Posts Tagged ‘Bijbel’
‘Het pure evangelie op de platte aarde’ zegt het bestaan van God te bewijzen. De paradoxen van mensenwerk en Gods zelfbeschikking
Gelovigen die zich laten inspireren door een specifiek geloof en daar meer mee willen dan inspiratie alleen hebben het lastig. Want al gauw claimen ze te weten wat of wie de God van hun godsdienst is en wat de zin en het plan van God is. Dat ze hiermee God van de troon stoten en ze zich in Gods plaats stellen nemen ze op de koop toe. Als ze al beseffen waar ze mee bezig zijn. Het is van tweeën een. Of de God van de specifieke godsdienst blaast de gelovige bezieling in of de gelovige blaast God bezieling in. De paradox is dat in dat laatste geval de God van die godsdienst wezenlijk niets verschilt van de God van de progressieve theoloog Harry Kuitert die zei: ‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook het spreken dat beweert van Boven te komen’. Ofwel, de doorgaans conservatief-orthodoxe gelovigen en de progressieve gelovigen zitten op dezelfde lijn als ze van hun God mensenwerk maken, die God zelf construeren en zich in Gods plaats stellen.
De mensen achter het YouTube-kanaal ‘Het pure evangelie op de platte aarde’ zijn Jouke Elsinga en Willibrordus van der Weide. Ze geloven dat de aarde plat is en proberen dat aan de hand van bijbelteksten te bewijzen. Vooral bijbeltekst Jesaja 40:22 staat hierbij centraal waar ze steeds weer naar verwijzen. Elsinga en Van der Weide zijn geen theologen, maar religieuze activisten. Ze roepen onder atheïsten en andere gelovigen veel weerstand op en hun betogen worden als onzin afgedaan, zoals bijvoorbeeld hier of hier. Feit is dat de critici van Elsinga en Van der Weide evenmin theologen zijn en er zo een debat tussen amateurs ontstaat. Bovenstaande video verduidelijkt dat zaaien van verwarring het stijlmiddel van de platte aarde-gelovigen is. Elsinga claimt het bewijs van God te kunnen leveren, maar valt zichzelf vervolgens met afleidingen in de rede.
Op een zelfzuchtige manier spreken namens God is een aantrekkelijk tijdverdrijf en verdienmodel vol luister dat in de eigen religieuze kring aanzien kan opleveren, maar per definitie de geloofwaardigheid van de godsdienst niet dient. Dat is de tweede paradox naast het idee dat progressieve en orthodoxe gelovigen die namens God claimen te spreken allebei God als mensenwerk en menselijke constructie beschouwen. Dat is het verschijnsel dat gelovigen die de opzet hebben om het aanzien van God te vergroten door namens God te regelen en te oordelen, ze die God kleiner maken door inbreuk te maken op Gods zelfbeschikking.
God, MAF, EO-serie ‘Bushpiloten’ en het verwijt van kolonialisme. Waarom zendt de publieke omroep christelijke propaganda uit?
Helpen om niet is MAF (Mission Aviation Fellowship) niet. MAF wil mensen en gemeenschappen transformeren door de liefde van Jezus Christus. Om dat te bereiken richt het zich op achterstandsgebieden. ‘Because many people living in remote places have never heard the Gospel’ zo zegt de MAF. Dat ziet het niet als voor- maar als nadeel. Hulp onder voorwaarden wordt zo een middel om mensen te evangeliseren. MAF is een christelijke zendingsorganisatie met het hoofdkantoor in Nampa, Verenigde Staten. MAF kent ook een Nederlandse afdeling die het vanwege de fondsenwerving uitschreeuwt: ‘MAF maakt hen bereikbaar voor Gods Liefde!’
Het beeld dat in publicaties van MAF doorsijpelt is dat mensen met een kleurtje niet voor zichzelf kunnen zorgen en geholpen worden door witte, Westerse (grotendeels) mannen op Bijbelse missie. De vraag wat de oorzaak van deze scheve verdeling van de rijkdom is en of religie daar wellicht medeschuldig aan is stelt MAF niet. MAF doet aan symptoombestrijding. Die zwarte mensen worden daar volgens de opvatting van MAF zo gelukkig van dat ze tegelijkertijd het evangelie omarmen. Het is volgens MAF namelijk de perfecte religieuze sandwichformule. In Nederland besteedt de EO in de serie Bushpiloten aandacht aan het werk van MAF.
In een televisierecensie van 15 juli 2018 heeft Trouw-recensente Maaike Bos weinig goeds over voor de intenties van MAF en de serie Bushpiloten. Ze legt uit dat de serie draait om ‘drie piloten die met hun gezin in Angola, Papoea en Suriname wonen om (medische) ondersteuning naar onbereikbare dorpjes te vliegen.’ Bos: ‘En die piloten zijn dat zo vol liefdevolle overtuiging. Maar dan denk ik weer aan de voice-over in het begin. “Ze gaan er heen om voor de MAF te vliegen én het woord van God te verspreiden. Jammer, dat fanatieke zendelingen-laagje plaatst mij persoonlijk weer op afstand. Goede daden verrichten maar in ruil daarvoor zieltjes winnen; het voelt zo koloniaal.’ Bos concludeert dat het niet deugt wat MAP doet: ‘Ik ben zo’n kijker die ‘het woord van God verspreiden onder inheemse mensen’ niet mooi en exotisch vindt, maar dwingend.’
Kolonialisme (of post-kolonialisme) is een politiek beladen term dat al snel naar een welles/nietes-debat leidt. Of MAF en de drie Bushpiloten die de EO in de tv-serie portretteert zich bezondigen aan kolonialisme valt te bezien. Dat MAF zich betuttelend, bevoogdend en paternalistisch opstelt leidt echter geen twijfel. Om Mao te parafraseren, MAF geeft de arme zwarte mensen geen hengel om zelf vis mee te (leren) vangen, maar een vis. Ook nog eens een christelijke vis die op vele niveau’s (fondsenwerving bij de christelijke achterban, suggestie van eigen voortreffelijkheid, christelijk imperialisme) dient om de eigen onmisbaarheid te kunnen blijven benadrukken. Dat de EO de serie Bushpiloten uitzendt op het publieke net NPO 2 geeft zeer te denken over de netcoördinator van de publieke omroep die toestemming geeft voor het uitzenden van religieuze propaganda.
Foto: Publiciteitsmateriaal (Foto’s Bushpiloten) van de EO bij de serie Bushpiloten.
Familiewaarden en scheiden van migrantenkinderen van ouders. Religie is voor politici wondermiddel dat rechtpraat wat krom is
Religie is het wondermiddel dat rechtpraat wat krom is. Daarom is religie zo aantrekkelijk voor machthebbers om zich op te beroepen. Het werkt altijd omdat de leerstellingen van religie niet falsifieerbaar zijn en daarom nooit verworpen kunnen worden. Politiek en religie is daarom een gouden combinatie, een win/win-situatie, een loterij zonder nieten. Daarom is het geen toeval dat autoritaire leiders in landen met een religieuze traditie zich die religie toe-eigenen. Het vergroot hun macht. Niemand weet of Schrödingers kat, God of een opperwezen zich werkelijk in een afgesloten ruimte bevindt, maar evenmin weet iemand dat het niet zo is.
Aanleiding is de scheiding van migrantenkinderen van hun ouders aan de Amerikaans-Mexicaanse grens. Dat gaat dus om families die uit elkaar worden gehaald. Soms gaat het om kleuters of baby’s van nog geen jaar oud die zonder hun moeder in detentiecentra terechtkomen. Stephanie Ruhle is in Texas bij het landelijke ‘Border Patrol processing center‘ in McAllen. Ze spreekt met religieuze leiders die Trumps immigratiebeleid goedkeuren. Vooral de witte, mannelijke evangelicals steunen Trump door dik en dun. Want Romeinen 13 zegt hun immers dat het wereldlijk gezag door God is ingesteld. Dat rechtvaardigt alles, ook het scheiden van kleine kinderen van hun ouders. Religie praat alles recht wat krom is. Dat wondermiddel voor het goedpraten van onrecht. In een rechtvaardige wereld zou dit soort religie per onmiddellijk verboden moeten worden.
Regering-Trump gaat niet voor scheiding van kerk en staat, maar wel voor de scheiding van immigrantenkinderen en hun ouders
In de VS is een debat losgebarsten over het scheiden van immigrantenfamilies aan de zuidelijke grens. Duizenden minderjarige kinderen, soms baby’s worden van hun ouders gescheiden en onder erbarmelijke omstandigheden in detentiecentra ondergebracht. Ook als de ouders aan de grens officieel asiel aangevraagd hebben. De infrastructuur mist voldoende zorg en sociale werkers en is niet berekend op zorgvuldige opvang.
Bovenstaande foto is iconisch, en vergelijkbaar met het 3-jarige jongetje Alan Kurdi die in 2015 dood op de Turkse kust aanspoelde en een rol speelde bij het debat over immigratie naar Europa. Nu gaat het om een 2-jaar oud Hondurees meisje die huilt terwijl haar moeder aan de Amerikaans-Mexicaanse grens gefouilleerd wordt. De scheiding gebeurt niet in het veld, maar in speciale centra, zoals het ‘Border Patrol processing center‘ in McAllen, Texas zoals verslaggever Jacob Soborof ter plekke constateert en tegen MSNBC’s Kasie Hunt vertelt. Nog maar sinds enige dagen laat de overheid onder druk van de media verslaggevers toe. Maar grenswachten zijn niet opgeleid om kinderen van ouders te scheiden en hebben hun reserves over dit beleid.
Er zijn twee belanghebbende partijen die door deze kwestie moeten vrezen voor hun geloofwaardigheid en gezag. Dat zijn de christelijke kerken en de Republikeinse partij. In minister van Justitie Jeff Sessions komen deze twee aspecten samen toen hij zich namens de regering-Trump en Trumps christelijke achterban beriep op de bijbel voor dit beleid om kinderen van hun ouders te scheiden. Sessions gaat ermee voorbij aan de scheiding van kerk en staat. Het gaat om Romeinen 13 dat gaat over de onderwerping aan de overheid en zo begint: ‘Ieder mens moet zich onderwerpen aan de gezagsdragers die over hem gesteld zijn, want er is geen gezag dan van God, en de gezagsdragers die er zijn, zijn door God ingesteld’. Maar in de verzen 8-14 gaat het over liefde en wordt blindelingse onderwerping aan de overheid gerelativeerd, (10):’De liefde doet de naaste geen kwaad. Daarom is de liefde de vervulling van de wet.’ Voor Christian Headlines zetten Yonat Shimron en Emily McFarlan Miller in een overzicht het belang en de strekking van Romeinen 13 op een rijtje.
De kwestie verdeelt de VS en dan vooral de christelijke organisaties die door Sessions’ claim in de frontlinie van het debat zijn terechtgekomen. Vertegenwoordigers vinden dat ze niet kunnen zwijgen na zijn claim dat de bijbel de grond voor dit beleid is. Sommige evangelische hardliners verdedigen deze regeringsmaatregel door dik en dun, maar anderen veroordelen het als on-Amerikaans en onbarmhartig, en niet in lijn met de geest van de bijbel. Het splijt de christelijke gemeenschappen waarvan toch al gezegd wordt dat ze zich om politieke doeleinden overgeleverd hebben aan Trump. Dit debat splijt dit de meeste kerken in conservatieve en progressieve vleugels. Aan de meest kritische kant van het politieke spectrum worden zelfs verwijzingen gemaakt naar de vernietigingskampen van de nazi’s, zoals Birkenau waar ook kinderen van hun ouders werden gescheiden. Echter met andere doeleinden, zodat deze vergelijking mank gaat en weinig zinvol is.
Politiek probeerde Trump dit beleid dat niet in een wet is vastgelegd te gebruiken als wisselgeld voor de bouw van een muur aan de grens met Mexico. Een van zijn paradepaardjes uit de campagne. Minister Sessions positie is zwak omdat hij zich tot woede van Trump teruggetrokken, ofwel gewraakt (‘recused’) heeft uit het Rusland-onderzoek wat leidde tot de aanstelling van speciale aanklager Robert Mueller door onderminister Rod Rosenstein. Sessions stelt zich op het gebied van immigratie hard op. Maar deze wisseltruc waarmee Trump het congres onder druk probeerde te zetten dreigt nu te mislukken omdat de negatieve publiciteit op de Republikeinen terugslaat. Trump zal naar verwachting proberen afstand te nemen van zijn eigen harde immigratiebeleid vanwege de negatieve publiciteit en de hartverscheurende beelden van kinderen die van hun ouders gescheiden worden. Dit doet de wetgevers van de Republikeinse partij geen goed. Ze zijn al goeddeels verlamd en vertwijfeld, en durven op enkele uitzonderingen na (Senatoren McCain, Flake, Sasse, Collins, Corker) niet in te gaan tegen de golf van Trumpisme die door de partij spoelt en die vanbinnen uitholt.
Foto: ‘A two-year-old Honduran asylum seeker cries as her mother is searched and detained near the U.S.-Mexico border ( John Moore/Getty Images )
SGP’er Both drukt conservatieve christenen tegen de borst en verkiest aanval op ‘goddelozen’ boven verdediging van rechtsstaat
Het Reformatorisch Dagblad plaatst vandaag een opinie-artikel van Dick Both, fractievoorzitter van de SGP in de gemeenteraad van Veenendaal. Het gaat over de aantrekkingskracht van populistisch rechts zoals dat in Nederland vertegenwoordigd wordt door PVV en Forum voor Democratie (FvD) op reformatorische christenen. Nu volgens Both de PVV ‘over haar hoogtepunt heen is’ richt die aandacht zich op FvD: ‘diverse signalen wijzen erop dat opiniemakers, jongeren en ouderen uit de gereformeerde gezindte met meer dan gewone belangstelling Baudet en zijn tweede man Hiddema volgen’. Both ziet het als dwaalweg voor reformatorische christenen om rechts-populisten te volgen omdat ze geen ‘Bijbels genormeerde politiek bedrijven’.
Both maakt een interessante observatie als hij opsomt waar de aantrekkingskracht van deze populisten voor zijn achterban uit bestaat: ‘Het is belangrijk om te begrijpen waar de aantrekkingskracht zit. Hierin wordt een duidelijke lijn zichtbaar als we de opiniemakers in hun uitingen volgen. Ze typeren zichzelf graag als conservatief. Met name het –vaak populistisch– ageren tegen immigratie, globalisering, verdergaande invloed van Europa en de islam is in hun bijdragen herkenbaar. Als alternatief worden de cultuurhistorische wortels en tradities van onze Nederlandse samenleving geschilderd. (..) Veel Nederlanders zijn bezorgd. Zeker ook christenen. Wie herkent de thema’s niet? De groeiende islamisering boezemt velen angst in.’
Vervolgens doet Both jammergenoeg zijn betoog geweld aan. Hij geeft een betwistbare opvatting van zowel de secularisatie als de zogenaamde ‘joods-christelijke traditie’ die hij ten onrechte koppelt aan ‘het overboord zetten van allerlei historische waarden’. Vervolgens meent hij te begrijpen dat Baudet hier een terecht beroep op doet. Maar de secularisatie zet geen historische waarden overboord en de veelgeroemde ‘joods-christelijke traditie’ is een verzinsel dat door populistisch rechts groot is gemaakt in reactie op de opkomst van de islam. Die traditie heeft in homogene vorm nooit bestaan. Gezien de animositeit in reformatorische kringen jegens het jodendom zou Both met zijn achtergrond dat als geen ander moeten weten. Dit misverstand waarin Both meegaat geeft aan hoe diep de populistische talking points ook in reformatorische kring zijn doorgedrongen.
Het is een gemiste kans dat Both niet ingaat op de VS dat vergeleken met Nederland enkele jaren vooroploopt in politiek-filosofische ontwikkelingen. Daar is de wisselwerking tussen het conservatisme en rechts-populisme of de alt-right beweging al in een volgende fase beland. Terwijl in Nederland dat proces zich met de optimisme uitstralende Baudet nog naar een hoogtepunt lijkt te bewegen is daar in de VS de afgelopen maanden al een neergaande reactie op ontstaan. Verkiezingen in Virginia en Alabama hebben duidelijk gemaakt dat de conservatieven en conservatieve christenen afstand nemen van het rechts-populisme omdat het juist ingaat tegen de historische waarden van hun land. Het zijn vooral de jonge en goedopgeleide conservatieven die het populisme van Trump en Steve Bannon beginnen af te wijzen en eveneens afstand nemen van de Republikeinse partij waarin de historische waarden tot voor kort vertegenwoordigd waren.
Omdat Baudet zich oriënteert op Bannon en Trump en bij gelegenheid hun agenda kopieert kan de analogie nog verder getrokken worden. Iemand als Bannon heeft zich tot doel gesteld om de democratische instituties af te breken om vervolgens op de puinhopen ervan iets nieuws op te bouwen. Feitelijk een uit het marxisme geleend idee. Trump volgt hem daar halfslachtig in door te ageren tegen de inlichtingendiensten, de rechtsstaat, de democratie en het parlement, en zijn land gitzwart af te schilderen als moreel verzwakt dat een eindtijd verdient. Maar Trump bedient tegelijk het bedrijfsleven en de financiële instellingen die hem van sponsorgeld voorzien en die voor zichzelf betere voorwaarden opeisen op het gebied van regelgeving en belastingmaatregelen. Rechtlijnig is Trump niet in zijn ondergangsfantasie als hij het bedrijfsleven versterkt.
Dick Both citeert de christelijk-conservatieve publicist Bart Jan Spruyt die politici als Baudet typeert als ‘cultuurchristenen’. Overigens een mooie spiegeling van het begrip ‘cultuurmoslims’ dat doelt op niet belijdende moslims die vanwege nestgeur en sociale dwang niet openlijk afstand van hun oude geloof nemen. Spruyt: ‘Cultuurchristenen zijn mensen die christelijk denken zonder zelf christelijk te zijn. Ze kennen en waarderen de christelijke tradities en verdedigen die tegen de snode plannen van een ontwortelde elite.’ Opnieuw sluipt in een reformatorisch betoog een rechts-populistisch talking point, deze keer over de elite of het establishment dat zogezegd tegenover ‘het volk’ zou staan. Het geeft opnieuw aan hoe het populisme bezit heeft genomen van delen van de conservatief-christelijke gemeenschap terwijl die dat amper beseft.
Boths analyse verkeert in een electorale praatje voor de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 als hij euthanasiewetgeving erbij haalt en suggereert dat PVV en FvD ‘tegen het leven’ zijn. Both: ‘En dienen op zichzelf misschien aansprekende standpunten niet ondergeschikt gemaakt te worden aan ethische onderwerpen die lijnrecht ingaan tegen Gods Woord?’ Hij gaat zelfs zover om van Baudet en Wilders te zeggen dat ze ‘levensbeschouwelijk als volkomen seculier en goddeloos in het leven staan’. Dat is onzinnig omdat iemand die seculier is niet per definitie niet-christelijk is en tegen euthanasie zou zijn. Dat zuigt Both uit zijn duim. En waaruit blijkt dat iemand die ‘goddeloos’ in het leven staat niet tegen euthanasie zou kunnen zijn?
De conclusie over Boths betoog moet zijn dat het onevenwichtig is, de essentie en actualiteit van de wisselwerking tussen conservatisme en populisme mist en niet goed omkadert, en gemakzuchtig wegvlucht in partijpolitiek. Daar was het hem dus om te doen, namelijk om de schapen bij de kudde te houden en ze niet af te laten dwalen richting PVV of FvD. Dick Both neemt de kans niet te baat om breder te kijken of mist het perspectief om dat te doen. Zijn betoog was krachtiger geweest als hij de democratische instituties die in hoge mate door de gouvernementele bestuurderspartij SGP worden gerespecteerd centraal had gezet in zijn pleidooi voor het conservatisme. Dan was zijn opinie niet geëindigd met de voor dit onderwerp onbelangrijke tweedeling seculier/christelijk, maar met de tweedeling rechtsstatelijk/niet-rechtsstatelijk. Terwijl de actuele strijd binnen de westerse politieke systemen gaat om de instandhouding van de democratische instituties en steeds meer conservatieve christenen dat inzien en hun ethische zorgen over abortus, homohuwelijk of euthanasie terzijde schuiven, is Dick Both in Veenendaal nog druk bezig de vorige oorlog te voeren.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Steun Bijbels genormeerde politiek in plaats van Forum voor Democratie’ van Dick Both in het Reformatorisch Dagblad, 14 december 2017.
