Schermafbeelding van artikel ‘Amerika beslist vandaag hoeveel macht Biden moet inleveren‘ van de NOS, 8 november 2022.
Daar is weer zo’n merkwaardige kop van de NOS. Bij een achtergrondartikel van VS-correspondent Lucas Waagmeester staat ‘Amerika beslist vandaag hoeveel macht Biden moet inleveren‘.
Hè, gaan daar de tussentijdse verkiezingen over? En is het op voorhand duidelijk dat de positie van de Democraten in Huis of Senaat verzwakt? Juist bij peilingen die zoals notabene het artikel zegt ‘flinterdunne verschillen’ laten zien kan niemand weten welke kant het opgaat.
Het is mogelijk dat Biden zijn positie versterkt als de Democraten de meerderheid in het Huis houden en ze 1 of 2 zetels in de Senaat winnen. Dan heeft het Witte Huis minder rekening te houden met de chantage van de Democratische senator Sinema.
Trapt de eindredactie van de NOS in de strategie van de Republikeinen die vanuit zwakte en onzekerheid nu al de winst claimen? Zoals Donald Trump ook in november 2020 deed. Toen hij de verkiezingen verloor.
Is het echt waar dat de Republikeinen afstevenen op ‘een vrijwel zekere overwinning in het Huis van Afgevaardigden‘? Zelfs als dat zou kloppen, dan rechtvaardigt Waagmeesters voorbehoud ‘vrijwel zekere overwinning‘ nog steeds niet de kop dat Biden macht moet inleveren.
De eindredactie van de NOS zou er verstandig aan doen om meer journalistiek neutrale en minder normatieve koppen bij artikelen te zetten. Zoals ‘Veroveren de Republikeinen het Huis en de Senaat? Het is voor de eindredactie van de NOS blijkbaar een probleem om het journalistiek te houden.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Scouten en samenstellen: de curator is de kunstenaar achter het museum’ van Danja Koeleman op Nu.nl, 17 september 2022.
Een kop bij een interview met het Hoofd Tentoonstellingen bij De Nieuwe Kerk en Hermitage Amsterdam Marlies Kleiterp zegt dat de curator de kunstenaar achter het museum is. In de weergave van het interview met Kleiterp is geen citaat te vinden waarin ze zegt dat de curator de kunstenaar achter het museum is. De kop komt uit de lucht vallen en dekt de lading niet.
Kleiterp is een tentoonstellingsmaker die in teamverband het tentoonstellingsconcept, de titel, de inrichting en de te tonen objecten van een tentoonstelling bepaalt. De beide instellingen waar Kleiterp werkt hebben geen eigen collectie. Ze zijn functioneel geen museum, maar een kunsthal-achtige instelling die tentoonstellingen ‘vult’ met bruiklenen van musea en particulieren. Het is terecht dat de Nieuwe Kerk en de Hermitage Amsterdam de term ‘museum’ niet in hun naam hebben. Want ze zijn geen museum.
Een conservator werkt bij een museum en heeft als hoofdtaak de verantwoordelijkheid voor een (deel)collectie. Een conservator kan curator zijn als hij of zij in eigen huis of daarbuiten een tentoonstelling maakt. Maar een curator is geen conservator en werkt niet bij een museum. Dus het direct verband in de kop tussen curator en museum is onjuist.
Wat in de kop nog meer de plank misslaat is de bewering dat de curator de kunstenaar is. Dat is misleidend. Een curator is geen kunstenaar, maar een tentoonstellingsmaker. In de reacties bij dit artikel merkt ‘Frits Groenen’ op: ‘De curator is geen kunstenaar. Dit is een kwalijke misvatting. Doordat curatoren dat zijn gaan denken zijn de kunstenaars die getoond worden niet meer dan illustratoren bij een, meestal, zwak verhaal. Je ziet zelden nog goede oeuvretentoonstellingen omdat het ego van curatoren er met hun eigen verhaal tussen willen zitten‘.
Of deze egotripperij ook geldt voor Marlies Kleiterp valt niet uit het interview af te leiden. Overigens zijn tentoonstellingsmakers niet de enigen in de kunst die leiden aan zelfoverschatting en hun grenzen niet kennen. Dat geldt ook voor toneelregisseurs van repertoire die menen toneelstukken van gelouterde auteurs respectloos te kunnen aanpassen, zo niet verbeteren. Of dirigenten in de klassieke muziek die zich kunstenaar als Bach, Mozart of Beethoven wanen. Maar net als tentoonstellingsmakers interpreteren ze kunst van anderen. Van echte kunstenaars.
De overschatting in de kop die de curator als kunstenaar ziet is de overschatting van de intermediair die zich onrechtmatig de rol van kunstenaar toe-eigent of die door anderen toegedicht krijgt. Een curator in een kunstruimte assembleert uit kunstobjecten van kunstenaars een tentoonstelling en bemoeit zich met inrichting, publiciteit en marketing. Dat is een kwestie van vakmatigheid, ervaring, sociale slimheid en inventiviteit. Maar niet van kunstenaarschap.
Kortom, de kop gaat op twee manieren de fout in. Een curator is geen kunstenaar en het genoemde Hoofd Tentoonstellingen bij De Nieuwe Kerk en Hermitage Amsterdam Marlies Kleiterp kan hoe dan ook geen ‘kunstenaar achter het museum‘ zijn omdat ze niet bij een museum werkzaam is. De eindredacteur van nu.nl die de kop maakte heeft er geen snars van begrepen.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Ambassadeur Oekraïne: ‘Poetin is top van de ijsberg, ruim twee derde Russische bevolking steunt hem’ in AD, 21 maart 2021.
Met mensen in mijn omgeving had ik een meningsverschil over het feit of de invasie van de krijgsmacht van de Russische krijgsmacht door de bevolking van de Russische Federatie gesteund wordt. Als het al mogelijk is om vanuit Nederland zicht te krijgen op de publieke meningsvorming in een autoritaire staat waar mensen zich in het openbaar niet vrij uit kunnen spreken en de pers aan banden is gelegd. Dus ook enquêtes over de steun onder de bevolking aan het regime, de leider van het regime of de oorlog in Oekraïne moeten met voorzichtigheid worden benaderd. Wat zijn de resultaten waard en hoe moeten ze geïnterpreteerd worden?
Ik ben van mening dat de bevolking van de Russische Federatie in meerderheid het Poetin-regime steunt. Met welk percentage dat is valt lastig uit te maken, maar steun van zo’n 60 tot 70% lijkt een veilige gok. Er is in de westerse beeldvorming vertekening van dat beeld doordat westerse media sinds de uitbreiding van de oorlog in Oekraïne bijna uitsluitend opponenten van het Poetin-regime die de Russische Federatie verlaten hebben aan het woord laten. Maar zij vormen een minderheid.
Hoe het komt dat een meerderheid van de bevolking van de Russische Federatie het Poetin-regime steunt is een andere vraag. Logisch is het om te veronderstellen dat het een combinatie van factoren is dat het zover is gekomen. Zoals jarenlange blootstelling aan staatspropaganda, het sluiten van vrije media, het tot zwijgen brengen van de politieke oppositie, ontbrekende taalkennis en interesse voor internationale media, een groot ‘binnenland’ dat een wereld op zichzelf is, jarenlange internationale gedoogsteun voor en zelfs bewieroking van het Poetin-regime en misleiding door het Kremlin die doorwerkt tot in het dagelijkse leven van de ‘gewone’ Russen.
Zijn de inwoners van de Russische Federatie die het Poetin-regime steunen dan daders of slachtoffers, of een combinatie daarvan? Het doet er weinig toe. De realiteit is dat de oorlog door een meerderheid van de Russische bevolking wordt gesteund. Bewust of onbewust. Daarom is het bedenkelijk om te zeggen dat de westerse sancties de ‘gewone’ Russen niet mogen raken. Waarom niet als zij de oorlog van het Poetin-regime steunen? Het gevolg voor de ‘gewone’ Russen die de oorlog in Oekraïne steunen is dat zij op hun beurt ook worden geraakt.
Kop (oud) bij artikel in AD, 21 maart 2021
Het AD had vandaag een aanval van barstende koppijn. Bij een artikel over Maksym Kononenko, de nieuwe ambassadeur van Oekraïne in Den Haag zette het vanochtend de (nu verwijderde) kop: “Ambassadeur Oekraïne: ‘Het is niet alleen Poetins oorlog, maak Russen geen mede-slachtoffers’ “. De enkele aanhalingstekens geven aan dat dit een gefingeerd citaat is omdat Kononenko geen Nederlands praat. Hij heeft dit niet gezegd.
Maar het is onbegrijpelijk wat hij zegt. Niet alleen omdat er niet staat ‘Maak Russen geen mede-slachtoffer‘ in het enkelvoud, maar vooral omdat in de kop het verband tussen Poetins oorlog en Russen als mede-slachtoffer onduidelijk is. Wat betekende dat volgens de eindredactie van het AD?
De Oekraïense ambassadeur zegt iets anders dan wat de kop suggereert, want volgens hem zijn de Russen mede-dader. Dat herstelt de eindredactie van het AD in de tweede kop die overeenkomt met de woorden van Kononenko: ” ‘Poetin is top van de ijsberg, ruim twee derde Russische bevolking steunt hem‘ “. De Oekraïense ambassadeur legt de verantwoordelijkheid van de oorlog tegen zijn land ook bij de ‘gewone’ inwoners van de Russische Federatie. Dat is duidelijk.
Blijft de vraag of de eindredactie van het AD aanvankelijk de plank missloeg door een taalkundig of een politiek tekort. Of door zowel het een én het ander.
Voor de volledigheid, dat zijn niet alleen etnische Russen omdat de Russische Federatie een veelvolkerenstaat is waar de Russen zo’n 80% van uitmaken. Die andere 20% bestaat uit etnische, taalkundige en religieuze minderheden die weer hun eigen overtuiging en politieke stellingname hebben. Ingewikkeld om alle nuances passend in een kop samen te vatten.
Statistieken liegen en statistieken over de EU liegen een mooie waarheid. De cijfers kloppen, maar waarop zijn ze het antwoord? Da’s afhankelijk van benadering en omschrijving. Er zijn vele waarheden te vertellen. Neem nou het bericht op internetsite Nu.nl met de kop ‘Meer Nederlanders voelen zich Europeaan‘. Dat percentage zou in 2012 van 60 naar 67% gestegen zijn. Wat zegt het? Europarlementariër voor D66 Marietje Schaake pikt het eruit en zet het op twitter. Nu.nl baseert zich op een nationaal rapport over Nederland uit najaar 2012 van de Europese Commissie dat focust op de publieke opinie. De Eurobarometer bevat tientallen statistieken.
Het rapport laat de begrippen ‘Europeaan‘, ‘Europees burger‘ en ‘burger van de Europese Unie‘ door elkaar lopen. Vraag is of dat in het onderzoek ook zo was. In de beschrijving komt dat in elk geval tot uiting. Da’s verwarrend en methodologisch onbegrijpelijk. Het zijn immers drie totaal verschillende begrippen die het rapport voor elkaar inwisselt. Want iemand kan zich verbonden voelen met de Europese cultuur, geschiedenis en waarden zonder veel affiniteit met de Europese Unie te hebben. Door de opmars van China of de politiek van de VS kan dat aloude idee van Europa versterkt worden. Onduidelijk blijft daarom naar wat gevraagd werd.
Burgers van de 27 lidstaten van de EU maken zich zorgen over de economie. Van de Nederlanders beoordeelt 58% deze als ‘slecht’. Ze zien de economische situatie, gezondheid en sociale verzekering, en werkloosheid als de grootste problemen. Zo’n 61% schat in dat het ergste nog moet komen. De trend in de beeldvorming bij de burgers van de EU-lidstaten is sinds 2006 sterk verslechterd. Toen dacht 50% positief en 15% negatief over de EU. In herfst 2012 was dat in evenwicht rond de 30% positief en negatief. Afgenomen vertrouwen van 20%.
Waarom stond betreffend deelonderzoek centraal op Nu.nl? Met een kop die een positief beeld van ‘Europa’ geeft. En het afgenomen vertrouwen in EU, economie en euro op het tweede plan zet. Was dit uit de tientallen statistieken van de Eurobarometer die vandaag gepubliceerd werden een representatief bericht? Van de Nederlanders heeft 42% wel en 44% geen vertrouwen in internet. Statistieken, je kunt er alle kanten mee op.
Koppen dikken in, verhullen niet en geven vaak de ware aard weer: ‘Uitvaagsel in beroep tegen uitlevering‘. Te vinden op de online versie van De Telegraaf. Slecht volk, geteisem of gespuis, zo omschrijft een eindredacteur van deze krant de jongeren uit Turnhout die laatst in Eindhoven iemand zwaar mishandelden. In een eerder artikel sprak de krant vandaag over ‘Schoptuig‘. In de reacties zijn er veel verwijzingen naar beschaving.
Merkwaardig is dat beide artikelen zakelijk en nauwgezet verslag doen van de feiten. De emotie en profilering gaat in de kop zitten. Daar houdt de journalistiek vakantie. Hoe dan ook gaan de verdachten in beroep tegen de beslissing van de raadkamer in Turnhout om uitgeleverd te worden aan Nederland. Ze worden verdacht van openbare geweldpleging. Beroep is hun recht. Het is in Nederland gebruik dat een verdachte van een misdrijf onschuldig istot het tegendeel bewezen is. Daarbij past terughoudendheid tot de schuld door de rechter is vastgesteld. Koppen die de rechtsgang onnodig onder druk zetten kunnen gemist worden als kiespijn.
Foto: Schermafbeelding van online versie van De Telegraaf van 12 februari 2013.
Waarom noemt in een kop RTL de Zweedse kunstenaar en kunsthistoricus Lars Vilks dapper een anti-islamkunstenaar? Want dat is-ie niet. Hij is meer dan dat: kritisch naar alles en iedereen. En met name naar het gesloten karakter van religie. Zoals de cartoon van Jezus als pedofiel aantoont. Maar bekend werd-ie door een cartoon van Mohammed als hond. Juist vanwege de heftige reacties. Vilks heeft zelfs zijn eigen land Ladonia opgericht. RTL stapt ondoordacht in de valkuil om religiekritiek dat niet het bestaan van religie, maar het functioneren van religie aan de orde stelt, te verwarren met anti-religie. Da’s iets volstrekt anders.
Aanleiding is een bericht over de van sloophout gemaakte sculptuur Nimis in het afgelegen natuurreservaat Kullaberg in Zuid-Zweden die door onbekenden omgebouwd is tot minaret. Vijf maal per dag klinkt er nu de oproep tot gebed. Voor de meeuwen en konijnen. Over de plaatsing van Nimis in een natuurgebied voerde Vilks strijd met de overheid. Hij mobiliseerde buitenlandse kunstbroeders. Eerst werd Nimis verkocht aan de Duitse kunstenaar Joseph Beuys en het is nu eigendom van de Frans-Bulgaarse ‘inpakkunstenaar’ Christo.
Lars Vilks laat in een reactie weten het best te vinden dat zijn beeld een minaret wordt. Logisch, want als kunsthistoricus volgt-ie het idee van institutionalisme. Dat er grofweg op neerkomt dat omstandigheden de inhoud bepalen. De Zweedse kunstenaar neemt het leven zoals het is zonder bij de pakken neer te zitten. In de tussentijd is-ie een kritische geest die openheid zoekt en geslotenheid bestrijdt. In zijn openheid is-ie islamkritisch, maar niet anti-islam. Dat zou de deur dichtdoen die hij open wil wrikken. Jammer dat media als RTL de nuance missen, en een verkeerd beeld ophangen van zowel religiekritiek als objectieve berichtgeving.
Foto 1: Lars Vilks, 2007. Een pedofiele Jezus. Nou ja, who cares? (En pedofil Jesus. Tja, vem bryr sig?)
George Knight 