Haagse islampoliticus Arnoud van Doorn claimt te weten hoe intolerant en wereldvreemd de islam is

In een tweet nam de Haagse politicus van de islamitische Partij van de Eenheid Arnoud van Doorn zijn concurrent Tahsin Çetinkaya van de Islamdemocraten op de korrel. Van Doorn verwijt Çetinkaya dat hij als vertegenwoordiger van een islamitische partij in de raad van Den Haag ‘muziek zou promoten’ en daarom niet van een islamitische partij kan zijn. Je kunt Van Doorns tweet op twee manieren opvatten. 1) Het valt wel mee met religie, in dit geval de islam, omdat de leerstellingen niet in alle gevallen strikt gevolgd worden en er voor de gelovigen enige ruimte bestaat om in af te wijken. Ze gaan hun eigen gang. 2) Het valt niet mee met religie omdat de leerstellingen de gelovigen afsluiten van de wereld en opsluiten in eigen kring. Volgens Van Doorn gaan islamitische principes en muziek maken niet samen. Dat bracht me tot mijn reactie op Van Doorn in een tweet: ‘Goed dat u duidelijk maakt hoe intolerant de islam staat tegenover muziek. Als u gelijk hebt dat muziek in alle gevallen in alle landen in alle etnische groepen in strijd met islamitische principes is, dan toont dat hoe onbeweeglijk de georganiseerde islam in de wereld staat.’ De tweet van Van Doorn wordt zo meer dan een hak om een collega van een concurrerende islampartij als onislamitisch af te beelden en die zo kiezers af te willen snoepen. Van Doorn waarschuwt ons hoe intolerant de islam in de kern is. Dat is goed om te weten.

Foto: Schermafbeelding van tweet van Arnoud van Doorn met reactie, 24-25 oktober 2019.

Zomerprogrammering van publieke omroep met detectives en voetbal is de ambitie voorbij. Waar laat dat de weetgrage kijker?

Update 28 juni 2018: De NPO zet de bijl in de journalistieke programma’s, aldus een bericht in NRC. Er is veel verzet tegen. Programmamakers en kijkers vragen zich af of de NPO gek geworden is. Het ondubbelzinnige antwoord is ‘ja’. Want hoe dwaas is het om te snijden in programma’s zoals ‘Andere Tijden’ of ‘Tegenlicht’ die de publieke taak het best belichamen? Deze politiek van de omroepen roept een variant op de boutade over Frankrijk in gedachten: ‘Een mooi land, maar jammer dat er Fransen wonen’. Zo is het ook met de omroep. ‘Een mooi omroepbestel, maar jammer dat omroepbobo’s er zich mee bemoeien’. Het wordt onderhand de hoogste tijd voor zowel de Haagse politiek als de samenleving om serieus na te gaan denken over het optuigen van een nationale omroep en het opheffen van de omroepen op levensbeschouwelijke grondslag. Het is een achterhaald zuilensysteem dat elders in de samenleving terecht allang verdwenen is. In een serieus en kwalitatief hoogstaand omroepbestel moeten programma’s centraal staan en niet de belangen van omroepen. 

Er moet me iets van het hart over de zomerprogrammering van de publieke omroep. Maar het is als de klacht van een niet-gelovige die zich verbaast over het gebrek aan democratisering en redelijkheid van religieuze organisaties. Dat heeft iets schijnheilig en dubbeltongig. Want ik kijk nauwelijks naar de programma’s op NPO 1, 2 en 3. Actualiteitenrubriek Nieuwsuur en VPRO’s Tegenlicht en reisprogramma’s (Ruben Terlou, Thomas Erdbrink, Stef Biemans) zijn de enige programma’s die ik regelmatig zie. Bij een andere programmering zou dat echter best kunnen veranderen. Maar die verandering zit er voor mij deze zomer niet in, en overigens evenmin in de herfst, winter en lente. Maar in de zomer zet Hilversum de eigen gemakzucht zelfs nog in een hogere stand. Iemand die niks met sportprogramma’s en detectives heeft wordt de zenders afgejaagd.

Want wat is het geval? Op NPO 1 worden van 14 juni tot 15 juli alle wedstrijden van het WK Voetbal in de Russische Federatie uitgezonden. Dat zijn 63 wedstrijden van minimaal 90 minuten. Als daarbij alle voor- en nabeschouwingen en herhalingen opgeteld worden, dan telt dat op tot zo’n 100 uur wedstrijden en tientallen uren beschouwingen. Dat terwijl het Nederlands elftal niet meedoet omdat het zich niet wist te kwalificeren.

Men zou denken dat kijkers die niet van deze tsunami aan voetbalwedstrijden, voetbalbeschouwingen en voetbalnieuws houden een alternatief moet worden geboden. Dat gebeurt ook op NPO 2, maar dat alternatief is niet aanvullend aan voetbal, maar er min of meer een duplicaat van. Ofwel, de consumptie van uren voetbal wordt herhaald met de consumptie van uren detectives. Dat is merkwaardig, want hiermee wordt de weetgrage en nieuwsgierige kijker die geprikkeld wil worden en smacht naar kennis en nieuwe impulsen in de steek gelaten. Door de programmering kiest de publieke omroep voor coma, apathie en onzelfstandigheid.

Van 15 juni tot 15 juli zendt KRO-NCRV namelijk elke avond een detective uit op NPO 2 tijdens de Detectivemaand die deze omroep eens in de twee jaar presenteert. Zoals gezegd, als alternatief voor de grote voetbaltoernooien. In NRC zegt inkoopster Mignon Huisman van KRO-NCRV in gesprek met Wilfred Takken: ‘De gedachte was: mannen voetbal, vrouwen detectives. Maar ongeveer 40 procent van onze kijkers is man’. 

In deze constatering van Huisman komen vier misverstanden samen, hoewel het mogelijk is dat ze beter weet dan wat ze publiekelijk zegt, maar dat toch naar buiten brengt om het gemakzuchtig denken in formats van Hilversum, kijkcijfers, het kostenaspect (‘inkopen’) en gebrek aan creativiteit aan het zicht te onttrekken. Ten eerste dat detectives een alternatief voor voetbal zijn. Ten tweede dat programmering volgens een man/vrouw-verhouding bestaat en niet rolbevestigend en gedateerd is. Ten derde dat de uitzending van een grote hoeveelheid voetbal- en sporttoernooien beantwoord moet worden met een grote hoeveelheid van meer van hetzelfde van een ander genre. Ten vierde dat uit het feit dat in de zomer de omroepen zich in een vakantie-modus zetten dit betekent dat ook de kijkers van juni tot september met vakantie gaan.

Vraag is dat als Britse en Scandinavische detectives dat niet zijn, wat dan wel een goed alternatief voor voetbal is. En dan niet beredeneerd vanuit het commerciële belang van de publieke omroep (reclame inkomsten) of de profilering van de afzonderlijke omroepen, maar vanuit het belang van de kijker. Als het WK Voetbal, Wimbledon of de Tour de France op de publieke omroep in de zomer nou eenmaal tot in de kleinste details moeten worden uitgezonden, wat is dan het alternatief die de niet-sport liefhebbers optimaal bedient?

Te denken valt aan het uitzenden van registraties van podiumkunst (muziek, dans, toneel), klassieke, niet-Engelstalige films, informatieve programma’s (nieuws- en reisprogramma’s, documentaires, programma’s over geschiedenis) of kostuumdrama’s. Amusements- en showprogramma’s die de platheid ontstijgen worden door de publieke omroep vanwege het kostenaspect hoe dan ook nog nauwelijks uitgezonden. Praat- en realityprogramma’s zijn het hele jaar al overvloedig te zien en kunnen in de zomer opgeschort worden.

Mijn verlanglijstje zou de volgende elementen kunnen bevatten die beter aansluiten bij de sfeer van de zomer en de behoefte van de kijker dan de ‘alternatieve’ detectives die de geest niet prikkelen of intelligent onderhouden, maar dempen en in de slaapstand zetten. Het is een programmering met een jaarlijkse cyclus: 1) een filmcyclus van de melancholische Italiaanse regisseur Valerio Zurlini, 2) de beste documentaires en dramaseries van het afgelopen jaar van de Europese publieke omroepen via de EBU (bewerkt en met Nederlandse voice over of ondertiteling); 3) de beste documentaires en dramaseries van het afgelopen jaar van ARTE (bewerkt en met Nederlandse voice over of ondertiteling); 4) geschiedenisprogramma’s zoals The Vietnam War die de Vlaamse VRT wekelijks uitzendt (bewerkt en met Nederlandse voice over) of 5) registraties van podiumkunst waar Nederland in uitblinkt (experimentele en geïmproviseerde muziek, dans, opera, jeugdtheater) zoals de uit het publieke bestel verbannen Concertzender dat voor de radio met muziek doet.

Kunst is kunst, maar ook een wapen waarmee de strijd tegen terreur die van buiten komt en onverschilligheid die van binnen komt gewonnen kan worden. Het is de strijd om de harten en geesten van de eigen bevolking die telt en een positieve impuls kan geven. Met als neveneffect het verstevigen van de nationale identiteit op natuurlijke en niet geforceerde wijze. Media kunnen een opbouwende rol spelen. Niet omdat het educatief is of doelgroepen emancipeert, maar omdat kunst, films of documentaires de kijker een spiegel voorhouden en tot nadenken aanzetten. Dat is in Nederland uitzondering geworden. Nederland mist de vanzelfsprekende, positieve grondhouding tegenover kunst. De zomerprogrammering van de publieke omroep met sport en detectives is daar een akelig herkenningsteken van. Feit dat daar niet eens meer kritiek op komt geeft aan hoever de ambitie van de publieke omroep gedaald is en hoe normaal Nederlanders dat zijn gaan vinden.

Foto 1: Schermafbeelding van een still uit en de aankondiging van ‘The Lovely Month of May; A Documentary by Chris Marker and Pierre Lhomme’ door ARTE.

Foto 2: Schermafbeelding van de aankondiging van een uitzending van de Britse detective Grantchester door KRO-NCRV.

Waarom verlaten leerlingen islamitische school As-Siddieq zaal bij dansoptreden? Hoe kan de overheid optreden tegen segregatie?

De reacties op een incident tijdens de debatbattle met basisscholen ‘Discussiëren kun je leren‘ in De Balie in Amsterdam zijn uiteenlopend. Het Parool besteedt er in een bericht aandacht aan. Leerlingen van de islamitische school As-Siddieq verlieten tijdens muzikale intermezzo’s de zaal omdat ze ‘van hun geloof niet naar dans kijken en muziek [mogen] luisteren’, zo verklaarde een leerlinge. Kinderen van andere scholen met een islamitische achtergrond bleven tijdens de muzikale onderdelen in de zaal of dansten mee op het podium. Een deel van de islamitische kinderen meent dus dat kijken naar dans en luisteren naar muziek niet mag van hun geloof, terwijl een ander deel meent dat dat goed samengaat met een islamtisch geloof. Er is dus geen eensluidende islamitische opvatting over wat mag in verband met kijken naar dans en luisteren naar muziek.

Het Parool: ‘Natuurlijk, we hebben wel eens gehoord dat zang en dans niet passen binnen fundamentalistische interpretaties van de islam, maar gebeurt dat niet alleen in streng-gelovige landen? Was dit een vleugje Saoedi-Arabië in Amsterdam? Een bewijs van segregatie?’ De meningen van deskundigen die de krant peilt zijn overwegend afwijzend in de vorm van segregatie die de leiding van de islamitische basisschool As-Siddieq hun leerlingen oplegt. Organisator van het debat Chantal Deken zegt dat ze in overleg met de school tot deze oplossing ­was gekomen ‘die geen afbreuk doet aan de inhoud van het programma’. Maar het is de vraag of de segregatie de leerlingen van As-Siddieq dient en of een organisatie daar aan mee moet werken.

VVD-raadslid Samira Bouchibti vindt het niet normaal wat er gebeurd is: ‘Deze school sluit zich af. Zo ontstaat een enclave in de samenleving. We moeten normen stellen. Ik ga hierover vragen stellen aan het college. De gemeente moet in gesprek met deze scholen.’ Wethouder Onderwijs Simone Kukenheim (D66) zegt: ‘De gemeente gaat het gesprek aan met alle scholen in de stad. En dan vragen wij ook door.’ Maar welke sancties de overheid heeft om scholen die zich afsluiten bij de les te trekken en de leerlingen van die scholen te onttrekken aan het gezag van fundamentalistische ouders of schoolbesturen is ongewis. De uitspraak dat ‘de gemeente in gesprek blijft met deze scholen’, klinkt defensief en verre van krachtdadig en initiatiefrijk.

Woordvoerder Jamila Zemouri van de Stichting ­Islamitische Scholen ­Amsterdam waar As-Siddieq toe behoort meent dat van segregatie geen sprake is omdat de school er ‘juist voor gekozen heeft om wel deel te nemen aan het debat’. Zemouri: ‘Muziek is niet verboden in de islam, maar meestal doen ­jongens en meisjes dit gescheiden. Wij bereiden onze leerlingen voor om deel uit te maken van de samenleving en het is de keuze van het kind wat het wel en niet doet.’ Deze uitspraak suggereert dat de school de verantwoordelijkheid bij de leerlingen legt en dat de schoolleiding de leerlingen vrijlaat in hun keuze. Het valt moeilijk in te zien hoe deze bewering klopt over kinderen van maximaal 12 jaar oud. Wat Zemouri precies bedoelt met de uitspraak dat ‘jongens en meisjes muziek gescheiden’ doen is de vraag. Deze verklaring maakt het er eerder kwalijker op dan het al leek. Er lijkt sprake van een dubbele apartheid. Namelijk die tussen jongens en meisjes binnen de islam en tussen islamitische scholen en niet-islamitische scholen. De uitleg van As-Siddieq klinkt zonderling.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Leerlingen islamitische school verlaten zaal bij dansoptreden’ van Michiel Couzy in Het Parool, 15 april 2017.

Lokale verkiezingen in Noord-Korea als feest voor de democratie

Lokale verkiezingen in Noord-Korea zijn een feest. Reuters wordt dezelfde beelden aangeleverd en laat dezelfde beelden in hoofdstad Pyongyang zien. Bij het stembureau wordt gedanst en klinken liederen als ‘Ode aan het Moederland’. Van willekeurige kiezers die getraind zijn als willekeurige kiezers. Stemmen heette bij ons altijd het feest van de democratie te zijn voordat het wantrouwen in de politiek de overhand kreeg. Daar helpt niets aan. In Noord-Korea krijgt wantrouwen geen kans. Op geselecteerde stembureaus wordt de schijn opgehouden met muziek, dans en unanimiteit. Feitelijk de tekenen van een doorgestoken kaart. Dan is ons doorprikken van de schijn een echtere waarheid. Ondanks het wantrouwen dat stemmen een loos gebaar is.

Ornette Coleman (1930-2015). Tussen traditie en experiment

Saxofonist Ornette Coleman (1930-2015) is vandaag overleden. Hij was een overgangsfiguur. Zoals cineast Michelangelo Antonioni in de jaren 1960-1962 ook van de transitie was met z’n films over een vervreemde wereld die navolgbaar bleef. Half experiment, half traditie. In de eigen tijd werd dat laatste weggemoffeld. Ornette was in de kern gewoon een hardbopper die het experiment zocht. En over grenzen ging omdat hij steeds verder ging. Maar toch binnen de traditie bleef. Dat klassiek modern is omwille van de marketing geworden tot een keurmerk in literatuur (Joyce, Svevo), drama (Pinter, Ionesco, Jarry), muziek (Varèse, Ives, Shepp) of cinema (Godard, Welles). Maar het was vooral een lifestyle, een tussenbalans die een bevrijding zoekende generatie vergezelde en een idee van vrijheid, vernieuwing en grensoverschrijding gaf. Kunstenaars als Ornette Coleman verwoordden de essentie van hun tijdperk waarin hun twijfel doorklonk. Ornette bedankt.

Mensen die denken dat gabbers mongolen zijn, zijn zelf mongolen

De aanval is de beste verdediging, zo denkt de gabber. ‘De mensen die denken dat wij mongolen zijn, zijn zelf een stelletje mongolen’. Maar wat je zegt ben je zelf. Early hardcore, die na 20 jaar uit de tijd is gegroeid. Ofwel, tering herrie. Resteert er meer dan omkijken, nostalgie en commercie om het idee te geven dat de beat nog leeft? Subculturen komen en gaan. Dat proces valt niet te stoppen. Hoogstens te vertragen. Tragisch?

Met de terroristen en met Baauer: Do The Harlem Shake

De tekst van de hit ‘Harlem Shake‘ van Harry Rodrigues ofwel Baauer kan provocatief opgevat worden: ‘Con los terroristas‘. Met de terroristen. Welke terroristen? Sinds bovenstaande video van Filthy Frank op 2 februari zijn er tienduizenden versies op YouTube verschenen. Gek genoeg is deze video niet representatief voor het format. De lengte moet 30 seconden zijn, en pas als ‘Do the Harlem Shake‘ klinkt mag iedereen invallen. PSY met z’n hit Gangnam Style is afgelost. Voor de muziekindustrie is het wennen. Muziek als grap staat nummer 1 op de Billboard Hot 100. Met een tekst die geen tekst is. En oproerige taal laat klinken. Voor wie luistert tussen het lachen door. De gisteren gestorven Amerikaanse pianist Van Cliburn ging in 1958 naar Moskou om de Russen te verslaan. Nu werkt het cultureel imperialisme als een niet te stoppen internetvirus. Tot in Egypte:

Con los terroristas
Ey Shake
Ey Shake
Ey, Ey, Ey, Ey
Shake, Ta. Ta
And do the Harlem Shake
Ey Shake, EyShake, Shake
Ey
Shake, Shake, Shake
Con los terroristas
Ey, Con los terroristas
Ey, Ey

Noord-Korea propageert de grootste talenten te bezitten

Met filmpjes van propagandazender Stimmekoreas zijn blogs te vullen. Vervreemding maakt het interessant. Indirect kijken we immers door de Noord-Koreaanse bril naar onszelf. Het stelt ons via een omweg de vraag wat normaal is. Of liever gezegd, wat wij normaal vinden. Want waarom is iets welbeschouwd normaal?

Het gewone benadrukt het ongewone. Buigen en masse op het nieuwjaarsfeest Seollal als het Jaar van de Slang zich aankondigt en het volk hulde aan de leiders brengt. Of een kookcompetitie in een land vol hongersnood. Of een dansende beer in het circus. Daarnaast de gewone portie anti-imperialisme. In elk geval de filmpjes over het dagelijkse leven doen zo hun best gewoonheid uit te drukken dat het er ongewoon door wordt.

Vervreemding blijkt ook uit de roboteske toewijding van de jonge talenten die hun kunstje opvoeren. Op het ritme van martiale marsen in een vormgeving vol zuurtjeskleuren. Ze lijken niet te stoppen. De kinderen hebben talent. Ze tonen toewijding. Om de eentonigheid te doorbreken mag een jongetje op de trommel slaan. Na 13’15”. Een doorbrekend grimlachje op zijn gezicht symboliseert de menselijkheid van het regime.

Overal scoren kinderen. Met hun talenten die ouderen inzetten. Of het nou ouders, scouts of politieke leiders zijn. Verschil lijkt dat er voor Noord-Koreaanse kinderen geen ontkomen aan is. Dat ze makkelijker te sturen zijn dan volwassenen die altijd kunnen afwijken is hun pech. In zo’n circus wordt dat niet op prijs gesteld.

Jacques Berlinerblau legt uit wat seculiere kunst is. Of niet.

Jacques Berlinerblau vraagt zich af wat seculiere kunst is. In het TheSecularCenter. Het antwoord is niet makkelijk te geven, want het antwoord bestaat niet. De open benadering van Jacques Berlinerblau is het echte antwoord op wat secularisme is. Kunst wordt erbij gehaald om dat uit te leggen. Secularisme à la Berlinerblau is geen schoppen tegen religie zoals sommige gelovigen denken. Maar twijfel. Directe antwoorden die de hele wereld insluiten worden elders beantwoord. De vorm die Berlinerblau zoekt valt zo samen met de inhoud.

ACTA aan de winnende hand in ‘democratisch’ Europa

Het is wat met democratie in Europa. Burgers worden op afstand gezet omdat ze kritisch zijn en hun belang calculeren. Zoals over de miljardensteun aan zuidelijke landen die dient om banken en financiële instellingen uit de wind te houden. Maar ook het Europees Hof heeft niks in de melk te brokkelen. Zo zegt de Belgische Euro-commissaris voor Handel Karel De Gucht dat de EU het ACTA-verdrag steunt. Wat er ook gebeurt. Hoeveel burgers en regeringen ook tegen zijn, zoals nu ook minister Verhagen, het maakt niks uit in Europa.

Techdirt legt De Gucht uit. Wat het Europees Hof ook beslist, een negatieve stem heeft geen invloed: If you decide for a negative vote before the European Court rules, let me tell you that the Commission will nonetheless continue to pursue the current procedure before the Court, as we are entitled to do. A negative vote will not stop the proceedings before the Court of Justice. ZD Net meent dat ACTA in Europa niet meer weg te stemmen is. Doet het Europarlement iets? Hoeveel EU is nodig om burgers tot minder EU te brengen?

Foto: Freie Bahn dem Marshallplan, omstreeks 1948