Wat voor onderzoek komt er naar Demmink: toe- of ontdekken?

De affaire-Demmink gaat maar niet liggen. Een kwestie van vertraging, misleiding en ontkenning. Centraal staat Joris Demmink de tot 1 november 2012 hoogste ambtenaar van het ministerie van Justitie. Hij wordt al jarenlang in verband gebracht met het seksueel misbruik van minderjarigen. Maar ook met machtsmisbruik, obstructie van de rechtsgang, intimidatie van de media en chantage van hooggeplaatsen. Omdat er nooit een diepgaand onderzoek is verricht naar de beschuldigingen bestaat er al jaren een patstelling. Met als gevolg onzekerheid over wat Demmink precies aangewreven kan worden. Dit is een ongewenste situatie die de opeenvolgende ministers van Justitie door een aanwijzing om deze zaak te onderzoeken hadden kunnen voorkomen. Ze deden dat niet en hebben de schijn gewekt Demmink in bescherming te hebben genomen.

Vandaag meldt het AD dat het OM een onderzoek is gestart naar Demmink. Vraag is of het deze keer eindelijk om een diepgaand onderzoek gaat dat probeert alle feiten boven water te krijgen. Aanleiding is een brief van het Turkse OM waarin staat dat ‘Demmink op 20 juli 1996 Turkije is ingereisd’. Een onbetekend feit ware het niet dat Demmink en z’n advocaat altijd hebben ontkend dat Demmink in de jaren ’90  in Turkije was. Waar-ie minderjarigen misbruikt zou hebben. De Rijksrecherche heeft afgelopen jaar een oriënterend feitenonderzoek naar de reisbewegingen van Demmink in Turkije gehouden. Dat kwalificeerde minister Opstelten als gedegen onderzoek. Hiermee introduceerde hij een onderzoekscategorie tussen oriënterend en diepgaand. Wat gedegen betekent is onduidelijk. Hoe dan ook is er nooit een diepgaand onderzoek verricht.

Gezien de voorgeschiedenis is het de vraag of er vertrouwen valt te ontlenen aan de nieuwste ontwikkelingen. Is de tijd rijp voor een onderzoek dat ontdekt, en niet toedekt? Henk Rijkers van het KN weet het deze keer zeker. Hij noemt de instelling van een onderzoek door het OM een doorbraak in de affaire-Demmink. Maar dat valt nog maar te bezien. Vraag is of het gezien de betrokkenheid van allerlei ministers, hooggeplaatsten en politieke partijen al tijd is voor een niet-gestuurd, onafhankelijk onderzoek. Dus zolang betrokkenen als Ivo Opstelten en Piet Hein Donner nog hoge posities in het openbaar bestuur bezetten. Mogelijk moeten we nog enige jaren wachten op de echte waarheid over Demmink. Hoewel sommigen het antwoord al weten.

Foto: Joris Demmink. Credits: NRC/Maarten Hartman.

Zie hier voor alle stukken van dit blog over Joris Demmink.

Overheidssteun van Justitie neemt Demmink in bescherming

Update 7 juli: Stichting De Roestige Spijker eist in kort geding openheid van zaken door het ministerie van Veiligheid en Justitie omdat het ‘weigert stukken te openbaren waarin is besloten de advocatenkosten van haar voormalig secretaris-generaal Joris Demmink te betalen’. Het gaat om al zo’n 37.5000 euro aan juridische kosten dat het rijk in deze zaak heeft gestoken. Opmerkelijk is de berichtgeving over deze zaak in de NRC. Het is uitzonderlijk dat de gevestigde media aandacht aan de kwestie Demmink besteden. 

Stichting De Roestige Spijker die zich beijvert voor onderzoeksjournalistiek en persvrijheid diende een WOB-verzoek in om informatie te verkrijgen naar aanleiding van publicaties in het AD van 6 oktober 2012 over oud secretaris-generaal van het ministerie van Veiligheid en Justitie mr. Joris Demmink. De vraag stond centraal welke financiële en/of juridische ondersteuning Demmink vanuit de overheid krijgt. Directeur-generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving G.N. Roes antwoordt namens de overheid. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft tot op dit moment 37.644,05 euro betaald aan advocaatkosten voor de sinds 1 november 2012 met pensioen gegane ambtenaar Demmink. Wat rechtvaardigt overheidssteun die alle kosten vergoedt?

De Bakker Schut Stichting van advocate Adèle van der Plas merkt op dat Roes zich in zijn antwoord beroept op artikel 69, lid 1 van het Algemeen Rijksambtenarenreglement: ‘Onze Minister kan naar billijkheid de ambtenaar schadeloos stellen, kosten vergoeden of overigens een geldelijke tegemoetkoming verlenen.’ DG Roes meent dat de toepassing ervan aangewezen is ‘omdat moet worden aangenomen dat mr. Demmink voorwerp van de publicaties werd in verband met zijn functie bij het ministerie van Veiligheid en Justitie.’

Roes zegt met andere woorden dat de reden dat de AD publiceerde over Demmink en hem ervan beschuldigde begin jaren ’80 contact te hebben gehad met de jongenspooier Dick Willard en ontucht te hebben gepleegd met minderjarigen direct verband houdt met zijn ambtelijke functie. Het beroep van Roes op billijkheid om de advocaatkosten van Demmink door de overheid te laten betalen kan als volgt uitgelegd worden. Weliswaar ligt de grond van de beschuldiging van het AD volledig in het persoonlijk leven van Demmink en heeft het niks met zijn functie te maken, maar is-ie voorwerp van publicatie -dus kwetsbaar- geworden vanwege die functie.

Deze uitleg van Roes klinkt verre van logisch. In wat de affaire Demmink is gaan heten stond in de publiciteit altijd het persoonlijk leven van Demmink centraal. Dat werd slechts in verband met zijn functie gebracht waar het ging om de vermeende obstructie van de rechtsgang. Maar dat staat los van de aantijgingen over pedofilie en sex met minderjarigen. Zoals De Roestige Spijker opmerkt is het niet aantoonbaar dat het AD de belastende feiten niet zou hebben gepubliceerd als Demmink geen topman van Justitie was geweest. Alsof Nederlandse media een heksenjacht op overheidsdienaren zouden houden. DG Roes beroept zich op de omgekeerde bewijslast dat Demmink slachtoffer is van de media en niet van zijn eigen persoonlijk handelen.

Foto: Vrouwe Justitia zonder blinddoek in de Schepenzaal in het Stedelijk Museum Kampen, Kampen. Met de tekst ‘Justitiae gladio Martis violetia cessit‘ ofwel ‘Voor het zwaard der gerechtigheid wijkt het oorlogsgeweld’. 

Buitenlandse druk in kwestie Demmink opgevoerd. Nederlandse media zwijgen

Opnieuw een onheilspellend bericht over Joris Demmink. Deze kwestie die gaat over de tot voor kort hoogste ambtenaar van Justitie en wordt geassocieerd met pedofilie, doofpot en klassejustitie verzwakt steeds verder de internationale positie van Nederland. Robert Rubinstein van De Roestige Spijker verwijst op Twitter naar een Engelstalig persbericht. Dat stuurde hij zojuist naar tientallen personen en internationale media. In deze affaire die zich voor een deel in Turkije afspeelde zal onder Amerikaanse druk een Turkse onderzoeksrechter benoemd worden om de beschuldigingen van seksueel misbruik tegen Demmink te onderzoeken. Rode lijn in deze affaire is het uitblijven van een diepgaand onderzoek naar Demmink en het wegkijken door de regering.

Henk Rijkers van het Katholiek Nieuwsblad die het op de voet volgt geeft de Nederlandse versie van het persbericht. Advocate Adèle van der Plas van de Bakker Schut Stichting die Turkse getuigen bijstaat looft het initiatief van de Turkse regering en merkt dit op: ‘De Nederlandse regering moet eindelijk eens toegeven dat het tijd is om Demmink te arresteren en een grondig onderzoek in te stellen naar alle aantijgingen van seksueel misbruik in Nederland, en ook naar zijn reizen naar Turkije als Nederlandse afgevaardigde.’

De oproep om Demmink te arresteren is nieuw. Tot voor kort werd opgeroepen tot een diepgaand onderzoek. Maar minister Opstelten gooide onlangs in antwoord op kamervragen van de CDA’ers Oskam en Omtzigt de deur dicht. Een onderzoek was niet nodig. Dan resteren critici weinig andere wegen dan het mobiliseren van buitenlandse druk. De binnenlandse publieke opinie kookt op internet, maar blijft in de gevestigde media ijskoud. In deze media is de berichtgeving afstandelijk en volgt de regering. Op een bericht in het AD na.

De kwestie Demmink groeit uit tot een akelige en complexe affaire. Het gaat al lang niet meer om pedofilie en kindermisbruik alleen. Obstructie van de rechtsgang maakt er onderdeel van uit. Zoals het uitblijvende onderzoek en de ontwijkende antwoorden van de regering aantonen. Daarnaast is er de intimidatie van de media. Deze kwestie heeft het in zich om de nieuwe Greet Hofmans-affaire te worden. De verwikkelingen aan het hof en de strijd tussen Juliana en Bernhard werden in de doofpot gestopt. Hoofdredacteuren moesten zwijgen. In 1956 komt de affaire door toedoen van prins Bernhard via de Duitse Der Spiegel naar buiten.

Foto: Omslag van Der Spiegel van 13 juni 1956 met onthullingen over de Greet Hofmans-affaire.

Opstelten geeft ontwijkende antwoorden over Demmink

Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie beantwoordt met vertraging de kamervragen van de CDA-ers Oskam en Omtzigt van 10 januari. Ze vragen naar de reactie van de Nederlandse regering op resolutie 838 van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, de beoordeling van het handelen van oud-secretaris-generaal Joris Demmink van Veiligheid en Justitie en vermeende mensenrechtenschendingen in Turkije en Nederland.

Resolutie 838 werd in het 112de congres door de Republikeinse afgevaardigde Chris Smith ingediend. Een katholiek  uit New Jersey met een sociaal-conservatieve agenda die zich inzet voor mensenrechten en tegen abortus. Bij het aantreden van het 113de congres is een resolutie 62 met enkele actualiseringen opnieuw ingediend. Het vraagt de Amerikaanse regering zich in te spannen de zetel van het Internationaal Gerechtshof uit Den Haag te verplaatsen. Als reden geldt een ontbrekend diepgaand onderzoek naar Demmink. Door afnemende geloofwaardigheid van de rechtsstaat zou Nederland het Gerechtshof niet langer ‘verdienen’. Bij goedkeuring kan de resolutie doorgezonden worden naar de senaat. De kans daarop lijkt niet groter dan 30%. Op 4 oktober 2012 leidde Smith een hearing in het congres over Demmink met ook Nederlandse deelnemers.

Minister Opstelten gaat niet in op de vraag van Oskam en Omtzigt om de punten die Smith in zijn resolutie stelt als waar of onwaar aan te duiden. Opnieuw bevestigt de minister dat er nooit een diepgaand onderzoek naar Demmink is gehouden. Als reden hiervoor zegt-ie dat er door het OM geen strafrechterlijk onderzoek naar Demmink is ingesteld ‘vanwege het ontbreken van een redelijk vermoeden van schuld‘. De Rijksrecherche heeft aan de hand van overlegde informatie een oriënterende feitenonderzoek naar de reisbewegingen van Demmink in Turkije gehouden. Dat kwalificeert Opstelten als ‘gedegen onderzoek’. Hiermee introduceert-ie een onderzoekscategorie tussen ‘oriënterend‘ en ‘diepgaand‘. Maar wat ‘gedegen‘ betekent is onduidelijk. Zeker is dat het eerder oriënterend, dan diepgaand is. Opstelten goochelt met woorden en zaait verwarring.

De antwoorden zijn een gemiste kans. Ze nemen geen verontrusting weg. Opstelten stelt zich formeel op, raakt verstrikt in zichzelf en acht zich gehouden aan het hoogst noodzakelijke. Maar ministers hebben de ruimte om via een aanwijzing opdracht tot onderzoek te geven. Al is het vertrouwelijk. Nu wordt juist voor de zoveelste keer de vraag benadrukt waarom Opstelten of zijn voorgangers nooit opdracht tot een diepgaand onderzoek gaven. Demmink is al sinds 1998 in opspraak vanwege zijn associatie met pedofilie en obstructie van de rechtsgang. De antwoorden bevestigen een beeld van belangenverstrengeling bij de top van Justitie. Het wachten is op Oskam en Omtzigt die nieuwe vragen stellen over een onderzoek dat meer dan gedegen is.

Foto: Den Haag, Internationaal Gerechtshof. Zaak Zuid-West Afrika, 1966. Credits: Peter van Zoest.

CDA stelt kamervragen over Joris Demmink

De CDA-kamerleden Pieter Omtzigt en Peter Oskam stelden gisteren kamervragen aan de ministers van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans en van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten over de affaire Demmink en de rol van de Nederlandse ambassadeur in de VS Rudolf Bekink. Deze stuurde in augustus een brief aan de Amerikaanse afgevaardigde Joseph Pitts. Ze willen weten hoe de brief tot stand is gekomen en wat er in staat.

Feit dat deze vragen gesteld worden is bijzonder omdat het onderwerp in de Nederlandse politiek en media zo goed als verzwegen wordt. Het AD besteedde er aandacht aan, maar bleef in de pers de enige. De laatste tijd is er veel aandacht vanuit christelijke organisaties voor de onlangs met pensioen gegane hoogste ambtenaar van het ministerie van Veiligheid en Justitie Joris Demmink. Hij wordt al ruim 10 jaar met pedofilie in verband gebracht. Zoals het Katholiek Nieuwsblad of het Amerikaanse Shared Hope. Vanuit een oogpunt van mensenrechten en normen en waarden kaarten ze het aan. CDA’ers Omtzigt en Oskam passen in dat profiel.

Ook willen de kamerleden weten of de verklaring van ambassaderaad H.P. Schreinemachers voor het Amerikaanse Helsinki Commissie gedeeld wordt door beide ministers. Er zijn in de zaak Demmink twee conflicterende standpunten. Omtzigt en Oskam komen tot de kern als ze vragen of er ooit een diepgaand onderzoek is verricht naar de beschuldigingen over Demmink. Tegenstanders menen dat de rechtsgang is beïnvloed en er sprake is van een doofpot. Voorstanders menen dat er een voldoende onderzoek is verricht en Demmink vrijgepleit is. Concreet spitsen de vragen zich toe op de ontkenning van de Nederlandse overheid dat Demmink in de jaren ’90 in Turkije was. Niet geloofwaardig voor een ambtenaar die internationaal opereert, gevoegd bij de getuigenverklaringen die stellen dat Demmink in genoemde periode in Turkije was.

Foto: Verkeersbord: Voetpad.

Journalistiek zonder ruggengraat: Demmink en Huisjes

Vandaag gaat Joris Demmink met pensioen. Met een afscheidsreceptie. De hoogste ambtenaar van Veiligheid en Justitie wordt al lange tijd met pedofilie in verband gebracht. Mogelijk geeft de koningin Demmink een lintje. Voor bewezen diensten. Volgens Henk Rijkers van het Katholiek Nieuwsblad weigert Justitie daarover de media te informeren. De relatie tussen de media en de macht roept vele vragen op. Een voorbeeld.

Gisteren besteedde De Avondspits van WNL met presentator Joost Eerdmans op Radio 1 aandacht aan de kwestie Demmink. In het programma kunnen luisteraars hun mening geven. Dat deed ook de hoofdredacteur van Omroep WNL Bert Huisjes (na 21′ 55”). Hij zorgt meteen voor afleiding en vraagt wie advocaat Adèle van der Plas betaalt die ook in de uitzending reageert. Als zij desgevraagd antwoordt dat zij alles uit eigen zak betaalt, dan wil Huisjes dit niet voetstoots aannemen. Hij twijfelt aan de woorden van Van der Plas dat zij niet uitgaat van een complottheorie, maar zich baseert op feiten en omstandigheden die zij zelf onderzocht heeft.

Van der Plas is niet het onderwerp. Omdat ze steeds bereid is om inzicht te geven in zowel haar handelen als motivatie in de zaak Demmink past haar niet het cynisme van Huisjes. Van een journalist zou je verwachten dat-ie de macht controleert. In dit geval minister Opstelten en de top van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Maar Huisjes valt degene aan die de macht wil corrigeren. Welk mechanisme is hier werkzaam?

Huisjes is onderdanig aan de zittende macht. Of dat PVV, VVD, CDA of PvdA is. Het gaat types als Huisjes niet om onderhorigheid aan partijen, maar om onderdanigheid. Kruipend, levert-ie op voorhand zijn journalistieke nieuwsgierigheid en codes in ter verdediging van de macht van het moment. Huisjes staat niet op zichzelf. Zijn onderdanigheid aan de gevestigde macht tekent de vooringenomenheid van de media. De schandaligheid is dat-ie een integere advocate als Van de Plas het nadeel van de twijfel geeft, en een regent als Opstelten het voordeel. Huisjes staat voor wat fout is aan de gevestigde media van Nederland die niks boven water krijgen.

Foto: Circussen. Vier clowns van Circus Hagenbeck. Scheveningen, Nederland, 1912-1920. Credits: Spaarnestad.

Joris Demmink protest: oproep tot recht roept onrecht op

Update 24 oktober: Nieuwe aanklacht bij het gerechtshof in Den Haag tegen Joris Demmink. Zie reacties. 

De ‘barber’-speech van Charlie Chaplin uit The Great Dictator over humanisme wordt gemuteerd achter een oproep tot demonstratie tegen Joris Demmink geplakt. Dat geeft me een onaangenaam gevoel omdat het tegenstrijdig is. Chaplin spreekt het individu in de massa aan voor zichzelf te denken. Het filmpje spreekt de massa aan en getuigt van lui denken. Want hoe kunnen een oproep tot onderzoek (we demand a new investigation) en de uitkomst ervan (Demmink molested little childeren for his sexual pleasures) samenvallen?

De hoogste ambtenaar van het ministerie van Veiligheid en Justitie Joris Demmink blijft aandacht vragen. Vlak voor zijn pensionering eind oktober worden alle middelen in de strijd gegooid. Die beginnen echter trekken van een heksenjacht op pedofilie te vertonen en verdringen de redelijke kritiek. Dat dient de goede zaak niet. Als de regering wil blijven sturen zou het er verstandig aan doen om snel een onafhankelijk onderzoek met buitenlandse deelnemers aan te kondigen. Ook om de Amerikaanse kritiek die het imago van ons land beschadigt te kalmeren. Of makers van bovenstaand filmpje die in de anonimiteit wild om zich heen slaan.

Ook ik ben van mening dat de beschuldigingen in de zaak Demmink onvoldoende zijn onderzocht. Ik verdenk Demmink er in zijn positie van hoogste ambtenaar van Justitie zelfs van de rechtsgang te hebben beïnvloed. Het vermoeden bestaat dat media al jaren onder druk worden gezet om de volle waarheid over Demmink niet te melden. Het antwoord is geen volksgericht, maar een onafhankelijk onderzoek dat tot op de bodem gaat.

Op 28 oktober organiseren Occupy Den Haag, Anonymous en Micha Kat (JDTV) een Demmink Protest, zo staat in de aankondiging. Een vreedzame optocht naar het woonadres van Demmink. Het ontgaat me waarom Occupy en Anonymous zich opwerpen als mede-organisator. Anonymous kent een onderdeel ‘Childtect‘ dat zich gewoon Childtect kan noemen. Da’s helder. Zoals opnieuw blijkt zijn Anonymous en Occupy ‘merken’ die iedereen kan gebruiken. Je zou hopen dat ze de structuren aanpakken en niet jagen op een persoon.

Foto: Aankondiging optocht in Den Haag op 28 oktober 2012 naar woonadres Joris Demmink