Update 21 juni 2013: Het VUmc betaalt een boete van 30.000 euro, producent Eyeworks van 20.000 euro. Aldus het OM dat met beide partijen tot een schikking is gekomen. ‘Het OM vindt dat de twee partijen zich schuldig hebben gemaakt aan het heimelijk meeluisteren of opnemen van gesprekken in publieke ruimten’. In februari 2012 vroeg het VUmc in een verklaring omroep RTL en producent Eyeworks af te zien van verdere uitzending. Reden was dat ‘de eerder gemaakte afweging tussen de privacy van kwetsbare patiënten en het publiek belang niet houdbaar is gebleken’, aldus VUmc. De zaak is hiermee afgesloten.
Iedere organisatie kiest een eigen invalshoek en verkeert in een werkelijkheid. In het maatschappelijke contact worden verschillen doorgaans eerder klein dan groot gemaakt. Zo niet bij de commerciële televisie. De kritiek van allerlei kanten op productie en uitzending van het programma ‘24 Uur: Tussen Leven En Dood‘ dat werd opgenomen op de spoedeisende hulp van het Amsterdamse VUmc wordt gepareerd met verwijzing naar de kijkcijfers. Het zoeken van de aanval en negeren van kritiek is typerend voor commerciële organisaties die het eigen succes afmeten aan het bereik. Zonder voldoende maatschappelijk besef wordt privacy tot handelswaar.
RTL zegt op haar site onder de kop ‘Bijna miljoen kijkers voor programma VUmc‘ dat het programma een succes is omdat er 937.000 mensen keken. Maar hoe kan men dat volhouden als er fundamentele kritiek op de opzet is? Zo is artsenorganisatie KNMG ‘van mening dat het VUMC hiermee in strijd met de wet en de professionele norm heeft gehandeld’. Het stelt dat het VUmc de privacy van patiënten geschonden heeft. En: Dat betekent dat in spoedeisende situaties geen opnames kunnen worden gemaakt, omdat daar de gelegenheid voor het vragen van toestemming ontbreekt. Denk aan iemand die bewusteloos wordt binnengebracht. Hoe kan-ie ooit toestemming geven voor opnames ondanks een uitgeschreven protocol?
Toch zond RTL ondanks alle kritiek en een nog niet afgesloten inventarisatie van klachten en feiten het programma vervroegd uit. Vanwege een economisch belang. Het belang van de commerciële organisaties RTL en producent Eyeworks loopt niet gelijk op met dat van een medische instelling als het VUmc. Da’s bezig een goede naam te verliezen. Het lijkt er sterk op dat bestuur en directies van zowel VU als VUmc zich de gevolgen onvoldoende gerealiseerd hebben. RTL scoort ten koste en met medewerking van het VUmc.
Foto: Een demonstratie van een operatie in het VUmc. © ANP
George Knight 