Privacy wordt tot handelswaar gemaakt: VUmc, RTL en Eyeworks

Er is ophef over ‘24 Uur: Tussen Leven En Dood‘. Het programma wordt vanaf 7 maart uitgezonden op RTL4, is geproduceerd door Eyeworks en werd tussen 20 januari tot en met de ochtend van 5 februari 2012 in het VU medisch centrum opgenomen. Privacy van bezoekers aan de spoedeisende hulp is geschaad.

In een persverklaring stippen VUmc, RTL en Eyeworks feiten, protocol en logistiek aan. Opvallend gaat van de ruim 20 punten er slechts een op de procesbegeleiding in: In de wachtkamers van de spoedeisende hulp van VUmc zijn binnenkomende patiënten geïnformeerd over de mogelijkheid tot opname via flyers, posters en boodschappen via de daar aanwezige schermen. Maar zelfs dat klinkt niet volgens de praktijk.

Het genre van de reality documentaire serie is populair. Het focust op vliegvelden, dierentuinen, callcentra, brandweerkazernes, architectenbureau’s, musea en scholen als brandpunt van een samenleving. Het genre van het ziekenhuisdrama is nog vertrouwder. Dat bewezen Medisch Centrum West, The Flying Doctors, ER, House M.D., Grey’s Anatomy en General Hospital. Eyeworks borduurt voort op bewezen successen.

Over belangen van commerciële instellingen als RTL en Eyeworks bestaat weinig onduidelijkheid. Da’s geld verdienen. Maar wat het VUmc als medische instelling bezielt om door samenwerking met commerciële partijen de privacy van bezoekers aan de spoedeisende hulp te schaden is een raadsel. De gereformeerde VU die anderen altijd zo goed de maat weet te nemen wordt nu de maat genomen. En schiet schromelijk tekort.

Foto: Mr. Bean in het ziekenhuis, aflevering uit de televisieserie 1990-1995

Komt Saoedi-Arabië uit de greep van moslimextremisten?

Een beroep tegen zijn uitwijzing naar  Saoedi-Arabië door Maleisië heeft de twitterende Saoedische blogger Hamza Kashgari verloren. Hij was op doorvlucht naar Nieuw-Zeeland. De Hoge Raad van Maleisië heeft het beroep niet ontvankelijk verklaard omdat Hamza al uitgewezen is. Het zou academisch zijn. De advocaten van Kashgari gaan tegen de beslissing in beroep. Het betreft een habeas corpus procedure.

In de clip van Al Jazeera English geven drie verschillende gesprekspartners waaronder een in de VS wonende imam aan dat de zaak Hamza Kashgari eerder een politieke dan een religieuze achtergrond heeft. Religieuze hardliners in Saoedi-Arabië gijzelen niet alleen islam en politiek, maar bedreigen ook de Saoedische bevolking en de wereldvrede. Het land kent weliswaar een conservatieve bevolking, maar extremisten vormen slechts een kleine groep. Hun macht werkt, en zelfs nu worden progressieve medestanders van Kashgari opgepakt.

De worsteling is interessant om te zien. Gesprekspartners nemen zoekend afstand van het moslimextremisme en vinden het makkelijker om dat politiek dan religieus te noemen. Weinig verschil met Wilders die islam een ideologie noemt. Verschil is dat ze ruimte zien voor een islam die niet gegijzeld wordt door extremisten met behulp van een Saoedisch koningshuis dat vreest voor hervormingen. Ondanks de beloftes die door te voeren.

Wethouder Lintmeijer loopt risico door Oud-Amelisweerd

Na het AD op 17 februari is De Volkskrant op 22 februari de tweede landelijke krant die kritische aandacht besteedt aan de huisvesting van de Armando Collectie in Oud-Amelisweerd. Jammergenoeg worden oude misverstanden niet verklaard, maar juist bevestigd. Feit dat het stukje verschijnt is daarom het grootste nieuws. Niet wat er staat. Onbedoeld problematiseert het de stand van zaken in de Nederlandse journalistiek.

Charlotte Hulsman schetst de toenemende kritiek in de Utrechtse raad. Zij noemt de onlogische combinatie van Armando en Oud-Amelisweerd en de optimistische inschatting van bezoekersaantallen, maar laat het wantrouwen jegens onderbouwing van het ondernemingsplan en gezonde exploitatie ongenoemd. Zoals dat in de voltallige Amersfoortse raad is geuit. Hulsman laat eveneens na de aangescherpte voorwaarden te noemen.

Welke misverstanden worden bevestigd? Wethouder Lintmeijer komt voor de zoveelste keer met de foute bewering dat het landhuis al twintig jaar leegstaat. Zijn vermenging van oorzaak en gevolg lijkt steeds meer op kwade opzet. Sinds 1990 wordt Oud-Amelisweerd beheerd door het Centraal Museum met de bedoeling het te ontsluiten. Maar door een grootschalige restauratie kon het huis niet optimaal opengesteld worden. Toen de rigoureuze ingrepen tenslotte achter de rug waren kwam ‘toevallig‘ het Armando Museum langs.

Lintmeijer stelt over de belangenverstrengeling en liefdesrelatie tussen directeur Jacobs van het Centraal Museum en Ploum van het Armando Museum dat Jacobs hem dat meteen gemeld heeft. Als dit betekent dat Jacobs dit in zijn eerste gesprek met Lintmeijer na de bestuursopdracht deed, dan pleit dit Jacobs vrij. Maar het zadelt de wethouder met problemen op. Vraag is of een meerderheid van de raad dit wil onderzoeken.

Lintmeijers opmerking dat-ie het voorstel van Jacobs voor het Armando Museum ‘puur zakelijk‘ heeft beoordeeld is irrelevant. Evenals het feit dat-ie Jacobs uit werkgroepen heeft gehaald. Wat trouwens de vraag oproept of Jacobs de belangen van zijn museum nog optimaal kon behartigen. Hoofdtaak van een directeur. Maar: Zelfs als Oud-Amelisweerd de beste optie zou zijn en beide partners op afstand gezet zouden zijn was er al een ethische code doorbroken in de eerste fase en zouden de plannen afgebroken moeten worden. 

Lintmeijer ziet Museum Oud-Amelisweerd met de Armando Collectie als een gegeven paard, vanwege ‘de enorme zak geld die is meegegeven voor de exploitatie‘. Hij probeert hiermee twee zwakheden in zijn betoog te verhullen: 1) de exploitatie bevat volop onrealistische aannames en is niet rooskleurig, zeker niet vanaf 2016; 2) haalbaarheid van de bestemming gaat boven noodzaak en inhoudelijke toetsing. Lintmeijer weigert het paard in de bek te kijken en staat dat anderen evenmin toe. Zijn opmerking dat de huisvesting van de Armando Collectie een gegeven is zou een zelfbewuste raad aan het denken moeten zetten. Wie beslist?

Toevoeging: Een overzicht van de inventarisatie van knelpunten van de huisvesting van de Armando Collectie in rijksmonument Oud-Amelisweerd is hier te lezen. Intussen geeft het Amersfoortse college Fons Asselbergs opdracht om een bestemming te zoeken voor vier ‘culturele iconen‘, waaronder de herbouwde Elleboogkerk.

Foto: Artikel ‘Rauwe kunst in antieke ruimte’ van Charlotte Hulsman in De Volkskrant van 22 februari 2012

Cultuurrelativisme op terugtocht: Cohen, Al-Haddad en Kashgari

Wat hebben Job Cohen, Haitham al-Haddad en Hamza Kashgari met elkaar te maken? Hun aanwezigheid of aftocht markeert het afscheid van het cultuurrelativisme. Ineens moesten hoofdpersonen die afgelopen week het nieuws haalden het veld ruimen omdat duidelijk werd dat ze niet meer geaccepteerd werden. Cohen en Al-Haddad ogen als relicten uit een vorige fase. Kashgari is een speelbal die ongekende reacties oproept.

Job Cohen heeft de afgelopen jaren z’n eigen demonen bestreden. Een kansloze strijd. Het valt Wouter Bos te verwijten dat-ie Cohen begin 2010 uit de hoge hoed toverde. Los van zijn onmin met de media en gebrekkige debattechniek miste Cohen aansluiting bij zijn tijd. Hij dacht nog in compenserende neutraliteit toen die door de Amsterdamse raad al bij het huisvuil was gezet. Door het krachtige en heldere optreden van Eberhard van der Laan als burgemeester van Amsterdam komt Cohens tijd in Amsterdam hevig overgewaardeerd over.

Met de komst van Haitham al-Haddad naar Nederland diende deze Brits-Pakistaanse shariageleerde zijn zaak niet. Hij profileerde zich als malloot die met vrouwonvriendelijkheid en gebrek aan openheid niets in een pluriform land te zoeken heeft. Meest interessant waren nog de reacties die Al-Haddad bij kamerleden en programmamakers opriep. Ze grepen terug op cultuurrelativisme zonder vertrouwen in de open samenleving.

Probleem van het Nederlandse publieke debat is dat het richting volle vrijheid van de VS laveert, maar daar nog niet is aangeland. Onbegrijpelijk was dat Al-Haddad eenzijdige voorwaarden aan gesprekspartners mocht opleggen. Zoals het niet accepteren van een vrouw aan tafel. Hoe halen gespreksleiders het in hun hoofd om daaraan toe te geven? Wat is er simpeler om Al-Haddad te verstaan te geven dat-ie welkom is, maar geen enkele bijkomende eis kan stellen. Verouderde journalisten kiezen in hun cultuurrelativisme tegen de vrouw.

De Saoedische blogger Hamza Kashgari is een pion in een spel dat nieuwe krachten mobiliseert. De reputatie van moslims en de islam wordt in diskrediet gebracht door het gedrag van beeldbepalende moslimstaten als Saoedi-Arabië en Maleisië die beweren te handelen in de naam of ter verdediging van de islam. Voor het eerst wordt die pretentie ontkend en wereldwijd doorgeprikt. Gewone moslims zijn het slachtoffer. Het recht van Kashgari om een beroep te doen op universele waarden wordt thema en gaat ten koste van islam-apartheid.

Cultuurrelativisme staat al jaren onder druk, maar nu lijkt de terugtocht te versnellen. Overblijfselen worden opgeruimd. Vertraagd rolt Nederland de 21ste eeuw in. Voorwaarde voor een geslaagde overgang is wel dat individuen voldoende beschermd worden door de staat. Daaraan te werken is de uitdaging voor de toekomst.

Foto: Cartoon van Andrew Dyson. Credits: Andrew Dyson.

Rick Santorum praat onzin over euthanasie in Nederland

Een eer voor Nederland om door sociaal-conservatief Rick Santorum op de hak te worden genomen. Zeker als blijkt dat deze Republikeins presidentskandidaat de feiten van euthanasie in Nederland niet op een rijtje heeft. Zo is er geen ‘niet euthanasie‘ armband, ontstaat niet 10% van de sterfgevallen door euthanasie en zoekt slechts 2% van de ouderen een buitenlands ziekenhuis. Ook nog eens om andere redenen dan euthanasie.

Is het erg dat Santorum niet weet waarover-ie praat? Het geeft in elk geval te denken over het niveau van de presidentskandidaten. Valkuil voor Santorum is dat-ie praat over een buitenlands onderwerp zonder enige buitenlandse ervaring. Volgens NY Times blogger Nate Silver op ‘FiveThirtyEight‘ is ‘de verkiesbaarheidskloof‘ tussen Santorum en Mitt Romney niet groot. Met sociale onderwerpen kan Santorum een voorsprong nemen.

Romney wordt in de media meer geassocieerd met economische dan sociale politiek. Bij Santorum is het omgekeerd. Wat trouwens niet betekent dat Romney een gematigder sociaal standpunt heeft. Dat scheelt niet veel met Santorum. Hoewel Romney pratend over Nederland zich tot schaatsen beperkt en geen onzin praat.

Bedrijfsmodel Museum Oud-Amelisweerd buigt door onder voorwaarden

Er wordt getwijfeld aan zowel de aannames van het Huisvestings- en Ondernemingsplan als de mogelijkheden tot gezonde exploitatie van Museum Oud-Amelisweerd. Voorwaarden van zo’n museum zijn onder druk van erfgoeddeskundigen, natuurvrienden, wethouder Lintmeijer en raadsleden steeds meer aangescherpt.

Het doet denken aan de parabel van de hoed in een van de verhalen van Gerard Reve. Elke dag wordt met een schaar een stukje van de rand geknipt. De drager merkt het niet, maar na enige tijd mist de hoed een rand. Hoed houdt op hoed te zijn. Zo vergaat het het beoogd Museum Oud-Amelisweerd. Voorwaarden zijn stilaan zo aangescherpt dat bedrijfsvoering praktisch onmogelijk is geworden. Lastig te herkennen voor betrokkenen.

In een commissiebrief van 31 mei 2011 schetst het Utrechtse college de contouren: ‘een goed onderbouwde exploitatiebegroting waarbij met name de financiële toezeggingen van de gemeente Amersfoort, van stichting Amersfoort in C en van de provincie Utrecht voldoende moeten blijken en zeker zijn gesteld.’ Het college omschrijft cultuurhistorisch behoud expliciet als randvoorwaarde. In samenhang met een museale functie.

In een commissiebrief van 13 december 2011 scherpt het Utrechtse college de voorwaarden aan op het gebied van klimatisering, maximale bezoekersaantallen, gebruikersreglement, omkeerbare veranderingen, inrichting historische tuin, behoud monumentale karakter van het ensemble en verkeer/parkeren. Utrecht neemt financieel en bestuurlijk afstand van de exploitatie en rekent vanaf 2016 een huur van 100.000 euro per jaar.

Op een commissievergadering van 7 februari zegt de VVD dat de plannen aannames met een twijfelachtig realisme bevatten. D66 is kritisch over ondernemingsplan, inschatting aantal bezoekers, verkeersstroom en ‘financiële risico’s aan het huidige exploitatievoorstel‘. D66 vraagt ook om een uitspraak over de bestemming.

De raad neemt op 16 februari 2012 de Motie 2012/MO16 aan die de zelfstandigheid van De Veldkeuken bevestigt. Met tegenstemmen van GroenLinks en PvdA. De theeschenkerij heeft consequent gezegd geen onderaannemer te willen zijn van een museum dat voor 2016 al 70.000 euro aan horeca inkomsten inboekte. Nu De Veldkeuken niet tot onderdeel van een museum mag worden gemaakt raakt een gezonde exploitatie opnieuw een stapje verder uit beeld. De voorwaarden laten de bedrijfsvoering inmiddels akelig doorbuigen.

Foto: Caesar van Everdingen, Meisje met de brede hoed, bijgenaamd ‘Augusta’, circa 1645-1650. Collectie Rijksmuseum.

Strijd om de verkeerde moslim met Haitham al-Haddad

De zich vrijzinnig noemende Marrokkaans-Nederlandse moslim en Rotterdams PvdA-raadslid Fouad el Haji zegt dat de vrijzinnige Marokkanen in Nederland in de meerderheid zijn. Maar omdat ze in de media niet uitgenodigd worden, valt dit niet op, aldus El Haji. Radicalen zorgen voor nieuws en dat haalt het nieuws.

El Haji debatteert met de Brits-Pakistaanse shariageleerde Haitham al-Haddad tegen wie naar aanleiding van een ander debat een aanklacht is ingediend door Ehsan Jami. Hij vindt dat Al-Haddad oproept tot moord door diens uitspraak dat afvallige moslims gedood moeten worden. Op zijn beurt heeft Al-Haddad aangekondigd iedereen die hem een extremist noemt voor de rechter te slepen. Onbekend is of die aanklacht al is ingediend.

Probleem met Al-Haddad is tweeledig. Hij brengt verschillende publieken in verschillende tallen verschillende boodschappen. Zoals ook Tariq Ramadan doet die zich in het Frans of Engels gematigder uitlaat dan in het Arabisch. En hem worden de verkeerde vragen gesteld. Beledigingen of vrouwonvriendelijkheid zijn niet de hoofdzaak. Lakmoesproef is of Al-Haddad erkent dat de islam onvoorwaardelijk ondergeschikt is aan de rechtsstaat van de landen waarin het opereert. Dat doet-ie niet. Dat diskwalificeert hem als gesprekspartner.

Belangenverstrengeling Oud-Amelisweerd in openbaarheid

Het opmerkelijke aan dit stuk in het AD is dat het verschijnt. Het is het eerste artikel in de landelijke pers dat kritisch kijkt naar belangenverstrengeling tussen Edwin Jacobs en Yvonne Ploum en de rol van wethouder Frits Lintmeijer. Voor lezers van dit blog bevat het weinig nieuws. Het idee is dat als Ploum en Jacobs elkaar niet hadden gekend de Armando Collectie nooit in Oud-Amelisweerd terecht was gekomen. Da’s er weer de reden voor dat een debat over de bestemming van Oud-Amelisweerd door de collegepartijen geblokkeerd wordt.

De slechte onderbouwing van de plannen komt daar bovenop. Inzichtelijk is wat het Amersfoortse college in een voorstel van 6 februari 2012 op aandringen van de voltallige raad zegt over de reservering van 1 miljoen euro voor het nieuwe museum. De raad eist dat het college dat bedrag gefaseerd beschikbaar stelt: ‘De raad heeft de nodige reserves bij de haalbaarheid van het Ondernemings- en huisvestingsplan van Museum Oud Amelisweerd. Met de subdidieregeling worden de financiële risico’s voor Amersfoort verminderd.‘

Maar belangenverstrengeling dus. Lintmeijer is ontwijkend en de raad kan hem daarover aan de tand voelen. Dat Jacobs naar de wethouder kwam om over zijn relatie met Ploum te vertellen poetst belangenverstrengeling niet weg. Het bevestigt die juist. Want het voorstel van Jacobs als resultaat van de bestuursopdracht was al gevolgd. Dan maakt het daarna niet uit of Jacobs of zijn adjunct Marco Grob in een werkgroep zitting neemt.

Voor de raad is het van belang om te weten wanneer Jacobs de wethouder op de hoogte heeft gesteld van zijn relatie. Het lijkt er niet op dat-ie dat heeft gedaan bij het eerste gesprek dat volgde op de bestuursopdracht waarin-ie het Armando Museum voorstelde als bestemming. Want volgens Lintmeijer kwam Jacobs naar hem toe om het te vertellen. Los daarvan kan men zich afvragen waarom Lintmeijer blijkbaar niet door zijn beleidsmedewerkers, hoofd Culturele Zaken of wie dan ook over de relatie tussen Ploum en Jacobs is bericht.

Dit gaat verder dan Oud-Amelisweerd. De integriteit van het openbaar bestuur staat op het spel. Deze keer niet op het niveau van een vuilnisman die kliko’s verkoopt en voor de rechter moet verschijnen. VVD’er Jesper Rijpma heeft gelijk dat de raad ambtenaar Jacobs niet kan aanspreken. Maar de raad kan Frits Lintmeijer om een feitenrelaas vragen. En als dat onvoldoende oplevert een raadsenquête instellen voor een reconstructie.

Foto: Artikel ‘Uit liefde voor Armando; Relatie tussen directeuren speelt rol in verhuizing’ door Ton Voermans in het AD van 17 februari 2012.

Homosexueel op zondag: KNVB negeert homofobie

Update 19 juli: De KNVB zendt samen met omroep BNN op zaterdag 4 augustus 2012 een thema-avond uit over homoseksualiteit in het voetbal. De vraag waarom homo’s in de voetbalwereld nog steeds een taboe zijn staat dan centraal. Probeert de KNVB met de uitzending recht te zetten wat eerder in februari 2012 misging?

Twee kanten van een medaille komen niet elke dag langs. Het gebeurde gisteren. Online zocht ik een citaat van Gerard Reve en kwam in een interview met Jessurun d’Oliveira terecht. In ‘Scheppen riep hij gaat van Au‘. De bundel uit 1967 staat in mijn kast. De online datering 1977 is verkeerd en zet de lezer op het verkeerde been. Mijn oog bleef haken aan een passage over homosexualiteit met toen nog Gerard van het Reve.

JdO: Eén van de lijnen die er dus in jouw werk zitten is die van de latente homofilie naar de openbare homofilie.
GvhR: Vies woord is dat toch, homofilie, hè?
JdO: Wat zeg jij dan?
GvhR: Homoseksualiteit. Ik weet niet, het kan mij niet schelen hoor, maar ik vind altijd, nou ja het is nou gemeengoed geworden, maar ik vind altijd het woord homofiel voor homoseksueel net zoiets als Israëliet als men bedoelt rotjood. Vind je niet?
JdO: Het is wel op z’n zondags; door de week zeg ik altijd homoseksueel of flikker enz.
GvhR: Maar, als iemand bepaalde eigenschappen heeft, dan zullen die eigenschappen wel in zijn werk blijken. Ik weet niet wat me nou behalve gewone maatschappelijke schijterigheid weerhouden heeft om het eerder te berde te brengen, ook andere dingen natuurlijk, dat ik een geweldige hekel heb aan goedkope sentimentaliteit.

Tegelijkertijd rolde in mijn mailbox een oproep van change.org om de petitie ‘KNVB, spreek je uit tegen homofobie!‘ te tekenen. Komende zondag 19 februari is het ‘de internationale dag tegen homofobie in het voetbal.’ Ik wist niet dat er zo’n dag bestond. Nou heb ik niks met homofobie noch voetbal dus ik tekende.

Wat is er in de 45 jaar sinds 1967 gebeurd met de emancipatie van homosexuelen in Nederland? Is het maatschappelijke schijterigheid van de KNVB om openbare homosexualiteit niet te berde te brengen? De KNVB is een sportorganisatie bedoeld om diverse mensen te laten voetballen. Maar als Nederland wereldkampioen wil worden dan moet het alle talenten aanspreken. Welk ras, kleur, geaardheid of gezindheid ze ook hebben.

Foto: Schermafbeelding van de petitie op change.org ‘KNVB, spreek je uit tegen homofobie!’

Haitham al-Haddad wordt zowel onterecht geweigerd als uitgenodigd

De Brits-Pakistaanse Haitham al-Haddad is vertegenwoordiger van de Islamic Sharia Council, de grootste Britse sharia organisatie, gevestigd in Oost-London. Volgens Al-Haddad behandelt zijn informele raad meer dan 200 zaken per maand. Ze hebben geen wettelijke bevoegdheden en kunnen geen sancties opleggen. Het krijgt kritiek van moslimvrouwen die zich gediscrimineerd voelen omdat het door mannen geleid wordt die mannen bevoordelen. Vrouwen die er gerechtigheid zoeken zitten klem tussen hun geloof en hun vrouw-zijn.

Al-Haddad is uitgenodigd door de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam (ISA) aan de VU om te spreken op een symposium. Volgens de brochure gaat het over de overlevering van de koran en de moslim-academicus in het Westen. Maar een kamermeerderheid van VVD, PVV, CDA, SGP en CU heeft Minister Opstelten verzocht Al-Haddad te weren uit Nederland. Redenen zijn diens anti-semitische en anti-christelijke uitspraken, vrouwonvriendelijkheid en oproepen tot geweld. Vorige week werd na klachten van studenten door de Students Union aan de London School of Economics een uitnodiging aan Al-Hassad ingetrokken.

Weinig Nederlanders, inclusief moslims zullen Al-Haddads standpunten over joden, christenen, vrouwen en afvalligen delen. Zijn intolerantie past niet in een pluriforme samenleving. Maar domheid of beledigingen zijn geen reden om hem te weigeren. Oproep tot geweld zou dat wel zijn. Dat vraagt om concrete aanwijzingen. Die lijken er niet te zijn. Ofwel, de oproep van de volksvertegenwoordigers om Haitham al-Haddad op voorhand te weren is ongepast omdat het zich mengt in de onderlinge contacten tussen burgers. Daarbij komt dat Al-Hassad de beste anti-reclame is die tegenstanders van de islam zich maar kunnen indenken.

De uitnodiging door de ISA roept vragen op. Hadden de mensen die belast waren met de screening van Al-Haddad genoeg specialistische kennis over het onderwerp om zijn achtergrond te beoordelen? Wie Al-Haddads uitspraken op een rijtje zet twijfelt daar aan. Het studieprogramma van de Bachelor Religie en Levensbeschouwing, traject Islam vraagt hoe rechtsstaat en sharia zijn te verenigen: Alle burgers in dit land moeten zich natuurlijk ook aan de wet houden. Dat ook geeft aan dat er op de VU nog heel wat reparatiewerk wacht. Te beginnen met het doorlichten van het uitnodigingenbeleid door studentenverenigingen.

Foto: Brochure van de ISA over het Tweedaags symposium met Shaykh dr. Haitham al-Haddad, 17 en 18 februari 2012.