Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne diskwalificeren Poetin als leider van de Russische Federatie

Nu de troepen van de Russische Federatie ten noorden van Kyiv zijn teruggedrongen door het Oekraïense leger wordt pas goed duidelijk wat de Russen hebben aangericht. Niet alleen zijn delen van dorpen en steden vernietigd, ook heeft het Russische leger grote aantallen burgers vermoord. Wrang is dat de lijken nog niet geborgen kunnen worden omdat ze door de Russen van mijnen kunnen zijn voorzien.

Men kan zich alleen maar afvragen waarom dit Russische leger geestelijk zo diep gezonken is. Heeft het zich uit onmacht op Oekraïense burgers gewroken omdat de doelen van het oorlogsplan niet gehaald konden worden? Tanks en gevechtswagens werden makkelijk van de weg geschoten door draagbaar geschut. Het Russische oorlogsplan had geen rekening gehouden met nieuwste ontwikkelingen op het slagveld. Het Russische leger misrekende zich door te rekenen op gedateerde oorlogsplannen uit het verleden.

Of voelden de Russische militairen die de oorlogsmisdaden hebben begaan zich door slechte bevoorrading, beroerde tactische planning en ontbrekende commandostructuur en communicatie zo gefrustreerd en in de steek gelaten dat ze door deze oorlogsmisdaad wraak namen op hun eigen land? Maar ook dan is de Russische legerleiding verantwoordelijk.

De Oekraïens-Russische oorlog die in 2014 begon is nog niet voorbij. Het zwaartepunt ervan verplaatst zich naar verwachting naar de Donbas. Er zullen nog vele Oekraïense burgers door Russische terreur sneuvelen voordat de oorlog voorbij is. Ook Oekraïense en Russische militairen komen met tienduizenden terecht onder kruizen op begraafplaatsen waar mooie woorden over vaderlandsliefde worden gesproken.

Men kan zich alleen maar verwonderd afvragen wat het vermeende tweede leger ter wereld met onuitputtelijke reserves aan manschappen, munitie, wapensystemen en financiering eigenlijk voorstelt. Het is tactisch en ethisch in Oekraïne door het ijs gezakt. Dat is in de wereld niet onopgemerkt gebleven. Onder bondgenoten van Oekraïne, maar ook onder vrienden van het Kremlin. Het ethische bankroet van de Russische krijgsmacht is het bankroet van de Russische staat.

De vraag die de oorlogsmisdaden van het Russische leger, die in opdracht van president Poetin en zijn regering zijn begaan, oproept is wat er voor nodig is om de betrekkingen te normaliseren met het land waaraan deze oorlogsmisdadigers leiding geven. Er zijn op dit moment twee antwoorden mogelijk: jarenlang voortmodderen in een moeizame relatie met de machthebbers in het Kremlin of het volledig verbreken van de politieke, economische en culturele banden met en het isoleren van de Russische Federatie vanwege het wangedrag dat alle perken van de normale oorlogsvoering te buiten gaat.

Het is geen oplossing om alleen de militairen die de burgerbevolkingen van Bucha, Mariopul of andere Oekraïense dorpen en steden hebben geterroriseerd ter verantwoording te roepen. In de Russische Federatie zit de rot aan de top. President Biden krijgt door wat nu duidelijk wordt in de bevrijde gebieden, steun voor zijn uitspraak dat regime change de enige werkbare oplossing is voor de Russische Federatie.

De Russische Federatie moet hoognodig gaan dekoloniseren en de 19e eeuwse imperialistische ambities opgeven. Die passen niet meer in de 21ste eeuw. Duidelijk is dat Poetin dit zelf over zich afgeroepen heeft. Als een nieuwe Hitler die geen ethisch besef heeft van wat hij aanricht en daarom ongeschikt is om het grootste land ter wereld te leiden. Net als Hitler deed met zijn land voert hij het naar de ondergang. Daar komt voor niemand iets goeds uit.

Hoe is het zover gekomen met een bevolking van de Russische Federatie die naar de pijpen van het Kremlin danst?

Russisch kolonialisme in Afrika. ‘The Cossacks photographed in Abyssinia, 1889. They were 200 strong, including priests, women, and children‘.

I. Wat ik moet denken van het idee dat de Russische burgers medeplichtig zijn aan de oorlog tegen Oekraine weet ik niet goed.

II. Sommige uitgeweken Russische opinieleiders zeggen dat de oorlog nooit had kunnen gebeuren als de Russen Poetin en zijn kliek hadden afgeremd en sinds 2000 de democratie beter hadden verdedigd. Wie valt dat gemis aan te rekenen?

In het verlengde hiervan treft het Westen hetzelfde verwijt. Het heeft door economische en politieke samenwerking de positie van Poetin verstevigd. Ook sinds 2014 toen alle signalen op rood stonden en politici, bedrijven en cultuurdragers ziende blind waren door te blijven samenwerken met een militaristisch-nationalistisch bewind van een autoritaire leider die zichtbaar van jaar op jaar radicaliseerde.

Poetin en zijn entourage terroriseerden niet alleen steeds meer de eigen bevolking, maar mengden zich ook in de binnenlandse politiek van andere landen door ondermijning en desinformatie. Er werd volop gewaarschuwd en parallellen getrokken met andere landen in andere tijden die hetzelfde was overkomen en waar het niet goed afliep. Heeft het Westen zitten slapen of was het zo berekenend en navelstaarderig dat het ethiek en verantwoordelijkheid inwisselde voor eigenbelang?

Uiteraard ligt de eerste verantwoordelijkheid voor de opkomst van Poetin en zijn schavuiten in de Russische Federatie zelf. Waarom gingen er zo betrekkelijk weinig mensen de straat op toen Kasparov, Limonov, Nemtsov, Navalny of andere critici tegen het Kremlin demonstreerden? Valt dat volledig de propaganda van het Kremlin en de inzet van de ordetroepen te verwijten of betreft het ook een deel gemakzucht en gebrek aan democratisch besef van de meerderheid van de bevolking?

III. Andere uitgeweken Russische opinieleiders die nu hun artikelen in westerse media plaatsen zien de Russische bevolking voor 100% als slachtoffer van het beleid van het Kremlin. Ze menen dat die bevolking nu ineens iets overkomt waar het zich in de jaren daarvoor niet heeft tegen kunnen verzetten en feitelijk geen deelgenoot van was.

Het is moeilijk om vanuit het vrije Westen in te kunnen schatten hoe een totalitaire staat werkt en wat de verantwoordelijkheid van de bevolking is voor de opkomst daarvan. Dat gaat geleidelijk en ongemerkt. Het is gratuit om daarover van een afstandje te oordelen. Maar toch waren er in de afgelopen 20 jaar momenten dat de bevolking van de Russische bevolking zich had kunnen verzetten. Niet zozeer tegen de opkomst van Poetin, maar tegen de legitimering van zijn radicalisering.

IV. Het is duidelijk dat het nu te laat is. Niks kan de gekte van Poetin nog afremmen behalve een paleisrevolutie. Maar vergelijkbare autoritaire leiders als Hitler en Stalin die zich weinig om de welzijn van hun volk bekommerden en ook terreur voerden tegen de eigen bevolking werden niet opzijgezet door hun meelopers.

Wordt Poetin de uitzondering op de regel? En hoe stelt de bevolking zich dan op? Komt het tot inkeer of is het mentaal zo geìndoctrineerd, verstard en apathisch dat het veranderingen richting democratisering of ‘normaal’ nationalistisch-conservatisme niet kan volgen?

V. De dekolonisatie van de Russische Federatie zou een oplossing zijn om de imperialistische neigingen vanuit de centrale macht in Moskou te beteugelen. Die immers het eigen land en de buurlanden zoveel kwaads brengen.

Zoals bedrijven (Standard Oil, AT&T, Facebook) vanwege monopolisering van de markt door anti-trust wetten opgedeeld worden, en kolonies vanaf 1960 los kwamen van hun moederland en zelfstandig werden, zo zou de Russische Federatie een echte federatie moeten worden door het geven van autonomie aan de afzonderlijke onderdelen als Tatarstan, Tsjetsjenië en andere regio’s in de Kaukasus, het Verre Oosten of Karelië. En uiteraard zouden bezette delen van andere landen (Zuid-Ossetië, Abchazië, Donbas, Krim) teruggeven moeten worden aan de landen waarvan het ontvreemd is.

Zo’n nieuwe structuur van een echte Russische Federatie met autonome staten maakt de opkomst van een leider als Poetin moeilijker haalbaar omdat het tegengeluid in de structuur is ingebakken en de centrale macht minder dominant is.

Gedachte bij foto ‘British and Indian troops during the Second Anglo-Afghan War, 1878 – 1881’

Toegeschreven aan John Burke en William Baker‏, British and Indian troops during the Second Anglo-Afghan War, 1878 – 1881

Wat weten we van de drie Engels-Afghaanse oorlogen die vanaf 1839 ongeveer om de 40 jaar werden uitgevochten? We weten achteraf dat de Engelsen, Russen en Amerikanen in het stof beten. Hoe kun je als buitenstaander een verdeeld land beheersen dat zichzelf niet kan beheersen? Zelfs als het militair beheerst, heb je er weinig aan. Denk aan de politionele acties in Nederlands-Indië die Nederland militair won zonder dat het daar iets aan had omdat de harten en gedachten van de bevolking daar haaks op stonden. Zo is het ook in Afghanistan.

De geschiedenis herhaalt zich, luidt het gezegde. Met de toevoeging, maar elke keer weer anders. De overeenkomst is dat in het recente verleden landen met imperialistische neigingen als Engeland, Rusland of de VS zich hebben vergaloppeerd en zich beter hadden kunnen inhouden. Hun kolonialisme bestond er trouwens niet uit om Afghanistan bezetten om het in bezit te nemen en te exploiteren, maar om de dreiging die ervan uitgaat of die werd vermoed te neutraliseren.

In praktijk maakt die doelstelling weinig uit voor het falen dat vooraf gegarandeerd is. Wie in zo’n verdeeld en nauwelijks te beheersen bergachtig land stapt zonder exitstrategie heeft niets geleerd van de geschiedenis. De Amerikaanse president Joe Biden is de laatste sjaak die het niet begrepen heeft hoe hij Afghanistan moet verlaten en dat nu op z’n brood krijgt.

Engels-Indiase cavalerie met geschut staat tijdens de tweede Engels-Afghaanse oorlog (1878-1880) opgesteld in een niet met naam genoemde Afghaanse vallei. De Engelsen wonnen de oorlog, maar achteraf draait het om de vraag wat ze eigenlijk bereikt hebben.

Nigeriaanse bisschop koppelt achteruitgang van het geloof in het Westen aan de eigen kerk

De Catholic News Service interviewt in Liverpool Matthew Kukah, de Rooms-Katholieke bisschop van Sokoto, Nigeria. Hij meent dat het afnemend belang van religie in het Westen de katholieke kerk in Nigeria beschadigt. Hij brengt de geloofwaardigheid en de invloed van een Afrikaanse kerk of moskee terug tot de fondsen die het krijgt uit het buitenland. Bisschop Kukah gaat nog verder en beschuldigt Europese en Amerikaanse politici ervan publiekelijk ‘toe te geven’ (‘pandering to’) aan de islam ten koste van het christendom. Volgens hem is het resultaat dat de islam en de evangelische kerk in Nigeria groeien en de katholieke kerk achteruitgaat. Hij voelt zich in de steek gelaten door zijn geloofsgenoten in Europa en Amerika, met name uit de traditioneel katholieke landen. Zijn analyse combineert een waarschuwing met een oproep tot fondsenwerving.

Kukahs wereldbeeld over Afrika is 19de eeuws. Hij ziet zijn continent als het strijdtoneel van imperialistische machten. Deze keer niet Frankrijk, Engeland, Duitsland of andere staten, maar religies die elkaar niet met wapens, maar met dogma’s, geldstromen, heilige boeken en kerk- en moskeebouw bestrijden. Een culturele strijd waarbij elke Afrikaanse religie een buitenlandse evenknie heeft die het Afrikaanse geloof facilitair voedt.

Tegelijk beseft Kukah dat dit een onhoudbaar en achterhaald standpunt is. Dat blijkt als hij zegt dat ‘we onze mensen niet hebben opgeleid voor rollen in het openbare leven .. we aarzelen nog steeds in de publieke ruimte en we weten niet hoe zaken zich ontwikkelen’ (‘We have not trained our people for roles in public life .. we are still very shy of the public space, and we are not aware of how much things have moved on’).

Het bericht citeert andere West-Afrikaanse bisschoppen die menen dat de katholieke kerk in Afrika creatiever moet zijn door naar buiten te treden. Het dient eigen verdiensten beter te verkopen, beter voor zichzelf op te komen en een assertiever mediabeleid te voeren. Dat lijkt een goede strategie, want religie is een vechtmarkt met veel concurrenten. Bisschop Albert Ayinde Fasina van Ijebu Ode: ‘De kerk moet zich bezighouden met, en aanwezig zijn in de wereld van communicatie, om met de mensen van vandaag te communiceren en hen te helpen om Christus tegen te komen’ (‘The church needs to be concerned for, and be present in the world of communications, in order to dialogue with people today and help them encounter Christ’) .

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Bishop says decline of faith in West hurts Nigerian church’ op Crux, 12 oktober 2017.

Is er in de Russische Federatie een Derde Tsjetsjeense oorlog in de maak?

Doorgaans is 1 + 1 = 2. Maar niet altijd. Neem nou twee berichten op het blog ‘Windows on Eurasia’ van Paul Goble. Het maakt Russischtalige berichten uit de Russische Federatie en de landen van de voormalige Sovjet-Unie bereikbaar voor een Engelstalig publiek. Het eerste bericht gaat in op de ideeën van de Russische nationalist Andrei Sosjenko die de islamisering wil stoppen door de Russische Federatie te contingenteren naar religie. Dat zou inhouden dat moskeeën niet meer in etnisch Russisch gebied worden opgericht en omgekeerd kerken niet in gebied dat erkend islamitisch is. Op dit moment beschouwt volgens onderzoek 30% van de bevolking van de Russische Federatie zich als islamitisch. In Nederland is dat iets minder dan 5%.

Een tweede bericht gaat over de positie van Tsjetsjenië binnen de Russische Federatie. Het is de islamitische, autonome deelrepubliek in de Kaukasus waar Ramzan Kadyrov de baas is en zich onder de patronage van president Putin kan gedragen als alleenheerser. Op de video paraderen troepen van Kadyrov. Het is bedoeld als vertoon van kracht en afschrikking. Tsjetsjenië heeft sinds 1994 twee oorlogen gekend die resulteerden in de onafhankelijkheid van de republiek. Goble meent dat in het Kremlin een derde Tsjetsjeense oorlog in de maak is. Daar zijn drie redenen voor: Putin heeft als ‘imperiale drug’ een ‘goede kleine oorlog’ nodig om zijn image op te poetsen. In maart 2018 zijn er presidentsverkiezingen. Het Kremlin verwacht geen bezwaar van het Westen tegen die oorlog gezien de slechte mensenrechtenpositie van Kadyrov. En de uitzonderingspositie van Kadyrov binnen de Federatie wordt onhoudbaar. Het gezag van het Kremlin moet er hersteld worden.

De demografische en economische positie van de Russische Federatie is verslechterd. Door de bezetting van de Krim in 2014 is de veelvolkerenstaat internationaal geïsoleerd geraakt. Inzakkende olie- en gasprijzen hebben tot een afnemend staatsbudget, sociale onrust en een recessie geleid. De bevolking van de Russische Federatie daalt gestaag. De Federatie verstedelijkt in hoog tempo. Deze gegevens zijn slechte uitgangspunten voor een oorlog, maar wel de logische indicatoren ervoor. Imperiale drug als afleiding, een oud recept uit de timmerdoos van leiders in nood. Komt er echt ruim voor de presidentsverkiezingen van maart 2018 een Derde Tsjetsjeense oorlog? Het is niet denkbeeldig. Als 1 + 1 = 3, zullen we maar zeggen. Dankzij de X-factor.

In het profiel van grensland Oekraïne is voor iedereen iets te halen

Slavist Sjeng Schrijen schrijft in De Groene over Oekraïne en de geschiedenis van de Oekraïense avant-garde. Met het volgende citaat: ‘De Oekraïense identiteit is niet een jong verzinsel. Al eeuwen beschouwen vooraanstaande intellectuelen, politici en ondernemers zichzelf als Oekraïner, ruim voordat een Oekraïense staat zelfs maar als gedachte-experiment mogelijk was. Dat Oekraïense zelfbewustzijn is geen excentriek of marginale toestand (..) maar een cultuurbesef gegrond in een eigen taal en geschiedenis, dat gedeeld en beleefd wordt door miljoenen mensen‘. Hij toont tevens overtuigend aan dat de Oekraïense identiteit minder eenzijdig is dan Oekraïense nationalisten het voorstellen. En betwijfelt of dat aansluit bij wat Europa graag hoort. Vraag is dus of de Oekraïners zich in Europa verstandig profileren om brede steun te verwerven.

Niemand kan voorspellen of Oekraïne niet ooit lid van de EU wordt. Er is weliswaar een bijna door alle EU-lidstaten geratificeerd associatieverdrag met Oekraïne -en met Moldavië en Georgië- maar niet gezegd is dat dat naadloos en zonder een nieuwe ronde van politieke besluitvorming overgaat in een EU-lidmaatschap van dat land. Associatie is nog geen lidmaatschap. Chili, Jordanië en Israël gaan niet op voor het EU-lidmaatschap, maar zijn wel associatiepartners. Turkije zit als associatiepartner al sinds 1963 in de wachtkamer van Europa.

Soms beweren degenen die liever in termen van invloedssfeer dan van soevereiniteit denken dat Oekraïne lang deel uitmaakte van de Russische geschiedenis. Maar dat is onvolledig. Het is juister om te zeggen dat Rusland en Oekraïne een lange gemeenschappelijke geschiedenis hebben. In zekere zin geldt zelfs het omgekeerde, namelijk dat Rusland een bakermat vindt in Kiev en dus ontstaan is op grondgebied dat nu Oekraïens is. Het vroeg-Middeleeuwse Rusland is vanaf de 9de eeuw ontstaan uit het Kievse Rijk. Een voorloper van Oekraïne.

Leidend in de geschiedenis van Oekraïne is het Russisch kolonialisme of imperialisme dat Oekraïeners en anderen op grondgebied dat nu Oekraïens is zoals Polen, Wit-Russen, Roemenen, Litouwers, Krim-Tataren en Hongaren werd opgelegd door de Russen. Hoewel ietwat vertraagd, past een sinds 1991 autonoom Oekraïne in het proces van dekolonisatie dat vele landen na WOII vanuit een idee van rechtvaardigheid zelfstandigheid gaf. Feit is dat het Russische koninkrijk of hoe het in de verschillende fasen van haar bestaan heette een koloniserende macht was die talloze landen heeft veroverd. Dat valt nu nog steeds af te lezen aan het groot aantal volkeren en etniciteiten, nationaliteiten, taalgroepen en religies binnen de huidige Russische Federatie.

Voor de politieke situatie zijn overwegingen over geschiedenis of invloedssfeer niet de hoofdzaak. Oekraïne is een soevereine staat die over zichzelf kan beslissen. Soevereiniteit in het internationaal recht gaat over het zelfbeschikkingsrecht. Dat is in 1975 voor Europese landen extra geformuleerd in de Helsinki Final Act. Dus als de meerderheid van de Oekraïners bij de EU aansluiting wil zoeken dan is het aan de EU om te bepalen of en onder welke voorwaarden het Oekraïne wil toelaten. Het is niet aan een land buiten de EU om dat een ander land te verbieden. Ondanks het wat vage idee van invloedssfeer dat zou volgen uit machtspolitiek.

Het is onjuist en in strijd met verdragen over territoriale integriteit en soevereiniteit om Oekraïne niet als een soevereine staat te beschouwen. Bekend is dat dit het Russische standpunt is dat door de Russische propaganda wordt verspreid. Zo zei Putin in april 2008 in de marge van een NAVO-top tegen toenmalig president Bush dat hij Oekraïne niet als een staat beschouwt. Dat Putin dat vanuit zijn gedachtenwereld zegt komt niet onverwachts, maar het is onbegrijpelijk dat iemand in het Westen dit standpunt zou overnemen.

Juridisch doen die overwegingen er weinig toe. Ook (het Duitstalige deel van) Zwitserland en Oostenrijk die cultureel georiënteerd zijn op Duitsland en waarschijnlijk een speciaal gevoel hebben over die relatie met Duitsland zijn soevereine landen. En zo zijn er overal ter wereld van dat soort relaties tussen landen, volkeren en minderheden in die landen. Bij Oekraïne is het niet anders. Maar dat betekent niets over de soeveriniteit of de territoriale integriteit die vanwege die culturele redenen daarom minder waard zouden zijn vergeleken bij andere landen. Dit standpunt is onwerkbaar en ongewenst omdat het het hele stelsel van het volkerenrecht omver zou kegelen. Dat zorgt voor onrust en onzekerheid en bedreigt de veiligheid tussen landen.

In het geval van Oekraïne is dat boven de normale internationale rechtsorde nog eens extra gegarandeerd in het Boedapester Memorandum van 1994 waarin de Russische Federatie, de VS en het Verenigd Koninkrijk de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne garandeerden. Achtergrond daarvoor is dat Oekraïne na politieke druk en langlopende onderhandelingen haar verouderde, maar redelijk omvangrijke kernwapenarsenaal inleverde in ruil voor die garantie over soeveriniteit en territoriale integriteit door de drie genoemde landen doordat Oekraïne zich kwetsbaar maakte door de eigen kernwapens de deur uit te doen.

Oekraïne is meer eensgezind dan de Russen het voorstellen, maar diverser dan Oekraïners het voorstellen. Oekraïne is het meest corrupte land van Europa dat nog lang niet klaar is voor aansluiting bij de EU. Oekraïne heeft meer zelfbeschikkingsrecht dan Europese rechts-radicalen menen, maar minder manoeuvreerruimte dan de Oekraïners wensen. Het doet Oekraïne als grootste land van Europa dat geheel in dat continent ligt en cultureel zo divers is tekort om het binnen de Russische invloedssfeer te laten vallen, maar de wisselwerking met de Russen blijft wel een belangrijk onderdeel van de geschiedenis. Oekraïne is het grensland waar Oost en West elkaar ontmoeten en dat op zichzelf is aangewezen en niet op steun van anderen hoeft te rekenen.

Foto: Ansichtkaart 1918: Eerste Oekraïense Divisie op oefening- de zogenaamde blauwjassen.

Reden waarom migratiepolitiek van de EU faalt: de geschiedenis

De keerzijde van het globalisme wordt niet evenwichtig betaald. Al sinds de 15de eeuw trekken Engelsen, Spanjaarden, Portugezen, Nederlanders, Russen, Japanners, Amerikanen en ander volkeren andere landen binnen. Kolonialisme of imperialisme werd het genoemd. Soms lag daarbij het accent op militaire, soms op culturele of economische hegemonie. Hoe dan ook gingen landen hun land te buiten om de ander uit te buiten. In het koloniserende land profiteerde niet iedereen daar in gelijke mate van, hoewel wel iedereen enigszins meeprofiteerde. De aandeelhouder, scheepsbouwer of wapenfabrikant behaalden het meeste nut.

In een artikel beschrijft Politico dat de migratiepolitiek van Europa om vijf redenen faalt. Angelsaksische media houden van lijstjes en opsommingen. Het bedoelt daarmee de EU, maar verwart dat steeds met het continent.

De EU is niet bij machte om snel te schakelen vanwege de complexe problematiek. Het zal wel dat het aanbod te groot is, een EU-leider ontbreekt die het voortouw neemt, het EU-establisment verdeeld is (Tusk tegenover Juncker), er een wig bestaat tussen volk en elite en er geen militaire oplossing is. Maar dat is niet de essentie.

De EU heeft geen antwoord door de geschiedenis die Europa haar eigenheid en diversiteit gaf. De paradox van een rijk verleden. De zesde reden is bepalend. Europa zit klem in haar verleden dat het heden blokkeert. EU- lidstaten hebben geen voor de hand liggende reactie op de migratiepolitiek omdat ze geen gemeenschappelijk verleden hebben. De EU of haar voorlopers bestaan nog geen 60 jaar. De verschillen van het verleden zijn nu te groot om tot een makkelijke oplossing te komen die verschillen tussen landen en binnen landen overbrugt.

Foto: Cartoon op FB-pagina Europe says OXI.

Al Jazeera: Russische militairen deserteren vanwege Oekraïne

Al Jazeera English gaat in het Russische Maikop op onderzoek uit naar deserterende militairen. Naast pesten en misbruik is de oorlog in Oost-Oekraïne een reden voor desertie. Maar het Kremlin ontkent dat er Russische militairen naar Oekraïne gezonden worden. Zo wordt in de Russische Federatie het laatste hoofdstuk van het Theater van het Absurde geschreven. Inwoners, maar vooral de militairen zitten gevangen in de tandwielen van een sociaal systeem dat geen ademruimte geeft en individuen langzaam fijnmaalt. Er heerst een politiek taboe om voor zichzelf op te komen. Mensen mogen niet zijn wie ze zijn. De enige mogelijkheid om eraan te ontsnappen is het vernietigen van het systeem. Het meest absurde van de situatie is dat die vernietiging in gang is gezet door de leiders die de Russische economie kapotmaken. Spoedig staan de tandwielen stil.

Hoe moeten Oekraïne of de Russische Federatie er echt uitzien?

M’n commentaar bij de video: ‘Interesting exercise which can be done for almost every country. For instance the Russian Federation which had a lot of territorial changes over the centuries. Must the Russian Federation go back to the 13th, 15th or 17th century? You name it. All is possible without territorial integrity and sovereignty of countries. So maybe its better to respect international borders as they are. Although it does not suit the warmongers and arms manufacturers.’ Met link naar ‘Territorial changes in Russia over the centuries’.

In de marge van de Russisch-Oekraïense oorlog circuleren op sociale media veel van dit soort filmpjes. Ze lappen internationale verdragen en afspraken aan hun laars en volgen een sentiment dat vanuit het Kremlin wordt gevoed. Aan Westerse kant is het niet veel beter gesteld, ook daar worden gegeven garanties over de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne niet nagekomen. Landen staan er soms alleen voor.

Maar president Putin maakt het het bontst. Hij zei in 2008 tegen toenmalig president Bush dat Oekraïne niet eens een staat is. De Russische bezetting van de Krim die in maart 2014 in resolutie 68/262 door de Algemene Vergadering van de VN werd veroordeeld en de inzet van Russsische militairen in Oekraïne zijn er geen tekenen van dat het Kremlin daar nu anders over denkt. Zodat dit soort filmpjes die in de Russische propaganda passen gemaakt blijven worden. En wij daar weer hoofdschuddend en verontrust op reageren.

Foto: Schermafbeelding van ‘Territorial changes in Russia over the centuries’, 18de eeuw.

Begint Oekraïne hybride oorlog tegen Rusland? Passend antwoord?

Het is zo simpel. Kwaad kan het beste met kwaad vergolden worden. Het kind op het schoolplein dat klappen krijgt moet terugslaan als praten niet meer helpt. Als ultieme middel om het pesten te stoppen. Gesteld dat het dit aandurft. In Oekraïne is het niet anders. Rusland pest Oekraïne maar ontkent dat te doen. Het Kremlin hanteert het concept van de hybride oorlog. Een mengvorm van oorlogsvoering met inzet van propaganda, ondermijning, directe agressie en ondersteuning van zetstukken (‘proxies’, de separatisten) zonder officiële oorlogsverklaring. Zodat Oekraïne nergens formeel gehoor krijgt over de Russische militairen die volgens de OVSE illegaal in Oekraïne zijn. Want het pesten gebeurt in het geniep en wordt door Rusland ontkend.

Het antwoord is zo simpel. Oekraïne moet terugpesten onder dezelfde ontkenning van Rusland iets verkeerd te doen. Alexander Motyl werkt voor World Affairs een voorstel van de Oekraïense en Russisch-sprekende redacteur van Censor.net Yuri Butusov uit. Volgens Butusov beperkt het internationale ‘anti-Putin front’ op straffe van aanscherping van sancties de Russische president om de oorlog tegen Oekraïne te escaleren. Wat zijn voornemen was. Nu al kosten de sancties en de dalende olieprijzen Rusland zo’n 140 miljard dollar per jaar. Als deze situatie aanhoudt kan Rusland het naar verwachting budgettair maximaal drie jaar volhouden voordat de economie instort. Door de implosie van de economie kwam in 1989 de Sovjet-Unie ten einde.

Zo ontstaan drie hybride oorlogen die onderling samenhangen, maar toch eigen dynamiek hebben. 1) Rusland tegen Oekraïne: militair, politiek en publicitair 2) Westerse landen tegen Rusland: economisch en politiek en 3) Oekraïne tegen Rusland: militair en publicitair. Politiek ontbreekt het Oekraïne (nu nog) aan gewicht.

Deze oorlogen zijn niet alleen verborgen maar ook a-synchroon. Dat wil zeggen dat een dreiging niet op gelijke wijze en onmiddellijk wordt beantwoord. Westerse landen beantwoorden de militaire interventies van Rusland met economische middelen en politieke isolatie. Zoals Butusov uitlegt kan de hybride tegenreactie van Oekraïne Rusland binden en economisch en militair eerder uitputten dan bij uitblijvend terugpesten.

Foto: Uit het Australische ARES-rapport Raising Red Flags: An Examination of Arms & Munitions in the Ongoing Conflict in Ukraine, 2014 met onderschrift (p.21): ‘Unidentified uniformed combatant (presumed to be a Russian soldier) armed with an (unloaded) AK-74M rifle. Simferopol Airport, February 2014. (..). Photo credit: Getty Images’.