Kop nu.nl suggereert dat Monasch zegt dat hij verkiezingen PvdA-lijsttrekkerschap niet kan verliezen als procedure eerlijk verloopt

Deze kop doet Trumpiaans aan. Kamerlid Jacques Monasch die een van de kandidaten voor het leiderschap van de PvdA is wordt geïnterviewd door Avinash Bhikhie van nu.nl. De kop vertelt dat Monasch heeft gezegd dat hij bij eerlijke verkiezingen de lijsttrekker van de PvdA wordt. Dat houdt in dat als Monasch verliest van Diederik Samsom, Lodewijk Asscher of een andere kandidaat de verkiezingen niet eerlijk waren. Deze kop laat twee mogelijkheden toe. Of Monasch wint bij eerlijke verkiezingen of Monasch verliest omdat de verkiezingen niet eerlijk waren. Gemanipuleerd waren. Donald Trump noemt dat ‘rigged’. Deze kop sluit de mogelijkheid uit dat Monasch verliest bij eerlijke verkiezingen. Is Monasch werkelijk zo’n arrogante kwast die meent dat hij alleen kan verliezen door manipulatie van het PvdA-bestuur? Te weten voorzitter Hans Spekman die de Debbie Wasserman Schulz van de PvdA is en door het benadelen van Bernie Sanders haar functie moest neerleggen?

Wat heeft Jacques Monasch in het interview gezegd? Het gaat om de volgende passage:
NU:  Denkt u dat u kans maakt om lijsttrekker te worden?
-JM: “Ja, mits er een eerlijke procedure komt waar flitsleden zich makkelijk voor 2 euro kunnen registreren.”
NU:  Heeft u er geen vertrouwen in dat het eerlijk zal verlopen?
-JM: “Ik heb volgende week een gesprek met voorzitter Spekman. De belofte is er dat niet-leden zich voor 2 euro kunnen registreren en makkelijk kunnen meedoen. Als dat zo is, dan ga ik winnen. Daar ben ik van overtuigd.”

Monasch zegt in het interview niet wat de kop suggereert dat hij zegt. Namelijk dat hij de mogelijkheid uitsluit dat hij bij eerlijke verkiezingen kan verliezen. Dat doet hij niet. Eerst zegt Monasch dat hij ‘kans‘ maakt om lijsttrekker te worden bij een procedure waarin flitsleden zich makkelijk kunnen registreren. Maar dat is iets wat elke kandidaat zegt en ook dient te zeggen bij het begin van een campagne. In de vervolgvraag wordt het ingewikkeld als Bhikhie vraagt of Monasch vertrouwen heeft in een eerlijk verloop van de procedure. Hij geeft daar geen direct antwoord op en zegt een gesprek met Spekman te hebben. Dan verwijst hij opnieuw naar de registratie van flitsleden waar hij blijkbaar kansen in ziet vanwege de toestroom van leden van buiten de partij. Monasch spreekt de overtuiging uit dat hij gelooft dat hij in dat geval gaat winnen. De zinsnede ‘dan ga ik winnen’ getuigt van overmoed die prima past bij de lancering van een campagne. Het is wensdenken, tonen van ambitie en grootspraak, maar niet meer dan dat. Hij beweert niet dat het onbestaand is dat hij bij eerlijke verkiezingen kan verliezen. Monasch wordt door nu.nl woorden in de mond gelegd die hij niet heeft gezegd en die hem kunnen beschadigen. Dat is onzorgvuldige journalistiek van de eindredactie van nu.nl.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel Monasch: ‘Bij eerlijke verkiezingen word ik nieuwe PvdA-lijsttrekker’ van nu.nl, update: ‘22 oktober 2016 12:07’. 

Friese partijleden boos op partijtop. Ze willen hun partij terug

Weinigen zullen het beseffen, maar kinderboekenschrijfster Janny van der Molen uit het Friese De Knipe past in het rijtje Bernie Sanders, Jeremy Corbyn en Donald Trump. Ze is onderdeel van de opstand van onderop tegen het establishment. In dit geval het establishment van de PvdA. Dat is een scheidslijn tussen hoog- en laagopgeleid, kansrijk en kansarm, binnen en buiten. Dertig kritische PvdA’ers hebben het partijbestuur een open brief geschreven die in de Leeuwarder Courant is gepubliceerd. Ze willen hun eigen partij terug.

De reactie van PvdA-leider Diederik Samsom toont zijn onbegrip en het gelijk van de briefschrijvers:. Hij is geïrriteerd. Samsom begrijpt niet waar het echt om gaat. Het gaat niet om kinderpardon, onderwijs, gasboringen of welk onderwerp dan ook. Dat is slechts een aanleiding. Het gaat om het feit niet gehoord te worden, buitengesloten te worden door een in zichzelf verstrikt zittende partijelite in Amsterdam en Den Haag. Het gaat om de afstand van het establishment tot de gewone partijleden. Ze voelen zich belazerd en pikken het niet langer. Ze komen in opstand. Ze vinden dat de politieke discussie verkeerd gevoerd wordt.

In 2014 was er het rapport ‘De PvdA Fryslân en de toekomst van het Rode Noorden; Samen sterk naar 2018!’ waar vertrekkend PvdA-kamerlid en cultuurwoordvoerder Jacques Monasch aan meeschreef. Hij verlaat teleurgesteld de kamer omdat hij het niet eens is met de koers. Uit de column in NRC van Tom-Jan Meeus blijkt dat het verhaal gaat dat Monasch ‘volgend jaar als niet-PvdA’er terugkeert op het Binnenhof – hij wil er niets over zeggen.’ Monasch: ‘De leiding ziet de eigen smetvrees voor de eigen kiezers niet meer’. Dat verzet tegen de eigen bestuurlijke elite is de hoofdreden voor de Friese briefschrijvers. Een andere reden is dat ze het sociaal-democratisch gedachtengoed weer centraal willen zetten. Ofwel, het belang van de werknemer.

Wilman en Spekkers. Een tragikomisch duo. Schimmen uit de partijpolitiek

Hans Wilman of Geert Spekkers, u kent dat soort wel, mensen die van de politiek hun loopbaan maken. En zich wat voelen. Beroepspolitici die carrière maken in politieke partijen. Niet voor 4 of 8 jaar om plaats te maken voor een andere Nederlandse burger, maar jarenlang. Hans Wilman begon zijn politieke loopbaan in 1997 in de Utrechtse gemeenteraad en Geert Spekkers in diezelfde raad in 1995 voordat hij fractievoorzitter werd in 1997. Wilman en Spekkers kennen elkaar dus al bijna 20 jaar. En daar vallen ze ons nu mee lastig.

Wilman en Spekkers zullen het ongetwijfeld goed bedoelen. Of het in het begin ooit goed bedoeld hebben. Maar ze blijven te lang zitten en zijn niet weg te branden. Ze zijn gaan geloven dat ze onvervangbaar zijn. Maar dat zijn ze niet. Niemand is onmisbaar. Wilman en Spekkers hebben elkaar nodig zoals koud en warm, binnen en buiten of wit en zwart. Maar hun tegenstelling is gecreëerd. Ze zijn partijpolitici die in dezelfde vijver vissen. Ze hengelen naar de volksgunst. Hun politieke verschil is het likje verf ter onderscheid.

Hoe komen we af van Wilman en Spekkers met hun voorspelbare praatjes? Spekkers zegt dat Wilman een gevaar voor de democratie is. In een reactie zegt Wilman daarop dat Spekkers een gevaar voor de democratie is. Kan het saaier en vervelender? Hun uitdaging zit ‘m niet in het overbruggen van verschillen, maar in het overbruggen om zolang mogelijk te blijven zitten. De partijpolitiek creëert Wilman en Spekkers. Onder het mom de samenleving te willen veranderen houden ze elke verandering van het politieke bestel tegen.

Wilman en Spekkers, de vertegenwoordigers van de Nederlandse politiek. In hun uitbarstingen van wijsheid hakken ze in op elkaar en vergeten ze verder te denken. Als ze dat al kunnen. Misvormd in hun eigenwaan.

Foto: Schimmenspel te Scheveningen, 1946.

Ilco van der Linde promoot Ilco van der Linde. Dankzij de PvdA

Zelfoverschatting is een valkuil waar Ilco van der Linde enthousiast invalt. Met bewuste medewerking van de PvdA. In deze promotiefilm voor de PvdA promoot Ilco van der Linde vooral zichzelf. En dat geeft weer te denken over de PvdA die zoiets meent te moeten toestaan. In een NRC-column concludeerde Tom-Jan Meeus op 27 oktober dat er PvdA-kringetjes zijn die met elkaar hun eigen ideetjes bespreken waarvoor de opheffing van de PvdA geen taboe meer is. De rust in de PvdA keert niet meer terug. Dat de PvdA Ilco van der Linde meent succesvol te kunnen inzetten is er de voorbode van. Op deze manier is de PvdA reddeloos verloren.

Stevent PvdA af op historisch verlies bij provinciale verkiezingen?

Over een maand zijn op 18 maart de verkiezingen voor Provinciale Staten. De uitslag is van belang voor de samenstelling van de Eerste Kamer omdat de op dit moment 570 leden van provinciale staten op hun beurt de 75 leden van de Eerste Kamer kiezen. De PvdA wacht door het onduidelijke gasbeleid een historisch verlies in Groningen. Als vanouds is de partij in de drie noordelijke provincies de sterkste, een neergaande tendens en peilingen geven aan dat dit echter niet zo blijft. Zodat de machtspositie van de PvdA ook in de Eerste Kamer aangetast wordt. En daar dus ook de steun voor het kabinet. De ene domineesteen gooit de ander om en het kabinet schiet in eigen voet: gasbeleid Groningen- afnemende steun voor PvdA- uitslag Provinciale Staten- uitslag Eerste Kamer- afnemende steun kabinet. Vraag is of de gedoogcoalitie van D66, CU en SGP dat verlies van PvdA en ook VVD cijfermatig kan compenseren. Maar vooral of het daar straks nog wel toe bereid is.

Voor regionale PvdA’ers is het moeilijk kiezen. Hebben ze electoraal te winnen door afstand te nemen van de landelijke PvdA? Wat voor gevolgen heeft dat afstand nemen van die dirigistische PvdA met haar Centrum voor Lokaal Bestuur dat dwingend en publicitair ‘meedenkt’, de discipline bewaakt en niet van dissidente geluiden houdt voor hun carriere binnen de PvdA? De Zeeuwse PvdA’ er en oud-wethouder Ko van Schaik gaf in 2014 het voorbeeld in een open brief aan Samsom: ‘Honderden raadsleden en wethouders hebben zich ongelooflijk ingezet voor het gedachtegoed van de PvdA en jullie hebben dit door deelname aan dit kabinet verkwanseld.’ 

Nederland kan goed zonder PvdA, niet zonder sociaal-democratie

Het rapport ‘De PvdA Fryslân en de toekomst van het Rode Noorden; Samen sterk naar 2018!’ leest als een aanbeveling voor betere organisatie, electorale focus en marketing van de PvdA in Friesland. Het komt niet los van de waan van de dag en blijft gevangen in de schaduw van de praktische politiek. Een boekbespreking van Arnold Heumakers over Aristoteles’ Politica biedt meer ideeën, oplossingen en stof tot denken dan deze gids voor de lokale politiek dat het bestaande herschikt, maar de politiek zelf buiten discussie laat. Geschreven door Nieske Ketelaar, Remco van Maurik en Jacques Monasch in opdracht van PvdA Friesland naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Aanbevelingen zijn om de naam van de afdeling om te dopen tot PvdA Fryslân en de politieke organisatie te professionaliseren tot een ‘Rode Werkplaats’. Het rapport blijft aan de oppervlakte en trapt open deuren in (‘het verliezen van je eigen gezicht door het regeren met de VVD’).

In een opiniestuk in De Volkskrant naar aanleiding van het rapport vraagt Bert Wagendorp of Nederland goed zonder de PvdA kan. Da’s de verkeerde vraag. Zonder twijfel kan Nederland goed zonder de PvdA. Uitgaande van de huidige PvdA met de leiders Diederik Samsom, Jeroen Dijsselbloem, Lodewijk Asscher en Hans Spekman zou Nederland er waarschijnlijk beter op worden zonder PvdA. Maar het gaat om een andere vraag, namelijk kan Nederland goed zonder een sociaal-democratische volkspartij? Daarop is het antwoord nee.

Voor het tegenwicht heeft Nederland een geloofwaardige sociaal-democratische partij nodig. Niet om te concurreren met andere partijen, maar om de achterban aan de hand te nemen naar een maatschappelijke ontwikkeling die leidt tot getemd kapitalisme met compassie, aandacht voor kunst en natuur, een compacte maar sterke overheid, betere vertegenwoordiging van individuele burgers in de politiek ten koste van de partijpolitiek, en het oppergezag dat niet langer bij de economie maar bij de politiek ligt. Dit vraagt denken van het kader dat het belang van de eigen partij en de partijpolitiek overstijgt. Daartoe is het niet in staat.

Het is niet zo dat er in de PvdA niet wordt nagedacht en er geen bevlogen artikelen verschijnen. Maar die zijn vaak niet dwingend genoeg om onmisbaar te zijn en laten de vraag naar het eigen bestaan buiten schot. Zo haalt het artikel ‘PvdA staat met transactie-denken haar eigen waarden in de weg’ uit juli 2014 van Eerste Kamerlid Adri Duivesteijn van alles overhoop, maar stopt het voor de vraag wat de PvdA toevoegt. De vraag naar de functie van een politieke partij anno 2014 of het belang van een sociaal-democratische partij wordt niet gesteld. Zo draait de PvdA ziende blind neergaande cirkels naar de overbodigheid. En doet er verslag van.

Foto: PvdA-leider Diederik Samsom gaat tijdens campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen langs de deur met roze rozen, april 2014.

Nieuwe methodieken en verdienmodellen voor PvdA’ers: de markt

‘Laat de markt z’n gang gaan en wees daar niet te kritisch op’, zegt een deelnemer aan de ‘Masterclass nieuwe methodieken en verdienmodellen’ van de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Externe expert en projectontwikkelaar Friso de Zeeuw inspireert de deelnemers ‘over de wijze waarop we onze rol opnieuw kunnen invullen’. Friso de Zeeuw is directeur Nieuwe Markten bij Bouwfonds Ontwikkeling en heeft namens de PvdA in het verleden talloze bestuursfuncties in het openbaar bestuur bezet.

Samen met een andere PvdA’er en oud-wethouder Jos Feijtel schreef De Zeeuw een opiniestuk voor de NRC. Beide PvdA-leden proberen de kritiek op de PvdA-leiding te ontkrachten. De partij zou lusteloos zijn. Ze verwijten de critici ‘hang naar dramatiek met de onweerstaanbare neiging om juist bij regeringsdeelname de hele wereld in één keer te willen hervormen’. Vooral Sander Terphuis nemen ze op de korrel.

De PvdA’ers schuiven Terpstra van alles in de schoenen. Hij zou vinden dat ‘nivellering de belangrijkste missie van de PvdA in dit kabinet is’. Maar Terpstra heeft het in z’n stuk ‘Het is code rood voor de PvdA’ waarnaar ze verwijzen over meer dat mis is in de huidige PvdA. Zoals een vertrouwenscrisis tussen partij en kiezer, het accent op de economie en het weggeven in de onderhandelingen met de VVD van principiële zaken van de PvdA. Kortom, over de uitverkoop van de sociaal-democratische beginselen dat verder gaat dan kritiek op nivellering en niet zozeer de hele wereld in één keer wil hervormen, maar juist het ouderwetse sociaal-democratisch gedachtegoed weer centraal wil zetten. Met behoud van de verzorgingsstaat.

De Zeeuw en Feijtel denken fundamenteel anders over de inrichting van de samenleving dan Terphuis. De Zeeuw wil de markt z’n gang laten gaan en Terpstra niet. Binnen een partij zijn er altijd rechtse en linkse vleugels die van mening verschillen. De Zeeuw en Feijtel verwoorden de visie van de PvdA-leiding die akelig dicht tegen de markt en de VVD aanschuift. Het kan zijn dat ze Terphuis en andere critici wereldvreemd en dramatisch vinden, maar het is leugenachtig van De Zeeuw en Feijtel om vervolgens die goedbedoelende critici van alles in de schoenen te schuiven en hun kern van kritiek bewust verkeerd voor te stellen.

Crisis in de PvdA: De PvdA is dood, leve de PvdA!

Zo’n twee weken geleden zag ik Sander Terphuis zoekend z’n weg gaan op het Centraal Station Utrecht. En dezelfde middag liep Felix Rottenberg met een nieuwerwets soort roze bril me op de Biltstraat bijna van de stoep. Met zijn stuiven suggereerde hij snelheid en driestheid. Of beide prominente PvdA’ers elkaar die dag in Utrecht troffen weet ik niet, maar het had gekund. Want de PvdA gaat het slecht. Het vertrouwen in partij en leiders als Diederik Samsom is weg. Dat smeekt om overleg voor een alternatief. Niet het redelijke alternatief van D66, maar juist een alternatief dat lekker dwars en onredelijk is. Weg van de fatsoenlijke redelijkheid met de behoudende VVD richting nieuwe redelijke onredelijkheid van de SP. Dat toenadering vindt bij D66. Kortom, alle partijen zijn in beweging, behalve de PvdA dat angstvallig stilstaat. Daarom stuift Rottenberg.

Sander Terphuis verwoordt het tekort in een stuk dat op 2 juli in een verkorte versie in NRC werd geplaatst. Hij komt in actie omdat het code rood is voor de PvdA: ‘Er is sprake van een fundamentele vertrouwenscrisis tussen PvdA en de kiezer, zei de voormalige PvdA-voorzitter Ruud Koole tijdens een partijbijeenkomst afgelopen zaterdag in Rotterdam. Slechte peilingen, veel leden die hun lidmaatschap opzeggen, vele kiezers die spijt hebben van hun stem op de PvdA bij de verkiezingen in 2012, dramatisch verlies bij de gemeenteraadsverkiezingen en bij de Europese verkiezingen enzovoort.’ Terphuis wil debat en verwijt de partijleiding dat het niet onderkent dat de huidige PvdA onherkenbaar en ongeloofwaardig is geworden.

Op de voorpagina van de NRC geeft de kenner van de PvdA Thijs Niemansverdriet critici een podium. Hij citeert oud-partijvoorzitter Ruud Koole en dezelfde Sander Terphuis. De laatste citeerde Koole ook al. Zodat de kritiek rond echoot. Ook Monika Sie Dhian Ho van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA bekritiseert de partijleiding. Ze zei vorige maand over de huidige politieke leider, volgens NRC: ‘Samsom vereenzelvigt zich zodanig met het regeerakkoord dat er van dualisme geen sprake is’. Maar de ‘gouvernementele’ kritiek van Nijmansverdriet is feitelijk veel breder en komt ook vanuit de basis. Zoals van de tot voor kort langstzittende PvdA-wethouder Co van Schaik die vindt dat Samsom en partijleider Hans Spekman moeten opstappen. Hij vatte het in een slagzin samen: ‘Het merk PvdA wordt nu niet gepruimd.’

Hoe loopt het af? De kiezer heeft geen vertrouwen meer in de PvdA omdat het de verkiezingsbeloften brak. Mensen stemden op de PvdA in de hoop op een andere koers, maar op sociaal gebied voerde het VVD-beleid. Op de ministers Timmermans, Asscher en Dijsselbloem en staatssecretaris Van Rijn na presteren de PvdA-bewindslieden slecht. Samsom wordt niet meer geloofd en een omslag onder zijn leiding is ongeloofwaardig geworden. De aftakeling van de PvdA is voor Nederland echter minder erg dan het lijkt. Het sociaal-democratische gedachtegoed kan ook door partijen zoals de SP worden vertegenwoordigd. Het verleden dat de PvdA met zich meesleept en zich uit in allerlei belangen in het middenveld en het openbaar bestuur die verdedigd moeten worden is een last geworden en maakt de partij log en star. Terphuis zou ook z’n eigen positie binnen de PvdA eens moeten relativeren om te pleiten voor opheffing en nieuwe partijvorming.

Foto: Martin Parr. Engeland, 1970. Deel van Martin Parrs ‘Home Sweet Home’ tentoonstelling. Credits: © Martin Parr/Magnum Photos.

Moestuinsocialisme volgens Klijnsma. Ze maakt PvdA belachelijk

Staatssecretaris van Sociale Zaken Jetta Klijnsma verbergt achter een tsunami van empathie en meevoelen met de sociaal zwakkeren elk politiek gevoel en verstand van zaken. Ze is een kleine ramp in het kabinet Rutte II. Een sociaal-democratisch godswonder dat goede bedoelingen paart aan onnozelheid en zo buiten de werkelijkheid is komen te staan. Haar redding is dat ze onbeduidend is, niemand haar serieus neemt en daarom niet hoeft op te stappen. Voorlopig. Ze muntte dit weekend de term moestuinsocialisme.

Het laatste advies van Klijnsma behelst dat mensen hun pensioen aan kunnen vullen door een moestuin, zo vertelde ze het AD. Klijnsma ziet dat het pensioenstelsel niet bij het oude kan blijven en vindt dat er een debat moet komen over het pensioen van de toekomst. Haar idee van de moestuin neemt daar een voorschot op. Als het spreekwoordelijk verschuiven van de dekstoelen op het dek van de Titanic. Klijnsma beantwoordt de uitdagingen van de toekomst met oplossingen uit een archaïsch Nederland. Ze wil groene vingers voor allen.

Hoon was Klijnsma’s loon. Terecht. Ook PvdA-voorzitter Hans Spekman besefte dat-ie weer tegen een nieuw onbenul in z’n partij op moest treden en nam afstand van Klijnsma’s suggestie: ‘Mensen moeten niet afhankelijk zijn van een moestuin, dat is belachelijk’. Hij noemt het stom van haar, aldus NRC. Abvakabo-voorzitter Connie van Brenk vond de uitspraak een drama en vroeg om iemand met verstand van pensioenen. Voor de SP was het makkelijk scoren, Paul Ulenbelt plaatste een reeks tweets over het moestuinsocialisme van Klijnsma. De kwestie roept vooral de vraag op hoe de selectie bij politieke partijen verbeterd kan worden.

Foto: Tweet van Paul Ulenbelt (SP).

Van Schaik: het merk PvdA wordt nu niet gepruimd

Eerder besteedde ik aandacht aan PvdA’er Co van Schaik uit Terneuzen, de tot voor kort langstzittende (36 jaar) wethouder van Nederland. Zie hier en hier. Van Schaik neemt geen blad voor de mond en laat zich door het partijkader van z’n partij niet het zwijgen opleggen. Hij vindt nog steeds dat partijleider Diederik Samsom en voorzitter Hans Spekman moeten opstappen. Conny van Gremberghe heeft het over ‘Co en de kruistocht tegen de PvdA‘. Maar zo zal Van Schaik het vermoedelijk zelf niet zien. Hij voert een kruistocht voor de PvdA die het volk ontstolen is. Hij blijft ageren tegen een PvdA die hem en de zijnen in de steek heeft gelaten.

De opstelling van Van Schaik oogt donquichotterig. Het is een niet te winnen strijd tegen de partijorganisatie. Maar hij heeft sterke wapens: zijn geweten, belangeloosheid en publiciteit. Vandaag schreef Maaike van Houten het ongenoegen van Co van Schaik op in Trouw. Onder de titel ‘Het merk PvdA wordt niet gepruimd‘. Dat liegt er niet om. Van Schaik vindt niet dat de kiezer die de PvdA bij de gemeenteraadsverkiezingen in de steek liet het verkeerd zou zien, zoals partijleider Samsom het voorstelde. Die kiezer zou het niet begrijpen.

Maar volgens Van Schaik begrijpt Samsom er niks van: ‘De kiezer heeft het ongelooflijk goed gezien, de verkiezingsbeloften zijn voor honderd procent gebroken. Mensen stemden landelijk op de PvdA in de hoop op een andere koers. En wat doet de PvdA? Op sociaal gebied, wat heel belangrijk is voor ons imago, voeren ze een puur VVD-beleid.‘ Volgens Van Schaik is het vertrouwen in Samsom weg: ‘Er moet een ander verhaal komen, maar als Samsom dat vertelt, geloven mensen het niet meer. Hij krijgt het niet meer voor elkaar dat naar buiten uit te dragen.’ Met als conclusie dat het merk PvdA ‘momenteel’ niet wordt gepruimd.

Hoe eindigt dat? Stapt Diederik Samsom op en zet de PvdA in op vernieuwing? Weg van het marktdenken en de economisering van de politiek. Of wordt Co van Schaik geroyeerd vanwege gebrek aan loyaliteit? In de politiek kunnen personen alleen eerlijk aan zichzelf zijn als ze eerlijk aan de partij zijn. Alleen het laatste is de noodzakelijke voorwaarde. Wie dat omdraait en de trouw aan zichzelf laat voorgaan wordt dissident of lastig genoemd. Zo pakt de paradox van partijpolitiek uit. Iemand wordt om ideologische redenen lid van een partij, om daarna jaren later te beseffen dat de partij de idealen heeft losgelaten en in zijn tegendeel is verkeerd.

Foto: Patricia Kay, A Faded Trio of Red Roses, 2012. Credits: Patricia Kay.