Petitie: Send Snowden Home. Brazilië en Duitsland zetten druk

Deze petitie roept de Braziliaanse president Dilma Roussef op om Edward Snowden asiel te verlenen. Door toedoen van de Amerikaanse regering is Snowden gestrand in Moskou waar hem tijdelijk asiel van een jaar is verleend. In september 2013 zegde de Braziliaanse president een staatsbezoek aan de VS af omdat president Obama aan Rousseff geen bevredigende uitleg kon geven voor de spionage door de VS van de Mexicaanse en Braziliaanse president. En over de economische spionage van het Braziliaanse energiebedrijf Petrobras. 

Sinds de publicaties door journalisten die zich baseren op de NSA-documenten van Snowden is president Obama in het defensief gedrongen. Brazilië en Duitsland nemen het voortouw in de kritiek. Deze landen werken aan een uitweg om onder de Amerikaanse controle van het internet en communicatie-infrastructuur uit te komen. Ook uit eigen economisch belang. President Roussef zette in een toespraak voor de Algemene Vergadering van de VN in september 2013 de frontale aanval in op de mensenrechten in de VS. Waar tot die tijd de VS anderen op dit onderwerp de les meende te kunnen lezen. Zoals in september 2012 voor de VN.

De scherpslijpers in de Amerikaanse politiek willen Snowden het liefst zonder eerlijk proces om zeep helpen. Opvallend is dat de steun voor Snowden van links en rechts komt. Niet uit de kern van de gevestigde partijen, hoewel de kritiek in de Republikeinse partij naar het midden opschuift. In de kritiek op de controlestaat vinden ongebonden progressieven, libertariërs en gematigde Republikeinen en Democraten elkaar. Maar ze hebben elk hun eigen agenda met de kritiek op de massale spionage door de Amerikaanse overheid.

Een tegenargument om Snowden asiel te geven of te ontslaan van rechtsvervolging is dat Snowden een ‘eed tot geheimhouding’ gebroken zou hebben. Maar da’s onjuist zoals Daniel Ellsberg aanvoerde. Snowden heeft nooit zo’n eed ondertekend, maar wel het standaardformulier 312 als voorwaarde voor indiensttreding. Hij ‘zweerde’ of ‘bevestigde’ ‘to support and defend the Constitution of the U.S., against all enemies, foreign and domestic.’ Dus geen eed tot geheimhouding, maar feitelijk de ruimte om te komen tot het tegenovergestelde. Namelijk het verdedigen van de grondwet tegen binnen- en buitenlandse vijanden. In zijn optiek de NSA.

Vanavond zendt het Duitse ARD om 23.05 uur een interview van NDR-journalist Hubert Seipel met Edward Snowden uit. Het eerste na het geruchtmakende interview in juni 2013 van Laura Poitras en Glenn Greenwald in Hong Kong. Eruit blijkt dat de NSA in Duitsland doet aan economische spionage en Siemens op de korrel neemt zonder dat dit iets te maken heeft met nationale veiligheid of bestrijding van terrorisme: ‘Wenn es etwa bei Siemens Informationen gibt, die dem nationalen Interesse der Vereinigten Staaten nutzen – aber nichts mit der nationalen Sicherheit zu tun haben – dann nehmen sie sich diese Informationen trotzdem‘.

Foto: Schermafbeelding van petitie op Avaaz.org ‘Send Snowden home‘, 26 januari 2014. Ondertekenen van de petitie kan hier.

Wilders zet Louis Bontes uit PVV-fractie. Het maakt niets uit

Geert Wilders heeft vandaag Louis Bontes wegens ‘een vertrouwensbreuk’ uit de PVV-fractie gezet. Bontes gaat verder als eenmansfractie. Hij was penningmeester van de Stichting ondersteuning Tweede Kamerfractie PVV en campagneleider en belangrijk binnen de partij. Mede door de onduidelijke geldstromen wilde hij als penningmeester niet meer verantwoordelijk gehouden worden voor het financieel beleid. Louis Bontes vreesde zijn royement, maar hoopte op een omslag die de democratisering van de partij mogelijk zou maken. Z’n kritiek is dat de PVV te afhankelijk is van Wilders en de opbouw van de partijorganisatie wordt verwaarloosd.

Dit incident past in een patroon. In juli 2012 stapten Wim Kortenoeven en Marcial Hernandez uit de fractie omdat ze de koers te links vonden en te weinig tijd kregen om te reageren op het verkiezingsprogramma. Fractieleden als Richard de Mos werden niet meer geselecteerd. Hero Brinkman stapte in maart 2012 uit de fractie en zat nog een half jaar als eenmansfractie in de kamer. Vanwege het gesloten karakter en de strikte partijdiscipline vergeleek hij de PVV met de Stasi. Een systeem waarin Wilders alle touwtjes in handen heeft noemde hij ‘pervers’. Net als Brinkman hoopte ook Bontes op een constructieve manier binnen de partij te kunnen blijven. Maar dat staat Wilders niet toe. Brinkmaniaan Jacky Stevens uit haar leedvermaak op Twitter:

De oogst van het gerommel binnen de PVV is dat het niks uitmaakt voor de koers. In de peilingen krabbelt de PVV ook na gedoe weer op. De hysterie over Bontes, Brinkman, Kortenoeven, Hernandez, De Mos of Wilders gaat over personen, maar niet over politiek. Kortom, het gaat over bijzaken. De politieke marketing met personen als zetstukken roept de schijn op van een debat binnen een partij dat per definitie niet bestaat.

Foto 1: Louis Bontes (links) en Geert Wilders. Credits: ANP

Foto 2: Tweet Jacky Stevens, 29 oktober 2013.

Erger dan Nixon? Journalisten waarschuwen tegen optreden Obama

Dat president Obama de weg kwijt is merken velen op. Niet over de hele linie stelt-ie teleur. Homorechten, het ontvangen van Malala, daar valt de president zich geen buil aan. Maar zijn heksenjacht op klokkenluiders en journalisten is ongekend. De retorische vraag of het nu slechter is dan onder de presidenten Nixon of Bush zegt genoeg. Afgelopen week verscheen het door Leonard Downie geschreven rapport van the Committee to Protect Journalists. De door Obama beloofde transparante overheid is veranderd in een schrikbewind van een regering die alles en iedereen wil controleren. Uncle Sam goes nuts. Binnen en buiten de overheid. Downie praat met Amy Goodman voor Democracy Now! Raadselachtig hoe Obama zo afwijkt van z’n beloften. Hij kan de ethische normen niet handhaven die hem als het ware opgelegd werden toen-ie in 2009 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Deze man praat verder in Washington waar het op 12 oktober nog 12 juli is. Vervreemdend.

Wyden en Udall komen met wetgeving om spionage in te perken

Een oud grapje is dat een Amerikaanse toerist die in Europa rondgeleid wordt bij alle monumenten antwoordt ‘oh, bij ons is dat groter‘. Dat irriteert de rondleider zo dat-ie richting gevangenis en krankzinnigengesticht gaat. Waarop de Amerikaan weer z’n standaardantwoord geeft. En een instemmende knik van de rondleider ontvangt. In de VS is alles groter. De rijkdom en de armoede. De religieuze verdwazing en het vrijdenken. De conservatieven  en de progressieven. De heksenjacht op klokkenluiders door de overheid en de vrijheidsdrang van boeren, burgers en buitenlui. De gelijkgeschakelde mainstream media en de kwaliteitsblogs op internet.

Interessant aan de VS is dat de grap klopt. Alles is er groter. Zowel alles dat verkeerd als alles dat goed is. Er is de staatsveiligheidsdienst NSA die de hele wereld bespioneert zonder daartoe toestemming te hebben. Er zijn de chefs van NSA en DNI, Keith Alexander en James Clapper die liegen tegen het parlement, dat achteraf toegeven maar door president Obama niet berispt, laat staan ontslagen worden. Er is Obama die begon met een Nobelprijs voor de Vrede maar nu op grote schaal de burgerrechten schendt en de controle op z’n eigen macht omzeilt. Zo bezien zijn de VS een machtswellustig, arrogant land waar macht en welvaart steeds ongelijker verdeeld worden. Een natie die vanuit een bijna religieuze vervoering anderen de maat neemt en zich daarin ‘exceptional‘ vindt, maar steigert uit onbegrip als andere landen hetzelfde met de VS doen.

In de klassieke dramaturgie van Aristoteles is een held niet goed en niet slecht. Die balans geeft spanning en diepte van karakter. Zo is het ook met landen. Die zijn voorspelbaar en zelfs ongenietbaar als ze te goed of te slecht zijn. De ‘goede’ kant van de VS is in het machtspel bij lange na niet opgewassen tegen het militair-industrieel complex van gevestigde partijpolitiek, gevestigde media, de klassieke krijgsmachtsonderdelen en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, maar geeft wel zicht en hoop op een omslag, de peripiteia.

De Democratische senator Ron Wyden is zo’n tegenkracht die hoop geeft. Z’n oud-assistente Jennifer Hoelzer bekritiseert president Obama fel. Wyden en senator Mark Udall worden vaak in een adem genoemd. Ze gaan voor constitutionele zuiverheid en hebben opeenvolgende regeringen kritisch gevolgd. Senator Richard Blumenthal en de libertarische Republikeinse senator Rand Paul voeden die vrijheidsdrang vanuit juridische of politiek-filosofische betrokkenheid. Deze vier senatoren dienden gisteren wetgeving in die probeert om te komen tot een fundamentele hervorming van de surveillance programma’s. Techdirt zet hun plannen op een rijtje en beschrijft de onderdelen. Deze nieuwe coalitie vanaf de flanken bevestigt de tendens dat linkse en rechtse, ofwel progressieve, traditioneel-gematigde en libertarische politici elkaar vinden om de staatsmacht terug te dringen omwille van burger en grondwet. De rebellen trotseren het establishment. Da’s groots.

Foto: State Lunatic Asylum, Buffalo, Erie County, NY. Niet gedateerd.

Brazilië valt VS frontaal aan over NSA-spionage

Precies een jaar geleden hield president Obama een toespraak tot de Algemene Vergadering van de VN. Hij nam de houding aan van de bevoogdende wereldleider die het beste met anderen voorheeft, als geen ander weet wat mensenrechten zijn en wat rechtvaardigheid is en dat vanuit z’n autoriteit kan zeggen. Kortom, Obama bewandelde in 2012 de ‘moral high road’. Hij meende anderen een voorbeeld te kunnen stellen.

Toen al vond ik de president uitblinken in dubbele waarden. Heeft iemand die spreekt over rechten van dissidenten maar in eigen land een heksenjacht op klokkenluiders leidt recht van spreken? NRC volgde de moralistische toespraak van Obama kritiekloos. Over zoveel volgzaamheid, eenzijdigheid en naïviteit verbaasde ik me. Onder het mom van berichtgeving gaf de kritiekloze houding van de NRC aan hoe bij de gevestigde media Obama’s image groter was dan zijn daden rechtvaardigden. Het publiek kreeg het niet mee.

Het slechtste moest nog komen: het NSA-schandaal. In september 2012 waren de onthullingen van Edward Snowden nog 9 maanden ver weg. Sinds juni 2013 is president Obama in het defensief gedrongen. Hij is bij velen in binnen- en buitenland zijn geloofwaardigheid kwijt. Vooral omdat-ie verklaringen doet die telkens weer onjuist blijken. Hoe goed ligt het in de internationale gemeenschap als-ie steeds maar herhaalt voor de rechten van Amerikanen op te komen, maar buitenlanders die rechten niet gunt? Dat maakt geen goede indruk. Moeilijk voorstelbaar is dat Obama zich nog met geloofwaardigheid op kan stellen als hoeder van de vrije wereld die opkomt voor universele waarden. Het verschil tussen schijn en wezen is te groot geworden.

Het best blijkt die omslag uit de toespraak tot dezelfde Algemene Vergadering van de VN door de Braziliaanse president Dilma Rousseff. Ging president Obama een jaar geleden over mensenrechten in de aanval tegen anderen, nu gaat Brazilië op dezelfde manier in de aanval tegen de VS. Deze opstelling en confrontatie tekent de zelfverzekerdheid van Latijns-Amerika. Vorige week zegde president Rouseff vanwege de spionage door de Amerikanen een staatsbezoek aan de VS af. Met haar toespraak zet Rousseff de puntjes op de i en schetst ze een uitweg om onder de Amerikaanse controle van het internet en communicatie-infrastructuur uit te komen:

I would like to bring to the consideration of delegations a matter of great importance and gravity.

Recent revelations concerning the activities of a global network of electronic espionage have caused indignation and repudiation in public opinion around the world.

In Brazil, the situation was even more serious, as it emerged that we were targeted by this intrusion. Personal data of citizens was intercepted indiscriminately. Corporate information – often of high economic and even strategic value – was at the center of espionage activity. Also, Brazilian diplomatic missions, among them the Permanent Mission to the United Nations and the Office of the President of the Republic itself, had their communications intercepted.

Tampering in such a manner in the affairs of other countries is a breach of International Law and is an affront to the principles that must guide the relations among them, especially among friendly nations. A sovereign nation can never establish itself to the detriment of another sovereign nation. The right to safety of citizens of one country can never be guaranteed by violating fundamental human rights of citizens of another country.

The arguments that the illegal interception of information and data aims at protecting nations against terrorism cannot be sustained.

Brazil, Mr. President, knows how to protect itself. We reject, fight and do not harbor terrorist groups.

We are a democratic country surrounded by nations that are democratic, pacific and respectful of International Law. We have lived in peace with our neighbors for more than 140 years.

As many other Latin Americans, I fought against authoritarianism and censorship, and I cannot but defend, in an uncompromising fashion, the right to privacy of individuals and the sovereignty of my country. In the absence of the right to privacy, there can be no true freedom of expression and opinion, and therefore no effective ÿdemocracy. In the absence of the respect for sovereignty, there is no basis for the relationship among Nations.

We face, Mr. President, a situation of grave violation of human rights and of civil liberties; of invasion and capture of confidential information concerning corporate activities, and especially of disrespect to national sovereignty.

We expressed to the Government of the United States our disapproval, and demanded explanations, apologies and guarantees that such procedures will never be repeated. [vet: GK]

Friendly governments and societies that seek to build a true strategic partnership, as in our case, cannot allow recurring illegal actions to take place as if they were normal. They are unacceptable.

Brazil, Mr. President, will redouble its efforts to adopt legislation, technologies and mechanisms to protect us from the illegal interception of communications and data.

My Government will do everything within its reach to defend the human rights of all Brazilians and to protect the fruits borne from the ingenuity of our workers and our companies.

The problem, however, goes beyond a bilateral relationship. It affects the international community itself and demands a response from it. Information and telecommunication technologies cannot be the new battlefield between States. Time is ripe to create the conditions to prevent cyberspace from being used as a weapon of war, through espionage, sabotage, and attacks against systems and infrastructure of other countries.

The United Nations must play a leading role in the effort to regulate the conduct of States with regard to these technologies.

For this reason, Brazil will present proposals for the establishment of a civilian multilateral framework for the governance and use of the Internet and to ensure the effective protection of data that travels through the web.

We need to create multilateral mechanisms for the worldwide network that are capable of ensuring principles such as:

1 – Freedom of expression, privacy of the individual and respect for human rights.

2 – Open, multilateral and democratic governance, carried out with transparency by stimulating collective creativity and the participation of society, Governments and the private sector.

3 – Universality that ensures the social and human development and the construction of inclusive and non-discriminatory societies.

4 – Cultural diversity, without the imposition of beliefs, customs and values.

5 – Neutrality of the network, guided only by technical and ethical criteria, rendering it inadmissible to restrict it for political, commercial, religious or any other purposes.

Harnessing the full potential of the Internet requires, therefore, responsible regulation, which ensures at the same time freedom of expression, security and respect for human rights. 

Foto: Affonso Eduardo Reidy, Museum of Modern Art in Rio De Janeiro. 1953. Braziliaanse modernistische architectuur.

Hoe kan Nederland helpen de VS op het rechte pad te brengen?

Moet Nederland relaties onderhouden met landen die eigen oorlogsmisdadigers bewust buiten schot laten en klokkenluiders die oorlogsmisdaden in de publiciteit brengen hardhandig aanpakken? Had Nederland bondgenootschappelijke relaties kunnen onderhouden met Hitler-Duitsland, Stalin-Rusland, China van de Culturele Revolutie, Cambodja van de Rode Khmer, Bosnië van Karadzic of Rwanda van de genocide op de Tutsi’s? Moet Nederland relaties willen onderhouden met het VS van Barack Obama waar de schuldigen niet voor het gerecht worden gebracht, maar de onschuldigen die de regering in verlegenheid brengen wel?

Door de economische, militaire en politieke verwevenheid tussen Nederland en de VS valt niet in te zien wat de ruimte voor Nederland is om met kritiek te komen. Het verbreken van de banden is een brug te ver omdat het Nederland isoleert. Het zou economische zelfmoord betekenen. Daarbij komt dat het de politieke leiders van Nederland ontbreekt aan ethisch besef. Ze politiseren de economie en economiseren de politiek. In die pragmatiek stopt hun denken. Overwegingen over mensenrechten schuiven ze naar de achtergrond. Ons land kent geen grondwettelijke toetsing die de politiek met de neus op de universele waarden van de wet drukt.

Welk gebaar kan de Nederlandse regering maken om zich afkeurend uit te spreken over de verkeerde afslag die president Obama heeft genomen? Met zijn beleid over de mensenrechten, de nationale veiligheid en de massale spionage van alle wereldburgers? Want vrienden die als het erop aankomt elkaar de waarheid niet durven zeggen zijn geen echte vrienden. Juist het Atlantische Nederland dat zich altijd zo verbonden heeft gevoeld met de VS en dat historisch ook daadwerkelijk is kan als oude vriend de VS de waarheid zeggen.

Nederland heeft een publiek debat nodig dat twee aspecten benadrukt. Als opdracht aan de regering-Rutte. Met als uitgangspunten dat Nederland zich gebonden voelt aan de VS en zich zorgen maakt over de recente ontwikkelingen richting politiestaat die gedragen worden door het Amerikaanse establishment en de regering-Obama. En dat Nederland zich kritisch, maar vanuit de vriendschappelijke, oude relatie uitspreekt tegen deze ontwikkelingen. Nederland kan de Amerikaanse burgers en burgerrechtenactivisten die deze kritiek delen een steuntje in de rug geven en de VS vanaf afstand weer op het goede pad proberen te brengen.

Foto: De streken van Reintje van der Schalk, Markies van Eijerstruiven, circa 1840, Facsimile. Uitgeverij: NBLC, 1985

Wilkerson over Snowden, politiestaat en eeuwigdurende oorlog

Update: Opvallende overeenkomst met Wilkerson is de steunbetuiging van een andere gematigde Republikein, oud-Senator Gordon Humphrey van New Hampshire.  Hij correspondeert met Edward Snowden en Glenn Greenwald. En zegt tegen Snowden: ‘I believe you have done the right thing in exposing what I regard as massive violation of the United States Constitution.’

Lawrence Wilkerson is ex-kolonel, gematigd Republikein en voormalig stafchef van minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell. Hij geeft in zijn slaapkamer z’n analyse van de eeuwigdurende oorlog, the perpetual war. Juist omdat deze oorlog geen omlijnd einddoel heeft en daarom eindeloos kan voortduren roept zo’n oorlog de vraag op wat het eigenlijke doel ervan is. Gaat het om het verslaan van een buitenlandse vijand, of om het onder de duim houden van het binnenland en het doorsluizen van overheidsgeld? Zodat deze oorlog eigenlijk tegen de eigen bevolking gericht is. De recente onthullingen van Edward Snowden over de massale spionage geven voedsel aan de laatste optie. De eeuwigdurende oorlog is een voorwendsel om beslag te leggen op de uitvoerende macht en overheidsgeld. En bedenk: de miljarden dollars die aan oorlog en veiligheid worden uitgegeven kunnen niet besteed worden aan zorg, onderwijs, infrastructuur en sociale programma’s.

Hoe grijpt het samen? The Perpetual War bestaat uit de hechte vermenging van overheid en bedrijfsleven. Inclusief nieuwsorganisaties en adviesbureaus die als een WC-Eend met een zogenaamd objectieve blik het eigen bedrijfsbelang veiligstellen. Via een voortdurend draaiende deur schuift geld van de overheid naar het bedrijfsleven. Edward Snowden was niet in overheidsdienst en had in dienst bij Booz Allen toegang tot topgeheime documenten. Maar niemand controleerde de medewerker van dit bedrijf. Zo zijn er miljoenen medewerkers bij bedrijven die miljarden dollars overheidsgeld voor hun rekening nemen. Voor welk doel?

President Obama praat telkens geruststellend over mensenrechten, sluiting van Guantanamo Bay en een einde aan de overzeese oorlogen, maar voegt op geen enkel moment de daad bij het woord. Obama blinkt uit in het tentoonspreiden van goede bedoelingen en zorgt voor het ‘goede’ gezicht van de Amerikaanse politiestaat in wording. Voor wie het nog wil geloven. Barack Obama als pseudo-winnaar van de Nobel Prijs voor de Vrede.

Zo is in de VS een systeem opgebouwd waarin de twee gevestigde politieke partijen, overheid, bedrijfsleven, het militair-industrieel complex waarover Wilkerson praat met verwijzing naar president Eisenhower die er in 1961 al voor waarschuwde en de gevestigde media zonder risico’s alle macht naar zich toe hebben getrokken. Dit drukt ook een stempel op Nederland. Hoewel, er zijn godzijdank nog enkele risico’s: klokkenluiders en kritische journalisten. Reden dat president Obama deze groepen harder aanpakt dan welke andere president ooit deed. Inclusief de liegende ‘Tricy Dick‘ Nixon en de zogenaamde Texas Ranger George ‘W’ Bush.

Foto: Tweet Wikileaks, 15 juli 2013: De VS onder Obama veranderen in een politiestaat waar ongestraft bespioneerd en gedood wordt.

Nederland zwijgt over onthullingen Snowden. Waarom?

Duitse oppositiepartijen en digitale burgerrechtenactivisten hebben kritiek op minister van Binnenlandse Zaken Hans-Peter Friedrich. Deze is naar hun idee met lege handen teruggekomen van een bezoek aan de VS naar aanleiding van de onthullingen dat de Amerikanen met hun grootschalige op Duitsland gerichte spionage dit land feitelijk als vijand beschouwen. Ze noemen z’n bezoek een ‘complete mislukking’, ‘een flop’, ‘een ramp’. Critici zien het als een bezoek dat nooit bedoeld was om werkelijk de confrontatie met de Amerikaanse regering te zoeken. Maar om als afleiding voor de bühne te suggereren dat de Duitse regering ongerust is.

Constanze Kurz van de Chaos Computer Club zegt dat het probleem is dat Duitsland zich in slaap laat wiegen door de ‘security onzin’, ‘een verwijzing naar beweringen dat bewakingsactiviteiten de NSA in hebben gesteld om terroristische aanslagen te voorkomen. Maar de IT-expert beargumenteert dat er niet voldoende bewijs voor deze claims is.’ En zegt ze ‘Minister van Binnenlandse Zaken Friedrich is niet van plan om iets te doen.’ Der Spiegel is een van de beeldbepalende media die de onthullingen van Snowden publiceren. Zodat vanuit de Duitse media het publieke debat aangezwengeld wordt. Deutsche Welle constateert echter dat dit in Duitsland weliswaar tot veel debat heeft geleid, maar nog niet tot massademonstraties over de Amerikaanse spionage.

In Nederland  volgen de media de onthullingen op afstand en proberen ze deze te duiden. Oppositiepartijen en digitale burgerrechtenbewegingen hebben zich de afgelopen maand nauwelijks geuit in het openbaar. Europarlementariër Sophie in ’t Veld sprak voor D66 op 7 juni en 3 juli . Europarlementariër Judith Sargentini sprak voor GroenLinks over digitale vrijheid. In Den Haag bleef het echter relatief stil. Het blijft bij een verzoek aan minister Plasterk om de rol van de AIVD en de MIVD te onderzoeken. GroenLinks, D66 en SP zoeken elkaar niet op om frontaal de ministers Plasterk of Opstelten aan te vallen. Zoals in Duitsland gebeurt. Ook de activisten van Bits of Freedom klimmen niet op de barricades. Zelfs de Piratenpartij volstaat met het uitspreken van haar afschuw over de grootschalige spionage en laat het bij het ondertekenen van een petitie.

In Nederland is de oppositie van politiek en maatschappelijke groeperingen tegen de massale spionage door de VS en de medewerking van de bondgenoten opvallend mat en ongeïnspireerd. Hoe komt dat? Op internet zijn de onthullingen van Glenn Greenwald in The Guardian goed te volgen. Ze laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Nederland is gevangen in een Amerikaans web van medewerking, afhankelijkheid, politieke druk en economische chantage. De oppositie kan proberen daarover de bewustwording bij het publiek te vergroten. Door te schoppen, te vechten, te krabben en te schreeuwen. Maar dat gebeurt niet in Nederland. In Duitsland ontmoet minister Hans-Peter Friedrich felle oppositie. Nederland zwijgt beleefd en collectief. Raadselachtig. 

Foto: Geschiedenis van de spiegel.

Verloren liefde. VS neemt een loopje met de eigen waarden

Ooit was ik een fan van kandidaat-president Barack Obama. En de VS. Ik had het idee dat het land veerkracht genoeg had om de periode Bush en de oorlogen in het Midden-Oosten te overwinnen. Dat de periode 2001-2009 een akelige afwijking was. Maar nu twijfel ik. Ik kan de retoriek en de dwingelandij van de regering-Obama niet meer aanzien. Mijn liefde is over. De heksenjacht op klokkenluiders door Obama is ongekend. Waar is zijn ruimdenkendheid en grootheid om met afwijkende meningen om te gaan? Dat lijkt verdwenen, terwijl dat de vrijheden waren die de VS groot hebben gemaakt. ook door het beste van overal op te nemen.

Maakt Obama de VS kapot? Het lijkt er sterk op dat-ie geen greep heeft op het militair-industrieel complex waarvan president Eisenhower in 1961 al repte. Nu in de vorm van inlichtingen- en veiligheidsdiensten die hun eigen gang gaan en miljarden dollars doorsluizen naar particuliere bedrijven. Buiten elke democratische controle om. Wie dat opmerkt wordt hard aangepakt, maar wie liegt tegen het congres mag blijven zitten. Kafka in Amerika. Terwijl de staatsschuld toeneemt, er geen geld is voor onderhoud van bruggen en wegen, en de kloof tussen arm en rijk toeneemt. De VS zijn toe aan een reshuffle. Vanaf scratch. Het best zou Obama het veld ruimen. Hij heeft aangetoond het niet te kunnen en zijn land niet in de hand te hebben.

Hoe Obama nog verschrikkelijker is dan Nixon en Bush

Nog in september 2012 kopte Trouw ‘Vurig pleidooi Obama voor vrijheid van meningsuiting‘ na diens toespraak tot de VN. Ook de NRC  plaatste geen enkele kanttekening bij de claim van president Obama dat-ie opkomt voor de mensenrechten. Ik was toen verbijsterd over de wereldvreemdheid van de buitenlandredactie en schreef de NRC-Ombudsman een e-mail. Ik weet niet of het geholpen heeft, maar de NRC is nu een stuk kritischer over president Obama. ‘Machthebbers moeten de verleiding weerstaan om hardhandig op te treden tegen dissidenten’ zei Obama tot de VN. Tja, dat zeggen leiders van politiestaten altijd over de dissidenten bij de buren. In Nederland begint het publiek nu te begrijpen dat de regering-Obama geen uitzondering vormt.

Het debat dat Edward Snowden met zijn onthullingen aangezwengeld heeft lijkt succes te hebben. Trouwens nog het minst in de VS waar de media op de hand van de overheid zijn. Elementen van de controlestaat waren al jaren bekend, onder andere door onthullingen van klokkenluiders als William Binney, Thomas Drake, John Kiriakou of Bradley Manning, maar het werd uit de Amerikaanse gevestigde media geweerd zodat het publiek onwetend bleef en een maatschappelijk debat uitbleef. Edward Snowden heeft het in samenwerking met journalisten zo aangepakt dat de regering-Obama het deze keer niet meer kon afdoen als spookverhalen.

Amerikaanse presidenten werken aan hun plaats in de geschiedenis. Voorgangers hebben ze als concurrenten. Deze proberen ze te overtreffen in populariteit, wetgeving en zoete herinneringen. De presidenten Franklin Roosevelt en John F. Kennedy spreken nog steeds het meest tot de verbeelding en voeren voor de 20ste eeuw deze virtuele lijst aan. Aan de negatieve kant zijn het Richard Nixon en George ‘W’ Bush die als voorbeeld worden genoemd van presidenten met een slechte status. Waar eindigt Barack Obama? Cenk Uygur van The Young Turks schat ‘m als restrictiever en minder tolerant in dan Nixon en Thomas Drake vindt Bush vergeleken bij Obama mild. Ze hebben steekhoudende argumenten. Het kan verkeren. Sinds september 2012 is er in elk geval veel veranderd in de opstelling van de Nederlandse media. Nu de rest van de wereld nog.

Foto: Obama, Yes We Scan.