Het bericht zat er al aan te komen, maar in Frankrijk hebben de gele hesjes het momentum verloren. Volgens een opinieonderzoek van bureau Elabe in opdracht van nieuwzender BFMTV keert het electoraat zich geleidelijk van hen af. Het wordt er vermoeid van en wil dat de zaterdagse betogingen stoppen. Volgens een meerderheid zijn ze steeds verder af komen te staan van de aanvankelijke eisen die wel als gerechtvaardigd werden gezien. Ook radicaal-linkse (achterban Jean-Luc Mélenchon) en radicaal-rechtse (achterban Marine Le Pen) kiezers identificeren zich relatief minder met de gele hesjes. Wat de beweging lijkt te zijn opgebroken is dat het geen profiel, programma en door allen gesteunde leider had. Ergens tegen zijn kan een breekijzer zijn om vastgeroeste machtsverhoudingen te doorbreken, maar als dat uiteindelijk een richtingloos negativisme blijkt te zijn, dan slaan vermoeidheid en moedeloosheid toe. Toch is het interessant om de komende tijd te volgen hoe de beweging verandert, zich opsplitst en zich gaat verhouden tot de bestaande partijpolitiek.
Angst voor de gele hesjes groeit onder Brabantse vrachtwagenchauffeurs. Ook onder journalisten die soms afgetuigd worden door de gele hesjes als ze verslag doen van de protesten. De agressie neemt niet af. Is dat een teken van machteloosheid of van infiltratie van de gele hesjes-beweging door beroepsactivisten die het vuurtje op willen stoken? Ze accepteren de bestaande democratie en rechtsorde niet. De gele hesjes zijn niet eenvorming, maar onderling verschillend. Daarom valt het nauwelijks vast te stellen wie er aan het woord is.
Het valt te verwachten dat de sleet erin komt zoals ook gebeurde bij het ‘hacktivistische’ Anonymous dat begon vanuit maatschappijkritiek, maar vervolgens verburgerlijkte en zich onder meer ging richten op het bestrijden van pedofielen. In 2014 schreef ik in een commentaar over die verburgerlijking en vertrutting van Anonymous: ‘Anonymous Nederland mixt ingrediënten door elkaar en kookt een heksensoep. Probleem is niet dat het een politiek standpunt inneemt, maar dat het wegduikt in de anonimiteit en geen duidelijkheid geeft over waarom, hoe, waar, volgens welk programma en namens wie het opereert. Daarnaast is Anonymous geen beschermd merk. Iedereen kan het kapen en ermee aan de haal gaan. Zodat vervlakking en vervaging op de loer liggen.’ Vijf jaar later kan Anonymous vervangen worden door gele hesjes. De geschiedenis herhaalt zich, maar dan anders. Het zich toe-eigenen van etiketten en schuilen in de anonimiteit blijft iets van alle tijden.
Het is een wetmatigheid dat maatschappelijke basisbewegingen geïnfiltreerd worden. Dat was al zo bij de Franse revolutie die door beroepsrevolutionairen gekaapt werd. Of bij de Russische opstanden van februari en oktober 1917. Er tekent zich een opvallende gelijkenis aan tussen de beweging van de Gele hesjes en een andere recente beweging die doodgebloed, gefragmenteerd, opgebrand, gekaapt en vertrut is: Anonymous.
Hoe deze beweging verburgerlijkte beschreef ik in een commentaar van 2013 over de Belgische kunstenaar Jan Fabre: ‘Anonymous zou zich beter richten op die ontwikkelingen die ons leven voor de toekomst bepalen. Zoals de opbouw van de controlestaat door overheden en de inperking van de burgerrechten. Maar kritiek daarop vraagt inzicht, kennis, een lange adem en het opbouwen van weerstand tegen de invloed van geheime diensten. Een aanval op een individuele kunstenaar is net zo gemakzuchtig als wat overheden doen door de kunstensector bovenmatig te korten. De aanval op Jan Fabre symboliseert de verburgelijking van Anonymous.‘
Anonymous werd een sleets merk omdat het gekaapt werd. Met de Gele hesjes dreigt in snel tempo hetzelfde te gebeuren zoals deze video toont van een ‘Volhardend vader en rechtzoekend burger vecht voor zijn drie dochters en tegen criminele jeug’hulp’verlening & Co!’. Nu lijkt een ‘volhardend vader’ nog een tamelijk onschuldig opererend individu, maar als de Guy Fawkes-maskers worden ingewisseld voor Gele hesjes waarachter gefrustreerde of verwarde individuen of binnen- en buitenlandse actoren zich in betrekkelijke anonimiteit kunnen verschuilen, dan gaat het niet om de politisering van de maatschappij, maar om een poging om de politiek buiten de politiek om te kapen. De instrumenten zijn de gemakzuchtig opgestoken middelvingers van de sociale media die vooral wijzen op het protest om het protest. Niet meer dan dat.
Door de verscheidenheid aan actoren in diverse landen, op sociale media en met opvattingen is lastig te onderscheiden wie namens de Gele hesjes handelt of het woord voert. Een basisbeweging die zich verliest in negativisme, complottheorieën, rellerigheid, onhaalbare doelstellingen, frustratie over zowel de eigen persoonlijke situatie als de huidige maatschappij biedt weinig perspectief. De beste hoop is nog dat door het protest de zittende macht met schrik tot het besef komt dat het in haar eigen belang is om de macht te delen, de verzorgingsstaat niet verder uit te kleden en de economisering van de politiek die wordt aangejaagd door de almacht van financiële instellingen en multinationals terug te dringen. Als het protest van de Gele hesjes als hefboom werkt om de macht in gesprek te brengen met linkse partijen en vakbonden, dan heeft het zin.
In een artikel op BuzzFeed gaat Ryan Broderick in op de rol van Facebook bij de protesten in Frankrijk. Ik schreef er elders over: ‘Interesting analysis that is not about the protest, but about spreading fake news and conspiracy theories via social media and the infiltration of a grassroots movement by professional agitators. Because the latter is the danger for every popular movement that is hijacked by radical elements with other motives. What now? Do the radical yellow jackets push the original and more moderate yellow jackets into the background? You can count on the fact that at the moment the French and friendly (German, British, American) intelligence services are working overtime to chart the political influence and undermining by domestic and foreign actors who have joined the protests to weaken the position of President Macron.’
In een opvallende reeks recente optredens in de Franse media meent de gezaghebbende historica Danielle Tartakowsky dat het lastig is om de beweging van de Gele hesjes te vergelijken met eerdere opstanden of maatschappelijke onrust. Zoals de opstand van mei 1968, de rechtse Poujadisten van de jaren ’50 (‘de gewone man tegen de elites’), het linkse Volksfront van de jaren ’30 of de Revolutie van 1789. Wel constateert ze dat een volksbeweging altijd richting en krediet ontleent aan eerdere bewegingen. De politieke kleur van de Gele hesjes is het onbekende zoals de interviewer Tartakowsky in een interview voorhoudt. Haar bedachtzame antwoord verklaart, maar houdt ook alle opties voor de toekomst open: ‘In alle omstandigheden is het nodig om onderscheid te maken tussen de lidmaatschappen (of liever hier niet-lidmaatschappen) die opgeëist worden door de actoren van een beweging, en de objectieve politieke plaats die deze beweging vandaag, morgen en overmorgen speelt en zal spelen. Daar worden dingen nog ingewikkelder.’ De beweging van de Gele hesjes wacht de verandering waar het tegen zegt te strijden, namelijk fragmentatie en vervlakking.
Foto: Schermafbeelding van artikel ‘Quand une historienne spécialiste des mouvements sociaux analyse les “Gilets jaunes”’ van Mathieu Dejean op lesinrocks, 29 november 2018.
Voor wie van tegenbeweging houdt die binnen de lijntjes blijft wordt het er steeds leuker op. De politiek van de Piratenpartij, de religie van de Kerk van het Vliegend Spaghettiwonder of geld bewaren bij de Depositobank (in oprichting). Het zijn nette tegenbewegingen die niet zover gaan als Génération Identitaire of Occupy die beschouwd als systeemkritisch door de overheden werden geïnfiltreerd, tegengewerkt en in het geval van Occupy zo goed als ontmanteld. In Nederland vormen de politieke partijen, kerkgenootschappen en banken per sector een eigen kartel. Met elkaar hebben ze de markt verdeeld en bemoeilijken toetreders de toegang.
De Depositobank heeft 16.000 rekeninghouders nodig om van start te gaan. Ze betalen per jaar 50 euro per rekening. Dat geeft dus een beginkapitaal en budget van 800.000 euro. Het beoogt een echte nutsbank te zijn die niets onderneemt met het ingelegde geld en gaat voor veiligheid en stabiliteit. U kunt rekenen op geen gekke avonturen met uw geld, maar evenmin op rente. Maar met de minimale rentetarieven die commerciële banken nu bieden maakt dat nauwelijks verschil en is het tij voor de oprichting van een nutsbank optimaal.
Voor wie meer vermogen heeft kan de Depositobank dienen als vluchtheuvel voor een deel van het bezit. Dat in een 100% veilige kluis wordt bewaard. Vooral interessant voor wie de stabiliteit van de banksector niet vertrouwt en meer dan 100.000 euro heeft omdat het depositogarantiestelsel dat bedrag per bank(holding) garandeert. De Depositobank probeert trouwens wel een ontheffing daarvoor te krijgen anders dreigt het mee te moeten betalen aan het verlies van andere banken en is het nog direct verbonden aan de geldschepping.
Shoppen tussen banken en financiële instellingen blijft mogelijk. Hoewel men dan het idee van een duurzame financiële sector loslaat door niet volledig te kiezen voor deze zogenaamde full reserve bank die haaks staat op de geldschepping door banken. Wie aandelen, obligaties of goud aanhoudt kan er niet terecht. Het valt te voorzien dat de Depositobank de calculerende burger vooral een meerwaarde biedt door de duidelijkheid, veiligheid en zekerheid die de bank biedt. Meer dan door te hameren op de ethiek van de geldcreatie wat toch een tamelijk abstract, lastig te doorgronden en dubbelzinnig economisch principe is. Let’s keep it simple.
Hier kan men bijdragen aan de Depositobank door Stichting Full Reserve éénmalig te machtigen 50 euro af te schrijven bij oprichting.
De NOS wordt vaak gezien als staatsomroep. Daar is niks fout mee. Het probleem ontstaat pas als er geen alternatief is. Opdat de kijkers kunnen kiezen. Voor het een of het ander. Dat alternatief is er nu niet. De nieuwsvoorziening van zowel de publieke als de commerciële omroep steunt de zittende macht. En de monarchie. Bijvoorbeeld met de Goed Nieuws Show over Prinsjesdag. Het is niet anders, en ook wel logisch.
Vanaf 15 september 2015 gaat dat mogelijk veranderen. Af te wachten valt of NoNOnSense Prinsjesdag een verschil maakt. Gaat het ‘het oeverloze gewauwel van de NOS en de commerciële roeptoeters tijdens de jaarlijkse live verslaggeving van Prinsjesdag’ overtreffen? Kijkt u ook totaal niet uit naar ‘de zalvende commentaren op het optreden van de Oranjekliek’? NoNOnSense Prinsjesdag gaat de uitdaging aan met de publieke en commerciële omroep. Hopelijk biedt het de scherpte, diepte en harde aanpak die het belooft.
Is het niet-islamitisch om te stemmen in verkiezingen? Sommige moslims denken van wel, maar andere niet. In het Verenigd Koninkrijk was in 2010 de opkomst onder de religieuze groepen het laagst bij moslims. Toen ging 35% van alle stemgerechtigden niet stemmen. Die zelfgekozen apartheid en keuze om uitsluitend te vertrouwen op Allah komt bovenop het wantrouwen van alle kiezers -en vooral jongeren- jegens de politiek.
Zoals er vele partijen zijn om op te stemmen, zijn er uiteenlopende argumenten om niet te gaan stemmen: religieus, anarchistisch, onthechting of apathie. En om het te compliceren verklaart een systeemcriticus als Russell Brand die opriep tot revolutie deze keer op Labour te stemmen. Hiermee spreekt hij zichzelf tegen.
Niet stemmen is niet altijd een verwerping van het politieke systeem. Da’s niet op voorhand duidelijk. Vele niet-stemmers hebben gemeen zich uitgesloten te voelen. Waaronder vele Britse moslims. Vice News laat de varianten zien. Dat loopt van reparatie via zelfgekozen afzondering tot vervanging van het politieke systeem.
Foto: Affiche Class War Election Campaign (vertaling: allemaal verdomde rukkers)
De erkenning van een religie hangt af van meer dan de inhoud van de religie alleen. Een overzicht van religies met het aantal aanhangers maakt inzichtelijk hoe gefragmenteerd religies zijn. Inclusief spirituele stromingen loopt hun aantal in de duizenden. De vraag hoe bepaald wordt wat een religie is valt lastig te beantwoorden. Vaak zijn ze streekgebonden. Complicatie is dat een religie vaak een paraplu is waar veel verscheidenheid onder schuilgaat en dat religies zijn ontstaan door afsplitsingen. Zoals het christendom uit het jodendom voortkomt, of het het boeddhisme uit het hindoeïsme. Betrekkelijk nieuwe religies zijn het Pastafarianismus, hetKopinisme, het Neo-Paganisme of Wicca, Miracle of Love, Scientologyen het Satanisme.
Volgens de grondwet kan iedereen zonder overheidsbelemmering met gelijkgestemden een religie beginnen en heeft dan automatisch recht op de privileges die religieuze organisaties nu krijgen. Hoe meer religies, hoe beter. Aanhang en respect moeten ze natuurlijk zelf verdienen. Maar de overheid dient ze de kans te bieden om onder gelijke voorwaarden met bestaande religies de concurrentie om de volksgunst aan te gaan. Laat iedereen die een eigen religie wenst te beginnen een ANBI-status aanvragen. Het belastingvoordeel is groot. Iedereen heeft het recht om een religie te beginnen met leerstellingen en zingeving. Of zelfs zonder dat.
Wat volgens petitionist Jens van der Steenen een geloof erkend maakt is een moeilijkere vraag dan het op het eerste gezicht lijkt. Want erkend door wie, op welke gronden en volgens welke normen? En waarom denkt hij 10.000 handtekeningen nodig te hebben? In Binnenmaas opperde een winkelier laatst om voor zijn winkel een museum-status aan te vragen zodat hij open kon zijn op zondag. Waarom niet de religie-status aangevraagd?
De tijd is gekomen om minder verkrampt om te gaan met religieuze organisaties. Ze op dezelfde manier aan de wet te toetsen als andere maatschappelijke organisaties. Dat maakt het tevens mogelijk om achter een eventuele economische, politieke of criminele dekmantel te kijken en een organisatie die claimt een religie te zijn overheidssteun te onthouden of zelfs te verbieden. Als dat niet aan de orde is dienen organisaties die zich voegen bij bestaande religieuze organisaties en spirituele stromingen door de overheid geen strobreed in de weg te worden gelegd. En exact gelijk beoordeeld en bevooroordeeld te worden als de bestaande religies.
Foto: Schermafbeelding van petities ‘Satanisme’ van Jens van der Steenen op Petities24.com.
Deze petitie is weer eens een andere invalshoek van het asielbeleid. Regeringspartijen besteden daar mooie woorden aan. De PvdA zegt: ‘De PvdA staat voor een humaan asielbeleid. Nederland moet een veilige haven zijn voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld.’ De VVD zegt: ‘Vluchtelingen zijn mensen die in eigen land aantoonbaar niet veilig zijn en in de eigen regio niet kunnen worden opgevangen. Voor hen is plaats in Nederland.’ en: ‘De VVD streeft ernaar dat elke aanvrager maximaal één aanvraag kan indienen voor een verblijfsvergunning ‘asiel’ of ‘regulier’. Edward Snowden is op de vlucht voor geweld van de Amerikaanse overheid en niet veilig in zijn eigen land. Hij heeft in een interview met Nieuwsuur gezegd graag in Nederland te willen wonen. Kortom, als het kabinet van VVD en PvdA de eigen standpunten huldigt, dan geeft het Edward Snowden asiel. Of geeft het op z’n minst antwoord op zijn verzoek wat VVD en PvdA tot nu toe niet deden.
Ik schreef hierover op 27 juni 2014: SP-kamerlid Ronald van Raak stelt kamervragen aan minister Ivo Opstelten over de asielaanvraag van Edward Snowden. Hij wil weten waarom klokkenluider Snowden geen antwoord gekregen heeft op zijn verzoek tot asiel in Nederland. En vooral wil Van Raak weten waarom de minister de Tweede Kamer over dat asielverzoek niet heeft ingelicht. De SP’er vraagt Opstelten alsnog het asielverzoek in behandeling te nemen.
De kamervragen van Van Raak zijn de zoveelste poging om Snowden asiel te verlenen in een Europees land. Een tamelijk hopeloze zaak. Zoals dat eerder ook voor Julian Assange gold. Eerder stemden in een commissie van het Europarlement conservatieven, christendemocraten en een deel van de sociaaldemocraten en liberalen tegen een voorstel om Snowden asiel te verlenen. In Nederland is het niet anders. De gevestigde politieke partijen met de ultieme vertegenwoordiger van het establishment Opstelten kunnen niet onafhankelijk van de VS een besluit nemen. Zolang de regering van de VS niet het groene licht geeft aan VVD, PvdA of CDA om Snowden asiel te verlenen zal het Nederlandse kabinet Snowden dan ook geen asiel verlenen. Zelfs de kamer negeren over dit onderwerp. De ministers Opstelten, Timmermans en Rutte kunnen dat als geen ander.
Het wachten is op een omslag in het denken van de VS. Als het daar tot de gangen van de macht doordringt dat het in het Amerikaans belang is dat Snowden in Nederland of een ander Europees land en niet in de Rusland verblijft kan Snowden asiel krijgen. Dan pas, niet eerder. De vragen van Ronald van Raak gaan feitelijk over het gebrek aan autonomie en de onderhorigheid van de Nederlandse politiek aan de VS. Tamelijk wrang.
Voor PvdA’ers die zich intellectueel willen verdiepen en nader willen oriënteren op de waarde van de open samenleving, de democratie en het belang van tegenkrachten is het boek van Geoffroy de Lagasnerie ‘L’art de la révolte: Snowden, Assange, Manning’ interessant dat 10 dagen geleden bij Fayard in Frankrijk verscheen.
Anonymous Nederland mixt ingrediënten door elkaar en kookt een heksensoep. Probleem is niet dat het een politiek standpunt inneemt, maar dat het wegduikt in de anonimiteit en geen duidelijkheid geeft over waarom, hoe, waar, volgens welk programma en namens wie het opereert. Daarnaast is Anonymous geen beschermd merk. Iedereen kan het kapen en ermee aan de haal gaan. Zodat vervlakking en vervaging op de loer liggen.
Eerder uitte ik mijn bedenkingen over de verburgerlijking en oppervlakkigheid, zoals hier: ‘Anonymous zou zich beter richten op die ontwikkelingen die ons leven voor de toekomst bepalen. Zoals de opbouw van de controlestaat door overheden en de inperking van de burgerrechten. Maar kritiek daarop vraagt inzicht, kennis, een lange adem en het opbouwen van weerstand tegen de invloed van geheime diensten.’ of hier: ‘We zullen komende jaren in naam van Anonymous steeds meer berichten met een lokaal karakter ontvangen. Decentraal in elkaar gezet met van internet geplukte elementen. Niet altijd volledig te begrijpen. Gevaar is inflatie. Ze worden niet serieus genomen als de organisatie erachter niet herleidbaar is. Een Twitter-account kan voldoende zijn voor geloofwaardigheid, zoals AnonymousIRC. In Nederland stapelen de accounts zich op, zoals Anonymous-Nederland, Dutch Anonymous of Anonymous Netherlands. Overheden perken meest de internetvrijheid in vanwege terrorisme of pedofilie. Opmerkelijk is dat AN aan beide kanten van de lijn staat.’
Opvallend aan het bericht is dat het niets noemt wat wijst op een oplossing of het verbeteren van de wereld. Het enige wat in de buurt komt is ‘het verdedigen van uw rechten’ en het verwijzen naar een mooie toekomst. Maar hoe daar te komen blijft onduidelijk. Dit Anonymous breekt af, is negatief, ziet complotten, maar komt niet toe om zelfs maar een begin van een richting aan te geven voor een betere samenleving. Het blijft steken in verwijzingen naar het ‘samen‘ van het ‘legioen’. Maar da’s niet meer dan een aanzet die bij gebrek aan inhoud als conclusie wordt gebruikt. Dit bericht van Anonymous is stapelen zonder onderscheid door te knippen en plakken zonder knopen door te haken en een richting te bepalen. Dit Anonymous is abstractie en vergezicht, geen praktijk en realiteit. Dit Anoymous speelt politiek zonder iets zinvols toe te voegen aan het politieke debat. Dit Anonymous staat de deelname van de tegenbeweging aan het publieke debat in de weg.
Nooit een saai moment met Henk Krol. Nu voorman van 50Plus. Hij heeft last van een besmet verleden zoals Omroep Brabant uitlegt. Affaires rijgen zich aaneen. Nu weer een subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Pers (nu: Journalistiek) van 19.500 euro voor een nooit gehouden organisatieonderzoek naar de marktpositie van de Gay Krant (GK Magazine) waar Henk Krol toen hoofdredacteur was. Het is opvallend dat het Stimuleringsfonds van de Journalistiek pas na 4,5 jaar gaat onderzoeken of het geld rechtmatig is besteed.
Krol is goed voor het aanzien van de anti-politiek. Hij beschadigt de politiek zoals weinig andere politici dat kunnen. Zo blijkt in de publiciteit. Daarmee is niet gezegd dat andere politici niet schadelijker zijn voor de politiek. Maar ze opereren achter de schermen en weten hun intenties en fouten beter te verbergen. Krol niet. Hij wordt er stakker, recidivist, zondebok, bliksemafleider en herinneringsmonument mee. Krol trekt kritiek naar zich toe, wast andere politici schoon en blijft het aanzien van de politiek beschadigen. Krol is de schone schijn voorbij. Zijn geloofwaardige verhalen zijn op. De schaduw van het verleden blijft hem achtervolgen.
George Knight 