Assange zegt Ecuadoriaanse ambassade te verlaten. Na uitspraak VN over zijn zaak

‘This is an application framed by political events, but at its heart, it is about a person who has been deprived of his liberty in an arbitrary manner for an unacceptable length of time. If all the names, details and events were redacted, it could be distilled to the simple and irrefutable fact that a political refugee, who has never been charged, has been deprived of their liberty for nearly four years, and confined in a very small space for over two years. The matter has come to a head because his mental and physical health are imperiled. This situation does not only affect him, but also his young children who are being denied the protection and affection of their father. The situation is in urgent need of a remedy. WGAD has both the power and the duty to grant it.’ Aldus de conclusie van het verzoek van Julian Assange aan de United Nations Working Group on Arbitrary Detention (WGAD) die op vrijdag 5 februari in Genève uitspraak doet in zijn zaak.

Het is een merkwaardige ontwikkeling in een kwestie die al sinds 19 juni 2012 loopt toen WikiLeaks-voorman Julian Assange naar de ambassade van Ecuador in Londen vluchtte. Hij vreesde door de Britse regering via Zweden naar de VS uitgewezen te worden om daar door een geheime jury berecht en levenslang opgesloten te worden wegens spionage. Zweden en de VS zijn hechte bondgenoten die door de recente militaire expansie van de Russische Federatie in Europa alleen nog maar meer naar elkaar toe zijn getrokken. Niet toevallig verschijnen artikelen in de Britse pers over Zweden dat het front in de nieuwe koude oorlog zou zijn.

Assange neemt een dubbele gok. Want hij weet niet hoe de WGAD beslist en weet evenmin hoe de Britten in samenspraak met de Zweden en Amerikanen reageren. Zelfs niet als de uitspraak voor hem gunstig is. Het bericht in de tweet kan ook bedoeld zijn  om de zaak onder aandacht te brengen van de publieke opinie. Assange heeft al eerder beweerd de Ecuadoriaanse ambassade te verlaten, zonder dat ook werkelijk te doen. Assange heeft een slechte gezondheid en zegt betere verzorging nodig te hebben dan hij nu kan krijgen.

Foto: Schermafbeelding van tweet van WikiLeaks, 4 februari 2016.

Trump wil geen nieuwe moslims. Herhaalt de geschiedenis zich?

Donald Trump wordt door zijn uitspraken steeds meer in verband gebracht met het fascisme van de jaren ’20, ’30 en ’40 van de 20ste eeuw in Italië. Wegens verwarring van historische begrippen bedoelen velen met ‘fascisme’ het Duitse nationaal-socialisme van de NSDAP. Feitelijk een hardere variant van het fascisme. Het is één ding dat iemand zoiets zegt, het is een ander ding dat velen hem daarin steunen. Cenk Uygur van The Young Turks verwijst naar de internering van Amerikaanse staatsburgers van Duitse, Italiaanse en Japanse herkomst tijden de Tweede Wereldoorlog. Een beschamende episode in de Amerikaanse geschiedenis die Trump met zijn uitspraken over moslims opnieuw in herinnering brengt. En zelfs wil laten herleven.

In 2013 citeerde ik in een commentaar over de internering van Japans-Amerikanen -met een bijrol voor de huidige minister Lodewijk Asscher- opperrechter Hugo Black aan wie de volgende uitspraak toegeschreven wordt: ‘the need to protect against espionage outweighed individual rights‘. Dus de noodzaak om tegen spionage te beschermen weegt zwaarder dan individuele rechten. De hedendaagse variant van deze uitspraak luidt: ‘the need to protect against terrorism outweighs individual rights’. Ook politieke modes veranderen.

Spionage dat afgelopen jaren door de regering-Obama tegen de klokkenluiders Chelsea Manning, Edward Snowden en Julian Assange in stelling werd gebracht wordt nu rechts ingehaald door Trump. Een interessante ontwikkeling die de belangstelling voor het ‘Diepe Amerika’ in het centrum van de publieke opinie zet. Is het een reden voor Obama om voor het aflopen van zijn tweede termijn met de oneigenlijke verwijzing naar spionage de vervolging van klokkenluiders te staken? Als dat zo is, dan heeft Trump toch nog zin gehad.

Abby Martin verklaart Russia Today voor Russia Today. En Liz Wahl

Abby Martin presenteerde tot voor kort Breaking the Set voor Russia Today America. Ze veroordeelde in 2014 de Russische inval in Oekraïne, maar zorgde er tegelijk voor dat het zich als baken van journalistieke vrijheid kon presenteren dat interne kritiek tolereerde. Ze werd ongewild een excuus-Truus. Martin bleef solidair, maar verlaat Russia Today uiteindelijk toch. Waarom precies is onduidelijk. Ze kijkt terug voor Russia Today Deutsch. Martin is medeoprichter van Media Roots en zit in het bestuur van de Media Freedom Foundation.

In haar betoog weerspreekt Martin niet de claim dat Russia Today een door het Kremlin gefinancierde zender is die het verhaal van de Russische regering vertelt. Ze relativeert dat door de bewering dat alle nieuwszenders dat doen, waarmee ze suggereert dat ze hetzelfde doen. Maar da’s de vraag. Want een politiek perspectief is wat anders dan het bewust verdraaien en verdoezelen van de feiten. De officiële verdedigingslinie van Russia Today valt samen te vatten als ‘niets is perfect’ en ‘er bestaat geen waarheid’. Zodat bewuste leugens of het systeemmatig ontwijken van elke kritiek op Rusland toegestaan lijken omdat immers niets en niemand deugt.

De betrokkenheid van iemand met het profiel en de overtuiging van Martin die zowel Russia Today goedpraat als betrokken is bij ‘progressieve’ media als Media Roots of de Media Freedom Foundation die anderen een hoge journalistieke standaard voorhouden is merkwaardig omdat ze ethiek en opportunisme combineert. En zo haar eigen dubbele standaard zichtbaar maakt. Ze meent daar met behoud van haar geloofwaardigheid mee weg te kunnen komen. Dit valt alleen te begrijpen door te kijken naar de omgeving waarin ze opereert. Namelijk die van de Amerikaanse media die door politieke en economische druk minder vrij is dan in Europa.

President Obama heeft een heksenjacht gevoerd op klokkenluiders als Chelsea Manning, John Kiriakou of Barrett Brown en journalisten als James Risen, James Rosen en Wikileaks’ Julian Assange die ongekend is in de Amerikaanse geschiedenis. Dat heeft het klimaat in de VS verziekt. Dat Martin en ‘progressieve’ collega’s strategische steun zoeken bij elke partner die ze kunnen vinden in hun strijd tegen de Amerikaanse overheid die sluipenderwijs de controlestaat optuigt is verklaarbaar, maar ook jammerlijk. Want de vijand van de vijand is niet altijd een vriend. Wat hebben journalisten te zoeken bij een nieuwsmedium van een land dat zich ontwikkelt tot een dictatuur zonder machtsdeling, rechtsstaat en persvrijheid? Ze moeten beseffen dat ze het legitimiteit geven waarvan het de vraag is of het die verdient. Ook ontbreekt in het verhaal van Martin een verwijzing naar nieuwsmedia als The Guardian of Der Spiegel die meerdere kanten van een verhaal tonen.

Toch is Martin een interessante journaliste en activiste. Hoewel ze om een goede internationale vergelijking te kunnen maken wellicht een te specifiek op de VS gerichte focus heeft speelde haar geweten wel mee in de afwijzing van de Russische invasie in Oekraïne. Ze wordt onaardig als ze Liz Wahl hooghartig afdoet als een onbenul met de suggestie dat die een eigen wil en haar intellectuele diepgang mist. Liz Wahl werd afgelopen zaterdag 21 maart op de Noorse SKUP-conferentie voor onderzoeksjournalistiek geïnterviewd door Per Anders Johansen. Ook Eliot Higgins van burgeronderzoekscollectief Bellingcat praatte mee. Wahl legt uit hoe Russia Today in de praktijk van de newsroom werkt en hoe censuur er de regel is. Een verslag dat in alle aspecten haaks staat op de beweringen van Abby Martin is hier te zien, onder ‘På innsiden av Putins propagandakanel‘.

Vrijheid is altijd de vrijheid van dissidenten, van eigen dissidenten

Lara Newell twittert. Dat doet glimlachen en zet aan het denken: ‘La libertad es siempre la libertad de los disidentes’. Ofwel, vrijheid is altijd de vrijheid van dissidenten. Een variant op een uitspraak die valt te herleiden tot Rosa Luxemburg en voortborduurt op de oervaders van het communisme: ‘Freiheit nur für die Anhänger der Regierung, nur für Mitglieder einer Partei (..) ist keine Freiheit. Freiheit ist immer Freiheit des anders Denkenden. Nicht wegen des Fanatismus der ‘Gerechtigkeit’, sondern weil all das Belebende, Heilsame und Reinigende der politischen Freiheit an diesem Wesen hängt und seine Wirkung versagt, wenn die ‘Freiheit’ zum Privilegium wird’. Vrijheid dus als een voorrecht dat gegund wordt en niet als een vanzelfsprekend recht.

Een waarheid als een koe is dat vrijheid niks waard is als het aan medestanders wordt gegund. De uitspraak van Lara Newell is onvoldoende actueel en doet glimlachen. Want toegevoegd moet worden dat vrijheid er pas toe doet als eigen dissidenten vrijheid krijgen. Want: ‘Dissident zijn is een kwestie van perspectief. Het beschrijven ervan ook.’ Julian Assange, Chelsea Manning, Sarah Harrison of Edward Snowden zijn Westerse dissidenten die in het Westen niet vrij zijn. Omdat ze westerse dissidenten zijn. Maar buiten het Westen wel. Omgekeerd krijgen niet-westerse dissidenten in het Westen vrijheid, maar in hun eigen land niet. Zoals Alexei Navalny in Rusland of Ai Weiwei in China. Kortom, vrijheid is pas vrijheid als het de eigen dissidenten vrijheid geeft. Ruimhartig en zonder uitruil van rechten. Goed om op sociale media die oude waarheden te herhalen.

Foto: Tweet van Lara Newell, 1 juli 2014.

Krijgt Snowden asiel in Duitsland? Of in Nederland? Wie weet

Hoe kunnen de krachten tegen de massale spionage door de NSA zich verenigen? Democracy Now! komt naar Duitsland en praat met Wolfgang Kaleck, de advocaat in Europa van Edward Snowden. Wat zijn de kansen van Snowden op asiel in de VS of Duitsland? Dit interview speelt tegen de achtergrond van nieuwe onthullingen uit de Snowden-documenten in de Washington Post dat de Amerikaanse overheid toestemming aan de NSA heeft gegeven om 193 landen te bespioneren. Waaronder Nederland en Duitsland. Kan dat proces ooit omgebogen worden, en wat is daar voor nodig bij de landen die continu bespioneerd worden? Hoe zelfstandig en moedig kunnen regeringen in Berlijn of Den Haag handelen? Komt er een moment dat de parlementen in die landen zich in meerderheid tegen de Amerikaanse spionage verzetten en Snowden ondubbelzinnig durven steunen?

HRW krijgt kritiek dat het te nauw verbonden is met overheid VS

In een open brief richten meer dan 100 gezaghebbende critici waaronder Nobelprijswinnaars zich tot mensenrechtenorgansatie Human Rights Watch (HRW). Hun kritiek is dat HRW dat zich profileert als onafhankelijk dat door de nauwe banden met de Amerikaanse overheid niet (meer) is. Ze roepen HRW op om onmiddellijke maatregelen te nemen die de onafhankelijkheid herstellen. De band tussen HRW en de Amerikaanse overheid uit zich in het draaideur-principe dat hoge ambtenaren uit Amerikaanse regeringen de overstap naar  HRW maken, en weer terug. Dat zet volgens de critici een rem op het optreden van HRW tegen de VS. Dat vaak op sociale media en in rapporten doorgaans wel blaft richting VS, maar nauwelijks bijt.

Een van de ondertekenaars Kean Bhatt en HRW-woordvoerder Reed Brody gaan voor Democracy Now! in debat en krijgen alle ruimte voor hun argumenten. Brody kan niet goed uitleggen wat de noodzaak is dat iemand als de oud NAVO-chef als Javier Solana in de adviesraad van HRW zit. Wat zegt dat over het afzwakken van de kritiek door HRW op de NAVO? Of in andere gevallen op de regering-Obama. Dat kritiekpunt blijft hangen.

Dat mensenrechtenorganisaties als Amnesty international (AI) en HRW een verlengde van de buitenlandse politiek van westerse landen -en dan vooral de VS- zijn is een terugkerend kritiekpunt. Het debat concentreert zich op Venezuela, maar veel duidelijker bleek het uit de zuinige steun van AI en HRW voor Julian Assange of Chelsea Manning. Dat verwoordde ik in 2012 zo: ‘Waarom zwijgt Amnesty International over Julian Assange en niet over Pussy Riot?’ Beide mensenrechtenorganisaties hebben alle schijn tegen dat ze zich minder snel of zelfs helemaal niet uitspreken voor westerse dan niet-westerse dissidenten. In maart 2013 noemde WikiLeaks HRW en AI laf en ongeloofwaardig omdat ze Chelsea -dan nog: Bradley- Manning niet als politieke gevangene wensten te erkennen. Joe Emersberger zette in 2013 op een rijtje waarom AI Chelsea Manning niet als gewetensbezwaarde erkende. Dezelfde dubbele standaard constateerde hij in 2012 ook bij Syrië en Palestina.

Terugblik op een jaar Edward Snowden: held of held?

Op 5 juni 2013 begonnen de onthullingen van Edward Snowden. Ik schreef een dag later onderstaande tekst die naar mijn idee een jaar later nog onverminderd geldig is. Alleen met het verschil dat een deel van de Amerikaanse en internationale gemeenschap zich nu bewuster is van wat er mis is met de privacy. Edward Snowden wacht een beter lot dan met een ingetrokken paspoort wachten op betere tijden in Rusland. Op 5 juni 2014 is het een jaar geleden. Kritische burgers zijn iets opgeschoten. Maar ze zijn er nog niet.

In de VS wordt iedere burger zonder onderscheid, laat staan kennisgeving door de overheid aangemerkt als verdachte. Zonder directe aanleiding. Dat kan onder de Patriot Act. Als legitimatie wordt er achteraf het label ‘terrorisme’ opgeplakt. Indien iets uitkomt dat verborgen had moeten blijven. Maar dat label is niet geloofwaardig, want de aanpak kan veel doelmatiger en gerichter. Daartoe hoeven niet de gegevens van miljoenen burgers opgeslagen te worden. Inclusief volksvertegenwoordigers, advocaten en journalisten.

In de VS is dus iedereen schuldig tot het tegendeel bewezen is. Wat Glenn Greenwald in zijn Guardian-column openbaart is nog steeds een effect van 9/11. Amerikanen lijken nu te schrikken hoe diep de overheid in hun leven ingrijpt. Maar klokkenluiders, activisten en politici waarschuwen al jaren dat de privacy in de VS zo goed als dood is. Burgers hadden het kunnen weten. Er zijn genoeg blogs die benadrukken dat de controlestaat in opbouw is. Zie wat Steven Rambam zegt. Of William Binney. Of Glenn Greenwald. Of Julian Assange. Of Thomas Drake. Hoe kan het dat Amerikaanse burgers zich zo slecht informeren? Er lijkt iets fundamenteel verkeerd aan de huidige Amerikaanse politiek. En de gevestigde journalistiek. Ze verzaken hun plicht.

Temperend oordeel Buruma over Obama is uitgewerkt

Mooi aan de VS is dat alles er groot is. Volgens Ian Buruma in de NRC van 15 november is de overmoed van de VS nog het grootst. Buruma komt tot de conclusie dat de schuld voor de economische en morele neergang van de VS door iedereen gedeeld wordt. Door deze helicopterblik neemt Buruma president Obama in bescherming: ‘Toch is Obama niet het voornaamste probleem. De moeilijkheid is de Amerikaanse hybris; het geloof in een nationale vrijheidsmissie die te vaak is gebruikt om onnodige oorlogen te ontkenen‘.  Overmoed dus.

Wat Buruma zegt is niet onwaar, maar klopt niet. Hij komt deze keer niet toe aan de vraag wie van ‘het geloof in een nationale vrijheidsmissie‘ profiteren. Of die zelfs exploiteren. Want het kan zijn dat de Amerikaanse overmoed en het geloof in een vrijheidsmissie in de Amerikaanse geest zijn ingedaald, maar een ander aspect is hoe ze vervolgens worden aangewakkerd en misbruikt. Wat Buruma trouwens ook beweert door te stellen dat de vrijheidsmissie dient ‘om onnodige oorlogen te ontketenen‘. Maar bij die constatering laat-ie het.

In een studie concludeerden ​ASIS International (ASIS) en het Institute of Finance and Management (IOFM) dat de Amerikaanse veiligheidsindustrie jaarlijks 350 miljard dollar (= 259 miljard euro) bedraagt. Ter vergelijking, da’s iets meer dan de totale Nederlandse rijksbegroting over 2013 van 248,9 miljard euro. Dit komt bovenop de reguliere Amerikaanse Defensiebegroting van 642 miljard dollar (circa 474 miljoen euro).

Veiligheid en nationale verdediging kosten de VS zo’n 1000 miljard dollar per jaar. Een gigantische industrie en politieke machtsfactor. Het is hier eerder gememoreerd, aftredend president Dwight D. Eisenhower muntte in 1961 het begrip militair-industrieel complex in zijn afscheidsrede. Hij waarschuwde voor de rampzalige opkomst van misplaatste macht die zich onttrekt aan democratische besluitvorming: ‘In the councils of government, we must guard against the acquisition of unwarranted influence, whether sought or unsought, by the military-industrial complex. The potential for the disastrous rise of misplaced power exists and will persist.‘ De oud-generaal sprak vanuit eigen ervaring en voorspelde 52 jaar geleden wat we nu meemaken.

Iedereen die nadenkt over de Amerikaanse macht die leiders van andere landen vrees aanjaagt kent de feiten. Zeker een kritische geest als Ian Buruma. Toch koppelt-ie de Amerikaanse overmoed en de vrijheidsmissie los van het militair-industrieel complex. Da’s onverstandig omdat het een uit het ander volgt. Ze versterken elkaar zelfs in een geharnast haasje-over. President Obama breekt net als andere politici verkiezingsbeloften. Maar de vraag waarom Obama Guantánamo niet sluit, klokkenluiders vele malen harder vervolgt dan zijn voorgangers die ook ‘leden’ onder overmoed en nationale vrijheidsmissie, de drones-oorlog overzee zonder voldoende juridische basis heeft opgevoerd en de massale spionage van burgers toelaat wordt daarmee niet beantwoord. Maar ontweken door Buruma. Het in abstracties verhullen van Obama’s fouten is afwending.

Foto: ‘The Military-Industrial Complex. War is big business. Even in 1963, the military-industrial complex knew that millions could be made from the escalating tension in Southeast Asia. So, when it looked as though Kennedy was going to go soft on Vietnam, the Pentagon had him killed to make way for the bellicose tendencies of his successor.‘ De presidenten Kennedy (links) en Eisenhower op 22 april, 1961.

Mediastan. Over WikiLeaks, persvrijheid en de media

Mediastan van Journeyman Pictures kijkt achter de schermen van WikiLeaks. In deze documentaire van Johannes Wahlstrom reist een groepje journalisten naar Centraal-Azië en verder om te kijken welke media de door private Manning gelekte documenten kan publiceren. De verkenning van een grensgebied. Waar eindigt de vrijheid van meningsuiting, en wie mag dat bepalen? Hoe werken media? En waarom werken ze soms niet?

Foto: Affiche van Mediastan, 2013.

Wyden en Udall komen met wetgeving om spionage in te perken

Een oud grapje is dat een Amerikaanse toerist die in Europa rondgeleid wordt bij alle monumenten antwoordt ‘oh, bij ons is dat groter‘. Dat irriteert de rondleider zo dat-ie richting gevangenis en krankzinnigengesticht gaat. Waarop de Amerikaan weer z’n standaardantwoord geeft. En een instemmende knik van de rondleider ontvangt. In de VS is alles groter. De rijkdom en de armoede. De religieuze verdwazing en het vrijdenken. De conservatieven  en de progressieven. De heksenjacht op klokkenluiders door de overheid en de vrijheidsdrang van boeren, burgers en buitenlui. De gelijkgeschakelde mainstream media en de kwaliteitsblogs op internet.

Interessant aan de VS is dat de grap klopt. Alles is er groter. Zowel alles dat verkeerd als alles dat goed is. Er is de staatsveiligheidsdienst NSA die de hele wereld bespioneert zonder daartoe toestemming te hebben. Er zijn de chefs van NSA en DNI, Keith Alexander en James Clapper die liegen tegen het parlement, dat achteraf toegeven maar door president Obama niet berispt, laat staan ontslagen worden. Er is Obama die begon met een Nobelprijs voor de Vrede maar nu op grote schaal de burgerrechten schendt en de controle op z’n eigen macht omzeilt. Zo bezien zijn de VS een machtswellustig, arrogant land waar macht en welvaart steeds ongelijker verdeeld worden. Een natie die vanuit een bijna religieuze vervoering anderen de maat neemt en zich daarin ‘exceptional‘ vindt, maar steigert uit onbegrip als andere landen hetzelfde met de VS doen.

In de klassieke dramaturgie van Aristoteles is een held niet goed en niet slecht. Die balans geeft spanning en diepte van karakter. Zo is het ook met landen. Die zijn voorspelbaar en zelfs ongenietbaar als ze te goed of te slecht zijn. De ‘goede’ kant van de VS is in het machtspel bij lange na niet opgewassen tegen het militair-industrieel complex van gevestigde partijpolitiek, gevestigde media, de klassieke krijgsmachtsonderdelen en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, maar geeft wel zicht en hoop op een omslag, de peripiteia.

De Democratische senator Ron Wyden is zo’n tegenkracht die hoop geeft. Z’n oud-assistente Jennifer Hoelzer bekritiseert president Obama fel. Wyden en senator Mark Udall worden vaak in een adem genoemd. Ze gaan voor constitutionele zuiverheid en hebben opeenvolgende regeringen kritisch gevolgd. Senator Richard Blumenthal en de libertarische Republikeinse senator Rand Paul voeden die vrijheidsdrang vanuit juridische of politiek-filosofische betrokkenheid. Deze vier senatoren dienden gisteren wetgeving in die probeert om te komen tot een fundamentele hervorming van de surveillance programma’s. Techdirt zet hun plannen op een rijtje en beschrijft de onderdelen. Deze nieuwe coalitie vanaf de flanken bevestigt de tendens dat linkse en rechtse, ofwel progressieve, traditioneel-gematigde en libertarische politici elkaar vinden om de staatsmacht terug te dringen omwille van burger en grondwet. De rebellen trotseren het establishment. Da’s groots.

Foto: State Lunatic Asylum, Buffalo, Erie County, NY. Niet gedateerd.