Heilige oorlog van Kirill is pervers

Patriarch Kirill van Moskou is niet alleen de hoogste kerkleider van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie, maar hij is ook de geestelijk leider. Hij ondersteunt de mobilisatie en volgt nauw de politiek van Poetin. Hij zegt de opgeroepen mannen niet bang te zijn voor de dood. Sommigen worden zonder training en goede uitrusting als kanonnenvoer naar het Oekraïense front gestuurd. Ze hebben weinig kans om te overleven of militair een verschil te maken.

De gemobiliseerden hebben geluk als ze het overleven en gevangen worden genomen. Zoals een Russische man in dit filmpje die op 21 september werd gemobiliseerd, een paar dagen later naar het front werd gestuurd en op 27 september door het Oekraïense leger in de regio Kharkiv gevangen werd genomen. Hij bekent tegen de Oekraïeners die hem gevangen houden dat het stom was om naar Oekraïne te komen. Waarom kwam hij dan?

Waar patriarch Kirill toe oproept is pervers. Hij misbruikt het evangelie voor militaire doeleinden. Het is de vraag of het theologisch klopt dat zonden van een militair die naar het front gaat en daar sneuvelt in de strijd worden vergeven. Het is theologische hokus-pokus van Kirill die lijkt op het islamitische idee van een heilige oorlog voor politieke doeleinden. Want Kirill wijkt bewust af van de bijbelse boodschap (‘de Schrift alleen’), ofwel de Sola Scriptura. Dat is voor gelovigen onverdraagbaar.

Kirill beschadigt Kirill niet alleen zijn eigen geloofwaardigheid, maar ook die van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie. En van religie in het algemeen als bron van troost en zingeving. Wat voor zingeving is het om gemobiliseerde mannen zonder training, bescherming, goede wapens en een solide commandostructuur de dood in te jagen? Is dat een bijbelse boodschap?

In het commentaar ‘Religieuze doping in Russisch-Oekraïense oorlog‘ van 14 juli 2022 schreef ik:

Deze religieuze doping valt niet te rechtvaardigen én logisch recht te breien als de militair aan de ene kant op dezelfde manier als de militair aan de andere kant wordt gezegend om te vertrouwen op steun en bescherming van dezelfde God. Aan welke kant staat de God van Rusland of Oekraïne in hemelsnaam? Hoe steekt de goddelijke boekhouding in elkaar? 

Het is een vals spel waar zo’n godsdienst zich welbewust toe leent. Er valt wat de schuldvraag betreft een onderscheid te maken tussen de agressor die een soeverein land binnenvalt en genoemd land dat zich tegen die agressor verdedigt. Dat religie in zo’n oorlog een hoofdrol speelt is een zwaktebod. Weg pluriformiteit, weg eigen verantwoordelijkheid, weg rationaliteit.

Religie blijft een merkwaardig fenomeen. Het is levensgevaarlijk als het in foute handen valt.

Christelijke intolerantie in Tholen leidt tot een beklad regenboogzebrapad

Het zebrapad is beklad met verschillende leuzen. © Joop

Een regenboogzebrapad is in Tholen beklad. Aldus een bericht van 31 augustus 2022 van Omroep Zeeland.

Het regenboogzebrapad was door onbekenden gemaakt voor Emma Smits (23) Ze kwam tijdens haar deelname aan het tv-programma Au Pairs uit de kast en vroeg zich vervolgens op Instagram af waarom er in de gemeente Tholen nog geen regenboogzebrapad was. Welnu, Tholen kreeg er een en heeft dat geweten.

De bekladding verraadt met verwijzingen naar Hebreeuwse naam van God, YHWH, naar Sodom en Gomorra (Bijbel, Genesis 19) en naar de zonde (Bijbel, Romeinen 6:23) de christelijke achtergrond van de bekladder.

Het klinkt als een gedicht van een hedendaagse intolerante christelijke gelovige die geobsedeerd is door ontucht, schuld en zondebesef:

YHWH daar kun

je niet omheen

Sodom en

Gomorra

Stop de

Hoererij !!

Want het loon van

de zonde is de dood

De bekladding is waarschijnlijk bedoeld om niet-christelijke Tholenaren te intimideren. Zodat ze niet meer uit de kast komen en zich voortaan koest houden. Het kan ook een impulsieve daad zijn geweest van iemand die de emoties niet meer in de hand had. Zo’n bekladding maakt nog wat anders duidelijk. Namelijk hoe een christelijke gelovige zich op de kast laat jagen.

Regenboogzebrapaden hebben een symboolfunctie. Je hoeft de zin er niet van in te zien of het achterliggend gedachtegoed ervan te omarmen om ze te tolereren. Maar in Tholen is dat in dit geval niet gelukt. Daar heeft intolerantie het gewonnen van lankmoedigheid. Met dank aan het christelijke gedachtengoed die de bekladder van denkbeelden en dadendrang heeft voorzien die tot de bekladding heeft geleid.

Het is niet uitzonderlijk dat Bijbel en christendom iemand niet interesseren

Schermafbeelding van TikTok ‘I Don’t Care What The Bible Says‘ van Ana Kasparian voor The Young Turks.

Is het een krachtige uitspraak om te zeggen dat het iemand totaal niet interesseert wat de Bijbel zegt of dat iemand een christen is? Mmmm, dat valt wel mee. Het tekent het gepolariseerde Amerikaanse debat dat iemand zich dat afvraagt. Het is toch tamelijk normaal om een heilig boek van gelovigen en het christendom niet interessant te vinden?

Ook mij interesseert het niet wat de Bijbel zegt. Eerlijk gezegd vind ik het niet interessanter dan andere fictie. Maar ik verdedig uiteraard het recht van christenen om hun geloof in vrijheid te belijden en zelf hun Bijbel interessant te vinden. Dat is hun goed recht.

Als godsdiensten andersdenkenden hun wil op willen leggen, dan gaat het fout. Want dezelfde vrijheid die christenen hebben om hun geloof te belijden geldt ook voor degenen die het christelijk geloof niet willen belijden. Als christenen anderen niet de vrijheid gunnen die zij hebben, dan zit er iets scheef.

In het Amerikaanse Hooggerechtshof hebben rechts-radicale christelijke rechters de meerderheid. Dat is niet alleen een onjuiste representatie van de verhoudingen in de samenleving, maar ook een geradicaliseerde overtuiging die deze juristen andersdenkenden tegen hun wil opleggen. Zelfs als dat tegen de grondwet ingaat.

In de kwestie van abortus laat zich de fundamentele zwakte van godsdienst kennen. Het probeert andersdenkenden te domineren en zelfs te annexeren in een eigen wereldbeeld. Tegen hun wil. Dat is het misverstand en de corruptie van het christendom. Dat komt hier niet uit als ruimhartig en universeel, maar als kleinzielig en geborneerd.

In het secularisme zijn bestuurders de poortwachters die de vrijheid van godsdienst garanderen. Als ze zich tot deelnemer maken, zoals vijf Amerikaanse rechters van het Hooggerechtshof doen, dan vergeten ze hun eigen rol en verantwoordelijkheid. Ze kiezen voor partijpolitiek gewin.

De Bijbel of het christendom zijn niet interessant, maar worden interessant als het als religieus wapen in de politieke strijd wordt aangewend. Dat gaat niet zozeer over de Bijbel, maar over rechters en radicaal-rechtse politici die de Bijbel misbruiken en voor hun karretje spannen.

Kerkleiders van christelijke kerken zouden de corruptie van hun heilige boek en godsdienst publiekelijk moeten afwijzen. Maar dat doen ze niet. Ook zij gaan voor politiek gewin. Dat is de zwakte van de kerkleiding.

Bijbel en christendom komen zo in het spervuur van het publieke debat terecht en zijn de eigenlijke verliezers. Maar dat interesseert de radicaal-rechtse rechters niet. Ze leveren hun professionalisme en integriteit in voor politieke invloed die een hele samenleving gijzelt.

Waarom werd Amalia naar een protestante Bijbelkring gestuurd?

Schermafbeelding van deel artikel ‘Voor prinses Amalia is geloof niet puur privé‘ van Anne Vader in het Reformatorisch Dagblad, 17 november 2021.

Dit artikel in het RD over kroonprinses Amalia die op 7 december 18 jaar wordt en over wie cabaretière Claudia de Breij een boek heeft geschreven draait er niet omheen: Amalia lijkt niet veel waarde aan het geloof te hechten. Hiermee is ze een kind van haar tijd.

Het artikel doet geen gekke uitspraken, maar kiest wel een eenzijdig perspectief: de terugblik in plaats van de vooruitblik die past bij een 18-jarige. Amalia volgde een protestante Bijbelkring bij dominee Lootsma. Ik zet daar op de FB-pagina van het RD vragen bij omdat ik dat niet vanzelfsprekend vind. Is Nederland niet veranderd? Vraagt dat niet een andere opleiding en een bredere voorbereiding op de functie van staatshoofd? Is het niet werktuigelijk en eenzijdig van Amalia’s omgeving om haar naar zo’n protestante Bijbelkring te sturen?

Tekst:

Het is opmerkelijk dat er geen vragen worden gesteld bij het feit dat Amalia door haar omgeving naar een protestante Bijbelkring wordt gestuurd om aan de hand van dat boek over actuele en filosofische kwesties te praten. Bij nader inzien is dat echter niet zo vanzelfsprekend. Wat is de onderbouwing ervoor dat Amalia hierheen wordt gestuurd en niet naar elders? 

Was dat in de tijd van de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix nog enigszins logisch omdat Nederland toen een overwegend kerkelijk land was, in 2019 verklaarde volgens de statistieken van het CBS 54,1% van de Nederlanders zich niet tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering te rekenen. Voor 2021 is dat naar schatting 57% die zegt ongebonden te zijn. 

Dat betekent dat een minderheid van de Nederlanders verklaart zich tot een kerkelijke gezindte te rekenen. Van die minderheid is de protestante gezindte een minderheid. In 2019 verklaarde 14,8% van de Nederlanders tegen het CBS zich daartoe te rekenen. Dat zal in 2021 naar schatting rond de 13% zijn. En van die protestante minderheid is het vrijzinnige protestantisme waarmee Amalia in contact wordt gebracht een kleine minderheid. 

Waarom wordt Amalia met het gedachtengoed van een minderheid van een minderheid van een minderheid in contact gebracht en niet met het gedachtengoed van een meerderheid? 

De samenleving verandert. Het Nederland van de koninginnen Wilhelmina, Juliana of Beatrix is niet het Nederland van koning Willem-Alexander. De opvoeding van en voorbereiding op de functie van staatshoofd is een voorschot op de toekomst. Amalia lijkt zich niet te laten inspireren door een godsdienst, maar aansluiting te vinden bij het gedachtengoed van een meerderheid van de Nederlanders. Ze trekt een wissel op de toekomst en wacht rustig de ontwikkelingen af. Haar omgeving is nog niet zover en staat nog met de rug naar die toekomst. Aan hen is niet de toekomst.

Zeespiegelstijging biedt Nederland kans zich te representeren met onder water staande kerktorens

The top of a 4.5-m (15ft) statue, some rooftops and a church spire are all that remains above water in Wieringerwerf, near Amsterdam, during the Wieringermeer flood of 1945. Image: Nationaal Archief / Willem van de Poll / Anefo – CC0 1.0

Door toedoen van de mens verandert het klimaat. Volgens een bericht van de NOS blijkt uit een rapport van het  IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, dat de wereld zich op moet maken voor fors grotere weersextremen als er niet drastisch wordt ingegrepen. ‘Daarbij dreigen sommige aspecten van klimaatverandering onomkeerbaar te worden voor een periode van eeuwen of zelfs duizenden jaren, zoals het stijgen van de zeespiegel‘ zo zegt dit bericht. 

Omdat een groot deel onder de zeespiegel ligt is voor Nederland vooral de stijging ervan van belang. De stijging kan volgens de scenario’s oplopen tot twee meter in 2100 en vijf meter in 2150. Dan wordt de verdediging tegen het stijgende water van delen van West- en Zuid-West- Nederland onhoudbaar. Of onbetaalbaar. Het lijkt dan een betere strategie om het geld van de kustverdediging te steken in het verplaatsen van essentiële voorzieningen tot achter Amersfoort. Holland en Zeeland zullen aan belang inboeten. Het zijn tevens landstreken met veel kerken.

Oudere generaties zullen waarschijnlijk denken ‘na ons de zondvloed‘. Om de Bijbelse zondvloed te symboliseren is er voor Nederland geen beter symbool dan een onder water staande kerktoren. In de toekomst kunnen in de lager gelegen delen van Nederland die aan het water worden prijsgegeven kerktorens de bakens van het menselijk tekort zijn. Een nieuw symbool van Nederland.

Menselijke overmoed en het misplaatste vertrouwen in God met als uitkomst een voorstadium van waterige chaos is Nederlands voorland. Dat is de lotsbestemming als er niet drastisch ingegrepen wordt. Dan blijft het bij een incidentele overstroming of een kunstwerk in een vijver.

Ik heb er een hard hoofd in.

Wim T. Schippers. Torentje van Drienerlo (2008).

Kunst is machtig. Kunstenaars kunnen muren doen instorten als ze dat willen

De illustraties van Eric Drooker zijn soms wat zoet, wellicht ligt dat aan de opdrachtgevers, maar vaak treffen ze de roos. Zoals Jericho. Het Bijbelse verhaal van De verovering van Jericho waarin de Israëlieten op de zevende dag zeven keer om de stad lopen en op hun ramshoorns blazen. De muren stortten in, tumbling down. De ramshoorn is ingewisseld voor een saxofoon.

Musici spelen vaker in de openlucht omdat dat in hun eigen woning lastig is vanwege geluidsoverlast. Denk aan Sonny Rollins die oefent op de Williamsburg brug. Drookers illustratie is een beeld voor de kracht van kunst dat muren kan doen instorten. Daar gaat het om. Om het zelfbewustzijn van kunstenaars. Dat moeten kunstenaars beseffen. Ze kunnen muren laten instorten als ze dat willen.

SONNY ROLLINS ON THE WILLIAMSBURG BRIDGE IN THE SIXTIES.

Petitie ‘Verwijder satansbeeld in Nootdorp’ wil standbeeld zo nodig vernietigen omdat het aanstootgevend zou zijn voor gelovigen

Er is niks fraaier dan een goede framing en niks bedroevender dan een gebrekkige framing. Voorbeeld van dat laatste is de petitie ‘Verwijder satansbeeld in Nootdorp’ van Wiebe de Jong. De levensopvatting van zonder twijfel dezelfde Wiebe de Jong blijkt uit een reactie uit 2018 op het lokale PIJNACKER-NOOTDORP ACTUEEL als hij reageert op een kandidaat-raadslid met ongeneeslijke asbestkanker die met voorkeurstemmen onverwachts in de raad is gekozen: ‘Sukkel, je eerst kandidaat stellen en als je dan gekozen wordt er nog over na moeten denken’. Dat is het tegendeel van godsvrucht, vroomheid, genade, mededogen en mildheid.

De petitie vraagt op om het beeld van Marcel Smink dat in 2011 is geplaatst ‘te verwijderen en zo mogelijk te vernietigen’. Het gaat om De Slangendrager aan de Laan van Nootdorp dat ook opgenomen is in de kunstroute Nootdorp. Dat gaat dus verder dan het verplaatsen van het beeld naar een museum of culturele instelling. De Jong claimt namens de gelovige inwoners en bezoekers van Nootdorp te spreken. Het beeld zou volgens hem ‘aanstootgevend’ zijn voor de gelovige inwoners omdat het een satansbeeld zou zijn. De Jong meent ook dat het ‘lelijk’ is. Hij bedoelt waarschijnlijk de notie ‘weerzinwekkend’. Waar De Jong zijn aanname op baseert dat het beeld satan zou verbeelden is onduidelijk. Het blijkt niet uit de uitleg van de beeldhouwer die in het beeld juist het tegendeel van de Boze ziet: de bewaker van levensenergie die het geheim van het leven kent.

De petitie is veelzeggend omdat het een reactie is op de wereldwijde aanval op racistische standbeelden door de opkomst van de Black Lives Matter-beweging. De Jong wil namens de gelovige inwoners van Nootdorp ook een duit in het zakje doen, negen jaar na de plaatsing van dit beeld. Ofwel Purple Lives Matter. De Jong probeert mee te liften op de beeldenstorm die nu door de westerse wereld trekt. Reactie roept tegenreactie op, en revolutie roept anti-revolutie op. De geschiedenis herhaalt zich, de eerste keer is het een tragedie, de tweede keer een komedie. Zo parafraseerde Hugo Claus het in zijn tragedie Orestes. Met petities is het niet anders. Imitators haken aan bij een politiek populair onderwerp en maken er een klucht van. Van zichzelf.

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Verwijder satansbeeld in Nootdorp’ van Wiebe de Jong op petities.nl.

Foto 2: Beschrijving van beeld De Slangendrager van Marcel Smink in Kunstroute Nootdorp(p.16), 2015.

PVV’er Harm Beertema verklaart zich tot ‘cultuurchristen’. Wat betekent dat?

Aan nazi-kopstuk Hermann Göring wordt onterecht de uitspraak toegeschreven ‘Wenn ich Kultur höre … entsichere ich meinen Browning”. Het is afkomstig uit het aan Hitler opgedragen toneelstuk Schlageter (1933) van Hanns Johst. Soms, maar niet te vaak moet ik aan de uitspraak denken omdat ik in militaire dienst als ziekenverzorger als persoonlijk wapen ter zelfverdediging een Browning had. Als ik het me goed herinner is deze revolver nauwkeurig tot op 20 meter. Dat vergde oefenen op de schietbaan. Radicaal-rechtse politici van tegenwoordig hebben weer een andere reflex. Hoewel ze ook op de kunst kunnen schieten. Maar daarmee kunnen ze zich niet onderscheiden, want alle Nederlandse politici schieten op de kunst. Ze beschouwen zich als vrijzinnig, maar tevens als iets wat ze ‘cultuurchristen’ noemen. Dat schijnt de tegenvoeter te zijn van een even vaag en onscherp omschreven begrip waar niemand van begrijpt wat het is, het ‘cultuurmarxisme’. Deze rechtse rakkers zijn te gedistingeerd om nog praktiserend of gelovig christen te zijn, maar om politieke redenen staan ze welwillend tegenover het Christendom. Daar komen ze graag voor uit. Hoewel het louter politieke marketing en toneelspel is en ze geen klap menen van hun zogenaamde liefde voor het christendom.

De gewaardeerde onderwijswoordvoerder van de PVV in de Tweede Kamer is Harm Beertema. In antwoord op een tweet van ‘AtheistKlaas’ zegt hij een cultuurchristen te zijn die vindt dat er niks mis is met het bijzonder onderwijs. Nee, dat zijn doorgaans prima scholen. Vraag is niet of er iets mis is met het bijzonder onderwijs, maar of het door de overheid bekostigd moet worden. Dat is dus iets heel anders. Van deze vraag over de bekostiging van het bijzonder onderwijs hebben de vrijzinnige partijen in het parlement de sleutel in handen. Maar ze geven telkens die sleutel uit handen en laten zich afbluffen door de confessionele partijen. Een meerderheid van VVD, D66, PVV, PvdA en GroenLinks durft niet te staan voor de eigen principes, terwijl het de confessionele partijen dat ruiterlijk gunt. Het raadsel is waarom een partij als de PVV de bekostiging van salafistische scholen steunt, terwijl het zich laat kennen als een verklaard tegenstander van de islam.

Het is juist dat het Christendom een positieve rol heeft gespeeld in de Europese Verlichting. Hoe dan ook zou het merkwaardig zijn als een religie die 20 eeuwen overheersend aanwezig is geweest op een continent geen stempel zou hebben gedrukt op de identiteit ervan. Door de eeuwen heen heeft het Christendom echter ook een negatieve rol gespeeld. Denk aan het tegenwerken van de wetenschap, de strenge tucht tegenover afwijkende meningen en de allesverzengende claim van het alleenrecht op de waarheid. De argumentatie van Beertema klopt daarom niet. Het christendom is de katalysator geweest die Europa heeft gemaakt tot wat het is. In dat proces verdwijnt het christendom. In Nederland verklaart nu nog ongeveer 38% van de bevolking tot de belangrijkste christelijke stromingen te behoren. De waarden van Europa zijn ontstaan, terwijl het Christendom langzaam verdwijnt. Of zich in nieuwere vormen manifesteert die ver af staan van de traditie.

Voor meer commentaren over de relatie van radicaal-rechtse politiek en het (conservatieve) christendom zie:
– Rechtse christenen worstelen met de vraag of ze zich kunnen verbinden met het populisme van ‘messias’ Thierry Baudet (6 juli 2019).
– SGP’er Both drukt conservatieve christenen tegen de borst en verkiest aanval op ‘goddelozen’ boven verdediging van rechtsstaat (14 december 2017).

Foto: Tweet van Harm Beertema, 20 mei 2020 (met eigen reactie).

God van Christendom is vergelijkbaar met God van het Vliegend Spaghettimonster. Kwantiteit is historisch onbruikbaar argument

Mijn reactie bij deze video van een Amerikaanse christelijke prediker die harder schreeuwt dan nadenkt:

Quantity is not a quality guarantee. Either way, the quantity of something is not the ultimate standard. That is a sham argument that is disproved when we go back to the origins of Christianity. So when it was not yet an accepted religion. Like the Church of the Flying Spaghetti Monster now.

Initially Christianity had hardly any followers and was just one of many Eastern religions that offered an alternative to the ancient Greco-Roman gods. But it was only after a long time that the battle for souls with Osiris from Egypt, Mithras from Persia and the Anatolian Cybele cult proved to be the winning hand of Jesus. Because religions compete with each other on the busy religion market.

So just as the relatively small following of Jesus was not a valid counter-argument in the early years of Christianity, that argument cannot now be used by Christians against the Church of the Flying Spaghetti Monster, on pain of a double standard and the relocation of the goal posts.

Of course, Christianity is just one of the countless religions. There is nothing wrong with that. Nor is it the finding that the God of Christianity is just one of the countless supreme beings believers of a specific belief believe in. That’s fine. Faith, Gods and religious organizations can coexist well. Along with beliefs that do not appeal to supreme beings.

Things only go wrong when preachers claim that their faith is more valuable, special or exceptional than other beliefs. And that their God is worth more, special and exceptional than other Gods. These are assumptions that cannot be objectively determined, but follow directly from the teachings of a religion. But that has no evidential value, that is only faith. So that belongs to the preaching itself. And can never be an argument about the value of a religion.

It is merely a matter of perspective from believers that the God of Christianity is worth more than the God of the Flying Spaghetti Monster. Or that the Bible of the Christians is worth more than the writings of Bobby Henderson. But believers who are satisfied with their own faith and have faith in it do not have to be condescending to other religions. In essence, that only shows their own uncertainty. And lack of theological knowledge.

(Kwantiteit is geen kwaliteitsgarantie. Hoe dan ook, hoeveelheid is niet de ultieme standaard. Dat is een schijnargument dat wordt weerlegd wanneer we teruggaan naar de oorsprong van het christendom. Dus toen het nog geen geaccepteerde religie was. Zoals de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster nu.

Aanvankelijk had het christendom nauwelijks aanhangers en het was slechts een van de vele oosterse religies die een alternatief boden voor de oude Grieks-Romeinse goden. Maar het was pas na lange tijd dat de strijd om de zielen met Osiris uit Egypte, Mithras uit Perzië en de Anatolische Cybel-cultus de winnende hand van Jezus bleek te zijn. Omdat religies met elkaar concurreren op de drukke markt voor religies.

Dus net zoals de relatief kleine aanhang van Jezus geen geldig tegenargument was in de vroege jaren van het christendom, kan dat argument nu niet worden gebruikt door christenen tegen de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster, op straffe van een dubbele standaard en het verplaatsen van de doelpalen.

Het christendom is natuurlijk slechts een van de talloze religies. Daar is niets mis mee. Evenmin met de conclusie dat de God van het christendom slechts een van de talloze opperwezens is waar gelovigen van een specifiek geloof in geloven. Dat is prima. Geloof, goden en religieuze organisaties kunnen goed naast elkaar bestaan. Samen met levensovertuigingen die geen beroep doen op opperwezens.

Er gaat alleen iets mis als predikers beweren dat hun geloof waardevoller, specialer of uitzonderlijker is dan andere geloven. En dat hun God waardevoller, specialer en uitzonderlijker is dan andere Goden. Dit zijn aannames die niet objectief kunnen worden bepaald, maar rechtstreeks volgen uit de leerstellingen van een religie. Maar dat heeft geen bewijskracht, dat is alleen geloof. Dus dat hoort bij het prediken zelf. En kan nooit een argument zijn over de waarde van een religie.

Het is slechts een kwestie van perspectief van gelovigen dat de God van het christendom meer waard is dan de God van het Vliegend Spaghettimonster. Of dat de Bijbel van de christenen meer waard is dan de geschriften van Bobby Henderson. Maar gelovigen die tevreden zijn met hun eigen geloof en er vertrouwen in hebben, hoeven niet neerbuigend te zijn naar andere religies. In essentie toont dat alleen hun eigen onzekerheid. En gebrek aan theologische kennis.)

Christelijke spreker Hans Borghuis sluit christenen op in zijn idee van één identiteit. Zijn simpelheid is onnozel en kwaadaardig

De christelijke spreker Hans Borghuis zegt: ‘Maar als je christen bent, dan wordt je identiteit bepaald door wie je bent als volgeling van Jezus. Door wie je bent als christen’. Hij claimt dat de Bijbel beschrijft wat de identiteit van een christen is. Ik ben het oneens met hem. Zoals ik het oneens ben met allen die aan de hand van één specifiek kenmerk hun identiteit definiëren. Het resultaat is dat mensen zich opsluiten in hun geloof, politieke overtuiging, huidskleur, sociale afkomst, etniciteit, handicap, geslacht, beroep of wat dan ook.

Niemand zou zich door opinieleiders als Borghuis moeten laten beperken tot maar één identiteit. Want wij hebben talloze identiteiten en hebben op die manier verbinding met elkaar. Zo vormen we een sociaal netwerk waarin geen enkele identiteit onze andere identiteiten wegdrukt. Met het wegvluchten in slechts één identiteit doen we onszelf tekort. Valse profeten ronselen mensen met de opzet ze voor hun karretje te spannen. Hoe dat is ontspoord toont een video over Zuid-Afrika met de veelzeggende titel: ‘Can SA ever rise above politics of race and racial identity?’ Dat is het eindpunt waar sommige opinieleiders ons heen willen brengen. Zodat ze de baas kunnen spelen over het cohort waarin ze ons met het idee van eenvormige identiteit willen dwingen.

Borghuis’ simpelheid is onnozel en kwaadaardig. Hij verkoopt primitivisme als hogere waarde. Hij bedriegt de christenen die hij aanspreekt door ze op te willen sluiten in zijn verdienmodel en overtuiging. Maar evolutionair hebben mensen die sociale wezens zijn die fase achter zich gelaten. Identiteit die uitmondt in en wordt gekaapt door identiteitspolitiek is bedrog. Het is een stap terug in de ontwikkeling van de mensheid.