Gülenbeweging in Nederland moet worden getolereerd. Maar is een conservatieve, islamitische invloed die weinig waardering verdient

‘Het is niet redelijk om de islam de schuld te geven van de wreedheden van de gewelddadige radicalen. Maar wanneer terroristen claimen uit naam van de islam te handelen, dan dragen ze die identiteit – zij het alleen in naam. Daarom moeten gelovigen er alles aan doen om te voorkomen dat dit kankergezwel zich uitzaait binnen onze gemeenschappen. Doen we dat niet, dan zullen we medeverantwoordelijk zijn voor het besmeurde imago van ons geloof.’ Aldus de vertaling door WijBlijvenHier! van een opiniestuk van 27 augustus 2015 in The Wall Street Journal van de in de VS wonende Turkse politicus en islamprediker Fethullah Gülen.

Dit fragment verklaart enkele misverstanden. 1) Terroristen die zeggen uit naam van de islam te handelen doen dit ook daadwerkelijk; die claim kan hun niet ontnomen worden. 2) Gülen verwijst naar IS; hij ging hiermee in tegen president Erdogan van wie wordt gesuggereerd dat hij IS de hand boven het hoofd hield als tegenwicht van Koerdische ambities om een eigen staat te stichten. 3) Gülen profileert zich als gematigd moslim die inzet op onderwijs en modernisering; net als Tariq Ramadan brengt Gülen de moderniteit naar de islam, maar niet de islam naar de moderniteit. Dat houdt in dat hij moslims apart wil houden.

Moslimpredikers als Gülen en Ramadan meten zich een modern image aan, maar zijn conservatieve denkers die opteren voor apartheid van hun gelovigen. Ook in Nederland is de Gülenbeweging (Hizmet) actief. Het wordt al jarenlang beschuldigd van islamisering. Onder het mom van wereldburgerschap, interculturaliteit en interreligieusiteit wordt dat verhuld. Het is volgens critici een controversiële, streng-islamitische beweging die mannen boven vrouwen stelt en homoseksualiteit verwerpt. Het Rotterdamse raadslid Anita Fähmel (Leefbaar Rotterdam) concludeerde begin 2009 in een rapport dat de Gülenbeweging islamitisch-fundamentalistisch is. De geslotenheid maakt toetsing lastig en controle onmogelijk.

Eind december 2010 nam toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) het in een overleg in de Tweede Kamer op voor de beweging na aanvallen van SP en PVV. De Fethullah Gülen-organisatie presenteerde het op haar site. De Turks-Nederlandse SP’er Sadet Karabulat probeert al jaren om de overheidssubsidie voor deze in haar ogen crypto-islamistische beweging terug te draaien. Ze kwam niet langs de coalitie van christenen en gedogende seculieren die de waarschuwingen over de beweging negeerden.

Dit was in tijd dat in Amsterdam burgemeester Eberhard van der Laan afscheid nam van het idee van compenserende neutraliteit van zijn voorganger Job Cohen omdat het de scheiding van kerk en staat onaanvaardbaar ver oprekte. Religie werd door de toenmalige wetgevers gezien als een instrument dat via overheidssubsidies ingezet kon worden om sociale rust en cohesie te kopen. De aanname was dat gematigde religieuze stromingen de radicale stromingen de wind uit de zielen konden nemen. De inschatting was dat de Gülenbeweging gematigd was, hoewel dat door de geslotenheid en de verborgen agenda van de beweging niet te controleren was en uiteindelijk neerkwam op wensdenken van de toenmalige politieke klasse.

Het gedogen van de Gülenbeweging en de enthousiaste medewerking van de politieke elite in het CDA en de PvdA leidde desondanks tot kritiek. In opdracht van toenmalig minister Van der Laan lichtte moslim en islamwetenschapper Martin van Bruinessen de beweging door en kwam in december 2010 met een rapport dat constateerde dat het wel meeviel. Maar Van Bruinessen werd partijdigheid verweten, door onder andere  Elise Steilberg die in De Volkskrant schreef: ‘De grootste bron van zorg vormden steeds de zeer gesloten mono-ethische schoolinternaten, die onder geen enkel overheidstoezicht vallen en dat Minister Donner het geheel in orde vindt dat een instelling die zich naar buiten als seculier voordoet, in haar kern diep religieus is.’

Nu keert Erdogans bewind zich tegen de Gülenbeweging. In Turkije en daarbuiten. In een overgenomen beweging verandert een coup in een tegencoup. Met dead weight van Hizmet. Ongewenst is dat dit conflict naar Nederland overslaat. De ene islamitische beweging die de andere islamitische beweging wil vervolgen doet dat maar buiten de Nederlandse grenzen. Leden van Hizmet moeten nu geen krokodillentranen huilen en net doen alsof ze deel uitmaken van een moderne beweging die gaat voor democratie, rechtsstaat en openheid. In de jaren dat Erdogan en Gülen nog bondgenoten waren gaf het geen kik toen de seculiere oppositie werd vervolgd. De Gülenbeweging zal nu ook voor de naïeve delen van de Nederlandse politiek de onschuld voorgoed voorbij zijn. Het wordt getolereerd, maar hoeft niet meer op enig privilege te rekenen.

Foto: Turks worstelen, 1979.

Gülen: moslims moeten extremistische islam bestrijden. Maar hoe?

‘Het is niet redelijk om de islam de schuld te geven van de wreedheden van de gewelddadige radicalen. Maar wanneer terroristen claimen uit naam van de islam te handelen, dan dragen ze die identiteit – zij het alleen in naam. Daarom moeten gelovigen er alles aan doen om te voorkomen dat dit kankergezwel zich uitzaait binnen onze gemeenschappen. Doen we dat niet, dan zullen we medeverantwoordelijk zijn voor het besmeurde imago van ons geloof.’ Aldus de vertaling door WijBlijvenHier! van een opiniestuk van 27 augustus in  The Wall Street Journal van de in de VS wonende Turkse politicus en opinieleider .

Het gaat uiteraard om IS en de radicale islam die op dit moment de wereld treft. In zijn analyse heeft Gülen die zich graag profileert als een gematigd moslim die inzet op onderwijs en modernisering geen goed woord over voor deze terroristen die zeggen uit naam van de islam te handelen. Hiermee plaatst Gülen zich voor de zoveelste keer frontaal tegenover de Turkse president Recep Erdogan van wie wordt gesuggereerd dat hij IS de hand boven het hoofd houdt als tegenwicht van de Koerdische ambities om een eigen staat te stichten.

De aanpak van Gülen om de extremisten een halt toe te roepen is minder overtuigend dan zijn analyse. Kan de ‘extremistische kanker’ van de extremistische islam bestreden worden door mensenrechten binnen de moslimgemeenschappen te verdedigen, scholing te bevorderen en man en vrouw gelijk te behandelen? Gülen slaat een fase over. Zo roept hij moslims op geweld af te zweren, omdat islamitische bronnen de religieuze claims van de extremistische moslims niet legitimeren. Maar kunnen mensenrechten, schoolboeken en goede bedoelingen een eind maken aan de slagvelden van Syrië of Irak of de aanslagen in het Midden-Oosten door genoemde extremisten? Fethullah Gülen praat verdienstelijk voor de lange termijn, maar slaat het heden over.

Foto: ‘Founder of the Gülen movement, Muhammed Fethullah Gülen (L) and Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan (R).‘

Cartoontekenen bij Donner afgelast. Bij voorbaat regeert de vrees

Boekhandel Donner in Rotterdam verdedigt de vrijheid van meningsuiting door een cursus cartoontekenen over de vrijheid van meningsuiting af te gelasten. Nieuwerwetse logica die directeur Leo van de Wetering in het AD verklaart: ‘Maar na de aanslag in Kopenhagen, die ook werd gepleegd in een openbare ruimte, moesten we ons de vraag stellen: willen we beveiligen? Dat laatste willen we pertinent niet. Je doet het óf wel en dan zonder beveiliging, met alle risico’s van dien, of helemaal niet.’ Wat je dualistisch denken noemt.

Van de Wetering stelt vragen waarop hij een verkeerd antwoord geeft. Zo’n directeur van een boekhandel die de weg kwijt is past stilte. Gewijde stilte. In aanloop naar de sluiting van weer één van die boekhandels die ooit een bastion van culturele vrijheid en sociale status in een van onze binnensteden was. Cursussen kunnen voortaan via internet gegeven worden. Donner zal gedacht hebben als de consument met de hand op de knip, de internetwinkels en de stagnerende binnensteden niet al definitief de poten onder onze stoel wegzagen, dan doen we het zelf wel. Van de Wetering zet eigenhandig de hand aan de zaag. En zaagt.

Waar Donner de dreiging op baseert is onduidelijk. Waren er bedreigingen binnengekomen, hebben politie en veiligheidsdiensten gewaarschuwd voor een aanslag? Da’s mogelijk, omdat in de aankondiging stond dat het extremisme te lijf zou worden gegaan met ‘HB-potlood, puntenslijper en papier’ . Da’s tamelijk extreem allemaal. Daarom wordt een spoedcursus cartoontekenen over de vrijheid van meningsuiting afgelast. Omdat de vrijheid van meningsuiting het risico niet waard is. In Rotterdam winnen de extremisten zonder dat ze in actie hoeven te komen. Donner is een voorbeeld van zelfterrorisme. Het spaart beveiligers en politie-inzet.

Het is een cliché, maar van toepassing op deze situatie: ‘De democratie is niet een staatsvorm voor bange mensen …’, aldus de liberale minister van Justitie Carel Polak in 1968 in de Tweede Kamer. Hij vervolgde: ‘… niet voor mensen die voor elke politieke beweging of elke politieke verandering angstig zijn. Wij mogen niet de orde en rust bij voorbaat stellen boven de vrijheid van het woord en de vrijheid van meningsuiting. Ook de vrijheid van degenen, die er prijs op stellen, dergelijke mensen te horen, moeten wij zoveel mogelijk eerbiedigen. In dit geval hebben wij die gesteld boven bij voorbaat een vrees voor het verstoren van de orde.’ Dat waren andere tijden. Bij velen in politiek en samenleving regeert bijna 50 jaar later bij voorbaat de vrees.

Foto: Schermafbeelding van verklaring ‘Spoedcursus cartoontekenen afgelast’ van boekhandel Donner in Rotterdam.

Bericht van Nederlanders aan ISIS en extreem-rechts: wegwezen

Pleidooi van een allochtone bewoner van de Haagse schilderswijk die ernstig boos is. Wat hij verwoordt over z’n buurt, geldt voor het hele land. Wat heeft Nederland met die ‘domme’ISIS-gasten‘ en die ‘domme extreem-rechtse gasten’ te maken? Niks. ISIS en extreem-rechts hebben in Nederland niks te zoeken. Laten ze hun problemen elders uitvechten. Het bericht van de bevolking aan beide groeperingen: ophoepelen.

#OpUSA en Anonymous: Hacked door wie en waarom?

Vandaag is het hackersdag, een dag om nooit te vergeten. Dat zullen we niet vergeten. In de actie #OpUSA zijn honderden websites gehackt. Hackers die opereren onder de paraplu Anonymous vallen wereldwijd sites aan. Bedoeld als protest tegen de buitenlandse politiek van de VS is het verbreed tot aanvallen op sites die niets met de VS te maken hebben. Het raakt zakelijke sites uit Israel, Brazilië, Argentinië, Oekraïne, Italië en het Verenigd Koninkrijk. En Nederland zoals het voorbeeld leert. Op Blueplay.nl dat aan sportverenigingen informatica levert zegt Anonymous Algeria van de islam te houden. Wat is het doel en waar gaat dit nog over?

Sommige hackers hebben al afstand genomen van de actie. Op softpedia.com zegt een Anonymous hacker: ‘Anonymous is a leaderless group and these attacks are being carried out by Muslim extremists and we are asking all domestic Anons not to participate in this OpUSA‘. En: ‘Anyone can claim to be part of Anonymous. We believe these attacks are being promoted by people who want to see CISPA passed and need a good reason for it.‘ Kortom, de Amerikaanse regering heeft belang bij negatieve publiciteit over hackers en internetvrijheid zonder dat het operationeel wordt geraakt. Precies wat met de actie OpUSA nu gebeurt.

Of het een provocatie is om steun te winnen voor CISPA is de vraag. Hoe dan ook geeft CISPA de Amerikaanse overheid meer en burgers minder macht. Het onvoorstelbare scenario is dat de Amerikaanse regering en moslimextremisten een gemeenschappelijk belang hebben bij onrust en de actie kaapten. Terwijl ‘echte’ hactivisten het nakijken hebben en publicitaire schade oplopen. Een typisch geval van in eigen voet schieten. De verburgelijking en fragmentatie van Anonymous tot een sleets merk gaat verder. Wie spreekt namens wie?

Foto: Schermafbeelding van Blueplay.nl dat door Anonymous Algeria is gehackt, 7 mei 2013. 

Moslimextremisme in België roept extremisme op

Hoofd van de Belgische Staatsveiligheid Alain Winants waarschuwt in De Morgen voor het salafisme. Deze stroming binnen de islam verwerpt de moderne maatschappij en erkent de nationale rechtsstaat niet. De opstelling van de salafisten roept een reactie op van extreem-rechts. Ze zien een islamisering van steden die ze tegen willen gaan. Winants veronderstelt dat extreem-links daar weer op reageert. Gevolg is escalatie en ontwrichting. Tegelijk vraagt Winants om meer personeel voor het normale veiligheidswerk van zijn dienst.

Winants merkt terecht op dat radicalisme zonder geweld niet verboden is. Maar bepaald gedrag van de salafisten ziet-ie als ontoelaatbaar. Dat specificeert Winants verder niet. In ieder geval is het duidelijk dat salafisten de cohesie van de samenleving niet vergroten. Winanst suggereert dat een oplossing gelegen is in een economisch of sociaal plan. Zodat salafisten weer bij de samenleving getrokken kunnen worden. Maar vraag is of dat ook voor de politieke salafisten geldt met hun internationale contacten en oriëntatie.

Het interview met Winants geeft een ontluisterend beeld van het veiligheidsniveau en de prioriteiten van de Belgische politiek. Winants gebruikt een interview om te bedelen om personeel voor zijn dienst. Blijkbaar zijn andere wegen afgesloten. Onbedoeld geeft het interview het signaal aan salafisten om naar België te gaan. Daar kunnen ze hun gang gaan. Mede omdat het extreem-rechtse Vlaams Belang over z’n hoogtepunt heen is.

Foto: Mars in Brussel. De moslimgemeenschap manifesteert tegen extremisme, 2012

Atheïsme in Indonesië leidt tot vervolging: Alexander Aan

Step Vaassen bezocht in februari 2012 Alexander Aan die vorige maand tot 5 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Op 14 juli 2012 zond Alexander een boodschap vanuit de gevangenis waarin hij zijn supporters bedankt. De atheist Aan werd aanvankelijk beschuldigd van godslastering, maar werd uiteindelijk veroordeeld voor het aanzetten tot religieuze haat. Hij gaat in beroep tegen het vonnis en voelt zich onveilig in Indonesië.

Alexander Aan wordt nagedragen verklaard te hebben dat God niet bestaat. De gematigde islam is in Indonesië op de terugtocht en Aan had pech dat hardliners hem op de korrel namen. De FUI (Islamic Society Forum) eiste de doodstraf voor zijn atheïsme. De overheid grijpt niet in. Binnen de gematigde islam bestaan meningsverschillen hoe atheïsme te combineren valt met Pancasila, de grondslag voor de Indonesische staat die verschillen overbrugt. Is het een gesloten of open systeem? Het antwoord op die vraag beslist over de toekomst van Aan, andere atheïsten en het bestaan van een Indonesische open samenleving. Wordt vervolgd.

Gregorius Nekschot stopt en vindt Hirsch Ballin de allerergste

De cartoonist die bekend is onder het pseudoniem Gregorius Nekschot stopt per 1 januari 2012. Volgens een interview in De Volkskrant tekent-ie voortaan voor zichzelf. Zijn veiligheid en de kosten van zijn website zijn redenen voor dat besluit. Nekschot zal verbonden blijven met zijn aanhouding in mei 2008, Fitna en Ernst Hirsch Ballin. Zijn terugtreden sluit een tijdperk af.

Nekschot zegt geen boodschap te hebben. Volgens hem gingen zijn tekeningen er juist over dat mensen zichzelf moeten zijn en zich niet moeten laten leiden door ideeën of ideologieën. Toch werd Nekschot geannexeerd en spreekbuis van een politiek die gelijk op liep met de opkomst van de PVV. Van die ideeën heeft-ie nooit afstand genomen. Zijn beroep op volledige vrijheid en onafhankelijkheid klinkt theoretisch.

Nekschot verklaart de afgenomen aandacht voor de problemen rond integratie door de economische problemen. De redenen waarom-ie zijn cartoons begon bestaan naar zijn idee nog steeds. Hij brengt dat terug tot een intolerante islam en islamkritiek die onmogelijk wordt gemaakt. Dat staat haaks op het publieke debat. In Amsterdam maakten begin december moslimextremisten Irshad Manji het spreken onmogelijk.

Nekschot richt zijn pijlen op oud-minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin. In 2008 werd Nekschot door 10 agenten van zijn bed gelicht en verdween in de cel. In de Tweede Kamer vonden partijen dat buiten proportie. Hirsch Ballin werd door toenmalig VVD-kamerlid Fred Teeven beschuldigd van een politieke arrestatie. In 2010 liet het OM na een 5-jarig looptijd van de aanklacht weten dat Nekschot niet vervolgd wordt.

Nekschot noemt Hirsch Ballin een godsdienstwaanzinnige, ‘die zijn geloof als de maat der dingen ziet en meent dat zonder geloof het leven geen betekenis heeft. Het bestrijden van Geert Wilders was voor de CDA-bestuurder een obsessie en in het kielzog daarvan richtte hij zich op Gregorius Nekschot, die met godsdienst de spot dreef. Hij ziet zichzelf daarom als het wisselgeld in de Fitna-affaire; mocht het de regering niet lukken om Fitna, de film van Geert Wilders, tegen de houden, dan waren er altijd nog Nekschot en zijn cartoons.’

Voor Femke Halsema heeft Nekschot respect omdat ze consequent bleef in haar steun voor hem. Ernst Hirsch Ballin is volgens Nekschot de allerergste. Met beide observaties ben ik het eens. Halsema wist zich altijd onafhankelijk op te stellen. Hirsch Ballin is het ultieme gevolg van religieuze politiek die onder abstracties die niks kosten continu op de rem van de modernisering trapt. Net als Balkenende vindt-ie dat iemand zonder geloof niet kan functioneren. Nekschot, Halsema en Hisch Ballin zijn nu verdwenen uit het publieke debat.

Foto: Cartoon van Gregorius Nekschot, 22 juni 2011