Evangelist August Resner stelt dat het christendom geen religie is

Wat is in hemelsnaam de bedoeling van deze video die zegt dat het christendom geen religie is? Het is gemaakt door August Resner van GSKI Emmaus Bergen op Zoom. Dat is naar eigen zeggen een Nederlands-Indonesische, evangelische kerk gevestigd in de Emmauskerk in Bergen op Zoom. GSKI Emmaus wordt sinds januari 2020 geleid door Pastor August Resner.

GSKI (The Voice of the Gospel Church) is een synode of gemeenschap van Pinksterchristelijke kerken gevestigd in Indonesië, onder auspiciën van de Indonesische Pinksterkerken Association (PGPI). De Pinksterbeweging wordt tot het evangelisch christendom gerekend.

Resner meent dus dat het christendom geen religie is. De argumenten die hij voor dit uitzonderlijk standpunt geeft zijn lastig na te volgen. Zijn manier van redeneren valt te omschrijven als omcirkeling door te stellen wat het christendom volgens hem niet is. Zoals ‘het volgen van een reeks religieuze regels‘. Het christendom kent volgens hem ‘geen religieuze voorschriften‘.

Nog steeds weerlegt dat niet het breed aanvaarde uitgangspunt dat het christendom een religie is. Als we religie definiëren als een vorm van zingeving, het zoeken naar betekenisvolle verbindingen, waarbij god centraal staat, gebaseerd op geloven in de leer van de religie, dan voldoet Resners beweging aan de belangrijkste kenmerken van religie. Behalve dat hij religie geen religie noemt.

Hij geeft toe dat de het bestaan van een god belangrijk is door te zeggen dat door bidden gelovigen een relatie tot god kunnen hebben.

Wat is volgens Resner het christendom dan wel? Hij noemt het ‘een verandering in de manier van denken‘. Of ‘verandering van filosofie van leven‘. Zo gaat Resner nog even door. Zijn verwijt is dat mensen de waarheid niet willen horen. Dat zijn ze niet ‘het uitverkoren volk‘.

Waarom zegt Resner dat het christendom geen religie is? Het lijkt erop dat hij afstand wil nemen tot de andere twee monotheïstische godsdiensten, het jodendom en de islam. Zijn christendom zou dan meer dan religie zijn. Dat is zijn claim.

Resner komt hoe dan ook niet over als een gelouterd theoloog of godsdienstsocioloog die godsdienst kan plaatsen in de ontwikkeling van de mensheid. Hij komt over als een religieus hobbyist die aan de hand van passages uit de bijbel en clichés een betoog opbouwt zonder dat hij tot een min of meer dwingende samenhang komt. Zijn korte overdenking hangt als los zand aan elkaar.

Toch is het interessant dat Resner het christendom niet ziet als religie. Dat doet denken aan Geert Wilders die de islam geen godsdienst, maar een ideologie noemt. Maar zover gaat Resner niet als hij over het christendom praat.

Hij mengt humanisme, kerkgang, een manier van leven en aan(bidding) tot een vehikel dat niet genoemd mag worden wat het is: religie. Als het christendom geen religie is, dan is August Resner geen duider van religie.

Zwitserse missionarissen Schweizer, Trostel, Kühnle, Röder, Weiler en Vischer in Nederlands Borneo (1933-35)

Carl Mattheus Vischer, ‘V.l. Geschw. Schweizer, Trostel Kühnle, Röder, Weiler‘, 1933-35. Collectie: Basel Mission, International Mission Photography Archive, ca.1860-ca.1960.

Het is rond 1934 in Borneo ofwel Kalimantan. Het zuidelijke deel dat deel van Nederlands-Indië is. Waarschijnlijk is de boot aangemeerd in havenstad Banjarmasin.

Het Duitse bijschrift van de foto leest vertaald als een gedicht: ‘Van links verwanten Schweizer, Trostel, Kühnle, Röder, Weiler‘. Het klinkt Duits, maar is Zwitsers. Het betreft missionarissen met echtgenote van de Basel Mission.

Ze worden vastgelegd door de fameuze Zwitserse ziekenhuisdirecteur Carl Mattheus Vischer die ook aan de Basel Mission verbonden was. Hij zou op 20 december 1943 door de Japanners worden geëxecuteerd wegens ‘vermeende deelname aan een anti-Japans complot’. Vischer lijkt nog altijd te worden gewaardeerd door de bevolking, met zelfs een Wikipedia-pagina in het Indonesisch. Of wat daar aan herinnering nog van resteert.

Maar nu poseren de Zwitserse missionarissen met hun echtgenoten en een jonger kind nog even in de haven. Gekleed met passende outfit. Vol verwachting en goede bedoelingen. Komen ze aan na een lange reis? Om goed werk te gaan verrichten. De tropen wachten.

‘Ik heb een hekel aan reizen en aan ontdekkingsreizigers‘, zo luidt de eerste, vertaalde zin van een boek van etnograaf en antropoloog Claude Lévi-Strauss. Het is een reisboek en antropologisch werk met accent op Brazilië. De titel verraadt de afloop: ‘Tristes tropiques‘ ofwel ‘Het trieste der tropen‘.

Enkele zinnen uit de uitgebreide bespreking van dit boek op Wikipedia schetsen de triestheid: ‘Dit nederzettingspatroon met rangschikking van de hutten rond het mannenhuis is doorslaggevend en onmisbaar voor de ordening van het sociale stamleven. De Salesiaanse missionarissen bouwden deze structuur dan ook direct af door, om hen te bekeren, ze in evenwijdig aan elkaar opgestelde rijen behuizingen te laten wonen. Door het wegvallen van deze voor hen onmisbare structuur raakten de inheemsen al spoedig hun gevoel voor traditie kwijt.‘

Carl Mattheus Vischer (?), “Stelzenlaufender Hausbube i. Pudjun. Uralter Brauch, nicht v. Europa übernommen. Analogie zauber z. Befördern des Wachstums der Reispflanzen, so hoch sollen sie werden.” (=Steltlopende huisjongen i. Pujun. Oude gewoonte, niet van Europa overgenomen. Analogie spreuk ter bevordering van de groei van de rijstplanten, zo hoog horen ze te zijn’. Collectie: Basel Mission International Mission Photography Archive, ca.1860-ca.1960.

Triest. Goede bedoelingen kunnen veel schade berokkenen. Het hoeft niet, maar het kan. Het is een gemengd beeld. Dat we het weten. Ach, daarom nog maar even voor de laatste keer een Zwitsers gedicht in tropisch Kalimantan: ‘Schweizer, Trostel, Kühnle, Röder, Weiler‘.

Repliek op een opinie van Rick Honings. Historische onderzoekers moeten zich niet door schuld of schaamte laten leiden, maar door wetenschappelijke normen

Schermafbeelding van deel opinie-artikel ‘Laat Indonesiërs ‘ons’ koloniaal verleden onderzoeken‘ van Rick Honings in Trouw, 19 november 2021.

Het opinie-artikel van Rick Honings over de omgang van Nederland met het koloniale verleden is niet zozeer prikkelend of verkeerd, maar onevenwichtig. Honings is de Scaliger-hoogleraar Bijzondere Collecties aan de Universiteit Leiden. De koppeling van deze collectie met dit onderwerp is dat de 16de-eeuwse Franse humanist Scaliger zijn handschriften en boeken in oosterse talen aan de Leidse bibliotheek naliet.

Honings verwijst voor de omgang van Nederland met het koloniale verleden naar de term Vergangenheitsbewältigung die hij omschrijft als ‘het proces in Duitsland om in het reine te komen met zijn naziverleden‘. Dat betreft dus vooral de omgang met de oorlogsmisdaden tegen onder meer de Slavische volkeren en de misdaden tegen de menselijkheid zoals die tijdens het proces van Neurenberg (1946) in een handvest werden opgesteld.

Honings stelt dat recente verleden van Nederland en Duitsland niet gelijk, maar gaat tegen de feiten in als hij zegt dat Indonesiërs niet in concentratiekampen werden opgesloten. Dat gebeurde van 1926 tot 1942 wel degelijk in Boven-Digoel dat een strafkamp werd genoemd en waar onder meer Rudy Kousbroek in het Oostindisch Kampsyndroom uitgebreid verslag van heeft gedaan. Een Duits Konzentrationslager was geen Vernichtungslager zoals Auschwitz of Treblinka, hoewel de mortaliteit in een concentratiekamp hoog kon zijn.

Honings meent aan de hand van de Duitse omgang met het recente verleden dat Nederland daar een voorbeeld aan moet nemen voor het koloniale verleden. Maar hij stelt het mooier voor dan het is. Hij kijkt selectief. Waarom vergeet Honings de eerste genocide van de 20ste eeuw te noemen, de Namibische Genocide? Duitse troepen vermoordden tussen 1904 en 1908 doelbewust 80.000 leden van het Herero- en Namavolk. Pas in 2015 erkende een vertegenwoordiger van de Duitse regering deze genocide. Meer dan 100 jaar nadat die had plaatsgevonden. Zo voorbeeldig is de omgang van Duitsland met het eigen verleden niet.

Honings doet aan begripsverwarring. Hij hanteert Vergangenheitsbewältigung alsof het gaat om Wiedergutmachung als hij gratis studeren van Indonesische studenten in Nederland erbij haalt. Hij wil rekeningen vereffenen die nog open zouden staan voor dat koloniale verleden door het goed te maken met de nakomelingen van de slachtoffers. Dat is wat anders dan als land in het reine komen met het eigen verleden. Nederlanders moeten zelf tot inzicht komen om de blik op hun kolonialisme bij te stellen. Per definitie kunnen anderen daar alleen indirect als aangevers bij betrokken zijn. Daarnaast is Wiedergutmachung een leeg gebaar als het dient om jezelf er beter of minder schuldig over te hoeven voelen.

Honings heeft een punt als hij stelt dat Indonesiërs met hun expertise en talenkennis die in Nederland aan het verdwijnen is behulpzaam kunnen zijn bij het ontsluiten van bronnen. De samenwerking tussen Indonesische en Nederlandse instituten en universiteiten zou in beider belang op een hoger plan gebracht kunnen worden voor de gezamenlijke studie van de Nederlands-Indonesische geschiedenis.

Met Vergangenheitsbewältigung of Wiedergutmachung heeft dat echter niks te maken. Honings verwart het opbouwen van een solide infrastructuur voor academische studie met een schuldgevoel dat Nederland jegens hedendaagse Indonesiërs zou hebben. Opmerkelijk is dat Indonesiërs daar niet op zitten te wachten. De sorry-cultuur leeft in Indonesië minder dan aan de Universiteit Leiden. De eigenlijke vraag is dus tot wie Honings zich richt en waarom hij Indonesiërs meent te moeten gebruiken voor een intern Nederlands, of wellicht zelfs Leids debat.

Honings stelt zich op als de typische post-koloniaal. Hij meent het goede te doen, maar sluit Indonesiërs vanuit een idee van ongelijkheid op in slachtofferschap. Een nieuw slachtofferschap. Het is de vraag in hoeverre hij dat beseft.

Honings zet in zijn opinie sterk in op schaamte en schuld die hij projecteert op een koloniaal verleden. Dat compliceert op onnodige wijze een zorgvuldige omgang met de geschiedenis. Het beste dat Honings en andere Nederlandse onderzoekers die zich bezighouden met de koloniale geschiedenis kunnen doen is het verrichten van gedegen historisch onderzoek. Als dat leidt tot het retourneren van roofgoed dan zijn Indonesiërs daar meer mee gediend dan met gevoelens van schuld en schaamte van 21ste-eeuwse Nederlanders die vooral voor intern gebruik zijn bedoeld.

Gedachte bij foto’s ‘Dutch refugees arrive in Los Angeles, 1957’

Wesselmann, Dutch refugees arrive in Los Angeles, 1957. Gepubliceerd in de Los Angeles Examiner. Collectie: University of Southern California.

De beschrijving van deze twee foto’s in de collectie van de University of Southern California is te interessant om niet volledig weer te geven: ‘Dutch refugees arrive in Los Angeles, 6 February 1957. General view of part of 80 refugees arrival in Los Angeles; Jacoba Dekrieger; Janna Dekrieger; Albertus Dekrieger.; Caption slip reads: “Photographer: Wesselmann. Date: 1957-02-06. Reporter: Decker. Assignment: Dutch refugees arrive in LA. 1: One of the Dutch families that arrived in L.A. this a.m. via Sante Fe’s El Capitan: L to R: The DeKrieger family, Sebus (mother), Janna, Albertus and Jacoba and Hendrick, husband and father. 2: General view of part of the 80 persons who arrived on the same train“. 

Wesselmann, Dutch refugees arrive in Los Angeles, 1957. Gepubliceerd in de Los Angeles Examiner. Collectie: University of Southern California.

Of de familie De Krieger degene is die in een genealogische pagina wordt beschreven is onduidelijk. Het betreft Jan Hendrik Willem de Krieger die in 1912 in Vlaardingen en zijn echtgenote Jacoba Sebus die in 1918 in Dordrecht werd geboren. Volgens het stadsarchief Rotterdam werd hij in 1927 op het opleidingsschip Nederlanden geplaatst, zodat het kan dat hij in de Nederlandse marine werd ingelijfd. Ze trouwden in 1937 in Dordrecht. Maar ze hebben niet 1, maar 3 kinderen. Dat Jacoba Sebus overleed in het Californische Pasadena in 2006 past in het plaatje. De beschrijving is wat verbasterd.

Wat kunnen in 1957 Nederlandse vluchtelingen zijn die via de trein uit Santa Fe, New Mexico in California terechtkomen? De Nederlandse regering had in die jaren een politiek om repatrianten uit voormalig Nederlands-Indië naar derde landen te laten emigreren. In een tweede golf vertrokken tijdens de jaren 1950-1957 ambtenaren, ordehandhavers en defensiepersoneel naar Nederland.

De man die Jan Hendrik Willem de Krieger kan zijn heeft een label van de CWS op zijn jas. Dat is de kerkelijk humanitaire Church World Service die vluchtelingen hielp. De Nederlandse overheid had in die jaren een samenwerking met de CWS met betrekking tot de uitvoering van de Pastore-Walter Act die in 1958 werd aangenomen. In de jaren daaraan voorafgaand pleitte de Democratische vertegenwoordiger Francis E. Walter voor verruiming van de emigratienormen uit Azië. In 1952 werd de McCarran-Walter Act aangenomen die dat tegen de zin in van president Truman mogelijk maakte.

Saillant is wat Wikipedia zegt over dat Amerikaanse toelatingsbeleid: ‘Men hoopte echter dat slechts 10% van deze Nederlandse vluchtelingen daadwerkelijk raciaal gemengde Indo’s zou zijn en de Amerikaanse ambassade in Den Haag was gefrustreerd over het feit dat Canada, dat strenger was in etnisch profileren, de volbloed Nederlanders kreeg en de VS de Nederlanders die “allemaal nogal zwaar donker” waren. Aan dit tafereel op het station in Los Angeles in 1957 valt dat niet af te lezen.

Politieke partijen schofferen kunstsector. Daar kan eenheid uit ontstaan door oprichting van een Partij voor de Kunsten

Racial purity is America’s security
Creator(s): Ku Klux Klan (1915- ), sponsor/advertiser
Date Created/Published: Denham Springs, La. : Ku Klux Klan, [between 1965 and 1980]

Er zijn historische voorbeelden dat eenheid ontstaat door een tegenstander die als gezamenlijk wordt beschouwd. Wat tot dan toe verdeeld was beseft ineens dan dat het met elkaar samen iets kan zijn. Het besef breekt dan door dat de onderlinge verschillen overbrugbaar zijn.

Denk aan het ontstaan van de Duitse eenheid in de vroege 19de eeuw die door pogingen van keizer Napoleon om staten als Beieren, Saksen en Württemberg te verenigen (onder Frans gezag) en de constructie van modelstaat Westfalen dichterbij kwam. In reactie. Of denk aan de pogingen van de Nederlanders om de eilanden in de Oost-Indische archipel te verenigen waar Indonesië in 1948 op voort kon borduren. Zonder die Nederlandse voorgeschiedenis was het in die vorm nooit gelukt.

Politieke eenheid ontstaat soms ondanks zichzelf en dankzij een gezamenlijke buitenstaander die gezien wordt als gemeenschappelijke vijand. Het is een klassieke wijze van opereren van politici om binnenlandse eenheid te smeden door het oproepen van het beeld van een buitenlandse vijand. Waar iedereen zich vervolgens tegen keert. Maar hier gaat het om iets anders, namelijk het ontstaan van eenheid of het besef van eenheid dat tot dan toe niet bestond.

De racistisch poster van de Amerikaanse Ku Klux Klan dateert uit de tijd dat deze beweging actief door de Amerikaanse regering werd tegengewerkt. Door tegenpropaganda en undercover acties die tamelijk succesvol waren. Daarnaast sprak de boodschap over raciale zuiverheid weliswaar een harde kern van racisten aan, maar keerden de meer gematigde burgers zich ervan af omdat het voor hen te ver ging.

Overigens is het wachten op het moment dat de pro-Trump beweging die zich tegen de Amerikaanse democratie keert eveneens te ver gaat en de steun van de kiezers in het midden verliest. Ogenschijnlijk is dat proces al in gang gezet voor wie de populariteitscijfers van president Biden van boven de 60% ziet. Hoewel Trump nog even populair blijft. Voor de Amerikaanse overheid is het lastiger om net als bij de KKK door anti-terrorisme infiltratie en tegenpropaganda deze beweging op de knieën te krijgen omdat het om een politieke partij gaat.

De gedachtensprong is welk onderwerp in de Nederlandse politiek zich leent voor het ontstaan van eenheid. De vervolgvraag is waarom de eenheid niet al is ontstaan rond bepaalde netelige onderwerpen. Zoals de Toeslagenaffaire. Die kwestie voldoet waarschijnlijk niet aan de voorwaarde voor het ontstaan van eenheid, omdat niet de hele politiek eraan deelnam.

Wel zo’n onderwerp dat het in zich heeft om een scala van gelijkgestemden en niet-gelijkgestemden te motiveren is de aversie, animositeit, vijandschap of in het beste geval het links laten liggen van de kunstsector door de gehele politieke klasse. Geen enkele politieke partij of politicus neemt het tot nu toe ondubbelzinnig op voor de kunst. Dat is opvallend.

Bordelen, caféterrassen, sportscholen, dierentuinen en winkels gaan in de derde golf van de COVID-19 pandemie open met vaak grote drukte van wachtende rijen tot gevolg, maar musea, schouwburgen en muziekpodia die in Nederland uiterst professioneel geleid worden en goed voorbereid zijn moeten nog even dicht blijven vanwege de pandemie. Dat is een regelrechte schande en een schoffering van de kunstsector. Een openbare oorvijg die aangeeft hoe in Nederland de politiek de kunsten waardeert.

Het lijkt bijna onvermijdelijk dat daar eenheid door ontstaat omdat het besef doorbreekt dat de kunst op het Binnenhof laag in de rangorde staat . Die eenheid zou zich kunnen manifesteren in de oprichting van een Partij voor de Kunsten.

Gedachte bij foto ‘Een onderwijzeres van de meisjesvervolgschool te Seroei (Japen) van de Evangelisch Christelijke Kerk, vertelt een sprookje’ (1958)

Een onderwijzeres van de meisjesvervolgschool te Seroei (Japen) van de Evangelisch Christelijke Kerk, vertelt een sprookje, mei 1958. Nieuw-Guinea. Collectie: Nationaal Archief.

Nederland heeft geen goede beurt gemaakt in Nieuw-Guinea. In het begin van de jaren 1960 heeft het onder internationale druk en door Indonesische inmenging de papoea’s in de steek gelaten. Ondanks beloften dat ze over hun toekomst zouden kunnen beslissen en Nederland daarbij zou helpen. De inlijving bij de Republiek Indonesië was niet logisch omdat Nieuw-Guinea geen deel van de Indonesische archipel is, maar van Melanesië.

De titel van de foto is ongewild komisch en tragisch. Dat behoeft eigenlijk geen commentaar: ‘Een onderwijzeres van de meisjesvervolgschool te Seroei (Japen) van de Evangelisch Christelijke Kerk, vertelt een sprookje’. Dat is vier jaar voor de onafhankelijkheid toen Nederland met de staart tussen de benen het gebied verliet.

Het is gissen welk sprookje de onderwijzers aan haar leerlingen vertelt. Deze foto van de Nederlandse overheidsvoorlichting (‘Kantoor voor Voorlichting en Radio Omroep Nieuw-Guinea’) suggereert eenheid tussen bevolking en kolonisator. Maar dat beeld hield niet lang stand. Het was allemaal een verzinsel. Inderdaad, een sprookje. Nederland was niet opgewassen tegen de werkelijkheid.

India heroverweegt de relatie met China. Andere landen beginnen dezelfde heroverweging te maken

FT geeft een analyse van de toegenomen spanningen tussen India en China. Behalve de militaire opbouw van beide landen in hun grensgebied is er de economische relatie tussen beide landen. Net als Europese landen is India steeds afhankelijker geworden van China. De afweging die India nu maakt om de afhankelijkheid van China te verminderen is dezelfde afweging die in Brussel en andere Europese hoofdsteden de komende tijd gemaakt wordt. China dat de afgelopen decennia sinds de opening naar het Westen werd geholpen door andere landen en zich nu publiekelijk laat kennen om niet te willen integreren binnen Azië, maar te willen domineren wordt met terugwerkende kracht door die andere landen als valsspeler gezien. Dat wordt versterkt door de machtsverhoudingen binnen China. Niet langer staat de economische expansie centraal, maar is het zwaartepunt verschoven naar militaire expansie en de nationale veiligheid. In de analyse blijft de rol van president Trump onderbelicht. Dat China nu toeslaat in de Zuid-Chinese Zee en in het Chinees-Indiase grensgebied kan niet los worden gezien van het geopolitieke vacuüm dat door het gebrek aan leiderschap van Trump is ontstaan. Hij heeft de relatie met de traditionele bondgenoten van de VS veronachtzaamd. Op India na. Tegelijkertijd loopt China het risico dat het allerlei landen in de regio, van India, Australië, Vietnam, Japan, Zuid-Korea, Maleisië, de Filippijnen, Indonesië en daarnaast de VS en het VK tegen zich in het harnas jaagt.

Koepel van Turkse moskeeën helpt Wilders met de eis dat hij van Twitter wordt verbannen

Advocaat Ejder Köse eist namens de koepel van Turkse moskeeën Turks-Islamitische Culturele Federatie (TICF) dat Twitter het account van PVV-politicus Geert Wilders opheft. Zo niet, dan stapt de koepel naar de rechter, aldus een bericht van het AD. Opmerkelijk is dat Köse daarnaast aangifte wil doen tegen Twitter in Turkije, Marokko, Pakistan en Indonesië, want volgens hem zijn daar ‘veel van Wilders’ uitspraken strafbaar’. Deze landen met een islamitische meerderheid blinken niet uit in rechtsstatelijkheid en zijn geen voorbeeld van een goed functionerende rechtsstaat. Op de jaarlijkse index 2017-2018 van het World Justice Project staat Turkije op plek 101, Marokko op 67, Pakistan op 105 en Indonesië op 63 van 113 landen wereldwijd. Het is verbijsterend dat Köse meent zijn gelijk te moeten halen in landen die rechtsstatelijk zo slecht scoren omdat Wilders’ uitspraken daar strafbaar zouden zijn. Die strafbaarheid is weinig waard en heeft meer met politieke intimidatie door islamistische minderheden te maken, dan met een afgewogen juridisch oordeel.

Deze landen zijn overigens van geen tot weinig belang voor Wilders functioneren in Nederland, Europa en de VS. Vraag is wat deze actie van de TICF daarom waard is en waarom Köse zich niet richt op de thuishaven van Twitter, namelijk de VS. De vraag die deze actie van de Turkse moskeeën in Nederland oproept is dan ook wat er precies mee beoogd wordt. Het lijkt erop dat deze koepel zich ten koste van Wilders wil profileren en in de gunst wil komen van de Turkse president Erdogan. Want als het echt wil dat Wilders op Twitter tot zwijgen wordt gebracht, dan zou het beter niet de omslachtige omweg via de vier islamitische landen openhouden.

Geert Wilders profiteert van de actie van de TICF die zich van haar intolerante kant laat kennen. De intolerante Wilders en de intolerante TICF zijn inwisselbaar en komen er uitsluitend relatief gunstig uit in de vergelijking met deze zelfgekozen tegenstander die feitelijk hetzelfde nastreeft: ondergeschiktheid en kneveling van de rechtspraak, een einde aan de scheiding der machten en inperking van de vrijheid van meningsuiting. Hoe overtuigend is het trouwens dat een koepel van Turkse moskeeën die verwant is aan Diyanet, het Turkse directoraat voor godsdienstzaken zich hierover uitspreekt? Want het steunt de politiek van de regering Erdogan die journalisten zonder eerlijk proces in de gevangenis laat verdwijnen en Twitter blokkeert als het hem om politieke redenen uitkomt om zijn tegenstanders de voet dwars te zetten. Dat in een land dat op de 101ste van de 113 landen staat wat rechtsstaat betreft en een voorbeeld voor Geert Wilders moet zijn die er door Köse van beschuldigd wordt de grens van de wet te overschrijden. Men zou Geert Wilders een meer geloofwaardige tegenstander toewensen. De tragiek is dat ze beide vanuit hun gemeenschappelijk belang de rechtsstaat ondermijnen. Ze hebben elkaar nodig om hun eigen ongelijk te kunnen relativeren aan de ander.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Moskeeën eisen dat Wilders van Twitter wordt verbannen: ‘Hij is doorgeslagen’’ van Peter Groenendijk in het AD, 5 november 2018.

Na kritiek is wassen beeld van Hitler verwijderd uit Indonesisch ‘trick eye’ museum

Het De Mata Museum in het Indonesische Jogjakarta kreeg kritiek in de westerse pers vanwege een overigens slecht lijkend wassen beeld van Hitler tegen de achtergrond van de ingang van het Duitse concentratiekamp Auschwitz met de leuze ‘Arbeit Macht Frei’. Inmiddels heeft het museum het wassen beeld van Adolf Hitler weggehaald. Het De Mata ‘trick eye’ Museum is een instelling waarin het gaat om de optische illusie en de beleving van de bezoeker centraal staat. In de spanning tussen informatie en entertainment (infotainment) ligt het accent overduidelijk op het laatste. Bezoekers kunnen zich (laten) fotograferen in kostuum, of in wat het museum een 3D-omgeving, een 4D-omgeving of een 5D-omgeving noemt. Wat het daar precies mee bedoelt is onduidelijk. Zie hier voor uploaded foto’s van bezoekers. Het bewijs er geweest te zijn is de truc en de pret ervan. Hoe dan ook paste de foto van Auschwitz en het wassen beeld van Hitler in de reeks nationale helden, ’s werelds beroemdste leider en president, internationale beroemdheden en superhelden in dit ‘museum’.

In een bericht in The Times of Israel wordt Hitlers presentatie in het De Mata Museum door critici verachtelijk en walgelijk gevonden. Het zou de slachtoffers bespotten. Daarin hebben ze gelijk, het De Mata Museum is amusement dat geschiedenis als weggooiproduct gebruikt. Maar er is een andere kant aan het verhaal zoals onder meer blijkt uit Anoek Steketee’s project ‘Vroeger is een ver land’ (2013) in het ‘oude’ Tropenmuseum. Zij spitste dat toe op het koloniale verleden van Indonesië, waar zoals Steketee zegt ‘het verleden ligt voor veel mensen gewoon te ver weg’. Re-enactment of het naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen is een fenomeen dat in Azië meer mensen aanspreekt dan in Europa waar het de liefhebberij van excentrieke hobbyisten is. In Europa weegt geschiedenis zwaarder en kent het verleden navenant meer gevoelige kanten.

Foto 1: Bezoekster met inmiddels verwijderd wassen beeld dat Adolf Hitler moet voorstellen in het De Mata Museum in Jogjakarta.

Foto 2: Foto van bezoekers van het De Mata Museum in Nederlands kostuum uit photostream op Tripadvisor.

Stel je voor: twee moslims krijgen 83 stokslagen in Zwolle vanwege ‘de misdaad van het islamitisch geloof’. Rechtsstaat Nederland?

Stel dat op de Zwolse markt voor het marktkraam van de lokale COC onder het gejuich van het publiek twee moslims 83 stokslagen krijgen vanwege ‘de misdaad van het islamitisch geloof’. Een publieke vernedering. Dat is wat hier op het filmpje te zien is, maar dan alleen omgekeerd. Volgens een bericht in The Sydney Morning Herald kregen twee homoseksuele mannen voor de Syuhada moskee in Banda Atjeh 83 stokslagen vanwege ‘de misdaad van homoseksuele sex’. In dat deel van Sumatra is sinds 2014 de sharia van kracht.