Escalatie tussen China en VK over Hong Kong

De twee kandidaten voor het leiderschap van de Conservatieve partij nemen het op voor de vreedzame demonstranten tegen het opgeschorte voorstel van het bestuur van Hong Kong over uitwijzing naar China. De zogenaamde extradition bill. Boris Johnson en Jeremy Hunt stellen zich ferm op en beroepen zich op de overeenkomst uit 1997 tussen China en het VK over de status van deze voormalige Britse kroonkolonie. Ze menen dat de bestuurders van Hong Kong deze status (one country, two systems) dreigen te schenden en gaan er vanuit dat dit door het leiderschap in Beijing is ingefluisterd. Ze vinden dat ze zich hierover in het openbaar kunnen uitspreken. Hunt sluit sancties tegen China niet uit. China heeft daar op geageerd. Zo sprak de Chinese ambassadeur in het VK Liu Xiaoming over Britse inmenging in interne aangelegenheden en vertelde Westminster zich er niet mee te bemoeien. Daar werd hij weer voor op het matje geroepen bij Buitenlandse Zaken. Zo escaleert de kwestie van de extradition bill en krijgt buitenlandse dimensies. Het is niet in het belang van China dat dit uit de hand loopt en publiciteit blijft trekken. Ook in mainland China zelf.

Onrust Hong Kong ondermijnt ‘Een Land, Twee Systemen’

Ai Weiwei noemt de protesten in Hong Kong een ‘fragile moment’. Tja, een breekbaar ogenblik vol paraplu’s, flesjes water, traangas en uitgeputte politieagenten. En wetgevers die moeten schipperen tussen democratie en iets anders dat in elk geval geen democratie is. Wat voegt de analyse van Weiwei toe? Zijn kanttekening dat de Chinese machthebbers weinig ervaring hebben in het onderhandelen met opposanten doet het ergste vrezen.

De confrontatie is in het nadeel van Beijing. Het moet kleur bekennen en kan niet langer alle opties openhouden. Als het de protesten onderdrukt -via druk op de regering van Hong Kong- en bij het standpunt blijft het laatste woord te willen hebben over de selectie van kandidaten, dan onderstreept dat het failliet van het concept ‘Een Land, Twee Systemen’. Wat vooral de Taiwanezen argumenten zal geven niet langer te geloven in de mooie woorden van Beijing. Maar als de centrale macht toegeeft in Hong Kong, dan bestaat de kans dat de onrust overslaat naar Chinese steden waar studenten en activisten de angst voorbij zijn en ook hervormingen van het politieke bestel eisen.

China: Nieuwe Burgers Beweging vecht tot het eind tegen overheid

De Chinese advocaat, lector en activist Xu Zhiyong is tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij maakt deel uit van de academische Nieuwe Burgers Beweging (‘New Citizen’s Movement‘). De steun uit de hoek van wetenschap, mensenrechtenbeweging en internetters (‘netizens’) voor Xu Zhiyong is groot. Ze vinden hem onschuldig omdat Xu binnen de wet blijft. Maar de Chinese machthebbers geven daar een andere draai aan.

De Communistische Partij stelt een voorbeeld door iemand voor vier jaar op te sluiten die vooral wijst op de rechten van arbeidsmigranten die notabene door de Chinese overheid worden onderschreven. In theorie. Vandaar dat de beweging ook wel de Constitutionisten (‘Open Constitution Initiative‘) wordt genoemd. Het is de logica van het monopolie op de macht. Waarom in het bijzonder Xu zo hard wordt aangepakt is stof voor gissingen. Is het omdat-ie populair is op sociale media en aandacht vestigde op het wegsluizen van geld naar het buitenland door familie van Communistische leiders? Hoe dan ook staat Xu Zhiyong niet alleen.

Foto: Xu Zhiyong.

Met sluiting Chinese heropvoedingscentra verandert er niks

Het is geen geheim dat het slecht is gesteld met de mensenrechten in China. Zo zijn er heropvoedingscentra door arbeid die feitelijk martelkampen zijn. Bijvoorbeeld Masanjia dat in het westen volop publiciteit kreeg. De Chinese regering houdt niet van negatieve publiciteit en kondigde onlangs de afschaffing van deze centra -het ‘Laojiao‘-systeem- aan. De kampen bestaan al sinds 1957. Een Amerikaanse mensenrechtencommissie concludeerde eufemistisch dat de kampen de sociale stabiliteit ondermijnen. Zelfs in China zijn ze onwettelijk.

Is het gedaan met het grootschalig onrecht door de overheid als het ‘Laojiao‘-systeem wordt afgeschaft? Nee, het is een cosmetische zet want er blijven ‘zwarte’ gevangenissen, hersenspoelcentra en ‘juridische leercentra’. In China waar evenmin vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting of een functionerend rechtssysteem bestaat. Enfin, premier Rutte en andere westerse leiders hengelen bij de Chinese leiders naar opdrachten voor hun bedrijfsleven.  Dat geeft steun voor de onderdrukking door de Chinese communistische partij van de Chinese burgers. Iets om trots op te zijn. En het gekke is dat westerse leiders evenmin als de Chinese communistische leiders iets van kritiek op de onderdrukking willen weten. Hoe vreemd is dat?

Tank Man in China, Egypte en Utrecht. Kunst of geen kunst

Update 3/4 juni 2014: Precies 25  jaar geleden gebeurde het op het Plein van de Hemelse Vrede in Beijng.

Tank Man is voor internationaal gebruik de bijnaam van de anonieme Chinees die in 1989 een colonne tanks tot stoppen bracht op het Tiananmen Plein in Beijing. Het iconische beeld inspireert. Zoals de Egyptenaar in de video die er niet ongewond van afkomt. In China is de afbeelding van Tank Man nog steeds verboden. Een zaal viel vorige week in Beijing tijdens een voorstelling van het Cirque du Soleil stil toen zijn foto vier seconden te zien was. Het bleek een vergissing. Censuur zorgde ervoor dat de afbeelding daarna niet meer getoond werd.

De Spaanse kunstenaar Fernando Sánchez Castillo presenteert Tank Man op de Utrechtse kunstmanifestatie Call of The Mall. Manshoog en beveiligd door Trigion in het winkelgebied Hoog Catharijne, en in de aparte Kunstzone van het hoofdkantoor van de Rabobank op de Croeselaan met een beeld van 5m16. Respectvol een centimeter korter dan Michelangelo’s David. De glanzende plek van een hoofdkantoor van een bank is een valse plek voor deze kritische politieke kunst. Soms verkeert kunst in z’n tegendeel. De Chinese en Egyptische Tank Man zijn wat ze zijn. En verdwijnen in de anonimiteit. Kunst is het tegendeel en bestaat in merkbaarheid.

Foto: De Spaanse kunstenaar Fernando Sánchez Castillo bij de inrichting van zijn tentoonstelling in de Kunstzone van het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht. Met Tank Man. 2013.

Ondernemer weigert geld Chinese overheid door moord op burgers

Een Amerikaanse uitvinder weigert in tweede instantie geld van de Chinese overheid omdat-ie leert van hun handel in organen van gevangenen. Wetenschapper Jeffrey Van Middlebrook loopt zo een Chinese investering van 60 miljoen dollar in zijn gasproject mis. En mogelijk wereldfaam en rijkdom. Andere overheden en bedrijven toonden onvoldoende belangstelling in zijn uitvinding. Is dat de prijs van een gerust geweten?

Hoe kan de wending van een wetenschapper die tot inkeer komt opgevat worden? Als-ie de uitzondering is die normbesef boven faam en rijkdom stelt, dan betekent dat andere wetenschappers, bedrijven en overheden dat nalaten. Hoe meer Van Middlebrook wordt geprezen, hoe meer blijkt dat-ie een witte raaf is. Dat maakt dit bericht over een uitzondering tot een somber verslag waaruit blijkt dat met bloedgeld principes te koop zijn.

China krijgt een steeds slechtere pers. Vooral in Europa en Noord-Amerika. Dit gaat verder dan verslaggeving over incidenten als de vervolging van de leden van de Falun Gong, illegale orgaantransplantaties op gevangen, gevangenkampen als Masanjia, de opstandige kunstenaar Ai Weiwei, isolatie van Nobelprijswinnaar Liu Xiao, onderdrukking van activisten en dissidenten, streng gecensureerde media en internet, de interventie in Tibet, schandalen met besmet melkpoeder, milieuschandalen, boeren die zonder compensatie van hun land gejaagd worden, zelfmoorden van ‘vervreemde’ arbeiders in fabrieken, een gebrekkige rechtsstaat en het gebrek aan perspectief voor de opbouw ervan, en een Communistische Partij waar diefstal, fraude en corruptie de regel zijn. Het stopt niet meer bij incidenten. Wie wil weten over het onrecht in China, kan het weten. Het patroon is duidelijk voor iedereen die zaken doet met China. Zonder of met een geweten. Zoals Jeffrey Van Middlebrook.

Foto: Ondernemer en uitvinder Jeffrey Van Middlebrook in Pioneer Park, Silicon Valley, California. 14 mei 2013. Credits: Jasper Fakkert, The Epoch Times.

Ai Weiwei communiceert verder. De essentie is sociaal

All Quiet on the Eastern Front? Gelukkig niet, Ai Weiwei laat zich de mond niet snoeren. Op 19 april gaat in het Hampstead Theatre in Londen ‘The Arrest of Ai Weiwei’ in première’. Een nieuw toneelstuk van Howard Brenton dat is gebaseerd op het door Barnaby Martin opgetekende relaas Hanging Man over Ai Weiwei’s problemen met de Chinese autoriteiten. Een registratie is vanaf morgen 20.30 uur te zien via een livestream.

Bij het overlijden van de voormalige Britse premier Margaret Thatcher werd deze week opgemerkt dat ze een eigen -isme had, het Thatcherism. Maar Ai Weiwei heeft het Weiwei-isme. Het doet denken aan De Ideeën van Multatuli. Losse, bondige uitspraken die vlijmscherp zijn verwoord en maatschappijkritiek bevatten. Ze worden bijeengehouden door de wens om te getuigen over de vrijheid van expressie. Het verscheen in 2012 als Weiwei-isms in een uitgave van Larry Warsh. Op de Friends of Ai Weiwei verschijnen de Weiwei-ism nu om en om met bijdragen van de vrienden. Het idee van vrijheid wordt elegant, krachtig en simpel overgebracht.

Foto 1: Benedict Wong als Ai Weiwei in  ‘The Arrest of Ai Weiwei’ van regisseur James McDonald. Credits: Donald Cooper.

Foto 2 en 3: Weiwei-isms op tumblr.

Ai Weiwei is meer bij de tijd op internet dan in het museum

In het Hirshhorn Museum in Washington DC loopt de tentoonstelling ‘According to What?‘ van Ai Weiwei ten einde. De politieke kunst van Ai Weiwei is niet in lijn met de propaganda van de Chinese regering, maar staat er haaks op. Publicist James Panero ziet de basis ervan in het scepticisme van de Punk-beweging. Een wantrouwen tegenover de staat dat ook het Russische Pussy Riot op de been bracht. Opvallend omdat de staat zelf vaak het initiatief neemt voor politieke kunst. Het schrijnt dan als kunstenaars hun eigen weg kiezen.

Ai Weiwei kon niet op de opening van zijn eigen tentoonstelling in Washington DC zijn. Zoals-ie nergens meer kan komen. Geen nieuws omdat het bekend is dat-ie China niet wil verlaten uit angst er niet meer in te mogen. Samensteller en directeur Kerry Brougher ziet een vermenging van Ai’s internet-activiteiten en zijn kunst: ‘There is a blurring of his internet activity and his art.’ In zijn isolement maakt de kunstenaar gebruik van de middelen die hem resten. Internet en sociale media buit-ie uit met de mentaliteit van de punker. Tegelijk relativeert dat het belang van zijn ‘klassieke’ kunst die noodgedwongen in dat isolement blijft steken.

Foto: Ai Weiwei fotografeert in New York (1983-1993). Mirror, 1987.

Ai Weiwei: In China wint internetvrijheid van overheidscensuur

Ai Weiwei denkt met ons mee en hoopt dat internet tot meer vrijheid kan leiden. Zeker in een autoritair land als China. Hij meent dat de vrijheid van expressie niet gecontroleerd kan worden. Onduidelijk is of-ie dat technologisch, politiek of maatschappelijk bedoelt. Zo citeert W.J. Poolen in zijn masterscriptie ‘Intentional Disintegration of Cybercriminal Networks’ van Clarke en Knake Cyberwar (2010): ‘They mention that the Government of the People’s Republic of China has equipped all its computers, servers and routers with special software (Green Dam Youth Escort software, The Great Firewall DNS manipulator and other components) that enables the Chinese government to literally flip an application switch “to disconnect all Chinese networks from the rest of the global Internet”‘. Zo heeft de Chinese overheid vermoedelijk ook mogelijkheden ingebouwd hebben om regionale netwerken los te koppelen. Bijvoorbeeld van steden als Peking, Shanghai of Hongkong.

Is Ai Weiwei even slim als Mao Xinyu?

Mao Zedong’s kleinzoon Mao Xinyu is majoor-generaal in het Rode Leger en citeert een gedicht op televisie. Is Mao even slim als kunstenaar Ai Weiwei die in strijd met de autoriteiten de vergunning voor z’n bedrijf Fake Cultural Development verliest? Eerder namen ze papieren in beslag die konden bewijzen dat-ie een bedrijf heeft. Dit tekent het absurdisme van de politiestaat. Hij wordt valselijk beschuldigd van belastingontduiking omdat-ie niet zwijgt. Hoewel Ai Weiwei ook stemvast de ‘Bo Xilai Song‘ meezingt. Over de intussen van zijn voetstuk gestoten en uit de partij gezette Bo Xilai die overal van beschuldigd wordt: versieren van vrouwelijke televisiesterren, orgaanhandel op levenden, een staatsgreep, fraude en corruptie, en de gewone criminele activiteiten als moord. En het populariseren van de rode liederen van de Culturele Revolutie. Dan oogt Mao Xinyu completer. Een ongewilde humorist in een meedogenloos regime. Die slim eieren voor zijn geld kiest.

Foto: FAKE Studio van Ai Weiwei zingt de ‘Bo Xilai Song’ (rechtsachter Ai Weiwei).