SGP Krimpenerwaard pleit voor zondagsrust, neemt verlies en stelt opening van winkels op zondag voor als onrust

SGP Krimpenerwaard maakt geen deel uit van het akkoord dat tussen de ChristenUnie, een lokale en twee liberale partijen is gesloten in Krimpenerwaard. Een samenvoeging van Nederlek, Ouderkerk, Vlist, Bergambacht en Schoonhoven. De vorige coalitie die in 2014 werd gevormd bestond uit het lokale Gemeente Belang Krimpenerwaard (VGBK), VVD, SGP en de ChristenUnie. De SGP had toen een pas-op-de plaats over de sluiting van winkels op zondag bedongen, maar dit gaat de andere partijen en met name de VVD die zich opstelt als ondernemerspartij te ver. De gijzeling is nu doorbroken, mede omdat de SGP een zetel verloor.

SGP-Lijsttrekker Jan Willem van der Ham presenteert zich overvloedig op sociale media, zoals op Facebook, YouTube en een eigen site. Dat is een verre schaduw van de oude SGP die de media angstvallig meed. Op Facebook zegt Van der Ham over de zondagsrust: ‘De nieuwe coalitie, waarin de SGP is ingeruild voor D66, heeft de zondag vogelvrij verklaart (!): álle supermarkten élke zondag open, horeca tot ’s ochtends vroeg open, enzovoorts. Spijtig dat de Christenunie hier de handtekening onder heeft gezet…’

Ook in andere gemeenten in de biblebelt zoals Sliedrecht of Krimpen aan den IJssel speelt het onderwerp van de zondagsrust een belangrijke rol in de coalitieonderhandelingen. Voor wat landelijk een achterhoedegevecht is, stonden tot voor kort de partijen op de barricaden. Maar zoals het voorbeeld Krimpenerwaard aangeeft is dit verzet tegen de openstelling van winkels op zondag in de meeste gemeenten niet langer houdbaar.

Zo resteert de SGP in deze gemeenten niet anders dan haar verlies te nemen en te spinnen door framing die zegt dat de zondag vogelvrij is verklaard. Met een sneer naar partnerpartij ChristenUnie die wel in de coalitie stapt. Het tekent de isolatie van de SGP dat het nieuwe beleid voorstelt als onrust. Die opvatting van rust die verordonneert dat kerken op zondag open zijn en de winkels dicht. Straks zijn de winkels op zondag open en neemt het bezoek aan de kerken af. Onrust is het nieuwe normaal omdat het oude normaal afgedaan heeft.

Dagelijks brood niet op zondag in Goes. Zo beslist minderheid

Opnieuw onrust over winkels op zondag. Deze keer in Goes. Laatst verdedigde wethouder Bob Duindam (D66) van Woerden de zondagsrust. ‘Dichtzijn op zondag is van deze tijd, zo meende hij in pragmatische wijsheid. Gedwongen sluiting is vooral symboolpolitiek omdat benzinestations en supermarkten of winkels in naburige gemeenten wel open zijn. Zondagsluiting is een illusie waarvan iedereen weet dat die niet te realiseren is.

Nu is er een andere stad in de Bijbelgordel waar dit onderwerp de lokale politiek bezighoudt. Zo niet gijzelt. Merkwaardig is dat het opnieuw om een kleine minderheid gaat die een meerderheid haar wil oplegt. Of moeten we zeggen een meerderheid die zich de wil laat opleggen door een minderheid? Hoe kan deze zo beslissend zijn? In Woerden behaalden de partijen die een speerpunt maken van de zondagsrust, SGP en ChristenUnie bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 samen 11,6% en in Goes 13,7% van de stemmen. Hoelang laten partijen als D66 of VVD zich nog lenen voor dit soort achterhoedegevechten?

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Zondagsopening voor ‘In de Bakkerij’’. Tekenen kan hier.

Foto 2: Schermafbeelding van FB-pagina van In de Bakkerij Goes met aankondiging: ‘Omdat we iets te vieren hebben, zijn zaterdag & ZONDAG de kleine Spelt-, Ciabatta- en Meerzadenbroodjes in de aanbieding!’

Zondagsrust in Woerden zorgt voor ongenoegen en dichte winkels

Vanwege de zondagsrust is wethouder Cor van Tuijl (ChristenUnie/SGP) van Woerden opgestapt. Hij bezocht op zondag 19 oktober als wethouder handhaving de winkel Bont & Blauw die open was. Dus in overtreding. Van Tuijl schold bij het verlaten de winkelier de boete kwijt. Dit zorgde binnen de coalitie en zijn fractie tot discussie. Met als uitkomst zijn aftreden omdat-ie het handhavingsbeleid doorkruist zou hebben. Maximaal drie supermarkten mogen in Woerden ’s zondags vanaf 12.00 uur gediende vier uur open zijn. Dat wordt door segmentering en loting bepaald. Handhaving valt niet mee. Zo is de verswinkel van Stadshotel Woerden zeven dagen per week open. Dichtzijn op zondag is van deze tijd, zo meent wethouder Bob Duindam (D66). SGP en ChristenUnie behaalden bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 3 van de 31 raadszetels (= 11,6%).

Nooit op zondag? Pleidooi voor verkiezingen op zondag

Reinder Rustema gooit de knuppel in het hoenderhok. In 21 van de 28 landen van de EU is zondag de dag van de verkiezingen. Met opvallend de Franse Overzeese gebiedsdelen die een dag eerder dan het moederland stemmen. Omdat Nederland met het Verenigd Koninkrijk de rij al op donderdag (niet: woensdag) opent moeten Nederlandse kiezers liefst drie dagen wachten op hun uitslag. Om de stemming in andere landen niet te beïnvloeden mag deze niet op donderdagavond bekend worden gemaakt. Een electorale coïtus interruptus.

De petitionaris ziet er een reden in om de verkiezingen ook in Nederland op zondag te houden. Een redelijk standpunt. Door ontkerkelijking en pluriformiteit is de zondag als christelijke rustdag minder dominant dan vroeger. Moslims en joden hebben hun heilige dag op vrijdag en zaterdag. Opvallend is trouwens dat in EU-landen met het hoogste percentage gelovigen, namelijk Polen, Italië, Portugal, Roemenië en Griekenland de stemming gewoon op zondag wordt gehouden. Waarom kan het in deze christelijke landen wel op zondag?

Deze cijfers roepen nog sterker de vraag op wat Nederland ervan weerhoudt om voortaan ook verkiezingen op zondag te houden. Doorgaans zijn ze in Nederland op woensdag. Die traditie zou nog een reden kunnen zijn om daaraan vast te houden. Maar met de donderdag waarop de Europese Verkiezingen in Nederland worden gehouden gaat deze traditie toch al verloren. Dat hoeft de verplaatsing naar zondag niet in de weg te staan.

In de 24 uurs-economie komt de samenleving niet meer zoals 30 jaar geleden op zondag tot stilstand. Vele gemeentelijke diensten zijn tegenwoordig op zondag open, zoals musea, sportcomplexen of zorgcentra. De vraag is of zoals Rustema beweert de belangrijkste reden tegen de zondag de blokkerende macht van de christelijke organisaties is. De discussie in reformatorische dorpen van dit jaar over het verplaatsen van dodenherdenking van zondag naar zaterdag duidt daar wel op. Maar niet onmogelijk is dat het gaat om een pure centenkwestie. Het openbaar bestuur schrikt terug voor zondag vanwege de extra kosten en problemen. Zoals openstelling van gebouwen en de werving van vrijwilligers om de stembureau’s te bemensen. Om deze redenen niet hardop te hoeven zeggen verschuilt het openbaar bestuur zich achter bezwaren van christelijke belangengroepen die minder zwaarwegend en omvangrijk zijn dan nu onuitgesproken wordt voorgesteld.

Foto 1: Schermafbeelding van de petitie ‘Verkiezingen op zondag’ van Reinder Rustema op petities.nl, 15 mei 2014.

Foto 2: Schermafbeelding van data waarop de Europese Verkiezingen 2014 in de diverse landen worden gehouden, 15 mei 2014.

Porno in Enschede: Een verhaal van twee petities en maatvoering

Leve de segregatie. Porno is voor mannen en porna voor vrouwen. Dé christelijke studentenvereniging van Enschede C.S.V. Alpha vindt dat porno en porna niet in de openbare ruimte vertoond mogen worden. Het is bovenstaande petitie op activism begonnen. In september 2013 werd tijdens het multimediafestival GOGBOT in Enschede porna op de kerktoren vertoond. De lokale CU maakte bezwaar. Opvallend is dat het op de eigen  website er geen nieuwsbericht aan besteed, terwijl het dat bij het festival 2012 nog wel deed toen activistes van FEMEN topless drie kruizen omzaagden. Verontwaardiging is een spaarzaam inzetbaar instrument. Het CDA wil in de Enschedese raad de subsidieaanvraag voor 2014 van GOGBOT afwijzen omdat het ‘te ver ging’.

De actie om een petitie te beginnen van de christelijke studenten riep reactie op van de bij kennisbedrijf U-Needle werkzame Lars Zondervan en San Punt. Ze draaiden het standpunt om in een eigen petitie en vinden als ‘vrijdenkenden en toffe mensen’ dat porno en porna wel in de openbare ruimte vertoond mag worden. Ze halen heel wat uit de kast door preutsheid, schaamte en twijfel rondom liefde erbij te halen. Gaat het daarom?

Ik zal geen van deze petities ondertekenen. Het is de maatvoering die ze naar mijn idee uit het oog hebben verloren. Van de ene kant is het schieten met een kanon op een mug om een incidentele voorstelling tijdens een multimediafestival te willen verbieden. Op zondag worden ook beierende kerkklokken door niet-gelovigen getolereerd. Van de andere kant gaat het ver om aan het vertonen van porno in de openbare ruimte geen enkele voorwaarde te verbinden. In een pluriforme samenleving werkt de verwijzing naar normen en waarden slecht omdat niet iedereen daar hetzelfde onder verstaat. Dat wordt slechts overstegen in de wet. Het is praten in eigen kring om een zakelijk bezwaar te verbinden met moralisme (‘normen en waarden’).

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Porno/ porna mag niet in de openbare ruimte worden vertoond’, 11 februari 2014.

Foto 2: Schermafbeelding van petitie ‘Porno en porna in de openbare ruimte‘, 11 februari 2014.

College Rhenen valt over zondagsrust. SGP staat alleen

‘Ik doe niets en ik beloof niets‘, dat was bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 in Rhenen de boodschap van de politieke partij 8euri.nl. Het haalde er 39 stemmen mee, een percentage van 0,44%. Initiatiefnemer Hendrik van Nellestijn verklaarde het als volgt: ‘Waarom wat beloven als andere partijen loze beloftes maken?‘ Het klonk als een kwinkslag in een campagne, maar drie jaar later blijkt het een diepere waarheid te bevatten.

Rhenen heeft een college van SGP, VVD en CDA met een nipte meerderheid van 9 van de 17 zetels. Elk met drie raadszetels. De grootste partij Progressief Rhenen/GroenLinks bleef buiten het college. Het is gevallen na een conflict over de zondagsrust. SGP-wethouder Piet van Leeuwen stapt uit het college omdat VVD en CDA een afspraak over de evenementenbeleid op zondag openbraken. Ze dienden een motie in omdat ze de afgesproken twee zondagse evenementen achteraf te weinig vonden. Het collegeprogramma merkt hierover alleen op dat tijdens de Rijnwijk het aantal activiteiten op zondag beperkt blijkt tot een oecumenische dienst.

Rhenen is een kleine gemeente aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug. Samen behaalden de christelijke partijen SGP, CDA en CU bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 41,35%. Het is logisch dat ze opkomen voor christelijke waarden, maar de meerderheid denkt anders. Toch is de stap van SGP-wethouder Piet van Leeuwen verdedigbaar. VVD en CDA schenden een gemaakte afspraak. Waarom hebben ze die in hemelsnaam gemaakt? De CDA zegt dat het besluit over de twee evenementen op zondag op onjuiste gronden genomen is.

In december 2012 besliste de Tweede Kamer op initiatief van D66’er Gerard Schouw dat het de Zondagswet wil afschaffen. Een wet uit 1953 die de extra-juridische bescherming van christelijke instellingen teniet doet. Christelijke organisaties beschouwen dat als een afrekening door de liberale politiek met christelijke waarden. Ze verwarren dat met gelijkwaardigheid tussen alle religies en levensovertuigingen. Het gevolg van de komende afschaffing is dat de zondagsrust een gemeentelijke verantwoordelijkheid wordt. In Rhenen lijkt de slag voor SGP en CU verloren, maar in gemeenten waar ze sterker staan kunnen ze de regels strakker maken.

Foto: Schermafbeelding van vrouw met op de achtergrond de Cuneratoren van Rhenen. 

Verbod CDA van al verboden religieuze symbolen is symbolisch

Het partijbestuur van het CDA staat welwillend tegenover een voorstel van de Utrechtse afdeling om religieuze symbolen van politie en rechters te verbieden. Naar verluidt overweegt het partijbestuur het op te nemen in het verkiezingsprogramma. Het zou de neutraliteit waarborgen. In de praktijk bestaat er al enkele jaren een richtlijn van deze strekking. Of het CDA wist dit niet of door achterstallig onderhoud stelt het orde op zaken.

Nederland is geen christelijk land meer. Onderzoeken naar religie en levensovertuiging geven weer dat bijna de helft van de Nederlanders geen confessie heeft. Uit een CBS-onderzoek blijkt dat ontkerkelijking nergens zo snel is gegaan als in Nederland. De ‘niet-kerkelijken‘ vormden in 2008 met 42% de hoofdstroom. Dat getal neemt alleen nog maar toe. Veelbetekenend is dat vrijzinnigen, nihilisten en diverse levensovertuigingen nog steeds worden gerelateerd aan een kerkelijk verleden. Maar nieuwe generaties zetten zich niet af tegen de kerk en zijn niet ‘niet-kerkelijk’. Het is het perspectief van onderzoekers die naar het verleden kijken.

Wat betekent de opstelling van het CDA dat iets wil verbieden dat al verboden is? Probeert het op de manier van Ruud Lubbers niet-christelijke kiezers te trekken en geeft het daarom de symboliek van de religieuze symboliek op? De partij worstelt ook al om afscheid te nemen van het etiket ‘conservatief‘. Welke identiteit resteert er straks? Vice-voorzitter van CDA-Utrecht Janneke Beumer verklaart: Het gaat er om hoe politie en de rechterlijke macht in onze samenleving de mensen goed kunnen dienen, onpartijdig. En wij denken dat dat het beste kan zonder een teken van een religie. Als het CDA het ernst is dan heeft het kansen om te pleiten voor een onpartijdige staat. Om te beginnen met de afschaffing van de Zondagswet. Da’s meer dan symboliek.

Foto: Zondag Altijd Open

Dibi streeft bijdetijds naar nieuwe progressieve partij

Tofik Dibi kijkt over partijgrenzen heen. Juist nu hij bij GroenLinks als kandidaat-lijsttrekker partijleider Jolande Sap uitdaagt. Tegen Nu.nl zegt Dibi: ‘Als de progressieve partijen zo versplinterd blijven, zullen ze nooit een meerderheid halen om Nederland socialer te maken.’ Een vreemde uitspraak omdat de geschiedenis leert dat als progressieve partijen zich verenigen ze nog geen meerderheid halen. Daarbij komt dat PvdA en SP hebben gezegd voor links van het midden te kiezen, en niet voor progressief. Overigens een vaag begrip. Een progressieve meerderheid is op dit moment nog minder haalbaar dan vroeger toen het evenmin haalbaar was.

Toch zijn Dibi’s denkbeelden interessant. Oprichting van een partij tussen GroenLinks, D66 en mogelijk de Partij voor de Dieren kan vrijzinnige politiek focus en ambitie geven. Het is 66 jaar geleden dat de Vrijzinnig Democratische Bond opging in de PvdA die mislukte als Doorbraak. Maar eenzame voetsoldaten in PvdA, VVD, GroenLinks en D66 hebben nog steeds de doorbraakgedachte in hun ransel. Wanneer durven deze individuen de stap te zetten om tegen hun partijkaders in samen af te koersen op een progressief-liberale partij?

Recent zijn op centrum-links pogingen ondernomen om de verstarring te doorbreken. Omdat individuele leden van GroenLinks, D66 en PvdA teleurgesteld waren in hun eigen partij zochten ze in wisselende combinaties samenwerking over partijgrenzen heen. In december 2010 was er het initiatief van een fusie tussen D66 en GroenLinks. In september 2011 ‘Leden van zes PvdA-afdelingen starten een traject om de Nederlandse progressieve beweging van nieuwe ideeën en energie te voorzien‘. In december 2011 was er het initiatief van een vrijzinnige beweging tussen leden van D66, GroenLinks en PvdA. Alles zonder resultaat.

Foto: Verkiezingsaffiche van de Vrijzinnig Democratische Bond, 1918

GroenLinks: de ondraaglijke lichtheid van een gewichtige partij

GroenLinks heeft problemen met democratie. Het valt binnen de partij niet in goede aarde dat Tofik Dibi zich kandideert als lijsttrekker. Fossielen als Bas de Gaay Fortman, Herman Meijer en Wijnand Duyvendak bestoken hem vanuit de tweede linie. Partijvoorzitter Heleen Weening stelt in een zuinige reactie dat Dibi ‘alle recht heeft zijn sollicitatie bekend te maken‘. De mededeling op Weenings site is exemplarisch: onder constructie.

Partijpolitiek in werking is geen fraai gezicht. Bij de kandidaatstelling voor verkiezingen knokken leden van de Tweede Kamer voor een hoge plaats op de lijst. Hun carrière staat op het spel. Of facties trekken de macht naar zich toe met uitsluiting van rivalen. Zie 50PLUS. Op het spel staan functies in het openbaar bestuur die volgens een ongeschreven regel zijn voorbehouden aan leden van politieke partijen. Feitelijk is dit nepotisme van 2% partijleden over 98% niet-partijleden een weeffout die alle politieke partijen actief in stand houden. Maar geen enkele maatschappelijke groepering stelt de vanzelfsprekendheid van deze claim ter discussie.

Jolande Sap is sinds december 2010 een weinig overtuigende leider van een partij die niet goed met de macht omgaat. Het Kunduz-akkoord knelt nog steeds en nu zijn er weer geruchten dat GroenLinks de JSF steunt. Onder Femke Halsema probeerde de partij de weg naar het centrum te vinden. De paradox is dat Halsema faalde waar Sap met het ‘Lenteakkoord‘ slaagde. PvdA-partijleider Diederik Samson bood haar die kans, zodat GroenLinks niet meer naar links getrokken werd. Maar Sap is tweeslachtig als ze zegt de ruimte naar de PvdA open te willen houden. En zelfs met de SP wil praten. Telkens bezorgt Sap haar partij een onduidelijk profiel.

Haar onvastheid maakt het onvermijdelijk dat iemand Sap uitdaagt. Dibi kiest eenduidig voor hervormingen en het centrum. De tragiek van GroenLinks is dat Dibi als ‘lichtgewicht‘ evenmin voldoet, aldus de Volkskrant. Halsema is jonger dan Sap en zou de geschikte kandidaat zijn. Zij kan niet meer terugkomen. GroenLinks is zowel meer als minder dan Sap. Opsplitsing en aansluiting van een deel bij D66 en PvdA is het beste dat de partij kan overkomen. Zodat principes niet langer verward worden met realisme binnen hetzelfde debat.

Foto: Emile Roemer, Job Cohen en Jolande Sap presenteren een gezamenlijk alternatief voor het bezuinigingsbeleid van het kabinet Rutte, januari 2012.

Bezwaar tegen Elfstedentocht op zondag dient pluriformiteit

Sommigen noemen de islam achterlijk. Een terecht verwijt omdat tientallen moslimlanden grossieren in corruptie en intolerantie. De bewering dat de islam niet met democratie te verenigen is valt echter niet aan te tonen. Het tegenvoorbeeld is de Maleisische oppositieleider en moslim Anwar Ibrahim die zich in een NRC-interview met Elske Schouten redelijk opstelt.

Ibrahim legt uit hoe tegenstellingen overbrugd worden en pluriformiteit in de praktijk werkt. Maleisië kent een meerderheid aan autochtone Maleisiërs die volgens de grondwet verplicht moslim zijn, een Chinese bovenklasse en een Indiaas proletariaat. Officieel kent Maleisië vrijheid van godsdienst, maar in de praktijk werkt dat niet altijd zoals bleek in de zaak Jill Ireland. Het woord Allah mocht ze als christen niet gebruiken.

Ibrahim formuleert de essentie van pluriformiteit: ‘Ik heb geen vooroordelen. Ik ben een liberaal in de zin dat ik respecteer dat mensen hun visie willen uiten: of het nu gaat om een zeer vrome en religieuze man of een seculiere liberaal’. En: ‘(..) als moslim drink ik niet, mijn kinderen drinken ook niet. Maar ik kan het niet opdringen aan anderen, laat staan als het niet-moslims zijn.’ Over het islamitische PAS binnen zijn coalitie zegt-ie dat de afspraak geldt dat de partij bijvoorbeeld bezwaar kan maken tegen een ‘bloot’ optreden van Beyoncé en het het concert niet hoeft bij te wonen. Maar dat de rest die dat wil er heen kan gaan.

De Nederlandse Vereniging tot Bevordering van de Zondagsrust en de Zondagsheiliging kwam in het nieuws door een aangekondigde protestbrief aan de Vereniging De Friesche Elf Steden. Het zou een tocht op zondag betreuren. De brief is niet terug te vinden, maar een brief uit 2007 over een soortgelijk onderwerp zegt: ‘Echter er is een zaak welke nooit veranderen zal, en dat is de wet der tien geboden zoals deze ook in Gods Woord ons is beschreven. Het vierde gebod van deze wet wijst ons heel nadrukkelijk op de rust en heiliging van de zondag met onder meer de volgende woorden: ‘Gedenkt de sabbatdag dat gij dien heiligt’.’

De Vereniging onderstreept bij monde van voorzitter D. van der Sluis het ‘bijzonder te betreuren‘ als de Elfstedentocht op zondag gereden zou worden. Volgens zijn christelijke visie is het in strijd met de Bijbel. Van der Sluis zegt zich ‘grote zorgen‘ te maken over een eventuele Elfstedentocht op zondag.

Dat Van der Sluis bezwaar maakt tegen een Elfstedentocht op zondag past binnen de pluriformiteit. Het geluid van reformatorische Christenen is evenveel waard als dat van anderen. Onbegrijpelijk is trouwens waarom een aangekondigde protestbrief van een splintergroep zoveel publiciteit trekt. Opvallend veel in Vlaamse media die dit waarschijnlijk exotisch vinden. Alsof men moet ontdekken wat pluriformiteit in de praktijk inhoudt. Dat geldt ook voor Van der Sluis en zijn geloofsgenoten die niet hoeven te schaatsen op zondag. Om Anwar Ibrahim te parafraseren: ‘Maar ik kan het niet opdringen aan anderen, laat staan als het niet-christenen zijn.’

Foto: Elfstedentocht 1954