George van Houts is kritisch op Het Financieele Dagblad. Over geldschepping

Theatermaker, politiek activist en initiatiefnemer van het burgerinitiatief Ons Geld George van Houts wil een publiek debat over de geldschepping door banken. Hij vraagt zich af of dit nog wel bij deze tijd past. Waarom zou de overheid of een door de overheid de geldschapping niet coördineren? In een hoorzitting op 14 oktober in de Tweede Kamer was hij een van de insprekers. Waarom wordt geldschepping uitbesteed aan commerciële banken die ook nog eens het verwijt treft dat ze door hun hoogmoedigheid en risicovol gedrag de economie in gevaar brengen en sinds de kredietcrisis van 2007 hun gedrag niet fundamenteel hebben veranderd?

George van Houts is kritisch op de opstelling van gevestigde kranten zoals NRC en Het Parool, maar richt zijn pijlen vooral op het Het Financieele Dagblad (FD) dat gericht is op economie en bedrijfsleven. De winst van FD Mediagroep dat zichzelf afficheert als ‘Partner van ondernemend Nederland’ waarvan het FD onderdeel is bedroeg in 2014 64 miljoen euro. Eigenaar is HAL Investments met 98,25% van de aandelen. Een Nederlandse investeringsmaatschappij van de Rotterdamse familie Van der Vorm. Van Houts meent dat gevestigde media de belangen van de banken dienen en daarom een open debat over de geldschepping uit de weg gaan of zelfs torpederen. Een logische conclusie voor wie ziet hoe eigenaren van deze media zijn verbonden met banken.

Burgerinitiatief over geldschepping ontvankelijk verklaard

In een Nieuwsbrief laat Luuk de Waal Malefijt namens Ad Broere, De Verleiders en Stichting Ons Geld weten dat het burgerinitiatief op 2 juli 2015 door de Tweede Kamer ontvankelijk is verklaard. Het wordt nu in behandeling genomen door de Vaste commissie voor Financiën. De initiatiefnemers hebben kritiek op de geldschepping door commerciële partijen zoals banken, waarvan ze vinden dat het de democratie en de samenleving niet dient. Wie het initiatief wil steunen, kan hier een donatie geven. Om op de hoogte te worden gehouden kan men zich hier inschrijven voor het ontvangen van de nieuwsbrief. De eerste horde is genomen.

Foto: Schermafbeelding van Nieuwsbrief Burgerinitiatief Ons Geld.

Burgerinitiatief Ons Geld: hoe kan het vervolg succesvol zijn?

Een burgerinitiatief met 105.000 handtekeningen over geldschepping kan succesvol genoemd worden. Maar ook zorgwekkend omdat het nodig is. Het is bedoeld is om een debat te starten over de vraag waar ons geld vandaan komt. Achter die vraag gaat de wens schuil om de macht van de banken aan banden te leggen. Of preciezer gezegd, de politiek ervan te overtuigen dat het harder moet en kan optreden tegen de financiële sector die zich tot nu toe succesvol onttrekt aan striktere regelgeving die werkelijk iets om het lijf heeft.

Burgers voelden zich verplicht om dit initiatief te nemen omdat de politiek het af laat weten en er sinds de kredietcrisis van 2007 niets fundamenteel veranderd is in de machtsverhouding tussen overheid en banken. Die nog steeds uit het lood staat omdat banken teveel macht hebben. En zo met hun onvoorspelbaar gedrag een gevaar voor de economie vormen. Dus voor de burgers. Kortom, hoognodige hervormingen gevraagd.

Het burgerinitiatief is bedoeld om de bewustwording over geldschepping te vergroten. Niet in de laatste plaats voor de politici die volgens initiatiefnemer Luuk de Waal Malefijt van toeten noch blazen weten. Maar nu wel net doen alsof ze overzicht en controle hebben. Da’s levensgevaarlijk. Het debat is er uiteindelijk op gericht om de scheefgegroeide macht van banken recht te trekken door concrete voorstellen die uit het debat komen.

Het op 9 januari 2015 gelanceerde burgerinitiatief kwam tot stand door samenwerking van Ons Geld  (onderdeel van de International Movement for Monetary Reform), De Verleiders en Ad Broere. Luuk de Waal Malefijt en theatermaker George van Houts spreken met Maria van Boekelen van We Are Change Rotterdam.

Zie hier voor het Burgerinitiatief Ons Geld.

Burgerinitiatief wil het taboe op geldschepping doorbreken. En de macht van de banken

In Nederland is een burgerinitiatief ‘een voorstel dat een kiesgerechtigde, met ondersteuning van 40.000 handtekeningen, kan indienen om een bepaald onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te laten plaatsen. Indien het voorstel aan de vereisten voldoet, komt het onderwerp op de Kameragenda.’ aldus Wikipedia. Het is minder vrijblijvend dan een petitie omdat het de Kamer verplicht om te antwoorden.

Ik heb het op 9 januari gelanceerde burgerinitiatief van Ons Geld (onderdeel van de International Movement for Monetary Reform), De Verleiders en Ad Broere getekend omdat ik hetzelfde ervaar als Ons Geld-oprichter Luuk de Waal Malefijt die zich zorgen maakt over de geldcreatie, de rol van de banken daarin en uitblijvende hervormingen ondanks het besef van urgentie: ‘Banken creëren met het oog op winstmaximalisatie zoveel mogelijk ‘geld’ uit het niets door middel van kredietverlening, en bankencrises worden dan ook in de regel voorgegaan door excessieve kredietgroei. Als dit privilege eenmaal is aangenomen door private partijen blijkt het dikwijls moeilijk te zijn dit nog terug te krijgen want met de verworven rijkdom wordt de politiek beïnvloed en wordt er veel geld in de campagne gestoken die de overheid als onverantwoordelijk afschildert.’

Het nadeel dat we op de koop moeten nemen is een grotere rol van de overheid. Of de grotere commerciële banken met veel geld achter de hand om politieke partijen en politici te beïnvloeden ooit nog hun privilege vrijwillig afstaan is zeer de vraag. Daartoe lijken politiek en bankenwereld te veel vermengd. Voorop staat de vraag: Bankiers zijn klojo’s. Hoe komen we ooit van deze idioten af? Het is onze burgerplicht om het in elk geval te proberen en te doen wat de politiek nalaat. Er is een marge van 10.000 ingebouwd om er zeker van te zijn dat het streefgetal van 40.000 gehaald wordt. Er zijn nog zo’n 4.500 stemmen nodig. Tekenen kan hier.

Foto: Schermafbeelding van deel van het Burgerinitiatief Geldschepping.

Eindigt volkswoede over afbraak verzorgingsstaat in revolutie?

De kredietcrisis begon in augustus 2007 en verergerde op 15 september 2008 door de val van bank Lehman Brothers. Met een schuld van $613 miljard, tegen de huidige dagkoers €465 miljard. Ter vergelijking, de Nederlandse rijksbegroting 2013 wordt geraamd op zo’n €250 miljard. Vanaf toen was het economisch goed mis. De kredietcrisis ging over in een schuldencrisis omdat landen de schulden overnamen. Volgens het oude principe dat winst van banken wordt geprivatiseerd, en verlies gesocialiseerd. Richting belastingbetaler.

Het economisch verhaal is vaak verteld. Economen leggen uit, tonen hun zorgen en oplossingen. Of zitten met de handen in het haar. Economie kan geen toekomst lezen. Nederland is voor de derde maal in een recessie beland. Een vraag over curves. Eerst of de ‘V’ een ‘W’ werd, nu of de ‘VW’ een ‘WW’ wordt. Als een hobbelende hei duikt de economie telkens omlaag. Dat geeft geen vastigheid, vertrouwen en uitzicht op beterschap.

Het menselijk verhaal is raadselachtiger. Cultuurhistoricus Thomas von der Dunk vraagt voor De Volkskrant in een opinieartikel waarom regenten zo halsstarrig zijn: ‘Wat men in die kringen nog steeds onderschat, is de toenemende volkswoede – vooral over zoveel arrogante onverbeterlijkheid. Die woede bleef bij eerdere schandalen nog binnen de perken, omdat de burger toen zelf nog niet zo hoefde te bloeden. Nu moet hij dat door de extra bezuinigingen – met dank aan Lenssen, Van Keulen en Rijkman Groenink – echter wel.’

Is het trouwens gewenst dat de toenemende volkswoede die gevoed wordt door groeiende publiciteit over de onrechtvaardige verdeling van de rijkdom, de arrogantie van de elite en de verstarring van de politiek die zich gegijzeld weet door de internationaal opererende financiële sector uitloopt in een revolutie? De wedervraag is, wat lost het op? Want de macht ontbreekt bij de Nederlandse regering om het over een andere boeg te gooien. Het moet het nu noodgedwongen bij cosmetische operaties laten die niets essentieels kunnen veranderen.

Is er een tussenweg die het onverzoenlijke verzoent? Ofwel, een goedaardige revolutie die de regenten en de graaiers uit bedrijfsleven en publieke sector door een combinatie van straf en heropvoeding terug met de beide voeten op aarde zet, de onmachtige bewindslieden macht geeft om de banken aan te pakken zoals ze echt willen, de burgers weer perspectief en inspraak geeft, en de afbraak van de verzorgingsstaat stopt om deze weer op te tuigen? Het lijkt er niet op. De gevestigde belangen zijn te groot. Het is van tweeën één: of er verandert niks of de volkswoede zal wild om zich heen slaan. Een tussenweg kan niet afgedwongen worden.

Foto: Op de kermis Den Bosch, 1928.

Drie pleidooien voor politiek die aan burger denkt. Een trendbreuk?

De redding van de politiek moet van de politiek komen. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar is niet langer zo. Uit een onderzoek van PR-bureau Edelman bleek dat politici niet worden vertrouwd. Slechts 11 procent van de Nederlanders vertrouwt ‘dat bestuurlijke leiders competent genoeg zijn om maatschappelijke vraagstukken op te lossen’. Het vertrouwen in het bedrijfsleven is gedaald. Wie profiteert van dat wantrouwen? De doodlopende weg wordt van drie verschillende kanten opgemerkt. De burger zal het toch van de politiek moeten hebben.

1) Directeur van de aan de PvdA gelieerde Wiardi Beckman Stichting Monika Sie Dhian Ho doet in het rapport ‘Van Waarde’ een oproep om de menselijke maat weer centraal te stellen in de politiek. Het wordt morgen gepresenteerd. Mensen zijn meer dan cijfers, politiek is meer dan economie. Ze pleit voor een politiek die het liberalisme voorbij is. Volgens haar is er de afgelopen jaren onvoldoende geluisterd naar de verzuchtingen van mensen. De politiek heeft de dagelijkse problemen en wensen van mensen veronachtzaamd. Monika Sie Dhian Ho sluit met haar oproep voor een kwalitatief vooruitgangsgeloof aan bij een econoom als Arnold Heertje die al jaren pleit voor kwaliteit ven leven en humanisme waarbij de behoeften van de burger centraal staan.

2) Vice-president van de Raad van State Piet Hein Donner (CDA) zegt in het Het Financieele Dagblad dat een land niet bestuurd moet worden als een bv, maar als een overheid. Bij wetten en maatregelen gaat het niet alleen om doelmatigheid, rendement en resultaat, maar ook om het scheppen of veranderen van rechtsverhoudingen. ‘Dat aspect moet bij alle zorg over de financiën niet uit het oog worden verloren‘ zo citeert Het Parool. Wetten moeten beantwoorden aan het rechtsgevoel van de burger. Elementaire zaken die de burger raken dreigen door het ‘economisch’ denken verwaarloosd te worden. Vice-president Donner zegt zich hier als politicus ook schuldig aan gemaakt te hebben toen-ie de griffierechten wilde verhogen.

3) Antropoloog en journalist voor The Guardian Joris Luyendijk pleit in een column ‘De journalist als nuttige idioot?‘ voor herwaardering van de politiek. Luyendijk heeft zich tot doel gesteld om te beschrijven hoe de financiële sector werkt en waarom de politiek onmachtig is deze krachtig te hervormen. Hij overstijgt met dit nieuwe inzicht zijn eerdere cynisme over de politiek. De enige hoop voor de burger is nog de politiek. Kritiek van loslopende idioten, cabaretiers en reaguurders die vol op het orgel gaan tegen vermeende politieke zakkenvullers speelt de financiële sector in de kaart. Om de bankdirecteuren die politici omkopen terug in hun hok te krijgen is een sterke, ambitieuze politiek vol welgemeende idealisten nodig. Ze zijn onze bondgenoot.

Geven deze drie uiteenlopende commentaren uit verschillende hoeken een trendbreuk aan? Zoekt de politiek de onmachtige burgers weer op die het sinds midden jaren ’90 in de steek liet? Het valt te bezien. Piet Hein Donner redeneert nog steeds als de partijpoliticus die zijn eigen oude schaduw inzet. Monika Sie Dhian Ho roemt minister Lodewijk Asscher als een menselijk politicus, maar heeft van de technocratische Dijsselbloem en Plasterk minder te verwachten. Laat staan van de VVD’ers in het kabinet. Joris Luyendijk verstaat als geen ander het ritme van zijn tijd, maar weet tegelijk onmiskenbaar hoe krachtig banken zijn en hoe machteloos de politiek. Het is hopen tegen beter weten in. Maar een omslag wordt altijd vanuit de marge in gang gezet.

Foto: Gevangen in het labyrint van Bangladesh politiek. Foto: Jeremy Mayes / Gettyimages