Bij het stukje Rini Dippel vernietigend over Armando Museum in Oud-Amelisweerd vroeg Ruudt me: Zou het er mee te maken hebben dat mevrouw Ploum is bevriend met de directeur van het Centraal Museum? Dat aspect van belangenverstrengeling is op dit blog al meerdere malen genoemd. Ook door bezoekers. Ik merkte bij mezelf schroom om over personen te praten. Hoewel ik dat uiteindelijk deed omdat ik anders geen argumenten kon onderbouwen. Mijn eigen weerstand verklaart wellicht de weerstand bij het openbaar bestuur om dit aspect in het openbaar te bespreken. Reden waarom de kern van de zaak ongenoemd blijft:
U bedoelt dat ze als man en vrouw samenleven. Dat heeft er alles mee te maken. Hoewel de lokale politiek onwelwillend is om dat hardop te zeggen. Want raadsleden en wethouders mogen niet spreken over specifieke ambtenaren. Op zich een verdedigbaar principe. Maar zo ontstaat wel een bestuurlijk gat. Want als je geen man en paard kunt noemen blijft het een abstract debat dat nooit scherp wordt.
In zekere zin voel ik hier dezelfde weerstand om namen te noemen. Want mij gaat het evenmin om de persoon. Maar omdat functies en personen samenvallen kun je een functie alleen aanspreken door het over de persoon te hebben. Zo is het nu eenmaal gelabeld. Maar kritiek op een persoon die een publieke functie inneemt wil niet zeggen dat je de persoon onsympathiek vindt of de persoon zijn of haar functie niet gunt. Als criticus moet je je daaroverheen zetten en persoon en functie loskoppelen. Om zakelijke kritiek te uiten.
Volgens mijn informatie is het volgende gebeurd. Een goed jaar geleden gaf de Utrechtse cultuurwethouder Frits Lintmeijer een bestuursopdracht aan de directeur van het Centraal Museum, Edwin Jacobs. De opdracht bestond eruit om een bestemming voor landhuis Oud-Amelisweerd te zoeken. De wethouder verkeert in de verkeerde voorstelling van zaken dat het al sinds 1990 min of meer gesloten is. Het omgekeerde is waar. En met het oog op de Vrede van Utrecht 2013 en Culturele Hoofdstad 2018 wil-ie scoren met iets tastbaars.
Uiteindelijk komt directeur Jacobs bij zijn partner Yvonne Ploum uit. Ik weet niets eens wat haar functie officieel is, projectleider, conservator, zakelijk leider, waarnemend of gewoon directeur van het Armando Museum Bureau. Of iets daar tussen in. En beoogd directeur van een nieuw op te richten Museum Oud-Amelisweerd. Hoewel ik aanneem dat er bij een statutenwijziging een open procedure komt voor een directeur van dat nieuwe museum. Maar wie de commissies op de hand heeft staat uiteraard ijzersterk.
Eigenlijk neem ik het Jacobs en Ploum niet kwalijk dat ze bij elkaar uitkwamen. Alleen, als ze elkaar niet hadden gekend, dan was Jacobs nooit bij Ploum uitgekomen. En had het Armando Museum nooit het oog op Oud-Amelisweerd laten vallen. Ofwel, inhoudelijke noodzaak ontbreekt. Dat is door betrokken bestuurders continu onder het tapijt geveegd. Er is nooit een echt debat over de inhoud gevoerd. Alleen over procedures.
De combinatie van Armando Collectie en Oud-Amelisweerd mist logica en getuigt voor velen van een verschrikkelijke lelijkheid. In elk geval beweert niemand dat de combinatie synergie, meerwaarde oplevert. De aparte delen zijn sterk, maar verzwakken elkaar in de combinatie eerder dan dat ze elkaar versterken.
Ik neem het Frits Lintmeijer kwalijk dat-ie met dit voorstel van Jacobs instemde. Hij was te lichtzinnig. Ik begrijp nog steeds niet wat de wethouder bezielde om dat te doen. Dat had-ie in mijn ogen nooit mogen doen. En mocht-ie volgens de code van goed bestuur ook helemaal niet doen. Maar toch heeft-ie het gedaan.
En wat doet de Utrechtse gemeentepolitiek? Die zwijgt en laat het gebeuren. Dat het voor raadsleden een brug te ver is om de ambtenaar Jacobs rechtstreeks te benoemen of te kritiseren begrijp ik. Ik voel dezelfde gêne. Maar dat raadsleden die het openbaar bestuur moeten controleren Frits Lintmeijer hierover niet eens aan de tand voelen kan ik niet billijken. Da’s de enige reden waarom raadsleden daar zitten. En juist datgene dat verlangd wordt en wat in de lijn der verwachting ligt laten de raadsleden na. Ook die van de oppositiepartijen.
Dus om de vraag opnieuw te beantwoorden. Ja, het heeft er inderdaad mee te maken dat mevrouw Ploum de partner is van de directeur van het Centraal Museum. Maar het is de aanleiding die nooit tot gevolgen had mogen leiden. De bestuurlijke fouten over Oud-Amelisweerd zijn niet door Ploum en Jacobs gemaakt, zij hebben gewoon de liefde gevolgd, maar door Frits Lintmeijer. En in tweede instantie door de Utrechtse raadsleden die het blijkbaar lastig vinden om dit onderwerp van ‘good governance’ en ethiek op gepaste wijze bespreekbaar te maken. Omdat ze niet weten hoe ze het aan moeten pakken laten ze het maar rusten.
Foto: Gerard van Honthorst, De Koppelaarster, 1625. Collectie Centraal Museum. Credits: Ernst Moritz
George Knight 
De gemeenteraad van Amersfoort vindt het ondernemingsplan van een op te richten Museum Oud-Amelisweerd onder de maat. De raad heeft weinig vertrouwen in de levensvatbaarheid van zo’n nieuw museum in het Bunnikse landhuis Oud-Amelisweerd. Zo bleek op de raadsvergadering van 6 december.
De enige reden dat de Amersfoortse raad ermee akkoord gaat is dat het om economische redenen het Armando Museum graag uit Amersfoort ziet vertrekken. De afkoopsom van 1 miljoen euro, de zogenaamde bruidsschat wordt echter gefaseerd uitbetaald. Zodat Amersfoort de vinger aan de pols houdt. En bij ontsporing van dit project de nog niet uitbetaalde tranches in eigen zak houdt.
http://www.destadamersfoort.nl/scripts/edoris/edoris.dll?tem=LN_TEXT_VIEW&doc_id=20186237&pageid=134190
De positie van de gemeente Utrecht is spiegelbeeldig aan die van Amersfoort. Laatstgenoemde is dit project liever kwijt dan rijk, maar Utrecht moet het nieuw ontvangen. De twijfels in de Amersfoortse raad over de levensvatbaarheid van een Museum Oud-Amelisweerd zullen echter in de Utrechtse raad niet veel anders gevoeld worden. Deze bezwaren wegen daar zelfs nog zwaarder omdat Utrecht de ontvangende partij is die verplichtingen aangaat.
Hoewel wethouder Lintmeijer zijn woordvoerder publiekelijk laat zeggen dat Utrecht geen cent in de exploitatie stopt ligt het eraan hoe men dat opvat. Want Utrecht rekent aan het nieuwe museum een lager dan marktconforme huurprijs. Niet alleen in de opbouwperiode, maar ook vanaf 2016 wanneer het museum in vol bedrijf is. Een jaarlijkse huurprijs van maximaal 109.000 euro is een schijntje van de marktwaarde. Kortom, het Utrechtse college is wel degelijk van plan om via een aangepaste huurprijs een verkapte bijdrage in de exploitatie te leveren. Merkwaardig is dat de wethouder dit publiekelijk ontkent.
LikeLike
het vervelende is dat om meer dan één reden de keuze voor de combinatie Oud-Amelisweerd/Armando niet gelukkig is.
in de eerste plaats is de vraag of het landhuis technisch geschikt is als huisvesting voor een kunstmuseum. ik twijfel daar aan, maar met een fikse investering is het wellicht wel geschikt te maken.
vervolgens is de vraag of de locatie perspectief biedt op een gezonde exploitatie als museum. ook op dit punt twijfel ik. enerzijds is de ligging in het landgoed natuurlijk schitterend, maar of dat bezoekers trekt voor het werk van Armando (en verwant werk) is zeer de vraag.
überhaupt vind ik dat vraagtekens gezet moeten worden bij de mode om voor bij leven veelgezochte kunstenaars een ‘eigen’ museum te creëren. veelal blijkt na enkele jaren zelfs het werk van de grootste kunstenaars niet op zichzelf te kunnen staan. ook het werk van Armando dicht ik, hoezeer ik het ook waardeer, onvoldoende trekkracht toe om de inrichting van een eigen museum haalbaar te maken. liever zie ik de collectie ondergebracht in een breder museum. ook in Amersfoort is men, ondanks de historische banden van Armando met de stad, kennelijk onvoldoende perspectief om het museum te handhaven. zelfs al betekent dit dat voor intussen twee locaties een nieuwe invulling gevonden moet worden.
ik begrijp dan ook eerlijk gezegd de keuze voor Oud-Amelisweerd niet anders dan een uit wanhoop. dubbele wanhoop zelfs, van het Armandomuseum op zoek naar een locatie en van de eigenaren van het landhuis naar een zinvolle invulling. beide ambities bieden m..i. weinig kans op succes.
LikeLike
@Tjark Reininga
Eens met genoemde inhoudelijke bezwaren om een Armando Museum in Oud-Amelisweerd te huisvesten. Er zitten zoveel aspecten aan dit project dat nauwelijks meer na te volgen is hoe de zakelijke argumenten luiden. Feit dat het Amersfoortse Amersfoort-in-C een jaar geleden met steun van de provincie Utrecht een haalbaarheidsonderzoek initieerde voor dit Utrechtse landhuis op Bunniks grondgebied geeft de complexiteit aan. Waar iedereen zich verantwoordelijk acht is uiteindelijk niemand verantwoordelijk. En neemt geen enkele bestuurder de ultieme verantwoordelijkheid.
Inhoudelijk maken kunsthistorici gehakt van de combinatie 18de eeuws Chinees behang en Armando. Alleen, ze worden niet op passende wijze gehoord. Alleen in een beperkt ambtelijk kader. Hun kritiek is weliswaar gehoord in de formulering van de randvoorwaarden van een Museum Oud-Amelisweerd, maar is vervolgens geneutraliseerd.
Dat heeft twee effecten. De voorwaarden voor een nieuw museum zijn nu zo scherp geformuleerd dat het tot hoge kosten in investeringen en exploitatie leidt. Die daarmee te hoog zijn geworden voor dit project. En indirect door Amersfoort en Utrecht moeten worden betaald. En de inhoudelijke discussie over de inhoud en de meerwaarde van het een en ander is nooit gevoerd.
De gevolgen voor de raadsleden zijn lastig. Ze zien een plan langskomen dat financieel onvoldoende onderbouwd is. Maar de trein rijdt al langer dan een jaar en de cultuurwethouder heeft zich erachter geplaatst. Wel of niet op advies van zijn ambtenaren.
Nu nadert het begin van de ontknoping in de Utrechtse raad. In de informatievoorziening heeft de raad tot nu toe geen enkel stuk van het college gekregen. Terwijl dat in Amersfoort uiteindelijk wel gebeurde en de bizarre constructie ontstond dat Utrechtse raadsleden hun raadsinformatie uit Amersfoortse Raadsinformatiebrieven moesten halen. Op zich is deze gang van zaken al een raadsonderzoek waard, lijkt het.
Deze gebrekkige informatievoorziening kenmerkt trouwens vanaf het begin dit hele project. In de toekomst moet de reden hiervoor maar eens goed onderzocht worden. En kunnen de verantwoordelijken hiervoor ondervraagd worden. Zodat voor de toekomst zoiets nooit meer kan gebeuren.
Hopelijk komt er een inhoudelijk debat, maar wie het voortraject kent van ontwijken en het willen forceren van voldongen feiten door de meest betrokken bestuurders zal hierover niet hoopvol gestemd zijn. Kortom, of er een inhoudelijk debat in de Utrechtse raad komt is nog volkomen onzeker.
Zodat de mogelijkheid bestaat dat een uniek rijksmonument zonder een noemenswaardig openbaar inhoudelijk debat plus een ontbrekend financieel gezond plan gegund wordt aan het Armando Museum. Een gunning die ook nog eens tot stand is gekomen door een bestuursopdracht die in de uitwerking de schijn van belangenverstrengeling in zich draagt. Het woord is aan de Utrechtse raadsleden die kunnen kiezen voor een zakelijke discussie op argumenten of een rol als stempelmachine.
LikeLike
Pingback: Amersfoort-in-C verdraait waarheid over Oud-Amelisweerd « George Knight
Ik begrijp dus dat in de echtelijke sponde (of hoe dat ook maar te noemen valt) van het duo Jacobs-Ploum uitvoering is gegeven aan de bestuursopdracht van Utrechts cultuurwethouder Lintmeijer, aan de directeur van het Centraal Museum, om iets moois te gaan bedenken als bestemming voor Oud-Amelisweerd.
Maar valt er geheel buiten dit wel zeer persoonlijke kader nog iets, maar dan iets échts relevants te bedenken als bestemming van Oud-Amelisweerd?
Ik denk het wel.
Allang is bekend dat het landgoed in de vroege 19de eeuw residentie is geweest van het ‘Konijn van Holland’ oftewel van koning Lodewijk Napoleon. Dat duurde vrij kort maar desondanks…
Voor zover bekend is er in heel Nederland geen plek te vinden waarin tijd van de Franse bezetting van ons land (1794-1813) – waarin wel de grondslag werd gelegd van een degelijk juridisch- en administratief georganiseerde en goed functionerende samenleving (denk aan de invoering van het Burgerlijk Wetboek) – is ‘gedocumenteerd’. Behalve dan in boeken.
Dit dus.
Met de Piramide van Austerlitz en de voormalige balzaal van het koninklijk paleis in de stad Utrecht heeft de provincie Utrecht binnen zijn grenzen dus drie significante, zeker voor het cultuur-historisch toerisme uit binnen- en buitenland uit te nutten objecten van een groot historisch belang.
De Vrede van Utrechtherdenking in 2013 en het beoogde Europese Culturele Hoofdstad-zijn in 2018 zullen er, in samenwerking met strategische partners, ruimschoots hun voordeel mee kunnen doen.
LikeLike
@Rob
Je zegt het mooi. Zo simpel is het. Als Jacobs en Ploum geen partners waren geweest dan was de Armando Collectie nooit in beeld gekomen. En was er nooit een Museum Oud-Amelisweerd opgetuigd rond de Armando Collectie. Zo flinterdun is de inhoudelijke argumentatie. Ofwel, deze ontbreekt volledig.
Kortom, de inhoud ligt niet aan de basis van de huisvesting van de Armando Collectie in Oud-Amelisweerd. Maar wel haalbaarheid en het in beweging zijn. Meer is het niet. In de procedure heeft de inhoud nooit centraal gestaan. Ook betrokken voorstanders hebben me dat toegeven. Gevolg? Een onlogische en lelijke combinatie van Armando en Oud-Amelisweerd.
De marketing van zo’n nieuw museum moet zich als het doorgaat -wat nog zeer de vraag is- richten op drie focussen: Chinees behang, Armando en het ensemble, zoals de wethouder het noemt. Ik vermoed dat dit gebrek aan scherpte en eenduidigheid alleen al een onwerkbaar concept is om een plek te veroveren op de drukke museum- of evenementenagenda.
Ik heb de afgelopen weken in het Stadhuis twee bijeenkomsten bijgewoond over het onderwerp, een raadsinformatieavond en een commissievergadering. GroenLinks smoorde met catenaccio, dus alles op de verdediging, elke poging tot een inhoudelijk debat. En ook wethouder Lintmeijer speelt afbraakvoetbal. Los van vragen en invalshoeken herhaalt-ie steeds hetzelfde verhaal.
Het Conijn van Olland, de voorstelling van Orkater met Beppe Costa komt weer tot leven, dus Lodewijk Napoleon is door kunsthistorica Lucia Albers op de raadsinformatieavond genoemd als een beter alternatief dan de huisvesting van de Armando Collectie. Zie:
LikeLike
Pingback: Belangenverstrengeling Oud-Amelisweerd in openbaarheid « George Knight
Pingback: Oud-Amelisweerd: staalkaart van bestuurlijke onzorgvuldigheid « George Knight