Juridische twijfels of nieuwe coalitie Zoetermeer subsidie aan Museum De Voorde kan beëindigen

Schermafbeelding van deel van paragraaf 13. Vrije Tijd uit het coalitieakkoord 2022 -2026 van de gemeente Zoetermeer, 3 juni 2022.

Museum De Voorde in Zoetermeer vraagt om respect van de nieuwe coalitie die in het coalitieakkoord 2022 -2026 zegt de subsidie van dit stedelijk museum te zullen beëindigen. Het museum heeft volgens eigen opgave zes vaste medewerkers onder wie één conservator. Verder werkt het met vrijwilligers. Het museum heeft in een reactie op dit besluit gereageerd:

Schermafbeelding van deel verklaring ‘Reactie Museum De Voorde op coalitieakkoord‘, 3 juni 2022.

In Zoetermeer is op 3 juni 2022 het nieuwe coalitieakkoord ‘Samen doen wat nodig is‘ gepresenteerd. De volgende zeven partijen vormen de nieuwe coalitie: VVD, Lijst Hilbrand Nawijn, Partij Democratie voor Zoetermeer, Zó! Zoetermeer, CDA Zoetermeer en ChristenUnie – SGP. Het profiel van deze partijen is centrum-rechts. De teneur van het coalitieakkoord valt te kenschetsen als rechts-populistisch. Daarbij past blijkbaar het beëindigen van de subsidie van Museum De Voorde.

In de jaarrekening 2020 wordt een bedrag van € 660.410 subsidie opgevoerd. Wat opvalt is dat het museum bij Bank BNG in 2018 een lening van € 900.000 euro is aangegaan die gedurende 15 jaar jaarlijks met een bedrag van € 66.174 euro wordt afgelost. Van de gemeente Zoetermeer ontving het museum over 2020 een subsidie van € 648.206 waar de renteaflossing aan Bank BNG is in inbegrepen.

Schermafbeelding van deel jaarrekening 2020 op p. 15 van Museum de Voorde.

De gemeente Zoetermeer heeft volgens de toelichting in de jaarrekening 2020 een borgstelling afgegeven voor de lening. Daarom is het de vraag of de nieuwe coalitie juridisch de subsidie aan Museum De Voorde kan beëindigen, zoals het in het akkoord stelt. Opvallend is dat dit aspect van de lening in de reactie van het museum niet wordt genoemd. Het voornemen van de nieuwe coalitie raakt aan onbezonnenheid en mogelijk onzorgvuldig bestuur. Het is de vraag of de gelouterde partijen VVD en CDA in de koehandel van het nieuwe akkoord bestuurlijk goed hebben opgelet.

De intenties van de nieuwe coalitie blijken uit het akkoord. Daarin ontbreekt een paragraaf kunst of cultuur. Het voornemen over de beëindiging van de subsidie van Museum de Voorde wordt genoemd in een paragraaf ‘Vrije tijd‘. Het woord ‘kunst’ komt in het akkoord niet voor. De jaarlijkse subsidie van zo’n € 650.000 zal volgens het nieuwe akkoord ‘worden ingezet voor een structurele subsidie van het Nationaal Videogame Museum en het behouden van het erfgoed‘. Welke organisatie het cultureel erfgoed moet gaan beheren maakt het coalitieakkoord niet duidelijk.

Het is de vraag waarom er geen budget in Zoetermeer is om zowel Museum De Voorde als het Nationaal Videogame Museum te subsidiëren. De PvdA pleitte daar in haar cultuurparagraaf in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 17 maart 2022 voor: ‘Wat de PvdA betreft is er plaats genoeg voor twee musea in Zoetermeer: Museum De Voorde en het Nationaal Videogame Museum‘.

Wordt de pijn bij Museum De Voorde dubbel gevoeld omdat de subsidie gedeeltelijk wordt overgeheveld naar het Nationaal Videogame Museum? Museum De Voorde reageert er in de verklaring indirect op als het zegt ‘het enige officiële en geregistreerde museum van Zoetermeer‘ te zijn. Dat in het museumregister is opgenomen. Deze registratie kan een voorwaarde zijn voor verzekering van objecten, bruiklenen en het verkrijgen van subsidies.

Het hoeft geen keuze te zijn voor de een of de ander. Zoetermeer heeft met wat goede wil en compassie de financiële ruimte om beide instellingen te subsidiëren. Het Nationaal Videogame Museum heeft overigens nog een lange weg te gaan om de functies van een ‘officieel museum‘ waar te maken. Nu lijkt het vooral nog een plek voor beleving en vermaak zoals rechts-populistische partijen de functie van musea graag zien: vrije tijd. Het mag niet bijten, maar moet in de smaak vallen bij de belastingbetalers.

Schermafbeelding van deel paragraaf ‘Gameplay‘ van het Nationaal Videogame Museum in Zoetermeer.

Nagekomen bericht. Tweet van D66-fractievoorziter Zoetermeer Frank Schoonbeek in reactie op eigen tweet:

Coalitieakkoord Brabant: CDA moet hard en continu in de aanval gaan tegen FvD om die partij te splijten

Het CDA in Noord-Brabant stapt in een rechtse coalitie met FvD, VVD en de kleine regionale partij Lokaal Brabant. Een minderheid van de CDA-leden sprak zich in meerderheid (56%) uit voor die samenwerking. Hoeveel leden tegen stemden is onduidelijk. Het bestuursakkoord waar deze leden zich op moesten baseren was niet bekend en wordt dat pas op 7 mei. De conclusie dat de samenwerking met FvD de achterban van het CDA splijt is duidelijk. Maar dat is niet zo interessant.

Veel interessanter is de vraag of de samenwerking met CDA en VVD de achterban van FvD splijt. Chris Aalberts beredeneert dat in een artikel van 28 april 2020 op TPO met de veelzeggende titel ‘Brabantse samenwerking is een uitgelezen kans voor het CDA om tweespalt binnen FvD te zaaien’. Aalberts pleit ervoor om controversiële uitspraken van partijleider Thierry Baudet niet te negeren: ‘Als Baudet binnenkort weer roept dat het CDA Nederland vernietigt, is dat een spoeddebat in Den Bosch waard. Wat willen die provinciale FvD’ers eigenlijk? (…) Als het CDA in Brabant bereid is dat debat continu en op het scherpst van de snede te voeren, is er geen enkele reden deze coalitie af te wijzen. De provinciale FvD’ers gaan het er nog zwaar mee krijgen. De vraag is alleen of het CDA deze handschoen durft op te pakken.’

Het gaat er niet om dat het CDA Brabant in een coalitie met FvD stapt, maar hoe het dat doet. Of het tactisch vernuft dat Aalberts schetst in bestuur en statenfractie van het CDA Brabant aanwezig is valt te bezien. Een uitspraak van fractievoorzitter Ankie van Hoorn wijst er vooralsnog niet op: ‘De randvoorwaarden zijn helder en we zijn ons bewust van de zorgen die er leven bij een deel van onze achterban. Daar gaan we zorgvuldig mee om. Zo zullen we de afgesproken principes van samenwerking nauwgezet bewaken. Ik ben ervan overtuigd dat er een sterk coalitieakkoord ligt en we twee heel goede kandidaat-gedeputeerden hebben klaar staan.’ Het lijkt er sterk op dat zij de verkeerde accenten legt en zich op een te defensieve manier richt op de eenheid binnen het CDA. Daarmee schiet ze niks op. Daardoor komt het CDA er niet aan toe om FvD onder druk te zetten en uit elkaar te spelen door Brabantse FvD’ers voortdurend te vragen wat ze vinden van Baudets uitspraken. Het CDA moet hard en continu in de aanval gaan tegen FvD, niet in de verdediging voor zichzelf.

SGP Krimpenerwaard pleit voor zondagsrust, neemt verlies en stelt opening van winkels op zondag voor als onrust

SGP Krimpenerwaard maakt geen deel uit van het akkoord dat tussen de ChristenUnie, een lokale en twee liberale partijen is gesloten in Krimpenerwaard. Een samenvoeging van Nederlek, Ouderkerk, Vlist, Bergambacht en Schoonhoven. De vorige coalitie die in 2014 werd gevormd bestond uit het lokale Gemeente Belang Krimpenerwaard (VGBK), VVD, SGP en de ChristenUnie. De SGP had toen een pas-op-de plaats over de sluiting van winkels op zondag bedongen, maar dit gaat de andere partijen en met name de VVD die zich opstelt als ondernemerspartij te ver. De gijzeling is nu doorbroken, mede omdat de SGP een zetel verloor.

SGP-Lijsttrekker Jan Willem van der Ham presenteert zich overvloedig op sociale media, zoals op Facebook, YouTube en een eigen site. Dat is een verre schaduw van de oude SGP die de media angstvallig meed. Op Facebook zegt Van der Ham over de zondagsrust: ‘De nieuwe coalitie, waarin de SGP is ingeruild voor D66, heeft de zondag vogelvrij verklaart (!): álle supermarkten élke zondag open, horeca tot ’s ochtends vroeg open, enzovoorts. Spijtig dat de Christenunie hier de handtekening onder heeft gezet…’

Ook in andere gemeenten in de biblebelt zoals Sliedrecht of Krimpen aan den IJssel speelt het onderwerp van de zondagsrust een belangrijke rol in de coalitieonderhandelingen. Voor wat landelijk een achterhoedegevecht is, stonden tot voor kort de partijen op de barricaden. Maar zoals het voorbeeld Krimpenerwaard aangeeft is dit verzet tegen de openstelling van winkels op zondag in de meeste gemeenten niet langer houdbaar.

Zo resteert de SGP in deze gemeenten niet anders dan haar verlies te nemen en te spinnen door framing die zegt dat de zondag vogelvrij is verklaard. Met een sneer naar partnerpartij ChristenUnie die wel in de coalitie stapt. Het tekent de isolatie van de SGP dat het nieuwe beleid voorstelt als onrust. Die opvatting van rust die verordonneert dat kerken op zondag open zijn en de winkels dicht. Straks zijn de winkels op zondag open en neemt het bezoek aan de kerken af. Onrust is het nieuwe normaal omdat het oude normaal afgedaan heeft.

Grenzen aan de journalistiek: Wilders als premier. Hoe realistisch is die projectie?

Soms valt de grens tussen journalistiek en activisme moeilijk te onderscheiden. En worden de feiten ondergeschikt gemaakt aan het eigen verhaal. Zo heet dat tegenwoordig, ‘het eigen verhaal’. Een voorbeeld hiervan is een artikel van Tim Engelbart voor DDS. Het projecteert Geert Wilders in het Catshuis. Het maakt trouwens ook interessante observaties. Dat vraagt om een antwoord. Met een eigen verhaal dat haaks staat op zo’n ander eigen verhaal:

Geert Wilders wil vooral zichzelf ‘great’ maken. Hij heeft niet eens een functionerende partij achter zich. En werkt evenmin aan de opbouw ervan. Hoe kan iemand vanuit zo’n positie het land gaan leiden? Dat is onmogelijk.

Behalve een aarzelende VVD wil geen enkele partij met Wilders samenwerken. Om twee redenen. De waarschuwing over hoe Wilders de stekker uit het VVD-CDA kabinet Rutte I trok en dat straks weer kan doen. En Wilders eigen radicalisering die voor andere partijen politiek te ver gaat.

Wilders moet met zijn PVV niet alleen winnen en de grootste partij worden om een kans te maken op regeren. Maar hij moet fors winnen. De andere partijen in een positie brengen dat ze niet om hem heen kunnen. Dat vraagt zeker meer dan 50 zetels. En dus zo’n 32% van het electoraat dat zich achter hem schaart.

Zelfs als Wilders met meer dan 75 zetels een meerderheid in de Tweede Kamer zou halen en alleen zou kunnen gaan regeren wacht hem nog de Eerste Kamer. Hierin heeft hij geen meerderheid. Voor wetgeving is hij afhankelijk van de senaat. En zelfs als hij met de VVD, VNL, FvD, SGP en 50Plus een kabinet zou vormen, heeft deze coalitie met steun van de Onafhankelijke Senaatsfractie nog geen meerderheid in de Eerste Kamer.

Het valt in de Nederlandse parlementaire geschiedenis niet in te zien dat het Wilders gaat lukken om meer dan 50 zetels te behalen. Door de versplintering heeft sinds 1989 (CDA 54 zetels) geen enkele partij 50 zetels of meer behaald. Het is theoretisch mogelijk, maar onwaarschijnlijk. Daarbij komt dat de PVV met VNL, FvD (Baudet), een naar rechts buigende VVD en nieuwe partijen die zich mogelijk nog melden voor de verkiezingen veel concurrenten heeft die in dezelfde electorale vijver vissen.

De winst van Trump wordt overdreven en kan niet vertaald worden naar het Nederlandse politieke systeem. Clinton die hevig faalde en een slechte kandidaat was haalde ondanks die wanprestatie nog zo’n 1% meer stemmen dan Trump. De uitslagen zijn nog niet definitief vastgesteld.

De Amerikaanse verkiezingen zijn zeker een les voor de zittende politiek in verschillende landen. Niet Trump won de verkiezingen, maar Clinton verloor ze. Alle peilingen wezen uit dat de progressieve kandidaat Bernie Sanders makkelijk Trump had verslaan. Met een landslide. Trump en Clinton zijn niet geliefd en hadden historisch lage ‘favorability ratings’. Deze twee slechte kandidaten konden alleen van elkaar winnen.

Om deze redenen en andere (rol media) moet uit de min of meer toevallige verkiezing van Trump ook weer niet te veel afgeleid worden. Met vergezichten naar een opkomend populisme. Dat wel bestaat, maar niet in de mate waarin dat nu door media van de daken wordt geschreeuwd. Het bestaat niet voor de VS en zeker niet voor Nederland. Media moeten verklaren, niet de sentimenten aanjagen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Peilingen: Geert Wilders strijkt zetelwinst op na overwinning van Donald Trump’ van Tim Engelbart voor DDS, 13 november 2016.

Dagelijks brood niet op zondag in Goes. Zo beslist minderheid

Opnieuw onrust over winkels op zondag. Deze keer in Goes. Laatst verdedigde wethouder Bob Duindam (D66) van Woerden de zondagsrust. ‘Dichtzijn op zondag is van deze tijd, zo meende hij in pragmatische wijsheid. Gedwongen sluiting is vooral symboolpolitiek omdat benzinestations en supermarkten of winkels in naburige gemeenten wel open zijn. Zondagsluiting is een illusie waarvan iedereen weet dat die niet te realiseren is.

Nu is er een andere stad in de Bijbelgordel waar dit onderwerp de lokale politiek bezighoudt. Zo niet gijzelt. Merkwaardig is dat het opnieuw om een kleine minderheid gaat die een meerderheid haar wil oplegt. Of moeten we zeggen een meerderheid die zich de wil laat opleggen door een minderheid? Hoe kan deze zo beslissend zijn? In Woerden behaalden de partijen die een speerpunt maken van de zondagsrust, SGP en ChristenUnie bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 samen 11,6% en in Goes 13,7% van de stemmen. Hoelang laten partijen als D66 of VVD zich nog lenen voor dit soort achterhoedegevechten?

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Zondagsopening voor ‘In de Bakkerij’’. Tekenen kan hier.

Foto 2: Schermafbeelding van FB-pagina van In de Bakkerij Goes met aankondiging: ‘Omdat we iets te vieren hebben, zijn zaterdag & ZONDAG de kleine Spelt-, Ciabatta- en Meerzadenbroodjes in de aanbieding!’

Zondagsrust in Woerden zorgt voor ongenoegen en dichte winkels

Vanwege de zondagsrust is wethouder Cor van Tuijl (ChristenUnie/SGP) van Woerden opgestapt. Hij bezocht op zondag 19 oktober als wethouder handhaving de winkel Bont & Blauw die open was. Dus in overtreding. Van Tuijl schold bij het verlaten de winkelier de boete kwijt. Dit zorgde binnen de coalitie en zijn fractie tot discussie. Met als uitkomst zijn aftreden omdat-ie het handhavingsbeleid doorkruist zou hebben. Maximaal drie supermarkten mogen in Woerden ’s zondags vanaf 12.00 uur gediende vier uur open zijn. Dat wordt door segmentering en loting bepaald. Handhaving valt niet mee. Zo is de verswinkel van Stadshotel Woerden zeven dagen per week open. Dichtzijn op zondag is van deze tijd, zo meent wethouder Bob Duindam (D66). SGP en ChristenUnie behaalden bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 3 van de 31 raadszetels (= 11,6%).

CBK Utrecht verdwijnt om politieke redenen

Nieuws van een aangekondigde dood. Zo vergaat het de kunstsector in Nederland. Verwachtingen zijn somber. Nu moet het drie jaar geleden met veel geld verbouwde CBK aan de Utrechtse Plompetorengracht dicht. Waarom? De afgelopen jaren zorgde het CBK met bescheiden middelen in mijn ogen voor het beste kunstaanbod van de stad. Terwijl het zich in de programmering niet makkelijk maakte in het zoeken naar een evenwicht tussen experiment en continuïteit. Zelfs theoretisch onderzoek op een begrijpelijke en verteerbare manier wist te presenteren. Tussen het gesloten wereldbeeld van BAK en het gebrek aan focus van het Centraal Museum wist het een perfecte middenweg te vinden. Ook interessant voor een breed publiek.

Vele CBK’s zijn al weggevallen. Financiering was bij provincies ondergebracht en de centra waren doorgaans gevestigd in de provinciehoofdstad. Ze waren onderdeel van het cultuuraanbod. Daar bleef voor de provincies weinig toegevoegde waarde en sturing over. Het was niet zichtbaar genoeg. De provincie draagt daarom de verantwoordelijkheid over. Maar rijksoverheid of stad pakt het niet op. Zodat de CBK’s wegvallen. In het Coalitieakkoord 2011-2015 van de Provincie Utrecht staat het zo: ‘Activiteiten gericht op de bevordering van cultuurparticipatie, waarbij mensen actief in aanraking worden gebracht met het culturele leven, zijn niet een kerntaak of wettelijke taak van de provincie.‘ De Provincie Utrecht snijdt 80% van de kunstbegroting weg.

Met als triest gevolg dat de best presterende presentatie-instelling van een stad met minieme overheadkosten verdwijnt. Niet om inhoudelijke, maar politieke redenen. Daarnaast ontbreekt in Utrecht sowieso een integraal kunstbeleid. CBK Utrecht luidt het eigen bestaan uit met de tentoonstelling ‘Wrecks and Rafts‘. Over boten, schepen, vlotten, wrakken en reizen. Drijvend naar een toekomst zonder overheden? Grootmoedig neemt CBK het verlies: ‘Het is namelijk tijd om te gaan. Met geheven hoofd en opgestoken middelvinger.‘ Als politiek een hart had, dan schaamde het zich. Tacita Dean en Bas Jan Ader deden het voor: Disappearance at Sea. Zoek.

Foto: Tacita Dean in Altes Finanzamt, Documenta 13, Kassel, 2012. Fragment van een kolkende zee (eigen foto). Krijt op schoolbord. Zie ook hier.