Wat zijn kansen voor nieuwe partij ‘Voor Nederland’?

De tijd zal het leren of Voor Nederland (VNL) bestaansrecht heeft. De partij is opgericht door de uitgetreden PVV’ers Louis Bontes en Joram van Klaveren die zitting hebben in de Tweede Kamer. De vooruitzichten zijn niet best omdat de laatste jaren behalve de PVV nieuwe rechtse partijen niet door weten te breken. Zoals TON van Rita Verdonk en DPK van Hero Brinkman waar TON in opging. Het wordt druk op rechts met de VVD, PVV, SGP en de niet van huis uit rechtse partijen als het CDA, D66 en de PvdA die af en toe naar rechts leunen.

VNL profileert zich als een klassiek-liberale partij, maar dus wel van het behoudende soort zoals de VVD. Fatsoenlijker en daarom aanvaardbaarder dan de PVV en principiëler en libertarischer (‘minder overheid’) dan de VVD. Met meer accent op de kernpunten van de staat zoals veiligheid en de vrijheden van de rechtsstaat, maar minder verzorgingsstaat waar zelfredzaamheid aan de orde kan zijn. Bontes en Van Klaveren zijn geen aansprekende boegbeelden, maar als VNL zo iemand weet te strikken dan heeft deze nieuwe politieke partij een kans. Interessant is hoe VVD en PVV dan op VNL reageren als het deze partijen een spiegel voorhoudt.

Wilders zet Louis Bontes uit PVV-fractie. Het maakt niets uit

Geert Wilders heeft vandaag Louis Bontes wegens ‘een vertrouwensbreuk’ uit de PVV-fractie gezet. Bontes gaat verder als eenmansfractie. Hij was penningmeester van de Stichting ondersteuning Tweede Kamerfractie PVV en campagneleider en belangrijk binnen de partij. Mede door de onduidelijke geldstromen wilde hij als penningmeester niet meer verantwoordelijk gehouden worden voor het financieel beleid. Louis Bontes vreesde zijn royement, maar hoopte op een omslag die de democratisering van de partij mogelijk zou maken. Z’n kritiek is dat de PVV te afhankelijk is van Wilders en de opbouw van de partijorganisatie wordt verwaarloosd.

Dit incident past in een patroon. In juli 2012 stapten Wim Kortenoeven en Marcial Hernandez uit de fractie omdat ze de koers te links vonden en te weinig tijd kregen om te reageren op het verkiezingsprogramma. Fractieleden als Richard de Mos werden niet meer geselecteerd. Hero Brinkman stapte in maart 2012 uit de fractie en zat nog een half jaar als eenmansfractie in de kamer. Vanwege het gesloten karakter en de strikte partijdiscipline vergeleek hij de PVV met de Stasi. Een systeem waarin Wilders alle touwtjes in handen heeft noemde hij ‘pervers’. Net als Brinkman hoopte ook Bontes op een constructieve manier binnen de partij te kunnen blijven. Maar dat staat Wilders niet toe. Brinkmaniaan Jacky Stevens uit haar leedvermaak op Twitter:

De oogst van het gerommel binnen de PVV is dat het niks uitmaakt voor de koers. In de peilingen krabbelt de PVV ook na gedoe weer op. De hysterie over Bontes, Brinkman, Kortenoeven, Hernandez, De Mos of Wilders gaat over personen, maar niet over politiek. Kortom, het gaat over bijzaken. De politieke marketing met personen als zetstukken roept de schijn op van een debat binnen een partij dat per definitie niet bestaat.

Foto 1: Louis Bontes (links) en Geert Wilders. Credits: ANP

Foto 2: Tweet Jacky Stevens, 29 oktober 2013.

Welk protest hoort bij inhuldiging op 30 april? Geen alleenrecht

Klopt de claim dat de inhuldigingsdag een feestelijke dag voor de liefhebbers van het Koningshuis is en dat de Republikeinen thuis moeten blijven? In elk geval is het in tegenspraak met de uitspraak van prins Willem-Alexander in het interview met Mariëlle Tweebeeke en Rick Nieman dat er ook ruimte voor protest moet zijn.

Stevens is een bondgenote van ex-PVV’er Hero Brinkman. Ze reageert in een andere tweet op de uitzending ‘Oranje en het oproer‘ van Andere Tijden over de ‘kroningsrellen’ van 1980: ‘Ik mag hopen dat dit tuig zich vandaag de dag nog kapot schaamt.’ Waarover zouden de krakers van 1980 zich moeten schamen? Ze kunnen trots zijn op wat ze met bescheiden middelen tegen de politie bereikten. Dat lukte door de radiocommunicatie van de politie te hinderen met een stoorzender. Zodat de ME af en toe tegenstrijdige opdrachten kreeg van de eigen leiding, maar de herroeping ervan miste. Gevolg: chaos. Wie dat draaiboek vertaalt naar 2013 komt uit bij cyberaanvallen van Anonymous als basis voor het oproer. Wat rest is de verbeelding aan de macht.

De opties voor 30 april liggen open. Het valt niet te verwachten dat het protest zo grootschalig zal zijn als in 1980. Maar door het gebruik van internet en sociale media kunnen middelen gerichter ingezet worden dan toen mogelijk was. Voor het gemak reduceert Stevens het debat tot een tweedeling tussen republikeinen en   monarchisten. Als vertegenwoordiger van de middengroep die zowel afstand neemt tot de propagandistische media en de hielenlikkers en hermelijnvlooien van Oranje als het Republikeins Genootschap dat geen alternatief biedt, gun ik de Nederlanders vooral onderscheidingsvermogen. Te beginnen bij Jacky Stevens.

Foto 1: Schermafbeelding tweet Jacky Stevens, 21 april 2013.

Foto 2: ‘NLD-19800430-AMSTERDAM: Een kraker staat met een vlag temidden van een enorme ravage op straat tijdens de rellen bij de inhuldiging van koningin Beatrix. De kraakbeweging greep de kroning aan om te protesteren tegen het woningbeleid van de gemeenste Amsterdam, onder het motto ‘Geen woning geen kroning’. Het kwam tot hevige rellen. ANPFOTO’

Schijnverkiezingen zonder ideeën en objectieve media: Jonas Staal

‘De strategische stem heeft het politieke debat in Nederland verlamd. De SP, GroenLinks, de Partij voor de Dieren, de Piratenpartij – allemaal partijen met een in essentie principiële agenda – zijn op de verkiezingsdag van 12 september weggevaagd voor een schijnpolemiek naar Amerikaans model. Partijen die nauwelijks verschillen als het gaat om een fundamentele wereldvisie domineren het strijdperk. De stem van een principiële minderheid, denk in Amerika bijvoorbeeld aan de door media systematisch genegeerde libertair Ron Paul, kan hierin niet worden gehoord. 

Dat is allereerst zo omdat de consumeerbaarheid van dergelijke stemmen in het hysterische mediaspektakel rondom de verkiezingen te laag is. Liever Hero Brinkman als woordvoerder van de seniele wederopstanding van Verdonk’s Trots op Nederland, dan Dirk Poot van de Piratenpartij – terwijl deze laatste wel degelijk de publieke steun had voor minimaal een parlementszetel. Liever Diederik Samsom’s kinderen in de volkstuin dan Sap’s pleidooi voor een weerbaar milieu op Europees niveau.

De politiek is daarmee niets meer geworden dan een uitje voor de programmeurs van sensatietelevisie. De politiek is feitelijk ontdaan van werkelijke politiek. Dat wil zeggen: ontdaan van standpunten en ideeën die wij nog niet kunnen bevatten in de condities van het huidige politieke debat (lees: niet te bevatten of te consumeren door de talking heads van de mediacratie).’

Hoe waar zijn bovenstaande woorden van kunstenaar Jonas Staal in zijn tekst ‘Vrijdenkersruimte vervolgd‘ . Ze worden ongewild bevestigd door het idee van Heleen Mees om GroenLinks in de PvdA op te laten gaan zoals ze in een tweet zegt. Want: ‘Dan wordt Diederik Samsom premier‘. Net alsof het om de poppetjes en niet om de ideeën gaat. Mees bevestigt het misverstand dat ons door de media opgelegd wordt. Het zou daarom gewenster zijn als de zielloze PvdA in het ideeënrijke GroenLinks zou opgaan. Maar door de macht van het getal zal dat niet gebeuren. Principes zijn in de Nederlandse politiek ondergeschikt aan machtsverhoudingen.

Hoe Jonas Staal weet dat Dirk Poot van de Piratenpartij de steun had voor minimaal een parlementszetel is de vraag. Valt zoiets te bewijzen? Hoe zou een uitslag eruit zien die alle vertekeningen corrigeerde? Wat zijn die vertekeningen? Staal ziet een strategische stem als vertekening omdat het debat voor spektakel inlevert, maar strategisch stemmen hoort bij de politiek. Toch heb ook ik het idee dat de media hun boekje zwaar te buiten zijn gegaan en de uitslagen meer dan nodig vertekend hebben. Maar opnieuw, hoe valt dat te bewijzen?

Huis voor democratie en rechtsstaat ProDemos informeert de burgers over de verschillen tussen schijnverkiezingen en democratische verkiezingen. In een filmpje beantwoordt het de vraag aan welke eisen verkiezingen moeten voldoen om democratisch te zijn. Regel 4 zegt: Alle partijen moeten voldoende toegang tot de media hebben. Vraag is of bij de afgelopen verkiezingen alle partijen voldoende toegang tot de media hadden. Het lijkt er niet op. ProDemos zeilt er omheen door de Nederlandse situatie niet echt tegen het licht te houden. Het is tijd dat er ’n mediawaakhond komt die tijdens politieke campagnes de ogen open houdt.

Piratenpartij groeit langzaam maar zeker en wacht permanente campagne

De Piratenpartij heeft het niet gehaald. De partij bleef met iets meer dan 30.000 stemmen steken op 0,3%. Toch driemaal zoveel als in 2010. Maar het had 0,66% moeten zijn. Ik heb geen spijt van mijn stem. De afgelopen campagne was voor de partij -en ook de kiezer op de partij- een les in focussen. Het volgende focuspunt zijn de Europese Verkiezingen in 2014. Voor de tussentijd hoop ik op een permanente campagne.

Het tegenvallende resultaat vraagt natuurlijk wel om een verklaring. Waarom heeft de betrokkenheid en inzet van vele vrijwilligers tot dit resultaat geleid? Zijn de juiste doelgroepen op de juiste manier benaderd? Ofwel, was de campagne effectief binnen de beperkingen? Voor een afdoend antwoord is het nu echter nog te vroeg.

De Piratenpartij is het hoogst geëindigd van de partijen zonder overheidssubsidie. En heeft Hero Brinkmans DPK zelfs gepasseerd. Zoals velen al opmerkten voerde GroenLinks een professionele publiciteitscampagne. Maar dat redde de partij niet. Toch moet me van het hart dat ik bij de Piratenpartij precies dat miste wat ik verwacht had: creativiteit. Bijvoorbeeld met inzet van kunstenaars. Ik zag het niet terug op de website, de sociale media en in de campagnespots. De content bleef ondergeschikt aan de techniek. Daar valt de winst te halen. En in de fondsenwerving om professionaliteit in te kopen. Met een goede voorbereiding kan het lukken.

Foto: Logo

Op weg naar een stemsuggestie: stemwijzers

Wie denkt vergelijkingen van verkiezingsprogramma’s van alle partijen te kunnen vinden heeft het mis. Met hun stemwijzers stoppen maatschappelijke organisaties bij hooguit 12 partijen, terwijl er aan de verkiezingen 21 partijen meedoen. NDX die alleen in Amsterdam meedoet buiten beschouwing gelaten, zijn er 20 partijen. In de stemwijzers komt de helft terug. Da’s zo’n fikse vertekening dat het de vergelijking onbruikbaar maakt.

In een eerdere vergelijking over de rechtsstaat ging ik op weg naar een stemsuggestie. Ook die vergelijking was vertekend omdat alleen de gevestigde partijen erin vertegenwoordigd waren. Het idee dat ik met behulp van stemwijzers op uiteenlopende gebieden partijen kan vergelijken moet ik dan ook in de steek laten. De nieuwere partijen hebben niet allen uitgewerkte programma’s, maar ze zijn duidelijk genoeg om stellingen op te baseren van het type ‘eens’, ‘oneens’ of ‘geen mening/ neutraal’. Toch gebeurt het niet.

Wat beogen maatschappelijke organisaties met hun stemwijzers die de helft van de partijen buiten schot laat? De macht ligt bij de gevestigde partijen, aangevuld met DKP van Hero Brinkman en de in de Eerste Kamer vertegenwoordigde 50Plus. Daar stopt de belangstelling van media en maatschappelijke organisaties. Terwijl vooral de laatsten met behulp van themapartijen de vraagstelling zouden kunnen verbreden en verdiepen.

Daarom wend ik me maar tot de StemWijzer die niet volmaakt is, maar wel alle partijen mee laat doen. Ik maak de test tweemaal. De eerste keer concentreer ik me op  de materiële zaken en sla de overige 10 vragen over. De tweede keer kijk ik naar immateriële zaken en sla de overige 20 vragen over. Per ronde schrap ik de laatste 6 partijen. In de vergelijking over de rechtsstaat nam ik al afstand van VVD, PVV en SGP. Zie die vergelijking als compensatie voor de kleinere partijen die het in de media zo moeilijk hebben.

Als het over materiële zaken gaat neem ik afscheid van de Anti Europa Partij, CDA, SOPN, D66, DPK en de Libertarische Partij. En over de immateriële zaken van de LibDem, ChristenUnie, SP, Nederland Lokaal en PvdT. Na drie schiftingen blijven over: PvdD, GroenLinks, PvdA, Piratenpartij en MenS. Van MenS heb ik geen idee waarvoor het staat, van de anderen wel. Ik laat het hierbij omdat ik niet tot een betere vergelijking kan komen. Hopelijk worden bij de volgende verkiezingen de nieuwe partijen wel opgenomen in de diverse stemwijzers. Mijn stemsuggestie is dus (alfabetisch): GroenLinks, MenS, Piratenpartij, PvdA of PvdD. Daar doe ik het mee.

Foto: ‘Digitaal beplakte’ verkiezingsborden, Den Haag 2012.

Job Cohen relativeert, maar hoopt op progressieve volkspartij

In een NRC-interview van Marc Chavannes kijkt Job Cohen terug op zijn leiderschap van de PvdA. Naar eigen zeggen mislukte hij omdat-ie onvoorbereid was. Over Wouter Bos zegt Cohen: ‘Die had me laten weten dat er een moment zou komen waarop hij wilde stoppen als partijleider. Hij dacht dat ik degene was die het moest overnemen. Als je kijkt hoe het gelopen is kan je je afvragen waarom hij dat dacht.’ Sommigen dachten dat al vanaf het moment dat Cohen het van Bos overnam. Twijfels over Cohen werden ook hier herhaaldelijk geuit.

Job Cohen gebruikt het interview om afstand te nemen van de Haagse politiek en een staatsman-achtige pose aan te nemen. Als politicus die het allemaal gezien heeft en nu probeert boven de partijen uit te stijgen. Eindelijk vrij om te spreken. Terwijl Cohen als partijleider vooral PvdA-er was, neemt-ie daar nu afstand van: ‘Als je er middenin zit dan zie je de verschillen tussen cultuur en opvattingen van de partijen; van de SP, van de Partij van de Arbeid, van GroenLinks, van de Partij voor de Dieren; die zie je allemaal haarscherp. Sta je er wat verder vanaf, dan denk je, jongens, wat moeten we in hemelsnaam met al die partijen?’ 

Cohen ziet een fusie op links voor zich: ‘Nu ik op meer afstand sta, denk ik: waarom kan dat niet gewoon in één club? Niet nu, maar in de komende jaren zou je met een grote progressieve volkspartij zoveel sterker staan’. Cohen ziet dus de SP en de PvdA als progressieve partijen. De afgelopen week noemde de VVD’er Halbe Zijlstra D66 zijn favoriete partner. En D66 ziet zichzelf als kern van de vrijzinnige politiek die door kan groeien naar tientallen zetels. Als een Vrijzinnig Democratische Bond die de Doorbraak juist terugdraait.

Toch heeft Cohen gelijk dat herschikking van partijen nodig is. Het is alleen de vraag of dat volgens de lijnen moet die hij schetst. Recent waren er talloze centrum-linkse pogingen om de partijpolitieke verstarring te doorbreken. In december 2010 was er het initiatief van een fusie tussen D66 en GroenLinks. In september 2011 ‘Leden van zes PvdA-afdelingen starten een traject om de Nederlandse progressieve beweging van nieuwe ideeën en energie te voorzien‘. In december 2011 was er het initiatief van een vrijzinnige beweging tussen leden van D66, GroenLinks en PvdA. En Tofik Dibi sprak in mei 2012 over een progressieve bundeling.

Een herschikking kan ook bestaan uit  een vrijzinnig blok (D66, Piraten, delen GroenLinks, PvdA en VVD), een links-conservatief blok (SP, delen PvdA, PvdD en GroenLinks), een liberaal blok (delen VVD, Brinkman, 50Plus), een religieus blok (deel CDA, CU en SGP) en een conservatief blok (PVV, delen VVD en CDA). De herschikking die Cohen voor ogen staat is dus niet de enige mogelijkheid. Daarom zal niet snel gebeuren wat-ie voorziet.

Foto: Partijen

PVV: Hernandez en Kortenoeven stappen uit fractie

Kamerleden Wim Kortenoeven en Marcial Hernandez verlaten de PVV en stappen per direct uit de PVV-Kamerfractie, aldus de Volkskrant. Ze gaan als zelfstandig kamerlid verder. Ze verwijten Wilders en ‘het politbureau‘ gebrek aan interne democratie, een streng mediabeleid en onzinnig beleid. Volgens Hernandez is Geert Wilders geisoleerd en kent-ie Henk en Ingrid niet. Pikant was dat beide kamerleden vandaag een persconferentie in perscentrum Nieuwspoort gaven direct na de presentatie van het verkiezingsprogramma van de PVV door Geert Wilders. Vraag is of de actie van de twee kamerleden de PVV beschadigt.

Volgens de Volkskrant was dat verkiezingsprogramma aanleiding voor hun vertrek. Ze kregen slechts een half uur om er naar te kijken en mee in te stemmen. Hun kritiek werd afgewezen. Met name Kortenoeven voelt zich ‘vernederd’. Volgens hem zouden er nog vijf kamerleden zijn die er zo over denken. Eerder stapte Hero Brinkman uit de fractie en verloor de toenmalige gedoogcoalitie haar meerderheid. Naar verluidt werd Wilders verrast door de actie van Hernandez en Kortenoeven. Hij suggereerde dat hun vertrek te maken heeft met hun lage plaats op de lijst die komende zaterdag bekend wordt gemaakt en dat ze daarom rancuneus zijn.

Beide kamerleden zitten sinds juni 2010 in de kamer. Hun stap komt op het moment dat de macht van Wilders lijkt af te bladeren. Hoewel het niet onmogelijk is dat de PVV haar resultaat van 2010 evenaart toen het 24 zetels haalde. Maar verschil is dat nu geen enkele partij meer met de PVV wil samenwerken. Zodat de partij de komende maanden een harde oppositie kan voeren zonder rekening te hoeven houden met uitvoerbaarheid van het verkiezingsprogramma. De PVV voert campagne met een anti-Europese koers.

Foto: Wim Kortenoeven (links) en Marcial Hernandez geven een verklaring in Nieuwspoort waarin ze aangeven per direct uit de PVV-fractie te stappen., 3 juli 2012. Credits anp.

ESM kan in huidige vorm niet aangenomen worden vanwege ontbrekende controle

Het permanente Europese noodfonds ESM dat voor de actuele crisis met Nederlands geld wordt opgetuigd tot (voorlopig) 700 miljard euro kent steeds meer tegenstanders. Nederland moet 40 miljard euro betalen. Eind februari sprak de Algemene Rekenkamer zich er al tegen uit in een brief aan de Tweede Kamer vanwege de gebrekkige publieke externe controle. Bij monde van fractievoorzitter Arie Slob uit de ChristenUnie gelijksoortige kritiek. Evenals de SGP. PVV, SP, de Partij voor de Dieren en Lijst Brinkman zijn ook tegen.

De doelstelling van het ESM is ‘het verlenen van financiële ondersteuning aan leden (de eurolanden) die onder zware financiële druk dreigen te komen of die al in een financiële probleemsituatie verkeren en dat deze hulp noodzakelijk is om de financiële stabiliteit van het gehele eurogebied te beschermen’. Vandaag en morgen debatteert de Tweede kamer erover. Een meerderheid van VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA wil voor 1 juli een besluit nemen. Landen hoeven het verdrag formeel echter pas uiterlijk 1 maart 2013 te ratificeren.

Geert Wilders ageert consequent tegen steun aan Brussel, zoals hij het noemt. Vanwege de steun aan het ESM begint-ie een kort geding tegen de staat met de opzet een besluit over de verkiezingen heen te tillen. Een tamelijk unieke actie. Juist nu gezaghebbende economen zoals de Duitse Hans-Werner Sinn speculeren over een failissement van Griekenland en de herinvoering van de drachme. Nadert het omslagpunt om afscheid te nemen van de euro? Maar Wilders’ kritiek is anders dan die van de ChristenUnie en SGP en overigens ook dan de flinterdunne steun van de PvdA die tegen het uit handen geven van toezicht en budgetrecht zijn.

Haast van voorstanders is ongelukkig. Mede omdat er tot 1 maart 2013 tijd is voor meer duidelijkheid over de voorwaarden van het ESM. Ontbrekende steun van Nederland stort geen eurozone in crisis. Binnenlandse politieke overwegingen rechtvaardigen geen haast ten koste van zorgvuldigheid. Niets rechtvaardigt de ondermijning van de rol van het parlement. Daarom hoeven minister De Jager en de voorstanders zich niet te overhaasten. Ze overschatten hun eigen rol. Zoals King Billy in een reactie Gregor Gysi van ‘die Linke’ citeert: ‘Es ist ein Vorrecht von Politikern, stolz auf Dinge zu sein, wo das Ergebnis aus eigene Leistung bei Null liegt.’

Foto: E. Spreeckmeester, Whatever the weather, we only reach welfare together. Finalist Marshall Plan Affiche wedstrijd, 1950

Debat Hedwigepolder benadrukt economisch belang Antwerpen

Update 28 juli: Eigenaar van de Hedwigepolder Geri de Cloedt zegt in een NRC-interview dat de dreigende ontpoldering begrepen moet worden vanuit de belangen van de Antwerpse haven. Om het nakomen van verdragen of natuurcompensatie gaat het volgens hem niet. ‘Het is geen natte natuur, maar politieke natuur‘, aldus de Cloedt. Nederland is bang ervan beschuldigd te worden Rotterdam te beschermen als het over het belang van Antwerpen praat. Zo wordt door alle partijen gelogen. Alleen de Zeeuwen noemen man en paard. Maar België, dus Antwerpen heeft de Europese commissie in de zak. Hoewel commissaris Potocnik ontkent. 

Het kamerdebat over de Hedwigepolder is een discussie over de toekomst van de Antwerpse haven. Op 24 december 2010 werden de werken voor de zogenaamde derde verdieping van de Schelde afgerond. ‘Hierdoor is de tij-onafhankelijke vaart voor schepen met een diepgang van 13,10 meter een feit. De maximumdiepgang voor schepen op de Schelde nam toe tot 15 meter eind december 2010 en zal verder worden verhoogd in samenwerking met de nautische Schelde-autoriteiten’. Aldus de Port of Antwerp in het jaarverslag 2010.

Tussen Nederland en België werd in 2005 een Scheldeverdrag ondertekend dat Nederland verplichtte tot een verdieping tot 13,10 meter. Grotendeels betaald door België. In de onderhandelingen gaat het niet alleen om het Zeeuwse belang, maar dient het verdrag om pijnpunten als een TGV-verbinding of loodstarieven glad te strijken. Onderliggend is het Scheldeverdrag van 1839 dat Antwerpen de vrije doorgang over de Schelde garandeert en in artikel 9/1 verwijst naar het Congres van Wenen 1815: ‘de vrije scheepvaart op de stroomen en bevaarbare rivieren, zullen toepasselijk zijn op de stroomen en bevaarbare rivieren die het Belgische grondgebied en het Hollandse grondgebied vaneen scheiden, of gelijkelijk doorlopen’.

Van Vlaamse zijde wordt het idee van doorgang opgerekt en verondersteld dat België behalve het recht op doorgang ook het recht op diepgang heeft. Maar hoe kon in 1839 een kieldiepte van schepen van 13,10 meter of meer worden voorzien? Het economisch belang van Antwerpen stopt niet bij de derde verdieping. Grootste concurrent van Antwerpen is Hamburg. Daar wordt nu gewerkt aan de zesde uitdieping tot 14,50 meter om de Elbe voor grote containerschepen bereikbaar te maken. Ook op de Elbe wijkt natuur voor economisch belang.

Staatssecretaris Henk Bleker en CDA-kamerlid Ad Koppejan stellen dat de Westerschelde in de toekomst ontpolderd noch verdiept zal worden. Maar ze zeggen alleen dat zij er niet aan mee zullen werken. In Zeeland bestaat over de vierde verdieping onduidelijkheid. In Provinciale Staten werd in 2007 een motie tegen verdere verdieping aangenomen. Maar het Zeeuwse college ‘vindt het onwenselijk op voorhand elke ingreep in de Westerschelde uit te sluiten‘. Antwerpen zinspeelt al op de vierde verdieping en zal haar macht gebruiken.

In het kamerdebat over de Hedwigepolder leggen veel partijen een direct verband tussen de verdieping en de aantasting van de natuur. Dat laatste vraagt om natuurherstel met als uiterste consequentie ontpoldering. Kamerlid Hero Brinkman suggereert dat instemming met de vierde verdieping de vinger aan de knop van Nederland is. Dat geeft Nederland een machtsmiddel dat altijd al bestond, met het verschil dat het nu centraal is komen te staan in het Nederlandse politieke debat. Niemand zegt nog langer Zeeuwse natuur op te willen offeren voor het economisch belang van de Antwerpse haven. De strijd wordt verplaatst naar de rechtbank.

Foto: Antwerpse haven