Kunst moet van rechts en links de politieke zaak dienen en er het zwijgen toe doen. Autonomie van kunst is niet de bedoeling

Prikkelende column van Özcan Akyol in het AD. Hij schrijft: ‘Kunst en cultuur zijn verdacht gemaakt door rechtse politici die te maken kregen met onwelgevallige meningen.’ Dat klopt, maar het is de vraag of de onwelgevallige meningen niet vooral vanuit henzelf komen. En vanuit hun politieke gedachtegoed. De haat tegen vooral de hedendaagse kunst (cultuur zou Akyol niet op een hoop moeten gooien met kunst) bestaat al tientallen jaren in een partij als de VVD. Google maar eens op ‘Jan Hanlo’ en ‘Willem Carel Wendelaar’, een Eerste Kamerlid van de VVD die in 1952 vragen stelde over een gedicht van Hanlo dat hij een ‘onaanvaardbare uiting van kunst’ vond. Alsof Wendelaar ook maar enig verstand van kunst had en zich als politicus met de inhoud van kunst zou moeten bemoeien. De VVD is de kwade genius achter de afbraak van de kunstsector.

Dat is een verre echo van wat de toenmalige liberale premier Rudolf Thorbecke in 1863 zei: ‘De kunst is geene regeringszaak, in zooverre de Regering geen oordeel, noch eenig gezag heeft op het gebied der kunst.’ Maar zoals Marita Mathijsen in een repliek op een stuk van Melle Daamen in 2014 opmerkte in haar uitleg over wat Thorbecke werkelijk bedoelde over kunst is dat advies aan de huidige Nederlandse politici niet besteed: ‘Dat de overheid een taak in de kunsten had als iets publiek belang had en de macht van particulieren te boven ging, zag hij wel degelijk. Maar een Raad voor Cultuur, die in opdracht van de regering oordelen velt, daarvan zou hij gegruwd hebben.’ Nu is het gebruik dat kunst door bestuurders wordt gebruikt voor het realiseren van politieke doelen, zoals voorbeelden in Amsterdam of Utrecht laten zien. In de visie van de huidige linkse en rechtse, landelijke en lokale bestuurders is kunst niet langer vrij, onafhankelijk en tegendraads, maar een beleidsinstrument. Kunst is getemd en ondergeschikt gemaakt. Kunst mag niet langer autonoom zijn.

Het is een trieste constatering dat Wendelaar vele navolgers heeft. Die zich doorgaans minder uitdrukkelijk manifesteren en geniepiger opereren. De voormalige staatssecretaris van OCW Halbe Zijlstra (ook VVD) was daarop nog een uitzondering omdat hij het als een voordeel zag dat hij een outsider in de kunstwereld was. Hij pochte met zijn onkunde. In de politiek geldt deskundigheid als een vereiste bij beleidsterreinen als zorg, landbouw, defensie, onderwijs, waterstaat, financiën, rechtspraak, diplomatie of noem maar op, maar niet bij kunst. Bij kunst wordt door Nederlandse politici deskundigheid als nadeel gezien. Minister Ingrid van Engelshoven is daar het laatste, trieste dieptepunt van. Tekenend is dat letterkundige Aad Nuis (D66) van 1994 tot 1998 de laatste staatssecretaris van OCW was die zelf voortkwam uit de kunstsector. In andere landen willen schrijvers of zangers nog wel eens minister van cultuur worden, maar niet in Nederland. Waarom in de Nederlandse politiek voor bewindslieden deskundigheid in de kunst als nadeel wordt gezien is duidelijk. Kunstbeleid dient niet primair de kunst, maar politieke doelen die kunst gebruiken. Het is niet de bedoeling dat een Nederlandse politicus echt opkomt voor de kunst. Daar ontstaan alleen maar misverstanden door.

Özcan Akyol gaat verder met zijn beoog en betrekt het ook op links als hij zegt: ‘En in een gepolariseerde samenleving, waar het zwart-witdenken welig tiert, staat een pleidooi voor de kunst gelijk aan een flirt met oubollig links, dat in de beeldvorming zakken met geld naar kunstenaars bracht.’ Hier buitelen de hypotheses en het wensdenken over elkaar heen. Het is beeldvorming die niet overeenkomt met de politieke praktijk. Het dubbelzinnige ervan is dat links zich dat door rechts berustend én toestemmend laat zeggen, terwijl links weet dat het de kunst niet door dik en dun steunt. Maar die foute beeldvorming weerlegt het niet omdat de marketing helpt die zegt dat links opkomt voor de kunst. Niet dus. Je zou bijna hopen dat de scherts van Akyol waar was, want dan was er in elk geval nog linkse politiek die hart had voor kunst. Links steunt de kunst evenmin als rechts dat doet. Als links geld overheeft voor kunst is dat uitsluitend om eigen doeleinden te realiseren. Kunst moet van de rechtse en linkse politiek de politieke zaak dienen en er verder het zwijgen toe doen. Want autonomie van kunst is in Nederland niet de bedoeling. Ben je gek, dan kunnen wethouders en ministers niet meer timmeren, boetseren en figuurzagen met kunst als de ware hobby-boeren van de cultuur.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Een pleidooi voor de kunst staat gelijk aan een flirt met oubollig links’ van Özcan Akyol in het AD, 1 oktober 2019.

Slogan ‘Stem niet op een verkrachter’ typeert en begunstigt Trump meer dan de Democraten

Een sterke slogan, ofwel leus of motto, is belangrijk in de politieke marketing. ‘Stem niet op een verkrachter’ is de slogan waarvan de ingehuurde schrijver Tony Schwartz voor Trumps ‘Art of the Deal‘ denkt dat de Democraten die moeten gebruiken om Trump in 2020 te verslaan. Inmiddels zijn er 16 vrouwen maar buiten gekomen met verhalen die Trump beschuldigingen van verkrachting of grensoverschrijdend seksueel gedrag.

Heeft Schwartz gelijk? Tot nu toe hebben alle verhalen over Trumps wangedrag tegenover vrouwen weinig opgeleverd. Notabene in het Me Too-tijdperk waarin vele opinieleiders in de film- en mediaindustrie van hun voetstuk zijn gestoten. De Republikeinse partijleiding en evangelistische kerkleiders hebben beschuldigingen weggewuifd en zijn Trump om politieke redenen blijven steunen, hoewel diens gedrag haaks staat op de waarden die deze partij en kerk zeggen te vertegenwoordigen. Aardige varianten zouden trouwens zijn ’Stem niet op iemand die in bed ligt met de vijand’ of ’Stem op iemand die respect heeft voor vrouwen’.

Die steun heeft sekte-achtige vormen aangenomen waarin blind geloof elk argument neutraliseert. Zoals dat altijd gaat met godsdienst en bovenzinnelijkheid. Theoloog Reza Aslan zei daar in november 2017 over: ‘Want het enige dat gevaarlijker is dan een sekteleider, is een sekteleider die een martelaar is’. Dat is de reden dat Trump het vooruitzicht van impeachment door de Democraten in het Huis thematiseert. Waarbij in het midden blijft of hij daar bang voor is en in een tactische omkering de aanval kiest op dat wat hij het meeste vreest of dat zijn strategie het vasthouden van zijn achterban is. In een fantasieloze en eentonige, maar wellicht succesvolle aanpak. Het is echter een gok om met een minderheid de verkiezingen te winnen. Een minderheid van zo’n 35% steunt Trump door dik en dun, en daarnaast is er nu zo’n 8% sympathisanten die hem om politieke redenen steunt. Trumps steun schommelt al tijden rond de 43% volgens nieuwssite FiveThirtyEight.

Het gaat om het mobiliseren van de meerderheid aan Democratische, onafhankelijke, Trump-kritische en Trump-weifelende kiezers in de Republikeinse partij. De slogan spreekt vooral vrouwen aan. Trumps steun onder vrouwen was in 2016 met 41% laag en is waarschijnlijk verder gedaald. Ook onder witte, Republikeinse vrouwen in de buitenwijken. Tot hun verbijstering zien vrouwen nu al sinds de publicatie van de zogenaamde Access Hollywood opname op 7 oktober 2016 dat Trump die zich herhaaldelijk heeft bezondigd aan seksueel wangedrag daarmee wegkomt. De president die ooit met uitingen van deugdzaamheid, rechtschapenheid en eerbaarheid de morele leider van de natie was is dat niet meer. Met wangedrag en capriolen beschadigt Trump het morele gezag van zijn land. Hij is het uithangbord van de ongelijkheid in de Amerikaanse samenleving geworden. Degenen die hem steunen stemmen in met de afbraak van dit moreel gezag en die ongelijkheid.

Trumps steun onder het electoraat is in theorie met 43% te laag om op eigen kracht de presidentsverkiezingen van 2020 te winnen. Hij mag net als in 2016 hopen op allerlei vormen van kiezersonderdrukking door Republikeinse bestuurders op staatsniveau waardoor sympathisanten van zijn tegenstander ontmoedigd worden én op Russische steun die de Democratische kiezers via sociale media misleidt om niet te gaan stemmen. Een verdeelde Democratische partij waarin tot nu toe geen overtuigende kandidaat zich aftekent om Trump uit te dagen moet de rest doen. Schwartz’s slogan neutraliseert Trumps mogelijk politieke draai, ‘pivot’ naar het centrum. Hiermee zou Trump zijn basis kunnen verbreden. De slogan spreekt Trump niet aan als politicus, maar als een vrouwonvriendelijk individu die wangedrag vertoont en weinig moreel gezag heeft.

De slogan thematiseert twee fundamentele debatten. Ten eerste of de frontale aanval op Trump zinvol is en niet juist zijn achterban mobiliseert om te gaan stemmen. Uitgaande van Trumps minderheidsstrategie dat zijn trouwe basis van 38-43%, kiezersonderdrukking van de Democratische stem, Russische misleiding via sociale media en een Democratische opponent die niet de hele achterban van de Democratische partij achter zich krijgt voldoende is voor winst. Ten tweede accentueert het de onenigheid binnen de Democratische partij tussen de links-radicalen die gaan voor het benadrukken van identiteit, radicale beleidsmaatregelen en impeachment van Trump en de gematigden die behoedzamer opereren en net als bij de succesvolle tussentijdse verkiezingen van 2018 zich niet rechtstreeks willen richten op Trump, maar -over zijn hoofd heen- op de onderwerpen die Trumps kiezers belangrijk vinden, zoals zorg.

Er moet eerst een Democratische kandidaat zijn voordat er een slogan is. Dan pas kan aan deze persoon een slogan gekoppeld worden die past. Het maakt nogal uit voor de toon en inhoud van de campagne of Kamala Harris, Elizabeth Warren, Joe Biden of iemand anders Trumps uitdager wordt. Zo bekeken komt de slogan te vroeg. Uitmuntend in duidelijkheid, maar tegelijk verdeeldheid zaaiend binnen de Amerikaanse samenleving en de Democratische partij, en slechts mondjesmaat binnen Trumps achterban. Speak low en niet too soon. Zo vermengt zich ook hier de populaire cultuur van een liefdesliedje met hogere politiek die akelig laag is.

Foto: Tweet van Tony Schwartz, 30 juni 2019 (NL tijd).

Exit from reality: Jeremy Hunt vult zichzelf met marketing, publiciteitsgeilheid en fantasie om partijleider te worden

Soms doet het pijn om te zien hoe mensen zichzelf verlagen. Hoe ze zich in bochten wringen om gunstig over te komen. De minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt gedraagt zich als een lege huls die met marketing, publiciteitsgeilheid en fantasie gevuld wordt. Onaangenaam om te zien hoe disfunctioneel de Britse politiek is. Hunt klapt quasi uit de school door te zeggen wat kanselier Merkel hem afgelopen week gezegd zou hebben.
Mijn reactie bij de video:

It is nonsense if Hunt says that the negotiations between the British government and the EU failed ‘because the government could not deliver the parliament.’ That is fake history. That only became apparent after they had ended. The issue of the Irish backstop was underestimated by both parties during the negotiations.

The EU leadership has confirmed several times in the past year through the President of the European Commission Jean-Claude Juncker, his right-hand man Frans Timmermans and the President of the European Council Donald Tusk that the EU’s exit agreement with the UK is final and cannot be renegotiated.

The hard-to-reach compromise of 27 EU Member States with the UK cannot be opened for practical and procedural reasons. Because not only the UK, but also the 27 EU member states would then come up with new demands. Because it works both ways and not one way as Hunt suggests. Just think of Spain and the position of Gibraltar. National leaders such as Emmanuel Macron, Mark Rutte, Leo Varadkar or Angela Merkel have publicly confirmed several times that renegotiation of the exit agreement is not possible. Period.

There is political room for negotiation when adapting the political statement to the exit agreement. But that is nothing new and has been emphasized several times by Juncker and Tusk. Hunt doesn’t say that’s the point. He suggests that the exit agreement with the EU can be changed. But he is not concrete. What he says remains vague and suggestive. In fact, he says nothing at all. Something could be possible. Well, that’s always true.

The only purpose of his shot was probably to score in the British Sunday news cycle. He succeeded. It marks the thinness of political marketing for those who want to become leaders of the Conservative party at the expense of each other. His profile as a moderately hard candidate is ridiculous, unbelievable and hopeless. The national interest is secondary, or rather tertiar, after personal and party interest.

The stubbornness and autism of the leaders of the Conservative party is immense. They do not solve their problems in-house, but continue to export and project them on Brussels. There is as yet no technical solution for the demarcation of the Irish-Northern Irish border, and Hunt flees forward by pretending that he does not understand that and Chancellor Merkel does not understand anything about it either.

Yet for another reason, Hunt’s statement is completely illogical. Because why would the EU leaders or the political leaders of the most important EU member states give a guarantee to Hunt that they had withheld from PM Theresa May with whom a reasonable hold had been built up? May was the political leader with whom the EU had signed an exit agreement.

Why Secretary Hunt violates the confidentiality of an extremely sensitive subject in his apparent conversation with Chancellor Merkel is the question. As always, the answer is too simple for words: party politics and internal profiling of candidates. It is too childish for words what Hunt does. Without limits he ridicules his country, his party, himself as a politician and politics in general. Politics, once a profession for gentlemen and not for business travelers in deception en marketing.

Met verkiezingsspotje zet de SP zichzelf te kijk als verbitterd en narrig. In de overdrijving verliest de ironie aan geestigheid

Dit spotje lijkt satire en gericht tegen de SP, maar is van de SP. Erbij lijken de PVV en FvD in hun Europabeleid fijngevoelig en genuanceerd. Hoe is het mogelijk dat de SP zo’n simpel wereldbeeld verkondigt? Hoeveel dieper kan de SP nog zinken? Wie is hiervoor verantwoordelijk? Dit is een verre echo van de succesvolle samenwerking van de SP met ontwerpbureau Thonik. Het minder van toen is het teveel van nu geworden.

Het is makkelijk om de schuld van het eigen falen elders te leggen. Dat doen politieke partijen die het slecht doen altijd. De SP heeft twee grote nadelen: een flets programmatisch profiel met vreemde standpunten en een verre van democratische partijorganisatie. De voordelen, zoals het geworteld zijn in de wijken weet het niet goed over het voetlicht te brengen. Daar voegt zich nu een derde nadeel bij: platheid en lompheid.

De SP heeft haar elegantie en lichtheid verloren. De SP zakt weg in verbittering en narrigheid. Met dit spotje bedient de SP wellicht de eigen harde kern, maar vervreemdt het twijfelende kiezers van zich. Moet het spotje dienen als excuus voor de komende nederlaag die dan niet bij de politieke leiding, te weten Lilian Marijnissen en Ron Meyer, gelegd wordt maar bij de afdeling communicatie die eindverantwoordelijk is voor dit spotje?

Zomaar een debatje op YouTube. Is de Nederlandse politiek rechts of links? Hoe kunnen tegengestelde meningen elkaar ontmoeten?

Soms is het zinvol om op sociale media mensen op te zoeken waar men het op het eerste gezicht mee oneens is, maar met wie men bij nader inzien meer gemeenschappelijk heeft dan eerst leek. Dat is een kwestie van menselijkheid en aansluiting met de ander willen zoeken. Archipels zijn er genoeg, bruggen te weinig.

1. Het gaat om de reactie bij een YouTube-video van Modwain op zijn Hollands van 23 april: ‘Onze democratie is onder bedreiging van de toch enigszins linkse politieke elite. Want hoe durven mensen te stemmen op iets waar onze politieke elite het niet mee eens is, hadden ze het al niet door toen ze op de SP stemde en deze niet mee mocht regeren ondanks dat ze gewonnen hadden en de VVD verslagen hadden. Of toen de PVV toch de tweede partij werd, werd deze uiteraard ook op een zijspoor gezet. En nu dat Forum voor Democratie duidelijk gewonnen heeft in een aantal provinciën worden ook zij door de politieke elite buiten spel gezet. PVDA politici in Noord Holland sluiten samenwerking met FvD uit omdat ze het niet eens zijn met FvD.’

2. Daar antwoordde ik op 24 april op: ‘De Nederlandse politieke elite is vooral rechts. Interessant in dit opzicht zijn de nieuwe denkbeelden van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Hij stelt voor om niet langer de banken en de multinationals, maar de middenklasse voorop te zetten in de politiek van zijn partij. Dit geeft aan dat dit tot nu toe niet het geval is bij de grootste partij. Evenmin bij het CDA dat eveneens een ondernemerspartij is.

De stammenstrijd in Forum voor Democratie tussen Henk Otten en Thierry Baudet geeft aan dat de PvdA gelijk heeft om afstand te nemen van de retoriek van Baudet. Forum is volgens Otten te ver doorgeschoten naar rechts. Met de studentikoze Baudet met zijn doemdenken en ondergangsfantasieën die weinig met de leefwereld van burgers te maken hebben. Burgers hebben daar in de praktijk helemaal niks aan. Geen betere voorzieningen, lagere belastingen of een hoger loon. Praatjes, mooie woorden. Dat gevaar ziet Otten.

Forum heeft gewonnen, maar ook verloren doordat het zich politiek geïsoleerd heeft. Baudet heeft hoog van de toren geblazen en scherpe eisen gesteld, maar 85% van de kiezers heeft op andere partijen gestemd. Dus het is logisch dat als Forum overvraagt die partijen niet met Forum willen samenwerken. Dat is de logica van politiek’.

3. Modwain op zijn Hollands zei vandaag 30 april:
‘Bedankt voor je antwoord, sorry dat ik nu pas reageer, maar ik heb wel een paar vraagjes.

Ik persoonlijk denk dat onze politieke elite vooral links is maar ik hoor graag hoe jij denktdat ze rechts zijn? En dat de VVD geen volkspartij is, tja dat is niet echt nieuws toch? Maar hoewel de VVD inderdaad meer voor de multinationals lijkt te gaan en duidelijk een globalistische partij lijkt te zijn, zie ik het rechtse niet zozeer.

De strijd in Forum zie ik als groeipijnen in een nieuwe partij, dit hebben we bij bijna alle nieuwe partijen gezien, zelfs toen de PVDA en CDA ontstaan zijn uit het samen gaan van andere partijhen. Maar ook hier ben ik nieuwsgierig hoe hij rechts is.

Baudet heeft geen eisen gesteld het zijn de andere partijen die eisen stellen aan FvD.

Nu weet ik dat het makkelijk is om vrijwel alles wat niet mainstream is rechts te noemen, maar ik ben wel nieuwsgierig wat iets rechts maakt, want het lijkt er erg op dat het als een standaar negatieve waardering geworden is die niet echt heel veel met de werkelijkheid te maken heeft.

Maar misschien heb ik daar geen gelijk is, ik ben wel nieuwsgierig waarom je denkt dat het merendeel rechts is.’

4. Mijn reactie van vandaag 30 april aan Modwain op zijn Hollands:
‘Dan lijkt het erop dat we eerst moeten uitmaken wat links of rechts is, om erna beredeneerd te kunnen bepalen waar de politieke partijen staan. Dus wat hun profiel is: links of rechts. Dat wordt een uitgebreide exercitie. Laten we ons daarom tot de hoofdlijn beperken.

Het gaat me om de sociaal-economische aspecten als inkomensverdeling, belastingheffing, de beloning en het belang van arbeid tegenover kapitaal, marktwerking, eigendom van de productiemiddelen en in bredere zin de verzorgingsstaat. Dan blijkt dat deze indicatoren erop wijzen dat die de afgelopen decennia in de richting van multinationals, banken en vermogenden zijn veranderd ten koste van de werkenden of gewone burgers. De details laat ik hier voor de overzichtelijkheid achterwege. Ik noem die ontwikkeling rechts.

Die ontwikkeling is via de actieve of stilzwijgende (internationale effecten) goedkeuring van de belangrijkste politieke partijen tot stand gekomen (VVD, CDA, PvdA, D66). Een politieke elite die die ontwikkeling mogelijk heeft gemaakt of op z’n minst stilzwijgend heeft goedgekeurd moet dan per definitie rechts genoemd worden.

Er zijn ook sociaal-culturele aspecten die te maken hebben met aspecten als nationalisme, nationale identiteit, integratie en emancipatie. Ze domineren tegenwoordig het politieke debat. Daar zijn twee redenen voor: afleiding en profilering.

Afleiding: Het is begrijpelijk dat het in het belang van de bezittende klasse is dat er geen fundamenteel debat ontstaat over de sociaal-economische verhoudingen. Want dat is de afgelopen 30 jaar sterk gewijzigd ten koste van de min vermogenden. Daar is dus veel op aan te merken. Bijvoorbeeld over het feit dat bij toenemende welvaart de lonen achterblijven en de werknemers daarvan niet profiteren, maar de bedrijven wel. En dat de rijkste 10% steeds rijker wordt, en de andere werknemers niet profiteren van de toenemende welvaart. Het inkomen uit arbeid en uitkeringen blijft achter bij het inkomen uit kapitaal, en wordt ook zwaarder belast.

Profilering: Politieke partijen zoeken een manier om zich te onderscheiden van andere partijen. Dat geldt vooral voor nieuwkomers als de PVV of FvD die zich in de politieke markt moeten invechten. Zij zoeken dus via hun politieke marketing een uniek verkooppunt waarmee ze kunnen scoren. Dat gaat betrekkelijk makkelijk op sociaal-culturele onderwerpen omdat burgers daar op emotie aangesproken kunnen worden en de feiten daaraan ondergeschikt zijn. Omdat de economie en de eigendomsverhoudingen ongemoeid blijven worden deze partijen niets door de gevestigde orde in de weg gelegd door zich op deze manier te profileren. Want hun profilering past als afleiding in het straatje van de zittende macht.

Zo bedoel ik het in grote lijnen.

Forum voor Democratie is een rechtse partij op zowel de sociaal-economische als sociaal-culturele aspecten. Op die constatering kan men afdingen dat Baudet wel praat over de ondergang van de westerse beschaving en dus feitelijk niet de gevestigde orde verdedigt, maar die juist wil afbreken. Is dat dan zoveel anders dan de voorman van de Amerikaanse alt-right beweging Steve Bannon die in navolging van de communistische Lenin de staat wil vernietigen? De overeenkomst is trouwens dat Lenin in de koelakken en bankiers zijn vijanden verzon, terwijl Trump, Bannon en Baudet hun 21ste eeuwse vijanden verzinnen: de ‘elite’, de media, de joden (George Soros) of de deskundigen/wetenschappers.

In hoeverre Baudet zelf deze ondergangsfantasie doordacht heeft en waar hij vindt dat het moet eindigen of hij die alleen maar intuïtief ‘leent’ uit de timmerdoos van alt-right voor zijn politieke marketing en profilering is de vraag. Ik denk overigen het laatste. Baudet is een romanticus die houdt van grote gebaren en nog niet de uiterste gevolgen van zijn stellingname beseft. Daar ging naar mijn idee, naast de fraude en corruptie binnen FvD, het conflict met Henk Otten over.

Het gaat echter om de praktijk. Dan blijkt dat Baudet op de economische en culturele beleidsterreinen een behoudende koers vaart. Op economisch gebied wijkt hij nauwelijks af van de op dit aspect rechtse partijen VVD, CDA en D66, en op de culturele aspecten heeft hij zoals gezegd carte blanche omdat hij met zijn sociaal-culturele profilering de afleiding dient die de zittende macht prima uitkomt als een extra rookgordijn dat de macht aan het zicht onttrekt.’

Foto: Schermafbeelding van video ‘Onze democratie is in gevaar’ op het YouTube-kanaal van Modwain op zijn Hollands, 23 april 2019.

VVD vervolgt bij monde van cultuurwoordvoerder Thierry Aartsen zijn kruistocht tegen kunst met dom pleidooi voor volkscultuur

Woordvoerder cultuur van de VVD in de Tweede Kamer Thierry Aartsen slaat weer toe. Deze keer in een pleidooi voor een lager BTW-tarief voor volkscultuur. Maar daar laat hij het niet bij. In zijn culturele fruitmand is alles gelijk: opera en bloemencorso’s. Hij zegt in het programma Goedemorgen Nederland van WNL: ‘Een bloemencorso is wat mij betreft net zo mooi en waardevol als een opera’. Hij zegt dat niet als individu, maar als vertegenwoordiger van de VVD. Hij verwoordt de visie van zijn partij op kunst en cultuur. Het is opvallend dat deze Brabantse provinciegenoot van fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zijn veldtocht voor volkscultuur mag voortzetten. Zijn onuitgesproken claim is dat hij opkomt voor het volk en zich keert tegen een elite.

Aartsen creëert eerst een tegenstelling tussen hoge en lage cultuur die niet in de mate bestaat zoals hij suggereert. Want zo’n tegenstelling tussen opera en bloemencorso bestaat niet. Slechts in het denkpatroon van deze VVD’er die eerst de tegenstelling uitvergroot om zich vervolgens met de gelijkschakeling ervan te kunnen profileren. Hij geeft in zijn wijsheid steeds dezelfde voorbeelden. Aartsen kletst echter uit zijn nek en weet totaal niet waar hij het over heeft. Want er is niet te weinig aandacht en waardering voor volkscultuur.

Aartsens kijk op de kunst is eveneens van een verbijsterende onkunde en verschoond van elk historisch besef. Hij slaat zo vaak de plank mis dat hij met zijn uitspraken vooral de vraag oproept wat hij eigenlijk van kunst weet. Hoeveel onkunde en domheid is er in de VVD-fractie verzameld? Is opera niet juist de ultieme uiting van volkscultuur? In het artikel “Expecting Rain”: Opera as Popular Culture?’ citeert auteur John Storey uit ‘Getting Opera: A Guide for the Cultured but Confused’ van Matt Dobkin: ‘Mijn punt is in de kern, schuif de hele strijd tussen hoog en laag opzij. Wees zeker niet bang voor opera omdat de een of andere kracht het schaapachtig heeft geconstrueerd als het ultieme in verfijning. Opera is van oudsher een populaire kunstvorm die bedoeld was om gewone mensen te vermaken. Laat dat je niet storen, en laat een of andere nerveuze klassieke nerd je niet anders vertellen’. Of laat een populist van de VVD die erg in de war is over kunst je niet anders vertellen.

Forum voor Democratie is kliklijn over indoctrinatie in het onderwijs gestart. Gedachtenpolitie als politieke marketing

De gedachtenpolitie van FvD is aan het woord. Ik had nooit gedacht dat de geschiedenis zich in Nederland zou herhalen. Met zogenaamde keurige burgers die zich miskend voelen en de samenleving gelijk willen schakelen en naar hun hand zetten. Internetondernemer en secretaris Rob Rooken van Forum is hier aan het woord. Volgens de gegevens op zijn LinkedIn-profiel heeft hij geen deskundigheid in wetenschap of onderwijs.

Wikipedia zegt bij het lemma ‘Indoctrinatie’: ‘In controverses spreken tegenstanders van de ‘gevestigde orde’ soms van indoctrinatie, omdat de overtuigingen en opvattingen van de gevestigde orde (per definitie) in het reguliere onderwijs worden onderwezen. Er moet echter onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds een verantwoorde didactische benadering die de ontvanger kennis bijbrengt en zelfstandig en kritisch leert denken en anderzijds indoctrinerende leermethoden die gericht zijn op kritiekloze acceptatie van een bepaalde denkwijze. Dit is een subtiel onderscheid, dat zowel betrekking heeft op de didactische methode als op de intenties van de onderwijsgevende. De belangrijkste toets is: staat de onderwijzer open en is het onderwezene vatbaar voor kritiek?’ De vraag die Forum beter zou kunnen stellen is niet of er sprake is van ‘indoctrinatie’, maar of het onderwijs ‘de ontvanger kennis bijbrengt en zelfstandig en kritisch leert denken’. 

Als ik docent was zou ik mezelf aangeven als progressief, seculier en religie-kritisch, groot liefhebber van hedendaagse kunst en voorvechter van een samenleving waarbij afkomst en herkomst niet de norm is en die gaat voor de fundamentele waarden en niet voor de ’Nederlandse cultuur’ à la PVV en FvD. Dat perspectief valt samen te vatten als geen Zwarte Piet, maar evenmin onderwijs in de Nederlandse taal, kunst of geschiedenis.

Waar PVV en FvD tegen zijn maken ze graag bekend, want deze partijen willen vooral protesteren en afbreken, maar waar ze vóór zijn is minder bekend. Ze zijn sterk in de marketing van vergezichten, onrealistische oplossingen, ondergangsfantasieën en doemscenario’s.  Daar komt nu de controle in het onderwijs bij door de gedachtenpolitie. Het gelijkgeschakelde onderwijs waarnaar deze partijen streven stemt triest. Ze zeggen voor Vrijheid en Democratie te gaan, maar handelen daar tegengesteld aan. Om de democratie hetzelfde te laten blijven moet de democratie veranderd worden. Met de kliklijn van Forum schiet Nederland niets op.