Aangepaste wet beschermt namen ‘universiteit’ en ‘hogeschool’. En kan discriminatoire gedragingen en uitlatingen aanpakken

Er is wetgeving in de maak die namen ‘universiteit’ en ‘hogeschool’ of vertalingen daarvan beschermt. Dat is voortaan voorbehouden aan bepaalde instellingen van hoger onderwijs. Een nieuwsbericht van februari 2016 zegt: ‘Minister Bussemaker wil met het voorstel een einde maken aan de praktijk dat instellingen zich ten onrechte universiteit, university (of applied science) of hogeschool noemen en studenten daardoor misleiden. Met het wetsvoorstel wordt onterecht gebruik van de namen verboden.’  Zo’n 40 opleidingsinstituten in Nederland inclusief de ‘Islamitische Universiteit Rotterdam’ moeten op zoek naar een nieuwe naam.

Artikel 1.3, vijfde lid gaat in op discriminatie: ‘De instellingen voor hoger onderwijs schenken mede aandacht aan de persoonlijke ontplooiing van hun studenten en de bevordering van hun maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef. De bevordering van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef houdt ten minste in dat de instellingen, met inbegrip van degenen die hen formeel of informeel vertegenwoordigen, zich onthouden van discriminatoire gedragingen en uitlatingen. De instellingen richten zich in het kader van hun werkzaamheden op het gebied van het onderwijs wat betreft Nederlandstalige studenten mede op de bevordering van de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands.’

Hoe in Nederland gevestigde opleidingsinstituten die met buitenlands geld worden gefinancierd kunnen worden aangepakt is onduidelijk. Ook is het ongewis wanneer artikel 1.3, vijfde lid wordt overtreden. In een toelichting zegt het voorstel: ‘Er is ook sprake van een onmiskenbare verzaking van voornoemde plicht indien bijvoorbeeld intolerantie jegens bepaalde bevolkingsgroepen wordt uitgedragen op de website van de instelling. Er is nadrukkelijk geen sprake van strijd met artikel 1.3, vijfde lid, wanneer het gaat om wetenschappelijk of toegepast onderzoek. In het kader van de academische vrijheid moeten instellingen immers onderzoek kunnen doen. Onderzoek kan ook bijdragen aan het maatschappelijk debat. Dat is niet het geval wanneer wordt opgeroepen tot discriminatie. In dat geval wordt de grens overschreden van wat toelaatbaar is voor een instelling die deel uitmaakt van ons hoger onderwijs.’ Gezien de academische vrijheid zal de overheid terughoudend zijn met ingrijpen. In situaties van herhaalde discriminerende uitlatingen zoals door de rector van de Islamitische Universiteit Rotterdam biedt de wet voortaan een handvat om op te treden.

Advertentie

Gülenbeweging in Nederland moet worden getolereerd. Maar is een conservatieve, islamitische invloed die weinig waardering verdient

‘Het is niet redelijk om de islam de schuld te geven van de wreedheden van de gewelddadige radicalen. Maar wanneer terroristen claimen uit naam van de islam te handelen, dan dragen ze die identiteit – zij het alleen in naam. Daarom moeten gelovigen er alles aan doen om te voorkomen dat dit kankergezwel zich uitzaait binnen onze gemeenschappen. Doen we dat niet, dan zullen we medeverantwoordelijk zijn voor het besmeurde imago van ons geloof.’ Aldus de vertaling door WijBlijvenHier! van een opiniestuk van 27 augustus 2015 in The Wall Street Journal van de in de VS wonende Turkse politicus en islamprediker Fethullah Gülen.

Dit fragment verklaart enkele misverstanden. 1) Terroristen die zeggen uit naam van de islam te handelen doen dit ook daadwerkelijk; die claim kan hun niet ontnomen worden. 2) Gülen verwijst naar IS; hij ging hiermee in tegen president Erdogan van wie wordt gesuggereerd dat hij IS de hand boven het hoofd hield als tegenwicht van Koerdische ambities om een eigen staat te stichten. 3) Gülen profileert zich als gematigd moslim die inzet op onderwijs en modernisering; net als Tariq Ramadan brengt Gülen de moderniteit naar de islam, maar niet de islam naar de moderniteit. Dat houdt in dat hij moslims apart wil houden.

Moslimpredikers als Gülen en Ramadan meten zich een modern image aan, maar zijn conservatieve denkers die opteren voor apartheid van hun gelovigen. Ook in Nederland is de Gülenbeweging (Hizmet) actief. Het wordt al jarenlang beschuldigd van islamisering. Onder het mom van wereldburgerschap, interculturaliteit en interreligieusiteit wordt dat verhuld. Het is volgens critici een controversiële, streng-islamitische beweging die mannen boven vrouwen stelt en homoseksualiteit verwerpt. Het Rotterdamse raadslid Anita Fähmel (Leefbaar Rotterdam) concludeerde begin 2009 in een rapport dat de Gülenbeweging islamitisch-fundamentalistisch is. De geslotenheid maakt toetsing lastig en controle onmogelijk.

Eind december 2010 nam toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) het in een overleg in de Tweede Kamer op voor de beweging na aanvallen van SP en PVV. De Fethullah Gülen-organisatie presenteerde het op haar site. De Turks-Nederlandse SP’er Sadet Karabulat probeert al jaren om de overheidssubsidie voor deze in haar ogen crypto-islamistische beweging terug te draaien. Ze kwam niet langs de coalitie van christenen en gedogende seculieren die de waarschuwingen over de beweging negeerden.

Dit was in tijd dat in Amsterdam burgemeester Eberhard van der Laan afscheid nam van het idee van compenserende neutraliteit van zijn voorganger Job Cohen omdat het de scheiding van kerk en staat onaanvaardbaar ver oprekte. Religie werd door de toenmalige wetgevers gezien als een instrument dat via overheidssubsidies ingezet kon worden om sociale rust en cohesie te kopen. De aanname was dat gematigde religieuze stromingen de radicale stromingen de wind uit de zielen konden nemen. De inschatting was dat de Gülenbeweging gematigd was, hoewel dat door de geslotenheid en de verborgen agenda van de beweging niet te controleren was en uiteindelijk neerkwam op wensdenken van de toenmalige politieke klasse.

Het gedogen van de Gülenbeweging en de enthousiaste medewerking van de politieke elite in het CDA en de PvdA leidde desondanks tot kritiek. In opdracht van toenmalig minister Van der Laan lichtte moslim en islamwetenschapper Martin van Bruinessen de beweging door en kwam in december 2010 met een rapport dat constateerde dat het wel meeviel. Maar Van Bruinessen werd partijdigheid verweten, door onder andere  Elise Steilberg die in De Volkskrant schreef: ‘De grootste bron van zorg vormden steeds de zeer gesloten mono-ethische schoolinternaten, die onder geen enkel overheidstoezicht vallen en dat Minister Donner het geheel in orde vindt dat een instelling die zich naar buiten als seculier voordoet, in haar kern diep religieus is.’

Nu keert Erdogans bewind zich tegen de Gülenbeweging. In Turkije en daarbuiten. In een overgenomen beweging verandert een coup in een tegencoup. Met dead weight van Hizmet. Ongewenst is dat dit conflict naar Nederland overslaat. De ene islamitische beweging die de andere islamitische beweging wil vervolgen doet dat maar buiten de Nederlandse grenzen. Leden van Hizmet moeten nu geen krokodillentranen huilen en net doen alsof ze deel uitmaken van een moderne beweging die gaat voor democratie, rechtsstaat en openheid. In de jaren dat Erdogan en Gülen nog bondgenoten waren gaf het geen kik toen de seculiere oppositie werd vervolgd. De Gülenbeweging zal nu ook voor de naïeve delen van de Nederlandse politiek de onschuld voorgoed voorbij zijn. Het wordt getolereerd, maar hoeft niet meer op enig privilege te rekenen.

Foto: Turks worstelen, 1979.

Botsing bij Bill Maher tussen Ben Affleck en Sam Harris. Over islam?

Waar ligt de nuance over de islam? Vele posities kunnen over deze religie ingenomen worden: De islam is in de grond achterlijk en zou niet te verenigen zijn met democratie en een eigen rechtssysteem hebben dat haaks staat op de nationale rechtssystemen. Of de islam zou juist een religie van vrede zijn. Tussen die posities bestaan allerlei grijstinten. De islam is aan het emanciperen en loopt achter op de religies die grotendeels of volledig geëmancipeerd zijn. De islam wordt gekaapt door politieke groeperingen die deze religie misbruiken en in een kwaad daglicht stellen. De wereldreligie islam is te divers om nog over de islam te kunnen praten. ISIS vertegenwoordigt de islam. ISIS vertegenwoordigt niet de islam. De islam is kortom een dankbaar gespreksonderwerp voor verhitte discussie. Conclusie is dat ons beeld ervan versplinterd is.

Wat acteur Ben Affleck in de show Real Time with Bill Maher vertoont is opmerkelijk. Affleck is opgewonden en schiet vanuit de heup. Zonder de voorgeschiedenis te kennen lijkt zijn actie uit het niets te komen. Niets is minder waar. Atheïst Sam Harris ligt al lange tijd onder vuur van linkse journalisten als Glenn Greenwald die hem in april 2013 in The Guardian met Richard Dawkins en Christopher Hitchens bestempelde tot ‘New Atheists’. Greenwald en zijn medestanders verwijten Sam Harris en wat ze zien als andere nieuwe atheïsten in hun anti-islamisme door te slaan en zo indirect het Amerikaans militarisme in verdediging te nemen. In een postmortem op het gesprek zegt Harris te vermoeden dat Ben Affleck zijn werk niet eens kende, maar op het spoor werd gezet door Greenwald: ‘I suspect that among his handlers there is a fan of Glenn Greenwald who prepared him for his appearance by simply telling him that I am a racist and a warmonger.’

Greenwald lijkt zo teleurgesteld in de opbouw van de Amerikaanse controlestaat, het buiten de orde plaatsen door president Obama van klokkenluiders als Chelsea Manning of Edward Snowden en de gevestigde media die hun controlerende rol verzaken dat-ie het geloof in de liberale democratie verloren heeft. Bill Maher en Sam Harris hebben dat geloof nog wel -en stellen het zelfs centraal- maar zijn in de visie van het Greenwald-kamp niet kritisch genoeg op de gevestigde macht, de controlestaat en de veiligheidsindustrie. Wat terechte kritiek lijkt. Er gaapt een kloof tussen beide kampen. Greenwalds ontwikkeling dat-ie alles en iedereen afwijst die direct of indirect de aanval op de gevestigde macht verzwakt of riposteert wijst op radicalisering.

De nuance over de islam heeft doorgaans niks met de islam te maken, maar alles met politieke standpunten over andere onderwerpen. Zoals het geloof in de liberale democratie of de kritiek op de controlestaat. De profilering pro of contra islam, of pro of contra andere deelnemers aan het debat wordt zo een afgeleide van iets anders. Islam is niet het onderwerp -ook omdat deze religie in het Westen weinigen intrinsiek echt interesseert- maar wel de katalysator. Zodat vooral de animositeit tussen Harris en Greenwald de mening van Affleck over de islam aanscherpt. Met de vraag hoeveel dat uiteindelijk waard is als valide uitspraak over de islam. In elk geval geldt dit voor de  generalisten die geen islam-deskundigen zijn. Zo ontstaat ook in de media een proxy-war -om een modeterm te gebruiken- waar niets lijkt wat het is. En zeker de islam niet.

Atheïsme, samenhang van de blogger en anti-islam vijandschap

Ieder die over de wereld nadenkt vormt zich een mening over religie, atheïsme, machtsdeling, burgerrechten, samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, nationale veiligheid en nog veel meer om tot een conclusie te komen. Zo resteert een wereldbeeld dat uitsluitend, verzoenend, ontwijkend of fatalistisch van toon is. Omdat perceptie onze individuele poortwachter naar de werkelijkheid is werken karakterkenmerken en feiten samen. Beleving, prikkeling, waarneming, instinct, inzicht of visie rationaliseert een individu graag als afzonderlijke functies, maar daadwerkelijk klonteren ze samen en spelen op elkaar in. Rede zonder emotie bestaat niet.

We kunnen nergens nagaan of onze visie op de wereld deugt. Een door allen goedgekeurd ijkpunt ontbreekt. Geschiedschrijving heeft zich nog onvoldoende over de eigen tijd uitgesproken zodat overeenstemming over diverse nog lopende ontwikkelingen ontbreekt. Journalistiek loopt op de actuele geschiedschrijving vooruit, maar verliest aan nauwkeurigheid en onvooringenomenheid wat het aan snelheid wint. Complicatie is dat ook als de deelargumenten kloppen een eindconclusie verkeerd kan zijn. Daarom blijft nadenken over het eigen land, de eigen samenleving en de eigen tijd een balanceeract met een grote kans op falen. De blogger die zich bewust in dat mijnenveld begeeft is de waaghals die afgemeten doorgeeft hoe hard de klappen gaan klinken.

Zei Mary McCarthy ooit dat niemand consistent is? De progressieve schrijfster woont in een klassiek interieur. De vredelievende dominee speelt met tinnen soldaatjes. De escortdame schrijft een proefschrift waarin ze afrekent met het hedonisme. Niet alle elementen uit iemands leven passen altijd in een afgerond wereldbeeld. Afwijkingen behoeden ons voor etikettering. Ze geven zuurstof, maar ook overschrijdingen van de logica.

Guardian-columnist Glenn Greenwald valt Sam Harris en de zogenaamde nieuwe atheïsten aan. Hij verwijt ze in hun anti-islamisme door te slaan en het Amerikaans militarisme in verdediging te nemen. Ik kan me vinden in zijn betoog dat te lang is om samen te vatten. Belangrijk is dat de combinatie van actuele onderwerpen die me bezighouden, zoals de War on Terror, islam, burgerrechten en secularisme me naar mezelf doen kijken.

Een agressieve atheïst beschouw ik me niet. Zelfs geen atheïst, wel een secularist die meer ziet in het pleiten voor gelijkheid voor allen. Daar stopt mijn deelname. Bij religie voelde ik nooit emotionele betrokkenheid, maar anderen gun ik dat graag. Ik ben vaak kritisch op de islam. Vooral door de ondergeschikte positie van de vrouw die ik onverdraaglijk vind. Hoewel ik mijn pijlen op de radicale islam richt weet ik niet of ik dat altijd voldoende afbaken. De Amerikaanse presidenten Bush en Obama vind ik oorlogshitsers die de burgerrechten met voeten treden. Ook waar het m’n digitale vrijheid betreft die door de lange arm van de VS ingeperkt wordt. Is dit een verweerschrift? Waarom val ik dan mezelf aan? Ik weet het niet. Misschien een kompasfout.

Foto: ‘Egyptian views; The pyramids of Gizeh. Photographer near top of Great Pyramid’, 1900-1920.

Antwoord aan Selime die pleegzorg vergelijkt met de Waffen SS

Antwoord aan ‘Selime Ottoman‘ die reageerde op ‘Protesten bij bezoek Erdogan leiden af van Turkse tegenstellingen‘. We verschillen van mening. Het biedt me de kans de hoofdpunten op een rij te zetten.

De pleegzorg is een Nederlandse kwestie. Want zowel de pleegouders als de biologische ouders van Yunus wonen in Nederland. Nederland is een seculiere maatschappij waar in theorie alle religies en levensovertuigingen gelijkwaardig zijn. Voor de wet zijn homo- en heterosexuelen gelijk. Daar past geen discriminatie. Religies hebben daarover niet het laatste woord, laat staan dat ze een ultieme wijsheid zouden brengen die andersdenkenden moeten volgen. Die normen gelden uiteraard alleen binnen die religie. Door gelovigen wordt trouwens genuanceerder en minder eenduidig over homosexualiteit gedacht dan u schetst.

Bij pleegzorg zijn twee aspecten van belang. Dat het pleegkind bij de pleegouders goede zorg krijgt en dat het cultureel verschil overbrugd wordt. Want een pleegkind wordt tijdelijk bij pleegouders geplaatst. Aan beide voorwaarden lijkt te worden voldaan. De pleegouders handelen liefdevol en doen moeite om de Turkse cultuur aan Yunus over te brengen. Hem in contact te brengen met dat aspect van zijn achtergrond.

U legt de zwarte piet bij de pleegouders waar de biologische ouders in gebreke bleven. Want Yunus werd uit huis geplaatst omdat er aanwijzingen van mishandeling waren. Door zijn biologische ouders. Pleegzorg zette het welzijn van het kind centraal. Omdat er geen Turkse of islamitische pleegouders waren te vinden omdat deze zich niet aanmeldden werd er gekozen voor pleegouders zonder Turkse en/of islamitische achtergrond.

Naar verluidt wordt in Turkije slechts 2% van de pleegkinderen in een pleeggezin geplaatst. De overige 98% komt in instellingen terecht. Het opvangen van pleegkinderen in een pleeggezin lijkt dus niet iets wat mensen met een Turkse achtergrond voor hun rekening willen nemen. Mogelijk is het percentage van Nederlanders van Turkse herkomst die pleegouder willen zijn hoger dan 2% omdat ze in Nederland met het systeem van pleegzorg in aanraking zijn gekomen. En omdat ze verwesterd zijn. Maar het zijn er onvoldoende.

Ik heb alle respect voor de lesbische pleegouders die bereid waren om een Nederlands jongetje van Turkse herkomst in huis te nemen. En dat nauwgezet doen. Een zware opgave om culturen te overbruggen. En ik heb minder respect voor de biologische moeder die nu hoog van de toren blaast, maar niet kon voorkomen dat haar zoontje wegens mishandeling uit huis moest worden geplaatst. De biologische moeder van Yunus zit wellicht met een schuldvraag die ze nu afschuift op de rest van de wereld. In haar ogen is iedereen schuldig en zij niet. Terwijl zij aan de basis van het probleem staat dat Yunus uit huis moest worden geplaatst.

Ik begrijp het opportunisme van Turkse media en politici die aandacht aan deze zaak besteden. Ze mogen dat doen. Met hun Pan-Turkische agenda die Turkije als een belangrijke natie ziet en hun in de eigen ogen het recht geeft zich met andere landen te bemoeien. Over Nederlands beleid hebben ze echter niks te zeggen.

Nederland mengt zich in het openbaar evenmin in interne Turkse zaken. Soms worden dit soort kwesties achter gesloten in diplomatiek overleg tussen ministers of regeringsleiders besproken. Maar niet in de media. Terwijl er toch alle aanleiding toe is om de Turkse regering ter verantwoording te roepen. In Turkije worden de mensenrechten grootschalig geschonden. De vrijheid van godsdienst en vereniging van Alevieten, Koerden en Christenen in Turkije staat onder druk. Evenals de vrijheid van meningsuiting voor de vele journalisten die in Turkse gevangenissen zitten. Het zou de Turkse media en politici sieren als ze daaraan aandacht zouden besteden. En niet aan een onderwerp in Nederland dat in vergelijking met de interne Turkse problemen en mensenrechtenschendingen tamelijk onbelangrijk is. En wat heeft ‘Selime Ottoman‘ daarover te zeggen?

Foto: The Making of Modern Ankara.

Protesten bij bezoek Erdogan leiden af van Turkse tegenstellingen

Update 21 januari 2014: VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg pleit voor intrekking van de accreditatie van de Islamitische Universiteit in Rotterdam, aldus Trouw. Aanleiding zijn uitlatingen van de rector, dr. Ahmet Akgündüz die het geweld van de regering-Erdogan tegen demonstranten goedpraat. Nog in oktober 2013 dreigde vice-premier Asscher met intrekking van de accreditatie na anti-westerse uitspraken van de rector. 

De Islamitische Universiteit Rotterdam (IUR) is een academische instelling in wording. De titel ‘Universiteit’ is in Nederland onvoldoende beschermd waardoor elke instelling zich zo kan noemen. In 2009 oordeelde een commissie over de hoogste opleiding, de masteropleiding Islamitische geestelijke verzorging dat het ‘voldoet aan de eisen voor de basiskwaliteit die een voorwaarde zijn voor accreditatie’. Maar de IUR laat weten dat deze opleiding door de  Nederlandse en Vlaamse Accreditatieorganisatie NVOA nog steeds niet geaccrediteerd is. Dat betekent dat een officieel keurmerk ontbreekt, dat de voorwaarde voor bekostiging door de overheid ontbreekt en dat de IUR geen recht heeft om erkende diploma’s af te geven. Opmerkelijk is dat dr. Jan Peters zowel deel uitmaakte van de accreditatiecommissie uit 2009 als lid is van de Raad van Toezicht van de IUR.

De IUR presenteert zich als een instituut voor moslims met diverse achtergronden. Maar da’s schijn. Het is een Turks-soennitische instelling waar Turkse namen in de staf de meerderheid vormen. Ondanks die Turkse steun dreigde in 2003 een faillissement door de aankoop van het kapitale pand van 2,5 miljoen euro aan de Bergsingel. De Triodos Bank schoot de IUR  te hulp met een lening. Wat een criticus tot de verzuchting brengt waarom een bank die uit de antroposofie voortkomt islamisten steunt. In 2002 merkte Johan Meuleman van de concurrerende Islamitische Universiteit Europa (IUE) op over de IUR: ‘(..) een groot deel van de bestuurders zit gewoon in Ankara achter een bureau. De meeste docenten, inclusief de rector zelf, spreken geen woord Nederlands. Dus wie zouden dan die financiers moeten zijn?‘ De IUE staat ook onder Turkse invloed.

Volgens Jan Felix Engelhardt heeft de IUR hechte banden met de Nurcu-beweging. Een nadeel voor studenten. Een hedendaagse representant die zich internationaal manifesteert is Fethullah Gülen die tegenstanders als pseudo-modernist zien. De beweging brengt de moderniteit naar de islam, maar niet omgekeerd. Het wijst de moderne wetenschap echter niet af. De samenwerking tussen premier Erdogan en de Gulen-beweging lijkt sinds kort voorbij. Binnen de regerende AK-partij bestaan verschillende facties. Premier Recep Erdogan is een Nakşiler, een aanhanger van de Nakşibendi die ook voortkomt uit de spirituele Soefi-beweging.

Erdogan bezoekt komende donderdag de IUR. Turkse-Nederlanders combineren zijn bezoek met een protest tegen de plaatsing van Yunus. Dat wijst in hun ogen op verkeerde keuzes die de Nederlandse pleegzorg maakt. Door de commotie over Yunus en de aandacht die Turkse media en politici voor de vermeende onverenigbaarheid van islam en homosexualiteit opeisen wordt de interne Turkse strijd gemaskeerd. Daar waar extreem-rechts, nationalisme en conservatieve islam elkaar kruisen. Premier Erdogans bezoek geeft het zoveelste signaal dat-ie de assimilatie van Europeanen van Turkse herkomst afwijst. Maar frappanter is dat-ie zich waagt in een bolwerk van de Fethullah Gülen beweging. Voor nu een binnenlandse vijand in Rotterdam.

Foto: Banner bij ‘To taqiyye or not to taqiyye? De Gulenbeweging = Vijfde colonne..?‘ op www.fethullahgulen.nl.

Fethullah Gülen en de AK-partij volgens Stratfor

Op mijn stukje Interreligieusiteit met Fethullah Gülen reageerde Yesilkoy Press Agency met een verwijzing en de opmerking dat deze in de VS wonende Turkse prediker voor de CIA werkt. Vandaag werden door WikiLeaks GIF-files e-mails gepubliceerd die ingaan op de relatie tussen de aan Fethullah Gülen verbonden krant Zaman en Stratfor. De analyses van Strafor bevestigen de verbondenheid tussen AK-partij van premier Erdoğan en de Gülen-beweging. Die buiten Turkije een multireligieuze en binnen Turkije een islamistische agenda heeft. Deze conservatieve beweging waakt ervoor zelf in het nieuws te komen.

Uit de e-mails blijkt dat Stratfor een rapport heeft gepubliceerd waarin de Gülen beweging gewelddadig en islamistisch wordt genoemd. Woordvoerders van Zaman willen dat veranderd zien zonder met argumenten te komen. Stratfor bindt in om het contact met Zaman open te houden. Hier enkele onvertaalde passages:

Maart 2010
For the first part of my trip, Emre and I have been hanging out with hardcore Gulenists. We started at Zaman headquarters (Zaman is main Gulenist newspaper and media voice for AKP, Today’s Zaman is the English-language daily). We met with the Editor in Chief of Today’s Zaman and the head of Cihan news agency (which runs their major media outlets). Cihan is now the most powerful media outlet in Turkey. It used to be Hurriyet, dominated by the nationalists, but they’re under attack (will get to that later). They explicitly represented themselves as part of the ‘jamaah’, or the ‘movement’, as they like to call it. The way they represent their agenda is that this is about democratization in Turkey, human rights, world peace, etc. The guy was actually quoting Western liberal philosophers trying to show how much in common they have with them in respect for these democratic values, and this is what’s essential for Turkey’s candidacy in the EU. The irony, they claim, is that people think because they’re Islamist, they’re fundamentalist and not modern, whereas the authoritarians (in their view) ie. the military, are the ones who are seen in the West as modern. This is what frustrates them. So, by promoting this peace, love and democracy campaign, they say they are fighting for constitutional reform, business and political pluralism, civilian control over military, judicial reform, etc.
That there is no secret agenda. (my note — what Emre and I noticed is that in all our meetings with Gulenists, they recite almost the same lines verbatim. they’re very well rehearsed in selling this model. At the root of this, however, is power. The established elite, ie. the military, Istanbul business giants, etc. are being threatened by an Islamist political vehicle fueled by the Anatolian small-to-med business class.) Both of the sources talked about how they need to raise an Anatolian business class to undermine the Istanbul giants (they essentially articulated our own theory, which was cool.). 

We discussed the Ergenekon case a lot, which gave them plenty of opportunity to bash the military for being so irresponsible and disrespectful to the civilian government. What struck us most is how they claim they have allies within the military, people high up in rank, who are disaffected with the establishment and are WILLING to provide leaks to the Gulenist newspapers and intelligence services that support these coup allegations. We heard the exact same story the next day at a Gulenist organization that we visited. More likely this is an allusion to their successful penetration of the military (have sent more detailed insight on this previously)

We also discussed the Gulen schools that are spreading across the globe, expanding Turkish influence. Of course these are the schools with teh best resources, facilities. Students will learn how to speak Turkish, the national anthem, how to be the ‘right kind of Muslim’, etc. In essence, it buys them loyalty. We are still working on getting a complete database of Gulenist schools. They claim that have more than 2,000 in 200 countries so far.

The next day, Emre and I visited a major Gulenist organization that puts together these massive conferences all over the world to promote their agenda, raise funds, recruits, etc. Their office is in a very expensive part of Istanbul. They’ve got the best facilities, this beautiful theater system. In short, they’ve got money. Now you have to ask yourself, where is the money comingfrom? the head of the organization that met with us and propagandized us kept talking about all these peace love and harmony efforts to spread the Gulen ideas and democratize Turkey, spread Turkey’s influence, etc. But their funding comes mainly from co-opting the Anatolian business class. Again we heard about how they have allies within the military ‘brave’ enough to issue leaks on their coup plots.

September 2010:
Apart from this, Gulenists got over-concerned following our special report given their already tarnishing image in the US. We’ve been closely following AKP’s efforts to reverse this situation. However, we are an American company and we wrote in detail on how Gulen community works and their relationship to the AKP. They don’t have anything to say against the facts that we included, because we wrote the truth. But as Reva says, the mere fact that we wrote about them and how they work disturbed them intensely.

They won’t be happy unless we take their side. So, I don’t think that we need to work to make them happy. They are extremely skeptical to us because we are American, and I’m sure they wonder if there is an American plan in the works against Gulen and AKP and if we are a part of it. I think what we need to do is to convince them that there is no such a thing and we write what we know, without taking side by anyone. This could help us to maintain our relationships. Guidance would be much appreciated, especially given HDN republished our article.

Foto: Fethullah Gülen (l.) met Recep Tayyip Erdoğan

Johanna en George over religie en islam 8

Deel 8 van een discussie tussen Johanna Nouri en George Knight.

George: Je zegt dat ik een preoccupatie met de islam zou hebben. Dat herken ik niet. Ik heb wel een fascinatie met de werking van de politiek met alle misleidingen en afleidingen. En ik heb een fascinatie voor de open, pluriforme samenleving waarin iedereen vrij mag denken en handelen -binnen de grenzen van de wet- en die ik graag verwezenlijkt zou willen zien. Als de grootste sta-in-de-weg zie ik religie die dat blokkeert door een voorkeurspositie op te eisen en zo het speelveld ongelijk te maken. En de christelijke politiek die dat steunt. Maar religie als zodanig interesseert me niet meer dan een willekeurige levensovertuiging of een nihilistische levenshouding.

Uiteraard wil ik niet de religie afschaffen, maar enkel en alleen de voorkeursbehandeling van religie. Da’s niet hetzelfde. Want in de pluriformiteit die ik voor ogen heb kunnen alle religies gewoon hun plek innemen. Op basis van gelijkwaardigheid. En kunnen gelovigen vrij overstappen van de islam naar het christendom, of van het boeddhisme naar de islam etc. Zie hier voor de onderbouwing van mijn kritiek.

Ik heb weinig met gevoeligheden van mensen die zich laten inspireren door religie. Da’s persoonlijk. Vanuit mijn eigen achtergrond en persoonlijke smaak zal ik er ook geen grapjes over maken en mensen in hun inspiratie storen. Maar een recht om gevrijwaard te blijven van religiekritiek bestaat niet. Als Balkenende zegt dat ik zonder geloof niet kan functioneren dan vind ik dat van de eerste burger van ons land onverstandig en onaardig. Maar hij mag het zeggen. Zoals ik ook kan zeggen dat religie een domme bezigheid is. Of welke bewoordingen ik daarvoor kies.

Wat anders is om personen of een groep te discrimineren. Door bijvoorbeeld te suggereren dat christenen een afwijkend gen hebben, zwarte mensen lui zijn of vrijzinnigen onverantwoord. Dat mag, kan en wil ik niet zeggen. Maar ik mag in alle vrijheid kritiek op een religie of levensovertuiging hebben. Of de religie of levensovertuiging zelfs beledigen. Zoals jij dat ook mag.

Je lijkt mijn vorige bijdrage onvolledig gelezen te hebben als je zegt dat de islam niet bestaat en Nederlandse moslims duidelijkheid geven over hun democratische gezindheid. Dat is precies wat ik eerder stelde. Mijn kritiek gold niet de moslims, maar de institutie islam in Nederland. Of de verschillende stromingen daarin. Anders kan ik het niet benaderen als institutie. Mij verbaast het dat de Nederlandse organisatie islam niet meer naar buiten treedt en de ondergeschiktheid aan de Nederlandse rechtsstaat niet ondubbelzinniger verkondigt. Ik zei dat gebaar, die openheid te missen. Het zou angst wegnemen en Wilders veel stemmen kosten.

Ik zet dus geen vraagtekens bij de democratische gezindheid van de meeste Nederlandse moslims. Eerder stelde ik juist dat die hoop geeft en zich naar mijn idee prima ontwikkelt. Hoewel er stromingen zijn die me zorgen baren omdat ze zich in een bizar soort interculturaliteit maatschappelijk apart zetten en een uitzonderingspositie voor zichzelf opeisen. Of in elk geval anderen het recht ontnemen om kerstmis te vieren, wijn op tafel te hebben of Sinterklaas te begroeten. Da’s intolerantie en is het einde aan de pluriformiteit en zie ik als contraproductief en onnederlands. Oftewel, ik zie voor de Nederlandse moslims precies dezelfde rechten en plichten weggelegd als voor mezelf. Niet minder, maar ook niet meer.

In een open, pluriforme samenleving kan het spoken. Nederland herbergt vele nationaliteiten met hun eigen specifieke geschiedenis, niveau van ontwikkeling, taal, religie of levensovertuiging, etniciteit en herkomst. Het valt niet mee om die allen te verbinden en onder een dak te brengen. Wat mij zorgen baart is dat een bepaalde groep zich apart zet, de eigen mensen gevangen houdt en zich afsluit. Daardoor neemt de vermenging en doorstroming af. Het bizarre is dat zowel rechts-extremisten, christen-fundamentalisten als islamisten datzelfde standpunt van apartheid delen. Dus zeker niet het mijne.

Ik spreek niet voor niets over de Nederlandse islam. Ik vermoed dat belijdende moslims die bij een religieuze organisatie zijn aangesloten en wellicht een functie daarbinnen vervullen daarop aangesproken kunnen worden. Verder ga ik niet. Nederlandse moslims zijn uiteraard niet aanspreekbaar op wat er ver weg achter de bergen gebeurt. Waar externe krachten, autoritaire regimes en pseudo-islam een lokale islam in diskrediet brengen. Laten we ons daarom concentreren op Nederland.

Maar het werkt wel twee kanten uit. Zo doorredenerend kunnen Nederlandse joden ook niet aangesproken worden op wat er in het Midden-Oosten gebeurt. Toch is de identificatie van met name jonge Nederlandse-Marokkanen -van wie ik betwijfel of ze werkelijk religieus zijn- een motor voor veel onrust en haatzaaien. In een zuivere situatie waarin iedereen alleen aangesproken wordt op datgene waarop-ie aangesproken kan worden zou ook dat moeten stoppen.

Waar haal je het in hemelsnaam vandaan dat ik je je geloof af zou willen nemen en je secularisatie op zou willen leggen? Dat heb ik nooit beweerd en zal ik nooit beweren. Mijn referentie is de Nederlandse rechtsstaat. Ik vind het jammer dat je me zo slecht begrepen hebt. Ik weet ook niet wat je bedoelt met het inperken van je rechten. Waar blijkt dat uit? Ik zou je willen vragen dit te omschrijven, want het misverstand intrigeert me. Is er wellicht sprake van een cultuurverschil tussen ons?

Johanna, de ontwikkeling van de Nederlandse islam lijkt me belangrijk. Da’s meer dan een abstractie. Ik wil ook geen extra voorwaarden stellen zoals je suggereert, maar juist de islam in al haar verschijningsvormen borgen in de Nederlandse samenleving en rechtsstaat. Maar omdat de islam in Nederland relatief jong is het logisch dat de inpassing niet vanzelf gaat. Da’s gewoon veel werk, ook op organisatorisch niveau. Het is een proces van twee kanten. Mer rechten en plichten die alleen in samenhang werken. In een uitruil.

Johanna: Ik heb het gevoel dat we aan het slalommen zijn. Dat elke keer dat ik inga op wat jij schrijft, jij simpelweg de discussie verlegt en niet concreet ingaat op wat ik schrijf. Ik vind dat erg vermoeiend, om elke keer maar weer op nieuwe stellingen in te moeten gaan.

Ik kwam vandaag een interessant artikel van Stanley Fish in de NY Times tegen, dat mooi onder woorden brengt wat ik probeer te zeggen:
The formula is simple and foolproof (although those who deploy it so facilely seem to think we are all fools): If the bad act is committed by a member of a group you wish to demonize, attribute it to a community or a religion and not to the individual. But if the bad act is committed by someone whose profile, interests and agendas are uncomfortably close to your own, detach the malefactor from everything that is going on or is in the air (he came from nowhere) and characterize him as a one-off, non-generalizable, sui generis phenomenon.
 
Wat je schrijft over de positie van moslims, spreekt zichzelf tegen. Zo haal je in eerdere postings onder meer Iran als voorbeeld aan, om nu te schrijven: “Nederlandse moslims zijn uiteraard niet aanspreekbaar op wat er ver weg achter de bergen gebeurt.” Het is precies díe ambivalentie waar ik bezwaar tegen maak. Spreek een moslim aan op zijn individuele woorden en daden, zoals we dat hier gewend zijn.

Ook in deze tekst zitten meer van dit soort ambivalenties. Zo lees ik achtereenvolgens:

“Ik zet dus geen vraagtekens bij de democratische gezindheid van de meeste Nederlandse moslims. Eerder stelde ik juist dat die hoop geeft en zich naar mijn idee prima ontwikkelt. Hoewel er stromingen zijn die me zorgen baren omdat ze zich in een bizar soort interculturaliteit maatschappelijk apart zetten en een uitzonderingspositie voor zichzelf opeisen.”

“Wat mij zorgen baart is dat een bepaalde groep zich apart zet, de eigen mensen gevangen houdt en zich afsluit.”

“Ik wil ook geen extra voorwaarden stellen zoals je suggereert, maar juist de islam in al haar verschijningsvormen borgen in de Nederlandse samenleving en rechtsstaat. Maar omdat de islam in Nederland relatief jong is het logisch dat de inpassing niet vanzelf gaat. ”

Als je inderdaad van mening bent dat er geen vraagtekens zijn, behalve bij een bepaalde groep, probeer je dan eens concreet op die groep te richten in plaats van het gebruikelijke ‘guilty by association’. En ofwel de ontwikkeling verloopt prima en geeft hoop, zoals je schrijft, ofwel inpassing gaat niet vanzelf. Nu stel je beide in één reactie.

Het wordt trouwens tijd om af te gaan ronden.

Foto: Gerechtigheid gematigd door Barmhartigheid. Standbeeld op de binnenplaats van de rechtenfaculteit, Birmingham, Alabama

Interreligieusiteit met Fethullah Gülen

In Nederland is de Gülenbeweging actief. Het wordt al jarenlang beschuldigd van islamisering zonder daar duidelijk over te zijn. Onder de jas van wereldburgerschap, interculturaliteit en interreligieusiteit wordt dat verborgen. Het is volgen critici een controversiële, streng-islamitische beweging die mannen boven vrouwen stelt en homoseksualiteit verwerpt. Het Rotterdamse gemeenteraadslid Anita Fähmel (Leefbaar Rotterdam) concludeert begin 2009 in een rapport dat de Gülenbeweging islamitisch-fundamentalistisch is.

Eind december 2010 neemt minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner het in een overleg op voor de beweging in aanvallen van SP en PVV. De Fethullah Gülen-organisatie presenteert het trots op haar site. De Turks-Nederlandse SP’er Sadet Karabulat probeert vanuit haar seculiere wortels al jaren om de overheidssubsidie voor deze crypto-islamitische beweging terug te draaien. Ze komt niet langs de coalitie van christenen en gedogende seculieren.

Elise Steilberg betoogt in de VK van 31 december 2010 dat de Gülenbeweging in Nederland de vrijheid van godsdienst misbruikt: De grootste bron van zorg vormden steeds de zeer gesloten mono-ethische schoolinternaten, die onder geen enkel overheidstoezicht vallen en dat Minister Donner het geheel in orde vindt dat een instelling die zich naar buiten als seculier voordoet, in haar kern diep religieus is.

Steilberg heeft kritiek op het rapport Van Bruinessen dat in opdracht van de vorige minister van Integratie Van der Laan werd gemaakt. Moslim en islamwetenschapper Martin van Bruinessen zegt in een rapport namelijk dat het allemaal wel meevalt met de beschuldigingen en dat het onrecht aangepakt is. Van Bruinessen stelt alleen dat de Gülenbeweging hier en hier meer openheid moet bieden.

Toch lijkt er meer aan de hand dan de sussende houding van Van Bruinessen suggereert. FNV-voorzitter Agnes Jongerius stapte twee maanden geleden uit het comité van aanbeveling van de Witte Tulp, een aan de Gülenbeweging gelieerd huiswerkinstituut dat Nederlandse overheidssubsidie ontvangt. SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan overweegt hetzelfde.

Het waren opnieuw de religiekritische SP en PVV die vragen stelden bij de overheidssubsidie aan de Witte Tulp. De rest van de politiek zwijgt en stemt toe, onmachtig om een goede afweging te maken tussen godsdienstvrijheid, openheid en een fundamentalistische beweging die onder het mom van integratie onvrijheid en apartheid introduceert.

De gevestigde politiek beseft onvoldoende dat onze godsdienstvrijheid niet door religiekritiek, maar door de Gülenbeweging bedreigd wordt. Minister Donner is vanuit zijn christelijke overtuiging bevreesd om een in de kern religieuze beweging aan te pakken door nadere voorwaarden te stellen en duikt nietsdoend weg achter valse rechtsstatelijkheid. Het wachten is op het vervolg. Wie voegt zich bij de kritiek van SP en PVV?

Foto: Fethullah Gülen