Verzocht VS in 2010 Nederland om Assange aan te klagen?

Glenn Greenwald publiceert bovenstaand document in de marge van de publicatie van z’n boek ‘No Place to Hide’ dat gisteren verscheen. Ook in Nederlandse vertaling. Het gaat om een verzoek van 10 augustus 2010 van de VS  aan ‘andere landen met troepen in Afghanistan’ om strafvervolging tegen Julian Assange in te dienen. Australië, Groot-Brittannië en Duitsland worden met name genoemd. Het ‘met inbegrip‘ (including) laat ruimte voor de suggestie dat het Amerikaanse verzoek ook andere landen bereikte. Zoals Nederland.

In augustus 2010 was het kabinet Balkenende IV demissionair. Het werd nog gesteund door CDA en Christen-Unie. De bewindslieden van de PvdA waren in februari 2010 uit het kabinet gestapt. Notabene over Uruzgan. Eimert van Middelkoop (CU) was minister van Defensie en Ernst Hirsch Ballin (CDA) minister van Justitie.

Julian Assange is tot op de dag nooit formeel aangeklaagd en da’s rechtsstatelijk onaanvaardbaar. Men zou denken dat de profilering van Den Haag als stad van internationaal recht niet vrijblijvend is en verplichtingen met zich meebrengt. Maar de Nederlandse politiek bleef grotendeels doof. In april 2013 schreef ik: ‘De SP-fractie in de Tweede Kamer laat me weten dat het aanvullende kamervragen over de affaire Assange heeft ingediend. Met het oog op bemiddeling door Nederland. Mede naar aanleiding van stukken die hier en hier en hier en hier en hier verschenen. De vragen van woordvoerder buitenland Harry van Bommel geven minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken de mogelijkheid om voorbij te gaan aan de fouten van z’n voorganger Rosenthal.’ De zittende politiek hield opnieuw de boot af en verzon allerlei onwaarachtigheden om de asielaanvraag van Assange niet op de agenda te zetten. Het document verklaart mogelijk waarom. Julian Assange wordt nu al 1253 dagen zonder aanklacht gedetineerd. Hoogste tijd voor nieuwe kamervragen. 

De Task Force Uruzgan (TFU) was de Nederlandse operatie in Afghanistan. Deze duurde van maart 2006 tot augustus 2010. Pas in mei 2011 was al het militair materiaal teruggetrokken.  In naam was het een civiele actie, maar er waren op enig moment 1500 militairen bij betrokken. Nederland claimt dat het een succesvolle actie was, maar vraag is of dat meer dan wensdenken en het toedekken van een mislukking is. Uit de eindevaluatie van september 2011 blijkt dat er veel bereikt is, maar de omstandigheden moeilijk waren (p.100): ‘Vier jaar was echter niet genoeg om de lokale Afghaanse overheid in staat te stellen zelfstandig voor veiligheid, goed bestuur en ontwikkeling te zorgen. De geboekte vooruitgang is niet onomkeerbaar.’

PS: In een artikel van 18 februari 2014 voor The Intercept werd genoemd document voor het eerst -in fragmenten- gepubliceerd.

Foto: Schermafbeelding van document ‘Manhunting Timeline 2010’ (p.188), gepubliceerd door Glenn Greenwald.

Wouter Bos verwerpt participatiesamenleving en valt PvdA aan

De wonderen zijn de wereld nog niet uit. De ‘liberale’ Wouter Bos passeert Diederik Samsom links. In z’n column voor de Volkskrant spreekt Bos z’n verbazing uit over de omarming van de participatiesamenleving: ‘Maar het grootste nieuws vond ik toch de terugkeer van de participatiesamenleving. De koning mocht zelfs aankondigen dat de klassieke verzorgingsstaat plaats ging maken voor de participatiesamenleving.‘ Bos merkt op dat Balkenende ‘één van de geestelijke vaders van het concept‘ is. Zoals bekend zijn Bos en Balkenende niet als vrienden uit elkaar gegaan nadat Bos in 2010 vanwege Uruzgan de stekker uit Balkenende IV trok.

Bos meent dat Rutte verder gaat waar Balkenende gebleven is en keurt dat in felle woorden af: ‘Hij ging verder dan Balkenende ooit durfde en zei dat het betekende dat iedereen die voor zichzelf kan zorgen, dat ook moet doen en dat de overheid er vooral is voor diegenen die dat niet kunnen. Als dat niet slechts de mening van de VVD-leider is, maar ook van de coalitie, is er bij de PvdA sprake van een kleine ideologische revolutie. Geen visie meer op de overheid die er ook voor de middenklasse is, een overheid die verbindt omdat iedereen er aan mee betaalt en iedereen er van mee geniet. In plaats daarvan een overheid louter voor de allerzwaksten. Amerikaans, klassiek liberaal en zichzelf uiteindelijk marginaliserend. Zeg me dat het niet zo is!‘

Bos fluit de leiding van zijn partij terug. Maar wie luistert er nog naar hem? Toch is het opvallend dat-ie als icoon, voormalig PvdA-leider en architect van Rutte II de PvdA frontaal aanvalt. Een partij waarop Bos met ideologie of het vinden van een politieke richting trouwens nooit z’n stempel heeft kunnen drukken. Z’n vraag of de PvdA instemt met de participatiesamenleving is gekunsteld. Want Bos weet als geen ander dat de PvdA hiermee heeft ingestemd. De PvdA-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem heeft het in de publiciteit zelfs krachtig verdedigd. De column van Wouter Bos roept de vraag op wat zijn rol feitelijk is. Moet-ie informeel de linkerflank tegen de SP afdekken? Maar hoe groot is z’n invloed binnen de PvdA nog? En wat is z’n ambitie in die partij? Komt Bos nou met fundamentele kritiek op Samsom omdat-ie veel of weinig invloed heeft?

Foto: Sociaal-democratische degelijkheid, Stadspartij Groningen.

PvdA: hervormen of verdwijnen in overbodigheid

Update 13 november 2014: De PvdA zet twee kamerleden van Turkse afkomst uit de fractie: Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk. Dit gebeurde na urenlang fractieberaad. Ze zouden het sociaal-democratisch gedachtengoed onvoldoende representeren. Een hoognodig en moedig besluit dat echter de vraag oproept over de werving, selectie en interne scholing van beide Turkse Nederlanders. Waarom zijn ze ooit opgenomen in de PvdA als nu blijkt dat ze het gedachtengoed niet steunen? Is dat nu pas duidelijk geworden of is nu pas de angst weggenomen bij de fractieleiding om de confrontatie aan te gaan?

PvdA’er Frans Timmermans loopt zich warm en Job Cohen verdwijnt langzaam uit beeld. Opmerkelijk is dat Timmermans de afgelopen weken driemaal optrad bij P&W. Als buitenlandwoordvoerder zonder specifieke kennis van Egypte profileert-ie zich als staatsman met vergezichten en analyses. Op afstand van het Binnenhof. Het lijkt geen toeval, Timmermans wordt op het schild gehesen als nieuwe leider.

Rinus van Schendelen waarschuwde in april 2010 in de aanloop naar de verkiezingen dat de allochtonen binnen de PvdA de samenwerking met Leefbaar Rotterdam blokkeren. In de week daarvoor had de politiek leider van de PvdA in Rotterdamse Dominic Schrijer die de publicitaire bui al zag hangen, verkondigd dat het wel meevalt met die macht. Dat slechts 6 van de 14 raadszetels door allochtonen gekozen worden. Critici spreken van clientelisme binnen de PvdA.

De PvdA beseft dat door de overname van de allochtone stem sommige autochtonen afhaken. Da’s een probleem dat de PvdA loopt in de grotere steden. Wat andere partijen ook zou treffen als ze hiervan zo afhankelijk waren. Die overigens verre van eenduidig is en verdeeld is in religie en etniciteit. Tekenend voor de spanning binnen de PvdA is dat de Turkse Seyit Yeyden naar het Rotterdamse Feyenoord werd gestuurd om allochtone en autochtone PvdA’ers weer met elkaar in gesprek te brengen.

Op zich maakt het niet uit hoeveel allochtonen de PvdA vertegenwoordigt. Door interne scholing en kandidaatstelling kan dat gestuurd worden. Problematisch wordt het pas als de PvdA om electorale redenen de eigen traditie vergeet. Dan atomiseert de partij in deelbelangen. Dat proces is gaande. Maar nu het blijkbaar aan dynamiek wint vormt het een bedreiging voor het bestaan van de partij.

Het is aan de politieke leiding van de landelijke PvdA om schoon schip te maken en alle leden die het sociaal-democratische gedachtengoed niet ondersteunen uit de partij te gooien. Het is verstandig om het sociaal-democratische gedachtengoed weer centraal te stellen. Electoraal opportunisme is een doodlopende weg. Maar het wil maar niet lukken.

Met verwijzing naar waarden als ontplooiing, solidariteit, gelijke rechten van man en vrouw, scheiding van kerk en staat heeft de PvdA altijd universele waarden uitgedragen. Daarin heeft de PvdA maatschappelijk een positieve rol gespeeld die verder reikte dan het partijbelang. Het zou jammer zijn als het dit zou opgeven en zich zou terugtrekken op deelbelangen. Het verliest dan ook de pretentie van brede volkspartij. Het is aan de PvdA om te beslissen over de eigen toekomst.

Achteraf gezien is het jammer dat de vernieuwer Bos zijn kansen niet heeft durven pakken. Door gebrek aan durf en ambitie is-ie gestruikeld over olifanten als Wallage en Vogelaar die op de rem stonden. Binder Job Cohen kan evenmin snijden en doorpakken. Samenbinden staat haaks op het sociaal-democratisch gedachtengoed als het omwille van het binden wegkijkt voor onrecht.

De PvdA als bestuurderspartij kent vele ongerijmdheden. Zelfs half-criminele PvdA’’ers die de fout ingaan worden vanwege hun etniciteit en electorale wervingskracht in genade aangenomen. Het opportunisme is lachwekkend. Zoiets wordt gezien en maakt de geloofwaardigheid en legitimiteit van de PvdA er niet groter op. Dit sluipende proces ondermijnt de kredietwaardigheid. Centrale sturing ontbreekt.

De PvdA is voor Nederland onbelangrijk. Als vehikel voor functies en subsidies kan het gemist worden. Maar het zou jammer zijn als het sociaal-democratisch gedachtengoed verdween uit Nederland. Het kan elders ondergebracht worden. Want een geloofwaardige socialistische partij hoort thuis in de Nederlandse politiek. Jammer is dat de huidige PvdA daar steeds minder in voorziet. Het is aan de PvdA om te kiezen: hervormen of verdwijnen in overbodigheid.

De wisseling van Bos door Cohen werd door beide heren drie jaar voorbereid. Uruzgan werd begin 2010 als aanleiding aangegrepen om te breken. Bos had de strijd om de vernieuwing binnen de partij verloren en was hierdoor blijven zitten met een flets profiel dat niemand aansprak. De opkomst van Cohen wijst op een duik terug in het verleden van het multiculturalisme. Hoewel Cohen slim en aardig genoeg is om dat te verhullen.

Steun van de media verlengt de doodsstrijd van de PvdA. Andere partijen met zoveel ongerijmdheden, tegenstrijdigheden, vaagheden, wantoestanden, bestuurlijke arrogantie en zelfs half-criminelen onder de kaderleden waren al lang in de openbaarheid afgeserveerd. Het manco van de Nederlandse media is dat de PvdA met een andere maat wordt gemeten. Omdat de partij steeds wordt bevestigd in haar eigen schijnwerkelijkheid werkt deze steun averechts.

De PvdA kent twee kroonprinsen, Frans Timmermans en Eberhard van der Laan. Van der Laan gebruikt als enige politicus taal om de kloof tussen burger en politiek te verkleinen. Taalverwerving en taalbeheersing zijn een noodzakelijke voorwaarde voor de bewustwording en participatie van burgers, maar niet minder voor de emancipatie van de politicus zelf. Van der Laan excelleert in taal. Hij was het enige kabinetslid van Balkenende IV dat niet meeging in de betutteling en inperking van burgerrechten. Er zelfs afstand van nam.

Als burgemeester van Amsterdam zit de ideale opvolger van Job Cohen vast in Amsterdam. Hij kan nog niet overstappen. Daarom komt Frans Timmermans in beeld. Aan hem kleeft opportunisme. De neerbuigendheid van Timmermans wordt elitair genoemd en die van Van der Laan realistisch. Da’s het verschil. Als Timmermans zich echter de komende jaren voegt in de lijn die Van der Laan vanuit Amsterdam schetst, dan kan de PvdA terugkeren naar het eigen gedachtengoed.

Foto: Spare Time (1939) van Humphrey Jennings.

Forum: Waarom naar Afghanistan?

Onverkwikkelijk is dat de Nederlandse bevolking nu al jaren voor de gek wordt gehouden over de eigenlijke reden waarom Nederlandse troepen in de oorlog in Afghanistan vechten. Het is onaannemelijk dat ze er zijn om scholen en bruggen te bouwen of politieagenten op te leiden. Het is onaannemelijk dat Nederlanders een verschil maken. Burgers en Tweede Kamer kennen de echte reden niet.

Het is onaannemelijk dat we er zijn met het doel om er te zijn. Er moet iets anders zijn dat maar steeds niet uitgelegd wordt. Waarom wordt niet uitgelegd waarom we er moeten zijn? Wat is het Nederlands belang om in een Afghaanse oorlog te vechten? Waarom onttrekken de Nederlandse regeringen zich aan de taak om de werkelijke redenen te geven waarom Nederland in Uruzgan moet zijn?

Een oorlog moet een militair doel hebben. Dat ontbreekt in Afghanistan. De Amerikanen zeggen in 2014 te vertrekken. Is dan het doel bereikt? Maar wat is dan dat doel? Het wordt niet geformuleerd. Is het militair niet effectiever om elders onze troepen in te zetten? Is Afghanistan een prestige-project geworden?

Wat steekt is dat ons al jaren niet de waarheid wordt verteld over de aanwezigheid van het Nederlandse leger in de Afghaanse oorlog. En dat er 25 Nederlanders moesten sterven. Voor wat? Het lijkt er sterk op dat er geen enkele reden voor Nederland is om mee te vechten in de Afghaanse oorlog.

Dus, niet teruggaan of de echte reden openbaar maken. Dat kan een plek bij de G20, exploitatie van bodemschatten of een politieke tegenprestatie zijn. Zo werkt grote politiek. Vertel het, dan begrijpen we het. We zijn eerder de oorlog ingerommeld. Nu wordt Nederland Kunduz ingerommeld. Het besluit over de inzet staat vast als de oppositie meewerkt.

Wat vindt u, moeten er opnieuw Nederlandse militairen of politiemensen naar Afghanistan? Of hebben we er niets te zoeken? En als het echt moet, wat vindt u dan dat de minimale tegenprestatie moet zijn? Geef uw mening.

Foto: Nederlandse militairen met hun Bushmaster in de modder van Kunduz

Terugblik op een optimaal pragmatisch kabinet

In de aanloop naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer waarschuwde Frits Bolkestein in mei 2010 voor Job Cohen in een VK-opinieartikel. Volgens Bolkestein ‘verwende Cohen ten onrechte zijn moslims’. De kritiek is gerechtvaardigd, maar ook overbodig. Het gaat om de economie. Een terugblik op de voorspellingen.

I. Cohen was een onvaste premier geworden. Die verwachting was de reden dat ik met chagrijn en ellende in het hart VVD stemde. Bolkestein staat aan de zijlijn, maar Cohen vindt zichzelf nog steeds terug in de actuele politiek. Tamelijk verloren. Ze spelen dubbelrollen. Want in de jaren ’90 (vdve) beten ze niet door terwijl ze nu een beeld van bekwaam handelen trachten op te roepen.

Het gaat om economie, niet om integratie. Bolkestein en Cohen hebben niets gedaan om de uitwassen van het kapitalisme te dempen, laat staan de controle erop te versterken. Met hun medewerking is de inrichting van de maatschappij verhard en ontspoord in rationalisaties. Hun gepraat over islam en moslims was niet onwaar, maar irrelevant. Ze misten de hoofdzaak. Uit onkunde of moedwil.

Nederland had geen behoefte aan een rechts kabinet, maar aan een goed kabinet dat problemen aanpakte, moderniseerde en over de eigen schaduw heenstapte. Een centrum-rechts kabinet is er gekomen. Het was beter geweest als GroenLinks en D66 de plaats van de PVV hadden ingenomen. Mede doordat deze partijen aan de PvdA kleefden is het niet gebeurd.

Duidelijk is dat PvdA en Cohen door de fundamenteel foute interpretatie van de economie geen inbreng aan een goed kabinet hadden kunnen geven. ECB-president Jean-Claude Trichet zei in mei 2010 in een interview met het Duitse Handelsblatt dat bezuinigingen niet de economie kapotmaken, maar dat uitblijven van juiste fiscale en budgettaire maatregelen dat doen. Cohen miste dit aspect en plaatste zich buiten een kabinet. Niet door Uruzgan of integratie. Hij sleepte GroenLinks en in mindere mate D66 mee.

Wat moet een goed kabinet doen? Het dringt de invloed van banken terug zodat ze nationale staten niet meer in gevaar kunnen brengen. Het vergroot vrijheden van de burger en dringt de macht van de staat terug in het surveilleren, controleren en corrigeren van burgers. Het voert een gezonde fiscale en budgettaire politiek en handhaaft zo de geloofwaardigheid van de Nederlandse economie. Het combineert compassie voor de zwakkeren met werkzaamheid en zelfstandigheid van anderen. Het stopt tijdelijk de instroom van kansarmen zonder nationalistisch en xenofoob te worden. Het handelt doelmatig, treedt trefzeker op, geeft prioriteit aan het oplossen van problemen en zet het algemeen belang van Nederland voorop. Naar schatting wordt door Rutte 25% van deze minimumeisen gevolgd.

II. Welke partijen konden een goed kabinet schragen? In een coalitiesysteem gaat het om een coalitie die een meerderheid vormt in de Tweede Kamer. In pragmatiek kunnen uiteenlopende partijen elkaar treffen. Zodat aanpakken en oplossen van problemen de gemeenschappelijk noemer wordt. Ideologie wordt ondergeschikt. Motorblok VVD-CDA was vanaf voorjaar 2010 duidelijk. Vraag was wie er aan mocht schuiven.

De rol van de VVD was leidend. Het lag op koers voor een goed kabinet, maar wist ideologische afwijkingen niet achter zich te laten. Zoals de hypotheekrenteaftrek. De VVD kent op dit moment automatische reflexen die naar het verleden verwijzen. Het is een schaduw van een vrijzinnig liberale partij geworden.

Het CDA dat christelijke scherpslijperij achter zich kan laten is een pragmatische partij die alle kanten op kan buigen. De CU wordt bepaald door christelijke ideologie om met overtuiging pragmatische politiek te kunnen voeren. De CU kan nooit over de eigen schaduw heenstappen omdat het aan de bijbel haar bestaansrecht ontleent. De SGP is bestuurlijk zuiver en lijkt daardoor pragmatisch, maar streeft naar een theocratie. Het tegenovergestelde van pragmatiek.

De PvdA en Cohen hadden zelfs een half jaar later nog steeds een verkeerde opvatting over de rol van de economie, overheidsfinanciën en bezuinigingen. Erger is dat de PvdA onduidelijk in haar beweegredenen blijft. SP en GroenLinks zijn rechtlijniger. Maar dat maakte deze partijen nog niet geschikt voor regeringsdeelname. Van deze drie partijen had GroenLinks toch als enige in staat moeten worden geacht om door de pragmatische en open opstelling van Femke Halsema over de eigen schaduw heen te stappen. Dat lukte niet omdat zij onvoldoende afstand nam tot de PvdA.

D66 is in de kern een pragmatische partij die in verkeerd vaarwater is terechtgekomen. Koerswijziging lijkt mogelijk. Dan moet de macht verschuiven. Pragmatici als Alexander Rinnooy Kan of Hans Wijers zouden gemeenschappelijke grond met de VVD kunnen vinden. Onder meer in het vergroten van burgerrechten, het verkleinen van het belang van de staat en het moderniseren richting kenniseconomie. Jammergenoeg blijft Pechtold zijn partij gijzelen.

Resteert de PVV. Een partij die zich ideologisch profileert en onderscheidt van pragmatische partijen. Vraag is echter hoe dik dit ideologische vernis is. Omdat het eerder een instrument van politieke marketing is dan een kernwaarde kon de PVV buigen in de onderhandelingen met VVD en CDA. De PVV blijft een twijfelgeval, mede omdat het als organisatie zwak is. Affaires rond kamerleden wijzen daarop.

Conclusie is dat voor een goed kabinet een coalitie VVD-CDA-PVV realistisch was, maar een coalitie van VVD-CDA-D66-GroenLinks optimaal. Een onwaarschijnlijk scenario. Immers de combinatie van de meest vrijzinnige partijen die mogelijk was. Bovenal waren het de enige partijen die pragmatisme boven ideologie hadden kunnen stellen en in staat waren geweest om samen te opereren. Het is er niet van gekomen.

Foto: Marcel van Eeden, 5 september 2006 [1854] tekening; credits Marcel van Eeden