Museum Flehite en het noodlot van Amersfoort: anti-politiek

Een filmpje van Rabobank TV uit april 2013 over Museum Flehite valt te lezen als de aankondiging van een ramp. Als het noodlot dat als gevolg van een besluit van een hogere macht onafwendbaar is. Het lot slaat op enig moment toe omdat het in zijn aard ligt. In Amersfoort is die hogere macht geen verticale macht die als het ware achter de wolken huist, maar een gezelschap dat voortkomt uit de plaatselijke politiek en zich aan de normale democratische controle onttrekt. Een middelgrote gemeente met 150.000 inwoners is blijkbaar net groot genoeg om zo’n informeel netwerk in stand te houden, maar te klein om het te kunnen corrigeren.

De economische crisis kastijdt het land. Onder druk van lastenverzwaringen, belastingverhogingen en de zich steeds mondiger opstellende burgers kiezen op landelijk en gemeentelijk niveau colleges voor een eerlijke verdeling van de pijn. Handen aan het bed, blauw op straat of voeten in de modder worden gespaard terwijl sectorinstituten of voorwaardenscheppende instellingen worden gekort of gesloten. In Amersfoort is dat besef nog onvoldoende doorgedrongen. Laat de burger zich er onvoldoende horen en blijft-ie te braafjes?

De gemeente Amersfoort faalt vaak in de uitvoering omdat het blijft steken in een papieren werkelijkheid van beleidsplannen. Met het Eemhuis of grondaankopen waarmee trouwens veel gemeenten door overmoedigheid de fout in zijn gegaan. Doorgaans hebben niet eens de goedwillende politici in de raad, maar het gezelschap achter de schermen het voor het zeggen. Tegen de schijndemocratie is geen oppositie mogelijk. Of correctie.

Het filmpje is illustratief voor de gesloten bestuurscultuur waarin taken en verantwoordelijkheden niet goed gescheiden zijn. Wie heeft het laatste woord? In de kunst is er de koepel Amersfoort-in-C (AiC) waarvan het bestaan in rijkere tijden verdedigbaar was, maar dat allang niet meer is. Het afgenomen volume rechtvaardigt geen bovensteuning meer. Daarbij komt dat AiC een op afstand gezette instelling is waarover de raad niets te zeggen heeft. Feitelijk beslist een partner van advies- en managementbureau BMC dat Amersfoort jaarlijks nog steeds voor zo’n 17 miljoen euro diensten laat inhuren. Dat wordt verkocht onder de slogan: ‘Meer Zelfstandigheid, Minder Overheid‘ die vooral de politiek verzwakt. En er bijvoorbeeld de voorwaarden voor creëerde dat het in Amersfoort gevestigde Armando Museum naar een rijksmonument in Bunnik kon verhuizen met een politieke besluitvorming waarin begin en eind van de procedure werden omgewisseld. 

BMC en een type als oud-burgemeester Albertine van Vliet (D66) die zelf AiC opgetuigd heeft en nu in het bestuur zit, houden de illusie in stand dat zo’n koepel ook nu nog verstandig is. De oppositie krijgt er geen vinger tussen omdat de besluiten achter de schermen worden genomen. Of worden voorgekauwd. Dus als straks medewerkers van een Amersfoorts museum gekort of ontslagen worden dan is dat niet omdat het onafwendbaar is. Hoewel dat zo zal worden medegedeeld. Maar omdat een illuster gezelschap dat onder elkaar beslist. Vanwege hun eigen economisch belang, reputaties die samenhangen met ooit genomen besluiten en een gevoel van belangrijkheid om de hotemetoot te kunnen spelen. Als in een gevangendilemma zwijgen ze samen om er beter van te worden. Deels buiten de echte politiek om, deels ermee verknoopt.

Foto: Paulus Bor, Aanbidding der koningen, 1634, Collectie: Museum Flehite, Amersfoort.

Armando verdwaald in het museale woud van Bunnik

Hier verschenen vanaf december 2010 zo’n 60 stukken over de huisvesting van de Armando collectie in het landhuis en rijksmonument Oud-Amelisweerd te Bunnik. Onder de titel ‘Oud-Amelisweerd: staalkaart van bestuurlijke onzorgvuldigheid‘ vatte ik mijn inzet in juni 2012 samen met de volgende verantwoording: ‘De toon was kritisch vanwege de onlogische keuze, de slechte voorbereiding door de beoogde exploitant en de onheldere besluitvorming. Wethouder Lintmeijer gaf zonder openbaar debat de exploitant het groene licht. Met als gevolg dat deze gemeenschapsgeld ging uitgeven dat niet formeel gedekt was en zo een machtspositie opbouwde. De exploitant kreeg toegang tot Oud-Amelisweerd zonder dat dit formeel besloten was. Dit bracht ambtenaren van gemeentelijke diensten in een lastige positie, dat soms tot ontslag leidde’.

Als ‘n in Utrecht woonachtige blogger die zich interesseert voor zowel politiek, cultuurpolitiek, museumbeleid als kunst was het niet toevallig dat ik aandacht aan de kwestie Oud-Amelisweerd besteedde. Ik kende het landhuis uit de jaren ’90 en kwam er vaak op evenementen van het Centraal Museum. Zoals met Robert Devriendt die het logo van dit blog schilderde: een valk. Alle gevestigde media lieten dit onderwerp liggen zodat het ook over het dralen en falen van de journalistiek ging. Ik sprong eind 2010 maar in het gat. Deels uit plichtsbesef deels uit overtuiging. Ik vond dat een kritisch verslag nodig was. Pas begin 2012 voegden AD en De Volkskrant zich in de kritiek. Ruim een jaar te laat. De publieke opinie was toen al voldoende bespeeld.

De debatten over Oud-Amelisweerd hebben de 84-jarige kunstenaar Armando beschadigd. Hoewel betrokken bestuurders het ongetwijfeld goed bedoelden hadden ze zich zijn positie beter moeten beseffen toen ze met elkaar hun plannen bespraken. Er was sprake van een dubbele gijzeling. Armando werd gegijzeld door het Armando Museum en had geen behoefte om na Amersfoort nog een nieuwe stap te zetten. Tony de Meijere die incidentele bruiklenen voor tentoonstellingen aan het Armando Museum gaf, maar daar op een gegeven moment uit ongenoegen mee stopte, gaf haar opgeslagen collectie in bruikleen bij het Kröller-Müller Museum. Zijn ongenoegen liep zo hoog op dat Armando voorjaar 2011 zijn collectie weghaalde bij het Armando Museum. Dat betekende het einde aan alle plannen. Armando ging na druk uiteindelijk overstag. Vanuit die positie kon het Armando Museum als enige kandidaat de gemeente Utrecht gijzelen.

Toen het besluit in juni 2012 viel antwoordde ik het Utrechtse PvdA-raadslid Bert van der Roest dat ik blij was met het museum en hoopte dat het een succes werd. Hierop zei hij: ‘Ben in ieder geval blij dat George de hoop uitspreekt dat het nieuwe museum een succes wordt, dat voorbeeld zouden andere criticasters moeten volgen in mijn ogen!‘ Maar ik voegde ook toe: ‘Juist op het moment dat het moment voor de gemeente aangebroken was om na te gaan denken over een nieuwe huurder kwam ineens het Armando Museum op de proppen. En dat bleef de enige kandidaat. Dat moest de enige kandidaat zijn. Ik heb hier meermalen, en tijdig, de vraag gesteld waarom er niet breder gekeken kon worden. En ondanks het feit dat ik me hier in verdiept heb, weet ik het antwoord nog steeds niet. En heeft niemand dat me nog duidelijk kunnen maken.‘

Museum Oud Amelisweerd kan opgevat worden als voorbeeld van gegrepen en gemiste kansen. Maar net welk perspectief men kiest. Of in welk kamp de beschouwer zich bevindt. In een kantelende politieke situatie die sinds enkele jaren vijandig en negatief over kunst is kon op het nippertje een museum gerealiseerd worden. Da’s de winst. Het biedt een expositieplek voor kunstenaars. Maar of Utrecht en Nederland veel opschieten met een museum in een kwetsbaar rijksmonument met lastige randvoorwaarden in de Bunnikse bossen dat Armando, Chinees behang en de historische buitenplaats combineert blijft een vraag die nooit afdoende beantwoord is. Maar in de herfst van 2010 breed beargumenteerd had kunnen worden. Dat gebeurde nooit.

In een interview met de Volkskrant van 28 december vraagt Lotte Grimbergen aan directrice Yvonne Ploum van Museum Oud Amelisweerd dat voorjaar 2014 opent of Armando, Chinees behang en de buitenplaats bij elkaar passen. Ploum antwoordt: ‘De drie vormen zijn los van elkaar al indrukwekkend, maar hier komen ze mooi samen. Juist het feit dat ze zó verschillend zijn, geeft een andere dimensie. Hoe mens en natuur zich tot elkaar verhouden is een centraal thema, dat vind je in alle drie de collecties terug.’ Yvonne Ploum praat haar kunsthistorische fruitmand recht door samenhang in een onsamenhangend ensemble te suggereren. Ze meent dat het verschil een andere dimensie geeft, maar er geen verschillen zijn omdat Armando, Chinees behang en buitenplaats mooi samenkomen en zelfs thematisch samenhangen. Snapt u? Zo hangt alles met alles samen.

Foto: Tentoonstelling ‘Armando: vier reeksen uit de Berlijnse jaren‘ in de stallen van het Centraal Museum, 1989-1990.

Eemhuis Amersfoort opgeleverd. Zijn problemen voorbij of niet?

In Amersfoort is een ‘hoofdpijndossier’ opgeleverd. Cultuurhuis Eemhuis werd in opdracht van de gemeente Amersfoort ontworpen door Neutelings Riedijk Architecten en gebouwd door Dura Vermeer. De vier gebruikers zijn Scholen in de Kunst, bibliotheek Eemland, Archief Eemland en kunsthal KAdE en krijgen in totaal bijna 15.000 vierkante meter tot hun beschikking. KAdE-’directeur’ Robbert Roos loopt zich al warm.

Wethouder Pim van den Berg (D66) spreekt uit dat de kostenoverschrijding van 10,5 miljoen euro en de andere problemen die samenhingen met de bouw snel vergeten worden. Maar of hij dat echt gelooft valt te betwijfelen. Hij zet er in elk geval grote ogen bij op. Het Eemhuis kostte in september 2011 wethouder Mirjam Barendregt de kop. Behalve de investering is er namelijk de exploitatie. Kan die sluitend worden gemaakt in dat nieuw opgeleverde gebouw? Dat is namelijk niet altijd een vanzelfsprekendheid als in gemeenten het vastgoedbeleid het cultuurbeleid verdringt. En de culturele instellingen in een gouden kooi terechtkomen.

De Stadspartij ‘Burger Partij Amersfoort‘ heeft op 2 december 2013 opnieuw vragen aan burgemeester Bolsius gesteld over de exploitatie van het Eemhuis. De partij stelt dat ‘de gemeenteraad van Amersfoort tot op heden niet, nooit is geïnformeerd over een fatsoenlijke exploitatiebegroting van het Eemhuis voor de jaren 2014, 2015, 2016 en 2017.‘ Het laatste woord lijkt nog niet gezegd over het Eemhuis. De hoofdpijn zeurt nog door.

Foto: Archief Eemland, Geschiedenis Eemplein.

Smits Alvarez maakt in Spanje eind aan leven

Volgens een bericht in de regionale Noord-Spaanse krant La Voz de Galicia heeft Ramón Smits Alvarez zelfmoord gepleegd. Gisteren is aan het eind van de middag zijn lichaam gevonden te Ponte Ulla in de gemeente Vedra. Iets na 17.00 uur belde hij nog met zijn vrouw in Amersfoort om haar te waarschuwen dat-ie zich van het leven ging beroven. Ook belde hij de Guardia Civil om de locatie door te geven. Onmiddellijk ging er een patrouille naar de bewuste plek. Ze zagen hem nog op een brug maar konden niet voorkomen dat-ie er van afsprong. Het lichaam werd om 19.15  uur gevonden door brandweermannen en leden van andere diensten die een zoektocht waren gestart. Voor dit tragisch voorval had de moeder van Smits Alvarez contact opgenomen met de uitgever van La Voz de Galicia in Carballo om aan te geven dat haar zoon van een brug in de buurt van Santiago zou gaan springen. Maar zonder te specificeren welke.

Het is nog steeds gissen naar de reden voor de daad van dit veelbelovende Amersfoortse PvdA-raadslid. Zonder dat dat in de partij of de raad geweten werd zou Ramón Smits Alvarez zakelijke problemen hebben gehad. Bijvoorbeeld niet bij zorgverzekeraar Agis werken zoals-ie tegen zijn omgeving vertelde. Ook wordt erover gespeculeerd dat-ie naar de pers vertrouwelijke informatie had gelekt uit een functioneringsgesprek van de Amersfoortse burgemeester Bolsius van eind december 2012. De uiteindelijke reden blijft onduidelijk.

Ik kende Ramón nauwelijks en veel slechter dan anderen, maar had enkele malen telefonische gesprekken met hem over een politieke kwestie die in Amersfoort speelde. Uit de gesprekken kwam-ie op me over als  een schrander, doortastend en energiek mens.  Triest dat het niet anders mocht eindigen. Partijleden en anderen uit de Amersfoortse politiek, maar vooral z’n familie zullen zich deze bijzondere persoon altijd herinneren.

Foto: Rio Ulla in Ponte Ulla te Vedra, provincie A Coruña, 2011. Credits: Jose Luis Cernadas Iglesias.

Het rommelt in Amersfoort. Moet er ingegrepen worden?

Het rommelt in politiek Amersfoort: mislukte projecten, een verbroken belofte over het Armando Museum die 1 miljoen euro kost, overschrijdingen, onregelmatigheden in nieuwbouwwijk Vathorst, een verzakte kademuur bij museum Flehite en als klap op de vuurpijl een opgestapte gemeentesecretaris. Bijzonder omdat het sinds eind 2011 na Gerard de Klein, Piet Buijtels en Henk Huitink de vierde is die opstapt, zo citeert Binnenlands Bestuur Hans van Wegen van Burger Partij Amersfoort (BPA). Hij wijt het aan de stadhuiscultuur: ‘Die overheersende cultuur op het stadhuis is nog steeds : “Wij weten het beter. Beter dan de gemeenteraad. Beter dan de burger.”’ Volgens Van Wegen verdient de 13de stad van Nederland een beter bestuur, ambtelijk en politiek. Ambtenaren krijgen te veel ruimte en zouden hun eigen gang gaan. Burgemeester Bolsius doet alsof er niks aan de hand is. Dat geeft te denken. Misschien moet minister Plasterk maar eens krachtig ingrijpen.

Elleboogkerk mogelijk weer museum. Amersfoortse logica

Amersfoort worstelt met de Elleboogkerk die op 22 oktober 2007 door brand zwaar beschadigd werd. En nu zo goed als herbouwd is. Het Armando Museum was er gevestigd. In 2010 verbreekt het college eenzijdig de in 1998 met Armando en zijn ex-vrouw Tony de Meijere afgesloten prestatieovereenkomst. Zie RIB 2010-136. Voorzitter van Amersfoort-in-C Gerard de Kleijn is not amused. Hij beschouwt het handelen van het college als onbehoorlijk bestuur. Om er vanaf te zijn en het leed af te kopen besluit de raad onder veel protest het Armando Museum een bruidsschat van 1 miljoen euro mee te geven voor een doorstart buiten Amersfoort. Van een leien dakje gaat de besluitvorming niet. Zo beticht de Amersfoortse PvdA het college van misleiding.

Het Armando Museum moest op zoek naar een andere locatie en liet het oog vallen op rijksmonument Oud-Amelisweerd. Bezit van de gemeente Utrecht in Bunnik. Volgens critici een ongeschikte en te dure locatie die een gezonde exploitatie zo goed als onmogelijk maakt. Cultuurkoepel Amersfoort-in-C en de organisatie van het Armando Museum gingen vanaf 2010 met verkenningen en haalbaarheidsonderzoeken aan de slag. Dat resulteerde in een door alle partijen minimaal gesteunde variant voor een museum onder de naam ‘Museum Oud-Amelisweerd‘ met een bredere doelstelling dan het tonen van de Armando Collectie. Ook toen was al voorzienbaar dat dit moest gebeuren in een teruggaande economie en bij krimpend sponsoraanbod. Het museum is nog steeds niet regulier geopend. De keuze voor het Armando Museum is niet onbetwist. Zelfs bestuurlijk onzuiver omdat de Utrechtse politiek met kennis van belangenverstrengeling tussen de directeur van beheerder Centraal Museum en de beoogde directeur met de keuze voor het Armando Museum instemde.

Amersfoort heeft een museumbeleid dat wispelturig oogt. De bestuurlijke lijn van de colleges sinds 2010 is moeilijk te herkennen. Het kan samengevat worden als ‘van incident naar incident’. Amersfoort betaalde een miljoen voor een museum dat het de gemeentegrenzen over joeg met als gevolg dat het Armando Museum in een te ruim en luxe jasje zit. Amersfoort gaat nu mogelijk opnieuw geld besteden aan een museum in de Elleboogkerk. In elk geval als het aan Amersfoort-in-C ligt. Dat gaat het komende half jaar een plan voor een museum uitwerken. Het college kijkt de kat uit de boom. Het zegt voor een culturele bestemming te voelen.

Foto: Herbouw Elleboogkerk. Credits: Wil Groenhuisen.

Tuinontwerp Oud-Amelisweerd is kwalitatief nog niet op orde

Uit de presentatie van bureau Copijn over de tuin van Oud-Amelisweerd blijkt dat tekst ondergeschikt is. Er staat geen zin in met een begin, midden en eind. Foto’s, schetsen, pijlen en citaten zetten de toon. Niet wordt duidelijk gemaakt wie eraan gewerkt hebben en wie ervoor verantwoordelijk zijn. Een landschapsarchitect met cultuurhistorische kennis, een architect zonder die kennis of een stagiaire? De expertise of juist het gebrek eraan blijken wellicht morgenavond uit de informatieavond over de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen.

Vanwege bijzondere cultuur- en natuurwaarden zijn de landgoederen op de Rijksmonumentenlijst geplaatst. Evenals landhuis en koetshuis. Dat vraagt zorgvuldigheid omdat de monumenten beschermd zijn. De status van het schetsontwerp van Copijn is onduidelijk. Belangengroep De Vrienden van Amelisweerd is geschrokken van de voorlopige schets van het tuinontwerp: ‘In een tijd dat de gemeente in de stad aan bewoners vraagt hun tuinen vooral natuurvriendelijk in te richten, komt men met een tuinontwerp dat vooral uit een stenen voorplein bestaat. Wij roepen de gemeente en het MOA op hier nog eens goed over na te denken.’ Vraag is overigens of een exploitant als MOA iets over het ontwerp van een Rijksmonument te zeggen dient te hebben.

De Vrienden vinden dat de gemeente Utrecht onduidelijk is over de plannen, de uitvoering, de procedure en de inspraak. Gezien de hoge kosten vinden ze dat ongewenst. Omwonenden, belangengroepen en inwoners van Utrecht en Bunnik behoren in hun ogen volgens de normale gang van zaken inspraak te hebben.

De RCE is op afstand betrokken. In de procedure zijn historisch onderzoek en ontwerp uit elkaar gehaald. Mede om te voorkomen dat de beschrijving en de waardering van de historische gegevens worden beïnvloed door vooropgezette plannen of verborgen agenda’s van de opdrachtgever. Daarnaast gaat de RCE ervan uit dat onderzoekers inventiviteit en ontwerp vaardigheid missen om een goed inrichtingsplan te maken. Door historische onderzoekers/landschapsarchitecten wordt hier bezwaar tegen gemaakt. Een goed plan vraagt juist geen strikte scheiding tussen onderzoek en ontwerp. Samenwerking tussen historische onderzoekers en ontwerpers leidt in deze visie tot meer diepgang en betere resultaten. Voorzover niet verenigd in een persoon.

Bij een gescheiden traject is overdracht van onderzoeker naar ontwerper onontbeerlijk, maar niet afdwingbaar. Daar hapert de procedure. Dat lijkt zich nu te wreken. Bureau Copijn is los van het historisch onderzoek door ecologisch adviesbureau Maes en landschapsarchitecte Anja Guinée aan de slag gegaan. Werken aan een Rijksmonument stelt hoge eisen. Daarom is het gebrek aan afstemming dat zich nu voordoet onacceptabel.

Foto 1: Schermafbeelding van het schetsontwerp voorplein Oud-Amelisweerd door bureau Copijn.

Foto 2: Schermafbeelding van de kaart van de belangrijkste historische elementen als uitgangspunt voor een ontwerp door Anja Guinée in: ‘De tuin van Oud Amelisweerd – uitgangspunten voor inrichting en beheer‘, 2012. Historisch onderzoek in opdracht van de gemeente Utrecht.

Een museum sluit, maar een bank nooit. Waarom is dat?

Gisteren was ik in het voormalige Museum Maluku, ofwel het Moluks Museum aan de Utrechtse Biltstraat. Op de kijkdag van de inventaris. Die wordt geveild door BVA-Auctions en tot 5 maart kan men online bieden. Het museum is sinds oktober 2012 gesloten. Het was mij droevig te moede. Een museum vol potentie dat sluit. Wellicht door een combinatie van mismanagement en onvoldoende ondersteuning. Het gebouw is verkocht. Op de benedenverdieping rust een museale bestemming. Geruchten gaan dat er plannen zijn voor een Games-museum. In mei 2012 opperde ik om er het Armando Museum in onder te brengen. De match was in m’n ogen perfect, maar de lokale politiek had zich al te veel verschanst om nog flexibel te kunnen handelen.

Hoe dan ook waren er onvoldoende fondsen om dit museum te steunen. Mogelijk was het aantal Molukkers te klein. Zo’n 40.000-45.000 personen. Mogelijk had de focus verbreed kunnen worden tot alle in Indonesië en het voormalig Nederlands-Indië geboren personen en de volgende generaties. Een Insulinde Museum. Van Louis Couperus tot Rudy Kousbroek en Tjalie Robinson, van Adriaan van Dis tot Marion Bloem. Die weg is niet gekozen. Nu sluit een museum dat ons iets had te vertellen over ons gemeenschappelijk verleden. Spijtig.

Maar merkt de maatschappijcriticus dan op, waarom is er wel steeds voldoende overheidsgeld om banken te ondersteunen? Een maand geleden werd de SNS-bank genationaliseerd omdat het werd aangemerkt als systeembank. U en ik betaalden er 3,7 miljard euro voor en blijken ook  nog eens voor 5 miljard euro garant te staan. Zo’n 5 jaar geleden stopten u en ik ook al 30 miljard euro in ABN AMRO. Zonder onze banken had Nederland er nu niet zo beroerd voorgestaan. En wat doen de banken? Ze gaan door met het uitkeren van bonussen en het traineren van hervorming van de sector. Veelzeggend is dat de secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken Chris Buijink de nieuwe directeur wordt van de lobbygroep de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). De rot zit tot in de haarvaten van de politiek. Banken kopen die politiek op.

Wat is de beste reactie voor een welwillende burger die dit als ongewenst en onrechtvaardig beschouwt? Hoe kan de burger zich verzetten? Zoals gezegd komt de oplossing niet van de gevestigde politiek. Die wordt omgekocht en is op zijn best vol goede bedoelingen, maar onmachtig. Dus Rutte en zijn regering zijn tot onderdeel van het probleem gemaakt. Wat dan? Buitenparlementaire actie? Maar dat komt niet in de buurt van de macht. De media staan aan de kant van de politiek en bespelen de publieke opinie met bezweringen.

De oplossing is de bundeling van tegenkrachten (beter gezegd: krachten die een andere kant opwijzen) en bewustwording op lange termijn. Bewustwording begint met het besef dat de enige weg voor de burger de politiek is en de enige vijand op dit moment ook de politiek is. Dat verschil moet overbrugd worden. Geduld. Bankiers en politici die onze economie hebben geruïneerd zijn het waard om kritisch gevolgd te worden. Voor wie niks in een revolutie met bloedvergieten ziet is er geen andere weg. Zo sluit zich het net naar de uitweg.

Foto: ‘Wie kent?’ op site Museum Maluku.

Renovatie koetshuis Oud-Amelisweerd zonder uitgebreide vergunning

‘Het landhuis, koetshuis en tuin, prominent gelegen aan de Kromme Rijn zijn een rijksmonument.’ Aldus de omschrijving op armandomuseum.nl. Deze informatie staat in alle publicaties over de ‘Historische Buitenplaats Oud-Amelisweerd‘. En moet dus als bekend worden verondersteld bij betrokken wethouders en ambtenaren van de gemeenten Bunnik (grondgebied en vergunningen) en Utrecht (eigenaar en financiering).

In de informatiekrant van Bunnik van 23 januari worden bovenstaande twee omgevingsvergunningen gemeld voor werkzaamheden aan de Historische Buitenplaats Oud-Amelisweerd. Wat opvalt is dat (links) voor ‘het renoveren van het koetshuis‘ (Koningslaan 11a) en het ‘aanpassen van verschillende ruimtes voor het Museum Oud Amelisweerd’ (Koningslaan 9) een ‘reguliere omgevingsvergunning’ verplicht wordt gesteld. En (rechts) ‘het restaureren van het papieren behang in landhuis Oud Amelisweerd‘ (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) WABO-vergunningsplichtig wordt gesteld met een uitgebreide omgevingsvergunning. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed RCE laat geen misverstand ontstaan over de werking: ‘Ook ‘gedeeltelijk’ slopen, verstoren, verplaatsen of aanpassen van een monument valt onder de werking van de WABO.’

Sinds 1 januari 2012 is het vergunningenstelstel voor onderhoud aan rijksmonumenten versoepeld. Dit houdt in dat minder ingrijpende werkzaamheden vergunningvrij zijn. Dit betreft onder meer ‘gewoon onderhoud’. Het ligt eraan waaruit het ‘renoveren van het koetshuis‘ bestaat. Zonder inzage in de werkzaamheden is niet uit te maken of een vergunning nodig is. Hoe meer materiaal vernieuwd wordt of handelingen verricht worden, hoe onwaarschijnlijker het echter is dat er geen vergunning nodig is. Dat de renovatie ingrijpend is blijkt uit het Ondernemings- en huisvestingsplan dat op p.8 zegt dat het koetshuis nog moet worden ‘gerestaureerd‘. Ook dit roept de vraag op waarom de gemeente Bunnik geen uitgebreide omgevingsvergunning verplicht stelt.

Foto’s: Schermafbeelding van delen van de informatiekrant Bunnik van woensdag 23 januari 2013. 

Komt Lintmeijer met een heldere huurprijs voor Oud-Amelisweerd?

Op 7 januari besteedde ik aandacht aan de motie 2012/M55 ‘zorgvuldig beheer, heldere huurprijs‘. Over het Koetshuis en landhuis van het Bunnikse Oud-Amelisweerd dat eigendom is van de gemeente Utrecht. De raad wilde van alles weten over de bepaling van een eerlijke huurprijs. Het antwoord van wethouder Lintmeijer aan de Utrechtse raad was vertraagd. Nu is er een brief van 9 januari die op 22 januari naar de raad is gestuurd.

Het is een technisch verhaal over vastgoed dat door alle cijfers objectief lijkt, maar toch subjectieve keuzes bevat. Twee aspecten staan centraal. Wat zijn de kosten per saldo voor de gemeente en welke huurprijs moet berekend worden aan de gebruikers, respectievelijk van Koetshuis en landhuis. In de  second opinion van erfgoedmakelaar Redres en horecamakelaar Van de Weerd resteert een hogere huurprijs van het landhuis en een lagere voor het Koetshuis. De wethouder laat dit uiteindelijk niet meewegen bij de bepaling van de huurprijs. Wat de vraag oproept of de second opinion meer mag zijn dan een formele voorwaarde van de raad.

De uitkomst valt des te meer op door het te vergelijken met brief 12.055860 van 18 juni 2012 over hetzelfde onderwerp. Hierin wordt uitgaande van dezelfde situatie en met gebruikmaking van dezelfde argumenten voor het landhuis een huurprijs van €61.000 en voor het Koetshuis van €48.000 voorgesteld. Opvallend genoeg is die huurprijs meer in lijn met de bedragen die Redres en Van de Weerd noemen dan de ‘onafhankelijke exploitatieopzet’ van horeca-adviesbureau Double Six van Wim Wiersma. Twee dagen later liet de wethouder aan de raad weten dat per abuis in die brief niet de juiste huurbedragen voor landhuis en koetshuis waren vermeld. Mogelijk een echte vergissing, maar ook is het mogelijk dat Lintmeijer los van de feiten redeneert.

Foto: Schermafbeelding van brief 13.000831 van 9 januari 2013 van wethouder Frits Lintmeijer aan de Utrechtse raad.