur blijven om straks de politiek over te nemen. Over 20 jaar? Best. De jeugd heeft de toekomst.
Naschrift: J.W. Oerlemans sprak in 1990 over de zelfvoldane parlementaire democratie in het artikel Eén-partijstaat Nederland. Tekenend voor de stand van zaken van het politiek-filosofische debat is dat het artikel -evenals de brochure Gastarbeid en Kapitaal (1983) van Anton Constandse– zo goed als onvindbaar is op internet. Of verkeerd geannexeerd wordt. Nederlandse partijpolitiek en media poetsen kritische denkers weg.
Foto: Beppe Grillo, 2013.
Update 14 februari 2015: De Deense politie bevestigt dat in Kopenhagen een 40-jarige persoon is overleden als gevolg van een aanslag van buiten op een bijeenkomst waaraan Lars Vilks deelnam. Het ging over de islam en de vrijheid van meningsuiting naar aanleiding van de aanslag in Parijs op het tijdschrift Charlie Hebdo. De Franse ambassadeur in Denemarken François Zimeray was een van de sprekers. Twee verdachten zijn voortvluchtig. Het vermoeden bestaat dat ze binnen wilden komen om te moorden, maar dat dit door de bewaking voorkomen werd. Drie agenten zijn gewond.
Zoals Jaleh Tavakoli zegt, het is gewoonweg gruwelijk dat in Europese democratische samenlevingen iemand zich niet vrij uit kan spreken. Dat een kunstenaar bedreigd wordt omdat-ie een tekening maakt van de profeet Mohammed als ‘rotonde hond’. De Zweedse kunsthistoricus, kunstenaar en islamcriticus Lars Vilks bezoekt het Deense Kopenhagen. Mede om hem uit zijn isolement te halen. Farshad Kholgi raakt de kern met zijn vraag hoe de zwijgende meerderheid antwoordt op mensen met totalitaire neigingen: door wegkijken of door protest? Een retorische vraag. De schande van Europa is dat intolerante moslims te veel ruimte krijgen om kunstenaars, cartoonisten, politici en opinieleiders blijvend te kunnen bedreigen. Los van het lastig op te lossen veiligheidsaspect ontbreekt in de publieke opinie de afwijzing dat dit soort bedreiging onacceptabel is.
Het Lars Vilks Committee werd in november 2012 opgericht. Sinds Vilks in 2007 Mohammed als ‘rotonde hond’ tekende wordt-ie bedreigd en moet 24 uur per dag bewaakt worden door de politie. Het Lars Vilks Comittee steunt Vilks recht op vrijheid van meningsuiting. De vrijheid die ten grond ligt aan onze andere rechten en vrijheden. Daarom is het belangrijk dat intolerantie het niet wint. Maar de vrijheid wel. Los van zijn kunst, zijn politieke kleur, zijn beweegredenen en zijn persoon verdient Vilks onze ondubbelzinnige steun.
Er is hoop. Religieuze leiders in Malmö besloten zich niet druk te maken over een komende tentoonstelling met werk van Vilks. Ze zeggen dat mensen zich niet op de kast moeten laten jagen. De sociaal-democratische burgemeester van Malmö Ilmar Reepalu begrijpt zijn rol echter niet. Hij liet zich verleiden tot de uitspraak dat Vilks politieke doelen nastreeft met z’n kunst en hoopt dat niemand de galerie bezoekt. Reepalu toont het eigenbelang en de kortzichtigheid van politici aan die kunstenaars in de steek laten als deze anders denken.
Foto: Mehdi-Georges Lahlou, Koranprojectie, 2010. In navolging van Ayaan Hirsi Ali’s Submission wordt een korantekst geprojecteerd op z’n lichaam. Hij is het enfant terrible van een kunst die niet bestaat. Maar hij doet z’n best deze uit te vinden. Doorgeplaatst op blog Lars Vilks.
Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie beantwoordt met vertraging de kamervragen van de CDA-ers Oskam en Omtzigt van 10 januari. Ze vragen naar de reactie van de Nederlandse regering op resolutie 838 van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, de beoordeling van het handelen van oud-secretaris-generaal Joris Demmink van Veiligheid en Justitie en vermeende mensenrechtenschendingen in Turkije en Nederland.
Resolutie 838 werd in het 112de congres door de Republikeinse afgevaardigde Chris Smith ingediend. Een katholiek uit New Jersey met een sociaal-conservatieve agenda die zich inzet voor mensenrechten en tegen abortus. Bij het aantreden van het 113de congres is een resolutie 62 met enkele actualiseringen opnieuw ingediend. Het vraagt de Amerikaanse regering zich in te spannen de zetel van het Internationaal Gerechtshof uit Den Haag te verplaatsen. Als reden geldt een ontbrekend diepgaand onderzoek naar Demmink. Door afnemende geloofwaardigheid van de rechtsstaat zou Nederland het Gerechtshof niet langer ‘verdienen’. Bij goedkeuring kan de resolutie doorgezonden worden naar de senaat. De kans daarop lijkt niet groter dan 30%. Op 4 oktober 2012 leidde Smith een hearing in het congres over Demmink met ook Nederlandse deelnemers.
Minister Opstelten gaat niet in op de vraag van Oskam en Omtzigt om de punten die Smith in zijn resolutie stelt als waar of onwaar aan te duiden. Opnieuw bevestigt de minister dat er nooit een diepgaand onderzoek naar Demmink is gehouden. Als reden hiervoor zegt-ie dat er door het OM geen strafrechterlijk onderzoek naar Demmink is ingesteld ‘vanwege het ontbreken van een redelijk vermoeden van schuld‘. De Rijksrecherche heeft aan de hand van overlegde informatie een oriënterende feitenonderzoek naar de reisbewegingen van Demmink in Turkije gehouden. Dat kwalificeert Opstelten als ‘gedegen onderzoek’. Hiermee introduceert-ie een onderzoekscategorie tussen ‘oriënterend‘ en ‘diepgaand‘. Maar wat ‘gedegen‘ betekent is onduidelijk. Zeker is dat het eerder oriënterend, dan diepgaand is. Opstelten goochelt met woorden en zaait verwarring.
De antwoorden zijn een gemiste kans. Ze nemen geen verontrusting weg. Opstelten stelt zich formeel op, raakt verstrikt in zichzelf en acht zich gehouden aan het hoogst noodzakelijke. Maar ministers hebben de ruimte om via een aanwijzing opdracht tot onderzoek te geven. Al is het vertrouwelijk. Nu wordt juist voor de zoveelste keer de vraag benadrukt waarom Opstelten of zijn voorgangers nooit opdracht tot een diepgaand onderzoek gaven. Demmink is al sinds 1998 in opspraak vanwege zijn associatie met pedofilie en obstructie van de rechtsgang. De antwoorden bevestigen een beeld van belangenverstrengeling bij de top van Justitie. Het wachten is op Oskam en Omtzigt die nieuwe vragen stellen over een onderzoek dat meer dan gedegen is.
Foto: Den Haag, Internationaal Gerechtshof. Zaak Zuid-West Afrika, 1966. Credits: Peter van Zoest.
Pastoor Michel Hagen doet in het Katholiek Nieuwsblad pogingen om iets belangwekkends te zeggen, maar blijft steken in waardevolle aanzetten. Een strak betoog ontbreekt. Pastoor Hagen snijdt allerlei aspecten aan die verwijzen naar het falen van de media, maar landt uiteindelijk in de comfort zone van zijn religie.
Aanleiding voor het opinieartikel is de berichtgeving over paus Benedictus XVI die Hagen als onfatsoenlijk en eenzijdig ervaart. Hij zegt dat het voor iedereen zichtbaar is. Hij laat het daarbij en onderbouwt zijn kritiek niet. Hagen omschrijft de Nederlandse media als dubbelhartig. Ze kloppen zich op de borst onafhankelijk te zijn, maar zijn het in zijn ogen niet. Media voegen zich naar de ‘landheer‘ die betaalt. Maar opnieuw werkt Hagen niet uit hoe het mechanisme dat de macht de media ‘koopt’ precies verloopt. Het is ook in strijd met zijn observatie dat meepraten met de heersende mening tot een ‘schijn-vrijheid-van-meningsuiting’ leidt.
Na stilgestaan te hebben bij de kern van zijn geloof: ‘Hebben wij het geloof van onze Landheer en spreken wij het Woord van Hem die ons zijn Brood geeft?‘ wordt Hagen nog lastiger te volgen als-ie zich afvraagt hoeveel mensen echt onafhankelijk denken. Het valt niet in te zien hoe verdiepen in het geloof zoals Michel Hagen dat voorstaat en ‘echt onafhankelijk denken’ te combineren zijn. Geloof perkt de individuele zelfstandigheid in.
Vrijheid voor de eigen groep is de kern: ‘Er is een nieuwe heerser die feitelijk een oude heerser is, dat is de heersende mening, dat is het politiek-correcte denken, de groepsdruk, de sociale controle. Wie in een democratie de macht wil grijpen, moet de media beheersen. Wanneer commerciële doelen de belangrijkste media bepalen, dan bepalen ze op de duur het denken en de mentale richting waarin een land zich beweegt.‘
Conclusie is dat pastoor Hagen in zijn abstracties zinvolle observaties over de media doet, maar deze nergens concretiseert. In zijn woorden schemert de suggestie door dat het secularisme de nieuwe godsdienst is die de macht heeft overgenomen. Onze maatschappij zou soms zelfs de totalitaire trekken van het communisme vertonen waar godsdienst werd uitgevlakt. Dat zegt Hagen over een land waar-ie zonder angst pastoor kan zijn, de vrijheid van godsdienst bij wet geregeld is en gelovigen zich in volle vrijheid door tientallen religies kunnen laten inspireren. Als Hagen tenslotte ter bescherming van ‘onze geestelijke vrijheid‘ pleit voor media die niet meer ongeremd de huiskamers binnenkomen, dan is zijn overgave compleet. Hagen zoekt profane motieven, maar vindt in die wereld geen steekhoudende argumenten. Mediakritiek vraagt accurate gezanten.
Foto: Paus Benedictus XVI in zijn studeerkamer.
Statistieken liegen en statistieken over de EU liegen een mooie waarheid. De cijfers kloppen, maar waarop zijn ze het antwoord? Da’s afhankelijk van benadering en omschrijving. Er zijn vele waarheden te vertellen. Neem nou het bericht op internetsite Nu.nl met de kop ‘Meer Nederlanders voelen zich Europeaan‘. Dat percentage zou in 2012 van 60 naar 67% gestegen zijn. Wat zegt het? Europarlementariër voor D66 Marietje Schaake pikt het eruit en zet het op twitter. Nu.nl baseert zich op een nationaal rapport over Nederland uit najaar 2012 van de Europese Commissie dat focust op de publieke opinie. De Eurobarometer bevat tientallen statistieken.
Het rapport laat de begrippen ‘Europeaan‘, ‘Europees burger‘ en ‘burger van de Europese Unie‘ door elkaar lopen. Vraag is of dat in het onderzoek ook zo was. In de beschrijving komt dat in elk geval tot uiting. Da’s verwarrend en methodologisch onbegrijpelijk. Het zijn immers drie totaal verschillende begrippen die het rapport voor elkaar inwisselt. Want iemand kan zich verbonden voelen met de Europese cultuur, geschiedenis en waarden zonder veel affiniteit met de Europese Unie te hebben. Door de opmars van China of de politiek van de VS kan dat aloude idee van Europa versterkt worden. Onduidelijk blijft daarom naar wat gevraagd werd.
Burgers van de 27 lidstaten van de EU maken zich zorgen over de economie. Van de Nederlanders beoordeelt 58% deze als ‘slecht’. Ze zien de economische situatie, gezondheid en sociale verzekering, en werkloosheid als de grootste problemen. Zo’n 61% schat in dat het ergste nog moet komen. De trend in de beeldvorming bij de burgers van de EU-lidstaten is sinds 2006 sterk verslechterd. Toen dacht 50% positief en 15% negatief over de EU. In herfst 2012 was dat in evenwicht rond de 30% positief en negatief. Afgenomen vertrouwen van 20%.
Waarom stond betreffend deelonderzoek centraal op Nu.nl? Met een kop die een positief beeld van ‘Europa’ geeft. En het afgenomen vertrouwen in EU, economie en euro op het tweede plan zet. Was dit uit de tientallen statistieken van de Eurobarometer die vandaag gepubliceerd werden een representatief bericht? Van de Nederlanders heeft 42% wel en 44% geen vertrouwen in internet. Statistieken, je kunt er alle kanten mee op.
Foto: Rembrandt, De ontvoering van Europa, 1632. Collectie: The J. Paul Getty Museum.
De kredietcrisis begon in augustus 2007 en verergerde op 15 september 2008 door de val van bank Lehman Brothers. Met een schuld van $613 miljard, tegen de huidige dagkoers €465 miljard. Ter vergelijking, de Nederlandse rijksbegroting 2013 wordt geraamd op zo’n €250 miljard. Vanaf toen was het economisch goed mis. De kredietcrisis ging over in een schuldencrisis omdat landen de schulden overnamen. Volgens het oude principe dat winst van banken wordt geprivatiseerd, en verlies gesocialiseerd. Richting belastingbetaler.
Het economisch verhaal is vaak verteld. Economen leggen uit, tonen hun zorgen en oplossingen. Of zitten met de handen in het haar. Economie kan geen toekomst lezen. Nederland is voor de derde maal in een recessie beland. Een vraag over curves. Eerst of de ‘V’ een ‘W’ werd, nu of de ‘VW’ een ‘WW’ wordt. Als een hobbelende hei duikt de economie telkens omlaag. Dat geeft geen vastigheid, vertrouwen en uitzicht op beterschap.
Het menselijk verhaal is raadselachtiger. Cultuurhistoricus Thomas von der Dunk vraagt voor De Volkskrant in een opinieartikel waarom regenten zo halsstarrig zijn: ‘Wat men in die kringen nog steeds onderschat, is de toenemende volkswoede – vooral over zoveel arrogante onverbeterlijkheid. Die woede bleef bij eerdere schandalen nog binnen de perken, omdat de burger toen zelf nog niet zo hoefde te bloeden. Nu moet hij dat door de extra bezuinigingen – met dank aan Lenssen, Van Keulen en Rijkman Groenink – echter wel.’
Is het trouwens gewenst dat de toenemende volkswoede die gevoed wordt door groeiende publiciteit over de onrechtvaardige verdeling van de rijkdom, de arrogantie van de elite en de verstarring van de politiek die zich gegijzeld weet door de internationaal opererende financiële sector uitloopt in een revolutie? De wedervraag is, wat lost het op? Want de macht ontbreekt bij de Nederlandse regering om het over een andere boeg te gooien. Het moet het nu noodgedwongen bij cosmetische operaties laten die niets essentieels kunnen veranderen.
Is er een tussenweg die het onverzoenlijke verzoent? Ofwel, een goedaardige revolutie die de regenten en de graaiers uit bedrijfsleven en publieke sector door een combinatie van straf en heropvoeding terug met de beide voeten op aarde zet, de onmachtige bewindslieden macht geeft om de banken aan te pakken zoals ze echt willen, de burgers weer perspectief en inspraak geeft, en de afbraak van de verzorgingsstaat stopt om deze weer op te tuigen? Het lijkt er niet op. De gevestigde belangen zijn te groot. Het is van tweeën één: of er verandert niks of de volkswoede zal wild om zich heen slaan. Een tussenweg kan niet afgedwongen worden.
Foto: Op de kermis Den Bosch, 1928.
Senator Rand Paul zet het werk voort van zijn vader Ron Paul als eigenzinnige politicus die tegen imperialisme is. Hij vraagt president Obama en beoogd CIA-directeur John Brennan de volgende vraag: ‘Do you believe that the President has the power to authorize lethal force, such as a drone strike, against a US citizen on US soil, and without trial?‘. Zowel de president als Brennan weigeren de vraag te beantwoorden. Laat staan dat ze ‘nee‘ zeggen. Zolang Brennan de vraag niet direct en duidelijk beantwoordt zal Rand Paul het benoemingsproces in de Senaat procedureel trachten te vertragen. Hij schrijft: ‘Until you directly and clearly answer, I plan to use every procedural option at my disposal to delay your confirmation and bring added scrutiny to this issue.‘
De Democratische senator Mark Udall sluit zich aan bij de zorgen van Paul. Glenn Greenwald zet de groeiende tegenstand van beide partijen op een rijtje in zijn The Guardian-column. Het Witte Huis weigert het congres de juridische adviezen te overleggen die gerichte moorden met drones rechtvaardigen. Maar tegelijk manoeuvreert het zodanig dat de benoeming van John Brennan niet in gevaar komt, aldus de New York Times. In dat artikel zegt Virginia Sloan van de burgerrechtenbeweging de Constitution Project: ‘We have this drone war, and the American public has no idea what the rules are, and Congress doesn’t know much more.’
De Amerikaanse politiek focust nu op de inzet van drones tegen Amerikaanse burgers op Amerikaanse bodem. Veelzeggend wisselt Rand Paul in interviews zijn voorbeelden af: een terrasje in Parijs of in Boston waar het ineens raketten regent. Het gaat ‘m om de autoriteit van de uitvoerende macht om rechteloos burgers te doden. Niet als ze een directe dreiging vormen, maar wel als een rechtszaak ook mogelijk is. Dat terrasje kan ook in Amsterdam, Rotterdam of Utrecht liggen. Nu regent het nog geen Amerikaanse drones in Nederland. Maar over vier of acht jaar wellicht wel. Onder een nog oorlogszuchtigere president. Daarom is het ook in het Nederlands belang dat president Obama nu duidelijkheid geeft over de grenzen aan zijn macht.
George Knight 