Duitsland zegt nu pas dat eurozone Grieks uittreden aankan

Kanselier Merkel sluit het verlaten door Griekenland uit de eurozone niet langer uit, volgens Der Spiegel. De zogenaamde Grexit. Reden dat het nu mogelijk is zou de vooruitgang zijn die sinds de eurocrisis van 2012 is gemaakt. De eurozone kan een stootje hebben dat het in 2012 niet aankon. Ofwel, hebben Duitse en Franse banken die leningen aan Griekenland hadden uitstaan blijkbaar hun posities versterkt? Als Alexis Tsipras van het linkse Syriza de verkiezingen op 25 januari wint, en naar verwachting onderhandelingen over de Griekse schuld op de agenda zet, dan haakt Duitsland af. Niet toegeven is het signaal dat kanselier Merkel afgeeft.

De uitspraken van Angela Merkel komen tegen de achtergrond van een stagnerende Europese economie, een dalende euro, en kritiek op het beleid van bezuinigingen dat de afgelopen jaren geen alternatieven toestond en als rigide wordt ervaren. Er resteert een beeld van een fantasieloze economische politiek en wantrouwen in de politieke leiding van Europa die vermengt wordt met neerbuigendheid jegens Zuid-Europese landen en stoken door andere landen zoals Rusland om de Europese eenheid nog kleiner te maken dan deze al is.

In 2011 bekritiseerde toenmalig bankpresident Nout Wellink Geert Wilders die geen geld meer wilde geven aan Griekenland. Wellink: ‘Het is gevaarlijk om te zeggen dat we Griekenland moeten laten vallen. Europa is een werelddeel waar alle economieën, financiële instellingen en markten met elkaar zijn vervlochten.’ Wellinks opvolger Klaas Knot was in september 2011 minder resoluut: ‘Alle inspanningen zijn erop gericht dit te voorkomen, maar ik ben nu minder stellig in het uitsluiten van een faillissement dan ik een paar maanden geleden was.’ Oncontroleerbaar is wat het verschil precies is dat een Grexit in 2012 niet en in 2015 wel mogelijk maakt. Complicatie is dat politieke leiders niet zeggen wat ze doen en altijd doen wat ze zeggen.

Advertentie

Afshin Ellian negeert rol van toezicht en kritische journalistiek

‘Het is zeer kwalijk hoe D66, gesteund door haar mediaorgaan NRC Handelsblad, de activiteiten van de AIVD onderwerp van discussie maakt.’ Aldus Afshin Ellian die in een Elsevier-column met de titel ‘Tweede Kamer moet de hypes van D66 en NRC negeren‘ alles uit de kast haalt tegen wat-ie overduidelijk ziet als links-liberale vrijzinnigheid. Met z’n focus op de bestrijding van het jihadisme haalt Ellian van alles door elkaar en verliest het overzicht. Het gaat om toezicht door parlement en CTIVD, proportionaliteit van spionage van burgers, en journalistiek die de macht ter discussie stelt. En dat NRC het mediaorgaan van D66 zou zijn is de vraag. Omdat het niet in z’n verhaal past moffelt Ellian de SP als meest kritische volger van de AIVD weg.

Schokkend hoe gouvernementeel Ellian zich opstelt. Hij vergeet dat onafhankelijke journalistiek de macht dient te bevragen. Een volwassen democratie kan niet functioneren zonder kritische journalistiek. Ellian stelt dat ‘NRC voorop loopt in het creëren van een bedenkelijke sfeer rond de Nederlandse inlichtingendiensten’ maar onderbouwt dat niet. Hij verwijst naar een NRC-artikel dat critici aan het woord laat die om meer toezicht en controle op de inlichtingendiensten vragen. Maar hoe onderzoek en verslaglegging van NRC -dat zich opstelt als doorgeefluik van kritiek op het kabinet- tot een bedenkelijke sfeer kan leiden valt niet in te zien. Het is eerder andersom. Het goedpraten van Ellian dat parlementaire controle en toezicht op AIVD en MIVD niet nodig zijn en kabinetsleden uit principe niet liegen tegen burger of parlement is bedenkelijk. 

Ellian rechtvaardigt de claim van minister Plasterk en de veiligheidsdiensten dat het alle middelen inzet om het terrorisme te bestrijden met de dooddoener dat Plasterk gelijk heeft: ‘Het is helemaal waar wat de minister zegt.’ Werkt de democratie volgens Ellian zo simpel? De onthullingen aan de hand van de documenten van Edward Snowden hebben juist duidelijk gemaakt dat nationale inlichtingendiensten hun boekje te buiten gaan. De vraag is niet uitzonderlijk of dat in Nederland ook het geval is. Dan kan via onderzoek uitgezocht worden. Daarnaast zijn deze diensten bezig met economische spionage en spionage van onschuldige burgers. 

In parlement, bij CTIVD en in de maatschappij staat ter discussie of de veiligheidsdiensten de wet overtreden. Een houding om dat zorgvuldig uit te zoeken dient de democratische rechtsorde meer dan het wegmoffelen van bezwaren. Ellian schiet definitief uit de bocht als-ie beweert dat NRC en D66 een ‘zeer beperkt begrip van de rechtsstaat‘ hanteren: ‘wel permanente controle op politie en inlichtingendiensten, maar geen aandacht voor de strijd tegen terrorisme, dat de rechtsstaat ernstig bedreigt.’ Dit is zo aantoonbaar onjuist en naast de waarheid dat Ellian met deze uitspraak niet D66 en NRC beschadigt, maar vooral zichzelf. Afshin Ellian heeft de realiteit van de democratische rechtsorde en de rol van kritische journalistiek geheel uit het oog verloren. 

Foto: Minister Plasterk verdedigde het handelen van de AIVD. Credits: ANP

Canadese regering liet NSA tijdens G20 spioneren. Tegen de wet

Hun opvatting van openbaarheid is zwijgen. Da’s de beroepsdeformatie van inlichtingendiensten. Nu weer in Canada met de nationale inlichtingendienst CSEC. In het parlement weigert de regering Harper te bevestigen dat het de Amerikaanse NSA ruim baan gaf om tijdens de G20-top van 2010 in Toronto buitenlandse leiders te bespioneren. Evenmin maakt de regering duidelijk wie in de regering verantwoordelijk was voor het besluit om dit de Amerikanen toe te staan. Directeur van CSEC John Forster verklaarde in het parlement dat het zijn dienst niet is toegestaan Canadezen waar dan ook ter wereld of wie dan ook -inclusief bezoekers- op Canadese bodem te bespioneren. Komende onthullingen van Snowden zullen uitwijzen of Forsters claim klopt. Buren besteden spionage aan elkaar uit om formeel binnen de wet te blijven. De geest van de wet schenden ze. Terwijl ze zwijgen in onschuld. Zo denken ze. Ze kunnen niet anders. Die zelfgerichtheid is hun tragiek.

Gaat volgens de BBC Greenwald te ver? Of gaat de BBC niet ver genoeg?

Stephen Sackur van HARDtalk van BBC World News spreekt met Glenn Greenwald. Hij bracht de onthullingen van Edward Snowden. De relatie van Greenwald met de gevestigde journalistiek is slecht. Gesprekken lopen niet soepel. Dat ligt aan Greenwald die scherp en neerbuigend in z’n oordeel over dat soort journalistiek kan zijn en aan de journalisten van de gevestigde media. Ze stellen zich doorgaans kritischer op tegenover hun collega-onderzoeksjournalisten die de vanzelfsprekendheid van de macht in twijfel trekken dan tegenover de macht zelf. Het raakt aan de vraag wat journalistiek is en hoe het verschilt van activisme. Hoewel het de gelouterde Stephen Sackur aanvankelijk lukt een houding als evenwichtige, professionele journalist aan te nemen ontsnapt-ie gaandeweg het gesprek toch niet aan die houding van onderhorigheid aan de macht.

Het is een memorabel gesprek dat ingaat op Greenwalds werkwijze en z’n overwegingen, en op de diverse posities die journalisten in kunnen nemen. Als introductie in het onderwerp een inzichtelijk gesprek.

Juist op het punt waar Sackur door had kunnen vragen, vraagt-ie niet door. Dat gaat over de voorwaarden waaronder Snowden de NSA-documenten aan Laura Poitras en Greenwald heeft gegeven. Naar aanleiding van de NSA-onthullingen in de NRC ontstond begin deze week een discussie tussen WikiLeaks en Greenwald. Een grafiek bevatte veel zwart gemaakte namen. NRC-journalist Huib Modderkolk stelde dat dat was om de bron te beschermen. Snowden dus. Maar Guardian-journaliste Janine Gibson die ook met Snowden samenwerkte zei op 19 oktober: ‘He [Snowden] has never issued any kind of edict about how we should report the story. He expressed what he thought was important, but there’s been no restrictions‘. Edward Snowden stelde dus geen beperkingen aan de journalisten aan wie hij de documenten gaf. Greenwald stelt echter dat dat wel zo is en Modderkolk sluit zich aan bij die mening. En wordt zo afhankelijk van Glenn Greenwalds interpretatie.

De houding van Greenwald om Snowden te willen beschermen valt te verklaren uit zijn angst om zelf als samenzweerder aangeklaagd te worden en het op te moeten nemen voor Snowden. De positie van Edward Snowden is delicaat omdat-ie door zijn ondertekende verklaring  van geheimhouding uit de vertrouwelijkheid heeft geklapt. Zelfs critici die hem als held zien begrijpen dat daar een straf op staat. Alleen niet van hoogverraad of spionage zoals de Espionage Act van 1917 biedt -met de consequentie van jarenlange opsluiting- maar een disciplinaire straf die de ambtenaar of de werknemer past die over de schreef gaat.

Voor de zoveelste keer blijkt dat de onthullingen pas in de eerste fase verkeren. Nog maar zo’n 250 documenten zijn  geopenbaard, zo verklaart Greenwald. Er komen er nog tienduizenden aan die als basis voor artikelen dienen. Mogelijk hebben Greenwald en Poitras 200.000 documenten in bezit. Het vrijgeven in een keer is een ultiem red- of wraakmiddel dat een zekere garantie biedt voor de fysieke veiligheid van Snowden, Poitras en Greenwald. Edward Snowden die nu in Rusland verzeild is geraakt heeft verklaard zelf geen documenten meer in bezit te hebben. Maar voor zijn tegenstanders valt niet na te gaan of die bewering klopt.

NSA bespioneerde pornografisch surfgedrag van radicale moslims. Wie meer?

Is NSA-directeur Keith Alexander de reïncarnatie van de directeur van de FBI gedurende 48 jaar J. Edgar Hoover? Die het establishment chanteerde met z’n dossiers vol geheimen van belangrijke politici? Het begint erop te lijken. De zielsverhuizing van het lichaam van Hoover naar dat van Alexander lijkt  succesvol verlopen.

In The Huffington Post schrijft Glenn Greenwald samen met Ryan Gallagher en Ryan Grim dat in oktober 2012 Alexander zich persoonlijk bezighield met een project om radicale moslims te pakken op hun surfgedrag. Deze onthulling is gebaseerd op een document dat Edward Snowden kopieerde. Keith Alexander is er de opsteller (‘originator‘) van. Van zes moslims die geen terroristische activiteiten ondernamen werd gemonitord dat ze porno-sites bezochten. Zo zou hun geloofwaardigheid, reputatie en autoriteit ondermijnd worden.

Waarom zouden inlichtingendiensten als de NSA stoppen bij het surfgedrag van radicale moslims? Technisch maakt het niet uit een moslim in Pakistan of een politicus in Washington te volgen. Dat maakt het griezelig. Dat roept het chanteren van politici door Hoover in gedachten die 48 jaar hoofd van de FBI kon blijven. Een overklaarbaar lange periode. En de moord op Kennedy niet kon voorkomen, maar wel zijn eigen kop redde.

Wat weten we ervan hoe bepaalde politici door geheime diensten in allerlei landen onder druk worden gezet met belastende informatie? Waarom is president Obama van een progressieve politicus veranderd in een evenbeeld van president Bush? ‘Don’t you remember what happened to Martin Luther King Jr.?‘, antwoordde Obama op de vraag aan oude vrienden waarom-ie niet meer stond voor de dingen waarvoor-ie ooit stond. Is Obama zo bang gemaakt dat-ie voor z’n leven en dat van z’n gezin vreest? Complotdenken neemt het soms over van de rede. Maar als dan het complotdenken in een document aangetoond wordt, dan is cynisme zo gek nog niet. En realistischer dan zogenaamd politieke realisme dat niet stopt met praten over strategie of beleid.

Foto 1: ‘President John F. Kennedy with Robert F. Kennedy and J. Edgar Hoover by Cecil Stoughton (NARA)‘, mei 1963.

Foto 2: Lynda Benglis met advertentie in 1974 in Artforum: kunst

Temperend oordeel Buruma over Obama is uitgewerkt

Mooi aan de VS is dat alles er groot is. Volgens Ian Buruma in de NRC van 15 november is de overmoed van de VS nog het grootst. Buruma komt tot de conclusie dat de schuld voor de economische en morele neergang van de VS door iedereen gedeeld wordt. Door deze helicopterblik neemt Buruma president Obama in bescherming: ‘Toch is Obama niet het voornaamste probleem. De moeilijkheid is de Amerikaanse hybris; het geloof in een nationale vrijheidsmissie die te vaak is gebruikt om onnodige oorlogen te ontkenen‘.  Overmoed dus.

Wat Buruma zegt is niet onwaar, maar klopt niet. Hij komt deze keer niet toe aan de vraag wie van ‘het geloof in een nationale vrijheidsmissie‘ profiteren. Of die zelfs exploiteren. Want het kan zijn dat de Amerikaanse overmoed en het geloof in een vrijheidsmissie in de Amerikaanse geest zijn ingedaald, maar een ander aspect is hoe ze vervolgens worden aangewakkerd en misbruikt. Wat Buruma trouwens ook beweert door te stellen dat de vrijheidsmissie dient ‘om onnodige oorlogen te ontketenen‘. Maar bij die constatering laat-ie het.

In een studie concludeerden ​ASIS International (ASIS) en het Institute of Finance and Management (IOFM) dat de Amerikaanse veiligheidsindustrie jaarlijks 350 miljard dollar (= 259 miljard euro) bedraagt. Ter vergelijking, da’s iets meer dan de totale Nederlandse rijksbegroting over 2013 van 248,9 miljard euro. Dit komt bovenop de reguliere Amerikaanse Defensiebegroting van 642 miljard dollar (circa 474 miljoen euro).

Veiligheid en nationale verdediging kosten de VS zo’n 1000 miljard dollar per jaar. Een gigantische industrie en politieke machtsfactor. Het is hier eerder gememoreerd, aftredend president Dwight D. Eisenhower muntte in 1961 het begrip militair-industrieel complex in zijn afscheidsrede. Hij waarschuwde voor de rampzalige opkomst van misplaatste macht die zich onttrekt aan democratische besluitvorming: ‘In the councils of government, we must guard against the acquisition of unwarranted influence, whether sought or unsought, by the military-industrial complex. The potential for the disastrous rise of misplaced power exists and will persist.‘ De oud-generaal sprak vanuit eigen ervaring en voorspelde 52 jaar geleden wat we nu meemaken.

Iedereen die nadenkt over de Amerikaanse macht die leiders van andere landen vrees aanjaagt kent de feiten. Zeker een kritische geest als Ian Buruma. Toch koppelt-ie de Amerikaanse overmoed en de vrijheidsmissie los van het militair-industrieel complex. Da’s onverstandig omdat het een uit het ander volgt. Ze versterken elkaar zelfs in een geharnast haasje-over. President Obama breekt net als andere politici verkiezingsbeloften. Maar de vraag waarom Obama Guantánamo niet sluit, klokkenluiders vele malen harder vervolgt dan zijn voorgangers die ook ‘leden’ onder overmoed en nationale vrijheidsmissie, de drones-oorlog overzee zonder voldoende juridische basis heeft opgevoerd en de massale spionage van burgers toelaat wordt daarmee niet beantwoord. Maar ontweken door Buruma. Het in abstracties verhullen van Obama’s fouten is afwending.

Foto: ‘The Military-Industrial Complex. War is big business. Even in 1963, the military-industrial complex knew that millions could be made from the escalating tension in Southeast Asia. So, when it looked as though Kennedy was going to go soft on Vietnam, the Pentagon had him killed to make way for the bellicose tendencies of his successor.‘ De presidenten Kennedy (links) en Eisenhower op 22 april, 1961.

Wilkerson over Snowden, politiestaat en eeuwigdurende oorlog

Update: Opvallende overeenkomst met Wilkerson is de steunbetuiging van een andere gematigde Republikein, oud-Senator Gordon Humphrey van New Hampshire.  Hij correspondeert met Edward Snowden en Glenn Greenwald. En zegt tegen Snowden: ‘I believe you have done the right thing in exposing what I regard as massive violation of the United States Constitution.’

Lawrence Wilkerson is ex-kolonel, gematigd Republikein en voormalig stafchef van minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell. Hij geeft in zijn slaapkamer z’n analyse van de eeuwigdurende oorlog, the perpetual war. Juist omdat deze oorlog geen omlijnd einddoel heeft en daarom eindeloos kan voortduren roept zo’n oorlog de vraag op wat het eigenlijke doel ervan is. Gaat het om het verslaan van een buitenlandse vijand, of om het onder de duim houden van het binnenland en het doorsluizen van overheidsgeld? Zodat deze oorlog eigenlijk tegen de eigen bevolking gericht is. De recente onthullingen van Edward Snowden over de massale spionage geven voedsel aan de laatste optie. De eeuwigdurende oorlog is een voorwendsel om beslag te leggen op de uitvoerende macht en overheidsgeld. En bedenk: de miljarden dollars die aan oorlog en veiligheid worden uitgegeven kunnen niet besteed worden aan zorg, onderwijs, infrastructuur en sociale programma’s.

Hoe grijpt het samen? The Perpetual War bestaat uit de hechte vermenging van overheid en bedrijfsleven. Inclusief nieuwsorganisaties en adviesbureaus die als een WC-Eend met een zogenaamd objectieve blik het eigen bedrijfsbelang veiligstellen. Via een voortdurend draaiende deur schuift geld van de overheid naar het bedrijfsleven. Edward Snowden was niet in overheidsdienst en had in dienst bij Booz Allen toegang tot topgeheime documenten. Maar niemand controleerde de medewerker van dit bedrijf. Zo zijn er miljoenen medewerkers bij bedrijven die miljarden dollars overheidsgeld voor hun rekening nemen. Voor welk doel?

President Obama praat telkens geruststellend over mensenrechten, sluiting van Guantanamo Bay en een einde aan de overzeese oorlogen, maar voegt op geen enkel moment de daad bij het woord. Obama blinkt uit in het tentoonspreiden van goede bedoelingen en zorgt voor het ‘goede’ gezicht van de Amerikaanse politiestaat in wording. Voor wie het nog wil geloven. Barack Obama als pseudo-winnaar van de Nobel Prijs voor de Vrede.

Zo is in de VS een systeem opgebouwd waarin de twee gevestigde politieke partijen, overheid, bedrijfsleven, het militair-industrieel complex waarover Wilkerson praat met verwijzing naar president Eisenhower die er in 1961 al voor waarschuwde en de gevestigde media zonder risico’s alle macht naar zich toe hebben getrokken. Dit drukt ook een stempel op Nederland. Hoewel, er zijn godzijdank nog enkele risico’s: klokkenluiders en kritische journalisten. Reden dat president Obama deze groepen harder aanpakt dan welke andere president ooit deed. Inclusief de liegende ‘Tricy Dick‘ Nixon en de zogenaamde Texas Ranger George ‘W’ Bush.

Foto: Tweet Wikileaks, 15 juli 2013: De VS onder Obama veranderen in een politiestaat waar ongestraft bespioneerd en gedood wordt.

Verloren liefde. VS neemt een loopje met de eigen waarden

Ooit was ik een fan van kandidaat-president Barack Obama. En de VS. Ik had het idee dat het land veerkracht genoeg had om de periode Bush en de oorlogen in het Midden-Oosten te overwinnen. Dat de periode 2001-2009 een akelige afwijking was. Maar nu twijfel ik. Ik kan de retoriek en de dwingelandij van de regering-Obama niet meer aanzien. Mijn liefde is over. De heksenjacht op klokkenluiders door Obama is ongekend. Waar is zijn ruimdenkendheid en grootheid om met afwijkende meningen om te gaan? Dat lijkt verdwenen, terwijl dat de vrijheden waren die de VS groot hebben gemaakt. ook door het beste van overal op te nemen.

Maakt Obama de VS kapot? Het lijkt er sterk op dat-ie geen greep heeft op het militair-industrieel complex waarvan president Eisenhower in 1961 al repte. Nu in de vorm van inlichtingen- en veiligheidsdiensten die hun eigen gang gaan en miljarden dollars doorsluizen naar particuliere bedrijven. Buiten elke democratische controle om. Wie dat opmerkt wordt hard aangepakt, maar wie liegt tegen het congres mag blijven zitten. Kafka in Amerika. Terwijl de staatsschuld toeneemt, er geen geld is voor onderhoud van bruggen en wegen, en de kloof tussen arm en rijk toeneemt. De VS zijn toe aan een reshuffle. Vanaf scratch. Het best zou Obama het veld ruimen. Hij heeft aangetoond het niet te kunnen en zijn land niet in de hand te hebben.

In kwestie Snowden laat NRC zich opnieuw misleiden

Er valt heel wat af te dingen op het kritisch vermogen van de Nederlandse gevestigde media. Graag neem ik het verwijt voor lief in herhaling te vervallen door nogmaals te verwijzen naar de in mijn ogen onbegrijpelijke opstelling van de NRC die president Obama het voordeel van de twijfel geeft. De NRC wekte in oktober 2012 de indruk dat Obama het opnam voor de burgerrechten en de vrijheid van meningsuiting. Toen was dat naar mijn idee al een onhoudbaar standpunt, maar door recente onthullingen door Edward Snowden over de NSA is dat standpunt nog onhoudbaarder geworden. Dat leidt niet tot een andere opstelling van de NRC, ondanks het goede werk van haar Amerikaanse correspondenten. Het roept de vraag op waarmee de gevestigde media bezig zijn en wat ze voor lezers die zich op internet direct tot de bron wenden zo’n nieuwsmedium nog toevoegt. Zeker als de media de bemiddelende rol van ‘vertaler’ van het nieuws slordig en gekleurd uitvoeren.

Opmerkelijk is dat de NRC Obama nog steeds het voordeel van de twijfel geeft. Ik begrijp daar niets van voor een krant die zich kritisch en liberaal noemt. Ik neem aan dat er kundige en door de wol geverfde journalisten en redacteuren aan het werk zijn, maar toch is dat in de kolommen nauwelijks terug te vinden. Welk proces verhindert dat? Redacties baseren zich op persbureau’s die de waarheid verdraaien omdat ze belang hebben bij het verbergen van de waarheid. Maar een krant als de NRC heeft hier toch weet van en kan toch niet zo naïef zijn dat niet door te hebben? Toch lijkt het er sterk op. Voor de reden heb ik geen afdoende verklaring.

Neem Judith Laanen van de redactie Buitenland. Ze neemt plichtmatig de berichtgeving van Reuters over, maar doet er een eigen schepje bovenop. Ze zegt in een artikel over de NSA van 18 juni: ‘Edward Snowden, de 29-jarige Amerikaan die de afluisterpraktijken van het Amerikaanse PRISM-programma vorige week aan het licht bracht, sprak de noodzaak van afluisteren gisteren tijdens een livechat met de Britse krant The Guardian nog tegen, schrijft persbureau AP.‘ Het gaat om het woord ‘nog‘ waarmee Laanen suggereert dat de waarheid van viersterrengeneraal en NSA-directeur Keith Alexander de waarheid van Snowden heeft vervangen. Maar ieder die kritisch kijkt naar wat Alexander zegt weet dat-ie liegt en steeds de cijfers bijstelt. Door de onnodige toevoeging van dat ‘nog‘ geeft Laanen aan deze zaak niet op de voet te volgen. Om het fatsoenlijk te zeggen.

Het is ook een onmogelijke opgave voor een krant als de NRC om zonder eigen expertise en directe toegang tot de bronnen verslag te moeten doen van een zaak die zich op grote afstand afspeelt maar toch de hele wereld bezighoudt. Het kan het niet negeren omdat er een direct belang voor Nederlandse internet- en telefoongebruikers mee gemoeid is. Wat de NRC en de Nederlandse gevestigde media opbreekt is dat ze geen idee hebben hoe ze de kritische geluiden moeten ‘omkaderen’. Het ene moment wordt de ene nieuwsbron gevolgd en het andere moment de andere die een tegengesteld perspectief geeft. Maar da’s geen zorgvuldige journalistiek die meerdere kanten belicht en zweert bij hoor en wederhoor. Da’s stuurloosheid in de berichtgeving en het ontlopen van de keuze om zich werkelijk kritisch en onpartijdig op te stellen.

Dat kader schetst Tim Shorrock in de New York Times. Hij stelt dat er jaarlijks zo’n 42 miljard euro naar private onderaannemers in de Amerikaanse veiligheids-industrie stroomt. Door stuivertje te wisselen tussen overheid en bedrijfsleven poetsen topbestuurders hun inkomen op. Een dreiging moet dat legitimeren. Onbelangrijk en bijkomend is of die dreiging realistisch is. Nieuwsmedia die menen ‘objectief’ verslag te kunnen doen verzaken hun controlerende taak omdat ze niet achter de waarheid kijken. Ze maken zich tot deelgenoot aan de politionele militarisering van de samenleving. Juan Bosch waarschuwde in de jaren ’60 voor het Pentagonisme in navolging van president Eisenhower die in 1961 voor het militair-industrieel complex waarschuwde. Het is aan kritische media om zich niet te laten misleiden en die steeds wisselende verschijningsvorm van dat complex journalistiek te volgen. Dat kan het kader voor een krant als de NRC zijn.

Foto 1: Schermafbeelding van laatste deel van artikel ‘NSA: meer dan 50 aanslagen afgewend door afluisteren‘ door Judith Laanen in de online-versie van nrc.nl. 18 juni 2013.

Foto 2: Fragment afscheidstoespraak van president Eisenhower over het militair-industrieel complex. 1961.

Europa verkeert in impasse en durft debat niet aan

Trouw laat vier deskundigen praten over Europa. Hoe kunnen andere partijen dan de eurosceptische PVV en SP hun pro-Europese visie verkopen? Het gebrek aan eensgezindheid verraadt dat de juiste aanpak lastig te vinden is. Reclameman Frank Pels vergelijkt Europa met een wasmiddel dat met emotie verkocht moet worden. Dit bevestigt het idee dat het product ‘Europa‘ niet wervend genoeg is om het op eigen benen te redden.

Veelzeggend is het verschil tussen hoogleraar Europese studies in Tilburg Paul Scheffer en Frits Bloemberg van het Debatbureau: Anders dan Scheffer, vindt hij het juist onverstandig als politici eerlijk de nadelen benoemen van het Europese project. “Het gevaar is dat ze in kritiek blijven hangen, en dan verliezen ze hun eigen verhaal. Als kiezers elke keer te horen krijgen wat er mis is, zien ze de voordelen niet meer.”

Naast Scheffer pleit ook de van oorsprong Deense hoogleraar Politieke communicatie Claes de Vreese voor een inhoudelijk debat. Volgens De Vreese is het debat over Europa in Nederland zestig jaar gemeden en zelfs nooit van de grond gekomen. De wetenschappers Scheffer en De Vreese pleiten voor een open betoog dat eerlijk de voor- en tegenargumenten benoemt. Pels en Bloemberg willen dat open betoog toedekken met emotie. In een traditie van zestig jaar reclame voor Europa dat niet verder komt dan politieke marketing.

Europa zit in een dilemma. Het heeft zonder politieke eenheid ambitieus de euro geïntroduceerd. Voor Europese instellingen kunnen alleen zwakke leiders als José Manuel Barroso benoemd worden. Europa heeft te veel hooi op de vork genomen en is groter dan het kan bolwerken. Niet meer in staat orde op zaken te stellen.

Foto: Vlaggen landen EU