Nog in september 2012 kopte Trouw ‘Vurig pleidooi Obama voor vrijheid van meningsuiting‘ na diens toespraak tot de VN. Ook de NRC plaatste geen enkele kanttekening bij de claim van president Obama dat-ie opkomt voor de mensenrechten. Ik was toen verbijsterd over de wereldvreemdheid van de buitenlandredactie en schreef de NRC-Ombudsman een e-mail. Ik weet niet of het geholpen heeft, maar de NRC is nu een stuk kritischer over president Obama. ‘Machthebbers moeten de verleiding weerstaan om hardhandig op te treden tegen dissidenten’ zei Obama tot de VN. Tja, dat zeggen leiders van politiestaten altijd over de dissidenten bij de buren. In Nederland begint het publiek nu te begrijpen dat de regering-Obama geen uitzondering vormt.
Het debat dat Edward Snowden met zijn onthullingen aangezwengeld heeft lijkt succes te hebben. Trouwens nog het minst in de VS waar de media op de hand van de overheid zijn. Elementen van de controlestaat waren al jaren bekend, onder andere door onthullingen van klokkenluiders als William Binney, Thomas Drake, John Kiriakou of Bradley Manning, maar het werd uit de Amerikaanse gevestigde media geweerd zodat het publiek onwetend bleef en een maatschappelijk debat uitbleef. Edward Snowden heeft het in samenwerking met journalisten zo aangepakt dat de regering-Obama het deze keer niet meer kon afdoen als spookverhalen.
Amerikaanse presidenten werken aan hun plaats in de geschiedenis. Voorgangers hebben ze als concurrenten. Deze proberen ze te overtreffen in populariteit, wetgeving en zoete herinneringen. De presidenten Franklin Roosevelt en John F. Kennedy spreken nog steeds het meest tot de verbeelding en voeren voor de 20ste eeuw deze virtuele lijst aan. Aan de negatieve kant zijn het Richard Nixon en George ‘W’ Bush die als voorbeeld worden genoemd van presidenten met een slechte status. Waar eindigt Barack Obama? Cenk Uygur van The Young Turks schat ‘m als restrictiever en minder tolerant in dan Nixon en Thomas Drake vindt Bush vergeleken bij Obama mild. Ze hebben steekhoudende argumenten. Het kan verkeren. Sinds september 2012 is er in elk geval veel veranderd in de opstelling van de Nederlandse media. Nu de rest van de wereld nog.
Foto: Obama, Yes We Scan.