Met mensen in mijn omgeving had ik een meningsverschil over het feit of de invasie van de krijgsmacht van de Russische krijgsmacht door de bevolking van de Russische Federatie gesteund wordt. Als het al mogelijk is om vanuit Nederland zicht te krijgen op de publieke meningsvorming in een autoritaire staat waar mensen zich in het openbaar niet vrij uit kunnen spreken en de pers aan banden is gelegd. Dus ook enquêtes over de steun onder de bevolking aan het regime, de leider van het regime of de oorlog in Oekraïne moeten met voorzichtigheid worden benaderd. Wat zijn de resultaten waard en hoe moeten ze geïnterpreteerd worden?
Ik ben van mening dat de bevolking van de Russische Federatie in meerderheid het Poetin-regime steunt. Met welk percentage dat is valt lastig uit te maken, maar steun van zo’n 60 tot 70% lijkt een veilige gok. Er is in de westerse beeldvorming vertekening van dat beeld doordat westerse media sinds de uitbreiding van de oorlog in Oekraïne bijna uitsluitend opponenten van het Poetin-regime die de Russische Federatie verlaten hebben aan het woord laten. Maar zij vormen een minderheid.
Hoe het komt dat een meerderheid van de bevolking van de Russische Federatie het Poetin-regime steunt is een andere vraag. Logisch is het om te veronderstellen dat het een combinatie van factoren is dat het zover is gekomen. Zoals jarenlange blootstelling aan staatspropaganda, het sluiten van vrije media, het tot zwijgen brengen van de politieke oppositie, ontbrekende taalkennis en interesse voor internationale media, een groot ‘binnenland’ dat een wereld op zichzelf is, jarenlange internationale gedoogsteun voor en zelfs bewieroking van het Poetin-regime en misleiding door het Kremlin die doorwerkt tot in het dagelijkse leven van de ‘gewone’ Russen.
Zijn de inwoners van de Russische Federatie die het Poetin-regime steunen dan daders of slachtoffers, of een combinatie daarvan? Het doet er weinig toe. De realiteit is dat de oorlog door een meerderheid van de Russische bevolking wordt gesteund. Bewust of onbewust. Daarom is het bedenkelijk om te zeggen dat de westerse sancties de ‘gewone’ Russen niet mogen raken. Waarom niet als zij de oorlog van het Poetin-regime steunen? Het gevolg voor de ‘gewone’ Russen die de oorlog in Oekraïne steunen is dat zij op hun beurt ook worden geraakt.
Het AD had vandaag een aanval van barstende koppijn. Bij een artikel over Maksym Kononenko, de nieuwe ambassadeur van Oekraïne in Den Haag zette het vanochtend de (nu verwijderde) kop: “Ambassadeur Oekraïne: ‘Het is niet alleen Poetins oorlog, maak Russen geen mede-slachtoffers’ “. De enkele aanhalingstekens geven aan dat dit een gefingeerd citaat is omdat Kononenko geen Nederlands praat. Hij heeft dit niet gezegd.
Maar het is onbegrijpelijk wat hij zegt. Niet alleen omdat er niet staat ‘Maak Russen geen mede-slachtoffer‘ in het enkelvoud, maar vooral omdat in de kop het verband tussen Poetins oorlog en Russen als mede-slachtoffer onduidelijk is. Wat betekende dat volgens de eindredactie van het AD?
De Oekraïense ambassadeur zegt iets anders dan wat de kop suggereert, want volgens hem zijn de Russen mede-dader. Dat herstelt de eindredactie van het AD in de tweede kop die overeenkomt met de woorden van Kononenko: ” ‘Poetin is top van de ijsberg, ruim twee derde Russische bevolking steunt hem‘ “. De Oekraïense ambassadeur legt de verantwoordelijkheid van de oorlog tegen zijn land ook bij de ‘gewone’ inwoners van de Russische Federatie. Dat is duidelijk.
Blijft de vraag of de eindredactie van het AD aanvankelijk de plank missloeg door een taalkundig of een politiek tekort. Of door zowel het een én het ander.
Voor de volledigheid, dat zijn niet alleen etnische Russen omdat de Russische Federatie een veelvolkerenstaat is waar de Russen zo’n 80% van uitmaken. Die andere 20% bestaat uit etnische, taalkundige en religieuze minderheden die weer hun eigen overtuiging en politieke stellingname hebben. Ingewikkeld om alle nuances passend in een kop samen te vatten.
George Knight 