Is Trump ontmaskerd als landverrader die tegen het belang van de VS heeft gehandeld?

De VS gaan door een moeilijke tijd. Er is politieke verdeeldheid tussen de twee grootste partijen. Ofschoon een gunstige ontwikkeling is dat sommige Republikeinen in het congres de door president Biden ingediende wetsvoorstellen hebben gesteund.

Maar de sfeer in politiek en land blijft giftig en gevaarlijk. Een minderheid Trump-aanhangers lijkt tot het uiterste te willen gaan. Inclusief het gebruik van wapens tegen politie en politieke tegenstanders. Een minderheid van Republikeinse wetgevers was betrokken bij machinaties om de overwinning van president Biden in de verkiezingen van november 2020 te verwerpen door illegale acties die in strijd waren met de grondwet. Ze zijn in staat om dat in de toekomst te herhalen. Hoe ziek is de politiek van een land waar dit kan gebeuren?

Nu lijkt het onvermijdelijk dat oud-president Trump aangeklaagd en vervolgd gaat worden door het ministerie van Justitie vanwege het bezit van documenten die hij onrechtmatig in bezit hield. Het is nog steeds onduidelijk of de FBI alle documenten die Trump onrechtmatig in bezit hield al in beslag heeft genomen.

De vraag wat Trump met de geheime informatie uit de documenten heeft gedaan is eveneens nog onbeantwoord. Was het een appeltje voor de dorst of heeft hij buitenlandse agenten (uit China en de Russische Federatie) voor geld informatie verkocht? In dat geval is Trump een landverrader, een spion die een lange gevangenisstraf wacht.

Zoals historicus Michael Beschloss in het fragment opmerkt heeft de VS nog nooit zoiets meegemaakt als wat Trump heeft gedaan. Het is ondenkbaar dat eerdere presidenten als Roosevelt of Truman, of toenmalig opperbevelhebber en latere president Eisenhower zouden hebben gedaan waar Trump nu van verdacht wordt.

Wat is de schade? Welke informatie heeft Trump aan buitenlandse agenten gegeven en hoe heeft dat de nationale veiligheid van de VS beschadigd? In elk geval lijkt de publicitaire schade voor de Amerikaanse politiek groot. Het heeft zich onder Trump laten kennen als onvolwassenen, onbetrouwbaar en onverantwoordelijk.

Een lichtpuntje is dat hoe duidelijker wordt wat Trump heeft uitgevreten, hoe meer Republikeinen afstand tot hem nemen. Trump heeft klaarblijkelijk een grens overschreden. Een landverrader valt niet te verdedigen. Uit de verklaring, de gisteren vrijgegeven ‘affidavit’ blijkt dat meerdere mensen met kennis van de situatie in Trumps buitenverblijf in Mar-a-Lago hebben meegewerkt aan het onderzoek en de huiszoeking van de FBI.

Zoals Beschloss opmerkt zwijgen Republikeinse politici nadat de ‘affidavit’ werd gepubliceerd. Hun gebruikelijke ketelmuziek van verontwaardiging en afleiding blijft achterwege. Er lopen nog meer rechtszaken tegen Trump in onder meer Georgia en New York die hem juridische en financieel in het nauw brengen. Het net sluit zich ten langen leste rond deze oud-president die als hij geen oud-president was geweest al lang in de gevangenis had gezeten. Het heeft lang geduurd, maar Trump wordt afgerekend voor zijn euvele daden. Eindelijk gerechtigheid.

Glenn Greenwald toont aan dat beschuldigingen tegen Snowden bedrog zijn. Maar hiermee is de kwestie nog niet afdoend beslist

De vraag of Edward Snowden een Russische spion is valt vooralsnog niet te beantwoorden. Op 25 januari 2017 stelde ik dat in een commentaar aan de orde aan de hand van een boekbespreking door Charlie Savage van‘How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ van Jay Epstein. Mijn conclusie: ‘Het blijft vooral speculatie of Edward Snowden een Russische spion is. Harde bewijzen ontbreken, maar ook ondersteunend bewijs. Van de andere kant valt evenmin te bewijzen dat Snowden geen Russische spion is. Maar zolang er geen harde bewijzen zijn is het onterecht om Snowden een Russische spion te noemen.’

Ik vervolgde: ‘Tekenend voor de makkelijke manier van argumenteren van de Snowden-bashers is de gezaghebbende informatie-analist John Schindler die op z’n site ‘The XX Committee’ de erkenning door de hoge spion Franz Klintsevich als bewijs geeft.

Schindler verwijst ook steeds naar het hoofd van de Duitse BND Gerhard Schindler als bewijs dat Snowden een spion is die gerund zou worden door het Kremlin. Maar Gerhard Schindler komt helemaal niet met hard bewijs. Hij noemt Snowden een verrader. Dat is een mening of observatie, geen bewijsvoering.’

Glenn Greenwald die in 2013 samen met Laura Poitras de onthullingen van Edward Snowden de wereld in bracht komt nu met aanvullend ontlastend bewijs in een artikel voor The Intercept. Theorieën die de schuld van Snowden zouden moeten aantonen beweerden dat hij eind mei 2013 11 dagen niet traceerbaar zou zijn geweest en in die tijd geheime informatie aan de Chinese of Russische inlichtingendiensten zou hebben gegeven. Die theorie werd gretig in de pers gedeeld. Greenwald toont aan de hand van notarieel vastgestelde documenten aan dat Snowden niet onvindbaar was, maar gewoon zijn intrek had genomen in het Mira Hotel in Hong Kong waar Greeenwald, Poitras en Guardian-journalist Ewen MacAskill dagenlang met hem spraken.

Snowden is een middel geworden. Snowden is een lakmoesproef voor politieke correctheid. Snowden is een richtpunt voor kritiek op het autoritaire bewind van Putin en ondersteuning voor bestedingen van de Amerikaanse veiligheidsindustrie. Of juist het tegenovergesteld om het Amerikaanse neoconservatisme in de beklaagdenbank te zetten. Zo wordt ‘Snowden’ een valkuil van politieke meningen die nog weinig met het handelen van de historische persoon Edward Snowden te maken hebben. In Nederland is journalist Hans de Vreij iemand die de theorie van Schindler volgt en zo zijdelings de Amerikaanse veiligheidsindustrie steunt.

In een update bij genoemd Intercept-artikel zegt Greenwald dat Schindler hem op Twitter heeft geblokkeerd : ‘former NSA employee Schindler, who responded by blocking me on Twitter and then suggesting that both myself and the Intercept are controlled by Putin’. De beschuldigingen over en weer vliegen in het rond zonder te landen. Ik ben het eens met Greenwald dat er geen bewijs is dat aantoont dat Snowden een Russische spion is, maar ik acht het mogelijk dat dat bewijst nog ooit aan de oppervlakte komt. Alleen aan de hand van de openbare bronnen is dat naar mijn idee op dit moment niet vast te stellen. Op de achtergrond speelt ook het probleem dat gespecialiseerde, geprofileerde journalisten als Schindler of Greenwald in hun eigen bubbel zitten en vanuit hun invalshoek gelijk hebben, maar toch het overkoepelende beeld niet goed weergeven.

Mijn reactie bij het artikel van Greenwald: ‘You are right about John Schindler who is spreading allegations without proof about Snowden who should be in the pocket of the Kremlin. The only references he gives are 1) Franz Klintsevitch, Russian senior and deputy chairman of the defense and security committee who is part of the Russian security industry and therefore by definition not impartial and 2) Former head of the German BND Gerhard Schindler who calls Snowden a traitor, but not a Russian agent (‘Ich habe gesagt, dass Snowden ein Verräter ist und sich in die Hand der russischen Geheimdienste begeben hat. Dabei ist er zu ihrem Handlanger geworden’). http://www.berliner-zeitung.de/25148756‘. Het laatste woord over Snowden is nog niet gevallen.

Foto: The Mira Hotel, Hong Kong.

Aantijging dat Snowden Russische spion is wacht nog steeds op publieke onderbouwing. Charlie Savage antwoordt Jay Epstein

Sargasso verwijst in een bericht naar een bespreking door Charlie Savage in The New York Review of Books van ‘How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ van Jay Epstein. Savage is kritisch op Epstein die stelt dat Snowden een Russische spion is. Hoewel Epstein toegeeft dat Snowden kan zijn begonnen als klokkenluider om te eindigen als spion. De wrok en verbittering die in sommige geledingen van de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten bestaat over de onthullingen van Snowden in The Guardian en andere media in 2013 kan niet onderschat worden. Epsteins boek is er de weerslag van. Mijn commentaar:

Het blijft vooral speculatie of Edward Snowden een Russische spion is. Harde bewijzen ontbreken, maar ook ondersteunend bewijs. Van de andere kant valt evenmin te bewijzen dat Snowden geen Russische spion is. Maar zolang er geen harde bewijzen zijn is het onterecht om Snowden een Russische spion te noemen.

Dat hij in Moskou is gestrand is valt vooral ex-president Obama en zijn toenmalige Justitieminister Eric Holder te verwijten die Snowdens paspoort introkken op diens vlucht naar Latijns-Amerika. Juist op het moment dat hij in Moskou moest overstappen. Zij leverden hem over aan de Russen. Wat je noemt een uitermate domme manier van handelen. Wat is de logica dat ze hem kwijt wilden in het land dat Snowden het meest onbereikbaar maakte en het best beschermde? ik wacht nog op een verklaring hiervoor.

Tekenend voor de makkelijke manier van argumenteren van de Snowden-bashers is de gezaghebbende informatie-analist John Schindler die op z’n site ‘The XX Committee’ de erkenning door de hoge spion Franz Klintsevich als bewijs geeft.

Schindler verwijst ook steeds naar het hoofd van de Duitse BND Gerhard Schindler als bewijs dat Snowden een spion is die gerund zou worden door het Kremlin. Maar Gerhard Schindler komt helemaal niet met hard bewijs. Hij noemt Snowden een verrader. Dat is een mening of observatie, geen bewijsvoering.

Snowden kan als een ethische spion gezien worden die met zijn onthullingen naar buiten kwam om de geheime massaspionage van burgers door de NSA te openbaren. Dat hebben de westerse informatiediensten Snowden nooit vergeven. Ze doen er alles aan om hem via de media in diskrediet te brengen. Snowden heeft meermalen aangegeven dat hij tegen zijn zin in de Russische Federatie verblijft. Hij wil zich voor een Amerikaanse rechtbank verantwoorden als hem een openbaar en eerlijk proces wordt toegezegd. Niet een enkele reis naar de kerker onder verwijzing van de Espionage Act 1916 zonder recht op weerspraak. Maar de regering-Obama wilde hier niet aan.

Zo weten we nog steeds niet 100% zeker of Snowden een held of een verrader is. De te simpele bewijsvoering van de Snowden-bashers doet vermoeden dat ze met hun goed georganiseerde netwerk na 3,5 jaar nog steeds niet bewezen hebben dat Snowden een Russische spion is. Terwijl inlichtingen hun expertise is. Dat laat voorlopig de optie open dat Snowden waarschijnlijk geen Russische spion is.

Foto: Schermafbeelding van deel van boekbespreking door Charlie Savage van Jay Epstein. ”How America Lost Its Secrets: Edward Snowden, the Man and the Theft’ in The New York Review of Books, 9 februari 2017.

Trump wil geen nieuwe moslims. Herhaalt de geschiedenis zich?

Donald Trump wordt door zijn uitspraken steeds meer in verband gebracht met het fascisme van de jaren ’20, ’30 en ’40 van de 20ste eeuw in Italië. Wegens verwarring van historische begrippen bedoelen velen met ‘fascisme’ het Duitse nationaal-socialisme van de NSDAP. Feitelijk een hardere variant van het fascisme. Het is één ding dat iemand zoiets zegt, het is een ander ding dat velen hem daarin steunen. Cenk Uygur van The Young Turks verwijst naar de internering van Amerikaanse staatsburgers van Duitse, Italiaanse en Japanse herkomst tijden de Tweede Wereldoorlog. Een beschamende episode in de Amerikaanse geschiedenis die Trump met zijn uitspraken over moslims opnieuw in herinnering brengt. En zelfs wil laten herleven.

In 2013 citeerde ik in een commentaar over de internering van Japans-Amerikanen -met een bijrol voor de huidige minister Lodewijk Asscher- opperrechter Hugo Black aan wie de volgende uitspraak toegeschreven wordt: ‘the need to protect against espionage outweighed individual rights‘. Dus de noodzaak om tegen spionage te beschermen weegt zwaarder dan individuele rechten. De hedendaagse variant van deze uitspraak luidt: ‘the need to protect against terrorism outweighs individual rights’. Ook politieke modes veranderen.

Spionage dat afgelopen jaren door de regering-Obama tegen de klokkenluiders Chelsea Manning, Edward Snowden en Julian Assange in stelling werd gebracht wordt nu rechts ingehaald door Trump. Een interessante ontwikkeling die de belangstelling voor het ‘Diepe Amerika’ in het centrum van de publieke opinie zet. Is het een reden voor Obama om voor het aflopen van zijn tweede termijn met de oneigenlijke verwijzing naar spionage de vervolging van klokkenluiders te staken? Als dat zo is, dan heeft Trump toch nog zin gehad.

Europees Parlement spreekt zich uit tegen massaspionage. En voor Edward Snowden

Het Europees Parlement heeft vandaag een resolutie (p.182-192) aangenomen die de Europese Commissie, andere EU instellingen en nationale regeringen aanspoort serieus werk te maken van het voorkomen van massaspionage van burgers. Zoals Jan Philipp Albrecht zegt is er tot nu toe in de EU niets gebeurd naar aanleiding van de onthullingen vanaf juni 2013 van Edward Snowden. Tevens besloot het EP met  een nipte meerderheid van 285 tegen 281 om een beroep te doen op de EU-lidstaten om “eventuele strafrechtelijke aanklachten tegen Edward Snowden te laten vallen, hem bescherming te bieden en uitlevering en doorvoer door derden te voorkomen onder de erkenning van zijn status als klokkenluider en verdediger van internationale mensenrechten”. Tot nu toe heeft geen enkele EU-lidstaat Snowden asiel verleend, hoewel hij daar wel om heeft verzocht. Door intrekking van zijn paspoort door de Amerikaanse regering is Snowden gestrand in Rusland wat het hem vanaf juni 2013 onmogelijk maakte verder te reizen naar Latijns-Amerika.

Foto: Schermafbeelding van persbericht ‘Mass surveillance: EU citizens’ rights still in danger, says Parliament’, 29 oktober 2015.

Uitreiking aan grens van Noorse vredesprijs aan Edward Snowden is blamage voor Noorwegen

De affaires Assange en Snowden hebben het idee van neutraliteit en onafhankelijkheid van respectievelijk Zweden en Noorwegen beschadigd. Beide landen zijn niet in staat om zich te ontworstelen aan de druk van de VS dat Assange -notabene een Australisch staatsburger- en Snowden graag in een Amerikaanse gevangenis wil opsluiten om ze tot zwijgen te brengen. De regeringen van beide landen verschuilen zich achter de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht die het een regering niet zou toestaan om klokkenluiders op bezoek vooraf de garantie te geven dat ze niet uitgeleverd worden aan de VS. Maar dat voorrecht hebben de Zweedse en Noorse regering wel degelijk. Onder druk van de VS die om uitlevering van de klokkenluider vraagt durven ze er geen gebruik van te maken. Snowden heeft sinds 2013 asiel in de Russische Federatie omdat op doorvlucht naar Latijns-Amerika zijn paspoort door de Amerikaanse regering werd ingetrokken.

Edward Snowden heeft de Bjørnson prijs gekregen voor zijn onthullingen over onder meer de NSA die vanaf 2013 in The Guardian en andere media wereldwijd verschenen. De procedure is dat de Bjørnson Academie tijdens the Bjørnson Seminar in Molde op 5 september Edward Snowden de prijs overhandigt. Maar dat wordt onmogelijk gemaakt door de Amerikaanse druk. Dat is ontluisterend voor Noorwegen dat zo vaak kritiek heeft op landen die de mensenrechten schenden. Bijvoorbeeld bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede in 2010 aan de Chinese Liu Xiaobo die toen gevangen zat in China en de prijs in Oslo niet in ontvangst kon nemen. Deze dubbele standaard beschadigt ook de geloofwaardigheid van het Noorse Nobelcomité.

Wat nu? Er zijn drie opties om Snowden de prijs uit te reiken: in Noorwegen, in Rusland of aan de Noors-Russische grens. De symboliek is groot. Noorwegen lijkt de grote publicitaire verliezer te worden en voorgoed haar geloofwaardigheid van klein, neutraal land te verliezen. De Amerikaanse druk op Noorwegen verklaart ook waarom Snowden in Europese landen nooit een poot aan de grond kreeg, en van geen enkel Europees land asiel kreeg. Snowden kreeg van de Nederlandse regering niet eens antwoord op zijn asielverzoek.

In 2014 concludeerde ik bij kamervragen van Ronald van Raak: ‘Het wachten is op een omslag in het denken van de VS. Als het daar tot de gangen van de macht doordringt dat het in het Amerikaans belang is dat Snowden in Nederland of een ander Europees land en niet in de Rusland verblijft kan Snowden asiel krijgen. Dan pas, niet eerder. De vragen van Ronald van Raak gaan feitelijk over het gebrek aan autonomie en de onderhorigheid van de Nederlandse politiek aan de VS.’ Europese landen lopen nog steeds achter de VS aan.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Snowden may get freedom prize at border’ van Local.no op 28 augustus 2015.

De nadelen van het pakketdenken. Hoe ermee om te gaan?

De meeste mensen denken in groepen. En in pakketten. Of in modellen van het type de vijand van de vijand is een vriend. Maar vaak blijkt zo’n vriend de ergste vijand te zijn. Ik geef drie voorbeelden van pakketdenken.

1) In 2010 liepen kunstenaars en kunstliefhebbers te hoop tegen de bovenmatige bezuinigingen op cultuur die door de VVD in gang werden gezet. Ik was vanaf het begin een geharnast tegenstander van die kaalslag omdat het toenmalige kabinet Rutte I het belang van cultuur onderwaardeerde en anders voorstelde dan het was. Zelfs met genoegen een neerbuigende houding jegens de kunsten toonde. Ik vond dat onaanvaardbare politiek. Maar toch was ik in november 2010 tegen de acties Nederland Schreeuwt om Cultuur en de Mars der Beschaving en nam daar afstand van. In 2011 was er op het binnenplein van Boijmans een manifestatie  waarop ik het verkeerde protest zag vol verwijten, claimen van eigen rechten en groteske overdrijvingen.

2) Gisteren werd ik voor het eerst ontvriend op Facebook. Hoewel uitleg volgde weet ik toch niet waarom. Aanleiding was een gedeeld artikel over de Portugese socioloog Boaventura de Sousa Santos op de site van De Ommekeer/ De Onafhankelijk Pers dat ik niet serieus nam en van cynisch commentaar voorzag. Niet omdat ik geen tegenstander ben van de ongelijkheid in de samenleving, de neveneffecten van de globalisering, het neo-liberalisme en de graaicultuur bij banken en multinationals. Daar spreek ik me bij herhaling tegen uit. Maar omdat ik de boodschapper De Ommekeer/ De Onafhankelijk Pers zie als een communistische mantelorganisatie die verre van onafhankelijk is en weliswaar in de meeste gevallen opkomt voor het ‘goede’ doel, maar onwaarachtig is in haar bedoelingen. Met leidsman Tilasmi Frigge had ik een aanvaring.

3) Op de FB-pagina van Robert van Voren die ik waardeer om zijn inzet voor de mensenrechten in Rusland en zijn politieke stellingname had ik een aanvaring over Edward Snowden. Van Voren en de meeste reageerders zijn felle tegenstanders van het bewind van Putin en zien Snowden als een verrader omdat hij voor de Russen zou werken. Wat Snowden ontkent en waarvoor geen bewijs is. Ik moet evenmin iets hebben van Putin die in mijn ogen zijn land laat onderpresteren en mogelijk naar de verdoemenis helpt, maar zie Snowden als held. Hij is tegen zijn zin in Rusland gestrand doordat de Amerikaanse regering zijn paspoort introk en had geen documenten bij zich die hem tot collaboratie verplichtten. Hij heeft de bewustwording over spionage vergroot die tot wetgeving leidde die burgers meer bescherming biedt. Bij de tegenstanders van Putin valt dat onderscheid weg. Op weg geholpen door spookverhalen van westere inlichtingsdiensten die op wraak zinnen.

Zo zijn er meer voorbeelden te geven die onderstrepen dat veel mensen graag in pakketten denken. Gisteren betrapte ik zelfs een fractieleider van de SP in het Europarlement op lui pakketdenken. In groepsdenken uiten mensen hun individualisme. Begrijpelijk dat het zo gaat. Het is niet altijd makkelijk om de nuance in een kwestie te vinden of weerstand te bieden aan de sociale druk op sociale media. Mensen zweren bij  consensus en duidelijke meningen. Wie daaraan voorbijgaat wacht hoon, onbegrip, ontvriending of sociale isolatie.

Foto: Kerkconsult: ‘Een pakket is een samenstelling uit onderstaand aanbod afgestemd (..)’. 

Dellebeke komt niet toe aan fundamentele kritiek op Snowden. En laat het bij suggesties die de AIVD in bescherming moeten nemen

Ex-AIVD’er Kees Jan Dellebeke mengt zich in NRC met het opinie-artikel ‘AIVD-baas had gelijk: Edward Snowden verdient tegenspel’ in het debat over Edward Snowden dat door AIVD-chef Rob Bertholee in een interview in NRC werd aangezwengeld met de uitspraak dat het ‘echt absolute bullshit’ is dat AIVD en MIVD voor de Amerikanen werken. Dat was het verwijt van Snowden die volgens Bertholee niet kritisch genoeg door de journalistiek gevolgd wordt. Tegelijk gaf Bertholee aan zich niet in Snowden verdiept te hebben: ‘Ik vind hem niet spannend genoeg om daar verder in te duiken.’ Zodat het onduidelijk is hoe onderbouwd de kritiek van Bertholee op Snowden is. In een column in Elsevier schaarde Afshin Ellian zich in het koor om de AIVD in bescherming te nemen. Kees Jan Dellebeke doet dat intelligenter dan Ellian, maar laat ook steken vallen.

Dellebeke zet de toon door te beweren dat Snowden een naar Moskou gevluchte NSA’er is. Snowden werkte in dienst van de firma Booz Allen Hamilton op een buitenpost van de NSA in Hawaii. Kwalijker is de suggestie van Dellebeke dat Snowden naar Moskou is gevlucht. Dat is aantoonbaar onjuist en Dellebeke weet dat, maar toch zegt hij het om Snowden in een slecht daglicht te stellen en de zogenaamde vlucht naar Rusland in een lopend verhaal te passen waarin Snowden voor de Russische geheime dienst FSB werkt. Dellebeke kan weten dat het paspoort van Snowden op zijn vlucht van Hong Kong naar Latijns-Amerika door de Amerikaanse regering werd ingetrokken, zodat Snowden tegen zijn wil en met veel praktisch ongemak in Moskou strandde.

De kritiek van Dellebeke in navolging van Bertholee dat de journalistiek Snowden wel wat kritischer kan volgen is niet onzinnig. Maar hij gaat er wel aan voorbij hoe dat gekomen is en hoe de werkwijze van Snowden met journalisten is.  Inlichtingendiensten in VS en Nederland houden het parlement op afstand ook als dat gezien de informatiepositie en hun opereren niet strikt noodzakelijk is. De NSA opereerde jarenlang buiten de wet en verspeelde zo het krediet van media en publiek. Snowden heeft keer op keer beweerd dat hij op geen enkel moment samengewerkt heeft met Russische en Chinese inlichtingendiensten. Hij zei vertrouwelijke informatie onder journalisten verspreid te hebben en daarvan afstand te hebben gedaan voordat hij zijn reis via Hong Kong naar Latijns-Amerika begon. Nooit is aangetoond dat Snowden met Russen en Chinezen samenwerkte.

Dellebeke schermt met een zwarte AIVD-doos vol kennis over Snowden: ‘Bertholees Ruslandspecialisten zullen zich ongetwijfeld verdiept hebben in de mogelijke rol die Poetins geheime dienst FSB in de affaire speelde.’ Maar zijn suggestie met ‘ongetwijfeld’ blijft een suggestie die geen zekerheid wordt en Dellebeke niet hard kan maken. De suggestie van Dellebeke staat trouwens haaks op de uitspraak van Bertholee over Snowden: ‘Ik vind hem niet spannend genoeg om daar verder in te duiken.’ Waar het hoofd van de AIVD zegt geen specifieke informatie over Snowden te hebben, meent de ex-werknemer Dellebeke zeker te weten dat de AIVD wel nadere informatie over Snowden heeft. Ook bij de AIVD staan de beste stuurlui aan de wal.

De tegenaanval van Dellebeke op Snowden past in een patroon om de publieke opinie te bewerken en twijfel te zaaien. Snowdens kritiek op het onwettig opereren van de NSA en de massaspionage van burgers kan Dellebeke niet weerspreken, waarna hem weinig anders rest dan twijfels te zaaien over Snowdons integriteit. En toegegeven, Dellebeke doet dat vele malen intelligenter dan Ellian die de basale feiten niet eens op een rijtje had. Dellebeke is dan wel niet meer in dienst van de AIVD, maar identificeert zich nog overduidelijk met deze dienst. Hij stapelt suggestie op suggestie en bouwt zo een kaartenhuis van aannames en hypotheses die goed zouden kunnen dienen voor een spionageroman. Maar aan harde feiten die Edward Snowden werkelijk ontmaskeren komt hij in zijn opinie-artikel niet toe. Dellebeke leent zich als een sloper buiten dienst voor zijn oude dienst en begrijpt niet dat hij zichzelf en de AIVD daarmee schade doet. Dellebeke had beter gezwegen.

Foto: Humphrey Bogart in The Big Sleep (1946) van Howard Hawks.

Ellian zit op schoot van de AIVD. Met suggesties over Snowden

Afshin Ellian is een van oorsprong Iraanse communist die in 1989 naar Nederland emigreerde. Aan de Universiteit van Leiden is hij hoogleraar rechtswetenschappen. Ellian schrijft columns in rechtse media zoals in Elsevier en maakt er geen geheim van een rechtse agenda te volgen. Hoe hij te werk gaat wordt duidelijk uit zijn aanval op Edward Snowden in de Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’. Niet feiten zijn Ellians uitgangspunt, maar suggesties en verdachtmakingen om politiek te scoren.

Ellian volgt in genoemde column in de achterhoede de aanval op Edward Snowden door het hoofd van de AIVD Rob Bertholee in NRC. Hier besproken naar aanleiding van kamervragen van SP’er Ronald van Raak.

Ellian bracht me tot de volgende reactie op zijn column in Elsevier: ‘Afshin Ellian laat zich kennen als de grootste fantast in dit verhaal. Hij fabuleert er op los, maar bewijst niets. Daarbij probeert hij de gaten in z’n verhaal te verhullen. Ellian meent dat Snowden staatsgeheimen heeft geopenbaard. Maar da’s nooit aangetoond. Snowden heeft de Amerikaanse overheid in verlegenheid gebracht door het samen met journalisten selectief naar buiten brengen van documenten over de onrechtmatigheid van de massaspionage van burgers. Zo onrechtmatig dat zelfs congresleden er onvoldoende over geïnformeerd waren. Ellian suggereert dat Snowden samenwerkt met de Russen. Dat is lasterpraat en wordt door de Amerikaanse regering ontkend. Edward Snowden zit tegen zijn zin vast in Rusland omdat de VS z’n paspoort introkken.’

Wat Ellian doet is niet zozeer inzichtelijk omdat het als in een perfecte storm aantoont hoe columnisten af kunnen dwalen van de feiten en met hun eigen fantasie op de loop kunnen gaan, maar omdat hij dat alles op een indirecte wijze legitimeert met zijn positie aan de Universiteit van Leiden, een gerenommeerd medium als Elsevier en valse abstracties over recht en politiek die zouden volgen uit zijn rechtswetenschappelijke kennis.

Ellian is in zijn column geen rechtsfilosoof of journalist, maar een politieke activist die het niet te doen is om het vinden van de waarheid. Daarom speldt hij lezers van Elsevier onwaarheden over Snowden op de mouw.

Neem nou alleen al de zinnen ‘Snowden kreeg asiel van de Russische president Vladimir Poetin: hij is te gast bij de Russische veiligheidsdiensten’ en ‘Snowden zat toen [GK: 2014] op schoot van de FSB, de Russische veiligheidsdienst.’ Dit is achterklap, roddel en suggestie van Afshin Ellian. De waarheid is dat Snowden niet te gast is bij de Russische veiligheidsdiensten, het contact ermee altijd heeft ontkend en ook geen interessant doelwit was voor de FSB omdat hij de geheime NSA-documenten in Hong Kong achter zich had gelaten en overhandigde aan de journalisten Glenn Greenwald, Ewen MacAskill en Laura Poitras die deze op hun beurt verspreidden onder collega’s zoals Barton Gellman. Snowden zit aantoonbaar niet op schoot van de FSB, maar wat wel een waarheid lijkt: Afshin Ellian zit op schoot van de AIVD. Als fantast en verrader van de waarheid.

Foto: Edward Snowden per satellietverbinding in de Stadsschouwburg, 2014. Credits: ANP. Als illustratie bij Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’ van Afshin Ellian.

Ronald van Raak (SP) stelt kamervragen over AIVD en Snowden

‘Waarom bent u niet bereid Snowden politiek asiel te verlenen en in Nederland in alle vrijheid zijn verhaal te laten doen?’ vraagt Ronald van Raak (SP) minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken in kamervragen. Niet de eerste keer dat hij dit het kabinet vraagt. Eigenlijk is de vraag ruimer: ‘Waarom neemt het kabinet het asielverzoek van Snowden niet in behandeling en informeert het Snowden noch de Tweede Kamer daarover?’ Het asiel van Snowden wordt door het kabinet doodgezwegen. Op 30 juni 2013 diende Sarah  Harrison namens Snowden in allerlei landen waaronder Nederland een asielverzoek in. Ze kreeg geen antwoord.

Het is goed dat Van Raak alert blijft en af en toe kamervragen over Snowden stelt. Zoals uit de andere vragen over de hechte samenwerking van Duitsland met de NSA blijkt zijn de gevestigde Nederlandse partijen niet  onafhankelijk van de VS om een besluit te nemen. Zolang de regering van de VS niet het groene licht geeft aan VVD en PvdA zal het kabinet Snowden geen asiel verlenen. Niet alleen Nederlandse burgers of Snowden, maar ook de Tweede Kamer wordt over dit onderwerp genegeerd. Nederland heeft het denken en handelen uitbesteed. Geoutsourced in turbotaal. Ermee geconfronteerd vlucht het kabinet zelfs voor de verantwoording om uit te leggen waarom het zich zo afhankelijk van anderen maakt. Ook in het Europarlement waren er pogingen om Snowden asiel te verlenen. GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini was in maart 2014 een van de indieners van een voorstel om Snowden bescherming in de EU te bieden. Het mislukte.

Europese landen en de VS blokkeren eenzijdig de asielrechten van Snowden. Hij was eind juni 2013 in Moskou op doortocht van Hong Kong naar Latijns-Amerika toen de Amerikaanse regering eenzijdig zijn paspoort introk en hij strandde. Als een statenloze zonder rechten. Het is dus een misverstand om te veronderstellen dat Snowden voor de Russische Federatie koos. Dat deed hij niet, hij werd buiten zijn wil om tot Rusland veroordeeld door zijn eigen regering. De Amerikaanse regering veroordeelde Snowden door een speciale timing en afweging tot de grootste vijand van de VS. Vraag is hoe politiek en publicitair verstandig dat was.

De baas van de Nederlandse inlichtingendienst AIVD is niet positief over Snowden en kan diens kritiek dat zijn dienst een schoothondje van de NSA is niet hebben. In een interview met NRC van 1 mei 2015 zegt Rob Bertholee: ‘Wie biedt meneer Snowden nou echt tegenspel?’ met het stilzwijgende verwijt dat de journalistiek te weinig kritisch is. Wie weet. Maar dat valt makkelijk op te lossen door Edward Snowden asiel in Nederland te verlenen en hem vervolgens in het publieke debat te laten spreken en krachtig tegenspel te bieden. Zolang Nederland echter niet alleen weigert om Edward Snowden asiel te verlenen, maar zelfs om over de behandeling van zijn asielaanvraag bijzonderheden te geven klinken Bertholees woorden vrijblijvend en vals.

Foto: Edward Snowden via satellietverbinding. Credits: Christopher Lane/PA. 

Zie hier voor postings over Edward Snowden en zijn asielaanvragen.